వినేశ్ ఫోగట్
 ఆగస్టు 2022లో వినేశ్ ఫోగట్ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| వ్యక్తిగత సమాచారం | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| జననం | 1994 ఆగస్టు 25 చర్కీ దాద్రీ, హర్యానా, భారతదేశం | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| వృత్తి | ప్రొఫెషనల్ ఫ్రీస్టైల్ రెజ్లర్ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ఎత్తు | 159 cమీ. (5 అ. 3 అం.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| బరువు | 53.1 కి.గ్రా. (117 పౌ.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| భార్య(లు) | సోమవీర్ రాఠీ (m. 2018) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| క్రీడ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| దేశం | భారతదేశం | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| క్రీడ | ఫ్రీస్టైల్ రెజ్లింగ్ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| పోటీ(లు) | 48 kg/50 kg/53 kg | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| కోచ్ |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| సాధించినవి, పతకాలు | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| అత్యున్నత ప్రపంచ ర్యాంకు | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
మెడల్ రికార్డు
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Updated on 20 ఆగస్టు 2018. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
వినేశ్ ఫోగట్ / వినేష్ ఫోగట్ (జననం 1994 ఆగస్టు 25) భారతీయ కుస్తీ క్రీడాకారిణి. ఆమె కజిన్లు గీతా ఫోగట్, బబితా కుమారిలు కూడా అంతర్జాతీయ స్థాయి కుస్తీ క్రీడాకారిణులు. ఆమె 2014, 2018, 2022 క్రీడలలో బంగారు పతకాలు గెలుచుకున్న బహుళ కామన్వెల్త్ గేమ్స్ బంగారు పతక విజేత. 2018 ఆసియా క్రీడలలో బంగారు పతకం సాధించిన తరువాత కామన్వెల్త్, ఆసియా క్రీడల లో బంగారు పతకం గెలుచుకున్న మొదటి భారతీయ మహిళా రెజ్లర్ గా ఆమె నిలిచింది. ప్రపంచ రెజ్లింగ్ ఛాంపియన్షిప్లో కూడా ఆమె రెండు కాంస్య పతకాలు గెలుచుకుంది.
ఆమె మూడుసార్లు ఒలింపియన్, 2016లో 48 కిలోలు, 2020లో 53 కిలోలు, 2024లో 50 కిలోలు అనే మూడు వేర్వేరు బరువు తరగతులలో పోటీ చేసింది. 2024 వేసవి ఒలింపిక్స్ లో ఒలింపిక్ ఫైనల్ కు చేరుకున్న మొదటి భారతీయ మహిళా రెజ్లర్ గా అవతరించే మార్గంలో అప్పటి ఒలింపిక్ ఛాంపియన్ యుయి సుసాకి ఓడించిన మొదటి అంతర్జాతీయ రెజ్లర్ గా ఆమె నిలిచింది. అయితే, ఫైనల్స్ ఉదయం వెయిట్-ఇన్ సమయంలో నిర్ణీత బరువు కంటే 100 గ్రాములు ఎక్కువగా ఉన్నందుకు ఆమె అనర్హతకు గురైంది, అందువల్ల పతకాలకు అనర్హురాలైంది.[2] దీంతో ‘కోర్ట్ ఆఫ్ ఆర్బిట్రేషన్ ఫర్ స్పోర్ట్స్’లో ఫిర్యాదు చేసిన ఆమె, తీర్పు రాకముందే 2024 ఆగస్టు 8న రిటైర్మెంట్ ప్రకటించింది.[3]
2019లో లారెస్ వరల్డ్ స్పోర్ట్స్ అవార్డులకు నామినేట్ అయిన ఆమె, ఈ అవార్డుకు నామినేట్ అయిన మొదటి భారతీయురాలు. 2023లో, అప్పటి ఇండియన్ రెజ్లింగ్ ఫెడరేషన్ అధ్యక్షుడు, పలువురు మహిళా రెజ్లర్లచే లైంగిక వేధింపుల ఆరోపణలు ఎదుర్కొన్న బిజెపి ఎంపి బ్రిజ్ భూషణ్ శరణ్ సింగ్ వ్యతిరేకంగా 2023 భారత రెజ్లర్ల నిరసనలో ఆమె భాగంగా ఉంది.
ఆమె 2024లో జరిగిన హర్యానా శాసనసభ ఎన్నికలలో జులానా నియోజకవర్గం నుండి ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికైంది.[4]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]వినేశ్ ఫోగట్ 1994 ఆగస్టు 25న హర్యానా చర్ఖీ దాద్రిలో జన్మించింది.[5] ఆమె మల్లయోధుడు రాజ్‌పాల్ ఫోగట్ కుమార్తె.[6] ఆమె సోదరి ప్రియాంక ఫోగట్, దాయాదులు గీతా ఫోగట్, రీతూ ఫోగట్, బబితా కుమారి వీరందరూ మల్లయోధులు.[7][8] ఆమె పెదనాన్న మహావీర్ సింగ్ ఫోగట్ దగ్గర ఆమె శిక్షణ పొందింది.[9]
అయితే, మొదట ఆమెతో పాటు తండ్రి, పెదనాన్న, దాయాదులు తమ సమాజంలోని నైతికత, విలువలకు విరుద్ధంగా వ్యవహరిస్తున్నారని వారు గ్రామంలో వ్యతిరేకతను ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది.[10][11] ప్రస్తుతం హర్యానాలోని గ్రామాల్లో ఉన్న వారందరికీ ఆదర్శంగా వారందరూ నిలిస్తున్నారు. గ్రామీన స్త్రీల అభిప్రాయం మారడంలో వీరి విజయాలు చాలా పెద్ద పాత్ర పోషిస్తున్నాయి.[12]
2018 డిసెంబరు 13న, ఆమె జింద్ జిల్లాకు చెందిన తోటి మల్లయోధుడు సోమవీర్ రాఠీని వివాహం చేసుకుంది.[13][14] వారిద్దరూ భారతీయ రైల్వేలో కలిసి పనిచేశారు.[15]
పురస్కారాలు
[మార్చు]2016లో వినేశ్ ఫోగట్ అర్జున అవార్డును అందుకుంది.[16] 2018లో, ఆమె స్పోర్ట్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా ద్వారా పద్మశ్రీ నామినేట్ చేయబడింది.[17] ఆమె 2019లో లారెస్ వరల్డ్ స్పోర్ట్స్ అవార్డులకు నామినేట్ చేయబడింది. ఈ అవార్డుకు నామినేట్ అయిన మొదటి భారతీయురాలు ఆమె.[18] 2020లో, ఆమెకు భారతదేశపు అత్యున్నత క్రీడా గౌరవం అయిన మేజర్ ధ్యాన్ చంద్ ఖేల్ రత్న లభించింది.[19] ఆమె 2022 సంవత్సరానికి బిబిసి ఇండియన్ స్పోర్ట్స్ వుమన్ ఆఫ్ ది ఇయర్ అవార్డుకు కూడా ఎంపికైంది.[20]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "2013 - Commonwealth Wrestling Championships". Commonwealth Amateur Wrestling Association (CAWA). Archived from the original on 21 March 2016. Retrieved 21 February 2016.
- ↑ Sarangi, Y. B. (2024-08-07). "Vinesh Phogat disqualified from Paris Olympics 50kg wrestling final for being overweight, misses historic medal". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2024-08-07.
- ↑ "వినేశ్ ఫోగట్ సంచలన నిర్ణయం... రెజ్లింగ్‌కు గుడ్‌ బై | Vinesh Phogat announces retirement after heartbreak at Paris Olympics | Sakshi". web.archive.org. 2024-08-08. Archived from the original on 2024-08-08. Retrieved 2024-08-08.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Andhrajyothy (8 October 2024). "వరించిన అదృష్టం.. మల్లయోధురాలు ఘన విజయం." Archived from the original on 8 October 2024. Retrieved 8 October 2024.
- ↑ "Kin celebrate Haryana wrestlers' fete at Glasgow". Hindustan Times. 30 July 2014. Archived from the original on 21 February 2016. Retrieved 21 February 2016.
- ↑ "Asian Games 2018: Who is Vinesh Phogat?". 20 August 2018. Archived from the original on 24 June 2021. Retrieved 6 August 2024.
- ↑ "Vinesh wins gold, with help from his cousin". The Indian Express. 30 July 2014. Archived from the original on 9 September 2016. Retrieved 30 July 2014.
- ↑ "The Powerhouse Phogat Siblings and their Cousin - Deeta, Babita and Vinesh". Femina. Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 1 June 2020.
- ↑ "Meet Mahavir Singh Phogat the fascinating wrestler who inspired". Huffington Post. 21 October 2016. Archived from the original on 8 July 2017. Retrieved 6 March 2017.
- ↑ "I Am A Girl, I Am A Wrestler". Tadpoles. 24 July 2014. Archived from the original on 23 November 2015. Retrieved 2 November 2015.
- ↑ "I Am A Girl, I Am A Wrestler | Tadpoles". Tadpoles (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2014-07-24. Archived from the original on 2015-11-23. Retrieved 2015-11-02.
- ↑ "'Phogat sisters' build their legacy in wrestling". Archived from the original on 2015-12-08. Retrieved 2015-11-02.
- ↑ "Pre-wedding festivities begin at Vinesh's village". The Tribune. Archived from the original on 15 December 2018. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ "Vinesh Phogat to marry wrestler Somvir Rathee on December 13". The Hindustan Times. 4 December 2018. Archived from the original on 7 March 2023. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ "Vinesh Phogat wedding today with wrestler Somveer". Dainik Bhaskar. 14 December 2018. Archived from the original on 13 December 2018. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ "After Winning The Arjuna Award, Wrestler Vinesh Phogat Promises Nothing Less Than Gold In Tokyo 2020". India Times. September 2016. Archived from the original on 18 January 2017. Retrieved 1 June 2017.
- ↑ "Padma Shri proposed for Bajrang Punia, Vinesh Phogat". The Times of India. 3 October 2018. Archived from the original on 3 October 2018. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ "Vinesh Phogat Becomes First Indian Athlete to be Nominated for Laureus World Sports Awards". News18. 17 January 2019. Archived from the original on 7 March 2023. Retrieved 18 January 2019.
- ↑ "Rohit Sharma to Vinesh Phogat: Meet the five Khel Ratna recipients of 2020". 23 August 2020. Archived from the original on 23 August 2020. Retrieved 21 August 2020.
- ↑ "Wrestlers Vinesh Phogat and Sakshi Malik nominated for BBC ISWOTY Award". The Hindu. PTI. 7 February 2023. Archived from the original on 7 February 2023. Retrieved 7 February 2023.