రిక్షా

భారతదేశంలో సైకిలి రిక్షాలో ప్రయాణిస్తున్న వ్యక్తి

రిక్షా మొదట రెండు లేదా మూడు చక్రాల వాహనంలో వ్యక్తులను వారి గమ్యస్థానానికి చేర్చే ప్యాసింజర్ బండిని సూచించింది దీనిని అప్పుడు లాగే రిక్షా అని పిలుస్తారు. రిక్షా లేదా సైకిల్ రిక్షా అనేది సామాన్యులకు అందుబాటులో ఉన్న ఒక రవాణా సాధనం.దీనిని సాధారణంగా ఒక ప్రయాణీకుడిని, ఒక తీసుకెళ్లే వ్యక్తి లాగుతారు.ఈ పదం మొట్టమొదటి ఉపయోగం 1879 లో కాలక్రమేణా, సైకిల్ రిక్షాలు (పెడికాబ్సు లేదా త్రిషాలు అని కూడా పిలుస్తారు), ఆటో రిక్షాలు, ఎలక్ట్రిక్ రిక్షాలు కనుగొనబడ్డాయి. అసలు లాగబడిన రిక్షాలను భర్తీ చేశాయి. పర్యాటక రంగంలో వాటి ఉపయోగం కోసం కొన్ని మినహాయింపులు ఉన్నాయి.లాగే రిక్షాలు 19 వ శతాబ్దంలో ఆసియా నగరాల్లో, రవాణా ప్రసిద్ధ రూపాన్ని పురుష కార్మికులకు ఉపాధి వనరులను సృష్టించాయి. వారి ప్రదర్శన బంతి-బేరింగ్ వ్యవస్థల గురించి కొత్తగా పొందిన జ్ఞానానికి సంబంధించినది. కార్లు, రైళ్లు, ఇతర రకాల రవాణా విస్తృతంగా అందుబాటులోకి రావడంతో వారి ప్రజాదరణ క్షీణించింది.21 వ శతాబ్దంలో టాక్సీలకు ప్రత్యామ్నాయంగా ఆటో రిక్షాలు కొన్ని నగరాల్లో వాటి కిరాయి తక్కువ ఖర్చు అగుటవలన ఎక్కువ ప్రాచుర్యం పొందాయి.

ఆధునిక రిక్షాలు

రిక్షాలలో మోటారుతో నడిచేవి, మనుష్యుల ద్వారా నడిపించబడేవి రెండు రకాలు ఉన్నాయి.ఇది ఒక చిన్న-స్థాయి స్థానిక రవాణా మార్గంగా చెప్పవచ్చు.మూడు చక్రముల ఆధారంగా పనిచేస్తుంది. అందువలనే దీనిన ట్రైసైకిల్ అని కూడా అంటారు.దీనిని ప్రయాణీకులను వారి గమ్యానికి చేర్చేవారు స్వంత సైకిల్ రిక్షా లేని చోదకులు అద్దెచెల్లిచేపద్దతిపై తీసుకుంటారు. కొంతమందికి స్వంత సైకిల్ రిక్షాలు ఉంటాయి.పరిమితులకు లోబడి ప్రభుత్వం వీటిని కోనుగోలు చేసుకుంటాకి ఆర్థిక సహాయం చేసే ప్రభుత్వ పధకాలు ఉన్నాయి. ఒక వ్యక్తి కాలినడకన లాగిన రిక్షాలకు విరుద్ధంగా, సైకిల్ రిక్షాలు పెడలింగ్ ద్వారా మానవ శక్తితో ఉంటాయి.

భారతదేశంలో సైకిల్ రిక్షాలు

భారతదేశంలో 1990 లో నింబ్కర్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ చేత ప్రస్తుత సైకిల్ రిక్షాలను మెరుగుపర్చడానికి, తరువాత వాటిని విద్యుత్తు ద్వారా నడపటానికి మొదటి ప్రయత్నం జరిగింది. 1930 నుండి కోల్‌కతాలో సైకిల్ రిక్షాలు ఉపయోగించబడ్డాయి. ఆ తరువాత వీటి వాడకం భారతదేశంలోని అన్ని గ్రామీణ పట్టణ ప్రాంతాల్లో సర్వ సాధారణమయ్యాయి.

చరిత్ర

ప్రయాణికులను గమ్యానికి చేర్చుతున్న కార్మికులు

పూర్వకాలం రిక్షా

లాగే రిక్షా (లేదా రిక్షా) అనేది మానవ శక్తితో కూడిన రవాణా విధానం. దీని మీద ఒకరు లేదా ఇద్దరు వ్యక్తులను కూర్చునే రెండు చక్రాల బండిని వ్యక్తి వేగంగా గుంజుతాడు. లాగే రిక్షాలు 19 వ శతాబ్దంలో ఆసియా ఖండంలోని ప్రముఖ నగరాల్లోని పురుష కార్మికులకు ఇవి రవాణా ఉపాధి వనరులను సృష్టించాయి. రిక్షాలను సాధారణంగా వెదురు, రబ్బరు టైర్లతో తయారు చేస్తారు. తరువాత కాలంలో రిక్షా కార్మికుల సంక్షేమం పట్ల ఆందోళన కారణంగా రిక్షాల వాడకం చాలా దేశాలలో నిషేధించబడింది. రన్నర్-లాగిన రిక్షాలను అతరువాత ప్రధానంగా సైకిల్ రిక్షాలు, ఆటో రిక్షాలు భర్తీ చేశాయి.రిక్షా అనే పదం జపనీస్ పదం జిన్రికిషా - జిన్ = మానవ, రికి = శక్తి లేదా శక్తి, షా = వాహనం) నుండి ఉద్భవించింది.మానవ శక్తితో నడిచే వాహనం అని దీని అర్థం. ప్రారంభ రిక్షాలు చెక్క చక్రాలకు, ఇనుప చట్రంతో బిగించిన చక్రాలపై ప్రయాణించాయి. ప్రయాణీకుడు కఠినమైన, చదునైన సీట్లపై కూర్చునేవాడు. 19 వ శతాబ్దం చివరలో, 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో రబ్బరు లేదా గాలితో నింపబడిన రబ్బరు టైర్లు, దిండులాంటి మెత్తటి సీటుపై, బ్యాక్‌రెస్ట్‌లతో ప్రయాణీకుల సౌకర్యాన్ని మెరుగుపరిచాయి. లైట్లు,బెల్ లాంటి ఇతర సౌకర్యాలు, జోడించబడ్డాయి. కానీ అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందినది మూడు టైర్లతో చెక్కతో తయారు చేయబడిన సైకిల్ రిక్షాలు.

వేగవంతంగా సాంకేతిక పురోగతి అభివృద్ధిచెందిన ప్రారంభకాలంలో, రిక్షాలు 1860 లలో జపాన్‌లో మొదట కనుగొనబడినట్లు నమ్ముతారు.19 వ శతాబ్దంలో రిక్షా లాగడం ఆసియా అంతటా చవకైన, ప్రజాదరణ పొందిన రవాణా విధానంగా మారింది.1868 లో రిక్షాలను కనుగొన్నట్లు చెబుతున్న ఇజుమి యోసుకే, సుజుకి టోకుజిరో, తకాయామా కొసుకే, కొంతకాలం ముందు టోక్యో వీధుల్లో ప్రవేశపెట్టిన గుర్రపు బండ్ల నుండి ప్రేరణ పొందింది.1870 నుండి, టోక్యో ప్రభుత్వం ఈ ముగ్గురు వ్యక్తులకు రిక్షాలను నిర్మించడానికి విక్రయించడానికి అనుమతి ఇచ్చింది.రిక్షా నడపడానికి ఇచ్చే ప్రతి లైసెన్సులో ఈ ఆవిష్కర్తలలో ఒకరి ముద్ర కూడా అవసరం. 1872 నాటికి, టోక్యోలో సుమారు 40,000 రిక్షాలు పనిచేసినట్లుగా లెక్కలు చెపుతున్నాయి.ఆ కాలంలో వారు జపాన్లో ప్రజా రవాణా ప్రధాన రూపం అయ్యారు.1880 లో, రిక్షాలు భారతదేశంలో కనిపించాయి. మొదట సిమ్లాలో, ఆ తరువాత, 20 సంవత్సరాలకు కలకత్తాలో (కోల్‌కతా) తిరుగాడాయి. అక్కడ వాటిని మొదట చైనా వ్యాపారులు వస్తువులను రవాణా చేయడానికి ఉపయోగించారు.1914 లో, చైనీయులు ప్రయాణీకులను రవాణా చేయడానికి రిక్షాలను ఉపయోగించడానికి అనుమతి కోసం దరఖాస్తు చేసుకున్నారు. వెంటనే ఆగ్నేయాసియాలోని అనేక పెద్ద నగరాల్లో రిక్షాలు కనిపించాయి. ఈ నగరానికి వలస వెళ్ళే రైతులకు రిక్షా లాగడం తరచుగా మొదటి పనిగా ఉపయోగపడింది.

రిక్షాలు ఉపయోగాలు

• మనుష్యుల ద్వారా నడిపించబడే రిక్షాలలో రవాణా చేయడం వలన తక్కువ ధరలో గమ్యాన్ని చేరుకోవచ్చు.
• కాలుష్యం వీటి ద్వారా వ్యాప్తి చెందదు.
• బీదలైన వారు దీనిని కొనుక్కొనేందుకు అందుబాటులో ఉంటుంది.