భారతదేశం లోని గుహాలయాల జాబితా
(భారతదేశంలోని గుహాలయముల జాబితా నుండి దారిమార్పు చెందింది)
భారతదేశంలోని గుహాలయాలు లేక శిలను తొలచి నిర్మించిన దేవాలయాల జాబితా.
ఆంధ్రప్రదేశ్
[మార్చు]
- అక్కన్న మాదన్న గుహాలయాలు, విజయవాడ
- భైరవకోన
- బెలూం గుహలు, కర్నూలు జిల్లా
- బొర్రా గుహలు, అరకు లోయ, విశాఖపట్నం జిల్లా
- ఉండవల్లి గుహలు, , గుంటూరు జిల్లా
- మొగల్రాజపురం గుహలు , విజయవాడ
- గుంటుపల్లి గుహలు, (ద్వారకా తిరుమల సమీపంలో), పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా, "ఆంధ్ర అజంతా" అని ప్రసిద్ధి.
- బొజ్జన్నకొండ, లింగాల కొండ. (అనకాపల్లి, విశాఖపట్నం జిల్లా)
- భైరవ కోన గుహలు, ప్రకాశం జిల్లా లోని శైవ గుహాలయాలు
అస్సాం
[మార్చు]
- లాంగ్థైని నోహ్, మైబాంగ్, డిమా హసో
- దుధ్నాథ్, జోగియోపా, దక్షిణ సల్మార-మన్కాచార్ జిల్లా
హిమాచల్ ప్రదేశ్
[మార్చు]
- మస్రోర్ రాక్ కట్ టెంపుల్
ఇండో-ఆర్యన్ శైలిలో 15 రాతి కట్టడాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి. ఇది ఉప-హిమాలయ ప్రాంతంలో ఒక ఏకైక ఏకశిలా నిర్మాణం. ప్రధాన ఆలయంలో రామ, లక్ష్మణ, సీత యొక్క మూడు రాతి చిత్రాలు ఉన్నాయి. ఈ టెంపుల్ కాంప్లెక్స్ ఒక కొండపై ఉంది. దీనికి ఒక పెద్ద దీర్ఘచతురస్రాకార నీటి చెరువు ఉంది. ఈ దేవాలయ సముదాయం పాండవులు వారి ప్రవాస సమయంలో నిర్మించినట్లు భావిస్తారు; ఖచ్చితమైన తేదీ మాత్రం తెలియదు. నగరం యొక్క పురాతన పేరు భీమ్‌నగర్, ఇది పాండవ సోదరులలో భీముడుచే స్థాపించబడింది.
హర్యానా
[మార్చు]వీటిలో ఏదీ శాస్త్రీయంగా అధ్యయనం చేయలేదు.
- అరవల్లి పర్వత శ్రేణి, నార్నౌల్, మహేంద్రగఢ్ జిల్లాలోని దోసి హిల్ కేవ్ టెంపుల్
- యమునా నగర్ జిల్లాలోని శివాలిక్ పర్వత శ్రేణులలో నార నారాయణ్ గుహ ఆలయం
- ఆరావల్లి మౌంటెన్ రేంజ్, హిసార్-తోషమ్ రహదారి, భివాని జిల్లాలోని టోష్ హిల్ కేవ్ టెంపుల్
కర్నాటక
[మార్చు]_at_Aihole.jpg)
- ఐహోళే
- బాదామి గుహ ఆలయాలు
- గవి గంగాధరేశ్వర ఆలయం
- హులిమావు శివ కేవ్ టెంపుల్
- నరసింహ ఝర్ని
- నెల్లితేర గుహ ఆలయం
కాశ్మీర్
[మార్చు]కేరళ
[మార్చు]- ఐరూర్పార
- అంబుకుతి మాల
- భరతాంపార
- ఎడక్కల్ గుహలు
- ఇరునలంకోడ్
- కల్లిల్ ఆలయం
- కవియూర్
- కొట్టుకల్
- త్రిక్కూర్ మహదేవ ఆలయం
- నందుమల గుహలు, పిరాలిమాటం
- తోవరిమల ఎచ్చూతురారా
- త్రిక్కూర్ మహదేవ ఆలయం
- తువరాంకడ్
- విజిన్జం
గుజరాత్
[మార్చు]- ధన్క్ గుహలు
- జునాగడ్ బౌద్ధ గుహలు, జునాగఢ్ జిల్లా
- బావ ప్యారా గుహలు
- కాడియా దుంగర్ గుహలు
- ఖమ్భలిదా గుహలు
- సానా గుహలు
- సియోట్
- గుహలు, లఖ్పట్ తాలూకా, కచ్ జిల్లా
- తల్జా గుహలు, భావ్నగర్ జిల్లా
మధ్య ప్రదేశ్
[మార్చు]- బాగ్ గుహలు
- భీం బెట్కా రాక్ ఆశ్రయములు
- ఉదయగిరి గుహలు
మహారాష్ట్ర
[మార్చు]
- అజంతా గుహలు - బౌద్ధ
- ఔరంగాబాద్ గుహలు - బౌద్ధ
- బెడెస్ గుహలు - బౌద్ధ
- భజ గుహలు - బౌద్ధ
- ధరాశివ్ గుహలు - జైన్, బౌద్ధ
- ధోకేశ్వర్ మహాదేవ గుహ ఆలయం, అహ్మద్ నగర్ - హిందూ
- ఎలిఫెంటా గుహలు - హిందూ: శివ, బ్రాహ్మణిక
- ఎల్లోరా గుహలు - హిందూ, బౌద్ధ, జైన
- జోగెశ్వరి గుహలు - బౌద్ధ
- కన్హేరి గుహలు - బౌద్ధ
- కైలాష్ ఆలయం - ఎల్లోరా గుహ లోపల హిందూ దేవాలయం
- కార్లా గుహలు - బౌద్ధ
- ఖరోసా గుహలు - హిందూ, జైన్
- కోందనా గుహలు - బౌద్ధ
- కొండివిత గుహలు - బౌద్ధ
- లెనియద్రి - బౌద్ధ, హిందూ
- మహాకాళి గుహలు - బౌద్ధ
- మండపేశ్వర గుహలు - హిందూ
- పాండవలేని గుహలు - బౌద్ధ
- పాతాళేశ్వర్, పూణే - హిందూ
- పిటిల్కోరా గుహలు - బౌద్ధ}}
ఒడిషా
[మార్చు]- అజికాపాద భైరవ ఆలయం
- అనంత శయన
- అనంత వాసుదేవ ఆలయం
- అనంతసాయి విష్ణు ఆలయం
- అన్నకోటేశ్వర దేవాలయం
- భట్టారిక ఆలయం
- బ్రహ్మ ఆలయం, బిందుసాగర్
- బ్రహ్మ ఆలయం, నియోలి
- దుర్గా ఆలయం, పైదేశ్వర్
- కిచింగ్
- ధారాకోటె
- ధబలేశ్వర్
- రాణీపూర్-ఝరియాల్
- దుర్గా ఆలయం, మోటియా
- సింహనాథ్ ఆలయం
- సుబర్నమేరు ఆలయం
- సురేశ్వరి ఆలయం
- ఉదయగిరి, ఖండగిరి గుహలు
- ఎగువ బాగ్ దేవి ఆలయం
- వైటల్ డూలా
- గుప్తేశ్వర గుహ
- పంచలింగేశ్వర్
- పరశురమేశ్వర్ ఆలయం
- పాతాళి శ్రీక్షేత్ర
- హరిహారా డ్యూల, బౌద్ [1]
- హరిశంకర్ ఆలయం
- జగన్నాథ ఆలయం
- కపిలాష్ ఆలయం
- కేదారేశ్వర దేవాలయం
- కిచకేశ్వరి ఆలయం
- కోణార్క్
- లింగరాజ్ టెంపుల్
- లోకనాథ ఆలయం
- మా ఉగ్ర తార
- మహావినాయక ఆలయం
- మహేంద్రగిరి, ఒరిస్సా
- మాణికేశ్వరి ఆలయం
- మార్కండేశ్వర్ ఆలయం
- ముక్తేశ్వర్ టెంపుల్
- నారాయణ గోసైన్ ఆలయం
- నీలమధవ్ దేవాలయం
- నృసింగ్‌నాథ్ ఆలయం
- బ్రహ్మేశ్వర
- చతేశ్వర దేవాలయం
- చౌసత్ జోగిని మందిర్
- రాజారాణి ఆలయం
- రామచండి ఆలయం
- రామేశ్వర్ డ్యూల
- సాక్షిగోపాల్ ఆలయం
- సప్తమాతృక ఆలయం
- వరాహి దేలా, చౌరసి
- యజ్ఞ నృశింహ ఆలయం
- యమేశ్వర్ ఆలయం}}
తమిళనాడు
[మార్చు]- అడుక్కల్కాల్, నెహనూర్పట్టి
- అర్మామలై గుహ
- ఆదిమలై రాతి పడకలు, చోళపాండ్యపురం
- ఎన్నాయిరా మలై
- కలుగసలమూర్తి ఆలయం
- కలుగుమలై
- కలుగుమలై జైన్ పడకలు
- కలుగుమలై జైన్ పడకలు
- కాంచీయూర్ జైన్ గుహ, రాతి పడకలు
- కుడుమ్యాన్మలై ఆలయం [2]
- కురంగనిల్ ముట్టం
- కురతిమలై, ఓనంపక్కం
- తలావనూరు
- తిరక్కోయిల్
- తిరుకులూకుండం (కొండ మీద) - 6 వ శతాబ్దపు ఆలయం
- తిరునదిక్కర కేవ్ టెంపుల్
- తిరుపరంకండ్రం మురుగన్కు అంకితం చేసినది
- తిరుమయం - లార్డ్ పెరుమాల్ నిలబడి, అబద్ధం స్థానంలో (అనంతశయనం)
- తిరుమలై (జైన కాంప్లెక్స్)
- తిరువెల్లారై
- దలవనూర్ [3]
- నమక్కల్ - లార్డ్ నరసింహ గుహ ఆలయం
- నమక్కల్ - లార్డ్ రంగనాథ్ గుహ ఆలయం
- నర్థమలై
- పంచపాండవర్ మలై
- పిళ్ళైర్పట్టి - వినాయకుడికి అంకితం చేయబడింది
- పెచ్చిప్పాలై ఆలయం [2]
- మంగులం
- మండగపట్టు తిరుమూర్తి ఆలయం (మహేంద్ర పల్లవలు)
- మమందూర్ (కంచి సమీపంలో)
- మహాబలిపురం
- మహేంద్రవాడి (అర్కోణం సమీపంలో)
- రాక్‌ఫోర్ట్ ఉచ్చి పిళ్ళయార్ టెంపుల్
- వరాహ గుహ దేవాలయం
- విష్ణు దేవాలయం - మలయాదిపట్టి [4]
- వెట్టువన్ కోయిల్
- శివన్ కోవిల్-అరిట్టపట్టి [5]
- శీయమంగళం
- శ్రీ బాలసుబ్రమణియాస్వామి ఆలయం - వల్లీ మలై (వల్లీ మలై, వెల్లూరు జిల్లా)
- సత్యమూర్తి పెరుమాళ్ ఆలయం [6]
- సమానార్ హిల్స్
- సింగపెరుమాళ్‌కోయిల్ - లార్డ్ ఉగ్ర నరసింహ యోగా భంగిమలో ఒక గుహలో నివసిస్తున్నవిగ్రహం.
- సిట్టనావసల్ గుహ
- సెంజీ సింగవరం రంగనాథ ఆలయం [3]}}
ఉత్తరాఖండ్
[మార్చు]- పాతాళ్ భువనేశ్వర్
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]- భారతదేశంలో గుహ పరిశోధన
- భారతీయ రాక్ కట్ నిర్మాణం
మరింత చదవడానికి
[మార్చు]- Fergusson, James (1864). The Rock-Cut Temples of India. John Murray, London.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2010/May-June/engpdf/89-95.pdf
- ↑ 2.0 2.1 "Study uncovers interesting details of cave temple architecture". The Hindu. India. 27 October 2010.
- ↑ 3.0 3.1 "District Tourist Places". Villupuram district, Tamil Nadu Government. Archived from the original on 4 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ "Cave temple cries for attention". The Hindu. India. 10 June 2011. Archived from the original on 9 జూలై 2011.
- ↑ "Rock cut Sivan kovil". Archaeology department, Tamil Nadu Government. Archived from the original on 1 ఏప్రిల్ 2012. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ "Rock-cut Vishnu temple". Archaeological Survey of India. Archived from the original on 19 ఏప్రిల్ 2012. Retrieved 14 November 2011.
బయటి లింకులు
[మార్చు]- National Geographic Magazine (2008). Faces of the Divine: India's Ancient Art – Interactive Map Archived 2008-03-06 at the Wayback Machine.