ముంబయి విశ్వవిద్యాలయం
मुंबई विद्यापीठ | |
| నినాదం | సంస్కృతం: शीलष्टतफला विद्या |
|---|---|
ఆంగ్లంలో నినాదం | "The Fruit of Learning is Character and Righteous Conduct" |
| రకం | పబ్లిక్] |
| స్థాపితం | 1857 |
| ఛాన్సలర్ | కె. సత్యనారాయణన్ |
| వైస్ ఛాన్సలర్ | డా. రాజన్ వెలూకర్ |
| స్థానం | ముంబై, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| కాంపస్ | పట్టణ |
| అనుబంధాలు | యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ |
| జాలగూడు | mu.ac.in |
ముంబయి విశ్వవిద్యాలయం (మరాఠీ: मुंबई विद्यापीठ), (మునుపు బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయం ) భారతదేశం లోని ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయం. ఇది NAAC ద్వారా ఐదు-తారల హోదా పొందింది. దీని ప్రపంచ ర్యాంకింగ్ 401.[1] 1996 సెప్టెంబరు 4 నాటి ప్రభుత్వ గెజెట్ ద్వారా, ఈ విశ్వవిద్యాలయం పేరు, బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయం నుండి ముంబయి విశ్వవిద్యాలయంగా మార్చబడింది. ఇది ప్రపంచంలోని 500 ఉత్తమ విశ్వవిద్యాలయాలోలో ఒకటిగా ఖ్యాతి గాంచింది.
కేంద్ర గ్రంథాలయం
[మార్చు]జవహర్లాల్ నెహ్రూ గ్రంథాలయంగా పిలువబడే ఇక్కడి ప్రధానమైన్జ్ కేంద్ర గ్రంథాలయం, సుమారు మిలియన్ పుస్తకాలు (850,000), దస్తావేజులు, విజ్ఞాన పత్రికలు, పరిశోధనాపత్రాలు,విజ్ఞాన సర్వస్వాలు,, 30,000కు పైగా మైక్రోఫిలింలు, 1200కు పైగా అరుదైన వ్రాతప్రతులు, IMF నివేదికలు, జనగణన రికార్డులు, ఆన్లైన్ చందా ద్వారా ఎన్నో వందల E-పత్రికలు కలిగియున్నది
ఆవరణలు
[మార్చు]ముంబయి విశ్వవిద్యాలయంయొక్క వివిధ విభాగాలు ఫోర్ట్ లేదా కలినా ఆవరణకు వెలుపల ఉన్నాయి. ఇందులో ఒకటి, ముంబయి విశ్వవిద్యాలయంయొక్క ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ, మునుపు (UDCT). వైద్యశాస్త్రం, వైద్య పరిశోధన విభాగాలు ముంబయిలోని ఎన్నో ప్రముఖ వైద్యశాలల్లో విస్తరించి ఉన్నాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి టాటా మెమోరియల్ హాస్పిటల్, బాంబే హాస్పిటల్, ముంబయి విశ్వవిద్యాలయంయొక్క G.S. వైద్య కళాశాల. సెం. జేవియర్స్ కళాశాల, పట్టా-అందించే మొట్టమొదటి విశ్వవిద్యాలయ అనుబంధ కళాశాల.
- రత్నగిరి ఆవరణ: ఇతర కోర్సులు నడిపే చిన్న ఆవరణ రత్నగిరి పట్టణంలో ఉంది. ఈ ఆవరణ అం శ్రీనులో ఉంది.
- కలినా ఆవరణ: మరొక పెద్ద ఆవరణ ముంబయి వెలుపల కలినా, శాంటాక్రజ్ లో ఉంది. అక్కడి 230 ఎకరాల (930,000 m²)లో ఎక్కువ భాగం భవిష్యత్తులో అందించబోయే అధ్యయనాల కొరకు కేటాయించబడింది. అక్కడ ఆవరణలోనే పట్టభద్ర శిక్షణ, పరిశోధనా కేంద్రాలు ఉన్నాయి. ఎక్కువగా ప్రసిద్ధమైన శిక్షణలు జీవ శాస్త్ర రంగంలో ఉన్నాయి. ఇంకా ఇక్కడ మాస్టర్స్, డాక్టర్ కార్యక్రమాలు అందించే సాంఘిక శాస్త్రాలు, ప్రవర్తన శాస్త్రాలు విభాగాలు ఉన్నాయి, వీటిలో ఆర్థికశాస్త్ర విభాగం, మనస్తత్త్వ విభాగం కూడా ఉన్నాయి. కలినా ఆవరణలో బయో-టెక్నాలజీ విభాగం, భౌతిక శాస్త్ర విభాగం, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, గణిత విభాగం వంటి కొన్ని విజ్ఞానశాస్త్ర విభాగాలు,, ముంబయి విశ్వవిద్యాలయంలో మాస్టర్స్, డాక్టర్ స్థాయిలో సాంఘిక శాస్త్రాలు, భాషా విభాగాలు కూడా ఉన్నాయి. ది నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ నానోసైన్సెస్ అండ్ నానోటెక్నాలజీ కూడా, పశ్చిమ భారతదేశంలో ఒకటైన విభాగం, జీవభౌతికశాస్త్ర విభాగంతో పాటు, ఈ ఆవరణలో ఉంది. పరిమాణంలో అతిపెద్ద గ్రంథాలయం, జవహర్లాల్ నెహ్రూ గ్రంథాలయం ఈ ఆవరణలోనే ఉంది.
- ఫోర్ట్ ఆవరణ: అసలైన ఆవరణ ముంబయి నగరానికి దక్షిణాన ఫోర్ట్, ముంబయిలో ఉంది. ఇందులో విశ్వవిద్యాలయంయొక్క పరిపాలనా విభాగం ఉంది. ఇది గోథిక్ నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించబడింది, ఎన్నో అసలైన వ్రాతప్రతులను కలిగిన గ్రంథాలయాన్ని కూడా కలిగి ఉంది. బాంబే విశ్వవిద్యాలయం, ఫోర్ట్ ఆవరణలో 1857లో స్థాపించబడింది. అదే సంవత్సరం, రెండు ఇతర ప్రెసిడెన్సీ నగరాలైన కలకత్తా, మద్రాస్ లలో విశ్వవిద్యాలయాలు స్థాపించబడ్డాయి. భారతదేశంలో 1854లో సర్ చార్లెస్ వుడ్ యొక్క విద్యపై నివేదిక తరువాత, బ్రిటిష్ ద్వారా స్థాపించబడిన మొట్టమొదటి విద్యా సంస్థల్లో ఫోర్ట్ ఆవరణ ఒకటి.
ఉపకులపతులు
[మార్చు]
- రేమాండ్ వెస్ట్
- సర్ అలెగ్జాండర్ గ్రాంట్, 10వ బారనెట్ (1863-1868)
- విలియం గయర్ హంటర్ 1869
- కాశీనాథ్ త్రింబక్ తెలంగ్, (1892 - 1893)
- రామకృష్ణ గోపాల్ భండార్కర్ (1893-1894)
- R. P. పరంజపే 1934
- పాండురంగ్ వమన్ కానే
- డా. V. R. ఖనోల్కర్, (1960 -1963)
- డా. (శ్రీమతి) M.D. బెంగాలీ 1986
- స్నేహలతా దేశ్ముఖ్ -2000
- డా. బి. ల. మున్గేకర్ 2000-
- డా. విజయ్ ఖోలే
- చంద్రా కృష్ణమూర్తి, (2008 - 2010)
- డా. రాజన్ వేలుకర్, 2010-తరువాత
ముంబయి విశ్వవిద్యాలయం పూర్వ విద్యార్థులు
[మార్చు]- B. R. అంబేద్కర్ - ఆధునిక భారతదేశ నిర్మాత & భారత సంవిధాన రచయిత, సంఘ సంస్కర్త, ఆలోచనావేత్త.'
- బాలగంగాధర తిలక్ - ఆధునిక భారతదేశ నిర్మాత, భారత జాతీయ నేత, సావంత్, తత్త్వవేత్త, గణితవేత్త.
- మహాత్మా గాంధీ - జాతిపిత.
- లాల్ కృష్ణ అద్వాని - మాజీ భారత ఉప ప్రధాని
- మహదేవ్ గోవింద్ రనడే - భారతీయ న్యాయవాది, సంస్కర్త, రచయిత, మొదటి విడత పట్టభద్రుడు
- కోన ప్రభాకరరావు - మహారాష్ట్ర గవర్నర్, పాండిచ్చేరి యొక్క లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్, సిక్కిం గవర్నర్, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఆర్థిక మంత్రి, AP రాష్ట్ర విధానసభ స్పీకర్
- మన్ మోహన్ శర్మ - ఫెల్లో రాయల్ సొసైటీ, పద్మ విభూషణ్, పద్మ భూషణ్, మాజీ MUICT (మునుపటి UDCT) సంచాలకుడు
- ఐశ్వర్య రాయ్ - 1994లో మిస్ వరల్డ్, ప్రసిద్ధ భారతీయ నటి
- P. V. నరసింహ రావు - మాజీ భారతీయ ప్రధాన మంత్రి
- ముకేష్ అంబానీ - మేనేజింగ్ డైరెక్టర్, రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్ (అతడు MUICT విద్యార్థి (మునుపటి UDCT))
- కళ్ళం అంజిరెడ్డి, స్థాపకుడు, డా. రెడ్డిస్ లాబొరేటరీస్, పద్మశ్రీ (అతడు MUICT విద్యార్థి (మునుపటి UDCT))
- ద్వారకానాథ్ కోట్నిస్ - ప్రపంచ యుద్ధం II సమయంలో చైనీస్ కమ్యూనిస్ట్ సైన్యానికి సాయం చేసిన చైనాలోని ప్రసిద్ధ వైద్యుడు.
- లారా దత్తా - మిస్ యూనివర్స్ 2000
- సునీల్ గవాస్కర్ - ప్రసిద్ధ భారతీయ క్రికెటర్ (సెం. జేవియర్స్ కళాశాలలో చదివాడు)
- స్మితా పాటిల్ - ప్రసిద్ధ భారతీయ నటి (సెం. జేవియర్స్ కళాశాలలో చదువుకున్నది)
- షబానా అజ్మీ - పేరొందిన భారతీయ నటి (సెం. జేవియర్స్ కళాశాలలో చదువుకున్నది)
- విద్యా బాలన్ - భారతదేశంలోని ముంబయిలో నివసిస్తున్న భారతీయ నటి.
- పాండురంగ్ వమన్ కానే - ప్రసిద్ధ ఇండాలజిస్ట్, సంస్కృత పండితుడు, ముంబయి విశ్వవిద్యాలయంయొక్క మాజీ ఉపకులపతి.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "World Ranking of University of Mumbai". Topuniversities.com. 2009-11-12. Retrieved 2010-09-01.
బాహ్య లింకులు
[మార్చు]