ఘటం (వాయిద్యం)
 | |
| Percussion instrument | |
|---|---|
| Hornbostel–Sachs classification | 111.24 (Percussion vessels) |
| Developed | ancient |
| Related instruments | |
| Botija, gharha | |
ఘటం అనేది ఒక విధమైన కర్ణాటక సంగీతంలో ఉపయోగించే వాద్య పరికరము. ఇది కుండ మాదిరిగా ఉంటుంది. ఘటం భారతదేశం అంతటా వివిధ కచేరీలలో ఉపయోగించే ఒక ఘాత వాయిద్యం. పంజాబ్ జానపద సంప్రదాయాలలో ఒక భాగం ఈ వాయిద్యాన్ని ఘర్హా అని పిలుస్తారు. రాజస్థాన్‌లో దీనిని మద్గా, పాని మాటాకా ("వాటర్ జగ్") అని పిలుస్తారు.
భారతదేశం పురాతన ఘాత వాయిద్యాలలో ఘటం ఒకటి. ఇది ఇరుకైన మూతితో కూడిన మట్టి కుండ. దీనిని ప్రధానంగా ఇత్తడి లేదా రాగి రజను, తక్కువ మొత్తంలో ఇనుపనుతో కలిపి బంకమట్టితో తయారు చేయబడుతుంది. ఘటం పిచ్ దాని పరిమాణానికి అనుగుణంగా మారుతుంది. ప్లాస్టిసిన్ బంకమట్టి లేదా నీటిని ఉపయోగించడం ద్వారా పిచ్‌ను కొద్దిగా మార్చవచ్చు[1].
ఘటం ఒక సాధారణ భారతీయ దేశీయ బంకమట్టి కుండ వలె ఉన్నప్పటికీ, దీనిని ప్రత్యేకంగా ఒక సంగీత సాధనంగా వాయించడానికి తయారు చేస్తారు. కుండ స్వరం బాగా ఉండాలి, గోడలు సరియైన స్వరం రావడానికి అనుగుణంగా మందాన్ని కలిగి ఉండాలి.
ఘటాన్ని ఎక్కువగా తమిళనాడులోని మదురైకి సమీపంలో ఉన్న మనమదురైలో తయారు చేస్తారు. ఈ పరికరాన్ని చెన్నై, బెంగళూరు వంటి ఇతర ప్రదేశాలలో తయారు చేసినప్పటికీ మనమదురై ఘటాలు ప్రత్యేక స్వర నాణ్యతను కలిగి ఉంటాయి. మనామదురై ఘటం బరువైన, మందపాటి కుండ, మట్టిలో కలిపిన చిన్న ఇత్తడి ముక్కలు కలిగి ఉంటుంది. ఈ రకమైన ఘటం వాయించడం కష్టం కాని పదునైన లోహ రింగుల ద్వారా ధ్వనిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది, ఇది కొంతమంది వాద్యకారులకు అనుకూలంగా ఉంటుంది.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Reck, David B. (1999). "Musical Instruments: Southern Area". Routledge. In: Arnold, Alison; ed. (2000). Garland Encyclopedia of World Music. South Asia: The Indian Subcontinent. Vol. 5. Garland, New York/London.
