సాయిబులు

సాహెబుల్ని గ్రామీణ ప్రజలు ఇలా పిలుస్తారు. ఉర్దూ మాట్లాడే ముస్లిముల్ని తురక సాయిబులనీ, తెలుగు మాట్లాడే వాళ్ళను దూదేకుల సాయిబు లనీ చెప్పుకుంటారు.

తురక సాయిబుల మీద సామెతలు

• తురకా దూదేకుల తగాదాలో మురిగీ ముర్దార్ [మంచిదాన్నీ చెడ్డదనుకుంటారు]
• మేకలు తప్పిపోతే తుమ్మల్లో, తురకలు తప్పిపోతే ఈదుల్లో (ఈతచెట్లలో) [ఆ అనుబంధం అలాంటిది]
• తురకా కరకా రెండూ భేదికారులే. మొదటిది దగ్గరకు వస్తేనే చాలు, రెండోది లోపలికి పోవాలి. [అంత బెదురన్నమాట]
• తురక కొట్టవస్తే చుక్కెదురని కదలకుంటారా? [కుండలేదని వండుకుతింటం మానేస్తామా?]
• తురక దయ్యము మంత్రించినట్లు [ఏ కులందయ్యం ఎవర్ని పడుతుందోమరి]
• తురకదాసరికి ఈతమజ్జిగ [బాంచేతు దేవుడికి మాదర్చోదు పత్రిలాగా]
• తురకమెచ్చు గాడిదతన్ను [రెండూ అంతగట్టిగా ఉంటాయన్నమాట]
• తురకలసేద్యం పెరిక లపాలు [రాజులసొమ్ము రాళ్ళపాలు లాగా]
• తురకవాడకు గంగెద్దు పోతే కోసుకు తిన్నారట [అవసరం అసుంటిది ఎవరి అలవాటు వారిది ]
• ఇదేందోయ్ పెంట తినే కోమటీ అంటే, పోవోయ్ బెల్లంతినే సాయిబా అన్నాడట.అట్లా అంటావేంటి కోమటీ అంటే ఎవరి అలవాటు వారిది అన్నాడట
• తురక వీధిలో సన్యాసి భిక్షలాగా [కుంటోడైనా ఇంటోడు మేలు]
• తురక వీధిలో విప్రుడికి పాదపూజ చేసేమి చెయ్యకేమి?[విప్రుల వీధిలో తురకాయనకు చేస్తే సరి]
• తురక మరకా తిరగేసి నరకా [ఎల్లిశెట్టిలెక్క ఏకలెక్క]
• తురకలలో మంచిఎవరంటే తల్లికడుపులో ఉన్నవాడూ, గోరీలో ఉన్నవాడు [పగవాణ్ణి పంచాంగం అడిగితే మధ్యాహ్నానికి మరణం అన్నాడట]
• తురక ఎంతగొప్పవాడైనా ఇంటికి పేరులేదు, తలకు జుట్టు లేదు, మొలకు తాడు లేదు [ఎంత పెద్దకులస్తులకైనా ముడ్డి పీతికంపే]
• పాకీదానితో సరసం కంటే అత్తరుసాయిబుతో కలహం మేలు [ గూని దున్న కంటే గుడ్డి దున్న మేలు]
• సాయిబూ చిక్కిపోయావేంటంటే, ఇంకా చిక్కుతాం, మరీ చిక్కుతాం, మనసువస్తే చచ్చిపోతాం నీకేం అన్నాడట [ ఒంటేలుకి పోయి ఇంతసేపేంటిరా అంటే రెండేళ్ళుకు వచ్చింది అన్నాడట]
• సన్నెకల్లు కడగరా సయ్యదాలీ అంటే కడిగినట్లే నాకినా కుదా తోడు అన్నాడట
• ఆవో అంటేనే అర్ధంగాక అగోరిస్తుంటే కడో అనేదాన్ని అంటగట్టావా? [ఒకరుంటే దేవులాట ఇద్దరుంటే తన్నులాట ]

సాయిబులపై సామెతలు

• ఫకీరుసాయిబును తీసుకొచ్చి పక్కలో పడుకోబెట్టుకుంటే లేచిలేచి మసీదు లోకి వెళ్ళాడట
• ముద్ద ముద్దకీ బిస్మిల్లా నా
• నమాజు చెయ్యబోతే మసీదు మెడమీద పడిందట
• ఉర్సు లకు పోతే కర్సులకు కావాలి [ గోకుడుకి గీకుడు మందు ]
• ఊదు వేయనిదే పీరు లేవదు [ గోల గోవిందుడిది అనుభవం వెంకటేశ్వర్లుది]
• మునిగింది ముర్దారు తేలింది హలాలు [ గుంతకు వస్తే మరదలు మిట్టకు వస్తే వదిన ]
• కాజీని ఫాజీగా ఫాజీని కాజీగా మార్చినట్లు [ గొల్ల ముదిరి పిళ్ళ అయినట్లు]
• ఖానాకు నహీ ఎల్లీకి బులావ్ అన్నట్లు
• గుర్రం పేరు గోడా ఐతే గోడ పేరు గుర్రం గదా? ఇక నాకు ఉర్దూ అంతా వచ్చేసింది అన్నాడట
• నవాబు తల బోడి నా తలా బోడేనని వితంతువు విర్రవీగిందట
• దర్జీ వాణ్ణి చూస్తే సాలె వాడికి కోపం

దూదేకుల సాయిబుల మీద సామెతలు

• దూదేకులవానికి తుంబ తెగులు [ఇక ఏకే వృత్తి ఏం నడుస్తుంది పాపం?]
• దూదేకుల సిద్దప్పకు దూదేకను రాదంటే లోటా? [ఏంలోటూ లేదు ఇంకో పని చేసుకొని బ్రతకొచ్చు]
• తురకలు లేని ఊళ్ళో దూదేకులసాయిబే ముల్లా [ఏచెట్టూలేనిచోట ఆముదంచెట్టులాగా]
• కాకర బీకర కాకు జాతారే అంటే దూబగుంటకు దూదేకను జాతారే అనుకున్నారట. [ఉర్దూరాక పాట్లు]

ఇలాంటి సామెతలు వీళ్ళ మీద అపహాస్యంగా చులకన భావంతో పుట్టించినా, అనాటి సాంఘిక పరిస్థితులు ఆయా కులాలు మతస్థుల మధ్య చాలా వివక్షతో కూడుకొని ఉండేవని అర్ధంఅవుతుంది.ఇప్పుడు జనం ఈ సామెతలు బయటికి అనలేరు.కానీ మన గత చరిత్ర ఎలా నడిచిందో మన పూర్వీకులు ఎదుర్కొన్న అనుభవాలను ఈ సామెతలు కళ్ళకు కడతాయి.

సాయిబుల మీద జానపద గీతాలు

• అత్తరు సాయబు మంచోడమ్మా ఉత్తర మొచ్చింది... అత్తరు సాయబు మంచోడమ్మా ఉత్తర మొచ్చింది

ఉత్తర మొచ్చినరోజు నా మొగుడు ఊర్లో లేడమ్మో... అత్తరు సాయిబో రారా అందాల మారాజో రారా