తెలుగు రాష్ట్రాలు
తెలుగు రాష్ట్రాలు ఆగ్నేయ భారతదేశంలోని ఆంధ్ర ప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాలు. తెలుగు ప్రజల జాతి-ప్రాంతానికి సమష్టిగా ఉత్తరాన మహారాష్ట్ర, పశ్చిమాన కర్ణాటక, ఈశాన్యంలో ఒడిశా, ఛత్తీస్‌గఢ్, దక్షిణాన తమిళనాడు, తూర్పున బంగాళాఖాతం, పుదుచ్చేరి యానాం జిల్లా ఎన్‌క్లేవ్ సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. తెలుగు రాష్ట్రాల రెఫరెన్షియల్ పదం 2014లో దాని మునుపటి రాజకీయ అస్తిత్వమైన యునైటెడ్ ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను విభజించినప్పటి నుండి వాడుకలో ఉంది. తెలంగాణ జనాభా 3,51,93,978, ఆంధ్రప్రదేశ్ జనాభా 4,95,06,799 కలిపి, 2011 నాటికి తెలుగు రాష్ట్రాల జనాభా 8,47,00,777.
చరిత్ర
[మార్చు]తెలుగు ప్రజలు భారతదేశంలోని ద్రావిడ జాతికి చెందిన సమూహం. ప్రపంచంలో ఉన్న పెద్ద జాతి సమూహలలో తెలుగు జాతి ఒకటి. తెలుగు ప్రజలలో అధికులు తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాలలో నివసిస్తారు. భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాలు ఏర్పడక పూర్వం, తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతం చాలా విశాలంగా వుండేది. మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, మధ్యప్రదేశ్, చత్తీస్ గఢ్, ఒడిషా రాష్ట్రాలకు చెందిన అనేక ప్రాంతాలలో తెలుగు సంస్కృతి, భాష కలిగిన వారు ఎక్కువుగా వుండేవారు, ఇప్పటికీ మరికొంతమంది ఉన్నారు. దేశాంతరాల్లో తెలుగు ప్రజలు నివాసాలేర్పరచుకున్నారు. 18-19 శతాబ్దాల కాలంలో శ్రీలంక మధ్య, తూర్పు ప్రాంతాలను తెలుగు రాజులు పరిపాలించారు.[1][2] స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం అనేకమంది తెలుగువారు మయాన్మార్ వలసవెళ్ళి ఆక్కడే స్థిరపడ్డారు.
పురాతనత్వం
[మార్చు]సంస్కృత ఇతిహాసాలు కాలంలో, మౌర్య చక్రవర్తి అశోకుడు మృతి చెందిన సా.శ. 232వ సంవత్సరంలో ఆంధ్ర రాజ్యం ఉన్నట్లు ప్రస్తావించాయి. ఆకాలంలోనే ఆంధ్రుల ఉనికి ప్రారంభమైనట్లు గ్రంథాల ద్వారా తెలుస్తుంది.శాతవాహనులు, శాకాలు, ఇక్ష్వాకులు, తూర్పు చాళుక్యులు, వెలమలు, విజయనగర సామ్రాజ్యం, గోల్కొండ కుతుబ్ షాహి వంశం, హైదరాబాదీ నిజాంల వంటి పలు రాజవంశాలు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించినవి.
సంస్కృతి
[మార్చు]తెలుగు సంస్కృతి
తెలుగు సాంస్కృతిక చరిత్ర కళలు, నిర్మాణ శైలి, సాహిత్యం, ఆహారపుటలవాట్లు, ఆంధ్రుల దుస్తులు, మతం, తత్త్వాలుగా విభజించవచ్చు.
వంటకాలు
[మార్చు]తెలుగు రాష్ట్రాల వంటకాలు సాధారణంగా దాని ఘాటైన, వేడి, కారంగా ఉండే రుచికి ప్రసిద్ధి చెందాయి, ప్రజలు, విభిన్న టోపోలాజికల్ ప్రాంతాల కారణంగా వంట చాలా వైవిధ్యంగా ఉంటుంది.
మీడియా
[మార్చు]రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల ప్రేక్షకులకు వార్తలను అందించే అనేక వార్తాపత్రికలు, టీవీ ఛానెల్‌లు ఉన్నాయి.
సినిమా
[మార్చు]తెలుగు సినిమా అనేది తెలుగు రాష్ట్రాల్లో విస్తృతంగా మాట్లాడే తెలుగు భాషలో చలన చిత్రాల నిర్మాణానికి అంకితమైన భారతీయ సినిమా విభాగం. తెలుగు సినిమాలు భారతదేశంలోని హైదరాబాద్‌లోని ఫిల్మ్ నగర్లో ఎక్కువగా నిర్మించబడుతున్నాయి.
భాష
[మార్చు]తెలుగు రాష్ట్రాలలో తెలుగు మాట్లాడతారు.[3] 2022 నాటికి, ఉర్దూ కూడా రెండు రాష్ట్రాలలో అధికారిక హోదాను పొందింది.[4] ఒకటి కంటే ఎక్కువ భారతీయ రాష్ట్రాల్లో ప్రాథమిక అధికారిక భాష హోదా కలిగిన కొన్ని భాషల్లో హిందీ, ఇంగ్లీషుతో పాటు తెలుగు ఒకటిగా నిలుస్తుంది. దేశ ప్రభుత్వంచే భారతదేశంలోని శాస్త్రీయ భాషగా గుర్తించబడిన ఆరు భాషలలో ఇది ఒకటి.[5]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ http://www.worldteluguconference.com/en/telugucommunity-srilanka.html%7CTelugu[permanent dead link] Community In Sri Lanka M. Raju
- ↑ "World Telugu Conference | Prapancha Telugu Mahasabhalu | Telugu Conference History | Telugu Culture". www.worldteluguconference.com. Retrieved 2021-10-10.
- ↑ "Making Telugu compulsory: Mother tongues, the last stronghold against Hindi imposition".
- ↑ "Schools, Colleges called for a shutdown in Telugu states". Archived from the original on 2017-10-11. Retrieved 2023-01-15.
- ↑ "Declaration of Telugu and Kannada as classical languages". Press Information Bureau. Ministry of Tourism and Culture, Government of India. Archived from the original on 16 December 2008. Retrieved 31 October 2008.