మాచ్ ఖండ్ జలవిద్యుత్ కేంద్రం
మాచ్ ఖండ్ జలవిద్యుత్ కేంద్రం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో మొట్టమొదటిగా నిర్మించిన జలవిద్యుత్ కేంద్రం. మాచ్ ఖండ్ నదిపై ఏర్పడిన 260 మీటర్ల ఎత్తుగల డుడుమా జలపాతాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని ఈ జలవిద్యుత్ కేంద్రాన్ని నిర్మించడం జరిగింది. ఈ కేంద్రం 1955 నుండి విద్యుత్ ఉత్ప్తత్తి చేయడం ప్రారంభించింది. ఈ జల విద్యుత్ కేంద్రాన్ని ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిషా ప్రభుత్వాలు 70-30 నిష్పత్తిలో ఖర్చును భరించి నిర్మించాయి. ఇక్కడ ఉత్పత్తి అయ్యే విద్యుత్ డెబ్భై శాతం ఆంధ్రప్రదేశ్ ముప్పై శాతం ఒడిషా ప్రభుత్వాలు వాడుకొంటాయి. ఇక్కడనుండి విద్యుత్ ప్రదానంగా శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, కృష్ణా, విశాఖపట్టణం, తూర్పుగోదావరి, పశ్చిమగోదావరి, గుంటూరు జిల్లాలకు సరఫరా అవుతుంది.
ఆంధ్రా - ఒడిశా రాష్ట్రాల ఉమ్మడి నిర్వహణలో ఉన్న మాచ్ ఖండ్ పవర్ ప్లాంట్ను ఒడిశా జలవిద్యుత్ శాఖ సీఎండీ బిష్ణు పద సెట్టి సందర్శించారు. జల విద్యుత్ కేంద్రం పరిశీలించిన అనంతరం అధికారులతో సమీక్షా సమావేశం నిర్వహించారు. విద్యుత్ కేంద్రంలో అన్నీ పరిశీలించిన తరువాత సమావేశ మందిరంలో అధికారులతో బిష్ణు పద సెట్టి సమీక్షా సమావేశం నిర్వహించారు. అత్యంత పురాతన జలవిద్యుత్ కేంద్రం గురించి రేపటి తరం తెలుసుకోవడానికి ఒక మ్యూజియం ఏర్పాటు చేయాలని అన్నారు. ప్రాజెక్ట్ ఆధునికీకరణ నేపథ్యంలో లోయర్ మాచ్ ఖండ్, జోలపుట్ మినీ జలవిద్యుత్ కేంద్రాల నిర్మాణానికి అవకాశాలు గురించి ఇరు రాష్ట్రాల అధికారులతో చర్చలు జరుపుతామన్నారు. ప్రాజెక్ట్లో పలు చోట్ల పార్క్లు నిర్మించాలని అతను అన్నాడు.[1]
చరిత్ర
[మార్చు]హైడ్రో పవర్ ప్లాంట్ 120 మెగావాట్ల డిజైన్ సామర్థ్యం కలిగి ఉంది. ఇది 6 యూనిట్లు (3 x 23 MW + 3 x 17 MW) ఆపరేషన్లతో నడుస్తుంది.ఈ ప్రాజెక్ట్ 1945 లో ఒరిస్సా, ఆంధ్రప్రదేశ్ మధ్య జాయింట్ వెంచర్ ప్రాజెక్టుగా స్థాపించబడింది. ఆ సమయంలో ఈ ప్రాజెక్టులో రూ .18 కోట్లు పెట్టుబడి పెట్టారు. ఒరిస్సా మొత్తం రూ .6 కోట్లు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రూ .12 కోట్లు పెట్టుబడి పెట్టింది. మొదటి యూనిట్ 1955 లో, చివరి యూనిట్ 1959 లో స్థాపించబడింది. ఈ ప్లాంటును ఆంధ్రప్రదేశ్ పవర్ జనరేషన్ కార్పొరేషన్, ఒరిస్సా హైడ్రోపవర్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ నిర్వహిస్తున్నాయి. అంతర్-రాష్ట్ర ఒప్పందం ప్రకారం, ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒరిస్సా రెండూ వరుసగా 70:30 నిష్పత్తిలో ఖర్చు శక్తిని పంచుకుంటాయి. 2008 లో రెండు రాష్ట్రాల మధ్య కుదిరిన ఒప్పందంలో, రెండు రాష్ట్రాల మధ్య సమానంగా పంచుకోవాలని నిర్ణయించారు.[2]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "మాచ్ ఖండ్ పవర్ ప్లాంట్ ను సందర్శించిన ఒడిశా జలవిద్యుత్ శాఖ సీఎండీ". E T V Bharat. 6 February 2021. Archived from the original on 27 ఏప్రిల్ 2021. Retrieved 27 April 2021.
- ↑ EJOLT. "Machhakund Hydro Electric Project, Orissa, India | EJAtlas". Environmental Justice Atlas. Retrieved 2021-04-29.