రాష్ట్రీయ జనతా దళ్
(Rashtriya Janata Dal నుండి దారిమార్పు చెందింది)
రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ (ఆర్జేడీ) పార్టీ భారతదేశ రాజకీయ పార్టీలలో ఒకటి. ఈ పార్టీని 1997లో లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ స్థాపించాడు. ఆర్జేడీ పార్టీ బీహార్, జార్ఖండ్, కేరళ రాష్ట్రాలలో పోటీ చేసింది.[1][2] రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ పార్టీ ఇతర వెనుకబడిన తరగతులు, దళితులు, ముస్లింలు, పార్టీ నిమ్న కుల సంక్షేమమే ప్రధాన లక్షంగా ఏర్పాటైంది. రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ పార్టీ 2008లో ఈశాన్య రాష్ట్రాలలో పనితీరును అనుసరించి గుర్తింపు పొందిన జాతీయ స్థాయి పార్టీ హోదాను,[3] 2010 జూలై 30న జాతీయ పార్టీగా గుర్తింపు పొందింది.[4]
చరిత్ర
[మార్చు]రాష్ట్రీయ జనతాదళ్ పార్టీ, జనతాదళ్ పార్టీ నుండి విడిపోయి 1997 జూలై 5న లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్, రఘువంశ్ ప్రసాద్ సింగ్, మహ్మద్ షహబుద్దీన్, అబ్దుల్ బారీ సిద్ధిఖీ, కాంతి సింగ్, మహ్మద్ తస్లీముద్దీన్‌లతో పాటు పదిహేడు మంది లోక్‌సభ ఎంపీలు & ఎనిమిది మంది రాజ్యసభ ఎంపీలు మద్దతుతో న్యూఢిల్లీలో కొత్త రాజకీయ పార్టీని స్థాపించారు. ఆర్జేడీ తొలి అధ్యక్షుడిగా లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ ఎన్నికయ్యాడు. 1998లో జరిగిన లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో ఆర్జేడీ బీహార్ రాష్ట్రం నుండి 17 లోక్‌సభ స్థానాలను గెలుచుకుంది.
లోక్‌తాంత్రిక్ జనతా దళ్ పార్టీ 2022 మార్చి 20న ఈ పార్టీలో విలీనమైంది.
పార్టీ కార్యవర్గం
[మార్చు]జాతీయ అధ్యక్షుడు
[మార్చు]లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ ఆర్జేడీ జాతీయ అధ్యక్షుడు
జాతీయ ఉపాధ్యక్షుడు
[మార్చు]మంగని లాల్ మండలం, మొహమ్మద్ ఇలియాస్ హుస్సేన్, అహ్మద్ అష్ఫాక్ కరీం, రబ్రీ దేవి, రఘువంశ్ ప్రసాద్ సింగ్, శివానంద్ తివారీ.
జాతీయ ప్రధాన కార్యదర్శి : అబ్దుల్ బారీ సిద్ధిఖీ.
జాతీయ కోశాధికారి : సునీల్ కుమార్ సింగ్ [5]
జాతీయ కార్యనిర్వాహక కమిటీ
[మార్చు]పార్టీ జాతీయ కార్యవర్గ సభ్యులు లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్, తేజస్వి యాదవ్, తేజ్ ప్రతాప్ యాదవ్, మిసా భారతి, ప్రేమ్ చంద్ర గుప్తా, మనోజ్ ఝా, అబ్దుల్ బారీ సిద్ధిఖీ & రామ్ చంద్ర పూర్వే.[6]
ఎన్నికల పనితీరు
[మార్చు]లోక్‌సభ ఎన్నికలు
[మార్చు]| లోక్‌సభ పదవీకాలం | భారతీయ
సాధారణ ఎన్నికలు |
పోటీ చేసిన స్థానాలు | గెలిచిన స్థానాలు | పోలైన ఓట్లు | ఓటింగ్ శాతం % | పార్టీ ఓట్లు
శాతం % |
రాష్ట్రం (సీట్లు) | మూలాలు |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 13వ లోక్‌సభ | 1999 | 61 | 7 | 10,150,492 | 2.79 | 24.95% | బీహార్ (7) | |
| 14వ లోక్‌సభ | 2004 | 42 | 24 | 93,84,147 | 2.4 | బీహార్ (22) జార్ఖండ్ (2) | [7] | |
| 15వ లోక్‌సభ | 2009 | 44 | 4 | 52,80,084 | 1.3 | బీహార్ (4) | [7] | |
| 16వ లోక్‌సభ | 2014 | 30 | 4 | 74,42,313 | 1.4 | బీహార్ (4) | [7] | |
| 17వ లోక్‌సభ | 2019 | 21 | 0 | 66,31,585 | 1.1 | [7] |
బీహార్ శాసనసభ ఎన్నికలు
[మార్చు]| శాసనసభ పదవీకాలం | బీహార్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలు | పోటీ చేసిన స్థానాలు | గెలిచిన స్థానాలు | % ఓట్లు | పార్టీ ఓట్లు |
|---|---|---|---|---|---|
| 11వ శాసనసభ | 2000 | 293 | 124 | 28.34 | 10,500,361 [8] |
| 12వ శాసనసభ | 2005 ఫిబ్రవరి | 210 | 75 | 25.07 | 6,140,223 [9] |
| 13వ శాసనసభ | 2005 అక్టోబరు | 175 | 54 | 23.45 | 5,525,081 [10] |
| 14వ శాసనసభ | 2010 | 168 | 22 | 18.84 | 5,475,656 [11] |
| 15వ శాసనసభ | 2015 | 101 | 80 | 18.4 | 6,995,509 [12] |
| 16వ శాసనసభ | 2020 | 144 | 75 | 23.11 | 9,738,855 [13] |
జార్ఖండ్ శాసనసభ ఎన్నికలు
[మార్చు]| విధానసభ పదవీకాలం | జార్ఖండ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలు | పోటీ చేసిన సీట్లు | గెలిచిన స్థానాలు | % ఓట్లు | పార్టీ ఓట్లు |
|---|---|---|---|---|---|
| 2వ శాసనసభ | 2005 | 51 | 7 | 8.48 | [14] |
| 3వ శాసనసభ | 2009 | 56 | 5 | 5.03 | 517,324 [15] |
| 4వ శాసనసభ | 2014 | 19 | 0 | 3.13 | 133,815 [16] |
| 5వ శాసనసభ | 2019 | 7 | 1 | 2.75 | 413,167 [17] |
ముఖ్యమంత్రులు
[మార్చు]| నం. | పేరు | పదవీకాలం | పదవీకాలం | పార్టీ | అసెంబ్లీ
(ఎన్నికల) |
మూలాలు | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ | 1990 మార్చి 10 | 1995 మార్చి 28 | 5 సంవత్సరాలు, 18 రోజులు | జనతాదళ్ | పదవ అసెంబ్లీ | |
| 2 | లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ | 1995 ఏప్రిల్ 4 | 1997 జూలై 25 | 2 సంవత్సరాలు, 112 రోజులు | జనతాదళ్ | పదకొండవ అసెంబ్లీ | |
| 3 | రబ్రీ దేవి | 1997 జూలై 25 | 1999 ఫిబ్రవరి 11 | 1 సంవత్సరం, 201 రోజులు | రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ | పదకొండవ అసెంబ్లీ | |
| 4 | రబ్రీ దేవి | 1999 మార్చి 9 | 2000 మార్చి 2 | 359 రోజులు | రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ | పదకొండవ అసెంబ్లీ | |
| 5 | రబ్రీ దేవి | 2000 మార్చి 11 | 2005 మార్చి 6 | 4 సంవత్సరాలు, 360 రోజులు | రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ | పన్నెండవ అసెంబ్లీ | |
ఉప ముఖ్యమంత్రులు
[మార్చు]| నం. | పేరు | పదవీకాలం | పదవీకాలం | పార్టీ | అసెంబ్లీ
(ఎన్నికల) |
మూలాలు | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | తేజస్వి యాదవ్ | 2015 నవంబరు 26 | 2017 జూలై 26 | 1 సంవత్సరం, 244 రోజులు | రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ | 17వ బీహార్ అసెంబ్లీ | |
| 2. | తేజస్వి యాదవ్ | 2022 ఆగస్టు 10[18] | ప్రస్తుతం | 2 సంవత్సరాలు, 109 రోజులు | రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ | 18వ బీహార్ అసెంబ్లీ | |
కేంద్ర మంత్రుల జాబితా
[మార్చు]| నం. | పేరు | పదవీకాలం | పోర్ట్‌ఫోలియో | ప్రధాన మంత్రి | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ | 2004 మే 24 | 2009 మే 22 | రైల్వే మంత్రి | మన్మోహన్ సింగ్ |
| 2 | జై ప్రకాష్ నారాయణ్ యాదవ్ | 2004 మే 24 | 2009 మే 22 | జలవనరుల శాఖ మంత్రి | మన్మోహన్ సింగ్ |
| 3 | తస్లీముద్దీన్ | 2004 మే 24 | 2009 మే 22 | వ్యవసాయ మంత్రిత్వ శాఖ & వినియోగదారుల వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖలో రాష్ట్ర మంత్రి, ఆహారం & ప్రజా పంపిణీ . | మన్మోహన్ సింగ్ |
| 4 | కాంతి సింగ్ | 2004 మే 24 | 2009 మే 22 | పర్యాటక శాఖ సహాయ మంత్రి (స్వతంత్ర బాధ్యత)., మహిళా శిశు అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి | మన్మోహన్ సింగ్ |
| 5 | రఘువంశ్ ప్రసాద్ సింగ్ | 2004 మే 24 | 2009 మే 24 | గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి | మన్మోహన్ సింగ్ |
| 6 | మహమ్మద్ అలీ అష్రఫ్ ఫాత్మీ | 2004 మే 24 | 2009 మే 24 | మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ | మన్మోహన్ సింగ్ |
| 7 | రఘునాథ్ ఝా | 2004 మే 24 | 2009 మే 24 | భారీ పరిశ్రమలు & పబ్లిక్ ఎంటర్‌ప్రైజెస్ మంత్రిత్వ శాఖ | మన్మోహన్ సింగ్ |
పార్టీలో ప్రముఖ సభ్యులు
[మార్చు]- రఘువంశ్ ప్రసాద్ సింగ్, లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ సన్నిహితుడు, ఆర్జేడీ సహ వ్యవస్థాపకుడు & మాజీ కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి.
- రఘునాథ్ ఝా, లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ సన్నిహితుడు, ఆర్జేడీ సహ వ్యవస్థాపకుడు & మాజీ కేంద్ర మంత్రి. బీహార్‌లో లాలూ రాజ్‌ను ప్రారంభించే బాధ్యత.
- అబ్దుల్ బారీ సిద్ధిఖీ, లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ మాజీ ప్రతిపక్ష నాయకుడు, 2010 బీహార్ శాసనసభ ఎన్నికల తరువాత జనతాదళ్ (యునైటెడ్), భారతీయ జనతా పార్టీ & మాజీ ఆర్థిక మంత్రిగా చీలిపోయే వరకు మాజీ నాయకుడు. బీహార్ మాజీ ఆర్జేడీ అధ్యక్షుడు.
- అలోక్ కుమార్ మెహతా, రాష్ట్రీయ జనతాదళ్ జాతీయ ప్రధాన కార్యదర్శి [19]
- మొహమ్మద్ షహబుద్దీన్ అతను బీహార్ రాష్ట్రంలోని సివాన్ నుండి మాజీ పార్లమెంటు సభ్యుడు,[20] మాజీ జాతీయ ఉపాధ్యక్షుడు, ఆర్జేడీ జాతీయ కార్యవర్గ మాజీ సభ్యుడు.
- ప్రేమ్ కుమార్ మణి, వైస్ ప్రెసిడెంట్, ఆర్జేడీ వ్యూహకర్త .
- జగదా నంద్ సింగ్, బీహార్ రాష్ట్ర ఆర్జేడీ అధ్యక్షుడు.[21]
- డాక్టర్ తన్వీర్ హసన్, సీనియర్ వైస్ ప్రెసిడెంట్ ఆర్జేడీ బీహార్, మాజీ సభ్యుడు బీహార్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్.
- శివచంద్రరామ్, మాజీ శాసన సభ సభ్యుడు.[22]
- రామ్ చంద్ర పూర్వే బీహార్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్ సభ్యుడు. ఆర్జేడీ మాజీ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు.
- జై ప్రకాష్ నారాయణ్ యాదవ్ ప్రధాన కార్యదర్శి, ఆర్జేడీ . మాజీ కేబినెట్ మంత్రి బీహార్ ప్రభుత్వం కేంద్ర మాజీ మంత్రి, ఎంపీ.
- సర్ఫరాజ్ ఆలం మాజీ మంత్రి బీహార్ ప్రభుత్వం మాజీ ఎంపీ అరారియా .
- మనోజ్ ఝా రాజ్యసభ ఎంపీ, ఆర్జేడీ జాతీయ అధికార ప్రతినిధి.
- ప్రేమ్ చంద్ గుప్తా రాజ్యసభ ఎంపీ & మొదటి మన్మోహన్ సింగ్ మంత్రివర్గంలో భారత కంపెనీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖలో మాజీ క్యాబినెట్ మంత్రి.
- అహ్మద్ అష్ఫాక్ కరీం రాజ్యసభ ఎంపీ.
- సురేంద్ర ప్రసాద్ యాదవ్ సీనియర్ ఆర్జేడీ నాయకుడు & బెలగంజ్ నుండి బీహార్ శాసనసభ సభ్యుడు. పబ్లిక్ అకౌంట్స్ కమిటీ చైర్మన్.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Profile: Laloo Prasad Yadav" (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). 2006-12-18. Retrieved 2021-10-11.
- ↑ "Lalu Prasad Yadav: The shrewd politician's highs and lows". Rediff. 30 September 2013. Retrieved 16 July 2018.
- ↑ "RJD gets 'national' tag". 25 June 2008. Archived from the original on 3 September 2022. Retrieved 3 September 2022.
- ↑ The Hindu (29 July 2010). "RJD derecognised as national party" (in Indian English). Archived from the original on 3 September 2022. Retrieved 3 September 2022.
- ↑ "Sunil becomes Treasurer of RJD in no time".
- ↑ "RJD announces new national executive team". Retrieved 5 March 2020.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 "PC: Party performance over elections – Rashtriya Janata Dal".
- ↑ Commission, Election. "ECI 2000 Election". Election Commission.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Bihar Assembly Election Results in February 2005". Elections in India. Archived from the original on 2022-01-27. Retrieved 2022-01-18.
- ↑ "Bihar Assembly Election Results in 2005". Elections in India. Archived from the original on 2022-02-03. Retrieved 2022-01-18.
- ↑ "Bihar Assembly Election Results in 2010". Elections in India. Archived from the original on 2022-01-23. Retrieved 2022-01-18.
- ↑ "Bihar Assembly Election Results in 2015". Elections in India. Archived from the original on 2022-01-23. Retrieved 2022-01-18.
- ↑ "Bihar election result 2020: Seat wise full list of winners". India Today (in ఇంగ్లీష్). November 11, 2020. Retrieved 2022-01-18.
- ↑ "Jharkhand Assembly Election Results in 2005". elections.in. Retrieved 2022-01-18.[permanent dead link]
- ↑ "Jharkhand Assembly Election Results in 2009". elections.in. Retrieved 2022-01-18.[permanent dead link]
- ↑ "Jharkhand Assembly (Vidhan Sabha) Election Results 2014". elections.in. Retrieved 2022-01-18.[permanent dead link]
- ↑ "Jharkhand Assembly Election Results 2019 | Jharkhand Election 2019 Results – Times of India". The Times of India. Retrieved 2022-01-18.
- ↑ "సీఎంగా నితీష్, ఉప ముఖ్యమంత్రిగా తేజస్వి ప్రమాణస్వీకారం" (in ఇంగ్లీష్). 10 August 2022. Archived from the original on 3 September 2022. Retrieved 3 September 2022.
- ↑ "Rashtriya Janata Dal expels 3 MLAs for anti-party activities". Newsonair.com. Archived from the original on 14 September 2020. Retrieved 14 September 2020.
- ↑ "Mohammad Shahabuddin:thakur navneet singh was also arrested meanwhile The Bahubali of Bihar is back". Indian Express. 15 September 2016.
- ↑ Kumar, Anshuman (26 November 2019). "Jagdanand Singh becomes Bihar state president of Rashtriya Janata Dal". The Economic Times. Archived from the original on 2 July 2020. Retrieved 2 July 2020.
- ↑ "राजापाकड़ विधानसभा सीट: JDU और RJD में कड़ी टक्कर, किसे खेमे में जाएगी जीत?". Aajtak. Retrieved 21 November 2020.