రంగాపూర్ (పెబ్బేరు)
sri rangapuram, తెలంగాణ రాష్ట్రం, వనపర్తి జిల్లా, శ్రీ రంగాపురం మండలం మండలంలోని గ్రామం.[1]
| శ్రీరంగాపూర్ | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  శ్రీరంగాపూర్ |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 16°07′23″N 77°59′48″E / 16.1230643°N 77.9967043°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | వనపర్తి |
| మండలం | పెబ్బేరు |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | గీరెడ్డిలక్ష్మి |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 3,519 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 1,761 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 1,758 |
| - గృహాల సంఖ్య | 836 |
| పిన్ కోడ్ | 509104 |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది మండల కేంద్రమైన పెబ్బేరు నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన వనపర్తి నుండి 25 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. [2]
గణాంకాలు[మార్చు]
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 836 ఇళ్లతో, 3519 జనాభాతో 2399 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1761, ఆడవారి సంఖ్య 1758. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1123 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 72. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 576203[3].పిన్ కోడ్: 509104.పిన్ కోడ్: 509104.ఇది పంచాయతి కేంద్రం.
విద్యా సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి పెబ్బేరులో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల పెబ్బేరులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల‌లు వనపర్తిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కర్నూలులోను, పాలీటెక్నిక్‌ వనపర్తిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల కొండేర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వనపర్తిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం పెబ్బేరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల మహబూబ్ నగర్ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
రంగాపూర్లో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు[మార్చు]
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం[మార్చు]
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు[మార్చు]
రంగాపూర్లో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు[మార్చు]
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు[మార్చు]
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం[మార్చు]
రంగాపూర్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 308 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 1 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 404 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1685 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 421 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1669 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు[మార్చు]
రంగాపూర్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 48 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 567 హెక్టార్లు* చెరువులు: 568 హెక్టార్లు* వాటర్‌షెడ్ కింద: 485 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి[మార్చు]
రంగాపూర్లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు[మార్చు]
రాజకీయాలు[మార్చు]
2013, జూలై 31న జరిగిన గ్రామపంచాయతి ఎన్నికలలో గ్రామ సర్పంచిగా గీరెడ్డిలక్ష్మి ఎన్నికయింది.[4]
గ్రామ ప్రముఖులు[మార్చు]
ఈ గ్రామవాసియైన జి.భానుప్రకాష్ రెడ్డి హైదరాబాదులోని తార్నాకలోని జాతీయ పొషకాహార సంస్థలో డిప్యూటీ డైరెక్టరుగా పనిచేస్తున్నారు. వంటింట్లో మనం నిత్యం వాడే పసుపు, అల్లం, ఉసిరి, దాల్చినచెక్క, మిరియాలు, వీటిలో చక్కెర వ్యాధి విస్తరణను ఆపే గుణం ఉందని పరిశోధనలు చేయుచున్న శాస్త్రవేత్తల బృందానికి వీరు నాయకత్వం వహించుచున్నారు. ఈ సంస్థలో పనిచేయుచూ జాతీయ స్థాయి గురువు (నేషనల్ మెంటర్ ) గా గుర్తింపు పొందిన ఏకైక శాస్త్రవేత్త వీరు. ఈ సంస్థలోని ఆరుగురు డిప్యూటీ డైరెక్టరులలో వీరు ఒకరు. వీరు అమెరికాలో శిక్షణ పొందినారు, వీరు మొత్తం 85 పరిశోధన పేపర్లు ప్రచురించారు. 8 జాతీయ పురస్కారాలు పొందినారు. వీరి తండ్రి పేరు గీరెడ్డి నాగిరెడ్డి[5]
శ్రీ రంగనాయక స్వామి ఆలయం[మార్చు]
శ్రీరంగనాయక స్వామి దేవాలయం కారణంగా ఈ గ్రామం పేరు జిల్లా వ్యాప్తంగా పేరుగాంచింది. పెబ్బేరు నుంచి 12 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ గ్రామంలో 17వ శతాబ్దంలో రాజు రామేశ్వర్ రావు వంశీయులు నిర్మించిన ఆలయం,[6] దాని శిల్పకళా నైపుణ్యం కారణంగా పర్యాటక క్షేత్రంగా ప్రసిద్ధిగాంచింది. ఇది పానుగంటి నదీతీరాన ఉంది.[7] శ్రీ రంగనాయక స్వామి దేవాలయం తమిళనాడులోని శ్రీరంగ క్షేత్రమును పోలియున్నది. శ్రీమాన్ హోసదుర్గ కృష్ణమాచార్యులు తమ 'ఉత్తర రంగ మహాత్మ్యము' అను సంస్కృత గ్రంథములో ఈ క్షేత్రమును ఉత్తర శ్రీరంగముగా అభివర్ణించారు.
స్థల పురాణం[మార్చు]
వనపర్తి సంస్థానాధీశుడైన రాజా బహిరీ గోపాలరావు ఒకసారి దక్షిణ దేశ యాత్రలకు వెళ్ళి, శ్రీరంగ పట్టణమును దర్శించి వైష్ణవ మతమును స్వీకరించాడు. తీర్థయాత్రల నుండి తిరిగివచ్చిన పిమ్మట ఒకనాటి రాత్రి రాజు కలలో శ్రీరంగనాథుస్వామి దర్శనమిచ్చి తాను 'కానాయపల్లె' గ్రామం చెంత వల్మీకములో ఉన్నానని, తీసుకొని వచ్చి ప్రత్రిష్టించి, ఆలయమును నిర్మించి పూజలు కొనవలసిందని ఆనతిచ్చెను.[8] స్వప్నములో తెలియజేసిన ప్రకారము అన్వేషించగా వల్మీకములో శయనమూర్తియైన శ్రీరంగనాథుని విగ్రహము లభించింది. ఆ విగ్రహమును 'కొరివిపాడు' గ్రామంనకు తీసుకొని వచ్చి ఆలయమును నిర్మించి ప్రతిష్ఠించాడు. నాటి నుండి కొరివిపాడు గ్రామం శ్రీరంగాపురముగా ప్రసిద్ధిచెందింది.
సా.శ.1650-70 మధ్యకాలంలో రాజా బహిరీ గోపాలరావు కొరివిపాడు గ్రామంలో శ్రీరంగనాథాలయమును నిర్మించాడు. రాజా రామేశ్వరరావు ఆలయం చుట్టూ శ్రీరంగ సముద్రము అనే పెద్ద చెరువును త్రవ్వించాడు. తర్వాత లక్ష్మీ తాయారు దేవాలయమును నిర్మించాడు. చిత్రభాను సంవత్సరం మార్గశిర మాసంలో రాజా రామేశ్వరరావు దర్మపత్ని శంకరమ్మ ఐదంతస్థుల తూర్పు రాజగోపురమును నిర్మించింది.
చిత్రమాల[మార్చు]
-
ఆలయప్రాంగణ స్వాగతశిల -
దిగువదేవాలయపు రథం -
దిగువ కోనేరు -
శ్రీరంగనాథుని రథం -
ద్వారగోపురం -
ద్వారగోపురంపై ఎడమవైపు లోపల రంగనాథుడు -
ద్వారగోపురంపై ఎడమవైపు బయట శిల్పం -
ద్వారగోపురంపై కుడివైపు బయట శిల్పాలు -
ద్వారగోపురం కుడివైపు శిల్పసౌందర్యం -
లోపలి నుండి ద్వారగోపురం -
లోపలి ద్వారగోపురం -
ఆలయం లోపల నిర్మాణకౌశలం -
ఆలయం లోపల ఒక శిల్పం -
ఆలయం లోపల ఊర్ద్వశిల్ప సౌందర్యం -
ఆలయ సమీప రంగసముద్రం -
రంగనాథస్వామి ఆలయసమూహం
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు GO. Ms. No. 242, Revenue (DA-CMRF) Department, Date: 11.10.2016
- ↑ "వనపర్తి జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-01-06. Retrieved 2021-01-06.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 2022-01-06 suggested (help) - ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ నమస్తే తెలంగాణ దినపత్రిక, మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా టాబ్లాయిడ్, తేది 01-08-2013
- ↑ ఈనాడు వరంగల్లు ఆగష్టు 8, 2013. మొదటి పేజీ.
- ↑ ఈనాడు దినపత్రిక, మహబూబ్ నగర్ జిల్లా ఎడిషన్, తేది 08-05-2009
- ↑ నా దక్షిణ భారత యాత్రావిశేషాలు, పాటిబండ్ల వెంకటపతిరాయలు, 2005 ముద్రణ, పేజీ 246
- ↑ శ్రీ రంగనాయక స్వామి ఆలయం, శ్రీరంగాపురం, ఎన్.పిచ్చయ్య, మన దేవాలయాలు, సప్తగిరి ఆగష్టు 2006 పత్రిక ప్రచురించిన వ్యాసం.