సంస్థ

సంస్థ (organization) ఒక సామాజిక వ్యవస్థ. మానవుల యొక్క వ్యక్తిగత సామర్ద్యాలు, జీవనకాలము, గమనవేగము పరిమితమైనవి, అపరిమితమైన, అనేక రకాల సామర్ద్యాలు అవసరమైన, ఏక కాలములో చేయవలసిన వ్యవహారాలను అవిచ్ఛన్నముగా కొనసాగించటానికి వ్యక్తులు సమూహాలుగా ఏర్పడి నడిపిస్తారు. ఇటువంటి సమూహాలను సంస్థలు అంటారు.

ఒక సంస్థ యొక్క ముఖ్య లక్షణాలు

అది సమాజంలో ఏర్పడిన ఒక వ్యవస్థ (social arrangement)
ఆ సంస్థకు కొన్ని ఉమ్మడి లక్ష్యాలు ఉంటాయి (collective goals). ఆ సంస్థ పనితీరు ఈ లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా ఉంటాయి.
ఆ సంస్థకు దాని పరిసర వాతావరణం (సమాజం) తో కొన్ని హద్దులు ఉంటాయి. అంటే ఆ "సంస్థకు చెందినవి" అనబడే వ్యక్తులను లేదా వస్తువులను లేదా కార్యాలను గుర్తించడానికి వీలవుతుంది.

సామాజిక శాస్త్రాలలో అనేక విభాగాలలో సంస్థలను వేరు వేరు దృక్కోణాలలో అధ్యయనం చేస్తారు - ఉదాహరణకు సామాజిక శాస్త్రము (sociology), ఆర్ధిక శాస్త్రము (economics), రాజకీయ శాస్త్రము (political science), మానసిక శాస్త్రము (psychology), మేనేజిమెంటు (management), సంస్థలలో భావ వ్యక్తీకరణ (organizational communication) వంటివి. ప్రత్యేకంగా సంస్థల గురించి అధ్యయనం చేసే శాస్త్రాలుగా సంస్థల అధ్యయనము (en:organizational studies), సంస్థలలో ప్రవర్తన (en:organizational behavior) అనేవిగా చెప్పవచ్చును. వివిధ అధ్యయనాలలో సంస్థలను క్రింది ప్రమాణాలను బట్టి వర్గీకరించవచ్చును -

పని విధానాన్ని బట్టి (Organization – process-related) - అవి ఎలా పని చేస్తాయి?
లక్ష్యాలను బట్టి (Organization – functional) - వ్యాపారం, ప్రభుత్వం, సేవ, విద్య వంటివి.
నిర్మాణాన్ని బట్టి (Organization – institutional) - అది కేంద్రీకృతమా? ప్రజాస్వామ్యమా? సమాజంలో దాని స్థానం ఏమిటి? వంటి విషయాలు (organization as an actual purposeful structure within a social context)

సంస్థలలో రకాలు

ప్రభుత్వరంగ సంస్థలు

ప్రైవేటురంగ సంస్థలు

బహుళజాతి సంస్థలు (MNC)

విద్యా సంస్థలు

సాంస్కృతిక సంస్థలు

వరంగల్ జిల్లా రంగస్థల కళాకారుల ఐక్యవేదిక

ఈ సంస్థ గత ఎనిమిదేళ్ళుగా 'నాటిక పోటీలు ' నిర్వహిస్తున్నది. దీని అధ్యక్షులు పందిళ్ళ శేఖర్ బాబు, కార్యదర్శి కాసిపేట తిరుమలయ్య. 2003వ సం.లో గుంటూరు కేంద్రంగా ప్రారంభింపబడ్డ ఆంధ్రప్రదేశ్ రంగస్థల కళకారుల ఐక్యవేదిక కు వరంగల్ జిల్లా శాఖగా ఇది ఆవిర్భవించింది. డాక్టర్ భండారు ఉమామహేశ్వరరావు అధ్యక్షులుగా, శతపతి శ్యామలరావు కార్యదర్శిగా తొలి మూడేళ్ళూ ఎన్నో కార్యక్రమాలను రూపొందించారు. అందులో ముఖ్యమైనవి తెలంగాణాస్థాయి నాటిక పోటీలు, కళాకారుల క్రెడిట్ కార్పొరేషన్. 50 మంది సభ్యులుగా చేరిన ఈ కార్పొరేషన్ లాభాల్లోనుండి సగాన్ని నాటకరంగ అభ్యున్నతికి వినియోగిస్తారు. సంస్థ నిర్వహించే నాటిక పోటీలను, దాతలు, ప్రాయోజకులు అందించే ఆర్థిక సహకారంతో నిర్వహిస్తారు. విశ్వవిఖ్యాత ధ్వన్యనుకరణ కళాసామ్రాట్ పద్మశ్రీ నేరెళ్ళ వేణుమాధవ్ గౌరవ అధ్యక్షులుగా ఉన్న ఈ సంస్థకు, వనం లక్ష్మీకాంతరావు, బోయినపల్లి పురుషొత్తమరావు, డా. భండారు ఉమామహేశ్వరరావు వంటి అనుభవజ్ఞులు తమ సలహాలను, సూచనలను అందిస్తున్నారు. సోదరసభ్యులు యెలిగేటి సాంబయ్య, సి.హెచ్.ఎస్.ఎన్.మూర్తి, శతపతి శ్యామలరావు, వేముల ప్రభాకర్, జీ.వీ.బాబు, బి.శ్రీధరస్వామి, రామనరసిమ్హ స్వామి, రాగి వీరబ్రహ్మాచారి, మట్టెవాడ అజయ్, రంగరాజు బాలకిషన్, సామల లక్ష్మణ్, ఆకుతోట లక్ష్మణ్, కళా రాజేశ్వరరావు, ఎన్.ఎస్.ఆర్.మూర్తి, జి.రవీందర్, దేవర్రాజు రవీందర్ రావు, ఆకుల సదానందం, యం.వి.రామారావు తమ సహకారాన్ని అందిస్తూ సంస్థ అభివృద్ధికి తోడ్పడుతున్నారు.

ఆధ్యాత్మిక సంస్థలు

స్వచ్ఛంద సేవాసంస్థలు

ఇవి కూడా చూడండి

తెలుగు గ్రంథాలయాలు

మూలాలు

బయటి లింకులు

TheTransitioner.org: a site dedicated to collective intelligence and structure of organizations

v t e నిర్వహణ
వ్యాపార నిర్వహణ చుట్టుగీత నిర్వహణ వ్యాసాల జాబితా నిర్వహణ
నిర్వహణ శాఖలు	ఆర్థిక నిర్వహణ మానవ వనరుల నిర్వహణ సమాచార సాంకేతికత నిర్వహణ విపణీకరణ నిర్వహణ కార్యకలాపాల నిర్వహణ/ఉత్పత్తి నిర్వహణ వ్యూహాత్మక నిర్వహణ
ఇతర నిర్వహణా శాఖలు	గణక శాస్త్ర నిర్వహణ Association management సామర్థ్య నిర్వహణ మార్పు నిర్వహణ భావప్రకటన వివాద నిర్వహణ నిర్మాణ నిర్వహణ Cost accounting సంక్షోభ నిర్వహణ Critical management studies వినియోగదారుని సంబంధాల నిర్వహణ Distributed management Earned value management విద్యా నిర్వహణ Engineering management పర్యావరణ నిర్వహణ సౌకర్యాల నిర్వహణ ఆరోగ్య నిర్వహణ సమాచార నిర్వహణ వినూత్నత నిర్వహణ మధ్యంతర నిర్వహణ సరుకు నిర్వహణ జ్ఞాన నిర్వహణ భూ నిర్వహణ పంపిణీ నిర్వహణ ఉత్పత్తి జీవితచక్ర నిర్వహణ పదార్థ నిర్వహణ కార్యాలయ నిర్వహణ అవగాహనా నిర్వహణ Medical practice management software Program management Project management ప్రక్రియా నిర్వహణ పనితీరు నిర్వహణ ఉత్పత్తి నిర్వహణ ప్రజా నిర్వహణ ప్రజాపరిపాలన నాణ్యతా నిర్వహణ Records management సహజ వనరుల నిర్వహణ Restaurant management Risk management నైపుణ్యతా నిర్వహణ
నిర్వహణ- సంబంధిత వ్యాసాలు	వ్యాపార ధర్మం వ్యాపార దృష్టి Association of Technology, Management, and Applied Engineering Applied engineering (field)
వ్యాసాలు	Adhocracy Administration (business)
నిర్వాహక అర్థశాస్త్రం	గిరాకీ విశ్లేషణ Production Function Cost-Output Relations విపణి నిర్మాణాలు ధర నిర్ణయ సిద్ధాంతాలు ప్రకటన స్థూల ఆర్థిక శాస్త్రం జాతీయ రాబడి అవస్థాపన వ్యాపార పర్యావరణం Capital Budgeting
సంస్థాగత ప్రవర్తన	సంస్థాగత సిద్ధాంతం ప్రాచీన సంస్థాగత సిద్ధాంతం మధ్యమ సంస్థాగత సిద్ధాంతం ఆధునిక సంస్థాగత సిద్ధాంతం సంస్థాగత సంస్కృతి సంస్థాగత నిర్మాణం సంస్థాగత క్రమత వ్యక్థిగత ప్రవర్తానా వ్యక్తిత్వం సంస్థాగత అవగాహన సంస్థాగత విలువలు సంస్థాగత ధోరణి సంస్థాగత అభ్యాసం సంస్థాగత ప్రేరణ సామూహిక ప్రవర్తన అంతర్వ్యక్తివ గతిశీలత సామూహిక గతిశీలత భావప్రకటన నాయకత్వం మార్పు నిర్వహణ సంఘర్షణ నిర్వహణ సంస్థాగత అభివృద్ధి
మానవ వనరుల నిర్వహణ	మానవ వనరులు మారుతున్న కాలంలో మానవ వనరుల నిర్వహణ మానవ వనరుల పణాళిక ఉద్యోగ విశ్లేషణ ఉద్యోగ వివరణ మానవ వనరుల ఎంపిక పరిచయ శిక్షణ శిక్షణ, అభివృద్ధి నిష్క్రమణ విధానం పనితీరు ముదింపు పనితీరు విశ్లేషణ సంభావ్యత అంచనా ఉద్యోగ విశ్లేషణ వేతనం వేతన నిర్ణయం పారిశ్రామిక సంబంధాలు వర్తక సంఘాలు వివాదం వివాద పరిష్కారం సంఘర్షణ సంఘర్షణ నిర్వహణ కార్మిక సంక్షేమం సాంఘిక భద్రతా చర్యలు
ఆర్థిక నిర్వహణ	చిట్టాపద్దులు గణక శాస్త్రం Valuation Concepts Valuation of Securities Capital Budgeting Capital Budgeting Decisions Risk Analysis Capital Structure Cost of Capital Dividend Policy Financing Instruments Long-term Financing Instruments Short-term Financing Instruments విలీనాలు, స్వాధీనాలు
విపణీకరణ	విపణీకరణ పర్యావరణం విపణీకరణ సమాచార వ్యవస్థలు విపణీకరణ మిశ్రమం విపణీకరణ పరిశోధన వినియోగదారుని విపణి పారిశ్రామిక విపణి గిరాకీ కొలమానం గిరాకీ దూరదృష్టి విపణి ఖండీభవనం విపణి లక్ష్యం విపణీ స్థాయి నిర్దేశం ఉత్పాదన నిర్ణయాలు ఉత్పాదన మిశ్రమం ఉత్పాదన జీవితచక్రం నూతన ఉత్పాదన అభివృద్ధి బ్రాండింగ్ ప్యాకేజింగ్ ధర నిర్ణయ పద్ధతులు ధర నిర్ణయ వ్యూహాలు ప్రమోషన్ ప్రకటన వ్యక్తిగత అమ్మకం ప్రసారమార్గ నిర్వహణ నిలువు విపణీకరణ వ్యవస్థలు విపణీకరణ కృషి సేవల విపణీకరణ వినియోగదారుని సంబంధ నిర్వహణ విపణీకరణ మాధ్యమంగా అంతర్జాలం విపణీకరణలో నూతన సమస్యలు
ఉత్పత్తి నిర్వహణ	Facility Location Layout Planning Layout Analysis ఉత్పత్తి ప్రణాళిక ఉత్పత్తి నియంత్రణ ఉత్పత్తి ప్రక్రియ ఉత్పత్తి కార్యకలాపాల గిరాకీ యొక్క దూరదృష్టి ఉత్పాదన మిశ్రమ నిర్ద్దారకాలు Production Scheduling పని కొలమానం సమయ, గతి అధ్యయనాలు గణాంక నాణ్యతా నియంత్రణ కార్యకలాపాల పరిశోధన Linear Programming Sensitivity Analysis ద్వంద్వత్వం Transportation Model Inventory Control Queing Theory నిర్ణయ సిద్ధాంతం మార్కోవ్ విశ్లేషణ PERT/CPM
గణాంకాలు	Probability Theory Probability Distribution Binomial Distribution Poisson Distribution Normal Distribution Exponential Distribution Correlation Analysis Regression Analysis Sampling Theory Sampling Distribution Tests of Hypothesis Large Sample Small Sample t Test z Test F Test Chi-square Tests
సమాచార వ్యవస్థల నిర్వహణ	నిర్వాహక అనువర్తనాలలో కంప్యుటర్ల వినియోగం సంస్థలలో సాంకేతిక సమస్యలు సంస్థలలో డేటా ప్రాసెసింగ్ సమస్యలు సమాచార వ్యవస్థలు సమాచార వ్యవస్థల నిర్వహణలో నిర్ణయం తీసుకొనుట వ్యవస్థ విశ్లేషణ, క్రమత ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీలో ధోరణులు ఇంటర్నెట్, ఇంటర్నెట్-ఆధారిత అనువర్తనాలు
వ్యూహం	వ్యూహ సూత్రీకరణలో భాగాలు Ansoff's Growth Vector BCG నమూనా పోర్టర్ యొక్క సాధారణ వ్యూహాలు పోటీదారుని విశ్లేషణ వ్యూహాత్మక పరిమాణాలు Group Mapping పారిశ్రామిక విశ్లేషణ పారిశ్రామిక వికాసంలో వ్యూహాలు శకలీకరణ పరిపక్వత క్షీణత పోటీతత్వ వ్యూహం Corporate Strategy ప్రపంచ ఆర్థిక రంగం యొక్క బహుళ జాతీయత సాంస్కృతిక వైవిధ్య నిర్వహణ Global Entry Strategies ఆర్థిక వ్యవస్థ, ఆర్థిక సేవల గ్లోబలీకరణ అంతర్జాతీయ వ్యాపార నిర్వహణ దేశాల మధ్య పోటీతత్వం వలన లాభం RTP ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ
వ్యవస్థాపకత	వినూత్నత చిన్న పరిశ్రమలు వ్యాపార అవకాశ గుర్తింపు వ్యాపార ప్రణాళిక ఎదుగుదల ప్రణాళిక సంస్థాగత వ్యవస్థాపకత
నిర్వాహక నైతికత	నిర్వహణలో నైతిక సమస్యల విశ్లేషణ విలువ ఆధారిత సంస్థలు నైతికత ఎంపికకి వ్యక్తిగత చట్రం ఉద్యోగిపై నైతికత ఒత్తిడి లింగ వివక్ష పర్యావరణ నైతికత వ్యాపారం యొక్క సాంఘిక బాధ్యతలు సంస్థాగత పాలనలో నైతికత