దళిత స్త్రీవాదం
దళిత స్త్రీవాదం అనేది స్త్రీవాదదృక్పథం(ఫెమినిజం. దళిత జనాభాలో, స్త్రీవాదం, పెద్ద మహిళా ఉద్యమంలో కులం, లింగ పాత్రలనుదళిత స్త్రీవాదం/వాదులు ప్రశ్నించడం,వాదించడం జరుగు తుంటుంది.దళిత స్త్రీలు ప్రధానంగా దక్షిణాసియా, ప్రధానంగా బంగ్లాదేశ్, భారతదేశం, నేపాల్, పాకిస్తాన్లో నివసిస్తున్నారు.పైన పేర్కొన్న దేశాల్లోని అణచివేత కులాల్లోని మహిళల కంటే దళిత మహిళలు భిన్నమైన సవాళ్లను, వివక్షణ ఎదుర్కొంటున్నారు.దళితుల్లో పేదవారు, చదువుకోనివారు, సామాజికంగా అట్టడుగున ఉన్నవారు ఎక్కువగా ఉంటారు.దళిత స్త్రీవాదులు లింగం, కులం, ఇతర సమస్యల ఆధారంగా దళిత మహిళలకు సమాన హక్కుల కోసం వాదిస్తారు., పోరాడుతారు.వారి సామాజిక హక్కులను సమాజం దృష్టికి తెస్తారు.ఈ దళిత స్త్రీవాదులు సమావేశాలలో ప్రసంగించి దళిత మహిళల్లో ఆత్మ స్థయిర్యం నింపే ప్రయత్నాలు చేస్తారు.దళిత మహిళా సంస్థలను సృష్టించారు, ఇతర దళిత మహిళలనుచైతన్య పరచి ,రాజకీయాలలో చురుకైన పాత్ర పోషించి రాజకీయ పదవులకు ఎన్నుకోవడంలో సహాయపడ్డారు.
నేపథ్యం[మార్చు]
దళిత స్త్రీలు అట్టడుగు వ్యక్తుల సమూహంలో భాగం, వారిని భారతదేశం లో అధికారికంగా షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలు అని పిలుస్తారు,అయినప్పటికీ నేపాల్, పాకిస్తాన్, బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక. లో దళిత మహిళలు కూడా ఉన్నారు.[1][2]నేపాల్‌లో దళిత మహిళలు జనాభాలో 13.2%.వున్నారు. [3]1998 జనాభా లెక్కల ప్రకారం పాకిస్తాన్‌లోని దళిత స్త్రీలలో ఎక్కువ మంది పంజాబ్ లో నివసిస్తున్నారు. [4] మొత్తంమీద, దళిత స్త్రీలు ప్రపంచ జనాభాలో 2% తో ప్రపంచంలోని " సామాజికంగా వేరు చేయబడిన అతిపెద్ద వ్యక్తుల సమూహం"గా ఉన్నారు. [5]దళిత మహిళలు కూడా పేదరికంలో జీవిస్తున్నారు, అత్యధిక శాతం మంది దళిత మహిళలు నిరక్షరాస్యులు. [6] [7]దళిత స్త్రీలు తమ కులంచెందిన పురుషుల నుండి మాత్రమే కాకుండా ఇతర దళిత కులాల పురుషుల నుండి కూడా అణచివేతను ఎదుర్కొంటారు. [8]కొంతమంది దళితులు సామాజిక స్థాయిలో ఇతర దళిత సమూహం లేదా కులాల కంటే ఎక్కువ స్థాయిలో ఉన్నారు. [9]దళిత స్త్రీలు, దళిత స్త్రీలపై ప్రత్యేకించి జరిగే హింసతో సహా అధిక రేట్ల వద్ద హింసను ఇతరులనుండి ఎదుర్కొంటున్నారు.[5]దేవదాసి లేదా జోగినీ వ్యవస్థ వంటి కొన్ని రకాల బలవంతపు వ్యభిచారం దళిత మహిళలకు ప్రత్యేకంగా కేటాయించబడింది.[10]అంతే కాదు , హింసకు గురైన దళితులు, వారి కుటుంబాలకు వారి హక్కులు గురించి తెలియవుదు లేదా వారి హక్కుల గురించి కూడా ఎవ్వరు అవగాహన కల్గించరుకారణం దళితుల్లో అధికులు చదువురాని వారు కావడం.[11]దళిత మహిళలు తమ మీద జరిగిన హింసాత్మక దాడిని పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేసినపుడు పోలీసులు వస్తారు ,విచారణ ,దర్యాప్తు చేస్తారు కానీ సాధారణంగా నేరం చేసిన వ్యక్తిని నేరస్థుడిగా బాధ్యుడుగా చేస్తు చర్య తీసుకోవడం చాలా అరుదు. [12]దళిత మహిళలపై లైంగిక హింసను "అణచివేతను సాధారణ, సాధారణ దృగ్విషయం"గా సమాజం పరిగణిస్తారు అని , కిరణ్ కుమార్ బొడ్డు, శివ నాగయ్య బొల్లెద్దు, తమ ఇంగ్లీష్ స్టడీస్ ఇంటర్నేషనల్ రీసెర్చ్ జర్నల్లో రాశారు. [13]సామాజికంగా ,ఇతర కులాలతో పోల్చిన దళిత స్త్రీల దిగువ కుల స్థితి కారణంగా, ఉన్నత కులాలవారిచే దళిత మహిళలపై లైంగిక దాడిచేయడం హక్కుగా చాలా కాలంగా దుష్ట /చెడు అభిప్రాయం ఉన్నతకులం వారం అనుకునే పురుషుల్లో బలంగా నాటుకు పోయింది. [14]బ్రిటిష్ వలసవాదులు దళిత స్త్రీనుతాము లైంగికంగా వాడుకోవడం(sexually availab) హక్కుగా పరిగణించారు. [15]నేపాల్‌లో, 2013లో నిర్వహించిన ఒక అధ్యయనంలో 50.6% దళిత మహిళలు శారీరక, లైంగిక వేధింపులతో సహా రోజువారీ హింసను ఎదుర్కొంటున్నారని తేలింది. [16]అదనంగా, చాలా మంది నేపాలీ దళిత మహిళలు ఛౌపది అనే సంప్రదాయనికి ,అభ్యాసానికి కట్టుబడి ఉండాలి. [17]పాకిస్తాన్లో, దళిత స్త్రీలు కిడ్నాప్‌లు గురి అవుతుంటారు , బలవంతంగా ఇస్లాంలోకి మార్చబడుతున్నారు.[18] చారిత్రాత్మకంగా, భారత దేశ స్త్రీ వాదులు , దళిత హక్కుల ఉద్యమం దళిత పురుషులపై ఎక్కువ దృష్టి పెట్టింది, దళిత స్త్రీల సమస్యలను ప్రధాన స్రవంతి తరచుగా విస్మరించింది. [8][1]భారత దేశంలోని పెద్ద భారతీయ మహిళా ఉద్యమాలు , ఎక్కువగా మధ్య, ఉన్నత-తరగతి స్త్రీలచే నడపబడుతు ,తమ మీద జరుగుతున్న అఘాయిత్యాలపై ,హింస, లైంగిక దాడులపై ఈ మహిళా సంఘాలు సరిగా స్పందించడం లేదని, దళిత మహిళల వాదుల నుండి విమర్శలు వున్నవి.[19]అయితే
స్త్రీవాద ఉద్యమకారి స్వరూపా రాణి ద్వారా వ్యక్తీకరించబడినట్లుగా, భారతీయ స్త్రీవాదులు అందరు స్త్రీలను ఒకేలా చూసారు, ఎందుకంటే ఇతర కులాల స్త్రీలు కూడా దళిత స్త్రీలవలే తమ సామాజిక వరబం లేదా కులంలో వివక్షలు,గృహ హింసలు ఎదుర్కుంటున్నారు ఒకే విధమైన సమస్యలు ఉన్నాయి. {Sfn|Jyothirmai|Ramesh|2017|p=141}}అయితే దళిత స్త్రీవాదులు ఈ వాదనను వ్యతిరేకిస్తున్నారు. [20]దళిత స్త్రీవాద సమర్తకులు 'కులం', 'లింగం' అనే రెండు పరస్పర విశిష్ట వర్గాలుగా చూడకుండా,రెండు సమానం గాఒకదానికి మరొకటి అనుసంధాన మైనవని భావించాలని పేర్కొన్నారు . [21]
దళిత స్త్రీవాద చరిత్ర[మార్చు]
భారత దేశం[మార్చు]
1920లలో, దళిత స్త్రీలు కుల వ్యతిరేక, అంటరానితనం ఉద్యమాలలో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. [5] దళిత స్త్రీలు 1930లలో బ్రాహ్మణ వ్యతిరేకఉద్యమంలో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. [22] ఈ సంస్థలు బాల్య వివాహం, కట్నంలు, బలవంతంగా వితంతువులను(తలజుట్టు తియ్యడం ,బొట్టు కాటుక తియ్యడం,పూలు పెట్టుకోదారు,తెల్ల చీర కట్టఊకోవం వంటి వితంతు ఆచారాలను అమలు చేయడం)చేయడం వంటి సమస్యలకు వ్యతిరేకంగా తీర్మానాలు చేయడంలో సహాయపడింది. [23] 1942లో నాగ్పూర్లో జరిగిన అఖిల భారత అణగారిన తరగతుల మహిళా సదస్సుకు 25,000 మంది దళిత మహిళలు హాజరయ్యారు.[24]సదస్సు అధ్యక్షురాలు, సులోచనాబాయి డోంగ్రే, జనన నియంత్రణ ఆవశ్యకత గురించి వివరించి ఆచరించాలని సలహా ఇచ్చారు.[25]సమావేశంలో, విడాకులు తీసుకునే మహిళల హక్కు, బహుభార్యాత్వాన్ని ఖండించడం,మెరుగైన కార్మిక పరిస్థితులు, రాజకీయాల్లో మహిళల ప్రమేయం మెరుగుపరచడం, అట్టడుగు తరగతుల మహిళలకు మెరుగైన విద్య కోసం తీర్మానాలు ఆమోదించబడ్డాయి.[25]దళిత స్త్రీలు 1970లు, 80వ దశకం ప్రారంభంలో సామాజిక ఉద్యమాలలో కూడా పాల్గొన్నారు.[23]1970లలో, దళిత స్త్రీల జీవితాలు, అనుభవాల ఆత్మకథలు ప్రచురించడం ప్రారంభమైంది.[24]ఈ స్త్రీలలో చాలామంది బి.ఆర్. అంబేద్కర్ గారి రచనాలుం ఉపన్యాసా లతకు ప్రభావితులై వీరిలో చాలా మంది మహిళలు స్ఫూర్తి పొందారు.[24]1980లు, 1990లలో భారతదేశంలో ఫెమినిజం|స్త్రీవాద సమర్థక ప్రధాన స్రవంతి ఆలోచనలు కులానికి సంబంధించిన సమస్యలను గుర్తించడం ప్రారంభించాయి.[26] అప్పటివరకు కుల సమస్యలను పరిష్కరించని, ప్రస్తావించని 70, 80లలో వివిధ స్త్రీవాద ఉద్యమాల నుండి ఇది గుర్తించదగిన మార్పు.[19]దళిత మహిళల మొదటి జాతీయ సమావేశం 1987లో బెంగళూరులో జరిగింది.[27]1990వ దశకంలో, దళిత మహిళలచే సృష్టించబడిన అనేక సంస్థలు, అనేక రాష్ట్ర-స్థాయి సమూహాలతో పాటు నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ దళిత్ ఉమెన్, ఆల్ ఇండియా దళిత్ ఉమెన్స్ ఫోరమ్ వంటివి ఏర్పడ్డాయి .[28] . దళిత స్త్రీల కోసం ఈ విధమైన సంస్థలు ఇతర స్త్రీ సంస్థలతో విభజన లేదా వేర్పాటువాదానికి ఉద్దేశించినవి కావని, దళిత పురుషులు, దళితేతర మహిళలతో పొత్తులు కొనసాగించాల్సిన అవసరం ఉందని దళిత మహిళల సంఘాలు వ్యక్తం చేశారు.[5] అయితే, దళిత మహిళలు కూడా తమ కోసం ఇతర మహిళా సంఘాలు కూడా మాట్లాడాలని మద్ధతు తెలపాలని భావించారు.[29]దళిత మహిళల సంఘాలు 1993 లో జాత్యహంకారానికి వ్యతిరేకంగా ప్రపంచ సదస్సూ, 1995 లో వరల్డ్ కాన్ఫరెన్స్ ఆన్ ఉమెన్, కి ప్రతినిధులను పంపారు. [30]
బీజింగ్‌లో మహిళలపై ప్రపంచ సదస్సుకు ముందు, దళిత మహిళలు ఢిల్లీలో జాతీయ సదస్సును నిర్వహించారు.[31]జాత్యహంకారానికి వ్యతిరేకంగా 2001 ప్రపంచ సదస్సులో, దళిత స్త్రీలు జాతి వివక్షకు వ్యతిరేకంగా భాషలో కూడా కులం ఆధారంగా వివక్షను పై నిబంధన జోడించాలని వాదించారు.[32]ఈ రకమైన భాషను జోడించడం వల్ల భారత ప్రభుత్వంపై ప్రపంచదేశాలఒత్తిడి పెరిగింది [32]అయితే, యునైటెడ్ స్టేట్స్తో సంకీర్ణంలో, దళిత మహిళలపై వివక్షను నిరోధించే నిబంధన 2001లో తొలగించబడింది.[33]నిబంధన తొలగించబడినప్పటికీ, అంతర్జాతీయ కవరేజీ అంటే కుల ఆధారిత వివక్ష చివరకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తించబడింది.[33] 2002లో ఖబర్ లహరియా (న్యూస్ వేవ్స్) దళిత స్త్రీలు, వారి కోసం వ్రాసిన మొదటి వార్తాపత్రిక ప్రచురణ లోకి వచ్చింది.[34]ఖబర్ లహరియా దళిత సమాజంలోని సమస్యలపై వారి స్వంత భాషలలో దృష్టి పెడుతుంది.ఈ వార్తాపత్రిక 2009లో UNESCO అక్షరాస్యత బహుమతిని గెలుచుకుంది.[34]2003 లో ఆసియన్ సోషల్ ఫోరమ్, 2004 లో వరల్డ్ సోషల్ ఫోరమ్] (WSF)లో కొత్త ఆర్థిక విధానం (NEP) సదస్సులలో దళిత మహిళలు పాల్గొన్నారు.తమ గొంతును వినిపించారు. [35]
2007లో,ఆఫ్రికా, దక్షిణాసియా మహిళలతో రూపొందించబడిన ప్యానెల్ "ఆఫ్రికా, ఆసియాలో కులం, సంతతి, సంతతి ఆధారిత వివక్షను ఎదుర్కోవడం" అనే అంశం పై WSFలో చర్చించబడింది.[36]మార్చి 2006లో, దళిత మహిళలపై హింసపై మొదటి జాతీయ సమావేశం న్యూ ఢిల్లీలో జరిగింది.[37] ఈ సమావేశం "ఢిల్లీ డిక్లరేషన్"ను ఆమోదించింది, ఇది దళిత స్త్రీలు "హింస, పేదరికం, అనారోగ్యం యొక్క అసమానతలను" ఎలా ఎదుర్కొన్నారో, ఈ అసమానతలకు ఆధిపత్య కులాలు కారణమైన విధానాన్ని వివరింబడినది.[38]నవంబర్ 2006లో, హేగ్‌లో దళిత మహిళల మానవ హక్కులపై అంతర్జాతీయ సమావేశం జరిగింది.[37]హేగ్ కాన్ఫరెన్స్ దళిత మహిళలపై హింసను ప్రస్తావించడమే కాకుండా, వారి స్వీయ గుర్తింపులను కూడా చర్చించింది, సమూహ సంఘీభావాన్ని గట్టిగా ఏర్పరచినది.[37] హేగ్ సదస్సు దళిత మహిళలకు మానవ హక్కుల పరిరక్షణకు చట్టాలను రూపొందించడమే కాకుండా ఈ చట్టాలను సక్రమంగా అమలు చేయాలని లేదా అమలు చేయాలని సూచించారు.[39]అలాగే 2006లో దళిత్ స్త్రీవాదంఅనే ఆలోచన ఏర్పడింది.[8]
నేపాల్ దేశం[మార్చు]
నేపాల్ లోని దళిత స్త్రీలు భారతదేశంలోని దళిత స్త్రీల మాదిరిగానే అనేక సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్నారు[7]1990 తర్వాత నేపాల్ అంతటా, స్త్రీ ఉద్యమం అస్థిర,అనిశ్చిత రాజకీయాలచే ప్రభావితమైంది.[40] నేపాలీ స్త్రీవాదిఅయిన దుర్గా సోబ్, 1994లో ఫెమినిస్ట్ దళిత్ ఆర్గనైజేషన్ (FEDO)నిఏర్పరచింది.2010 నాటికి, FEDO లోని సభ్యుల సంఖ్య దాదాపు 40,000 మంది సభ్యులకు పెరిగి , దళిత పిల్లలను పాఠశాలకు పంపడానికి, పెద్దలకు శిక్షణ తరగతులను అందించడానికి కృషి చేసింది.[7]మహిళా రాజకీయ పార్టీలు, ప్రారంభ దశలో నే , నేపాల్‌లో మహిళల హక్కుల సమస్యలను ముందుకు తెచ్చేందుకు సహాయపడ్డాయి. [41]అయితే, ఈ పార్టీలన్నింటి లోను అధిక కులాల మహిళలు వుండేది. [42]దిగువ/నిమ్న కులాల మహిళలు పార్టీ ప్రయత్నాలను విమర్శించారు. నేపాలీ మహిళలందరూ ఒకే విధమైన సమస్యలను ఎదుర్కోవడం లేదని,దిగువ కులాల స్త్రీ సమస్యలు ఉన్నత కుల స్త్రీ సమస్యల కన్న విభిన్నమైనవని,క్లిష్ట మైనవని వారి దృష్టికి తెచ్చారు.[42]FEDO నేపాల్‌లోని దళిత మహిళలు ఉద్దరణకై రాజకీయాలలోఏర్పడినప్పటికి తదనంతర కాలం రాజకీయంలో మరింతగా పాల్గొనడంలో నిమగ్నమైనది. [43]2014లో, FEDO ద్వారా నిర్వహించబడిన ,ఖాట్మండులో జరిగిన ఒక సదస్సులో వందలాది మంది దళిత మహిళలు పాల్గొన్నారు, దళిత హక్కులపై రెసిడెంట్ కోఆర్డినేటర్ జియాద్ షేక్ వంటి అమెరికా నుండి వచ్చిన వక్తలు పాల్గొని ఉపన్యసించారు.[44]
పాకిస్తాన్[మార్చు]
పాకిస్తాన్లో దళిత స్త్రీలు కుల సమస్యలకు తక్కువగా లోబడి ఉంటారు, కానీ దేశంలో చాలా మంది మైనారిటీలు మతంలో భాగమైనందున, వారి మతపరమైన నేపథ్యాల కారణంగా వారు హింసించబడ్డారు.[45] అయినప్పటికీ, ఇప్పటికీ దేశంలో కుల ఆధారిత వివక్ష లేదని దీని అర్థం కాదు.[46]పాకిస్తాన్లో మొదటి దళిత మహిళా సెనేటర్, కృష్ణ కోహ్లీ|కృష్ణ కుమారి కోహ్లీ, 2018లో ఎన్నికయ్యారు.[47]
ప్రస్తుత కాలం నాటికి దళిత స్త్రీవాదం ఉద్యమం[మార్చు]
ప్రస్తుత రోజుల్లో(2019 నాటికి ),రూత్ మనోరమ వంటి కార్యకర్తలు దళిత మహిళలను శక్తివంతం చేయడానికి చట్టపరమైన, రాజకీయ చర్యలపై పని చేస్తున్నారు.షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగల మహిళల రక్షణ కోసం ఉద్దేశించిన చట్టాలు చాలా పేలవంగా అమలు చేయబడుతున్నాయో మనోరమ వెల్లడించింది.[48]తరచుగా దళిత మహిళలు దాఖలు చేసే ఫిర్యాదులు, నివేదికలు పరిక్షరణ సమయంలో నిర్లక్ష్యం చేయబడం లేదా విస్మరించడం జరుగుతున్నది.[49]ఆలిండియా దళిత్ మహిళా అధికార్ మంచ్ (AIDMAM)కు చెందిన ఆశా కౌటల్ భారతదేశం "కులంపై ఏదైనా చర్చకు అడ్డుకట్ట వేస్తుందని చర్చలకు,అడ్డుగా పెద్ద రాతి గోడనునిర్మించబడినది", అని చెప్పారు.[50]AIDMAM,మరియు క్రాంతిజ్యోతి సావిత్రిబాయి ఫూలే ఉమెన్స్ స్టడీస్ సెంటర్ (KSPWSC)తో కలిసి 2017లో "దళిత్ ఉమెన్ స్పీక్ అవుట్" అనే సదస్సును నిర్వహించింది, ఇందులో దాదాపు 450 మంది ప్రతినిధులు పాల్గొన్నారు.[51]AIDMAM 2018లో యునైటెడ్ నేషన్స్ హ్యూమన్ రైట్స్ కౌన్సిల్ యొక్క 38వ సెషన్‌లో లింగంవివక్షత , కుల ఆధారిత వివక్షత, హింసకు సంబంధించిన సాక్ష్యాలను సమర్పించింది.[52] ఈ నివేదిక వాయిసెస్ ఎగైనెస్ట్ క్యాస్ట్ ఇంప్యునిటీ: నేరేటివ్స్ ఆఫ్ దళిత్ ఉమెన్ ఇన్ ఇండియా పేరుతో యునైటెడ్ నేషన్స్ (UN)కి సమర్పించబడిన నివేదిక, మహిళలపై కుల ఆధారిత హింసపై UNకి ఇవ్వబడిన మొదటి నివేదిక.(UN లో దాదాపు 18 ప్రపంచ దేశాలు సభ్యులుగా వున్నాయి ) [53]
దళిత స్త్రీ వాద సాహిత్యం[మార్చు]
దళిత స్త్రీల రచన స్త్రీవాద సాహిత్యం కులం సమస్యలను గుర్తింపు తెస్తుంది. [54] అదేవిధంగా, దళిత పురుషుల రచనలో దళిత స్త్రీల అనుభవాలను తెలిపే విషయాలు ,సాక్ష్యాలు ,వివరాలు చాలా వరకు విస్మరించబడ్డాయి.అనువాద దళిత్ సాహిత్యం ఎక్కువగా దళిత అనుభవానికి వెలుపల ఉన్న వ్యక్తులు అయిన రచయితలచే వ్రాయబడటం , అనువాదకులుచే తర్జుమా చేయబడటం వలన,దళిత దృక్పదం తో చూసిన కొరతగా అన్పిస్తుంది. రచయిత, అనువాదకురాలు, మీనా కందసామి, అనువాదంలో భాషలోని ముఖ్యమైన సూక్ష్మబేధాలు తరచుగా విస్మరించబడుతున్నందున్నట్లు గుర్తించారు. [55]ఈ రచనలు ,అనువాదాలు చాలా వరకు రాజకీయాలకు సంబంధించినవి కాబట్టి, అవి నిజమైన సాహిత్యంగా కనిపించవు అని మీనా కందసామి చర్చల్లో వెల్లడించారు. [56]
తెలుగు భాష దళిత సాహిత్యంలో ప్రముఖ మహిళా రచయితలలో చల్లపల్లి స్వరూపరాణి, జూపాక సుభద్ర, జాజుల గౌరి,స్వాతి మార్గరెట్,మరియు గోగు శ్యామల ఉన్నారు.[57]ఈ రచయిత్రులు వారు ఎదుర్కొన్న అణచివేత లను వ్యక్త పరచుటకు ప్రధానంగా కవిత్వం, చిన్న కథలు, వ్యాసాలువంటివి మరిన్నింటిని ఉపయోగించారు.[58]కులం, లింగంవివక్షత వ్యవస్థలకు,సమాజానికి అనుసంధానించబడి ఉన్నాయని దళిత స్త్రీల సాహిత్యం బలంగా నమ్ముతున్నది అలాగే ఉన్నత కుల స్త్రీలు, దళిత పురుషుల నుండి భిన్నమైన అణచివేత అనుభవాలు దళిత స్త్రీలుకలిగి వున్నారు.[59]
బేబీ కాంబ్లే యొక్క ది ప్రిజన్స్ వి బ్రోక్ (2008), (2008)[60], పి. శివకామి యొక్క ది గ్రిప్ ఆఫ్ చేంజ్' [61] లాంటి దళిత సాహిత్యం#దళిత మహిళల ఆత్మకథలు, దళిత స్త్రీలపై అగ్రవర్ణాల వారు చేస్తున్న దోపిడీకి వ్యతిరేకంగా, అలాగే దళిత కుటుంబాలలోని అంతర్గత లింగ శ్రేణికి వ్యతిరేకంగా నిరసన కథనాలుగా చూడవచ్చు. [59] కులం, లింగం వివక్షత పై ప్రభావితమైన దళిత స్త్రీల ఖండన ను గుర్తింపును స్థాపించడం ద్వారా, దళిత స్త్రీల ఆత్మకథలు దళిత స్త్రీవాదాన్ని ఖండన వర్గంగా బలపరుస్తాయి.
ఇతర సమాచార వనరులు[మార్చు]
- Boddu, Kiran Kumar; Bolleddu, Siva Nagaiah (2016). "Portrayal of Dalit Women Sufferings in the Works of Gogu Shyamala and Joopaka Subhadra's Nalla Regati Sallu (Black Soil Furrow)" (PDF). English Studies International Research Journal. 4: 48–51.
- FEDO (2017). "Concerns of Dalit Women in High Level Political Forum - 2017 on Sustainable Development". Feminist Dalit Organization. Archived from the original (PDF) on 2019-07-01. Retrieved 2018-08-26.
- Gupta, Charu (Winter 2011). "Writing Sex and Sexuality: Archives of Colonial North India". Journal of Women's History. 23 (4): 12–35. doi:10.1353/jowh.2011.0050. PMID 22250308. S2CID 31566423.
- Guru, Gopal (October 1995). "Dalit Women Talk Differently". Economic and Political Weekly. 30 (41/42): 2548–2550. JSTOR 4403327.
- Haijer, Friederycke (2007). Veini, Elisa; Daverman, Elizabeth (eds.). Human Rights and Dignity of Dalit Women: Report of the Conference in The Hague (PDF). Rotterdam: De Nieuwe Grafische. ISBN 9789080937550.
- Jyothirmai, Dakkumalla; Ramesh, K. Sree (2017). "African American Womanism Speaks to Dalit Feminism: Special Reference to Telugu Dalit Women's Literature" (PDF). Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities. 9 (1): 140–150. doi:10.21659/rupkatha.v9n1.15.
- Mehta, Purvi (2017). "Dalit Feminism at Home and in the World: The Conceptual Work of 'Difference' and 'Similarity' in National and Transnational Activism". In Molony, Barbara; Nelson, Jennifer (eds.). Women's Activism and "Second Wave" Feminism: Transnational Histories. London: Bloomsbury Academic. ISBN 9781474250511.
- PDSN (2013). "Scheduled Caste Women in Pakistan: Denied a Life in Dignity and Respect". Alternative Report Submitted to CEDAW Committee. Archived from the original (PDF) on 2019-07-01. Retrieved 2018-08-26.
- Rege, Sharmila (October 1998). "Dalit Women Talk Differently: A Critique of 'Difference' and Towards a Dalit Feminist Standpoint Position". Economic and Political Weekly. 33 (44): WS39–WS46. JSTOR 4407323.
- Smith, Peter (Jay) (June 2008). "From Beijing 1995 to the Hague 2006 – The Transnational Activism of the Dalit Women's Movement" (PDF). Canadian Political Science Association Annual Meeting.
- Tamang, Seira (2009). "The Politics of Conflict and Difference or the Difference of Conflict in Politics: The Women's Movement in Nepal" (PDF). Feminist Review. 91: 61–80. doi:10.1057/fr.2008.50. S2CID 56325908. Archived from the original (PDF) on 2018-12-22. Retrieved 2018-08-26.
- Venkatesan, Sathyaraj; James, Rajesh (January 2018). "Mapping the Margins: An Interview with Meena Kandasamy: Conducted at Sacred Heart College in Kochi, India on 12 November 2015". Ariel: A Review of International English Literature. 49 (1): 143–154. doi:10.1353/ari.2018.0005.
- Zare, Bonnie; Mohammed, Afsar (2013). "Burn the Sari or Save the Sari? Dress as a Form of Action in Two Feminist Poems". Ariel: A Review of International English Literature. 43: 69–86.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 Mehta 2017, p. 231.
- ↑ Haijer 2007, p. 13.
- ↑ FEDO 2017, p. 2.
- ↑ "Dalit women in Pakistan". International Dalit Solidarity Network (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 14 November 2014. Retrieved 2024-02-07.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Manorama, Ruth. "Background Information on Dalit Women in India" (PDF). Right Livelihood Award. Archived from the original (PDF) on 24 December 2020. Retrieved 12 August 2018.
- ↑ Haijer 2007, p. 6.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 "Durga Sob: Nepal's trailblazing Dalit feminist". New Internationalist (in ఇంగ్లీష్). 2010-05-01. Retrieved 2024-02-07.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 Rattanpal, Divyani (8 July 2015). "Indian Feminism Excludes Dalit Women, But the Tide is Turning". The Quint (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2024-02-07.
- ↑ "INDIA: Magida dalit woman hero moves beyond caste and 'untouchability'". Woman News Network (WNN) (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2012-05-15. Archived from the original on 2019-07-01. Retrieved 2018-08-18.
- ↑ Haijer 2007, p. 7.
- ↑ "Dalit women's collective presents report on caste-based violence against women at UNHRC". The New Indian Express. 22 June 2018. Retrieved 2018-08-13.
- ↑ Dixit, Neha (15 February 2017). "Bundelkhand's Dalit Women Rally Against Government Negligence". The Wire. Retrieved 2018-08-18.
- ↑ Boddu & Bolleddu 2016, p. 49.
- ↑ Gupta 2011, p. 14.
- ↑ Gupta 2011, p. 23.
- ↑ FEDO 2017, p. 2-3.
- ↑ FEDO 2017, p. 3.
- ↑ PDSN 2013, p. 3.
- ↑ 19.0 19.1 Mehta 2017, p. 238.
- ↑ Jyothirmai & Ramesh 2017, p. 141.
- ↑ Pan, Anandita (2019-04-03). "Embracing Difference: Towards a Standpoint Praxis in Dalit Feminism". South Asian Review. 40 (1–2): 34–50. doi:10.1080/02759527.2019.1593746. ISSN 0275-9527. S2CID 155918437.
- ↑ Rege 1998, p. WS-41.
- ↑ 23.0 23.1 Rege 1998, p. WS-42.
- ↑ 24.0 24.1 24.2 Kumar, Umang (24 May 2015). "Prof Vimal Thorat delivers lecture on Dalit feminist writing at MIT". TwoCircles.net (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-12.
- ↑ 25.0 25.1 "Forgotten Lessons – The All India Depressed Classes Women's Conference, Nagpur, 1942". Velivada. 24 March 2017. Retrieved 2018-08-12.
- ↑ Rege 1998, p. WS-39.
- ↑ Subramaniam, Mangala (2006). The Power of Women's Organizing: Gender, Caste, and Class in India (in ఇంగ్లీష్). Lexington Books. p. 59. ISBN 9780739113288.
- ↑ Rege 1998, p. WS-44.
- ↑ Guru 1995, p. 2549.
- ↑ Bhattacharya, Swarnima (27 August 2016). "The Making and Unmaking of a Dalit Woman Leader". The Wire. Retrieved 2018-08-12.
- ↑ Guru 1995, p. 2548.
- ↑ 32.0 32.1 Smith 2008, p. 10.
- ↑ 33.0 33.1 Smith 2008, p. 11.
- ↑ 34.0 34.1 Magnier, Mark (25 October 2009). "News For and By Oppressed Women". The Los Angeles Times (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-18 – via Newspapers.com.
- ↑ Smith 2008, p. 13.
- ↑ Smith 2008, p. 12.
- ↑ 37.0 37.1 37.2 Smith 2008, p. 14.
- ↑ Mehta 2017, p. 234.
- ↑ Smith 2008, p. 15.
- ↑ Tamang 2009, p. 62.
- ↑ Tamang 2009, p. 68.
- ↑ 42.0 42.1 Tamang 2009, p. 69.
- ↑ "FEDO: Feminist Dalit Organization". Dalit Nation (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2015-04-13. Archived from the original on 2018-09-24. Retrieved 2018-08-26.
- ↑ "Hundreds of Dalit women gather at conference in Nepal". International Dalit Solidarity Network (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 18 December 2014. Retrieved 2018-08-26.
- ↑ Babu, Sheshu (2018-07-29). "Dalit women struggle in Pakistan". Countercurrents (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-26.
- ↑ PDSN 2013, p. 2.
- ↑ Ebrahim, Zofeen. "Pakistan's first Dalit woman senator to champion girls' education". Reuters (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-26.
- ↑ "Dalit women should be grouped separately". The Hindu (in Indian English). 2009-09-22. ISSN 0971-751X. Retrieved 2018-08-12.
- ↑ Banerji, Mahika (2017-11-23). "Interview With Anju Singh From AIDMAM". Feminism In India (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-13.
- ↑ Nair, Shalini (2018-06-19). "Dalit women's rights activists to present accounts of caste violence at UNHRC". The Indian Express (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-13.
- ↑ "Dalit Women Speak Out, And How! - Not Just A Conference, But A Celebration". Feminism In India (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2017-12-27. Retrieved 2018-08-13.
- ↑ Ratnam, Dhamini (2018-06-22). "Dalit women's group bats for rights at United Nations forum". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-13.
- ↑ Chari, Mridula. "Fighting India's official denial, report on caste-based violence against women presented at Geneva". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-08-13.
- ↑ Zare & Mohammed 2013, p. 78.
- ↑ Venkatesan & James 2018, p. 146.
- ↑ Venkatesan & James 2018, p. 147.
- ↑ Boddu & Bolleddu 2016, p. 48.
- ↑ Jyothirmai & Ramesh 2017, p. 143-144.
- ↑ 59.0 59.1 Pan, Anandita (2018-01-17). "Dalit Women in Mutation: The Birth of a New Social Organism". Contemporary Voice of Dalit (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 10 (1): 67–76. doi:10.1177/2455328x17745171. ISSN 2455-328X.
- ↑ Kāmbale, Bebī, author. (2018). The prisons we broke. Orient BlackSwan. ISBN 978-93-5287-370-8. OCLC 1144948602.
{{cite book}}:|last=has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Civakāmi. (2006). The grip of change : and, Author's notes. Hyderabad: Orient Longman. ISBN 81-250-3020-4. OCLC 76799274.