గుమ్మడిదుర్రు
| గుమ్మడిదుర్రు | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
|---|---|
| జిల్లా | కృష్ణా |
| మండలం | పెనుగంచిప్రోలు |
| ప్రభుత్వము | |
| - సర్పంచి | శ్రీమతి.నక్క.కమలమ్మ గారు |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 3,132 |
| - పురుషులు | 1,548 |
| - స్త్రీలు | 1,584 |
| - గృహాల సంఖ్య | 905 |
| పిన్ కోడ్ | 521190 |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | 08678. |
గుమ్మడిదుర్రు కృష్ణా జిల్లా, పెనుగంచిప్రోలు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన పెనుగంచిప్రోలు నుండి 15 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన జగ్గయ్యపేట నుండి 20 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 905 ఇళ్లతో, 3132 జనాభాతో 973 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1548, ఆడవారి సంఖ్య 1584. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1032 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588862[1].పిన్ కోడ్: 521190.
గ్రామ చరిత్ర[మార్చు]
గ్రామానికి తూర్పుగా సుమారు నూరడుగుల ఎత్తున సమతలంగా ఉన్న తిప్పపై బౌద్ధావశేషములు ఉన్నట్టు గుర్తించి పురాతత్వశాఖ వారు మహమ్మద్ హమీద్ ఖురేషీ ఆధ్వర్యంలో 1926 లో త్రవ్వకాలు జరపగా ఒక మహా స్తూపం, దాని చుట్టూ కొన్ని ఉపస్తూపాలు బయల్పడినవి. ఈ తిప్ప మూడు భాగములుగ విభజింపబడింది. అన్నిటికంటే ఎత్తయిన ప్రదేశమందు మహాస్తూపమును, దానికి దక్షిణముగా పెక్కు ఉపస్తూపములును, వీనికి పశ్చిమముగా నాల్గడుగుల దూరమున బౌద్ధ భిక్షువుల ఆవాసములును నిర్మింపబడి ఉన్నాయి.[2]
గ్రామానికి తూర్పుగా సుమారు నూరడుగుల ఎత్తున సమతలంగా ఉన్న తిప్పపై బౌద్ధావశేషములు ఉన్నట్టు గుర్తించి పురాతత్వశాఖ వారు మహమ్మద్ హమీద్ ఖురేషీ ఆధ్వర్యంలో 1926 లో త్రవ్వకాలు జరపగా ఒక మహా స్తూపం, దాని చుట్టూ కొన్ని ఉపస్తూపాలు బయల్పడినవి. ఈ తిప్ప మూడు భాగములుగ విభజింపబడింది. అన్నిటికంటే ఎత్తయిన ప్రదేశమందు మహాస్తూపమును, దానికి దక్షిణముగా పెక్కు ఉపస్తూపములును, వీనికి పశ్చిమముగా నాల్గడుగుల దూరమున బౌద్ధ భిక్షువుల ఆవాసములును నిర్మింపబడి ఉన్నాయి.[2] మహాస్తూపము అమరావతి స్తూపమువలె శిల్ప ఫలకములతో అలంకరింపబడింది. శిల్పాలన్నీ పాలరాతితో చెక్క బడినవే. స్తూప ప్రతిమలు, బుద్ధుని జాతక కథలు చెక్కిన చలువరాతి శిల్ప ఫలకలములెన్నో ఇక్కడ లభించినవి. శాతవాహనుల శాసనములు, శాతవాహనుల సీసపు నాణెములు, రాతి పూసలు, మధ్యయుగం నాటి ముద్రలు, బంగారు హారము, రజిత పేటికలు కూడా లభించినవి. ఈ స్తూపం యొక్క నిర్మాణ రీతినిబట్టి, శాసన లిపిని బట్టి ఈ స్తూపము క్రీ. శ. 2 శతాబ్దము నాటిదని నిర్ణయించిరి. క్రీ.శ 3వ శతాబ్దం నాటి శాసనం వల్ల ఒక దక్షిణదేశ వాసి మహాస్తూపాన్ని నిర్మించాడనికి తెలుస్తున్నది. ఇక్కడి స్తూపం 55 అడుగుల వ్యాసంతో చక్రాకృతిలో ఉంది. మధ్య చదరపు దిమ్మెను, స్వస్తికను ఇటుకలతో నిర్మించబడినవి.[3]
2006లో ఇక్కడ ఇక్ష్వాకు వంశపు రాజు ఎహువుల చాంతమూలుని బ్రాహ్మీ లిపిలో చెక్కబడిన ప్రాకృత శాసన స్తంభం బయల్పడింది. ఈ అష్టభుజాకారాపు స్తంభం చాంతమూలుని పదవ పాలనా సంవత్సరాన్ని పురస్కరించుకొని క్రీ.శ.275 లో చెక్కించబడింది.[4]
గ్రామం పరిపాలన[మార్చు]
ఈ గ్రామానికి 2021ఫిబ్రవరిలో జరిగిన గ్రామ పంచాయితి సర్పంచ్, వార్డు మెంబర్ ఎన్నికలలో వై.యాస్.ఆర్ కాంగ్రీస్ పార్టి బలపరిచిన అభ్యర్దిని శ్రీమతి.నక్క.కమలమ్మ గారు సర్పంచ్ గా ఎన్నికయ్యరు.1వ వార్డు మెంబర్ .మండెపుడి.రామోహన్ రావు గారు,2వ వార్డు మెంబర్ శ్రీమతి.అప్పన.క్రీష్ణవేణిగారు ,3వ వార్డు మెంబర్ శ్రీమతి.అనబత్తుల.పద్మ గారు,4వ వార్డు మెంబర్ .సుదగోని.లలిత గారు,5వ వార్డు మెంబర్ శ్రీ..కోత్తపల్లి.పుల్లారావు గారు,6వ వార్డు మెంబర్ శ్రీ.పోట్టపింజర.జేమ్స్ గారు,7వ వార్డు మెంబర్ శ్రీమతి.శేట్టిపోగు.ద్రౌపతి గారు,8వ వార్డు మెంబర్ .శ్రీమతి.గద్దల.మహలక్ష్మీ.గారు,9వ వార్డు మెంబర్ శ్రీ.ముత్తవరపు.వేంకటేశ్వరావు గారు,10వ వార్డు మెంబర్ శ్రీమతి.చావల.శివమ్మ గారు,11వ వార్డు మెంబర్ శ్రీ.ముచ్చు.కోటేశ్వరావు గారు.12వ వార్డు మెంబర్ .శ్రీ.తోక.క్రీష్ణరావు గారు.
గ్రామ భౌగోళికం[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రు విజయవాడ-హైదరాబాదు రైలు మార్గంలో ఉన్న మధిర రైలు స్టేషనుకు 12 కిలోమీటర్ల దూరమున ఉంది.
సమీప గ్రామాలు[మార్చు]
ఈ గ్రామానికి సమీపంలో జొన్నలగడ్డ, అనిగండ్లపాడు,వేల్దుర్థిపాడు(గుమ్మడిదుర్రు గ్రామ పంచయితి). మాగల్లు, దాములూరు గ్రామాలు ఉన్నాయి.
సమీప మండలాలు[మార్చు]
వీరులపాడు, పెనుగంచిప్రోలు, నందిగామ, వత్సవాయి
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. జగ్గయ్యపేట నుండి రోడ్డురవాణా సౌకర్యం ఉంది. దగ్గరి రైల్వేస్టేషన్ మధిర, గుమ్మడిదుర్రు. విజయవాడ రైల్వేస్టేషన్ 54 కి.మీ దూరమున ఉంది.
విద్యా సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. బాలబడి నందిగామలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల పెనుగంచిప్రోలులోనూ ఉన్నాయి.గుమ్మడిదుర్రుకు 3కిమిదూరంలో జోన్నగడ్డ కోండమీద ZEEMs పాఠశాల ఉంది.మండల పరిషత్ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, వెల్దుర్థిపాడు. మండల పరిషత్ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, గుమ్మడిదుర్రు, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మధిరలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విజయవాడలోను, పాలీటెక్నిక్ నందిగామలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నందిగామలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయవాడ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు[మార్చు]
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం[మార్చు]
గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.తుంగ.బాబుగారు పారిశుద్య కార్మికునిగా పనిచేస్తునారు.
గ్రామ విశేషాలు[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రు గ్రామానికి చెందిన శ్రీ వేమవరపు నాగేశ్వరరావు, కుమారి దంపతులు వ్యవసాయ పనులు చేసికుంటూ తమ కుమారుడు బాటసారిని చదివించుచున్నారు. బాటసారి ప్రస్తుతం నందిగామలోని కె.వి.ఆర్.కళాశాలలో మొదటి సం. బి.ఎస్.సి. చదువుచున్నాడు. ఇతదు చదువుతోపాటు, క్రీడలలోనూ రాణించుచున్నాడు. ఇతడు ఇంతవరకూ పరుగు పందెంలో జిల్లాస్థాయిలో 13 బంగారుపతకాలు సాధించాడు. రాష్ట్రస్థాయిలో ఒక బంగారు పతకం మరియూ ఒక రజతపతకం సాధించాడు. ఇతడు జాతీయస్థాయి పరుగు పందేలలో గూడా తన ప్రతిభను ప్రదర్శించి, 2012లో, ఒక బంగారుపతకం సాధించాడు. 2013లో మాత్రం నాల్గవస్థానానికి పరిమితమైనాడు. ఒలింపిక్సులో పతకమే లక్ష్యంగా ఇతడు శ్రమించుచున్నాడు. గ్రామంలో నక్క.అజరయ్య,మేరిమాత గార్ల కుమారుడు నక్క.జానుకోటయ్య నందిగామ చైతన్య కాలేజిలో డిగ్రీ చెస్తునాడు .మంచి ప్రభుత్వ ఉంద్యోగం సంపాదించాలి అను తన అశయం అదే ప్రణళికతో కష్టపడి చదువుతున్నడు.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు[మార్చు]
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు[మార్చు]
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 56 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 70 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 16 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 115 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 216 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 495 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 391 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 435 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 99 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 326 హెక్టార్లు
- ఇతర వనరుల ద్వారా: 10 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి[మార్చు]
గుమ్మడిదుర్రులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు[మార్చు]
వరి, ప్రత్తి, మిరప, అపరాలు, కాయగూరలు
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు[మార్చు]
బియ్యం
ప్రధాన వృత్తులు[మార్చు]
వ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
గణాంకాలు[మార్చు]
- జనాభా (2011) - మొత్తం 3,132 - పురుషుల సంఖ్య 1,548 - స్త్రీల సంఖ్య 1,584 - గృహాల సంఖ్య 905
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 3239.[5] ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1603, స్త్రీల సంఖ్య 1636, గ్రామంలో నివాసగృహాలు 792 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 973 హెక్టారులు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ 2.0 2.1 "ఆంధ్రభారతి - పురాతనస్థల ఖనన పరిశోధన". Archived from the original on 2014-01-17. Retrieved 2013-12-31.
- ↑ సమగ్ర ఆంధ్ర చరిత్ర - సంస్కృతి మొదటి భాగం - ముప్పాళ్ళ హనుమంతరావు పేజీ.416-417
- ↑ New inscription discovered at Gummadidurru - Ramesh Susarla, The Hindu Dec 02, 2006
- ↑ "భారత ప్రభుత్వం నిర్వహించిన 2011 గణాంకాల జాలగూడు". Archived from the original on 2014-07-18. Retrieved 2013-10-27.