జిరో (పట్టణం)
Ziro | |
|---|---|
Town | |
  Ziro Location in Arunachal Pradesh, India  Ziro Ziro (India) | |
| Coordinates: 27°33′59″N 93°49′53″E / 27.56639°N 93.83139°E | |
| Country |  India |
| రాష్ట్రం | Arunachal Pradesh |
| భాషలు | |
| • అధికార | ఆంగ్లం |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| Vehicle registration | AR |
జిరో , భారతదేశం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ లోని దిగువ సుబన్సిరి జిల్లా ముఖ్యపట్టణం. ఇది అపాటాని సాంస్కృతిక ప్రకృతి దృశ్యం కోసం యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాల తాత్కాలిక జాబితా నందు చేర్చబడింది.[1][2][3][4] పట్టణంలో భాగంగా ఉన్న ఆర్థిక కార్యకలాపాలకు, పరిపాలనా కార్యాలయాలకు కేంద్రంగా ఉన్న ప్రాంతాన్ని హపోలి అని పిలుస్తారు.దీనిని స్థానికులు అపాటానిస్ "హవో-పాలియాంగ్" అని పిలుస్తారు.జిరో పట్టణం,ఇటానగర్ నుండి 115 కి.మీ, లీలబారి వద్ద ఉన్న సివిల్ విమానాశ్రయం నుండి 123 కి.మీ. నహర్‌లాగన్ రైల్వే స్టేషన్ నుండి 96 కి.మీ. దూరంలో IAF ALG ఎయిర్‌స్ట్రిప్ జిరో వద్ద ఉంది.[5][6]
భౌగోళికం[మార్చు]
జిరో దిగువ సుబన్సిరి జిల్లా ప్రధాన పరిపాలనా కార్యాలయ కేంద్రస్థానం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ లోని పురాతన పట్టణాలలో ఒకటి. ఇది 27°38′N 93°50′E / 27.63°N 93.83°E వద్ద 1688 మీటర్లు ఎత్తులో (5538 అడుగులు) నుండి 2438 మీటర్లు (8000 అడుగులు) ఎత్తులో ఉంది.[7] వేసవిలో చల్లని వాతావరణం దాని ప్రధాన ఆకర్షణ. చుట్టుపక్కల పైన్-ధరించిన సున్నితమైన కొండలు, వరి పొలాలకు ఇది పేరు పొందింది. జిరో పట్టణం అపాటాని తెగకు చెందిన ప్రజలకు నిలయం.
రవాణా[మార్చు]
జిరో పట్టణం, రాష్ట్ర రాజధాని ఇటానగర్ నుండి మెరుగైన హోజ్-పోటిన్ జాతీయ రహదారి 229 ద్వారా115 కిలోమీటర్ల దూరంలోఉంది. దీనిని చేరుకోవటానికి గం.3.30ని.ల సమయం పట్టింది. అస్సాం మార్గం ద్వారా 150 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. జిరో పట్టణానికి సమీప రైల్వే స్టేషన్ అరుణాచల్-అస్సాం సరిహద్దుకు సమీపంలో నహర్లగున్ వద్ద ఉంది. ఇది జిరో పట్టణం నుండి 100 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.అస్సాం రాష్ట్రంలోని ఉత్తర లఖింపూర్ జిల్లాలోని లీలబారి జిరో పట్టణానికి సమీప విమానాశ్రయం.జిరో పట్టణ సమీపంలో భారత వైమానిక దళానికి చెందిన అడ్వాన్స్ ల్యాండింగ్ గ్రౌండ్ (ALG) ఉంది.[5][6]
జనాభా[మార్చు]
2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం జిరో పట్టణ జనాభా మొత్తం 12,806. అందులో పురుషులు 6,403 (50%) ఉండగా, స్త్రీలు పురుషులకు సమాన సంఖ్యలో 6,403 (50%) ఉన్నారు.6 సంవత్సరాల వయస్సులోపు గల పిల్లలు పట్టణ జనాభా మొత్తంలో 17% మంది ఉన్నారు.[8]
యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ సాంస్కృతిక ప్రదేశం[మార్చు]
దిగువ సుబాన్సిరి జిల్లాలోని జిరో వ్యాలీలోని అపాటాని సాంస్కృతిక ప్రకృతి దృశ్యం యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాల తాత్కాలిక జాబితాలో చేర్చబడ్డాయి. ఈ ప్రదేశాలను యునెస్కో తుది జాబితాలో చేర్చడాన్ని నిర్ధారించే లక్ష్యంతో అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం పరిరక్షణ పనులను చేపట్టింది.[1] అపాటాని తెగకు చెందిన ప్రజలు సాంస్కృతిక ప్రకృతి దృశ్యాలను 1058 చదరపు కిలోమీటర్ల పీఠభూమిలో 32 చదరపు కిమీ సాగు ప్రాంతాలను కలిగి ఉంది.[2] శతాబ్దాలుగా ఈ ప్రాంతంలో నివసించే అపాటాని తెగ పర్యావరణపరంగా స్థిరమైన అస్తిత్వ జీవనోపాధిని అభ్యసించడానికి పేరుపొందింది.[3] మొంబా తెగకు చెందిన 3.2 ఎకరాల బలవర్థకమైన గ్రామం తెంబాంగ్ జొంగ్.
విద్య[మార్చు]
జిరో పట్టణ పరిధిలో ఇందిరా గాంధీ టెక్నలాజికల్ అండ్ మెడికల్ సైన్సెస్ విశ్వవిద్యాలయం అనే ఒక విశ్వవిద్యాలయం, సెయింట్ క్లారెట్ కళాశాల అనే ఒక అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ ఆర్ట్స్ కళాశాల ఉన్నాయి.2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, జిరో పట్టణ సగటు అక్షరాస్యత రేటు 66%, ఇది జాతీయ సగటు 74.04% కన్నా తక్కువగా ఉంది. పురుషుల అక్షరాస్యత 72%, స్త్రీల అక్షరాస్యత 60%.అధికారిక విద్యకు పాత తరం గురి కాలేదు, కాని యువ తరాల విద్య వేగవంతమైన వేగంతో, జిరో పట్టణ విద్యా దృశ్యం విపరీతంగా పెరిగింది.దిగువ సుబాన్సిరి జిల్లాలోని పట్టణ జనాభా ప్రధానంగా జిరో పట్టణంలో నివసిస్తున్నారు.
గమనికలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 Arunachal Pradesh Seeks UNESCO World Heritage Tag For Two Sites, NDTV, 9 Fb 2018.
- ↑ 2.0 2.1 Apatani cultural landscape, UNESCO tentative list, UNESCO, site submitted to UNESCO on 15 April 2014. Accessed: 14 November 2020.
- ↑ 3.0 3.1 Heritage cloud on land of the dawn-lit mountains, Telegraph India, 16 Nov 2020.
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 18 December 2012. Retrieved 13 December 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ 5.0 5.1 New IAF ‘airport’ in Arunachal provides an alternative to walking 157 km, The Hindu, 18 Sept 2019.
- ↑ 6.0 6.1 How India defends its border with China, 19 June 2020.
- ↑ Falling Rain Genomics, Inc – Ziro. Fallingrain.com. Retrieved on 23 February 2012.
- ↑ "Census of India 2011: Data from the 2011 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 16 June 2004. Retrieved 1 November 2008.