కృష్ణా జిల్లా

కృష్ణా జిల్లా
కృష్ణా జిల్లా
	.
దేశం	భారత దేశం
రాష్ట్రం	ఆంధ్ర ప్రదేశ్
ప్రాంతం	కోస్తా
ప్రధాన కార్యాలయం	మచిలీపట్నం
విస్తీర్ణం
• మొత్తం	8,727 కి.మీ2 (3,370 చ. మై)
జనాభా వివరాలు (2011)
• మొత్తం	45,29,009
• సాంద్రత	519/కి.మీ2 (1,340/చ. మై.)
భాషలు
• అధికార భాష	తెలుగు
కాలమానం	UTC+5:30 (IST)
ప్రాంతీయ ఫోన్ కోడ్	+91 0( )
అక్షరాస్యత	74.37 (2001)
పురుషుల అక్షరాస్యత	79.13
స్త్రీల అక్షరాస్యత	69.62
లోకసభ నియోజక వర్గం	మచిలీపట్నం లోకసభ నియోజకవర్గం
జాలస్థలి	krishna.ap.gov.in/te/

కృష్ణా జిల్లా ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఒక జిల్లా. ఈ జిల్లాలో ప్రవహించే కృష్ణా నది వలన జిల్లాకు ఈ పేరు వచ్చింది. చరిత్రలో వివిధ కాలాల్లో శాతవాహనులు, చోళులు, రెడ్డిరాజులు, గోల్కొండ నవాబులు మొదలైనవారు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. జిల్లా కేంద్రం మచిలీపట్నం. 2022 లో ఈ జిల్లాను విడదీసి ఎన్టీఆర్ జిల్లాను, విజయవాడ కేంద్రంగా ఏర్పాటు చేశారు. ఏలూరు జిల్లాలో కూడా కొన్ని మండలాలను కలిపారు. ^[1] Map

ఉమ్మడి కృష్ణా జిల్లా చరిత్ర[మార్చు]

కృష్ణా పరీవాహక ప్రాంతం కనుక ఈ జిల్లాకు ఈ పేరు వచ్చింది. ఈ జిల్లాలో ఉన్న ఇంద్రకీలాద్రి మీద అర్జునుడు పాశుపతాస్త్రం కొరకు పరమశివుని ఉద్దేశించి తపమాచరించాడని, దుర్గాదేవి ఇక్కడ మహిశాసురుడిని సంహారం చేసిందని పురాణకథనాలు వివరిస్తున్నాయి. కృష్ణా నది తీరాన ఇంద్రకీలాద్రిపై కొలువు తీరి ఉన్న కనక దుర్గాదేవి భక్తజన పూజలను అందుకొంటూ ఉంది.

శ్రీకాకుళం రాజధానిగా శ్రీముఖుడు శాతవాహన సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు. శాతవాహన రాజులు నాలుగు శతాబ్దాల కాలం పాటూ ఈ ప్రదేశాన్ని పాలించారు. గుంటూరు జిల్లా మైదవోలులో లభించిన తామ్ర శాసనాలననుసరించి పల్లవులు ఈ ప్రాంతాన్ని 250 నుండి 340 సా.శ.॥ వరకూ పాలించారు. ఆ తదుపరి బృహత్పలాయనులు కోడూరు రాజధానిగా ఈ జిల్లా ప్రాంతాన్ని పాలించారు. వారి తరువాత విష్ణు కుండినులు సా.శ.॥5వ శతాబ్దంలో పాలించారు. వీరి కాలంలోనే మొగల్రాజపురం ఇంకా ఉండవల్లిలోని గుహలు తవ్వించి తీర్చిదిద్దబడ్డాయి. తూర్పుచాళుక్యులు ఉండవల్లి లో గుహామందిరాలు, శివాలయాలు కట్టించారు. కాకతీయులు సా.శ.॥1323 వరకు వీరి పాలన జరిగింది. రెడ్డిరాజులు కొండపల్లి రాజధానిగా పరిపాలించారు. అనంతరం గజపతుల పాలనలో కృష్ణా జిల్లా ప్రాంతం వచ్చింది. ప్రస్తుత పమిడిముక్కల మండలంలోని కపిలేశ్వరపురం గజపతి రాజయిన కపిలేశ్వర గజపతి పేరున నామకరణం చేయబడింది. కపిలేశ్వర గజపతి తదుపరి వచ్చిన విద్యాధర గజపతి విజయవాడలోని విద్యాధరపురాన్ని ఇంకా కొండపల్లి సరస్సుని నిర్మించాడు.

విజయనగర సామ్రాజ్య కాలంలో శ్రీకాకుళాంధ్ర మహావిష్ణువు సన్నిధిలోనే కృష్ణదేవరాయలు ఆముక్తమాల్యదను రచించి అంకితమిచ్చాడు. తరువాత సా.శ.॥1512 లో గోల్కొండ వద్ద సుల్తాన్ కులీ కుతుబ్ షా సామ్రాజ్యంలో భాగమైంది. మచిలీపట్నం ఓడ రేవుగా ఎగుమతి-దిగుమతులు జరిగేవి. తానీషాగా ప్రసిద్ధి చెందిన అబూ హుసేన్ షా మంత్రులయిన అక్కన్న ఇంకా మాదన్న వారి కార్యాలయాన్ని విజయవాడలో స్థాపించారు. వీరిరువురు కనక దుర్గ అమ్మవారిని ఆరాధించేవారు. నేటికీ ఇంద్రకీలాద్రి కొండ దిగువన వీరు ఆరాధించిన గుహలు మనకు దర్శనమిస్తాయి. ఔరంగజేబు సామ్రాజ్యంలో భాగమయిన గోల్కొండను 5 నవాబులకు విభజించి ఆసఫ్ ఝా సుబేదారుగా పాలించాడు. ఆర్కాటు, కడప, కర్నూలు, రాజమండ్రి, చీకకోల్ (శ్రీకాకుళం) నవాబుల కింద పాలించబడ్డాయి. ఈ ప్రాంతం రాజమండ్రి నవాబు పరిపాలనలో వుండేది.

సా.శ.॥1611 లో ఆంగ్లేయులు మచిలీపట్నం కేంద్రంగా తమ కార్యకలాపాలు జరపడం ప్రారంభమైంది. 1641 లో మద్రాసుకు తరలి వెళ్ళే వరకూ ఇది వారికి ముఖ్యపట్నంగా కొనసాగింది. ఆంగ్లేయుల తరువాత డచ్చి, ఫ్రెంచి వారు మచిలీపట్నాన్ని తమ అధీనంలోకి తెచ్చుకున్నారు. 1748 లో నిజాం-ఉల్-ముల్క్ మరణంతో ఈ ప్రాంతం ఆంగ్లేయులు, ఫ్రెంచి వారి హస్తగతమయింది. 1761 లో నిజాం అలీ ఖాన్ తిరిగి గోల్కొండ నవాబు అయినపుడు మచిలీపట్నం నిజాం పట్నం, కొండవీడులో కొంత భాగం బ్రిటిష్ వారికి కానుకగా ఇచ్చాడు. ఆ తరువాత సర్కారు ప్రాంతం మొత్తం బ్రిటిష్ వారి చేతుల్లోకి వెళ్ళిపోయింది. కృష్ణా జిల్లాను ఇంతకు ముందు "మచిలీపట్నం జిల్లా" అని పిలిచేవారు. 1859లో గుంటూరు జిల్లాలోని కొన్ని తాలూకాలను ఈ జిల్లాలో కలిపి కృష్ణాజిల్లాగా పేరు మార్చారు. 1925లో కృష్ణాజిల్లాను కృష్ణా, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలుగా విభజించారు. 2022 లో కృష్ణా జిల్లాలో విజయవాడతో కలిసిన ఉత్తరభాగాన్ని ఎన్టీఆర్ జిల్లా గా విడదీశారు.

భౌగోళిక స్వరూపం[మార్చు]

ఉమ్మడి కృష్ణా జిల్లా పీఠభూమి, తీర ప్రాంతాలుగా విభజించబడింది. భారతదేశ అత్యంత పర్యావరణ సంబంధిత ముఖ్యమైన చిత్తడినేలలో కొల్లేరు సరస్సు ఒకటి ఈజిల్లా లోనే పాక్షికంగా ఉంది.^[2]

కొండలు[మార్చు]

ఉమ్మడి జిల్లాలో ప్రధాన కొండ నందిగామ, విజయవాడ పట్టణముల మధ్య 24 కిలోమీటర్ల పరిధిలో ఉంది. దానిని కొండపల్లి అని పిలుస్తారు. జమ్మలవాయిదుర్గం, మొగల్రాజపురం, ఇంద్రకీలాద్రి జిల్లాలోని ఇతర ప్రముఖ కొండలు. కనకదుర్గ దేవాలయం ఇంద్రకీలాద్రి కొండ మీదనే ఉంది.

నీటివనరులు[మార్చు]

కృష్ణ నది మీదుగా విజయవాడ వద్ద ప్రకాశం బారేజి

ఉమ్మడి కృష్ణా జిల్లా నీటి పారుదల వ్యవస్థ

ఉమ్మడి జిల్లాలో కృష్ణా నది ముఖ్యమయిన నది. బుడమేరు, మున్నేరు, తమ్మిలేరు ఇతర నదులు. కృష్ణా నది బంగాళా ఖాతంలోకి హంసలదీవి, నాచుగుంట వద్ద కలుస్తుంది. ఇవి కాక జిల్లాలో చిన్న కొండవాగులు కూడా ప్రవహిస్తాయి. ఇవి జయంతి, కట్టలేరు, ఇప్పలవాగు, ఉప్పుటేరు, తెల్లేరు, బళ్ళలేరు, ఇంకా నడిమేరు. ప్రపంచ ప్రసిద్ధి గాంచిన కొల్లేరు సరస్సులో కొంత భాగం కృష్ణా జిల్లాలో ఉంది. నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు, కృష్ణా డెల్టా, చింతలపూడి ఎత్తిపోతల పథకం, తమ్మిలేరు, పోలవరం ముఖ్యమైన పెద్ద, మధ్య తరహా నీటి పారుదల ప్రాజెక్టులు.

భూమి, భూగర్భ వనరులు[మార్చు]

ఉమ్మడి జిల్లాలో నల్లమట్టి (57.6%), ఇసుక బంకమట్టి (22.3%) ఎర్ర బంకమట్టి (19.4%) అను మూడు రకాల నేలలు ఉన్నాయి.
సహజ వాయువు, ముడి పెట్రోల్ : జిల్లా తీర ప్రాంతములో ఉన్నాయి.
ఇసుక: కృష్ణ, మున్నేరు నదుల నుండి త్రవ్వకాలు జరిపి సేకరిస్తారు.
క్రోమైటు : కొండపల్లి కొండలు, దగ్గర ప్రాంతాలలో వున్నాయి.
వజ్రాలు : పరిటాల, ఉస్తేపల్లి, కొండవీటికల్లు, రామన్నపేట, సూర్యవరం, కొత్తపేట, నెమలిపురం, మాగులూరు, పుట్రేల (రాజస్థాన్ లో ముఖ్యమైనవి) మొదలైన ప్రాంతాలు.
ఇనుము ధాతువు : జగ్గయ్యపేట ప్రాంతం.
సున్నపురాయి : జగ్గయ్యపేట ప్రాంతం.
మైకా : తిరువూరు ప్రాంతం.

ఆటవీ ప్రదేశం[మార్చు]

ఉమ్మడి జిల్లాలో అటవీ ప్రాంతం 7.5% గా వుంది.^{[citation needed]}

వాతావరణం[మార్చు]

ఉమ్మడి జిల్లా వాతావరణ పరిస్థితులు, వేసవికాలం చాలా వేడిగా, శీతాకాలం తక్కువ వేడిగా ఉంటాయి. . ఏప్రిల్ ప్రారంభ కాలం నుండి జూన్ వరకు చాలా వేడిగా ఉంటుంది. ఈ ప్రాంతానికి నైరుతి రుతుపవనాల ద్వారా 1028 మి.మీ. వర్షపాతం కలుగుతుంది.

ఆర్ధిక స్థితి గతులు[మార్చు]

వ్యాపారం[మార్చు]

కృష్ణా జిల్లా పట్టణ ప్రాంతాలలో ఎక్కువ మంది వ్యక్తులు వ్యాపారంలో నిమగ్నమై ఉన్నారు. వ్యవసాయం జిల్లా ప్రజల యొక్క అతి ముఖ్యమైన వృత్తిగా ఉంది.

పరిశ్రమలు[మార్చు]

ఉమ్మడి జిల్లా ప్రకారం వివరాలు:

1991 జనాభా లెక్కల ప్రకారం వృత్తులు
ఆంశం	జనాభా
మాన్యుఫాక్చరింగ్ (గృహేతర) పరిశ్రమలు	6.18%
గృహ పరిశ్రమలు	2.39%
నిర్మాణము	1.61%
సేవలు	23.09%

ఉయ్యూరు వద్ద ఉన్న కెసీపి చక్కెర కర్మాగారం భారతదేశంలోని అతిపెద్ద చక్కెర కర్మాగారములలో ఒకటి. ఇబ్రహీంపట్నం సమీపంలో, విజయవాడ థర్మల్ పవర్ స్టేషను (VTPS) దాని పనితీరునకు భారతదేశంలో నం .1 అధిక పవర్ ఉత్పత్తి యూనిట్‌గా స్థానం పొందింది. ఇది కాక, అనేక మీడియం స్కేల్ సిమెంట్ కర్మాగారాలు జిల్లా అంతటా ఉన్నాయి. మచిలీపట్నం వద్ద బంగారం-లేపనం ఆభరణాలు (గిల్టు నగలు), కొండపల్లి చెక్కబొమ్మలు, జగ్గయ్యపేటలో సంగీత సాధనముల తయారీ పరికరాలు వంటి పలు చిన్న తరహా పరిశ్రమలు ఉన్నాయి.

విజయవాడ వద్ద సిరీస్ (SIRIS) ఫార్మాస్యూటికల్ కంపెనీ వున్నది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని అతి పురాతన పోర్ట్ మచిలీపట్నంలో ఉంది. సిమెంటు ఫ్యాక్టరీలు కూడా ఉన్నాయి. ప్రసిద్ధి చెందిన సాంప్రదాయిక నృత్యరీతియైన కూచిపూడి నృత్యం జిల్లాలోని కూచిపూడి గ్రామంలో పుట్టింది.

జీవనస్థాయి[మార్చు]

ఈ జిల్లాలో ఉన్న 4.187.841 (2001 నాటికి) జనాభాలో 32,08% శాతం పట్టణ జనాభా. జిల్లా పరిపాలన ప్రధాన కార్యాలయం మచిలీపట్నంలో ఉంది. విజయవాడకార్పొరేషన్ జిల్లా వ్యాపార, వాణిజ్య కేంద్రంగా ఉంది.

రెవెన్యూ డివిజన్లు,మండలాలు[మార్చు]

కృష్ణా జిల్లా మండలాల పటం (Overpass-turbo)

భౌగోళికంగా కృష్ణా జిల్లాను మూడు రెవిన్యూడివిజన్లగా, 25 రెవిన్యూ మండలాలుగా విభజించారు.^[3]

పట్టణ స్థానికసంస్థలు[మార్చు]

గుడివాడ, ఉయ్యూరు,మచిలీపట్నం,చల్లపల్లి, కొండపల్లి, కైకలూరు, నూజివీడు, మొవ్వ మొ॥ ఈ జిల్లాలోని ముఖ్యమైన పట్టణాలు. జిల్లాలోని హనుమాన్ జంక్షన్ కు ప్రత్యేకత ఉంది. ఇక్కడ కృష్ణా జిల్లా, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలు కలిసి నూజివీడు-మచిలీపట్నం రహదారికిరువైపులా ఉంటాయి. అలాగే మూడు మండలాలు కలిసి ఉంటాయి. మచిలీపట్నం నగరపాలక సంస్థ,గుడివాడ, నుజువీడు,జగ్గయ్యపేట,కొండపల్లి,పెడన, వైఎస్ఆర్ తడిగడప పురపాలక సంఘాలు ఉన్నాయి. తిరువూరు,నందిగామ,ఉయ్యూర్రు నగర పంచాయతిలు ఉన్నాయి.

రాజకీయ విభాగాలు[మార్చు]

లోకసభ నియోజకవర్గాలు[మార్చు]

మచిలీపట్నం

అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు[మార్చు]

రవాణా వ్వవస్థ[మార్చు]

విజయవాడ వద్ద పండిట్ నెహ్రూ బస్ స్టేషను ఆసియాలోని అతి పెద్ద బస్ కాంప్లెక్స్‌లలో ఒకటి.
విజయవాడ వద్ద రైల్వే స్టేషను భారతదేశంలో 2 వ రద్దీగా ఉండే జంక్షన్ ఉంది. 200 కంటే ఎక్కువ రైళ్లు ఈ రైల్వే స్టేషను ద్వారా (పాస్) ప్రయాణించడము, రైల్వే స్టేషను వద్ద రైలు ఆగిపోవడము లేదా (ప్రారంభము) బయలుదేరడము కాని జరుగుతుంది.
విజయవాడకు ఈశాన్యదిశలో 16 కి.మీ. దూరములో గన్నవరము వద్ద ఉన్న విమానాశ్రయం నుండి హైదరాబాద్, చెన్నై, బెంగుళూర్, రాజమండ్రి నగరములకు అనుసంధానముతో విమాన ప్రయాణమునకు వీలు ఉంది.

ఆంశం	కొలమానం	సంఖ్య	మూలం
రహదారి పొడవు ప్రతి 100 చ.కి.మీ.	కి.మీ.	78.76	1996-97 లెక్కల ప్రకారం
రైలు మార్గము పొడవు ప్రతి 100 చ.కి.మీ.	కి.మీ.	2.14	1996-97 లెక్కల ప్రకారం

నాలుగు జాతీయ రహదారులు ఈ జిల్లా నుండి కలుపుతున్నాయి.

జనాభా లెక్కలు[మార్చు]

కృష్ణా జిల్లా 8.727 చదరపు కిలోమీటర్ల ప్రాంతం ఆక్రమించింది (3,370 sq mi),^[4] ఈ జిల్లా సుమారు, తులనాత్మకంగా కోరిస్కాతో ^[5] సమానం.

విభాగాలు[మార్చు]

ఈ జిల్లా ప్రతి ఆదాయం విభాగానికి ఉప కలెక్టర్ నేతృత్వంలో విజయవాడ, నూజివీడు, మచిలీపట్నం, గుడివాడ అను నాలుగు ఆదాయం విభాగాలుగా విభజించబడింది.

గృహోపకరణ సూచికలు[మార్చు]

2007–2008 సంవత్సరములో ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ పాప్యులేషన్ సంస్థ వారు జిల్లా అంతటా 1229 గృహాలు 34 గ్రామాలలో ఇంటర్వ్యూ జరిపారు.^[6] వారు 94.7% విద్యుత్, 93,4% నీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం, 60.3% టాయిలెట్ సౌకర్యాలు, 45.5 (శాశ్వత) నివాస గృహాసౌకర్యాలు ఉన్నట్లు కనుగొన్నారు.^[6] 20.6% మంది స్త్రీలు అధికారక వయస్సు 18 సం.లు నిండక ముందే వివాహము చేసుకున్నారు.^[7]
ఇంటర్వ్యూ నిర్వహించిన వారిలో 76,9% ఒక దారిద్ర్య రేఖకు దిగువన ఉన్నవారు ఉన్నారు.

సంస్కృతి[మార్చు]

ప్రపంచ ప్రసిద్ధ కూచిపూడి నృత్య రూపం ఈ జిల్లాలో నుండి ఉద్భవించింది.
ఈ జిల్లా వాసులు మాట్లాడే తెలుగు యాసను తెలుగు భాషయొక్క సహజరూపమని భావించబడుతుంది.^{[citation needed]}

పశుపక్ష్యాదులు[మార్చు]

వృక్షజాలం, జంతుజాలం[మార్చు]

జిల్లాలో చెప్పుకోదగ్గ అటవీప్రాంతం లేదు. అడవి మొత్తం జిల్లా వైశాల్యంలో 9% మాత్రమే ఉంది. అయితే నందిగామ, విజయవాడ,నూజివీడు, తిరువూరు,గన్నవరము, మచిలీపట్నం ప్రాంతాలలో, దివి తాలూకాలలో రిజర్వు ఫారెస్ట్ కలిగి ఉంది. ఒక రకం అయిన పొనుకు (గైరోకాపస్ జాక్విని) అని పిలువబడే తేలికపాటి రకమయిన చెక్కకొండపల్లి కొండలు ప్రాంతములో కనిపిస్తుంది. ఈ చెక్కను ఎక్కువగా బాగా అందరికీ తెలిసిన కొండపల్లి బొమ్మలు తయారీకి ఉపయోగిస్తారు. చాలా గుర్తించదగ్గ చెట్లు అయిన టెరోకార్‌పస్, టెర్‌మినాలియా, ఎనోజీస్సస్, లోగస్ట్రోయినయ్, కాజురినా లాంటివి కూడా ఉన్నాయి.
పాంథర్స్ పులులు, దుమ్ములగొండులు, అడవి పిల్లులు, నక్కలు, ఎలుగుబంట్లు, ఇతర మాంసాహార క్షీరదాల జంతుజాలం ఇక్కడ కనిపిస్తాయి. జింక, మచ్చల లేడి సాంబార్, కృష్ణ జింక, ఇతర శాకాహార జంతువులు ఈ భూభాగ అడవులలో గుర్తించవచ్చు.
కృష్ణ జిల్లా సరిహద్దు కొల్లేరుసరస్సులో ఒక వలస బూడిద రంగు గల పెలికాన్ బిల్డ్ అనే ఒక రక్షిత పక్షి ఉంది.
ఈ జిల్లా అనేక ముర్రా జాతి గేదెలు, ఆవులు పెద్ద సంఖ్యలో కలిగి ఉంది.

విద్యాసంస్థలు[మార్చు]

ఎన్టీఆర్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హెల్త్ సైన్సెస్, విజయవాడ.
కృష్ణ విశ్వవిద్యాలయం మచిలీపట్నం.
రాజీవ్ గాంధీ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ నాలెడ్జ్ టెక్నాలజీస్ అనగా ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ నూజివీడు.
దక్షిణ భారత శాఖ యొక్క స్కూల్ ఆఫ్ ప్లానింగ్ అండ్ ఆర్కిటెక్చర్ విశ్వవిద్యాలయం
ఆంధ్ర జాతీయ కళాశాల, మచిలీపట్నం

పర్యాటక ఆకర్షణలు[మార్చు]

జిల్లాలో చారిత్రక స్థలాలు[మార్చు]

మతపరంగా ముఖ్యమైన స్థలాలు[మార్చు]

కనకదుర్గ ఆలయం
మొవ్వ గోపాల స్వామి ఆలయం: మొవ్వ గ్రామం లోని కృష్ణుని దేవాలయము చాలా పురాతనమైనది. ఈ ఊరి స్థల పురాణము ప్రకారం మౌద్గల్య మహర్షి చేత ఇసుకతో ఇచటి మువ్వ గోపాల స్వామి విగ్రహం తయారుచేయబడెను. ఆ విగ్రహం ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉండటం విశేషం.
హనుమాన్ గుడి, హనుమాన్ జంక్షన్
మేరీమాత గుడి, గుణదల. విజయవాడ
వేణుగోపాల స్వామి దేవాలయం, నెమలి
లక్ష్మీ తిరుపతమ్మ ఆలయం, పెనుగంచిప్రోలు
మోపిదేవి ఆలయం
శ్రీ లక్ష్మి గాయత్రీ దేవి ఆలయం (105 సంవత్సరాలు), తేలప్రోలు
బుద్ధ స్థూపం, జగ్గయ్యపేట

క్రీడలు[మార్చు]

ఈ జిల్లాలో కబాడీ ఆట అత్యంత ప్రజాదరణ ఉన్న క్రీడతో పాటు క్రికెట్, వాలీబాల్, టెన్నిస్ ఆటలు ప్రాముఖ్యమైనవి. విజయవాడ లోని ఇందిరా గాంధీ మున్సిపల్ స్టేడియం నందు, భారతదేశం యొక్క అంతర్జాతీయ వన్డే క్రికెట్ మ్యాచ్లు జరుగుతాయి. హాకీ క్రీడాకారుడు బలరాం ఈ జిల్లాకు చెందినవారు.

ప్రముఖ వ్యక్తులు[మార్చు]

జిల్లాకు చెందిన చాల మంది వివిధ రంగాలలో పేరుగడించారు. వారిలో కొందరు: సిద్ధేంద్ర యోగి, క్షేత్రయ్య, విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, గుడిపాటి వేంకటచలం, వేటూరి సుందరరామమూర్తి, వెంపటి చినసత్యం, మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ, పింగళి వెంకయ్య, ముట్నూరి కృష్ణారావు,కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు, గోపరాజు రామచంద్రరావు, పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య, భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య, సి. కె. నాయుడు, రఘుపతి వెంకయ్య నాయుడు, ఎస్. వి. రంగారావు, సావిత్రి, నందమూరి తారకరామారావు, అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, ఘంటసాల వేంకటేశ్వరరావు, రాజేంద్రప్రసాద్, శోభన్ బాబు, చంద్రమోహన్, మండలి వెంకటకృష్ణారావు, కొమర్రాజు వెంకట లక్ష్మణరావు

మూలాలు[మార్చు]

↑ "The official Web Portal of Krishna District -Welcome to Krishna District". Archived from the original on 2014-12-20. Retrieved 2012-01-06.
↑ "District Resource Atlas-Krishna District" (PDF). 2018. Archived from the original (PDF) on 2019-07-18. Retrieved 2019-07-18.
↑ "Krishna district profile - AP Government - 4 April 2022" (PDF).
↑ Srivastava, Dayawanti et al. (ed.) (2010). "States and Union Territories: Andhra Pradesh: Government". India 2010: A Reference Annual (54th ed.). New Delhi, India: Additional Director General, Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting (India), Government of India. pp. 1111–1112. ISBN 978-81-230-1617-7. {{cite book}}: |last1= has generic name (help)
↑ "Island Directory Tables: Islands by Land Area". United Nations Environment Program. 1998-02-18. Retrieved 11 Oct 2011. Corsica 8,741
↑ ^6.0 ^6.1 District Level Household and Facility Survey (DLHS-3), 2007-08: India. Andhra Prades (PDF). International Institute for Population Sciences and Ministry of Health and Family Welfare (India). 2010. Retrieved 2011-10-03.
↑ "How Do I? : Obtain Marriage Certificate". National Portal Content Management Team, National Informatics Centre. 2005. Retrieved 2011-10-03. To be eligible for marriage, the minimum age limit is 21 for males and 18 for females.

బయటి లింకులు[మార్చు]

"Welcome to Zilla parishad Krishna".

[1] "The official Web Portal of Krishna District -Welcome to Krishna District". Archived from the original on 2014-12-20. Retrieved 2012-01-06.

[2] "District Resource Atlas-Krishna District" (PDF). 2018. Archived from the original (PDF) on 2019-07-18. Retrieved 2019-07-18.

[3] "Krishna district profile - AP Government - 4 April 2022" (PDF).

[Reference_Annual-4] Srivastava, Dayawanti et al. (ed.) (2010). "States and Union Territories: Andhra Pradesh: Government". India 2010: A Reference Annual (54th ed.). New Delhi, India: Additional Director General, Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting (India), Government of India. pp. 1111–1112. ISBN 978-81-230-1617-7. {{cite book}}: |last1= has generic name (help)

[Islands-5] "Island Directory Tables: Islands by Land Area". United Nations Environment Program. 1998-02-18. Retrieved 11 Oct 2011. Corsica 8,741

[dlhs-6] 6.0 ^6.1 District Level Household and Facility Survey (DLHS-3), 2007-08: India. Andhra Prades (PDF). International Institute for Population Sciences and Ministry of Health and Family Welfare (India). 2010. Retrieved 2011-10-03.

[age-7] "How Do I? : Obtain Marriage Certificate". National Portal Content Management Team, National Informatics Centre. 2005. Retrieved 2011-10-03. To be eligible for marriage, the minimum age limit is 21 for males and 18 for females.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

v t e ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం
ఆంధ్రప్రదేశ్ విషయాలు · చరిత్ర · రాజకీయాలు · తెలుగు ప్రజలు · ప్రభుత్వం
రాజధాని	అమరావతి
జిల్లాలు	అనకాపల్లి · అనంతపురం · అన్నమయ్య · అల్లూరి సీతారామరాజు · ఎన్టీఆర్ · ఏలూరు · కర్నూలు · కాకినాడ · కృష్ణా · కోనసీమ · గుంటూరు · చిత్తూరు · తిరుపతి · తూర్పు గోదావరి · నంద్యాల · పల్నాడు · పశ్చిమ గోదావరి · పార్వతీపురం మన్యం · ప్రకాశం · బాపట్ల · విజయనగరం · విశాఖపట్నం · వైఎస్ఆర్ · శ్రీకాకుళం · శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు · శ్రీ సత్యసాయి
నగరాలు	విశాఖపట్నం · విజయవాడ · గుంటూరు · తిరుపతి · చిత్తూరు · ఒంగోలు · రాజమహేంద్రవరం · కాకినాడ · నెల్లూరు · కర్నూలు · అనంతపురం · ఏలూరు · మచిలీపట్నం · కడప · విజయనగరం · శ్రీకాకుళం

v t e కృష్ణా జిల్లాకు చెందిన విషయాలు
ప్రముఖ పట్టణాలు:	విజయవాడకార్పొరేషన్ § మచిలీపట్నం § గుడివాడ § నందిగామ § జగ్గయ్యపేట § మైలవరం § తిరుఊరు § పెడన § నూజివీడు § ఉయ్యూరు
ప్రముఖ దేవాలయాలు:	కనకదుర్గ దేవాలయం,విజయవాడ § విజయేశ్వర ఆలయం,విజయవాడ § శ్రీ లక్ష్మి తిరుపతమ్మ దేవాలయము,పెనుగంచిప్రోలు § మువ్వ గోపాల స్వామి ఆలయం,మొవ్వ § పాండురంగ స్వామి ఆలయం, చిలకలపూడి § అగస్తీశ్వర ఆలయం,మచిలీపట్నం § సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి ఆలయం, మోపిదేవి § కొల్లేటి పెద్దింట్లమ్మ ఆలయం, కొల్లేటికోట § జలదీశ్వర ఆలయము,ఘంటసాల § మల్లేశ్వర స్వామి ఆలయం,విజయవాడ § వేణుగోపాలస్వామి ఆలయం,నెమలి (గంపలగూడెం)
పర్యాటక ప్రదేశాలు:	(1) విజయవాడ: విక్టోరియా మ్యూజియం § రాజీవ్‌గాందీ పార్కు § సిబార్ డిస్నీ లాండ్ § భవానీ ఐలాండ్ § మొగల్‌రాజపురం గుహలు § సెయింట్ మేరీస్ చర్ఛి
మండలాలు:	జగ్గయ్యపేట § పెనమలూరు § నాగాయలంక § వత్సవాయి § తోట్లవల్లూరు § కోడూరు § పెనుగంచిప్రోలు § కంకిపాడు మచిలీపట్నం § నందిగామ § గన్నవరం § గూడూరు § చందర్లపాడు § అగిరిపల్లి § పామర్రు § కంచికచెర్ల § నూజివీడు § పెదపారుపూడి § వీరులపాడు § చాట్రాయి § నందివాడ § ఇబ్రహీంపట్నం § ముసునూరు § గుడివాడ § జి.కొండూరు § బాపులపాడు § గుడ్లవల్లేరు § మైలవరం]] § ఉంగుటూరు § పెడన § ఏ.కొండూరు § ఉయ్యూరు § బంటుమిల్లి § గంపలగూడెం § పమిడిముక్కల § ముదినేపల్లి §తిరువూరు § మొవ్వ § మండవల్లి § విస్సన్నపేట § ఘంటసాల § కైకలూరు § రెడ్డిగూడెం § చల్లపల్లి § కలిదిండి § విజయవాడ గ్రామీణ § మోపిదేవి § కృతివెన్ను § విజయవాడ పట్టణం § అవనిగడ్డ
చారిత్రక కోటలు మరియు ప్రదేశములు:	ఉండవల్లి గుహలు § గుడివాడ § గాంధీ హిల్ § ఘంటసాల § కొండపల్లిబొమ్మలు
నదులు:	కృష్ణా నది § బుడమేరు
లోకసభ నియోజకవర్గాలు:	విజయవాడ § మచిలీపట్నం
శాసనసభ నియోజకవర్గాలు	తిరువూరు (ఎస్సీ) § నందిగామ (ఎస్సీ) §మైలవరం § జగ్గయ్యపేట § విజయవాడ (వెస్ట్) § విజయవాడ(సెంట్రల్) § విజయవాడ (తూర్పు) § పెనమలూరు § నూజివీడు § గన్నవరం § పెడన § గుడివాడ § కైకలూరు § మచిలీపట్నం § అవనిగడ్డ § పామర్రు (ఎస్సీ).
వ్యక్తులు:	విశ్వనాథ సత్యనారాయణ § గుడిపాటి వెంకట చలం § నండూరి వెంకట సుబ్బారావు § జలసూత్రం రుక్మిణీనాథశాస్త్రి § మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ § శంకరమంచి సత్యం § వేటూరి సుందరరామమూర్తి § జాలాది రాజారావు § శివలెంక శంభు ప్రసాద్ § ముట్నూరి కృష్ణారావు పంతులు § కాకర్ల సుబ్బారావు § గొట్టిపాటి బ్రహ్మయ్య § కొండపల్లి సీతారామయ్య § భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య § వాసిరెడ్డి వెంకటాద్రినాయుడు క్షేత్రయ్య § పింగళి వెంకయ్య § సిద్దేంద్ర యోగి § ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు § నండూరి రామ్మోహనరావు § రఘుపతి వెంకయ్య § రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు § కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు § కారుమూరి వెంకట నాగేశ్వరరావు § కందుల మల్లికార్జునరావు నందమూరి తారక రామారావు § అక్కినేని నాగేశ్వరరావు § సి.యస్.ఆర్. ఆంజనేయులు § మాస్టర్ వేణు § ఎస్.వి. రంగారావు § కైకాల సత్యనారాయణ § నందమూరి హరికృష్ణ § నందమూరి బాలకృష్ణ § రాజేంద్ర ప్రసాద్ (నటుడు) § శోభన్ బాబు § రాజసులోచన § పెండ్యాల నాగేశ్వరరావు § కోటయ్య ప్రత్యగాత్మ § కైకాల సత్యనారాయణ § నూతన్ ప్రసాద్ § మణిశర్మ అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు § కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు § కొమర్రాజు వెంకట లక్ష్మణరావు § గోరా § దండమూడి రాజగోపాలరావు § పింగళి లక్ష్మీకాంతం § త్రిపురనేని రామస్వామి చౌదరి § పొట్లూరి వీరరాఘవయ్య చౌదరి § యార్లగడ్డ లక్ష్మీప్రసాద్ మండలి వెంకటకృష్ణారావు § మండలి వెంకటకృష్ణారావు § లగడపాటి రాజగోపాల్ § నాగభైరవ జయప్రకాశ్‌ నారాయణ్‌
ప్రయాణ సౌకర్యములు:	గన్నవరము విమానాశ్రయం
ఓడరేవు:	మచిలీపట్నం
బీచ్:	మచిలీపట్నం:మంగినపూడి బీచ్
విశ్వవిద్యాలయము:	ఎన్.టి.ఆర్. ఆరోగ్యశాస్త్ర విశ్వవిద్యాలయము
సరస్సులు:	కొల్లేటి సరస్సు