రవాణా కేంద్రం(ఆంగ్లం:Transport hub) అనేది ప్రయాణీకులను, సరుకులను వాహనాల ద్వారా రవాణా సంస్ధలు మార్పిడి చేసే (హబ్) ప్రదేశం. ప్రజా రవాణా కేంద్రాలలో రైలు స్టేషన్లు, వేగవంతమైన రవాణా స్టేషన్లు, బస్ స్టాప్లు, ట్రామ్ స్టాప్, విమానాశ్రయాలు, ఫెర్రీ స్లిప్స్ ఉన్నాయి. ఫ్రైట్ కేంద్రంలలో వర్గీకరణ యార్డులు, విమానాశ్రయాలు, ఓడరేవులు, ట్రక్ టెర్మినల్స్ వీటి కలయికలు ఉన్నాయి. ప్రైవేట్ రవాణా కోసం (ట్రాన్స్ పోర్టు ఆఫీస్)పార్కింగ్ స్థలం, పరస్పర మార్పిడిలో ఒక కేంద్రంగా పనిచేస్తుంది.
వాయు రవాణా పరిశ్రమలో ఒక పరస్పర మార్పిడి సేవలో రెండు అంతకంటే ఎక్కువ విమానయాన సంస్థలు నడుపుతున్న విమానయాన సంస్థలతో తమ సొంత విమాన సిబ్బందితో ప్రత్యక్షంగా పనిచేసే వారి విమానాలలో నడుపుతుంది. విమానం మల్టీ-స్టాప్ ఫ్లైట్ యు.ఎస్, అలాస్కా ఎయిర్లైన్స్, అమెరికన్ ఎయిర్లైన్స్, బ్రానిఫ్ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్వేస్, కాంటినెంటల్ ఎయిర్లైన్స్, డెల్టా ఎయిర్ లైన్స్, ఈస్టర్న్ ఎయిర్లైన్స్, ఫ్రాంటియర్ ఎయిర్లైన్స్, (1950-1986) హ్యూస్ ఎయిర్వెస్ట్ నేషనల్ ఎయిర్లైన్స్, (1934-1980) పాన్ ఆమ్ ట్రాన్స్ వరల్డ్ ఎయిర్లైన్స్, (టిడబ్ల్యుఎ) యునైటెడ్ ఎయిర్లైన్స్, వెస్ట్రన్ ఎయిర్లైన్స్, గతంలో దేశీయ / అంతర్జాతీయ సేవల్లో ఇటువంటి సహకార "విమానం ద్వారా" విమానా ప్రయాణీకుల సరుకులను రవాణా సంస్ధలు ద్వారా మార్పిడి సేవలను గతంలో నుండే రవాణా చేస్తూన్నాయి, ఈ వివరాలు వాటి సంబంధిత సిస్టమ్ టైమ్టేబుల్స్(సమయపాలన పట్టిక)లో కనిపిస్తాయి[1][2]
తూర్పు ఎయిర్ లైన్స్తో, పోటీపడే ప్రయత్నంలో డెల్టా ఎయిర్ లైన్స్ 1955 లో యునైటెడ్ స్టేట్స్జార్జియాలోని అట్లాంటాలోని దాని సంస్ధ నుండి విమానయానానికి సరుకుల మార్పిడి చేసే స్పోక్ సిస్టమ్(సేవా సంస్ధల)ను ప్రారంభించింది[3]. ఫెడెక్స్ 1970 లో రాత్రిపూట ప్యాకేజీ ప్రదేశం రవాణా కోసం (ట్రాన్స్ పోర్టు ఆఫీస్)పార్కింగ్ స్థలం, పరస్పర మార్పిడిలో ఒక కేంద్రంగా పని స్వీకరించింది. 1978 లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ విమానయాన పరిశ్రమను నియంత్రించినప్పుడు డెల్టా ప్రదేశం స్పోక్ పారాడిగ్మ్ అనే విమానయాన సంస్థలు చేజిక్కించుకున్నాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా చాలా విమానయాన సంస్థలు తమ విమానాల ద్వారా ప్రయాణీకుల అనుసంధానానికి వీలుగా ప్రదేశం స్పోక్ వ్యవస్థలను నిర్వహిస్తాయి.
సబర్బన్ టొరంటోలో ఫించ్ స్టేషన్, భూగర్భ రైలు, స్థానిక ప్రాంతీయ అంతర్ ప్రాంతీయ బస్సు సేవలను ప్రజా రవాణాలో కలుపుతుంది. ఇంటర్మోడల్ ప్రయాణీకుల రవాణా కేంద్రాలలో బస్ స్టేషన్లు, రైల్వే స్టేషన్లు, మెట్రో స్టేషన్లు ఉన్నాయి, అయితే ఒక ప్రధాన రవాణా కేంద్రం తరచుగా మల్టీమోడల్ (బస్సు, రైలు) ను రవాణా కేంద్రంగా అమెరికన్ ఇంగ్లీషులో రవాణా కేంద్రంగా సూచించవచ్చు[4]. ట్రాన్సిట్ కేంద్రంలుగా పనిచేయడానికి అంకితమైన నగర వీధుల విభాగాలను ట్రాన్స్ పోర్టు ఆఫీస్ మాల్స్గా సూచిస్తారు. ఆధునిక ఎలక్ట్రానిక్ ప్యాసింజర్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్స్ ట్రావెల్ ప్లానర్లకు వారి టోపోలాజీతో సహా స్టాప్లు రవాణా కేంద్రాల డిజిటల్ ప్రాతినిధ్యం అవసరం. స్టాప్ పరస్పర మార్పిడి డేటా సేకరణ పంపిణీని అనుమతించడానికి ఒక సాధారణ పరిభాష సంభావిత నమూనాలు డేటా మార్పిడి ఆకృతులను అందించడానికి ట్రాన్స్మోడల్ వంటి ప్రజా రవాణా డేటా సమాచార ప్రమాణాలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.
విమానాశ్రయాలకు రెట్టింపు ప్రదేశం ఫంక్షన్ ఉంది. మొదట వారు ప్రయాణీకుల రద్దీని ఒకే చోట కేంద్రీకృతమై రవాణా చేస్తారు. రహదారులు బస్సు సేవలు, రైల్వే వేగవంతమైన రవాణా వ్యవస్థలతో సహా పరిసర రవాణా మౌలిక సదుపాయాలతో విమానాశ్రయాలను అనుసంధానించడం ఇది చాలా ముఖ్యమైనది. రెండవది కొన్ని విమానాశ్రయాలు విమానయాన సంస్థలకు ఇంట్రా-మాడ్యులర్ కేంద్రంలు ఎయిర్లైన్ కేంద్రంలుగా పనిచేస్తాయి. పరిమిత సంఖ్యలో విమానాశ్రయాల నుండి మాత్రమే ప్రయాణించే నెట్వర్క్ విమానయాన సంస్థలలో ఇది ఒక సాధారణ వ్యూహం సాధారణంగా ఇద్దరు వినియోగదారుల ద్వారా విమానాలను నేరుగా పరస్పర మార్పిడిలో కేంద్రంగా వారి వినియోగదారులు తమ కేంద్రంలలో విమానాల మార్పిడిలో అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.
విమానయాన సంస్థలు ప్రదేశం-అండ్-స్పోక్ మోడల్ను వివిధ మార్గాల్లో విస్తరించాయి. ప్రాంతీయ ప్రాతిపదికన అదనపు కేంద్రంలను సృష్టించడం కేంద్రంల ద్వారా ప్రధాన మార్గాలను సృష్టించడం ఒక పద్ధతి. ఇది దగ్గరగా ఉన్న నోడ్ల ద్వారా ఎక్కువ దూరం ప్రయాణించాల్సిన అవసరాన్ని తగ్గిస్తుంది. మరొక పద్ధతి ఏమిటంటే అధిక ట్రాఫిక్ మార్గాల కోసం పాయింట్-టు-పాయింట్ సేవలను అమలు చేయడానికి ఫోకస్ సిటీలను ఉపయోగించడం కేంద్రంను పూర్తిగా దాటవేయడం. సాధారణంగా మూడు రకాల సరుకు రవాణా కేంద్రాలు ఉన్నాయి: సముద్ర-రహదారి సముద్ర-రైలు రహదారి-రైలు అయితే అవి సముద్ర-రహదారి-రైలు పెరుగుదలతో సరుకు రవాణా మరింత సమర్థవంతంగా మారింది, తరచూ సేవల కంటే బహుళ కాళ్లను చౌకగా చేస్తుంది-కేంద్రంల వాడకాన్ని పెంచుతుంది.
Look up రవాణా కేంద్రం in Wiktionary, the free dictionary.
↑http://www.timetableimages.comArchived 2017-09-12 at the Wayback Machine, April 24, 1966 & July 1, 1986 Braniff International Airways system timetables; Jan. 15, 1956 Continental Airlines system timetable; Sept. 30, 1966 Delta Air Lines system timetable; June 1, 1980 Alaska Airlines system timetable; April 24, 1966 United Airlines system timetable; March 2, 1962 National Airlines system timetable; June 1, 1969 Pan Am system timetable
భారతీయ రైల్వే అనుబంధ సంస్థలు భారతీయ రైల్వే ఉత్పత్తి యూనిట్లు
చిత్తరంజన్ లోకోమోటివ్ వర్క్స్ · డీజిల్ లోకోమోటివ్ వర్క్స్ · డీజిల్-లోకో ఆధునికీకరణ వర్క్స్ · ఇంటెగ్రల్ కోచ్ ఫ్యాక్టరీ ·రైల్ కోచ్ ఫ్యాక్టరీ· రైల్ వీల్ ఫ్యాక్టరీ ·
రైలు స్ప్రింగ్ ఖార్ఖానా · గోల్డెన్ రాక్ రైల్వే వర్క్షాప్
భారతదేశం రైల్వే ఇంజిన్ షెడ్లు
డీజిల్
డీజిల్ లోకో షెడ్, గోల్డెన్ రాక్
డీజిల్ లోకో షెడ్, పూణే
మెమో
కొల్లాం మెమో షెడ్
భారతీయ రైల్వే అనుబంధ సంస్థలు భారతీయ రైల్వే ప్రభుత్వ రంగ యూనిట్లు
భారత్ వాగన్, ఇంజనీరింగ్ · భారతీయ కంటైనర్ కార్పొరేషన్ · భారతీయ డెడికేటెడ్ ఫ్రైట్ కారిడార్ కార్పొరేషన్ · భారతీయ హై స్పీడ్ రైల్ కార్పొరేషన్ · భారతీయ రైల్వే ఫైనాన్స్ కార్పొరేషన్ · భారతీయ రైల్వే క్యాటరింగ్, టూరిజం కార్పొరేషన్ (ఐఆర్సిటిసి) · ఇర్కాన్ ఇంటర్నేషనల్ లిమిటెడ్ · కొంకణ్ రైల్వే కార్పొరేషన్ · ముంబై రైలు వికాస్ కార్పొరేషన్ · రైల్ వికాస్ నిగం లిమిటెడ్ · భారతీయ రైల్టెల్ కార్పొరేషన్ · రైట్స్ లిమిటెడ్
స్వయంప్రతిపత్తం సంస్థలు అనుబంధ సంస్థలు కేంద్ర విభాగాలు
కేంద్ర రైల్వే విద్యుదీకరణ సంస్థ · కేంద్ర కార్ఖానాలు ఆధునీకరణ సంస్థలు · కేంద్ర రైల్వే ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్స్ · పరిశోధన డిజైన్, స్టాండర్డ్స్ సంస్థ · కేంద్ర రైల్వే ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్స్ (సిఆర్ఐఎస్) · రైల్వే రిక్రూట్మెంట్ కంట్రోల్ బోర్డు ·రైలు భూమి అభివృద్ధి అధికారిక సంస్థ
భారతీయ రైల్వేల కేంద్రీకృత ట్రైనింగ్ ఇన్స్టిట్యూట్స్ భారతీయ రైల్వే అనుబంధ సంస్థలు భారతీయ రైల్వేల కేంద్ర శిక్షణా సంస్థలు
భారతీయ రైల్వే సివిల్ ఇంజనీరింగ్ సంస్థ · భారతీయ రైల్వే ఎలక్ట్రికల్ ఇంజనీరింగ్ సంస్థ · భారతీయ రైల్వే యాంత్రిక, విద్యుత్ ఇంజనీరింగ్ సంస్థ · భారతీయ రైల్వే సిగ్నల్, టెలికమ్యూనికేషన్స్ ఇంజినీరింగ్ సంస్థ · భారతీయ రైల్వే రవాణా నిర్వహణ సంస్థ · రైల్వే ప్రొటెక్షన్ ఫోర్స్ అకాడమీ (ఆర్పిఎఫ్) · రైల్వే స్టాఫ్ కాలేజ్
భారతదేశం బ్రాడ్ గేజ్ రైల్వే లైన్లు భారతీయ రైల్వేలు అంతర్జాలం
చెన్నై సబర్బన్ రైల్వే · మాస్ రాపిడ్ ట్రాన్సిట్ సిస్టం (చెన్నై) · డార్జిలింగ్ హిమాలయ రైల్వే · ఢిల్లీ సబ్అర్బన్ రైల్వే · హైదరాబాదు ఎమ్ఎమ్టిఎస్ · కాశ్మీర్ రైల్వే · కల్కా-సిమ్లా రైల్వే · కోలకతా సబర్బన్ రైల్వే · కోలకతా మెట్రో · కొంకణ్ రైల్వే · ముంబై సబర్బన్ రైల్వే · నీలగిరి పర్వత రైల్వే ·
గోల్డెన్ ఐ.టి. కారిడార్ · హౌరా-ఢిల్లీ ప్రధాన రైలు మార్గము · గ్రాండ్ కార్డ్ · సాహిబ్ గంజ్ లూప్ · హౌరా-అలహాబాద్-ముంబై రైలు మార్గము · హౌరా-నాగ్పూర్-ముంబై రైలు మార్గము ·హౌరా-చెన్నై ప్రధాన రైలు మార్గము·ఢిల్లీ-చెన్నై రైలు మార్గము· ముంబై-చెన్నై రైలు మార్గము · హౌరా-గయా-ఢిల్లీ రైలు మార్గము
సర్వీసులు భారతీయ రైల్వే సేవలు
భారతదేశం ఎక్స్ప్రెస్ రైళ్లు · భారతదేశం ప్యాసింజర్ రైళ్లు · భారతదేశం ఫాస్ట్ ప్యాసింజర్ రైళ్లు · భారతదేశం సూపర్ఫాస్ట్ / మెయిల్ రైళ్లు ·డెక్కన్ ఒడిస్సీ· దురంతో· గరీబ్ రథ్ ·జన శతాబ్ది ఎక్స్ప్రెస్· మహారాజా ఎక్స్ప్రెస్ · ప్యాలెస్ ఆన్ వీల్స్ · ప్రీమియం రైలు · రాయల్ రాజస్థాన్ ఆన్ వీల్స్ ·రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్·శతాబ్ది ఎక్స్ప్రెస్ · సంపర్క్ క్రాంతి ఎక్స్ప్రెస్ · గోల్డెన్ చారియట్ · లైఫ్లైన్ ఎక్స్ప్రెస్ · రెడ్ రిబ్బన్ ఎక్స్ప్రెస్