తిమ్మరాజుపాలెం
తిమ్మరాజుపాలెం | |
|---|---|
 తిమ్మరాజుపాలెం లోని కోటసత్తెమ్మ ఆలయం | |
 | |
.svg)  తిమ్మరాజుపాలెం | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°54′42.840″N 81°39′22.572″E / 16.91190000°N 81.65627000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | తూర్పు గోదావరి |
| మండలం | నిడదవోలు |
| విస్తీర్ణం | 1.38 కి.మీ2 (0.53 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 2,878 |
| • జనసాంద్రత | 2,100/కి.మీ2 (5,400/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 1,436 |
| • స్త్రీలు | 1,442 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,004 |
| • నివాసాలు | 760 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 534301 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 588302 |
తిమ్మరాజుపాలెం, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా, నిడదవోలు మండలానికి చెందిన గ్రామం. తిమ్మరాజుపాలెం నిడదవోలు నుండి మూడు కిలో మీటర్ల దూరంలో ఉంది. నిడదవోలు గణపతి సినిమా దియేటరు సెంటరు నుండి ప్రభుత్వ ఆసుపత్రి వైపు వెళ్ళే మార్గంలో తిన్నగా రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఈ గ్రామం వస్తుంది. ఈ గ్రామం వ్యవసాయ ఆధారిత గ్రామం. ఈ గ్రామంలో ప్రసిద్ధిచెందిన కోటసత్తెమ్మ ఆలయం ఉంది. ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం బ్రహ్మాండమైన ఉత్సవాలు, జాతరలు జరుగుతాయి. ఇది మండల కేంద్రమైన నిడదవోలు నుండి 2 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 760 ఇళ్లతో, 2878 జనాభాతో 138 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1436, ఆడవారి సంఖ్య 1442. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 986 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 43. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588302.[2]
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.తిమ్మరాజుపాలెంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
గణాంకాలు
[మార్చు]2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 2783. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1371, మహిళల సంఖ్య 1412, గ్రామంలో నివాసగృహాలు 659 ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప మాధ్యమిక పాఠశాల, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నిడదవోలులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల తాడేపల్లిగూడెంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, రాజమండ్రి లోనూ పాలీటెక్నిక్ తణుకులోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]తిమ్మరాజుపాలెంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలో 2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]తిమ్మరాజుపాలెంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]తిమ్మరాజుపాలెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 12 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 115 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 5 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 115 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]తిమ్మరాజుపాలెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 21 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 94 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]తిమ్మరాజుపాలెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]కోట సత్తెమ్మ ఆలయ చరిత్ర
[మార్చు]ఈ ఆలయ నిర్వహణ ప్రభుత్వ దేవాదాయశాఖ ఆధీనంలో జరుగుచున్నది. దేవాలయం ప్రాంగణంలో, ఆలయ నిర్హాకులచే ఒకగోడ మీద వ్రాయబడిన సమాచారం ప్రకారం:గుడిలోని మూల విగ్రహం 11 వ శతాబ్ది నాటి తూర్పుచాళుక్యుల కాలంనాటిదని తెలియుచున్నది.శ్రివధ్య పురాన్ని పాలించిన కాకతీయరాజు వీరభద్రుని కోటలోని శక్తిగా పూజలందుకొని కాలక్రమేన కనుమరుగై విగ్రహం 1936 సంవత్సరములో తిమ్మరాజు గ్రామంలో గల శ్రీదేవులపల్లి రామమూర్తిగారి పొలములో బయలు పడింది. ఈ ప్రాంతాన్ని చాలావరకూ నూజివీడు రాజులు పరిపాలించినట్టుగా ఆలయ చరిత్ర పుస్తకాలలో రాయబడిఉన్నది. ఈ గ్రామ పూర్వమమ దేవులపల్లి వారి అగ్రహారంగా పిలువబడినది, ఆగ్రామంలో కృష్ణాజిల్లా అకిరిపల్లి నుండి వలస వచ్చి ఇక్కడ స్థిరపడిన దేవులపల్లి రామ సుబ్బరాయ శాస్త్రి గారి కుమారుడైన శ్రీరామ శాస్త్రి గారి పొలములో పొలం దున్నుతూ ఉండ్గా అమ్మవారి విగ్రహం బయల్పడినది. అయన కొన్నాళ్ళు బయటపడిన ప్రదేశంలోనే పూజాదికాలు నిర్వహించాడు, తరువాత కొంత కాలమునకు ఆయన కలలో కనిపించి దేవాలయము నిర్మించవలసిందిగా ఆజ్ఞాపించడం వలన తన పొలం కొంతభాగం దేవాలయ నిర్మాణమునకు కేటాయించి 1935లో భక్తులు అమ్మవారి దేవాలయ నిర్మాణం కావించి, చుట్టూ ప్రహరీ కట్టి పూజాదులు నిర్వహించుట మొదలెట్టినారు. అప్పటి నుండి ఆలయము వేగముగా అభివృద్ధి చెందుతూ ప్రస్తుతము ఏడాదికి యాభై లక్షల ఆదాయం కలిగిన పెద్ద దేవస్థానముగా రూపుదాల్చింది.1976, 77 సంవత్సరాలలో దేవాలయ విస్తరణ కావించారు.. క్రమముగా ఆలయ ప్రాచుర్యం పెరుగుతూ పోవడం వలన మళ్ళీ ఆలయమును 2002 లో పెద్దగా నిర్మించారు, ఇప్పటి ఆలయం మరింత దస్త్రం:పెద్దగానూ, గాలి గోపురంతోనూ నిర్మించారు
ఉత్సవాలు, సేవలు
[మార్చు]- ప్రతి సంవత్సరం మార్గశిర పౌర్ణమినాడు తిరునాళ్ళు జరుగుతాయి.
- శరన్నవరాత్రులలో తొమ్మిది రోజులూ ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు.
దేవాలయం తెరచు వేళలు
[మార్చు]ముఖ్య పర్వదినాలలో, ఆదివారం నాడు ఉదయం 6:00 గంటలనుండి సాయంత్రం 800 గంటలవరకు, మిగిన దినంలలో ఉదయం 6:00 గంటలనుండి మద్యహాన్నం:12.30 వరకు, తరువాత 3:30 నుండి రాత్రి 7:30 వరకు గుడిని తెరచి వుంచెదరు.
దేవస్థానం లో నిర్వహించు పండుగలు
[మార్చు]- చైత్రమాసం:ఉగాది, శ్రీ రామనవమి
- వైశాఖ మాసం:శ్రీ శంకర జయంతి, శ్రీ హనుమత్ జయంతి
- జేష్ట్యమాసం:
- ఆషాఢమాసం:తొలి ఏకాదశి
- శ్రావణమాసం:శ్రావణ మాస పూజలు, చండిహోమము, వేదసభ వరలక్ష్మి వ్రతం, కృష్ణాష్టమి, శుక్రవారాలలో లక్షకుంకుమార్చన పూజ.
- భాద్రపద మాసం:వినాయక చవితి.
- ఆశ్వీయుజమాసం:శ్రీ దేవి నవరాత్రులు, దీపావళి
- కార్తీక మాసం:కార్తీక సోమవారాలు, పౌర్ణమి
- మార్గశిరమాసం:తిరునాళ్ళు, హనుమత్ వ్రతం
- పుష్యమాసం:ఇంగ్లీసు సంవత్సరాది, ముక్కోటి ఏకాదశి, సంక్రాంతి
- మాఘ మాసం:రథ సప్తమి
- పాల్గుణ మాసం:
పూజా వివరాలు
[మార్చు]- ప్రత్యేక కుంకుమ పూజ:రు.200శ్రీ దేవి నవరాత్రుల సమయమందుమాత్రమే పూజాసామాగ్రి, అమ్మవారి ప్రతిమ, ప్రసాదం ఇవ్వబడును.
- కుంకుమ పూజ:రు.20 లు
- శ్రీ దేవి నవరాత్రుల చండీహోమంలో పాల్గొను దంపతులు:రు.500 లు.శ్రీ దేవినవరాత్రములు, శ్రావణమాసంలో రోజు సాయంత్రం 4:00 గంటలకు నిర్వహించు చండీ హోమంకార్యక్రమంలో పాల్గొను దంపతులకు ద్రవ్యం దేవస్థానం వారిచే ఇవ్వబడును.
- అక్షరాభ్యాసం, నామకరణం జరుపబడును.
భక్తులకు వసతి
[మార్చు]ఆలయంనకు సమీపంలోనే దేవస్థానం వారిచే నిర్మించిన వసతి భవనాలు ఉన్నాయి.కొన్నిభవనాలు రేకుల కప్పు, మరికొన్ని భవనాలు సిమెంటు స్లాబుతో నిర్మించినవి.అయితే ఈ భవనంలలో భక్తులు ఉదయం 6:00 గంటలనుండి సాయంత్రం 6:00 గంటలవరకు మాత్రమే వుండుటకు అనుమతి ఉంది. వసతి భవనాల రుసుము వివరాలు
- ప్రత్యేక గది:రు.200లు
- డబుల్ గది:రు.150లు
- సింగల్ గది:రు.100లు
జంతు బలులు
[మార్చు]ఆలయ ప్రాంగణంలో, పరిసర ప్రాంతాలలో జంతుబలులివ్వడం 1950 సం.పు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జంతుబలులు, పక్షులను బలీవ్వడం నేరమని హెచ్చరిక వున్నన్ను, ఇచ్చట జంతుబలులివ్వడం సాధారణం.
ప్రయాణ సౌకర్యాలు
[మార్చు]సమీపంలోని నిడదవోలులో రైల్వే స్టేషను ఉంది. విజయవాడనుంచి, విశాఖనుండి వచ్చు పలు ఎక్సుప్రెస్సు రైలులు ఇచ్చట ఆగును. నిడదవోలులో ఆర్.టి.సి.వారి బస్ స్టేషను కూడా ఉంది.నిడుదవోలునుండి దేవాలయంనకు ఆటోలు ఉన్నాయి.
సమీపంలోని పెద్ద నగరాలు
[మార్చు]ఇతర విశేషాలు
[మార్చు]- ఇక్కడి అమ్మవారు మరెక్కడా లేని విధంగా చతుర్జుజాలలో శంక, చక్ర, గద, పద్మ చిహ్నాలతోనూ, యజ్నోపవీతంతోనూ కనిపిస్తారు.
- ఒకప్పుడు లెక్కకు మిక్కుటంగా జంతుబలులు జరిగే ఈ దేవాలయంలో ప్రస్తుతం జంతుబలులు నిషేధించారు.
- దేవాలయ ఆవరణలో కళా ప్రదర్శనలకొరకు రెండు లక్షలరూపయల వ్యయంతో కళావేదికను నిర్మించారు.
- దేవాలయ ఆవరణను ఆనుకొని భక్తుల భోజన వసతికి (నిత్యాన్నదానం) గదులను, హాలు కలిగి ఉంది.
- దేవాలయంలో రోజూ నిత్యాన్న దానం జరుగుతుంది. లడ్డూ ప్రసాదం విక్రయిస్తారు.
- దేవాలయానికి వెళ్ళు మార్గము పొడవునా పూజా సామగ్రి దుకాణాలు, పండ్ల, పూల దుకాణాలు, ఇతర దుకాణాలు ఉన్నాయి.
దేవాలయం చిత్రమాలిక
[మార్చు]-
దేవాలయం ప్రక్కదృశ్యం -
వేవాలయం వేళ్ళుదారిలోని ముఖద్వారం -
ధ్వజస్తంభం
గణాంకాలు
[మార్చు]2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 760 ఇళ్లతో, 2878 జనాభాతో 138 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1436, ఆడవారి సంఖ్య 1442. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 986 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 43. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588302[3].
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".