సంస్థాగత నడవడిక

సంస్థాగత నడవడిక లేదా సంస్థాగత ప్రవర్తన (ఆంగ్లం:Organizational behaviour) అనగా సంస్థల్లో వ్యక్తుల వ్యవహార శైలిపై క్రమబద్ధ అధ్యయనం చేయటం , ఈ పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించుకొని మానవ వ్యవహారానికి, సంస్థకి మధ్య సమన్వయం ఏర్పరచటం. సంస్థాగత నడవడిక సంస్థ అభివృద్ధిలో, సంస్థాగత పనితీరు మెరుగుపరచడంలో, వ్యక్తి , సమూహ పనితీరు/సంతృప్తి/నిబద్ధతలని పెంచటంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.

సిమ్స్ అభిప్రాయాల ప్రకారం (1994), సంస్థాగత సిద్ధాంతంలో విప్లవం తీసుకురావడం , సంస్థాగత జీవితంలో మెరుగైన భావ సంకల్పనను అభివృద్ధి చేయడం సంస్థాగత సిద్ధాంతకర్తల యొక్క ఒక ప్రధాన లక్ష్యంగా కనబడుతోంది. సిద్ధాంతంలో సూచించిన అంచనాల స్థాయిలను జాగ్రత్తగా పరిగణలోకి తీసుకోవడం , నిర్వాహకులు , పరిపాలకులకు సాయం చేయడం సంస్థాగత సిద్ధాంతకర్త విధులుగా ఉంటాయి.

సంస్థాతగత నడవడిక మూడు విధాలుగా భాగించవచ్చున్ను. అవి:

• సూక్ష్మ స్థాయి అధ్యయనం (వ్యక్తులని అధ్యయనం చేయటం)
• మధ్య స్థాయి అధ్యయనం (సమూహాలని అధ్యయనం చేయటం)
• స్థూల స్థాయి అధ్యయనం (సంస్థలని అధ్యయనం ఏయటం)

పర్యావలోకనం

సంస్థల్లో వ్యక్తులు సంఘర్షణకి లోనైన ప్రతిసారి అనేక అంశాలు తెరపైకి వస్తాయి. ఈ అంశాలను అర్థం చేసుకునేందుకు , నమూనా సృష్టించడానికి ఆధునిక సంస్థాగత అధ్యయనాలు ప్రయత్నిస్తున్నాయి. అన్ని నవ్యతావాద సాంఘిక శాస్త్రాలు మాదిరిగా, నియంత్రణ, అంచనా , వివరణలతో సంస్థాగత అధ్యయనాలు ముడిపడివుంటాయి. కార్మికుల నడవడిక నియంత్రణ విలువలతోపాటు కార్మికుల విషయంలో వ్యవహరించాల్సిన పద్ధతిపై కొంత వివాదం నెలకొని ఉంది.

వ్యక్తులు ఉద్యోగులుగా ఉన్నప్పుడు వారి ప్రవర్తనలో తేడా రావటం ఛెస్టర్ బెర్నార్డ్ గుర్తించారు. సంస్థాగత ప్రవర్తనా పరిశోధకులు ప్రాథమికంగా సంస్థాగత పాత్రలలో వ్యక్తుల మనస్తత్వాలని అధ్యయనం చేస్తారు. ఈ పరిశోధకుల ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలలో ఒకటి "సంస్థాగత సిద్ధాంతాన్ని పునరుజ్జీవింపజేసి సంస్థాగత జీవితం యొక్క భావజాలాన్ని మరింత అర్థవంతం చేయటం".

దోహదపడే రంగాలు

• మనస్తత్వ శాస్త్రము
• సామాజిక మనస్తత్వ శాస్త్రము
• సామాజిక శాస్త్రం
• నృశాస్త్రం
• రాజకీయ శాస్త్రము

చరిత్ర

ప్రధాన వ్యాసం: సంస్థాగత సిద్ధాంతం

సంస్థాగత నడవడిక పై సంస్థాగత సిద్ధాంతంలో జరిగిన అధ్యయనాలు చాలా ప్రభావితం చేశాయి.

• గ్రీకు తత్వవేత్త ప్లేటో నాయకత్వం యొక్క సారాంశం గురించి రాశారు.
• అరిస్టాటిల్ అనునయపూర్వకమైన సమాచార ప్రసారం అనే అంశం గురించి చర్చించారు.
• 16వ శతాబ్దంపు ఇటలీ తత్వవేత్త నికోలో మాచియావెల్లీ రాసిన గ్రంథాలు సంస్థాగత అధికారం , రాజకీయాలపై సమకాలీన రచనలకు పునాది వేశాయి.
• 1776లో, ఆడమ్ స్మిత్ శ్రమ విభజన ఆధారంగా ఒక కొత్త సంస్థాగత నిర్మాణ రూపాన్ని సిఫార్సు చేశారు.
• వంద సంవత్సరాల తరువాత, జర్మన్ సామాజిక శాస్త్రవేత్త మ్యాక్స్ వెబెర్ హేతుబద్ధమైన సంస్థల గురించి రచనలు చేశారు, ప్రజాకర్షణగల నాయకత్వం గురించి చర్చను ప్రారంభించారు.
• తరువాత కొంతకాలానికే, ఫ్రెడెరిక్ విన్‌స్లో టేయ్లర్ లక్ష్య నిర్దేశం యొక్క క్రమబద్ధ వినియోగాన్ని , ఉద్యోగులను ప్రోత్సహించే బహుమానాలను పరిచయం చేశారు.
• 1920వ దశకంలో, ఆస్ట్రేలియాలో జన్మించిన హార్వర్డ్ అధ్యాపకుడు ఎల్టన్ మేయో , ఆయన సహచరులు అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాల్లోని వెస్ట్రన్ ఎలక్ట్రిక్ యొక్క హాథోర్న్ ప్లాంట్‌లో ఉత్పాదకత అధ్యయనాలను నిర్వహించారు.

దీని యొక్క మూలాలు మ్యాక్స్ వెబెర్ , ఆయనకు పూర్వకాలంలో ఉన్నప్పటికీ, సంస్థాగత అధ్యయనాలు సాధారణంగా ఒక విద్యా విషయంగా 1890వ దశకంలో శాస్త్రీయ నిర్వహణ తెరపైకి వచ్చిన తరువాత ప్రారంభమైంది, ఈ ఉద్యమం ఉన్నత దశలో ఉన్నప్పుడు దానికి టేయ్లరిజం ప్రాతినిధ్యం వహించింది. కచ్చితమైన ఆదేశాల సమితులు , కాల-ఆధారిత అధ్యయనాలతో సంస్థను హేతుబద్ధీకరించడం ఉత్పత్తి వృద్ధి చెందడానికి తోడ్పడుతుందని శాస్త్రీయ నిర్వహణ మద్దతుదారులు సూచించారు. వివిధ పరిహార వ్యవస్థలపై అధ్యయనాలు నిర్వహించబడ్డాయి.

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత, మానవ కారకాలు , మనస్తత్వం ఏ విధంగా సంస్థను ప్రభావితం చేస్తాయో విశ్లేషించడంపై సంస్థాగత అధ్యయనాలు దృష్టి పెట్టాయి, హాథోర్న్ ప్రభావం గుర్తింపు ఈ మార్పును ప్రోత్సహించింది. ఈ మానవ సంబంధాల ఉద్యమం సంస్థల్లో జట్లు, ప్రేరణ , వ్యక్తుల లక్ష్యాల వాస్తవికతను గుర్తించడంపై దృష్టి పెట్టింది.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత ఈ రంగంలో మరిన్ని మార్పులు సంతరించుకున్నాయి, భారీస్థాయి సరుకు రవాణా అందుబాటులోకి రావడం , కార్యకలాపాల పరిశోధనలు సంస్థలను అధ్యయనం చేయడానికి హేతుబద్ధమైన పద్ధతులపై నూతన ఆసక్తి ఏర్పడటానికి తోడ్పడ్డాయి. వ్యవస్థల సిద్ధాంతం, సంక్లిష్టత సిద్ధాంత దృక్కోణంతో సంస్థలు , సంక్లిష్టత వ్యూహం యొక్క అధ్యయనంతోపాటు విజ్ఞాన శాస్త్రానికి సంబంధించిన సిద్ధాంతం , పద్ధతులపై ఆసక్తి పెరిగింది. హెర్బెర్ట్ అలెగ్జాండర్ సైమన్ , జేమ్స్ జి. మార్చి , "కార్నెగీ స్కూల్" సంస్థాగత నడవడికకు సంబంధించి ప్రభావాత్మకమైన కృషి చేయడం జరిగింది.

1960 , 1970వ దశకాల్లో, సామాజిక మనస్తత్వ శాస్త్రం , విద్యా విషయక అధ్యయనంలో పరిమాణాత్మక పరిశోధనపై అవధారణ ద్వారా ఈ రంగం గణనీయంగా ప్రభావితమైంది. సిద్ధాంతీకరణలో ఒరవడి కారణంగా, ఎక్కువగా స్టాన్‌ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం , కార్నెగీ మెల్లోన్‌లలో జరిగిన కృషి ఫలితంగా, పరిమిత హేతుబద్ధత (Bonded Rationality), అనధికారిక సంస్థ (Informal Organization), అనిశ్చిత సిద్ధాంతం (Contingency Theory), వనరుల ఆలంబనం (Resource Dependence), సంస్థాగత సిద్ధాంతం (Organizational Theory) , సంస్థాగత పర్యావరణం (Organizational Ecology) సిద్ధాంతాలు, అనేక ఇతర సిద్ధాంతాలు ఆవిష్కరించబడ్డాయి.

1980వ దశకం నుంచి, సంస్థల యొక్క సాంస్కృతిక వివరణలు , మార్పు అధ్యయనాలలో ఒక ముఖ్యమైన భాగంగా మారినవి. మానవ శాస్త్రం, మనస్తత్వ శాస్త్రము , సామాజిక శాస్త్రం ద్వారా పొందిన అవగాహనతో అధ్యయనం యొక్క పరిమాణాత్మక పద్ధతులు మరింత ఆమోదాన్ని పొందాయి. ప్రసిద్ధ అధ్యయనకారుడిగా కార్ల్ వీక్ గుర్తింపు పొందారు.

ఎల్టోన్ మేయో

ఎల్టోన్ మేయో ఆస్ట్రేలియా జాతీయుడు, ఆయన హార్వర్డ్‌లో హాథోర్న్ అధ్యయనాలకు నేతృత్వం వహించారు. 1931లో తన ప్రామాణిక రచన పారిశ్రామిక నాగరికతలో మానవ సమస్యలు (Human Problems of an Industrial Civilization) ‌లో ఆయన కార్యాలయంలోని ఉద్యోగుల యొక్క భావోద్రేక అవసరాలను నిర్వాహుకులు (మేనేజర్‌లు) పరిగణలోకి తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని సూచించారు.

మేరీ పార్కర్ ఫోల్లెట్

మేరీ పార్కర్ ఫోల్లెట్ పారిశ్రామిక ప్రపంచంలో ఒక ప్రసిద్ధ నిర్వాహణా నిపుణురాలిగా గుర్తింపు పొందారు. ఒక రచయితగా ఆమె సంక్లిష్టమైన ప్రవర్తన, విశ్వాసాలు , అవసరాలు గల కార్మికులపై విశ్లేషణలను అందించారు. ఉద్యోగ ప్రదర్శనను మెరుగుపరిచేందుకు, ఉద్యోగుల్లో స్ఫూర్తిని నింపడానికి బలవంతపు వ్యూహానికి బదులుగా ప్రేమపూర్వకమైన వ్యూహాన్ని పాటించాలని సూచించారు.

డగ్లస్ మెక్‌గ్రెగోర్

డగ్లస్ మెక్‌గ్రెగోర్ ఒకదానికొకటి దాదాపుగా వ్యతిరేకంగా ఉండే రెండు సిద్ధాంతాలు ప్రతిపాదించారు. ఒక నిర్వహణ నిపుణుడిగా తన అనుభవం ఆధారంగా మానవ ప్రవృత్తి గురించి వీటిని ఆయన ప్రతిపాదించారు.

• ఆయన మొదటి సిద్ధాతం "థియరీ ఎక్స్" (Theory X), ఇది నిరాశావాద , అననుకూల సిద్ధాంతం; మెక్‌గ్రెగోర్ అభిప్రాయం ప్రకారం సాంప్రదాయికంగా నిర్వాహకులు తమ ఉద్యోగులను అర్థం చేసుకునే తీరును ఇది సూచిస్తుంది.
• తరువాత, నిర్వాహకులకు సహాయకరంగా ఉండే సిద్ధాంతం కోసం "థియరీ వై" (Theory Y) ని ప్రతిపాదించారు, ఇది మరింత ఆధునిక , సానుకూల విధానాన్ని పాటిస్తుంది. నిర్వాహుకులు తమ ఉద్యోగులను స్వయం-శక్తివంతులుగా, నిబద్ధతగలవారిగా, బాధ్యతాయుతమైనవారిగా , సృజనాత్మక వ్యక్తులుగా భావించినట్లయితే మెరుగైన ఫలితాలు సాధించవచ్చని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. "థియరీ వై" ప్రకారం, ఉద్యోగుల కోసం ఒక అభివృద్ధి విధానాన్ని స్వీకరించాలనే సాంప్రదాయిక సిద్ధాంతకర్తల ఆలోచనలను ఆయన సవాలు చేశారు.

ఆయన 1960లో ఒక పుస్తకం కూడా రాశారు, ఈ పుస్తకం పేరు సంస్థ యొక్క మానవీయ దృష్టి (The Human Sight of Enterprise) ; ఈ పుస్తకం పని ప్రదేశంలో ఉద్యోగుల యొక్క ఆధునిక దృష్టికి పునాదిగా మారింది.

ఈ రంగంలో ప్రస్తుత పరిస్థితి

సంస్థాగత నడవడిక ప్రస్తుతం అభివృద్ధి చెందుతున్న రంగంగా ఉంది. సంస్థాగత అధ్యయన విభాగాలు సాధారణంగా బిజినెస్ స్కూళ్లలో భాగంగా ఉంటాయి, అనేక విశ్వవిద్యాలయాల్లో కూడా పారిశ్రామిక మనస్తత్వ శాస్త్రం , పారిశ్రామిక ఆర్థిక కార్యక్రమాలు ఉన్నాయి.

విద్యా పరిశోధన నుంచి వ్యాపార కార్యకలాపాలపైకి తమ దృష్టిని మరల్చిన పీటర్ డ్రకర్ , పీటర్ సెంజ్ వంటి ఆచరణకర్తలతో ఈ రంగం వ్యాపార ప్రపంచంలో అత్యంత ప్రభావాత్మకమైన విభాగంగా ఉంది. సంస్థాగత నడవడిక అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో మరింత ముఖ్యమైన భాగంగా మారుతుంది, భిన్నమైన నేపథ్యాలు , సాంస్కృతిక విలువలు ఉన్న వ్యక్తులు కలిసి ఫలసాధకంగా , సమర్థవంతంగా పని చేయాల్సిన పరిస్థితులు ఉండటంతో ఈ రంగానికి ప్రాధాన్యత పెరుగుతుంది. జాతికేంద్రక , పెట్టుబడిదారీ అంచనాలు ఫలితంగా ఈ రంగం విమర్శలు కూడా ఎదుర్కొంటుంది.

గత 20 ఏళ్ల కాలంలో సంస్థాగత నడవడిక అధ్యయనం , ఆచరణ ఇతర రంగాలతో విలీనాల ద్వారా అభివృద్ధి చెందడం , విస్తరించడం జరిగింది:

• మానవ శాస్త్రం సంస్థలను సమూహాలుగా అర్థం చేసుకునేందుకు ఒక ఆసక్తికరమైన దర్పణంగా మారింది, సంస్థాగత సంస్కృతి, సంస్థాగత సంప్రదాయాలు , ప్రతీకాత్మక చర్యలు వంటి అంశాలను ఇది పరిచయం చేసింది, తద్వారా మానవ శాస్త్రం సంస్థలను సమూహాలుగా అర్థం చేసుకునేందుకు కొత్త మార్గాలను చూపించింది.
• మార్పు నిర్వహణ ప్రక్రియలో సంస్థ యొక్క వివిధ స్థాయిల్లో నాయకత్వం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
• విలువలు , వాటి ప్రాముఖ్యత ఎటువంటి దృష్టికైనా మూలస్తంభాలుగా ఉంటాయి, ఇవి సంస్థలో అత్యంత ముఖ్యమైన చోదిత శక్తుల్లో ఒక భాగంగా ఉంటాయి.

సంస్థాగత అధ్యయనాల్లో ఉపయోగించే పద్ధతులు

సంస్థాగత అధ్యయనాల్లో వివిధ పద్ధతులను ఉపయోగిస్తున్నారు. ఇతర సాంఘిక శాస్త్రాల్లో కనిపించే బహుళ తిరోగమనం, ప్రమాణేతర గణాంకాలు, కాలక్రమ విశ్లేషణ, అధి-విశ్లేషణ , ANOVA వంటి పరిమాణాత్మక పద్ధతులు కూడా వీటిలో భాగంగా ఉంటాయి. అంతేకాకుండా సంస్థాగత అధ్యయనాల్లో కంప్యూటర్ అనుకరణకు సంస్థాగత అధ్యయనాల్లో సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది. మానవజాతి శాస్త్రం వంటి పరిమాణాత్మక పద్ధతులను కూడా ఉపయోగిస్తారు, వీటిలో భాగస్వామి పరిశీలన, ఏక , బహుళ సందర్భ విశ్లేషణ, ప్రాథమిక సిద్ధాంత పద్ధతులు , ఇతర చారిత్రక పద్ధతులు భాగంగా ఉంటాయి.

వ్యవస్థల నమూనా

సంస్థలు సంక్లిష్ట గమన లక్ష్యం-ఆధారిత ప్రక్రియలను కలిగివుంటాయి కాబట్టి సంస్థాగత సిద్ధాంతానికి వ్యవస్థల నమూనా ప్రాథమిక అవసరంగా ఉంటుంది. ఈ రంగంలో ప్రారంభ అధ్యయనకారుల్లో ఒకరు అలెగ్జాండర్ బాగ్డానోవ్, బెర్టాలాన్ఫీ యొక్క సాధారణ వ్యవస్థల సిద్ధాంతం యొక్క ఒక పూర్వగామిగా విస్తృతంగా గుర్తించబడుతున్న సిద్ధాంతమైన టెక్టాలజీని ఆయన అభివృద్ధి చేశారు, ఈ సిద్ధాంతం మానవ సంస్థల నమూనా , రూపకల్పన లక్ష్యంగా ప్రతిపాదించబడింది. సంస్థాగత సిద్ధాంతంలో వ్యవస్థల దృక్కోణాన్ని అభివృద్ధి చేయడంలో కుర్ట్ లెవిన్ ప్రభావవంతంగా పనిచేశారు, "వ్యవస్థల సిద్ధాంతం" అనే పదాన్ని తెరపైకి తీసుకొచ్చారు, మనస్తత్వ శాస్త్రంలో గణనీయమైన పనికి ప్రతిబంధకంగా మారిన నడవడిక మనస్తత్వాలతో విసుగెత్తిన ఆయన దీనిని అభివృద్ధి చేశారు (చూడండి యాష్ 1992: 198-207). సంస్థల్లో సంక్లిష్టత సిద్ధాంత దృక్కోణం అనేది సంస్థల యొక్క మరో వ్యవస్థల కోణం.

సంస్థల్లో వ్యవస్థల పద్ధతి నిష్కాపట్యత , ప్రతిస్పందన ద్వారా ప్రతికూల సంకరతను సాధించడంపై ఎక్కువగా ఆధారపడుతుంది. సంస్థలపై ఒక క్రమబద్ధమైన దృష్టి బహుళ క్రమశిక్షణాత్మకంగా , సంకలితంగా ఉంటుంది. ఇంకో విధంగా చెప్పాలంటే, ఇది వ్యకిగత క్రమశిక్షణల యొక్క దృక్కోణాలను మెరుగుపరచడం, ఒక ఉమ్మడి "ప్రమాణం" ఆధారంగా వాటిని ఏకీకృతం చేయడం చేస్తుంది లేదా మరింత కచ్చితంగా చెప్పాలంటే, వ్యవస్థల సిద్ధాంతం ద్వారా అందించబడిన అధికారిక ఉపకరణం ఆధారంగా వాటిని విలీనం చేస్తుంది. వ్యవస్థల పద్ధతి వ్యవస్థలోని అంశాలకు కాకుండా, అంతర్ సంబంధాలకు సర్వోత్కృష్టతను అందిస్తుంది. ఈ శక్తివంతమైన అంతర్ సంబంధాల నుంచి వ్యవస్థ యొక్క నూతన లక్షణాలు ఉద్భవిస్తాయి. ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో, సాంప్రదాయిక కోత పద్ధతుల కోసం అవిభాజ్య మార్గాల్లో వ్యవస్థలను అధ్యయనం చేయడానికి విధానాలను అందించడానికి వ్యవస్థల ఆలోచన అభివృద్ధి చేయబడింది. ఈ మరింత ఇటీవలి సంప్రదాయంలో, సంస్థాగత అధ్యయనాల్లో వ్యవస్థల సిద్ధాంతాన్ని కొందరు ప్రాకృత్రిక శాస్త్రాలకు ఒక మానవీయ విస్తరణగా పరిగణిస్తున్నారు.

సిద్ధాంతాలు , నమూనాలు

నిర్ణయం తీసుకోవడం

• హెన్రీ మింట్జ్‌బర్గ్ యొక్క నిర్వాహక పాత్రలు
• హేతుబద్ధ నిర్ణయం-తీసుకునే నమూనా
• శాస్త్రీయ నిర్వహణ
• గార్బేజ్ క్యాన్ నమూనా

నిర్ణయాలు తీసుకునేందుకు సంబంధించిన సిద్ధాంతాలను మూడు విభాగాలుగా ఉపవిభజన చేయవచ్చు

• నిర్ణయాత్మక (నిర్ణయాన్ని ఏ విధంగా తీసుకోవాలనే దానిపై దృష్టి పెడుతుంది)
• వివరణాత్మక (భావకుడు ఏ విధంగా నిర్ణయం తీసుకుంటాడో తెలియజేస్తుంది)
• నిర్దేశాత్మక (నిర్ణయం తీసుకోవడాన్ని మెరుగుపరడం దీని లక్ష్యంగా ఉంటుంది)

సంస్థ నిర్మాణాలు , గమనాలు

• ప్రోత్సాహక సిద్ధాంతం అనేది మానవ వనరులు లేదా నిర్వహణ సిద్ధాంతం యొక్క ఒక భావన. కార్పోరేట్ కోణంలో, యజమాన్యపు లక్ష్యాలతో ఉద్యోగి లక్ష్యాలు సర్దుబాటు అయ్యే మార్గంలో ఉద్యోగి యొక్క ప్రతిఫలాన్ని రూపొందించాలని ఇది సంస్థ యజమానులకు సూచిస్తుంది. సంస్థ యొక్క కార్యకలాపాలకు వర్తిస్తుంది కాబట్టి, దీనిని మరింత కచ్చితంగా ప్రధాన-కారక సమస్యగా పిలుస్తారు.
• ఉద్యోగస్వామ్యం
• సంక్లిష్టత సిద్ధాంతం , సంస్థలు
• అనిశ్చిత సిద్ధాతం
• పరిణామాత్మక సిద్ధాంతం , సంస్థలు
• సంకర సంస్థ
• అనధికారిక సంస్థ
• సంస్థాగత సిద్ధాంతం
• విలీన సమాకలనం
• సంస్థాగత పర్యావరణం
• సంస్థాగత పౌరసత్వ నడవడిక యొక్క నమూనా
• సంస్థాగత న్యాయం యొక్క నమూనా
• సంస్థాగత దుష్ప్రవర్తన యొక్క నమూనా
• వనరుల ఆలంబన సిద్ధాంతం
• లావాదేవీ వ్యయం
• సంస్కృతులను అంచనా వేయడంపై హోఫ్‌స్టెడ్ యొక్క ప్రణాళిక
• మిట్జ్‌బెర్గ్ యొక్క సంస్థ పట్టిక

వ్యక్తిత్వ విలక్షణతల సిద్ధాంతాలు

• ఐదు పెద్ద వ్యక్తిత్వ విలక్షణతలు
• హాలాండ్ యొక్క వ్యక్తిత్వం , అనురూప వృత్తుల వర్గీకరణ విధానం.
• మేయర్స్-బ్రిగ్స్ రకం సూచిక
• హెర్మాన్ మెదడు ఆధిపత్య ఉపకరణం

నియంత్రణ , ఒత్తిడి నమూనా

• హెర్జ్‌బెర్గ్ యొక్క రెండు కారకాల సిద్ధాంతం
• థియరీ ఎక్స్ , థియరీ వై

సంస్థల్లో ప్రేరణ

ఒక నిర్దిష్ట పనిని చేసేందుకు ఉత్సాహం , నిరోధకతను పెంచే ప్రేరణ ఒక వ్యక్తి యొక్క అంతర్గత లేదా బాహ్య శక్తులను ప్రేరేపిస్తుంది. బారోన్ , ఇతరుల అభిప్రాయం ప్రకారం (2008) : "ప్రేరణ అనేది ఒక విస్తృతమైన , సంక్లిష్టమైన అంశం అయినప్పటికీ, సంస్థాగత శాస్త్రవేత్తలు దీని యొక్క ప్రాథమిక లక్షణాలపై ఏకాభిప్రాయాన్ని సాధించారు. వివిధ సాంఘిక శాస్త్రాల నుంచి, ఒక నిర్దిష్ట లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు మానవ ప్రవర్తనను నిర్దేశించడంలో , నిర్వహించడంలో ఎదురయ్యే ప్రక్రియల సమితిని మనం ప్రేరణగా నిర్వచించవచ్చు.

అనేక రకాల ప్రేరణ సిద్ధాంతాలు ఉన్నాయి, అవి:

• ప్రవర్తన కారణాలను అన్వేషించే సిద్ధాంతం
• సమానత్వ సిద్ధాంతం
• అబ్రహాం మ్యాస్లో ప్రతిపాదించిన అవసరాల సోపానక్రమం
• ప్రోత్సాహక సిద్ధాంతం (మనస్తత్వ శాస్త్రం)
• సంస్థల్లో భావభరిత కార్మిక నమూనా
• ఫ్రెడెరిక్ హెర్జ్‌బెర్గ్ రెండు-కారకాల సిద్ధాంతం
• ఆశా సిద్ధాంతం

సంస్థలపై దృష్టి పెట్టే పత్రికలు

ప్రధానంగా సంస్థలపై దృష్టి పెట్టే పత్రికలు

• అకాడమీ ఆప్ మేనేజ్‌మెంట్ జర్నల్
• అకాడమీ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ రివ్యూ
• అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సైన్స్ త్రైమాసిక పత్రిక
• జర్నల్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్
• జర్నల్ ఆప్ మేనేజ్‌మెంట్ ఎంక్వైరీ
• జర్నల్ ఆఫ్ ఆర్గనైజేషనల్ బిహేవియర్
• ఆర్గనైజేషన్ స్టడీస్
• ఆర్గనైజేషన్. ది క్రిటికల్ జర్నల్ ఆఫ్ ఆర్గనైజేషన్, థియరీ అండ్ సొసైటీ
• మేనేజ్‌మెంట్ కమ్యూనికేషన్ త్రైమాసిక పత్రిక
• Management Science: A Journal of the Institute for Operations Research and the Management Sciences
• జర్నల్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్
• Organization Science: A Journal of the Institute for Operations Research and the Management Sciences
• స్ట్రాటజిక్ మేనేజ్‌మెంట్ జర్నల్
• స్ట్రాటజిక్ ఆర్గనైజేషన్ - SO

!

ఇతర పత్రికలు

• జర్నల్ ఆఫ్ అప్లైడ్ సైకాలజీ
• మేనేజ్‌మెంట్ లెర్నింగ్ మేనేజ్‌మెంట్ లెర్నింగ్ Archived 2011-06-05 at the Wayback Machine
• ఇంటర్నేషనల్ జర్నల్ ఆఫ్ నాలెడ్జ్ కల్చర్ అండ్ చేంజ్ మేనేజ్‌మెంట్
• జర్నల్ ఆఫ్ ఆర్గనైజేషనల్ చేంజ్ మేనేజ్‌మెంట్
• యూరోపియన్ మేనేజ్‌మెంట్ రివ్యూ
• ఆంథ్రోపాలజీ ఆఫ్ వర్క్ రివ్యూ
• రీసెర్చ్ ఇన్ ఆర్గనైజేషనల్ బిహేవియర్
• ఆర్గనైజేషనల్ బిహేవియర్ అండ్ హ్యూమన్ డెషిషన్ ప్రాసెసెస్
• హ్యూమన్ రిలేషన్స్
• జర్నల్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ డెవెలప్‌మెంట్

వీటిని కూడా చూడండి

• సంస్థ నమూనా
• సంస్థ అభివృద్ధి
• సంస్థాగత అసమ్మతి
• సంస్థాగత సంవిధానం
• OS ఆధారిత సంస్థాగత విద్య
• వినియోగదారు గమనం

మరింత చదవడానికి

• యాష్, ఎం.జి. 1992. "కల్చరల్ కంటెక్స్ట్ అండ్ సైంటిఫిక్ చేంజ్ ఇన్ సైకాలజీ: కుర్చ్ లెవిన్ ఇన్ ఐయోవా." అమెరికన్ సైకాలజిస్ట్, వాల్యూమ్ 47, నెంబరు 2, పేజీలు 198–207.
• హాచ్, ఎం.జే., "ఆర్గనైజేషన్ థియరీ: మోడరన్, సింబాలిక్ అండ్ పోస్ట్‌మోడరన్ పెర్‌స్పెక్టివ్స్." 2వ ఎడిషన్. ఆక్స్‌ఫోర్డ్ యూనివర్శిటీ ప్రెస్ (2006) ISBN 0-19-926021-4.
• జోన్, ఇష్మాయిల్, ది హ్యూమన్ ఫ్యాక్టర్: ఇన్‌సైడ్ ది CIA's డైస్‌ఫంక్షనల్ ఇంటెలిజెన్స్ కల్చర్. న్యూయార్క్: ఎన్‌కౌంటర్ బుక్స్ (2008) ISBN 978-1594033827.
• రాబిన్స్, స్టీఫెన్ పి. ఆర్గనైజేషనల్ బిహేవియర్ - కాన్సెప్ట్స్, కాంట్రవర్సిరీస్, అప్లికేషన్స్. 4వ ఎడిషన్. ప్రెంటిస్ హాల్ (2004) ISBN

0-13-170901-1.

• స్కాట్, డబ్ల్యూ. రిచర్డ్. ఆర్గనైజేషన్స్ అండ్ ఆర్గనైజింగ్: రేషనల్, న్యాచురల్, అండ్ ఓపెన్ సిస్టమ్స్ పెర్‌స్పెక్టివ్స్. పియర్సన్ ప్రెంటిస్ హాల్ (2007) ISBN 0-13-195893-3.
• వీక్, కార్స్ ఈ. ది సోషల్ సైకాలజీ ఆఫ్ ఆర్గనైజింగ్ 2వ ఎడిషన్. మెక్‌గ్రా హిల్ (1979) ISBN 0-07-554808-9.
• సైమన్, హెర్బెర్ట్ ఎ. అడ్మినిస్ట్రేటివ్ బిహేవియర్: ఎ స్టడీ ఆఫ్ డెసిషన్-మేకింగ్ ప్రాసెసెస్ ఇన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ఆర్గనైజేషన్స్, 4వ ఎడిషన్ 1997, ది ఫ్రీ ప్రెస్.
• టాంప్కిన్స్, జోనాథన్ ఆర్. "ఆర్గనైజేషన్ థియరీ అండ్ పబ్లిక్ మేనేజ్‌మెంట్".థాంప్సన్ వాడ్స్‌వర్త్ (2005) ISBN 978-0-534-17468-2
• కానిజెల్, ఆర్. (1997). ది వన్ బెస్ట్ వే, ఫ్రెడెరిక్ విన్‌స్లో టేలర్ అండ్ ది ఎనిగ్మా ఆఫ్ ఎఫిసియన్సీ. లండన్: బ్రౌన్ అండ్ కో.