రాంచీ జిల్లా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
"Ranchi district" పేజీని అనువదించి సృష్టించారు |
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి AWB తో మూస మార్పు |
||
పంక్తి 58: | పంక్తి 58: | ||
| imagesize = |
| imagesize = |
||
}} |
}} |
||
⚫ | '''రాంచీ జిల్లా''' [[జార్ఖండ్]] [[భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు|రాష్ట్రంలోని జిల్లా]]ల్లో ఒకటి. జార్ఖండ్ రాష్ట్ర రాజధానీ నగరమైన [[రాంచీ]], ఈ జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం కూడా. ఈ జిల్లా 1899 లో ఏర్పడింది. 2011 జనగణన ప్రకారం, జార్ఖండ్ లోని జిల్లాల్లో ఇది అత్యధిక జనాభా కలిగిన జిల్లా.<ref name="districtcensus2">{{cite web|url=http://www.census2011.co.in/district.php|title=District Census 2011|year=2011|publisher=Census2011.co.in|access-date=30 September 2011}}</ref> |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | '''రాంచీ జిల్లా''' [[జార్ఖండ్]] [[భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు|రాష్ట్రంలోని]] |
||
== భౌగోళికం == |
== భౌగోళికం == |
||
=== శీతోష్ణస్థితి === |
=== శీతోష్ణస్థితి === |
||
{{వాతావరణ పట్టిక|Ranchi|31=89.2|24=28.6|25=329.1|26=21.7|27=28.7|28=282.2|29=18.9|30=28.2|32=14.1|22=345.9|33=25.7|34=8.7|35=4|36=23.0|37=6.1|source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/ranchi2.htm IMD]|float=right|23=22.3|21=29.0|4|10=26.6|22.8|22.5|12.5|25.6|29.9|17.0|31.0|11=21.5|20=22.5|12=35.5|13=31.7|14=23.6|15=37.2|16=54.5|17=23.8|18=33.6|19=199.3|clear=none}}దేశంలోని 250 అత్యంత వెనుకబడిన జిల్లాలలో రాంచీ జిల్లా ఒకటి. |
{{వాతావరణ పట్టిక|Ranchi|31=89.2|24=28.6|25=329.1|26=21.7|27=28.7|28=282.2|29=18.9|30=28.2|32=14.1|22=345.9|33=25.7|34=8.7|35=4|36=23.0|37=6.1|source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/ranchi2.htm IMD]|float=right|23=22.3|21=29.0|4|10=26.6|22.8|22.5|12.5|25.6|29.9|17.0|31.0|11=21.5|20=22.5|12=35.5|13=31.7|14=23.6|15=37.2|16=54.5|17=23.8|18=33.6|19=199.3|clear=none}}దేశంలోని 250 అత్యంత వెనుకబడిన జిల్లాలలో రాంచీ జిల్లా ఒకటి.<ref name="brgf" /> బ్యాక్వర్డ్ రీజియన్ గ్రాంట్ ఫండ్ ప్రోగ్రాం (BRGF) నుండి నిధులు అందుకుంటున్న జార్ఖండ్లోని జిల్లాలలో ఇది ఒకటి.<ref name="brgf">{{Cite web|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|last=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|publisher=National Institute of Rural Development|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012|access-date=27 September 2011}}</ref> |
||
== జనాభా వివరాలు == |
== జనాభా వివరాలు == |
||
{{Historical populations|11=1901|24=8,94,921|33=2011|32=23,50,245|31=2001|30=18,27,718|29=1991|28=14,89,303|27=1981|26=11,64,661|25=1971|23=1961|12=4,77,249|22=7,48,050|21=1951|20=6,73,376|19=1941|18=6,29,863|17=1931|16=5,36,346|15=1921|14=5,57,488|13=1911|34=29,14,253}}2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం రాంచీ జిల్లా జనాభా 29,14,253. |
{{Historical populations|11=1901|24=8,94,921|33=2011|32=23,50,245|31=2001|30=18,27,718|29=1991|28=14,89,303|27=1981|26=11,64,661|25=1971|23=1961|12=4,77,249|22=7,48,050|21=1951|20=6,73,376|19=1941|18=6,29,863|17=1931|16=5,36,346|15=1921|14=5,57,488|13=1911|34=29,14,253}}2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం రాంచీ జిల్లా జనాభా 29,14,253.<ref name="districtcensus">{{Cite web|url=http://www.census2011.co.in/district.php|title=District Census 2011|year=2011|publisher=Census2011.co.in|access-date=30 September 2011}}</ref> ఇది [[జమైకా]] దేశ జనాభాకు సమానం.<ref name="cia">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html|title=Country Comparison:Population|last=US Directorate of Intelligence|access-date=1 October 2011|quote=Jamaica 2,868,380 July 2011 est}}</ref> అమెరికా లోని [[ఆర్కాన్సా|అర్కాన్సాస్]] రాష్ట్ర జనాభాకు సమానం.<ref>{{Cite web|url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|title=2010 Resident Population Data|publisher=U. S. Census Bureau|access-date=30 September 2011|quote=Arkansas 2,915,918}}</ref> జనాభా పరంగా భారతదేశపు జిల్లాల్లో 130 వ స్థానంలో ఉంది.<ref name="districtcensus" /> జనసాంద్రత 557/చ.కి.మీ.<ref name="districtcensus" /> 2001-2011 దశాబ్దంలో జిల్లా జనాభా పెరుగుదల రేటు 23.9%.<ref name="districtcensus" /> రాంచీలో లింగనిష్పత్తి ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 950 మంది స్త్రీలు.<ref name="districtcensus" /> జిల్లాలో అక్షరాస్యత 77.13%.<ref name="districtcensus" /> |
||
రాంచీ జిల్లాలో షెడ్యూల్ కులాల జనాభా మొత్తం జనాభాలో 5.2% కాగా, షెడ్యూల్డ్ తెగల ప్రజలు 35.8% ఉన్నారు. |
రాంచీ జిల్లాలో షెడ్యూల్ కులాల జనాభా మొత్తం జనాభాలో 5.2% కాగా, షెడ్యూల్డ్ తెగల ప్రజలు 35.8% ఉన్నారు. |
||
=== భాషలు === |
=== భాషలు === |
||
2011 భారత జనగణన సమయంలో, జిల్లాలోని 30.23% జనాభా సాద్రి, 28.08% [[హిందీ]], 11.88% కుర్మలి, 8.55% [[ఉర్దూ భాష|ఉర్దూ]], 7.52% కురుఖ్, 4.79% సంతాలి, 4.70% ముండారి, 2.51% [[బంగ్లా భాష|బెంగాలీ]], 2.17 % భోజ్పురి, 1.17% మగహి తమ మొదటి భాషగా మాట్లాడుతారు. |
2011 భారత జనగణన సమయంలో, జిల్లాలోని 30.23% జనాభా సాద్రి, 28.08% [[హిందీ]], 11.88% కుర్మలి, 8.55% [[ఉర్దూ భాష|ఉర్దూ]], 7.52% కురుఖ్, 4.79% సంతాలి, 4.70% ముండారి, 2.51% [[బంగ్లా భాష|బెంగాలీ]], 2.17 % భోజ్పురి, 1.17% మగహి తమ మొదటి భాషగా మాట్లాడుతారు.<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16.html 2011 Census of India, Population By Mother Tongue]</ref> |
||
== విద్య == |
== విద్య == |
||
పంక్తి 92: | పంక్తి 88: | ||
* '''రాంచీ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన రాజేంద్ర ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ (RIMS)''', 1960 లో స్థాపించబడింది. |
* '''రాంచీ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన రాజేంద్ర ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ (RIMS)''', 1960 లో స్థాపించబడింది. |
||
* '''సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైకియాట్రీ, రాంచీ''' వైద్య విద్యలో ఉన్నత స్థాయి అధ్యయనం అందించే ఒక సంస్థ. ఈ సంస్థ అన్ని వయసుల రోగులకు మనోరోగచికిత్స విభాగంగా కూడా పనిచేస్తుంది. |
* '''సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైకియాట్రీ, రాంచీ''' వైద్య విద్యలో ఉన్నత స్థాయి అధ్యయనం అందించే ఒక సంస్థ. ఈ సంస్థ అన్ని వయసుల రోగులకు మనోరోగచికిత్స విభాగంగా కూడా పనిచేస్తుంది. |
||
* '''జార్ఖండ్ సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ''' అనేది సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ. దీన్ని 2009 లో ఇండియన్ పార్లమెంట్ చట్టం (2009 నం. 25) ద్వారా స్థాపించారు. |
* '''జార్ఖండ్ సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ''' అనేది సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ. దీన్ని 2009 లో ఇండియన్ పార్లమెంట్ చట్టం (2009 నం. 25) ద్వారా స్థాపించారు. |
||
== పరిపాలన == |
== పరిపాలన == |
||
=== బ్లాకులు === |
=== బ్లాకులు === |
||
రాంచీ జిల్లాలో 18 బ్లాకులున్నాయి. |
రాంచీ జిల్లాలో 18 బ్లాకులున్నాయి.<ref>http://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/ranchi.html</ref> రాంచీ జిల్లాలోని బ్లాకుల జాబితా ఇది: |
||
# అంగారా బ్లాక్ |
# అంగారా బ్లాక్ |
||
పంక్తి 121: | పంక్తి 117: | ||
{{Coord|23|00|N|85|00|E|region:IN_type:adm2nd_source:GNS-enwiki|display=title}}<templatestyles src="Module:Coordinates/styles.css"></templatestyles>{{Coord|23|00|N|85|00|E|region:IN_type:adm2nd_source:GNS-enwiki|display=title}} |
{{Coord|23|00|N|85|00|E|region:IN_type:adm2nd_source:GNS-enwiki|display=title}}<templatestyles src="Module:Coordinates/styles.css"></templatestyles>{{Coord|23|00|N|85|00|E|region:IN_type:adm2nd_source:GNS-enwiki|display=title}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[వర్గం:జార్ఖండ్ జిల్లాలు]] |
[[వర్గం:జార్ఖండ్ జిల్లాలు]] |
06:43, 30 సెప్టెంబరు 2021 నాటి కూర్పు
రాంచీ జిల్లా | |
---|---|
దేశం | India |
రాష్ట్రం | జార్ఖండ్ |
డివిజను | దక్షిణ ఛోటానాగ్పూర్ |
Area | |
• Total | 5,097 km2 (1,968 sq mi) |
Population (2011) | |
• Total | 29,14,253 |
• Density | 572/km2 (1,480/sq mi) |
భాషలు | |
• అధికారిక | హిందీ |
Time zone | UTC+5:30 (IST) |
ISO 3166 code | IN-JH |
Website | http://ranchi.nic.in/ |
రాంచీ జిల్లా జార్ఖండ్ రాష్ట్రంలోని జిల్లాల్లో ఒకటి. జార్ఖండ్ రాష్ట్ర రాజధానీ నగరమైన రాంచీ, ఈ జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం కూడా. ఈ జిల్లా 1899 లో ఏర్పడింది. 2011 జనగణన ప్రకారం, జార్ఖండ్ లోని జిల్లాల్లో ఇది అత్యధిక జనాభా కలిగిన జిల్లా.[1]
భౌగోళికం
శీతోష్ణస్థితి
Ranchi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Climate chart (explanation) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
దేశంలోని 250 అత్యంత వెనుకబడిన జిల్లాలలో రాంచీ జిల్లా ఒకటి.[2] బ్యాక్వర్డ్ రీజియన్ గ్రాంట్ ఫండ్ ప్రోగ్రాం (BRGF) నుండి నిధులు అందుకుంటున్న జార్ఖండ్లోని జిల్లాలలో ఇది ఒకటి.[2]
జనాభా వివరాలు
చారిత్రికంగా జనాభా | ||
---|---|---|
సంవత్సరం | జనాభా | ±% |
1901 | 4,77,249 | — |
1911 | 5,57,488 | +16.8% |
1921 | 5,36,346 | −3.8% |
1931 | 6,29,863 | +17.4% |
1941 | 6,73,376 | +6.9% |
1951 | 7,48,050 | +11.1% |
1961 | 8,94,921 | +19.6% |
1971 | 11,64,661 | +30.1% |
1981 | 14,89,303 | +27.9% |
1991 | 18,27,718 | +22.7% |
2001 | 23,50,245 | +28.6% |
2011 | 29,14,253 | +24.0% |
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం రాంచీ జిల్లా జనాభా 29,14,253.[3] ఇది జమైకా దేశ జనాభాకు సమానం.[4] అమెరికా లోని అర్కాన్సాస్ రాష్ట్ర జనాభాకు సమానం.[5] జనాభా పరంగా భారతదేశపు జిల్లాల్లో 130 వ స్థానంలో ఉంది.[3] జనసాంద్రత 557/చ.కి.మీ.[3] 2001-2011 దశాబ్దంలో జిల్లా జనాభా పెరుగుదల రేటు 23.9%.[3] రాంచీలో లింగనిష్పత్తి ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 950 మంది స్త్రీలు.[3] జిల్లాలో అక్షరాస్యత 77.13%.[3]
రాంచీ జిల్లాలో షెడ్యూల్ కులాల జనాభా మొత్తం జనాభాలో 5.2% కాగా, షెడ్యూల్డ్ తెగల ప్రజలు 35.8% ఉన్నారు.
భాషలు
2011 భారత జనగణన సమయంలో, జిల్లాలోని 30.23% జనాభా సాద్రి, 28.08% హిందీ, 11.88% కుర్మలి, 8.55% ఉర్దూ, 7.52% కురుఖ్, 4.79% సంతాలి, 4.70% ముండారి, 2.51% బెంగాలీ, 2.17 % భోజ్పురి, 1.17% మగహి తమ మొదటి భాషగా మాట్లాడుతారు.[6]
విద్య
రాంచీ జిల్లాలో అనేక ఉన్నత విద్యా సంస్థలున్నాయి. రాంచీ సగటు అక్షరాస్యత 77.13% (2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం). ఇది జాతీయ సగటు 74.04% కంటే ఎక్కువ. పురుషుల అక్షరాస్యత 85.63%, స్త్రీల అక్షరాస్యత 68.2%. రాంచీలో ఉన్న కొన్ని ప్రముఖ పాఠశాలలు లయోలా కాన్వెంట్ స్కూల్, ఢిల్లీ పబ్లిక్ స్కూల్, జవహర్ విద్యా మందిర్, కైరాలి స్కూల్, సెయింట్సేవియర్స్ స్కూల్, సెయింట్ థామస్ స్కూల్, బిషప్ వెస్ట్కాట్.
జిల్లాలో ఉన్న కొన్ని ఉన్నత విద్యా సంస్థలు:
- రాంచీ విశ్వవిద్యాలయం, 1960 లో స్థాపించారు. దాని అనుంబంధ కళాశాలైన రాంచీలోని సెయింట్ జేవియర్స్ కళాశాలను 1944 లో స్థాపించారు.
- రాంచీలోని మెస్రాలోని బిర్లా ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ 1955 లో స్థాపించబడింది.
- రాంచీలోని బిర్సా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయాన్ని 1981 లో స్థాపించారు.
- ఐఐఎం రాంచీ, దేశంలో ఎనిమిదవ ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్మెంటు. 2010 లో రాంచీలో స్థాపించారు.
- నేషనల్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ స్టడీ అండ్ రీసెర్చ్ ఇన్ లా, రాంచీ భారతదేశంలోని పద్నాలుగో జాతీయ న్యాయ విశ్వవిద్యాలయం
- జేవియర్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సర్వీస్ (XISS), రాంచీలో 1955 సంవత్సరంలో యువ గ్రాడ్యుయేట్లకు సామాజిక పని నిర్వహణ కార్యక్రమాలలో అవగాహన కల్పించాలనే ఉద్దేశ్యంతో ప్రారంభమైంది.
- ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ & మేనేజ్మెంట్ అని పిలువబడే ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ & మేనేజ్మెంట్ (ISM) 1985 లో అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రాంతంలోని యువతకు మేనేజ్మెంట్ ఎడ్యుకేషన్ అందించాలనే ఆలోచనతో ఏర్పడింది.
- నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫౌండ్రీ & ఫోర్జ్ టెక్నాలజీ (NIFFT) తయారీ, మెటలర్జికల్, ఫౌండ్రీ, ఫోర్జ్ పరిశ్రమలకు నాణ్యమైన ఇంజనీర్లు, సుశిక్షితులైన నిపుణులను అందించడానికి UNDP-UNESCO సహకారంతో భారత ప్రభుత్వం 1966 లో ఏర్పాటు చేసింది.
- రాంచీ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన రాజేంద్ర ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ (RIMS), 1960 లో స్థాపించబడింది.
- సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైకియాట్రీ, రాంచీ వైద్య విద్యలో ఉన్నత స్థాయి అధ్యయనం అందించే ఒక సంస్థ. ఈ సంస్థ అన్ని వయసుల రోగులకు మనోరోగచికిత్స విభాగంగా కూడా పనిచేస్తుంది.
- జార్ఖండ్ సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ అనేది సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ. దీన్ని 2009 లో ఇండియన్ పార్లమెంట్ చట్టం (2009 నం. 25) ద్వారా స్థాపించారు.
పరిపాలన
బ్లాకులు
రాంచీ జిల్లాలో 18 బ్లాకులున్నాయి.[7] రాంచీ జిల్లాలోని బ్లాకుల జాబితా ఇది:
- అంగారా బ్లాక్
- బెరో బ్లాక్
- బుండు బ్లాక్
- బుర్ము బ్లాక్
- చాన్హో బ్లాక్
- కాంకే బ్లాక్
- ఓరంజి బ్లాక్
- ఇట్కి బ్లాక్
- నగ్రి బ్లాక్
- ఖేలారి బ్లాక్
- లాపుంగ్ బ్లాక్
- మందార్ బ్లాక్
- నామ్కుమ్ బ్లాక్
- రాతు బ్లాక్
- సిల్లీ బ్లాక్
- రహే బ్లాక్
- సోనాహతు బ్లాక్
- తమర్ బ్లాక్
మూలాలు
23°00′N 85°00′E / 23.000°N 85.000°E23°00′N 85°00′E / 23.000°N 85.000°E{{#coordinates:}}: cannot have more than one primary tag per page
- ↑ "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 30 September 2011.
- ↑ 2.0 2.1 Ministry of Panchayati Raj (8 September 2009). "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. Archived from the original (PDF) on 5 April 2012. Retrieved 27 September 2011.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 30 September 2011.
- ↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Retrieved 1 October 2011.
Jamaica 2,868,380 July 2011 est
- ↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Retrieved 30 September 2011.
Arkansas 2,915,918
- ↑ 2011 Census of India, Population By Mother Tongue
- ↑ http://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/ranchi.html