పెనుమూడి (దుగ్గిరాల)
పెనుమూడి (దుగ్గిరాల) | |
|---|---|
 | |
.svg)  పెనుమూడి (దుగ్గిరాల) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°20′6″N 80°36′14″E / 16.33500°N 80.60389°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | గుంటూరు |
| మండలం | దుగ్గిరాల |
| విస్తీర్ణం | 14.1 కి.మీ2 (5.4 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 3,199 |
| • జనసాంద్రత | 230/కి.మీ2 (590/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 1,560 |
| • స్త్రీలు | 1,639 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,051 |
| • నివాసాలు | 1,038 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522330. |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590268 |
పెనుమూలి, గుంటూరు జిల్లా, దుగ్గిరాల మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన దుగ్గిరాల నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తెనాలి నుండి 15 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1038 ఇళ్లతో, 3199 జనాభాతో 1410 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1560, ఆడవారి సంఖ్య 1639. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 692 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 221. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590268[1].ఈ గ్రామం దుగ్గిరాలకు పడమరగా 3 కి.మీ. దూరాన ఉంది.
గ్రామ చరిత్ర
[మార్చు]ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు.[2]
గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు
[మార్చు]తాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి.బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు దుగ్గిరాలలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల దుగ్గిరాలలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల చింతలపూడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల దుగ్గిరాలలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం తెనాలిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]పెనుమూడిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]పెనుమూడిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.అనిల్ ఈ సర్వీసెస్...మీ సేవ కేంద్రం ఉంది.. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. ఇది రైతులకు ఋణాలు ఇవ్వడమేగాక, రెండు సంవత్సరాల నుండి ఎరువుల వ్యాపారం గూడా ప్రారంభించి, రైతులకు ఎరువులు అందించుచూ, ఆదాయాన్ని పొందుచున్నది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]పెనుమూడిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 92 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1317 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1314 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]పెనుమూడిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 1161 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 152 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]పెనుమూడిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]గ్రామ పంచాయతీ
[మార్చు]2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో, శ్రీమతి బన్నరావూరి నాగమణి, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు.
గ్రామంలోని దర్శనీయ ప్రదేశములు/ దేవాలయాలు
[మార్చు]- శ్రీ రుక్మిణీ సత్యభామా సమేత శ్రీ వేణుగోపాలస్వావారి ఆలయం:- ఈ దేవాలయానికి 5.04 ఎకరాల వ్యవసాయ భూమి, మాన్యం భూమిగా ఉంది. ఈ ఆలయంలో స్వామివారి వార్షిక కళ్యాణ మహోత్సవం, 2016,మే-20వ తేదీ శుక్రవారం, వైశాఖ శుద్ధ చతుర్దశినాదు, రాత్రి, కన్నులపండువగా నిర్వహించారు.
- శ్రీ వీరమ్మ తల్లి పేరంటాలు:- పెనుమూలి గ్రామంలో వీరమ్మ తల్లి పేరంటాలు, చింతయ్యల తిరుణాళ్ళు, ప్రతి సంవత్సరం మాఘపౌర్ణమికి, మూడు రోజులపాటు జరుగును. మొదటిరోజు రాత్రి అమ్మవారిని గ్రామప్రవేశం చేయించుతారు. ఆ రాత్రి ఉత్సవమూర్తిని గ్రామంలో ప్రదర్శనగా తిప్పుతారు. రెండవరోజు (పౌర్ణమిరోజు) న వేకువఝామున అమ్మవారి కళ్యాణం నిర్వహించెదరు. మూడవరోజున డిల్లీ పోలేరమ్మ గుడివద్ద సిడిబండిని కట్టి, అక్కడనుండి యవతే బండిని లాగుతూ గ్రామంలో ప్రదర్శనగా తీసుకొనివస్తారు. గ్రామంలో పలువురు మేళతాళాలతో వచ్చి మొక్కులు తీర్చుకుంటారు. ఈ ఉత్సవాలకు పెనుమూలి గ్రామస్తులేగాక, చుట్టుప్రక్కల గ్రామస్థులు గూడా వచ్చి అమ్మవారిని దర్శించుకొని పూజలు చేయుదురు.
- శ్రీ లక్ష్మీ తిరుపతమ్మ తల్లి ఆలయం:- పెనుమూలి గ్రామంలో కొలువుదీరిన శ్రీ లక్ష్మీ తిరుపతమ్మ తల్లికి, ప్రతి సంవత్సరం ఫాల్గుణ పౌర్ణమికి పొంగలి కార్యక్రమం నిర్వహించెదరు. ఈ సందర్భంగా గ్రామంలో విద్యుత్తు ప్రభను ప్రదర్శనగా తిప్పుతారు.
- శ్రీ గంగానమ్మ తల్లి ఆలయం.
- శ్రీ పేరంటాలమ్మ తల్లి ఆలయం:- ఈ ఆలయంలో అమ్మవారి వార్షిక తిరుణాళ్ళు, 2016,ఫిబ్రవరి-22వ తేదీ, మాఘపౌర్ణమి నుండి ప్రారంభించెదరు. 22వ తేదీ తెల్లవారుఝామున చింతయ్య, పేరంటాలమ్మ కళ్యాణం, 23వ తేదీనాడు పసుపు బండ్ల ప్రదర్శన, 24వ తేదీనాడు శిడిబండి ప్రదర్శన మొదలగు కార్యక్రమాలు నిర్వహించెదరు. ఈ ఆలయంలో ఈ తిరునాళ్ళు శతాబ్దాలకు పైగానే నిర్వహించుచున్నారు.
గణాంకాలు
[మార్చు]2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 3,398. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1,676, స్త్రీల సంఖ్య 1,722, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 930 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణము 1,410 హెక్టారులు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2016-08-18. Retrieved 2016-08-18.