యడ్లపల్లి
యడ్లపల్లి | |
|---|---|
 ఆలపాటి వెంకట్రామయ్య జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, యడ్లవల్లి | |
 | |
.svg)  యడ్లపల్లి | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°11′N 80°38′E / 16.183°N 80.633°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | బాపట్ల |
| మండలం | చుండూరు |
| విస్తీర్ణం | 15.8 కి.మీ2 (6.1 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 8,300 |
| • జనసాంద్రత | 530/కి.మీ2 (1,400/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 4,066 |
| • స్త్రీలు | 4,234 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,041 |
| • నివాసాలు | 2,431 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522211 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590376 |
యడ్లపల్లి, బాపట్ల జిల్లా, చుండూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన చుండూరు నుండి 10 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తెనాలి నుండి 7 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2431 ఇళ్లతో, 8300 జనాభాతో 1580 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4066, ఆడవారి సంఖ్య 4234. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1199 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 149. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590376.[1].
గ్రామ చరిత్ర
[మార్చు]ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు.[2]
గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు
[మార్చు]తాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది.
గ్రామ భౌగోళికం
[మార్చు]సమీప గ్రామాలు
[మార్చు]చావావారిపాలెం 2 కి.మీ, అంగలకుదురు 3 కి.మీ, పెనుగుదురుపాడు 4 కి.మీ, సంగం జాగర్లమూడి 4 కి.మీ, తెనాలి 5 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి తెనాలిలో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల తెనాలిలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తెనాలిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]యడ్లపల్లిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సంచార వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]యడ్లపల్లిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె/సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 19 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]యడ్లపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 113 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 8 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 28 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 42 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1387 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 438 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 991 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]యడ్లపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 991 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]యడ్లపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
[మార్చు]బియ్యం తవుడు నూనె
గ్రామ పంచాయతీ
[మార్చు]2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి నిర్వహించిన ఎన్నికలలో చెరుకూరి గజేంద్రమ్మ, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
[మార్చు]శ్రీ లక్ష్మీ నరసింహస్వామివారి ఆలయం.
గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]వరి, అపరాలు, కాయగూరలు
గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు
[మార్చు]వ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
ప్రముఖులు
[మార్చు]- ఆలపాటి వెంకట్రామయ్య
- దొడ్డపనేని ఇందిర
- ఆలపాటి అప్పారావు: ప్రముఖ వ్యవసాయశాస్త్రవేత్త, ఆచార్య ఎన్.జి.రంగా వ్యవసాయ విశ్వివిధ్యాలయ విశ్రాంత కులపతి (వైస్ ఛాన్సలర్). సుదీర్ఘకాలం వ్యవసాయ పరిశోధనలు చేసి, రైతులకు ఎనలేనిసేవలు చేసారు. వీరు మొదట కోయంబత్తూరులో ఎగ్రికల్చరల్ బి.ఎస్.సి.చదివి, 1945లో మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయం నుండి మొదటి ర్యాంకులో ఉత్తీర్ణులైనారు. 1957లో వరి పైరులో "అగ్గితెగులు" పై పరిశోధనా పత్రం సమర్పించి, పి.హెచ్.డి.పట్టా పొందినారు. పరిశోధనానంతర కోర్సును అమెరికాలోని కన్సాస్ విశ్వవిద్యాలయంలో 1962లో పూర్తిచేసారు. ప్రత్తిపంటపై పరిశోధనా సహాయకుడిగా నంద్యాల పరిశోధనా కేంద్రంలో చేరిన ఆయన మొక్కల తెగుళ్ళపై ప్రొఫెసరుగా 1967లో ఎన్.జి.రంగా విశ్వవిద్యాలయంలో పదోన్నతి పొందినారు. అంచెలంచెలుగా ఎదిగి 1973-1982 మధ్యకాలంలో విశ్వవిద్యాలయ పరిశోధనా సంచాలకుడిగా పనిచేసారు. తరువాత ప్రపంచబ్యాంకులో వ్యవసాయ శాస్త్రవేత్తగా పనిచేసారు. తిరిగి వచ్చి, ఆచార్య ఎన్.జి.రంగా విశ్వవిద్యాలయ ఉపకులపతి (వైస్ ఛాన్సలర్) గా 1985 నుండి 1991 వరకు బాధ్యతలు నిర్వహించారు. వ్యవసాయ అధ్యాపకుడిగా, పరిశోధకుడిగా, పాలకుడిగా అత్యుత్తమసేవలందించిన అప్పారావుగారు, పలు పురస్కారాలు అందుకున్నారు. జాతీయ వ్యవసాయశాస్త్ర విజ్ఞాన సంస్థలో "ఫెలో"తో పాటు, పలు ఇతర సంస్థలలో, కమిటీలలో సభ్యులుగా ఆయన సేవలందించారు. "ఇండియన్ సొసైటీ ఆఫ్ ఎక్స్టెన్షన్ ఎడ్యుకేషన్" అను సంస్థ నుండి ప్రతిష్ఠాత్మకమైన "ఆర్ & డి లింకర్" పురస్కారాన్ని సైతం ఆయన అందుకున్నారు.హైదరాబాదులోని ప్రసిద్ధిచెందిన రామోజీ ఫిల్మ్ సిటీలో సంచాలకులుగా ఆయన, రాళ్ళు, రప్పలతో నిండిన ప్రాంతాన్ని హరితవనంగా మార్చి, అందరినీ అబ్బురపరచారు. ఫిలిం సిటీ ముఖద్వారంలో అడుగు పెట్టినప్పటినుండి, చూపరులను కట్టిపడవేసే ఉద్యానవనాల పెంపకం వెనుక, వాటి రూపశిల్పిగా వీరి కృషి ఎంతో ఉంది. శిశిరంలో సైతం నిత్య వసంతాన్ని సృష్టించిన ఘనత ఆయనది.
- పోపూరి లలిత కుమారి
- అత్తోట రత్నకవి, హరికథా భాగవతులు
- మున్షీ సయ్యద్ మహబూబ్, స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, తెనాలిలో ముస్లింలీగ్ స్థాపకుడు
గణాంకాలు
[మార్చు]- 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం, జనాభా 8277, పురుషుల సంఖ్య 4148, మహిళలు 4129, నివాస గృహాలు 2214, విస్తీర్ణం 1580 హెక్టారులు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2016-08-18. Retrieved 2016-08-19.