శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా

శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా
జిల్లా
జిల్లా కేంద్రం పుట్టపర్తి ప్రవేశ ద్వారం
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా కేంద్రము	పుట్టపర్తి
పరిపాలనా విభాగాలు	రెవిన్యూ విభాగాలు : 4 మండలాలు : 32 రెవిన్యూ గ్రామాలు : 467
విస్తీర్ణం
• మొత్తం	8,925 km2 (3,446 sq mi)
జనాభా వివరాలు (2011)
• మొత్తం	18,40,000
భాషలు
• ఆధికార	తెలుగు
కాలమానం	UTC+05:30 (IST)
జాలస్థలి	https://srisathyasai.ap.gov.in/

శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఒక జిల్లా. జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ భాగంగా 2022లో పాత అనంతపురం జిల్లాలో నుండి ఏర్పడింది. జిల్లా కేంద్రం పుట్టపర్తి.

జిల్లా చరిత్ర

పుట్టపర్తి అసలు పేరు గొల్లపల్లి. ఆ ప్రాంతమంతా పాము, చీమల పుట్టలు ఎక్కువగా ఉండటంతో. పుట్టపల్లి అని పేరు వచ్చింది. కాలక్రమేణా పుట్టపర్తి అయింది. ఈ జిల్లా చిత్రావతి నది ఒడ్డున ఉంది. 2022 లో అనంతపురం జిల్లాను విభజించి శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా ఏర్పాటు చేశారు.

భౌగోళిక స్వరూపం

శ్రీ సత్య సాయి జిల్లా (పుట్టపర్తి) 13° -40′ 14°- 6′ ఉత్తర అక్షాంశం 76°-88′ 78°-30′ తూర్పు రేఖాంశం మధ్య ఉంది. జిల్లా ఉత్తర సరిహద్దులో అనంతపురం జిల్లా, తూర్పున వైఎస్ఆర్ జిల్లా & అన్నమయ్య జిల్లాలు , పశ్చిమ నైరుతి సరిహద్దులో కర్ణాటక రాష్ట్రం ఉన్నాయి. జిల్లా విస్తీర్ణం 8,925 కి.మీ.

జనగణన

జిల్లా పరిధిలో జనాభా మొత్తం 18.4 లక్షలు.

పరిపాలనా విభాగాలు

జిల్లా పరిధిలో 7 శాసనసభ నియోజకవర్గాలు, 4 రెవెన్యూ డివిజన్లు, 32 మండలాలు ఉన్నాయి. జిల్లాలోని ధర్మవరం, కదిరి, పుట్టపర్తి, పెనుగొండ రెవెన్యూ డివిజన్లు ఉన్నాయి. పుట్టపర్తి రెవెన్యూ డివిజను కొత్తగా ఏర్పడింది.

రెవిన్యూ డివిజన్లు, మండలాలు

1. కదిరి రెవిన్యూ డివిజన్
   1. అమడగూరు
   2. కదిరి
   3. గాండ్లపెంట
   4. తనకల్లు
   5. తలుపుల
   6. నల్లచెరువు
   7. నంబులపూలకుంట
2. ధర్మవరం రెవిన్యూ డివిజన్
   1. కనగానపల్లి
   2. చెన్నేకొత్తపల్లి
   3. తాడిమర్రి
   4. ధర్మవరం
   5. బత్తలపల్లి
   6. ముదిగుబ్బ
   7. రామగిరి
3. పుట్టపర్తి రెవిన్యూ డివిజన్
   1. ఓబులదేవరచెరువు
   2. కొత్తచెరువు
   3. గోరంట్ల
   4. నల్లమడ
   5. పుట్టపర్తి
   6. బుక్కపట్నం
4. పెనుకొండ రెవిన్యూ డివిజన్
   1. అగలి
   2. అమరాపురం
   3. గుడిబండ
   4. చిలమతూరు
   5. పరిగి
   6. పెనుకొండ
   7. మడకశిర
   8. రొద్దం
   9. రొల్ల
   10. లేపాక్షి
   11. సోమందేపల్లె
   12. హిందూపురం

పట్టణాలు

• కదిరి
• ధర్మవరం
• పుట్టపర్తి
• పెనుకొండ
• మడకశిర
• హిందూపురం

రాజకీయ విభాగాలు

లోకసభ నియోజకవర్గం

• హిందూపురం: దీని పరిధిలోని రాప్తాడు శాసనసభ నియోజకవర్గం పాక్షికంగా మాత్రమే జిల్లాలో వుంది. రాప్తాడు, ఆత్మకూరు మండలాలు అనంతపురం జిల్లాలో వున్నాయి.

శాసనసభ నియోజకవర్గాలు

• కదిరి
• ధర్మవరం
• పుట్టపర్తి
• పెనుకొండ
• మడకశిర (SC)
• రాప్తాడు (పాక్షికం), దీని పరిధిలోని రాప్తాడు,ఆత్మకూరు మండలాలు అనంతపురం జిల్లాలో వున్నాయి.
• హిందూపురం

విద్యా సౌకర్యాలు

• శ్రీ సత్యసాయి విశ్వవిద్యాలయం ఆధ్వర్యంలో పలువిద్యాసంస్థలున్నాయి. సంగీత విద్యాలయం వుంది. మేనేజిమెంటు కళాశాల పుట్టపర్తి లో, పాలీటెక్నిక్ ధర్మవరం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హిందూపురంలో వున్నాయి.

పరిశ్రమలు

1. ధర్మవరం అతిపెద్ద పట్టు, జౌళి పరిశ్రమల కేంద్రం.
2. జిల్లాలో గాలులు చాలా వేగంగా వీస్తూ ఉంటాయి. ముఖ్యంగా మే-సెప్టెంబరు కాలంలో గాలుల తీవ్రత చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఈ కాలాన్ని స్థానికంగా గాలికాలం అని అంటారు. అందుచేత పవన విద్యుత్తు కేంద్రాలు రామగిరి ప్రాంతాలలో విస్తృతంగా ఏర్పాటయ్యాయి.
3. పారిశ్రామికపరంగా గ్రానైటును శుద్ధి చేయు పరిశ్రమ, సిమెంటు పరిశ్రమ, ఉక్కు కార్మాగారం, బీడీల పరిశ్రమ, మోటారు కారు (కియా)

దర్శనీయ ప్రదేశాలు

• ప్రశాంతి నిలయం, పుట్టపర్తి: సత్యసాయి చేత స్థాపించబడిన అనేక సంస్థలు, అత్యాధునిక నైపుణ్యాల ఆసుపత్రి వున్నాయి.
• శ్రీ శృంగేరి ఆలయం, పుట్టపర్తి: 1.8 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో సుందర ప్రకృతి నేపథ్యంలో ఉంది.
• వీరభద్ర స్వామి దేవాలయం, లేపాక్షి: ఈ ఆలయం విజయనగరాజుల కాలంనాటిది. ప్రసిద్ధ మురల్ చిత్రాలతో చూపరులకు ఆకర్షిస్తూ ఉంటుంది. ఈ ఆలయంలో శివుడు, విష్ణువు, వీరభద్రుడు ప్రధాన దైవాలుగా ఉన్నారు. సుందర శిల్పకళ ఉట్టిపడే చిత్రాలతో అలంకృత స్తంభాల మీద నిలువెత్తు గాయకులు, నృత్యకారిణిల శిల్పాలు అనేక ఆకృతులలో చెక్కబడ్డాయి. ఈ ఆలయంలో దగ్గరలో 15 అడుగులు ఎత్తు, 22 అడుగుల పొడుగున విస్తరించిన నంది శిలావిగ్రహం వుంది.
• తిమ్మమ్మ మర్రిమాను, కదిరి: 5 ఎకరాలు విస్తీర్ణంలో విస్తరించిన అతి పెద్ద మర్రిచెట్టు. 1989లో అతిపెద్ద వృక్షంగా గిన్నీస్ రికార్డులకు ఎక్కింది.
• బట్రేపల్లి వాటర్ ఫాల్స్, కదిరి: వర్షాకాలంలో ప్రవహించే జలపాతం
• శ్రీలక్ష్మీనారాయణాలయం, కదిరి: ఈ ఆలయంలోని విగ్రహం స్వేదజలాలను స్రవిస్తూ ఉండడం ఒక ఆధ్యాత్మిక అద్భుతం.
• మడకశిర కోట, మడకశిర: పురాతన కోట

జిల్లా ప్రముఖులు

• సత్యసాయి బాబా ఆధ్యాత్మికవేత్త.
• ఫాదర్ ఫెర్రర్. ఆర్డిటి వ్యవస్థాపకుడు. సమాజ సేవకుడు.

చిత్ర మాలిక

• 

  లేపాక్షి నంది

• 

  శ్రీ లక్ష్మీనరసింహ దేవాలయం, కదిరి

• 

  సీత తీర్థం కోనేరు, పెనుకొండ దుర్గం

మూలాలు

ఆధార గ్రంథాలు

DES (2022). DISTRICT HAND BOOK OF STATISTICS - Sri Sathya Sai district (PDF).