ఆలీపూర్ బాంబు కేసు
" చక్రవర్తి వర్సెస్ అరబిందో ఘోష్ " ను కొంతమంది వ్యవహారికంగా అలిపోర్ బాంబ్ కేస్, మురారిపూకూర్ కుట్ర (మనిక్టొల్లా బాంబు కుట్ర) అని పిలువబడింది. ఇది 1908 లో జరిగిన భారతదేశంలో జరిగిన ఒక క్రిమినల్ కేసు. ఈ కేసులో పలువురు భారతీయ జాతీయవాదులు పాల్గొన్న " అనుషిలాన్ సమితి బ్రిటీషు రాజ్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా యుద్ధం చేయడం అనే ఆరోపణలను ఎదుర్కొన్నారు. ఇది కలకత్తాలోని సమితి. మే 1908, 1909 మే మధ్యకాలంలో కలకత్తాలో అలిపోరే సెషన్స్ కోర్టులో ఈ విచారణ జరిగింది. 1908 ఏప్రెల్‌లో బెంగాలీ జాతీయవాదులు ఖుదిరామ్ బోస్, ప్రఫుల్ల చక్రి ముజాఫర్పూరులో ప్రెసిడెన్సీ మేజిస్ట్రేట్ డగ్లస్ కింగ్స్ఫోర్డ్ మీద జరిపిన హత్యాప్రయత్నం నేపథ్యంలో ఈ విచారణ జరిగింది. డిసెంబరు 1907 లో లెఫ్టినెంట్-గవర్నర్ సర్ ఆండ్రూ ఫ్రాసెర్ ప్రయాణించే రైలును తప్పించడానికి చేసిన ప్రయత్నం వంటి కేసులను బ్రిటిషు రాజ్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా రాబోయే సంవత్సరాల్లో దాడులు జరుగుతాయని బెంగాల్ పోలీసులు గుర్తించారు.
ప్రముఖ ఆరోపణల్లో అరబిందో ఘోష్, అతని సోదరుడు బరిన్ ఘోష్, అలాగే అనుషిలాన్ సమితికి చెందిన ఇతర బెంగాలీ జాతీయవాదులు ఉన్నారు. కలకత్తాలోని మణికొట్టల్ల శివారులోని 36 మురారిరుపుకూర్ రోడ్డులో బరిన్ ఘోష్ గార్డెన్ హౌస్ నుండి చాలామందిని అరెస్టు చేశారు. జైలు ప్రాంగణంలో నరేంద్రనాథ్ గోస్వామిని (అనుమానితుడు ప్రధాన సాక్షిగా మారినందుకు) తోటి నిందితులు కన్నియల్ దత్తా, సత్యేంద్రనాథ్ బోస్ కాల్చి చంపారు. ఆలీపూర్లోని ప్రెసిడెన్షియల్ జైలులో వీరిని అరెస్టు చేశారు. గోస్వామి హత్య అరబిందోపై కేసు కూలిపోవడానికి దారితీసింది. ఏదేమైనా అతని సోదరుడు బరిన్ అనేక మంది ఇతరులను ఈ ఆరోపణలను దోషులుగా నిర్ధారించి జైలు శిక్షలు, జీవిత ఖైదు, జైలు నిబంధనలను ఎదుర్కొన్నారు.[1]
అరబిందో ఘోషు విచారణలో జైలు శిక్ష అనుభవిస్తున్న క్రియాశీలక జాతీయవాద రాజకీయాల నుండి వైదొలిగాడు. అతడి ఆధ్యాత్మికత, తత్వశాస్త్రంలో ప్రారంభించి, ఖైదు సమయంలో అనుభవాలను వెల్లడించడం ప్రారంభించాడు. తర్వాత అతను పాండిచ్చేరికి వెళ్లి ఆశ్రమాన్ని స్థాపించాడు. అనుషిలాన్ సమితికి చెందిన అనేకమంది ప్రముఖ నేతలను ఖైదు చేయటం వలన మానిక్కట్టాల శాఖ ప్రభావం, కార్యకలాపాన్ని తగ్గించటానికి దారితీసింది. బాఘా జతిన్ నాయకత్వంలో జుగన్తర్ అనుషిలాన్ సమితి కార్యకలాపాలను అధిగమించింది.
నేపథ్యం
[మార్చు]అనుశీలన సమితి
[మార్చు]టికి బెంగాల్లో బ్రిటీషు రాజ్‌కు వ్యతిరేకత క్రమంగా పెరిగింది. 1902 నాటికి కలకత్తాలోని మూడు యూనియన్-సంస్థలు అనుషిలాన్ సమితి ("బాడీ-బిల్డింగ్ సొసైటీ") అనే జాతీయవాద సంస్థ చ్ఛత్రం క్రింద పనిచేసాయి. ఇంతకుముందు సతీష్ చంద్ర బసు అనే కలకత్తా విద్యార్థి, ప్రమత మిత్రా అనే కలకత్తా న్యాయవాది పేరుతో ఒక కలకత్తా విద్యార్ధి సంస్థ స్థాపించారు. మరొక సంస్థకు సరళ దేవి పేరుతో స్థాపించబడిన మరొక సంస్థకు ఒక బెంగాలీ మహిళ నాయకత్వం వహించింది. మూడవది జతీంద్రనాథ్ బెనర్జీ, అరబిందో ఘోషు సంస్థ. ఘోషు తీవ్రవాద జాతీయవాదాన్ని ప్రోత్సహించేవాడు.[2]
భారతీయ సివిల్ సర్వీసులో గౌరవనీయమైన ఉద్యోగాన్ని వదిలి ఘోషు భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు. బరోడా మహారాజా ఆధ్వర్యంలో విద్యావేత్తగా పదవిని చేపట్టాడు. ఇక్కడ అతను భారతీయ మరాఠా జాతీయవాది బాల్ గంగాధర్ తిలక్‌తో ద్వారా మహారాష్ట్రలో జాతీయవాదులతో దగ్గరి సంబంధం ఏర్పర్చుకున్నాడు. ఇటలీ, ఐరిషు జాతీయవాదం చరిత్రలచే ప్రేరణ పొందిన అరబిందో ఒక భారతీయ జాతీయ విప్లవం కొరకు వేదిక, నెట్వర్కర్లను తయారు చేయటం ప్రారంభించాడు. దీనిలో అతను తిలక్ మద్దతును పొందాడు. భవిష్యత్తులో ఒక విప్లవం సిద్ధం చేయడానికి సైనిక శిక్షణ చేయాలని అరబిందోను కోరారు. ఆయన తమ్ముడు బరిన్ బరోడాలో అరబిందోతో చేరాడు. బరోడా సైనిక వ్యూహాలను, సాయుధ పోరాటాలలో శిక్షణ పొందటానికి బరిన్ను అందించాడు. 1903 లో అరబిందో ఘోషు తన తమ్ముడు బరింద్ర కుమార్ ఘోషును కలకత్తాలోని ఆరంభ సంస్థను ప్రోత్సహించడానికి పంపించాడు. 1905 నాటికి బెంగాల్ వివాదాస్పద 1905 విభజన విస్తృతమైన రాజకీయ ప్రభావాన్ని కలిగించింది. ఇది బెంగాలులోని భద్రాల్లోక్ సమాజంలో తీవ్రమైన జాతీయవాద భావాలను ప్రోత్సహించింది. బెంగాలులో అధికరించిన జాతీయవాదం బెంగాలు అంతటా స్థానిక యువజన సమాజాలలో విద్యావంతులలో రాజకీయ స్పృహ అనుషిలాన్ సంస్థకు మద్దతుగా నిలిచి సహకరించింది. అరబిందో రచనలు అతని సోదరుడు బరిన్ ఘోష్ బెంగాల్ గుండా వ్యాపించడానికి అనుషిలాన్ సమితి అనుమతించింది. ఇటలీ కార్బొనారి తరహాలో జాతీయవాద తిరుగుబాటు కోసం నిస్సాన్ నెమ్మదిగా సిద్ధం చేస్తూ నిరంతరాయంగా ఒక మద్దతు పథకాన్ని రూపొందించే కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించారు.[3]
1906 లో అరబిందో బెంగాలుకు తిరిగి వచ్చాడు. 1907 లో సూధోద్ మల్లిక్, బిపిన్ చంద్ర పాల్ సహాయంతో బెంగాలీ జాతీయవాద ప్రచురణను జుగంటార్, దాని ఆంగ్ల ప్రచురణగా " వందేమాతరం " స్థాపించాడు. నిదానమైన ప్రారంభం తరువాత బెంగాలులో విప్లవాత్మక కార్యక్రమాలు విప్లవాత్మక విధాన సందేశము ద్వారా ఒక అధిక సంఖ్యాక ప్రజాదరణ సంపాదిస్తూ జర్నల్ క్రమంగా అభివృద్ధి చెందింది. అరబిందో కాంగ్రెసులో జాతీయవాద రాజకీయాల్లో చురుకుగా ఉంటూ బ్రిటన్ నుంచి విరమించుకున్న బాల్ గంగాధర్ తిలక్, బిపిన్ పాల్ వంటి విప్లవాత్మక జాతీయవాదులతో కలిసి పనిచేసాడు. అరబిందో, అతని సోదరుడు బారిన్ జాతీయవాద రచనలు, ప్రచురణలు బందే మఠం జగన్తర్ బెంగాలు యువత మీద విస్తృతమైన ప్రభావం చూపించాయి. 1907 నాటికి 7,000 కాపీలు అమ్ముడయ్యాయి. తరువాత 20,000 కు పెరిగింది. రాజకీయంగా హింసాత్మకంగా ఉన్న పాఠకులను ఉద్దేశించి భారతదేశంలో బ్రిటీషు పాలన గురించిన విమర్శించడం, రాజకీయ హింసను వ్యతిరేకించడం వంటి సందేశం అదించడంలో సహకరించింది.[4] అనుషులాన్ సమితిలో చేరిన యువకులలో ఒకరు జుగంటార్ ప్రభావాన్ని వారి నిర్ణయాలలో ఉదహరించారు. [ఆధారం చూపాలి] 1907 లో బిపిన్ చంద్ర పాల్, అరబిందో వందేమాతరంలో వచ్చిన సందేశం కారణంగా కోర్టు విచారణ ఎదుర్కొన్నారు.
Manicktolla ashram
[మార్చు]
1907 నాటికి బ్యరిన్ ఘోష్ జుగన్తర్ సందేశానికి ఆకర్షించబడ్డ యువకుల సమూహాలను సంఘటితం చేయడం ప్రారంభించారు. ఈ సమయంలో బ్రిటీషు అధికారులను ఆసక్తులను లక్ష్యంగా చేసుకుంటూ పాలిన్ దాస్ నాయకత్వంలో ఢాకా అనుషిలాన్ సమితి చురుకుగా పనిచేయడం ప్రారంభించింది. జగంధర్ పత్రికకు పోలీస్ విచారణలు, పర్యవేక్షణ సాధారణంగా మారింది. ఘోషు పేపరుతో సంబంధాలను తెగతెంపులు చేసుకున్నాడు. సుమారు ఒక డజను మంది యువకులు బారినును కలుసుకున్నారు. వీరిలో కొంతమంది ఆయనతో కలకత్తా శివారులోని మర్రిటోలా 36 మురారిపుకుర్ లేన్లో ఉన్న తోటలో నివసించారు. భవానీ మందిరం నుండి అరబిందో సందేశాన్ని అందిస్తూ ఆశ్రమాన్ని సన్యాసుల మార్గంలో నిర్వహించడానికి బారిన్ ఈ భవనాన్ని వాడుకున్నాడు. విప్లవకారులు కఠిన క్రమశిక్షణలో జీవిస్తూ భవిష్యత్తు విప్లవం కొరకు ప్రణాళిక సిద్ధం చేసుకుంటూ ప్రజల దృష్టి నుండి దూరంగా ఉన్నారు. 1906 లో బారిన్ బృందం ప్రయోగాత్మకంగా పేలుడు పదార్ధాల ఉత్పత్తితో చేసింది. 1907 లో జుగంటార్ సందేశంలో ఆకర్షితుడైన కలకత్తాలోని హౌర శివార్లలో రసాయన శాస్త్రవేత్త ఉళుక్కర్ దత్ వీరితో చేరాడు. 1906 నుండి ఈ బృందం బెంగాల్ లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ను లక్ష్యంగా చేసుకుంది. 1906 లో శరదృతువులో చారు చంద్ర దత్, ప్రఫుల్ల చకి డార్జిలింగ్ వద్ద గవర్నర్ను హతమార్చడానికి విఫల ప్రయత్నం చేసారు. [3] దత్తా నైపుణ్యంతో ప్రణాళికలు పునఃసమీక్షించబడ్డాయి. ఆ ఏడాది అక్టోబర్ నాటికి దత్తా ఒక రైలు పేల్చివేయడానికి తగినంత శక్తివంతమైన బాంబును తయారు చేసే స్థితిలో ఉన్నాడు. బారిన్ బృందం ద్వారా పొందిన డైనామైటుతో దత్ తన సొంత తయారీ పేలుడు పదార్ధంతో బాంబును సృష్టించాడు. బెంగాల్ లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ ఆండ్రూ ఫ్రాసెర్ను తీసుకువెళ్ళే రైలు. నవంబరు 1907 నాటికి లెఫ్టినెంట్ గవర్నరు ప్రయాణించే రైలును లక్ష్యంగా చేసుకుని రెండు విఫలప్రయత్నాలు జరిగాయి. అయితే డిసెంబరు 5 న బిహెబుటిషున్ సర్కార్, ప్రఫుల్ల చకి విజయవంతంగా మదన్పూర్ సమీపంలోని నారాయణగర్ వద్ద గవర్నరు ప్రయాణించే రైలును దత్ బాంబుతో విజయవంతంగా పేల్చారు. గవర్నరు గాయపడకుండా తప్పించుకున్నాడు. ఆ తరువాత ఆయనకు భద్రత అధికరించింది. జనవరి 1908 లో దత్ డియోఘర్లో పరీక్షించబడిన శక్తివంతమైన పిక్స్రిక్ యాసిడ్ బాంబును విజయవంతంగా ఉత్పత్తి చేసాడు. అనుకోకుండా యువవిప్లవకారుడు కోమిలా, ప్రఫుల్ల కుమార్ చక్రవర్తి ఆ సమయంలో మరణించాడు. అయితే ఈ సమయంలో బెంగాలు పోలీసులు సమితిలోని మెదీనాపూర్ శాఖను స్వాధీనం చేసుకుని వీరు సతీంద్రనాథ్ బోస్ మానిస్కోల్లల ఆశ్రమం గురించి సమాచారాన్ని సేకరించారు. ఇందుల్ళ్ బరిన్ ఘోష్, అరబిందో పేర్లు ఉన్నాయి. రెండూ త్వరలోనే కలకత్తా పోలీసులు పర్యవేక్షణ దృష్టికి వెళ్ళాయి. ఏమయినప్పటికీ వారు తిరిగి సంఘటితమై రహస్యకార్యకలాపాలు సాగిస్తారని భయపడి పోలీసులు ఘోషు సమూహానికి వ్యతిరేకముగా చర్య తీసుకోలేదు. [5]
Muzaffarpur bombings
[మార్చు]1907 లో బరిన్ ఘోష్ తన సహచరుడు హేమ్ చంద్ర కనుంగో (హేమ్ చంద్ర దాస్)ను " పారిస్ " కు పంపాడు. ఫ్రెంచ్ రాజధానిలో ఆయన బహిష్కరణలో ఉన్న రష్యన్ విప్లవకారుడు నికోలస్ సఫ్రాంస్కి నుండి బాంబు తయారీ కళ నేర్చుకున్నాడు.[6] బెంగాలుకు తిరిగివచ్చిన హేం మళ్లీ బరిన్ ఘోషుతో కలిసి పనిచేయడం ప్రారంభించాడు. ఫ్రేజర్ హెచ్చరికతో డగ్లస్ కింగ్స్‌ఫోర్డు ఒక కొత్త లక్ష్యం ఎంపిక చేసుకున్నాడు. అలీపోర్ ప్రెసిడెన్సీ కోర్టు చీఫ్ మేజిస్ట్రేటు కింగ్స్‌ఫోర్డు జుగంటార్ ఇతర సంపాదకులు, భూపేంద్రనాథ్ దత్తా కేసు విచారణలను పర్యవేక్షించి వారికి కఠినంగా ఖైదు శిక్షను ఖరారు చేసాడు.[7] జుగంటార్ స్వయంగా సంపాదకీయాలతో ప్రతిస్పందించాడు.[7] జుగంటార్ ఉల్లంఘన 1908 నాటికి మరో ఐదు ప్రాసిక్యూషన్లను ఎదుర్కొని ఆర్ధికంగా చితికి పోయింది. ఈ ప్రాసిక్యూషన్స్ పత్రికకు మరింత ప్రచారం చేకూర్చాయి. విప్లవాత్మక జాతీయవాదం సమితి సిద్ధాంతాన్ని ప్రచారం చేసేందుకు దోహదపడింది. విప్లవాత్మక తీవ్రవాద సిద్ధాంతం అనే భావనను బెంగాలులో గణనీయమైన జనాదరణ పొంది మద్దతును పొందడం మొదలయ్యింది. 2014 లో శుక్లా సాన్యాల్ తిరుగుబాటు తీవ్రవాదం ప్రజాదరణ పొందిన విషయం అప్పట్లో స్పష్టంగా తెలియలేదు అని పేర్కొన్నారు.[8] జుగుందర్ విచారణ తరువాత నిరసనలో పాల్గొన్న సుశీల్ సేన్ అనే యువ బెంగాలీ బాలుడికి కొరడాదెబ్బలను శిక్షగా విధించమని ఆదేశించినప్పుడు కింగ్స్‌స్ఫోర్డ్ జాతీయవాదుల తీవ్రమైన విమర్శలను సంపాదించాడు. కింగ్స్‌స్ఫోర్డును చంపడానికి హేమ్ నిర్మించిన పుస్తక బాంబు రూపంలో మొట్టమొదటి ప్రయత్నం చేయబడింది. కాడ్బరీ కోకో ఖాళీ టిన్నులో ఒక పౌండు పిరిక్ ఆమ్లం నింపి దానితో మూడు డిటోనేటర్లతో హెర్బెర్టు బ్రూం " కామెంటరీస్ ఆన్ ది కామన్ లా హిల్డ్ " పుస్తకంలో ప్యాక్ చేయబడి బ్రౌన్ పేపరు చుట్టి యువౌద్యమకారుడు పరేష్ మాలిక్ చేత కింగ్స్‌స్ఫోర్డ్ ఇంటికి అందించబడింది. కింగ్స్‌స్ఫోర్డ్ మూసివేసిన ప్యాకేజీను తన షెల్ఫులో ఉంచి తరువాత పరిశీలించాలని అనుకున్నాడు. 1908 మార్చి నాటికి న్యాయమూర్తుల భద్రత విషయంలో తలెత్తిన భీతితో బ్రిటిషు ప్రభుత్వం ఆయనకు జిల్లా న్యాయమూర్తిగా పదోన్నతి ఇచ్చి బీహారు ఉత్తర భాగంలో ఉన్న ముజఫర్పూరుకు బదిలీ చేసింది. హేమ్ చంద్ర చేత పంపిన పుస్తక బాంబును అతనితో పాటు అతని ఫర్నిచర్, లైబ్రరీతో వెళ్ళింది.
బరిన్ ఆధ్యర్యంలో అనుషిలాన్ కింగ్స్‌ఫోర్డును చంపడానికి ప్రయత్నాలను కొనసాగించింది. ఏప్రిల్లో పఫుల్లా చకితో కలిసి ఇద్దరు మనుషుల పర్యవేక్షణ బృందం ముజాఫర్పూర్ పర్యటించింది.[9] తిరిగివచ్చినప్పుడు మునుపు ఉపయోగించిన బాంబును హీమ్ అందించాడు. ఇందులో 6 ఔంసుల డైనమైటు ఒక డిటోనేటర్, ఒక నల్ల పౌడర్ ఫ్యూజ్ ఉన్నాయి. ప్రఫుల్లా కొత్త వ్యక్తి ఖుదిరామ్ బోసుతో ముజాఫర్పూరుకు తిరిగి వచ్చారు. ఏదేమైనప్పటికీ కింగ్స్‌ఫోర్డు హత్యా ప్రయత్నం చేసే ప్రణాళికలు కూడా కలకత్తా పోలీసులు గ్రహించి కమిషనర్ ఎఫ్.ఎల్. హాలిడే ముజాఫర్పూరు సూపరింటెండెంట్ పోలీసుకు హెచ్చరిక జారీ చేసాడు. ఈ విధంగా కింగ్స్‌ఫోర్డును సూపరిండెంట్ అప్రమత్తం చేసినప్పటికీ కింగ్స్‌ఫోర్డు హెచ్చరికలను పట్టించుకోలేదు. మేజిస్ట్రేట్ ఇంటిని కాపాడేందుకు నాలుగు మంది మునుషులు నియమించబడ్డారు.[9] ఏప్రిల్ 29 బోసు, చకి సాయంత్రం ప్రణాళికలను అమలు చేసారు. పాఠశాల విద్యార్ధులుగా వ్యవహరించి కింగ్స్‌ఫోర్డు తరచుగా హాజరు అయ్యే బ్రిటిషు క్లబ్బు ఎదురుగా ఉన్న ముజఫర్ పార్క్ ఉద్యానవనాన్ని సర్వే చేశారు. వారిని ఒక కానిస్టేబుల్ గుర్తించాడు. మరుసటి రోజు తిరిగి వచ్చిన సమయంలో అదే కాన్‌స్టేబుల్ ఉండడం గమనించిన వారు దూరంగా పారిపోయారు. ఈ ద్వయం దూరంగా వెళ్లి బాంబుతో చెట్టు వెనుక దాక్కున్నారు.[9] కింగ్స్ఫోర్డ్ అతని భార్య, స్థానిక న్యాయవాది, ప్రిన్గిల్ కెన్నెడీ, భార్య, కుమార్తెతో ఆ రాత్రి వంతెన సమీపంలో ఆడుకున్నాడు. సాయంత్రం 8:30 గంటలకు చివరి ఆట ముగిసేసరికి ఆ బృందం ఇంటికి వెళ్ళటానికి విడిపోయింది. [10] మొదటి క్యారేజ్ చకి, బోసును దాచిపెట్టినప్పుడు బోసు క్యారేజ్ వరకు పరుగెత్తి క్యారేజ్ విండో ద్వారా బాంబును విసిరివేసాడు. ఇద్దరు నివాసులు కూడా గాయపడ్డారు. తరువాతి గందరగోళంలో తప్పించుకొని బోసు, చాకి విడిపోయి విడి విడిగా పట్టణం విడిచిపెట్టారు. బోసు రాత్రి ప్రయాణించి వెనీ అనే ఒక చిన్న పట్టణంలో చేరాడు. అక్కడ రైలులో ప్రయాణించి తిరిగి కలకత్తాకు వెళ్ళాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. అయినప్పటికీ తెలియని ప్రదేశంలో సంచరిస్తూ ఆయన ఇద్దరు కానిస్టేబుళ్ల పరిశీలన నుండి తప్పించుకునేందుకు ప్రయత్నించి పట్టుబడ్డాడు. ఈ సమయంలో చకి వేరొక రైలులో ప్రయాణించి నందలాల్ బెనర్జీ అనే ఒక ఆఫ్-డ్యూటీ పోలీసు అధికారి అనుమానించి కలకత్తాకు టెలీగ్రాప్ చేసాడు. చాకీని నిర్బంధించేందుకు ఆదేశాలు అందుకున్న తరువాత అరెస్టు చేయడానికి ప్రయత్నించాడు. చాకి తన రివాల్వరుతో పోరాడి వేదికనుంచి తప్పించుకునేందుకు ప్రయత్నించి చివరికి ఆయన బుల్లెటుతో నోటిలో తనను తాను కాల్చుకున్నాడు.
[10] 1908 మే 1 న బాంబు దాడుల వార్త కలకత్తాకు చేరింది. వెంటనే అరబిందో బరిన్లపై అనుమానం ఏర్పడింది. ఘోషు బ్రదర్సు, అభినష్ భట్టాచార్య, హేమచంద్ర దాసు, సత్యేంద్రనాథ్ బోసుల వంటి సమితి నాయకత్వాన్ని ఖైదు చేసి బహిష్కరించాలని బెంగాల్ గవర్నరు ఫ్రాసెరు భావించాడు. అధికారిక విచారణలో దోషాన్ని నిరూపించడానికి సాక్ష్యం సరిపోదు అని ఫ్రేజర్ భయపడ్డారు. అయితే, ఫ్రేజరుకు భారత ప్రభుత్వం నుండి తంతి ద్వారా సమాచారం అందుకున్నాడు. ఫ్రేజర్ చర్యల గురించి తెలియక హాలిడే అరబిందో, మనిక్‌కొట్టాల సమూహాన్ని కోర్టు ఆదేశం జారీ చేసే ప్రక్రియను ప్రారంభించారు. సాయంత్రం 7 గంటలకు కలకత్తా, మనిక్‌కొట్టాల శివార్లలో ఎనిమిది స్థలాలను అన్వేషించడానికి వారెంట్లు జారీచేయబడ్డాయి. కలకత్తా పోలీస్ సూపరింటెండర్లు, దాదాపు పన్నెండు ఇన్స్పెక్టర్లు, వంద మంది కానిస్టేబుళ్ళు పాల్గొన్న ఒక ఆపరేషన్ చోటుచేసుకుంది.[9] కలకత్తా బారిన్లోని సాయంత్రం వార్తాపత్రికల్లో హత్యలు జరిగిన వార్తలను అరబిందో హెచ్చరించారు. హుర్రే క్వార్టర్స్లో పనిచేసిన మురరిపుకూర్ లేన్లో ఉన్న ఇంట్లో తయారుచేసే వివిధ దశల్లో ఆయుధాలను, మందుగుండు సామగ్రిని, బాంబులను దాచిపెట్టడం ప్రారంభించారు. ఈ స్థలంలో ఉన్న సమూహం నేరసంబంధిత పత్రాలను కాల్చివేయడానికి ప్రయత్నించారు. 1908 మే 2 న పోలీసులు ప్రారంభమ్లో 33 మంది అనుమానితులను అరెస్టు చేశారు. పోలీసులు ఘోషుకు చెందిన గ్రే స్ట్రీట్ కార్యాలయంలో అరబిందో, సెయిల్నే బోస్, అభినష్ భట్టాచార్య ఘోషులను ఖైదు చేసి అతని లేఖలు, ఉత్తరాలు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. వారు వాటిని మధ్యాహ్నం లాల్ బజార్లోని పోలీసు ప్రధాన కార్యాలయానికి తీసుకెళ్లారు. మరుసటి రోజు ఉదయం కమిషనర్ హాలిడే ముందు ప్రవేశపెట్టడానికి ముందు చేయబడటానికి ముందు రాయా స్ట్రీట్లో డిటెక్టివ్ ప్రధాన కార్యాలయంలో ఉంచారు. ఇంతలో ఏడు అదనపు పోలీస్ జట్లు స్కాట్ స్ట్రీట్, హారిసన్ రోడ్డులో నివాసాలతో సహా, ఉత్తర కలకత్తాలోని ఘోషు సోదరులతో సంబంధం ఉన్న ప్రదేశాలను తనిఖీ చేశాయి. ఈ రెండవ స్థానంలో జరిగిన అన్వేషణలో ఉల్లాస్కర్ దత్తా వదిలిన పేలుడు పదార్ధాలు, బాంబులు, రసాయనాల పెద్ద మొత్తంలో వెలికితీసింది. ఇంతలో బరిన్‌తో పద్నాలుగు మంది ఇతరులను మనిక్‌కొట్టాల వేవ్ ప్రాంగణంలో జరిగిన దాడిలో ఖైదుచేసారు. అన్వేషణలో సమూహం దూరంగా దాచడానికి ప్రయత్నించిన ఆయుధాలను, మందుగుండు సామగ్రిని, సమూహం కాల్చలేకపోయిన పత్రాలను పెద్ద మొత్తంలో బయటపడ్డాఆయి. మొత్తం సమితి సంస్థ ఆందోళనలకు గురైనట్లు భయపడటంతో బరిన్ కుట్రకు బాధ్యత వహించడానికి అంగీకరించాడు. దత్, ఇందూపున్ రాయ్, బిభితిత్షున్ సర్కార్ లచే వ్రాయబడిన వాంగ్మూలాలలో బరిన్ చేరారు. వారు వ్రాసిన వ్యాఖ్యానాలకు పూర్తి బాధ్యత తీసుకున్నారు. తరువాత వాటిని మేజిస్ట్రేట్ ముందు ఓరియల్లిగా ధ్రువీకరించారు.
Emperor vs Aurobindo Ghosh and others
[మార్చు]
Initial hearings
[మార్చు]కలకత్తాలోని అలిపోర్ శివారు పరిధిలో ఉన్న మనికల్తలా తోటలు. 1908 మే 5 న అరబిందో ఇతరులు ముఖ్య అధ్యక్షుడిగా ఉన్న మేజిస్ట్రేట్ కోర్టు ముందు ప్రవేశపెట్టబడ్డారు. అక్కడ వారి తరఫున వాదించడానికి మొట్టమొదటిసారిగా న్యాయవాదులు అనుమతించబడ్డారు. అప్పటి నుంచి ఈ కేసు అలిపోర్ చీఫ్ మేజిస్ట్రేట్ కోర్టుకు బదిలీ చేయబడింది. ఆరోపణలు అలిపోర్ జైలులో జరిగాయి. అరబిందోను ఏకాంత నిర్బంధంలో ఉంచారు. 18 మే న ఆరోపణలు అధికారికంగా " చక్రవర్తి వ్యతిరేకంగా అరబిందో ఘోష్, ఇతరుల " పేరుతో మొట్టమొదటి విచారణ జరిగింది. ఈ ఆరోపణలు "ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా యుద్ధాన్ని నిర్వహించడం ", వ్యక్తిగతంగా "రాజుతో యుద్ధం చేయడం" పేరుతో ఆరోపణలు చేయబడ్డాయి. అప్పటి " మద్రాసు ప్రెసిడెంసీ " ప్రధాన న్యాయవాది ఎర్డ్లీ నార్టన్ నేతృత్వంలో విచారణ జరిగింది. విచారణ అదనపు జిల్లా మేజిస్ట్రేట్, లియోనార్డ్ బిర్లీ, ఐ.సి.ఎస్. కోర్టుకు కేటాయించబడింది. అధికారిక ఆరోపణలు జరగడానికి ముందే బిర్లీ 222 సాక్షుల నుండి సాక్ష్యాలను విన్నాడట. సుమారు 2000 వస్తు సామగ్రి, డాక్యుమెంటరీ సాక్ష్యాధారాలు ప్రదర్శనకు అందించబడ్డాయి. చివరికి మొత్తంగా 49 మంది నిందితులుగా ఉన్నారు. వారు ఇతర ఖైదీలుగా విడిగా నిర్వహించబడ్డారు. జూన్ మధ్యలో ఆరోపణలు అలిపోర్ జైలులో మూడు గదుల విభాగానికి బదిలీ చేయబడ్డాయి. ఆ తరువాత వారు అలిపోర్ జైలులో 23 వార్డుకు తరలించారు.
Naren Goswami
[మార్చు]ఆరోపణలు నేరస్థులకు వ్యతిరేకంగా విచారణలు అడపాదడపా విరామంతో మే వరకు కొనసాగాయి. ఏది ఏమయినప్పటికీ చాలామంది మీద గణనీయమైనంతగా బలమైన ఆరోపణలు ఉన్నప్పటికీ అరబిందోకు వ్యతిరేకంగా చాలా తక్కువ సాక్ష్యాలు ఉన్నాయి. వీటిలో బైన్ 1907 లో వ్రాసిన ఉత్తరాలు, " ఎ.జి." భారతదేశం అంతటా "స్వీట్లు" పంపిణీ చేయడానికి సమయం ప్రకటించారు. ఈ బాంబుల తయారీ యుక్తి హేమ్ చంద్ర పారిసులో నేర్చుకున్నాడు. మరొక వైపు అరవిందోకు శిక్ష పడటం విచారణ లక్ష్యంగా చెప్పవచ్చు. అతను బ్రిటిషు రాజ్‌కు వ్యతిరేకంగా సమితిని నిర్వహించిన అత్యంత ప్రమాదకరమైన వ్యక్తిగా పరిగణిస్తున్నారు. బలమైన భౌతిక సాక్ష్యాలను గుర్తించడం సాధ్యం కాలేదు. అరబిందోను ప్రభావితం నేరస్థునిగా నిరూపించడానికి అవసరమైన సాక్షులను సేకరించడానికి ప్రాసిక్యూషన్ ప్రయత్నం చేసింది. వారు యువ అనుషిలాన్ సభ్యుడు నరేన్ గోస్వామిని తమ తరువాతి లక్ష్యంగా చేసుకున్నారు.
గోస్వామి బెంగాల్లోని ఒక భూస్వామి కుటుంబానికి చెందిన ధనిక నేపథ్యం, సాంఘిక స్థితి కలిగినవాడు. ప్రాథమిక దాడిలో బరిన్, ఇతరులతో మణిక్‌ల్తాలో ఖైదు అయ్యాడు. 22 జూన్‌న న్యాయవాది నార్టన్ నరేంద్రనాథ్ గోస్వామికి క్షమాభిక్ష కోరిన తరువాత "కింగ్స్ సాక్షి" లేదా ప్రాసిక్యూషన్ సాక్షిగా మారినట్లు కోర్టుకు ప్రకటించారు. ఆగష్టు మధ్య నాటికి బిర్లీ నేరస్థునికి వ్యతిరేకంగా సాక్ష్యులను విచారించాడు. బెంగాలు ప్రభుత్వం కేటాయించిన అధికారాలను ఉపయోగించి గోస్వామి రక్షణ అభ్యర్థనలను తిరస్కరించి విచారణ జరిపించాడు. 19 ఆగస్టు, 31 ఆగస్టు ఖైదీలను బ్రిటిషు రాజుపై యుద్ధం జరిపినందుకు అలిపోర్ సెషన్స్ కోర్టులో విచారణకు నిలబడ్డారు. అరబిందోకు వ్యతిరేకంగా సాక్ష్యం మీద బృందం సభ్యుల నుండి వచ్చిన లేఖలు, సంభాషణలు-ముఖ్యంగా భారత్ అంతటా తీపి తిబండారాలు పంపిణీ చేయమని సూచించిన బారిన్ నుండి అందుకున్న లేఖ- అరబిందో జోక్యం ఉందన్న అభిప్రాయాన్ని ప్రస్తావించింది.
Murder of Naren Goswami
[మార్చు]
తన తోటి కుట్రదారులతో కలిసి బరిన్ ఘోష్ జైలులో తప్పించుకోవడానికి జాగ్రత్తగా ఆలోచిస్తున్నాడు. సమితి సభ్యులు, కుటుంబ సభ్యుల సహాయంతో యాసిడ్, బాంబులు, ఆయుధాలను జైలులోకి తీసుకొచ్చేందుకు జాగ్రత్తగా ప్రణాళికలు రూపొందించారు. ఆగస్టు చివరి వారంలో బరిన్ రెండు రివాల్వర్లు (ఒక ఆర్.ఐ.సి. 0.45 క్యాలిబర్, ఒక ఒస్బోర్న్ 0.38 క్యారీబర్ రివాల్వర్)అందుకున్నాడు. అయితే గోస్వామికి ఊహించిన దానికంటే ఎక్కువ తెలుసని అతని సాక్ష్యంతో ఘోషు సోదరులతో సహా అనేక మంది నిందితులుగా నిరూపించబడవచ్చని అర్ధం చేసుకున్నారు. నరేన్ నిశ్శబ్దంచేయాలని హేమ్ చంద్ర దాస్ నిర్ణయం చేసుకున్నాడు. ఆగష్టు 29 న కన్నియల్ దత్ కడుపు నొప్పిని నటించి జైలు ఆసుపత్రికి ప్రవేశానికి చేరడానికి అనుమతి పొందాడు. అక్కడ నుండి సత్యన్ బోస్తో పాటుగా అప్రూవర్‌గా మారతానికి అంగీకరిస్తూ నరేన్‌కు సందేశం పంపాడు. నరేన్ ఆదేశాన్ని నమ్మి వారిని కలవడానికి జైలు పర్యవేక్షకుడితో ఆసుపత్రి వార్డులోకి వెళ్ళిపోయాడు. బరీన్ అభ్యర్థన ద్వారా అంగుకున్న రెండు రివల్లర్లతో సేన్, దత్తా జైలు కారిడార్లలో గోస్వామిని వెంబడించారు. గోస్వామితో పాటు వార్డెన్ హిగ్గింస్‌తో పాటు పర్యవేక్షకుడు దత్తును అడ్డుకోవడానకి ప్రయత్నించాడు కానీ మణికట్టులో కాల్చి చంపబడ్డాడు. లింటన్ అనే మరొక పర్యవేక్షకుడు సేనును అడ్డుకునేందుకు ప్రయత్నించి సాధ్యంకాక విడిచి పెట్టాడు. సేన్, దత్ ఇద్దరూ గోస్వామిని పలుమార్లు కాల్చివేశారు. తూటాలు తుంటిని, వెన్నెముకను గాయపరిచాయి. గోస్వామి తీవ్రంగా గాయపడ్డారు. గోన్వామీ మరణించారని తెలుసుకున్న తరువాత కూడా సిన్, దత్తా సిలిండర్లను గోస్వామి నిర్జీవ శరీరం మీద వదిలివేశారు. దత్తా తరువాత నేరాన్ని అంగీకరించి దోషిగా నిర్ణయించబడి ఉరితీయబడ్డాడు. సెన్ ప్రారంభంలో జ్యూరీచే అపరాధిగా ప్రకటించబడలేదు. కానీ తీర్పు హైకోర్టుకు తిరిగి చేరింది. అక్కడ కోర్టు దోషిగా తీర్పును ఇచ్చి ఆయనకు మరణ శిక్ష విధించింది.
Alipore sessions court
[మార్చు]1908 అక్టోబర్ 19 న విచారణ కోసం విచారణ చార్లెస్ పోటన్ బీచ్‌క్రఫ్ట్ కోర్టులో ప్రారంభమైంది. ఆయన 24 జిల్లా పరగణాలకు అదనపు సెషన్స్ జడ్జిగా వ్యవహరించాడు. బీచ్‌క్రఫ్ట్, అరబిందో ఒకే సంవత్సరంలో ఇంగ్లండులో ఇండియన్ సివిల్ సర్వీసు అధ్యయనం చేయడానికి ప్రవేశించారు. అక్కడ అరబిందో బీచక్రఫ్ట్ కంటే ఉన్నత స్థానంలో ఉండేవాడు. డిఫెంస్ తరఫున వాదించడానికి 15 మంది న్యాయవాదులు, ప్లీడర్లు, బారిస్టర్లను నియమించారు. ప్రారంభంలో అరబిందో తరఫున వాదించడానికి కలకత్తా న్యాయవాది అయిన బ్యోమకేష్ చక్రవర్తిచే బాధ్యత వహించాడు. 1500 పత్రాలు, భౌతిక సాక్ష్యాలు సమర్పించబడ్డాయి. డిఫెంస్ తరఫున అదనంగా 54 అంశాలను ప్రవేశపెట్టింది. అయినప్పటికీ, గోస్వామి సాక్ష్యాన్ని సాక్ష్యంగా ప్రవేశించడానికి నార్టన్ చేసిన ప్రయత్నాలను సవాలు చేయడానికి చక్రవర్తి విజయవంతంగా ప్రయత్నించాడు. గోస్వామిను అడ్డుకోవటానికి డిఫెంసుకు అనుమతి మంజూరు చేయడానికి బిర్లే చట్టాన్ని సడలించాడని బీచ్ క్రాఫ్ట్ తీర్పు చెప్పాడు. విచారణ ఒక సంవత్సరం (1908-1909) కొనసాగింది. మొత్తం 206 మంది సాక్షులను పిలిచారు. సుమారు 400 పత్రాలు కోర్టులో దాఖలు చేయబడ్డాయి. బాంబులు, రివాల్వర్లు, ఆమ్లాలతో సహా 5000 కన్నా అధికమైన సాక్ష్యాధారాలు కోర్టులో ప్రవేశపెట్టబడ్డాఆయి. అయితే ఘోష్ డిఫెంసు బృందం నుండి చక్రవర్తి త్వరలోనే వైదొలిగాడు. ఆయనకు తగినంత ఫీజును అందించడానికి నిధులు సమకూర్చుకోలేక పోవడమృ అందుకు ప్రధానకారణంగా ఉంది. ఘోషు మామ కృష్ణ కుమార్ మిత్రా నిరాశతోనే అప్పటికి జూనియర్ లాయరుగా ఉన్న చిత్తరంజందాసుకు డిఫెంసు బాధ్యత అప్పగించాడు. విచారణ ప్రారంభంలో బరిన్, అతని తోటి ఖైదీలు మానికెట్టోల ఆశ్రమం విషయంలో నేర అంగీకారాన్ని వెనక్కి తీసుకున్నారు. అయినప్పటికీ ఇది సాక్ష్యాలను తామకు వ్యతిరేకంగా ఉపయోగించడానికి అవకాశం కల్పించింది. ఏదేమైనా విచారణలో అరబిందోను సమూహంతో సంబంధం ఉన్నట్లు నిరూపించడానికి, కుట్రకు నాయకత్వం వహించినట్లు నిరూపించడానికి జరిగిన ప్రయత్నాలు చిక్కుముడిగా మారాయి. నరేన్ గోస్వామి హత్య తరువాత పరిస్థితిలో మార్పులు సంభవించాయి. బరైన్ బృందానికి చెందిన బందే మాతరామ్, జుగంటార్లలో ప్రచురించిన అభిప్రాయాలు అరంబిందోకు సంబంధాలు ఉన్నట్లు భావించబడింది. స్వాతంత్ర్యంపై అరబిందో ఆలోచనలు, రచనలను ఉదహరిస్తూ దాస్ విజయవంతంగా వాదించాడు. అక్కడ ఆంగ్ల ఇంటెలిజెన్స్టాయాలో స్వేచ్ఛ, స్వేచ్ఛపై తాత్విక ఆలోచనలు స్థిరంగా ఉన్నాయి. భౌతిక సాక్ష్యాలు, పోలీసులతో పత్రాలు పూర్తిగా కల్పితమని దాసు ఆరోపించారు.[11]
విశేషంగా 1908 - 1909 వరకు విచారణలు కొనసాగాయి. అనుషిలాన్ సమితి విముక్తి దళం మౌంట్ చేస్తుందని ప్రేరేపించి కేసును ఓడించడానికి ప్రయత్నిస్తుందని బెంగాల్ ప్రభుత్వం భయపడింది. విశాలమైన బెంగాల్లోని అనుషిలాన్ సమితికి సంబంధించి తీవ్రవాద చర్యలు, హత్యల పెరుగుదల నివేదించబడ్డాయి. కేసు విచారణలు ఆలిపోర్ కోర్టు ప్రాంగణం సమీపంలోకి తీసుకువచ్చారు. నవంబరు 1908 లో కలకత్తాలో రెండు రోజుల వ్యవధిలో రెండు హత్యలు జరిగాయి. పోలీస్ ఆండ్రూ ఫ్రాసెర్ లక్ష్యంగా ఒకటి, ప్రఫుల్ల చకిని అరెస్టు చేసిన పోలీసు అధికారి నందలాల్ బెనర్జీ రెండవది. రెండూ సంఘటనలలో బహిరంగంగా కాల్చి చంపబడ్డారు. అదే నెలలో ఒక పోలీసు సమాచారదారుడు చంపి దక్కాలో ముక్కలు చేయబడ్డాడు. బెంగాల్ ప్రభుత్వం భీతిచెంది రాజా సుబోధ్ మల్లిక్, అరబిందో మామ కృష్ణ కుమార్ మిత్రా, బందే మాతరం సంపాదకుడు శ్యాంసందర్ చక్రవర్తి వంటి అనుషిలాన్ సభ్యులు బహిష్కరించబడి రంగూనుకు పంపబడ్డారు. ప్రతిస్పందనగా 1909 మార్చిలో అషుతోషు బిశ్వాసును చారు బోసు అలిపోరే హైకోర్టు మెట్ల మీద హత్యచేయబడ్డాడు. చారు బోస్ అతన్ని తుడిచిపెట్టినప్పుడు అనుష్లాన్ హత్య చేశాడు, అక్కడ విచారణలు దగ్గరగా దగ్గరకు వచ్చాయి.[12]
1909 మార్చి చివరిలో ప్రాసిక్యూషన్ డెఫెంసు మద్యన చివరి వాదనలు గట్టి భద్రత మధ్య ప్రారంభమయ్యాయి. డిఫెంసు తరఫున తన వాదనను నిలిపిన దాసు ప్రముఖంగా ఇలా పేర్కొన్నాడు:
"ఈ వివాదం తర్వాత చాలాకాలం నిశ్శబ్ధం రాజ్యం చేసింది. అతను చనిపోయిన చాలా కాలం తరువాత అతను దేశభక్తి కవిగా భావించబడ్డాడు. జాతీయవాదం వక్త, మానవత్వం ప్రేమికుడు, అతను చనిపోయిన తర్వాత అతని మాటలు భారతదేశంలోనే కాక సుదూర సముద్రాలు దాటి భ్హుమి అంతటినీ ప్రతిధ్వనించాయి. అందువలన ఈ కోర్టు బార్ ముందు నిలబడడమే కాదు కానీ చరిత్ర హై కోర్ట్ బార్ ముందు.
The verdict
[మార్చు]బీచ్‌క్రఫ్ట్ తన తీర్పులను 1909 మే 6 న,[1] కొలకత్తాలో గట్టి భద్రత మధ్య జాతీయవాద హింసాకాండను నిరోధించటానికి పంపిణీ చేసింది. ఖుదీరామ్ బోసు కన్నియల్ దత్తు, సత్యన్ బోసు మరణశిక్షలు ప్రజాదరణ పొందడాన్ని గమనిస్తూ, తీర్పు రోజును రహస్యంగా కాపాడబడింది. కలకత్తా వీధుల్లో హింసాకాండ, క్రమశిక్షణారాహిత్యాలను సిద్ధంగా ఉన్న యూరోపియన్ అధికారులు రిజర్వ్ బలంతో అదనపు భద్రతా చర్యలు తీసుకున్నారు.[1] అతని తీర్పులో బరిన్ ఘోషు, ఉల్లాస్కర్ దత్తు నేరస్థులయ్యారు. వీరిని ఉరి తీయడం ద్వారా మరణ శిక్ష విధించారు (తరువాత జీవిత ఖైదుగా మారారు). సుప్రీం సర్కార్, ఇంద్రా నంది, అబీనాష్ భట్టాచార్జీ, సాయిలేంద్ర బోస్, హెం చందర్ దస్, ఇందు భుసన్ రాయ్, పోర్శా ముల్లిక్, సిషీర్ ఘోష్, నిరాపాడో రాయ్‌లకు జీవితకాల ఖైదు. వారి ఆస్తులు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. పోరెష్ ముల్లిక్, సిషీర్ ఘోష్, నిరాపాడో రాయులకు ఆస్తి నగదు స్వాధీనంతో పాటు పది సంవత్సరాల నిర్బంధ శిక్ష విధించారు. మరో మూడు అశోక్ నూండీ, బాలకృష్ణ కేన్, సుశీల్ సేన్లకు ఏడు సంవత్సరాల జైలు శిక్ష విధించారు. అరబిందో సహా పదిహేడు మంది దోషరహితులుగా నిర్ణయించబడ్డారు. ప్రతివాది క్రిస్టో జిబోన్ సన్యాల్కు ఒక సంవత్సరం కఠిన శిక్ష విధించబడింది.[1] నిర్దోషిగా ఉన్న 17 మందిలో హర్రిసన్ రోడ్ కేసులో ధరణి గుప్తా & నోగెన్ గుప్తా ఇప్పటికే 7 సంవత్సరాల శిక్ష అనుభవిస్తున్నారు. వారు విడుదల కాలేదు.[1] "దేశ్ ఆచార్జి" అనే పుస్తక ప్రచురణకు సంబంధించి సెక్షన్ 124 ఎ ప్రకారం ప్రోబ్యాష్ చందర్ దేవ్ ఒక తిరుగుబాటు ఛార్జు మీద తిరిగి అరెస్టు చేయబడ్డాడు.[1] అరబిందో మీద తీర్పు చివరిసారిగా ఆమోదించింది. బీచ్ర్రోఫ్ట్ ప్రభుత్వ సాక్షి నిరన్ గోస్వామి లేకపోవడంతో కుట్రకు అరవిందుకు ఉన్న సంబంధానికి సాక్ష్యం లేదని నొక్కిచెప్పారు.
అరబిందోకు వ్యతిరేకంగా శిక్ష విధించాలని భావించిన బ్రిటిషు ప్రభుత్వాన్ని ఈ తీర్పు నిరాశకు గురిచేసింది. నిర్దోషిగా ఉన్నవారు ఇప్పటికే బాంబులను నిర్మిస్తున్నట్లు హేం నుండి అందిన సూచనలు బ్రిటిషుప్రభుత్వాన్ని మరింత భయభ్రాంతులకు గురిచేసాయి. రాజ్‌కు అత్యంత ప్రమాదకరమైన విరోధి అయిన అరబిందో ఇంకా స్వేచ్ఛగా ఉండిపోయాడు.[13] బొంబాయి న్యాయవాది జనరల్ అరబిందోపై తీర్పుకు వ్యతిరేకంగా అప్పీలు చేసుకోవడానికి అనుమతి మంజూరు "ఫెయిర్" తీర్పునిచ్చే అవకాశం ఇచ్చింది. కానీ మరింత ఉత్తేజకరమైన అవకాశాలను అందించలేకపోయింది. ఆగష్టు 1909 లో ప్రభుత్వం అప్పీలును ప్రారంభించకూడదని నిర్ణయం తీసుకుంది.
ఉరితీయడం ద్వారా మరణశిక్షకు విధించబడిన ఇద్దరులో (కానీ 1920 లో విడుదలైంది) 22 ఏళ్ల యువకుడు ఉల్లాస్సర్ దత్తు తాను ఒక పశువులకాపరిని అని వివరించాడు. [14] అరబిందో ఘోష్ సోదరుడు బరింద్ర కుమార్ ఘోష్, అలిపోర్ విచారణలో కీలక పాత్ర పోషించారు. వారి ఇంట్లో విప్లవకారులు తమ కార్యకలాపాలను నిర్వహించారు. బరింద్రా ఇంగ్లాండ్లో జన్మించి ఒక సంవత్సరం వయస్సులో భారతదేశానికి వచ్చారు. బ్రిటీష్ పౌరుడుగా బ్రిటీష్ ఇండియన్ పౌరుడిగా ఉండడానికి అంగీకరిస్తాడా అనే ప్రశ్న ఉదయించింది. ఒక దేశభక్తుడుగా బారిన్ దీనిని నిరాకరించాడు. ఆ ఇరువురికి మరణ శిక్ష విధించబడి ఆ తర్వాత ఆండామాను సెల్యులర్ జైలులో జీవిత ఖైదుకు శిక్షగా మార్చబడింది. 1920 లో వారికి క్షమాపణ లభించే వరకు అక్కడ ఉన్నారు.[14]
Aftermath
[మార్చు]అరబిందో ఘోషును (17 నిర్దోషిగా) ఆరోపణలను నిర్దోషిగా ప్రకటించారు. జీవితం, ఆధ్యాత్మికతపై ఒక కొత్త దృక్పధంతో వ్యవహరించడంతో [1] అతను క్రియాశీలక రాజకీయాల నుండి తనకు తానుగా విడిపించుకుని చివరికి పాండిచ్చేరిలో తన ఆశ్రమంలో స్థిరపడ్డాడు. బరీన్ 1920 వరకు జోక్యం చేసుకున్నాడు. జైలు నుండి విడుదలైన తర్వాత అతను ది స్టేట్స్మానుతో సహా పాత్రికేయుడుగా పనిచేశాడు. అతను 1959 లో మరణించాడు. అరబిందో జైలు శిక్ష అనుభవించిన తర్వాత క్రియాశీల రాజకీయాల నుండి విరమించుకున్నాడు.[15] దీని తరువాత 1909 ఢాకా కుట్ర కేసులో ఢాకా అనుషిలాన్ విచారణ వలయంలోకి 44 మందిని.[16][17][18] మానిక్కాలాల కుట్ర తరువాత పశ్చిమ అనుషిలాన్ సమితి నుండి బాఘా జతిన్ ప్రముఖ నాయకుడుగా (జుగన్తరుగా పిలువబడ్డాడు) ఉద్భవించాడు. కలకత్తాలోని కేంద్ర సంస్థకు బెంగాలు, బీహారు, ఒరిస్సా, ఉత్తర ప్రదేశ్లలో శాఖలు ఉన్నాయి. వీటి మధ్య సంబంధాలను పునరుద్ధరించడం వలన రహస్యంగా సభ్యుల కోసం సుందర్బనులో దాడులు ఏర్పాటు చేశారు. [19] అమరేంద్ర చటర్జీ, నరేన్ భట్టాచార్య, ఇతర యువ నాయకుల సహాయంతో ఈ బృందం నెమ్మదిగా పునర్వ్యవస్థీకరించబడింది. తారక్నాథ్ దాసుతో సహా దానిలో కొంతమంది యువకులు భారతదేశాన్ని విడిచిపెట్టారు. 1909 - 1914 మధ్య ఈ బృందం రాజ్ అధికారుల జీవితాలకు వ్యతిరేకంగా వేర్వేరు ప్రయత్నాలను సాధించింది. ప్రతీకారం తీర్చుకునే ప్రయత్నంలో జరిగిన గుసైన్ హత్య కేసును విచారిస్తూ కలకత్తా హైకోర్టు న్యాయవాది అశుతోష్ బిశ్వాసు 1909 లో కలకత్తా హైకోర్టులో కాల్చి చంపబడ్డాడు. 1910 లో బెంగాలు పోలీసు డిప్యూటీ సూపరింటెండెంటు షామ్సుల్ అలమ్ అలిపోర్ బాంబ్ కేసు దర్యాప్తు, కలకత్తా హైకోర్టు మెట్లమీద కాల్చి చంపబడ్డాడు. 1910లో కుషుదిరాం బోసును ఖైదు చేసిన పోలీసు అధికారి నరేన్ బనర్జీ హత్యచేయబడ్డాడు.
1910 లో హత్యకు సిబూర్ కుట్ర కేసు జతిన్ నెట్వర్కును బహిష్కరించడానికి దారితీసింది. చందెర్నగోర్లో దాని ఆధారం ఉపయోగించి సమితి నెట్వర్కులు రాజకీయ హింస, హత్యల ప్రయత్నాలు కొనసాగాయి. 1912 లో రాషు బీహారీ బోసు నేతృత్వంలోని భారత వైస్రాయి మీద చేసిన హత్యా ప్రయత్నం అత్యంత ముఖ్యమైనది. అయితే 1914 లో ఐరోపాలో యుద్ధమేఘాలు అలుముకున్న వేళలో 1914 లో సమితి సామ్రాజ్యవాద జర్మనీతో జపాన్-ఇండియన్ తిరుగుబాటుతో కలిసి బ్రిటీష్ రాజ్ను పడగొట్టడానికి ప్రయత్నిస్తూ బ్రిటిషు రాజ్‌కు భీతికరంగా మారింది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "Documents in the Life of Sri Aurobindo: The Judgment in the Alipore Bomb Case". Sri Aurobindo Ashram Trust. 2007. Archived from the original on 2017-11-13. Retrieved 2018-08-16.
- ↑ Sen 2006, p. 148
- ↑ 3.0 3.1 Heehs 2008, p. 133
- ↑ Sanyal 2014, pp. 90–91 "[Sanyal translates from Jugantar:] "In a country where the ruling power relies on brute force to oppress its subjects, it is impossible to bring about Revolution or a change in rulers through moral strength. In such a situation, subjects too must rely on brute force." ... The Jugantar challenged the legitimacy of British rule ... [its] position thus amounted to a fundamental critique of the British government ... By 1907 the paper was selling 7000 copies, a figure that went up to 20,000 soon after. The Jugantar ideology was basically addressed to an elite audience that was young, literate and politically radicalized."
- ↑ Heehs 2008, p. 153
- ↑ Popplewell 1995, p. 104
- ↑ 7.0 7.1 Sanyal 2014, pp. 91–92 "Bhupendranath Dutt, the editor and proprietor of the Jugantar was arrested in July 1907 and charged under section 124 A ... Bhupendranath was sentenced to a year's rigorous imprisonment ... The Jugantar's stance was typically defiant ... The paper did nothing to tone down the rhetoric in its future editions."
- ↑ Sanyal 2014, p. 93 "This attitude cost the paper dearly. It suffered five more prosecutions that, by July 1908, brought about its financial ruin … The trials brought the paper a great deal of publicity and helped greatly in the dissemination of the revolutionary ideology ... testimony to the fanatical loyalty that the paper inspired in its readers and the deep impression that the Jugantar writings made on them ... revolutionary terrorism as an ideology began to win if not overt, then at least the tacit, support of Bengalis."
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 Heehs 2008, p. 156
- ↑ 10.0 10.1 Heehs 2008, p. 157
- ↑ Heehs 2008, p. 176
- ↑ Heehs 2008, p. 180
- ↑ Heehs 2008, p. 195
- ↑ 14.0 14.1 "Book Review: The Alipore Bomb Case - A historic pre-independence trial", Prakash Rao, Lok Aawaz Publishers and Distributors, 2007, webpage: Ghadar-review[permanent dead link].
- ↑ Roy 1997, p. 6
- ↑ Popplewell 1995, p. 111
- ↑ Popplewell 1995, p. 114
- ↑ Engineer 2006, p. 105
- ↑ M.N. Roy's Memoirs p3