సాహిర్ లుధియానవి
| సాహిర్ లుధియానవి | |
|---|---|
 | |
| పుట్టిన తేదీ, స్థలం | అబ్దుల్ హాయీ 1921 మార్చి 8 లూధియానా, పంజాబ్, భారతదేశం |
| మరణం | 1980 అక్టోబరు 25 (వయసు 59) బొంబాయి (ప్రస్తుతం ముంబై) |
| వృత్తి | రచయిత, lyricist |
సాహిర్ లుధియానవి (ఆంగ్లం : Sahir Ludhianvi) (ఉర్దూ : ساحر لدھیانوی ) (జననం : మార్చి 8, 1921 – మరణం : అక్టోబరు 25, 1980), సుప్రసిద్ధ ఉర్దూ కవి, బాలీవుడ్ గేయరచయిత. ఇతడి పేరు "అబ్దుల్ హయీ", కలంపేరు "సాహిర్", లూధియానాకు చెందినవాడు కాబట్టి లుధియానవి అయ్యాడు. సాహిర్ అనగా 'మాంత్రికుడు' (జాదూ చేసేవాడు), సాహితీ ప్రపంచంలో ఇలాంటి కలంపేర్లు పెట్టుకోవడం ఓ ఆనవాయితీ. రెండు సార్లు ఫిలింఫేర్ అవార్డును గెలుచుకున్నాడు.
బాలీవుడ్ లో తన ప్రస్థానం మొదలెట్టి, అంచెలంచెలుగా ఎదిగి, ఓ రెండు దశాబ్దాలుగా వెలుగొందాడు. హిట్టయిన ప్రతిచిత్రం ఇతడి పాటలు కలిగివుండేది.
అక్టోబరు 25, 1980, 59 సం.ల వయస్సులో గుండెపోటుతో మరణించాడు.
కవితలు
[మార్చు]- కభీ కభీ చిత్రంలోని పాట;
- "మైఁ పల్ దో పల్ కా షాయర్ హూఁ, పల్ దో పల్ మెరీ కహానీ హై
- "मै पल दो पल का शायर हुँ, पल दो पल मेरी कहानी है
- పల్ దో పల్ మేరీ హస్తీ హై, పల్ దో పల్ మెరీ జవానీ హై
- पल दो पल मेरी हस्ती है, पल दो पल मेरी जवानी है
- ముఝ్‌సె పహ్‌లే కిత్నే షాయర్ ఆయే ఔర్ ఆకర్ చలే గయే,
- मुझसे पहले कितने शायर आए और आकर चले गए,
- కుఛ్ ఆహేఁ భర్‌కర్ లౌట్ గయే, కుఛ్ నగ్‌మే గా కర్ చలే గయే
- कुछ आहे भरकर लौट गए , कुछ नग्मे गाकर चले गए
- వో భీ ఎక్ పల్ కా కిస్సా థే, మైఁ భీ ఎక్ పల్ కా కిస్సా హూఁ
- वो भी एक पल का किस्सा थे , मै भी एक पल का किस्सा हुँ
- కల్ తుమ్ సె జుదా హో జావూఁగా, జో ఆజ్ తుమ్‌హారా హిస్సా హూఁ
- कल तुमसे जुदा हो जाउंगा , जो आज तुम्हारा हिस्सा हुँ"
- ప్యాసా చిత్రంలోని ఈ పాట అప్పటి ప్రధానమంత్రియైన జవహర్లాల్ నెహ్రూను సైతం కదిలించివేసింది.
- "యే కూచే, యె నీలామ్ ఘర్ దిల్‌కషీ కే,
- యె లుట్‌తే హువే కారవాఁ జిందగీ కే,
- కహాఁ హైఁ, కహాఁ హైఁ ముహాఫిజ్ ఖుదీ కే,
- జిన్‌హే నాజ్ హై హింద్ పర్ వో కహాఁ హైఁ,"
పాటలు
[మార్చు]సాహిర్ వ్రాసిన కొన్ని పాటలు;
- ఆనా హై తొ ఆ (आना है तो आ) - నయా దౌర్ (1957) - స్వరకల్పన ఓ.పి.నయ్యర్.
- యె దునియా అగర్ మిల్ భి జాయే తొ క్యా హై (ये दुनिया अगर मिल भी जाए तो क्या है) (ప్యాసా -1957), స్వరకల్పన ఎస్.డి.బర్మన్.
- తూ హిందు బనేగా న ముసల్మాన్ బనేగా, ఇన్సాన్ కి ఔలాద్ హై ఇన్సాన్ బనేగా (तु हिंदु बनेगा ना मुसलमान बनेगा) - ధూల్ కా ఫూల్ (1959), స్వరకల్పన దత్తా నాయక్.
- యే ఇష్క్ ఇష్క్ హై (ये ईश्क ईश्क है ) - బర్సాత్ కి రాత్ (1960), స్వరకల్పన రోషన్.
- నాతో కారవాఁకీ తలాష్ హై (ना तो कारवाँ की तलाश है) - బర్సాత్ కీ రాత్ (1960), స్వరకల్పన రోషన్.[1]
- అల్లా తేరో నామ్, ఈశ్వర్ తేరో నామ్ (अल्ला तेरो नाम ईश्वर तेरो नाम) - హమ్ దోనో (1961), స్వరకల్పన జయదేవ్.
- చలో ఎక్ బార్ ఫిర్ సే అజ్‌నబీ బన్ జాయేఁ హమ్ దోనో (चलो ईक बार फिर से अजनबी बन जाए हम दोनो ) - గుమ్‌రాహ్ (1963 ) - స్వరకల్పన రవి.
- మన్ రే తూ కాహే న ధీర్ ధరే (मन रे तु काहे ना धीर धरे?) - చిత్రలేఖ (1964) - స్వరకల్పన రోషన్.
- సంసార్ సే భాగే ఫిర్తే హో, భగవాన్ కో తుమ్ క్యా పావో గే (संसारसे भागे फिरते हो, भगवान को तुम क्या पाओगे) - చిత్రలేఖ (1964) - స్వరకల్పన రోషన్.
- ఈశ్వర్ అల్లా తేరే నామ్ (ईश्वर अल्ला तेरे नाम) - నయా రాస్తా (1970) - స్వరకల్పన దత్తానాయక్.
- మైఁ పల్ దో పల్ కా షాయర్ హూఁ (मै पल दो पल का शायर हुँ) - కభీ కభీ (1976) - ముహమ్మద్ జహూర్ ఖయ్యాం.
- కభీ కభీ (कभी कभी) - కభీ కభీ (1976) - ముహమ్మద్ జహూర్ ఖయ్యాం.
రచనలు
[మార్చు]- తల్‌ఖియాఁ
- గాతా రహే బంజారా
అవార్డులు
[మార్చు]- 1964: ఫిలింపేర్ - ఉత్తమ గేయరచన - "జో వాదా కియా వో నిభానా పడేగా" (తాజ్‌మహల్-సినిమా)
- 1977: ఫిలింఫేర్ - ఉత్తమ గేయరచన - "కభీ కభీ మెరె దిల్ మేఁ ఖయాల్ ఆతాహై" - కభీ కభీ సినిమా [2]
- 1971 : పద్మశ్రీ పురస్కారం - సాహిత్యం, విద్యారంగం.[3]
ఇవీ చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "20 Best Lyrics of Sahir". Archived from the original on 2009-02-04. Retrieved 2009-06-15.
- ↑ Awards imdb.com.
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2009-01-31. Retrieved 2009-06-15.
బయటి లింకులు
[మార్చు]వర్గాలు:
- Wikipedia articles with VIAF identifiers
- Wikipedia articles with LCCN identifiers
- Wikipedia articles with ISNI identifiers
- Wikipedia articles with GND identifiers
- Wikipedia articles with BNF identifiers
- Wikipedia articles with BIBSYS identifiers
- Wikipedia articles with MusicBrainz identifiers
- 1921 జననాలు
- 1980 మరణాలు
- పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీతలు
- భారతీయ కవులు
- ఉర్దూ కవులు
- ఫిలింఫేర్ అవార్డుల విజేతలు
- హిందీ సినిమా గీత రచయితలు