బెనజీర్ భుట్టో: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
చి యంత్రము కలుపుతున్నది: pnb:بینظیر بھٹو
Translated from http://en.wikipedia.org/wiki/Benazir_Bhutto (revision: 299742384) using http://translate.google.com/toolkit.
పంక్తి 1: పంక్తి 1:
{{Translation/Ref|en|Benazir Bhutto|oldid=299742384}}

{{Infobox Prime Minister
{{Infobox Prime Minister
|name = Benazir Bhutto
|name =బెనజీర్ భుట్టో<br> بینظیر بھٹو
|image =Benazir Bhutto.jpg
|image = Benazir Bhutto.jpg
|order = 11th and 16th [[Prime Minister of Pakistan]]
|office =16వ [[పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి]]
|term_start = 19 October 1993
|president =[[వసీం సజ్జద్]]<br>[[ఫారూఖ్ లెఘారీ]]
|tep://www.indianexpress.com/news/muslim-law-doesnt-apply-to-jinnah-says-daughter/372877/</ref><ref name=shi3a>[[Vali Nasr]] ''The Shia Revival: How Conflicts Within Islam Will Shape the Future'' (W. W. Norton, 2006), pp. 88-90 ISBN 0-3933-2968-2</ref>
|term_start =[[19 అక్టోబర్]] [[1993]]
|website = [http://www.benazirbhutto.org benazirbhutto.org]
|term_end =[[5 నవంబర్]] [[1996]]
}}
|predecessor =[[మోయిన్ ఖురేషీ]]
'''బెనజీర్ భుట్టో ''' ({{lang-sd|بينظير ڀٽو}},{{lang-ur|{{Nastaliq|بینظیر بھٹو}}}},{{IPA2|beːnəziːɾ bʱʊʈːoː}}; 21 జూన్ 1953 – 27 డిసెంబర్ 2007) [[పాకిస్తాన్|పాకిస్తాన్‌]]కు చెందిన మధ్య-వామ రాజకీయదళమైన [[పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ |పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ]] (PPP) అధ్యక్షురాలిగా వ్యవహరించిన పాకిస్తాన్ రాజకీయ నాయకురాలు. రెండు సార్లు [[పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి |పాకిస్తాన్ ప్రధాన మంత్రి]]గా (1988–1990; 1993–1996) వ్యవహరించిన భుట్టో, [[ముస్లిం ప్రపంచం|ముస్లిం రాజ్య]] నాయకత్వం చేపట్టెందుకై ఎన్నికోబడిన మొట్ట మొదటి మహిళ.<ref>"బెనజీర్ భుట్టో: డాటర్ అఫ్ ట్రాజెడీ", బై హసన్ జైది, సౌరభ్ శుక్ల అండ్ ఎస్ ప్రసన్న రాజన్, ''ఇండియా టుడే'' , జనవరి 7, 2008</ref> ఆమె [[పాకిస్తాన్|పాకిస్తాన్]] యొక్క మొదటి మరియు నేటి వరకు ఏకైక మహిళా ప్రధాన మంత్రి.
|successor =[[మిరాజ్ ఖాలిద్]]

|office2 =12వ [[పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి]]

|president2 =[[గులాం ఇషాక్ ఖాన్]]
ఆమె కుటుంబము [[సింధిస్ |సింధి]] కులం యొక్క [[భుట్టో |భుట్టో]] తెగకి చెందింది. [[సింధీ ప్రజలు|సింధి]] జాతికి చెందిన పాకిస్తానీ [[షియా ముస్లిం |షియా ముస్లిం]], పాక్ మాజీ ప్రధానమంత్రి [[జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో |జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో]] మరియు [[ఇరాన్‌లో కుర్దీలు|ఇరానియన్-కుర్దిష్]] జాతికి చెందిన షియా ముస్లిం [[బేగం |బేగం]] [[నుస్రత్ భుట్టో |నుస్రత్ భుట్టో]]ల పెద్ద కుమార్తె బెనజీర్ భుట్టో.[[భారతదేశం|భారత దేశం]]లోని [[హర్యానా|హర్యానా]] ప్రాంతానికి చెందిన[6][8] తన స్వగ్రామమైన [[భట్టో కలన్|భట్టో కలాన్]] నుండి స్వాతంత్ర్యానికి ముందు ఆమె తాతగారు (తండ్రి యొక్క తండ్రి) [[సర్ షానవాజ్ భుట్టో |సర్ షాహ్ నవాజ్ భుట్టో]] [[సింధ్|సింధ్]] ప్రాంతంలోని [[లర్కానా జిల్లా|లర్కానా జిల్లా]]కు వలస వచ్చారు.<ref>{{cite web|url=http://www.scribd.com/doc/1018605/Benazir-Bhuttos-Biography|title=Benazir Bhutto's Biography<!-- Bot generated title -->}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pak-times.com/2007/12/27/biography-of-ppp-chairperson-benazir-bhutto/|title=Pakistan Times! » Blog Archive » Biography of PPP Chairperson Benazir Bhutto<!-- Bot generated title -->}}</ref>
|term_start2 =[[2 డిసెంబర్]] [[1988]]

|term_end2 =[[6 ఆగష్టు]] [[1990]]

|predecessor2=[[మహమ్మద్ ఖాన్ జునేజో]]
భుట్టో తన 35వ ఏట మొట్ట మొదటిసారిగా ప్రధానమంత్రి పదవి చేపట్టింది, కానీ 20 నెలల తరువాత అప్పటి పాక్ [[పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు|అధ్యక్షుడు]] [[గులాం ఇషాక్ ఖాన్ |గులాం ఇషాక్ ఖాన్]], అధికార దుర్వినియోగం చేసిందన్న ఆరోపణలపై ఆమెను పదవి నుండి తొలగించారు. 1993లో ఆమె మరొకసారి ఎన్నుకోబడింది, కాని 1996లో అవే ఆరోపణలు మోపుతూ అప్పటి అధ్యక్షుడు [[ఫరూఖ్ లెఘారీ|ఫరూఖ్ లెఘారీ]] ఆమెను తొలగించారు. 1998లో ఆమె తనకు తానే బహిష్కరణ విధించుకొని దేశము వదిలి [[దుబాయ్ |దుబాయ్]] వెళ్లింది.
|successor2 =[[గులాం ముస్తఫా జతోయ్]]

|birth_date ={{birth date|1953|6|21}}

|birth_place =[[కరాచీ]], [[పాకిస్తాన్]]
ఆమెపై ఉన్న అన్నీ ఆరోపణలను ఉపసంహరించుకొనేలా అధ్యక్షుడు [[పర్వేజ్ ముషర్రఫ్|పర్వేజ్ ముషర్రఫ్‌]]తో అవగాహనకు వచ్చిన తరువాత 18 అక్టోబర్ 2007న తిరిగి భుట్టో పాకిస్తాన్ చేరుకుంది.ఆమె ప్రధాన ప్రతిపక్ష నాయకురాలిగా ఉన్నప్పుడు, [[పాకిస్తానీ సార్వత్రిక ఎన్నికలు 2008|2008 పాకిస్తాన్ సార్వత్రిక ఎన్నికలు]] జరగబోయే రెండువారాల ముందు, [[రావల్పిండి |రావల్పిండి]] నగరంలో జరిగిన PPP బహిరంగ సభ నుండి వెళ్తున్నప్పుడు [[బెనజీర్ భుట్టో హత్య|హత్య]] చేయబడింది. మరుసటి సంవత్సరము మానవ హక్కుల రంగములో [[మానవ హక్కుల రంగంలో యునైటెడ్ నేషన్స్ ప్రైజ్|యునైటెడ్ నేషన్స్ బహుమతి]] గెలిచిన ఏడుగురిలో ఆమె పేరును కూడా చేర్చినారు.<ref>http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=29090&amp;Cr=human+rights&amp;Cr1=prize</ref>
|death_date ={{Death date and age|2007|12|27|1953|6|21|df=yes}}

|death_place =[[రావల్పిండీ]], [[పాకిస్తాన్]]

|nationality =[[పాకిస్తాన్|పాకిస్తానీ]]

|party =[[పాకిస్తాన్ పీపుల్స్ పార్టీ]]
==విద్యాభ్యాసము మరియు వ్యక్తిగత జీవితము==
|otherparty =
లర్కానాలోని ప్రఖ్యాత ముస్లిం కుటుంబానికి చెందిన [[నుస్రత్ భుట్టో |బేగం నుస్రత్ ఇస్పహానీ]] మరియు [[జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో |జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో]] దంపతులకు 21 జూన్ 1953న [[పాకిస్తాన్ డొమినియన్ |పాకిస్తాన్ డొమినియన్]] [[కరాచి |కరాచీ]]లో బెనజీర్ భుట్టో జన్మించింది.ఆమె కరాచీలోని లేడీ జెన్నింగ్స్ నర్సరీ పాఠశాల మరియు [[కాన్వెంట్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీ (కరాచీ)|కాన్వెంట్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీ]] పాఠశాలలో చదివింది.<ref>{{cite web|url=http://www.storyofpakistan.com/person.asp?perid=P024|title=Story of Pakistan — Benazir Bhutto |date=2003-06-01}}</ref> రెండు సంవత్సరాల వరకు రావల్పిండి ప్రెజెంటేషన్ కాన్వెంట్‌లో బడిచదువు సాగిన తరువాత, ఆమె [[ముర్రే|ముర్రీ]]లోని [[కాన్వెంట్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీ (ముర్రే)|జీసస్ అండ్ మేరీ కాన్వెంట్‌]]లో చదివింది.ఆమె తన 15వ ఏటనే [[ఆర్డినరీ లెవెల్ |O-లెవెల్]] పరీక్షలో ఉత్తీర్ణురాలయ్యింది.<ref name="br">{{cite web|url=http://www.bookrags.com/Benazir_Bhutto|title=Bookrags Encyclopedia of World Biography entry}}</ref> తరువాత ఆమె తన [[ఎ- లెవెల్|A-లెవెల్]] ముగించడానికి [[కరాచీ గ్రామర్ స్కూల్ |కరాచీ గ్రామర్ స్కూల్‌]]కు వెళ్ళింది.
|spouse =[[ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ]]

|relations =

|children =
పాకిస్తాన్‌లో తన మొదటి దశ చదువు ముగించిన తరువాత, ఆమె [[యునైటెడ్ స్టేట్స్|యునైటెడ్ స్టేట్స్‌‌]]లో పై చదువు కొనసాగించింది. 1969 నుండి 1973 వరకు [[హార్వర్డ్ యూనివర్సిటీ|హార్వర్డ్ యూనివర్సిటీ]] [[ర్యాడ్‌క్లిఫ్ కాలేజీ|ర్యాడ్‌క్లిఫ్ కళాశాల]] నుండి [[పోల్చదగిన ప్రభుత్వం|తారతమ్య ప్రభుత్వం]]పై ''[[లాటిన్ హానర్స్#టైప్స్ |కమ్ లాడ్]]'' గౌరవ సమేతంగా [[బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ |బ్యాచలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ పట్టా]] పుచ్చుకుంది.<ref>[http://womenshistory.about.com/gi/dynamic/offsite.htm?zi=1/XJ/Ya&amp;sdn=womenshistory&amp;cdn=education&amp;tm=12&amp;f=00&amp;tt=14&amp;bt=1&amp;bts=1&amp;zu=http%3A//www.britannica.com/eb/article%3Feu%3D81217 Encyclopædia Britannica entry] via about.com</ref> ఆమె [[ఫి బేటా కప్పా|ఫీ బెట కప్పా]]కు కూడా ఎన్నుకోబడింది.<ref name="br"></ref> తరువాత భుట్టో హార్వర్డ్‌లో తాను గడిపిన కాలాన్ని "జీవితములోని సంతోషకరమైన నాలుగు సంవత్సరాలు"గా భావిస్తూ "ప్రజాస్వామ్యంపై తనకు గల విశ్వాసానికి పునాదిగా భావిస్తున్నాను" అని చెప్పింది.తరువాత ఆమె 1995లో ప్రధాన మంత్రిగా, [[హార్వర్డ్ లా స్కూల్ |హార్వర్డ్ లా స్కూల్‌]]కై పాకిస్తానీ ప్రభుత్వం తరపున బహుమతి ఇస్తానంది.<ref>[http://www.boston.com/news/world/asia/articles/2007/12/28/classmates_at_harvard_recall_a_shy_girl_pinkie/ క్లాస్‌మేట్స్ ఎట్ హార్వర్డ్ రీకాల్ ఎ షై గాల్, 'పింకి'] డిసెంబర్ 28, 2007</ref> జూన్ 2006లో ఆమె టోరంటో యూనివర్సిటీ నుండి గౌరవ ఎల్ఎల్.డి పట్టా పుచ్చుకుంది.<ref name="University of Toronto">{{cite web|url=http://www.news.utoronto.ca/campus-news/u-of-t-names-20-honorary-degre.html|title=honorary degree recipients}}</ref>
|residence =

|alma_mater =[[లేడీ మార్గరెట్ హాల్, ఆక్స్‌ఫర్డ్]], [[రాడ్‌క్లిఫ్ కళాశాల]]

|occupation =
ఆమె తదుపరి విద్యాభ్యాసం [[యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్|యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌]]లో కొనసాగింది. 1973 మరియు 1977 మధ్య భుట్టో [[లేడీ మార్గరెట్ హాల్, ఆక్స్‌ఫర్డ్|లేడీ మార్గరెట్ హాల్‌, ఆక్స్‌ఫర్డ్]]లో, [[ఫిలాసఫీ, పాలిటిక్స్ మరియు ఎకనామిక్స్ |తత్వశాస్త్రము, రాజకీయ శాస్త్రము, మరియు అర్థశాస్త్రము]] చదువుతూ [[ఇంటర్నేషనల్ లా |అంతర్జాతీయ న్యాయశాస్త్రము]] మరియు [[రాజనీతి|రాజతంత్రానికి]] సంబంధించిన అదనపు కోర్సులు ముగించింది.<ref>{{cite web|url=http://www.wic.org/bio/bbhutto.htm|title=WIC Biography - Benazir Bhutto}}</ref> ఎల్ఎంహెచ్ తరువాత ఆమె [[సెయింట్ కేథరిన్ కాలేజీ, ఆక్స్‌ఫర్డ్|సెయింట్ కేథరిన్ కాలేజ్, ఆక్స్‌ఫర్డ్‌]]లో<ref>{{cite web|url=http://www.stcatz.ox.ac.uk/news_archive_pages/2007/BenazirBhutto.htm|title=Note at St. Catherine's web site}}</ref> హాజరయ్యింది మరియు డిసెంబరు 1976లో ప్రతిష్ఠాత్మక చర్చాసభకు మొట్ట మొదటి ఆసియా మహిళగా, [[ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనియన్ |ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనియన్]] అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికైంది.<ref name="br"></ref>
|profession =

|religion =[[ఇస్లాం|షియా ఇస్లాం]]

|signature =
18 డిసెంబర్ 1987న కరాచీలో [[ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ|ఆసిఫ్ అలీ జార్దరీ]]ని వివాహం చేసుకుంది.ఈ దంపతులకు ముగ్గురు పిల్లలు: [[బిలావల్ భుట్టో జర్దారీ|బిలావల్]], బఖ్త్‌వర్ మరియు అసీఫా.
|website =

|footnotes =}}

'''బెనజీర్ భుట్టో''' (Benazir Bhutto ) ([[21 జూన్]], [[1953]] – [[27 డిసెంబర్]], [[2007]]) పాకిస్తానీ రాజకీయ నాయకురాలు. ఈమె పాకిస్తాన్‌కు 2 సార్లు ప్రధానమంత్రిగా పనిచేసింది. పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రిగా పనిచేసిన తొలి మహిళ బెనజీర్. ముస్లిందేశాలలో ప్రధానమంత్రి బాధ్యతలు చేపట్టిన తొలి మహిళ కూడా బెనజీరే. [[1953]], [[జూన్ 21]]న [[పాకిస్తాన్|పాకిస్తాన్]]లోని [[కరాచీ]]లో జన్మించింది. ఈమె తండ్రి [[జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో]] కూడా పాకిస్తాన్‌కు ప్రధానమంత్రిగా పనిచేసినాడు.

==కుటుంబము==
అప్పటి [[చీఫ్ ఆఫ్ ఆర్మీ స్టాఫ్ ఆఫ్ ది పాకిస్తాన్ ఆర్మీ|సైనిక అధ్యక్షుడు]] జనరల్ [[ముహమ్మద్ జియా -ఉల్-హక్ |ముహమ్మద్ జియా-ఉల్-హక్]] నాయకత్వంలో 1977లో జరిగిన [[సైనిక కుట్ర |సైనిక కుట్ర]]లో బెనజీర్ భుట్టో తండ్రి, అప్పటి [[పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి|ప్రధానమంత్రి]] [[జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో |జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో]]ను పదవి నుండి తొలగించి [[మార్షియల్ లా |సైనిక పరిపాలన]]ను విధిస్తూ మూడు నెలల్లో ఎన్నికలు జరుపుతానని వాగ్దానం చేశాడు.కానీ, జనరల్ జియా సార్వత్రిక ఎన్నికలను జరిపే వాగ్దానాన్ని నిలబెట్టుకోకుండా, రాజకీయ నాయకుడు [[అహ్మద్ రాజా కసూరి |అహ్మద్ రజా కసూరి]] తండ్రిని హత్య చేయడానికి కుట్ర పన్నాడని సీనియర్ భుట్టో మీద నింద మోపారు. సైనిక కోర్టు జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టోకు మరణ శిక్ష విధించింది.


ఈ ఆరోపణలను చాలావరకు "ప్రజలు సందేహించినారు",<ref name="NYTdepose">[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=980CE2D61238F936A35752C1A960958260 పాకిస్తాన్స్ ప్రీమియర్ వాస్ పుట్ అండర్ హౌస్ అరెస్ట్], ''న్యూయార్క్ టైమ్స్'' , 5 నవంబర్ 1996, బై జాన్ యఫ్. బుర్న్స్ </ref> మరియు ఎంతో మంది విదేశీ నాయకులు [[క్షమాభిక్ష|క్షమాభిక్ష]]కై విన్నపం చేసినా, జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టోను 4 ఏప్రిల్ 1979న ఉరి తీశారు.<ref name="NYTdepose">[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=980CE2D61238F936A35752C1A960958260 పాకిస్తాన్స్ ప్రీమియర్ వాస్ పుట్ అండర్ హౌస్ అరెస్ట్], ''న్యూయార్క్ టైమ్స్'' , 5 నవంబర్ 1996, బై జాన్ యఫ్. బుర్న్స్ </ref>అధ్యక్షుడిగా వ్యవహరిస్తున్న జనరల్ జియా, క్షమాభిక్షకై వచ్చిన విన్నపాలను తిరస్కరించారు. ఉరితీసిన పిదప మే నెలాఖరు వరకు బెనజీర్ భుట్టోను మరియు ఆమె తల్లిని "పోలీస్ శిబిరం"లో ఉంచారు.<ref>[http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FA0E14FF3E5D12728DDDA00A94DD405B898BF1D3 పాకిస్తాన్ ఫ్రీస్ విడో అండ్ డాటర్ అఫ్ భుట్టో], ''న్యూయార్క్ టైమ్స్'' , 29 మే 1979</ref>


1985లో, బెనజీర్ భుట్టో తమ్ముడు [[షాహ్‌నవాజ్ భుట్టో |షాహ్ నవాజ్]] ఫ్రాన్స్‌లో అనుమానాస్పద స్థితిలో హత్య చేయబడ్డాడు. తరువాత 1996లో ఆమె యొక్క మరో తమ్ముడు [[ముర్తజా భుట్టో |మీర్ ముర్తజా]], హత్య తదితర పరిణామాలు, ప్రధాన మంత్రిగా ఆమె రెండో దశ అస్థిరత్వానికి దారి తీసాయి.



==ప్రధాన మంత్రి==
[[File:Benazir in Parliament.jpg|right|thumb|1998-1999 పార్లమెంటరీ సెషన్ సమయంలో ఎడమ నుంచి ఎడమ నుంచి : చౌదరి ముహమ్మద్ బర్జీస్ తాహిర్, అజ్మల్ ఖట్టాక్, ఐత్జాజ్ ఆహ్సన్, బెనజీర్ భుట్టో .]]


[[File:Benazir bhutto 1988.jpg|thumb|right|బెనజీర్ భుట్టో వాషింగ్టన్, డి.సి 1989లో సందర్శించినప్పుడు ]]
తండ్రికి కారాగార శిక్ష విధించి, ఉరి తీసినప్పుడు, చదువు ముగించుకుని పాకిస్తాన్ తిరిగి వచ్చిన భుట్టోను [[గృహ నిర్భంధం |గృహ నిర్భంధంలో]] ఉంచారు.1984లో [[యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్|యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్]] ఆమె తిరుగు ప్రయాణం అనుమతించిన తరువాత, జనరల్ [[ముహమ్మద్ జియా-ఉల్-హక్ |ముహమ్మద్ జియా-ఉల్-హక్]] మరణించేంత వరకు పాకిస్తాన్‌లో తన ఉనికి చాటలేకపోయింది. [[బహిష్కరణ|బహిష్కరింపబడిన వ్యక్తి]]గా ఆమె తన తండ్రి యొక్క PPP పార్టీకి నాయకురాలయింది. PPP నాయకురాలిగా తన తల్లి వారసత్వాన్ని పుచ్చుకుని, ఆమె జియా-ఉల్-హక్ హయాంలో, ప్రజాస్వామ్యానికి అనుకూలమైన ప్రతిపక్షంగా నిలిచింది.


బెనజీర్ తండ్రి మొదట పోటీ చేసిన స్థానం, NA 207 నుంచే ప్రధాన మంత్రిగా ఆమె పోటీ చేసింది.సింధ్ ప్రాంతములో 1926 సంవత్సరమున జరిగిన మొట్టమొదటి ఎన్నికలలో దివంగత సర్దార్ వాహిద్ బక్స్ భుట్టో ఈ స్థానంలో పోటీ చేశారు.ఈ ఎన్నికలు భారతదేశ [[సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ |సెంట్రల్ లెజిస్లెటివ్ అసెంబ్లీ]] కొరకు జరిగెను సర్దార్ వాహిద్ బక్స్ గెలవడమే కాకుండా, ప్రజాతంత్రం మూలకంగా ఎన్నుకోబడిన పార్లమెంట్‌కు సింధ్ నుండి ఎన్నికైన మొట్టమొదటి ప్రతినిధులవడమే గాక 27 సంవత్సరాల వయస్సులో అందరికంటే చిన్న సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ సభ్యులయ్యారు. వాహిద్ బక్స్ సాధించిన ఘనత అత్యున్నతమైనది, ఎందుకంటే ఆయన మొట్టమొదటి భుట్టోగా ఏ స్థానం నుంచి ఎన్నికల్లో గెలిచారో, అప్పటి నుంచి ఆ స్థానం వారి కుటుంబానికే పరిమితమైపోయింది. కాబట్టి, రాచబాటను కనిపెట్టిన ఘనత మరియు ఈ క్రమాన్ని మొదలు పెట్టిన ప్రతిష్ఠ ఆయనకే దక్కును. అంతే కాకుండా సర్దార్ వాహిద్ బక్స్ బొంబాయి కౌన్సిల్‌కు కూడా ఎన్నికయ్యారు.33వ ఏట, వాహిద్ బక్స్ యొక్క అకాల మరియు అనుమానాస్పద మరణానంతరము, ఆయన తమ్ముడు నవాబు నబి బక్స్ భుట్టో అదే సీటునుండి ఎన్నికల్లో పాల్గొని గెలవడమే కాకుండా పదవీ విరమణ చేసే వరకు ఓటమి అనేది ఎరుగలేదు. తన తదుపరి ఆ స్థానాన్ని జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో పోటీ చేయడానికి ఇచ్చినవారు ఆయనే.


16 నవంబర్ 1988న, పది సంవత్సరాలలో జరిగిన మొదటి బహిరంగ ఎన్నికలలో, భుట్టో యొక్క PPP, [[నేషనల్ అసెంబ్లీ అఫ్ పాకిస్తాన్ |నేషనల్ అసెంబ్లీ]]లో పెద్ద ఎత్తున సీట్లు గెలుచుకుంది. [[డిసెంబర్ 2|డిసెంబర్ 2]]వ తేదీన భుట్టో 35 సంవత్సరాల చిన్న వయస్సులోనే ఆధునిక యుగానికి చెందిన ఎక్కువ శాతం ముస్లింలు గల దేశ [[ప్రభుత్వం |ఐకమత్యపు ప్రభుత్వానికి]] మొట్ట మొదటి మహిళా ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికయ్యింది.[[లిబరల్ ఇంటర్నేషనల్ |లిబరల్ ఇంటర్నేషనల్]] వారు 1989లో బెనజీర్‌కు [[ప్రైజ్ ఫర్ ఫ్రీడం |ప్రైజ్ ఫర్ ఫ్రీడం]] అవార్డు ఇచ్చారు.ఈ సమయాన భుట్టో సాధించిన ఘనతల్లో రాష్ట్ర సంస్కరణ మరియు ఆధునిక దృక్పధానికై చొరవ తీసుకోవడం ఒక భాగముగా చేర్చబడినాయి, కాని నిక్షేప నియమాలు పాటించువారు కొందరు దీనినే పాశ్చాత్య పద్ధతిగా భావించారు.అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలపై , 1990లో భుట్టో ప్రభుత్వం రద్దు చేయబడింది, కాని దానికి సంబంధించి ఎలాంటి విచారణ జరగలేదు. అక్టోబర్ 1990 ఎన్నికల తరువాత జియా శిష్యరికం నుంచి వచ్చిన [[నవాజ్ షరీఫ్ |నవాజ్ షరీఫ్]] అధికారం చేబట్టారు. షరీఫ్ ప్రధాన మంత్రిగా మూడు సంవత్సరాలు పరిపాలించినప్పుడు భుట్టో [[ప్రతిపక్ష నేత (పాకిస్తాన్)|ప్రతిపక్ష నేతగా]] ఉంది.


తిరిగి [[పాకిస్తానీ సార్వత్రిక ఎన్నికలు 1993|అక్టోబర్ 1993లో ఎన్నికలు]] జరిగాక ఆమె యొక్క PPP ఐక్యదళం గెలుపు సాధించి, భుట్టోకు అధికారం సంపాదించి పెట్టడమేగాక ఆమెకు తన సంస్కరణ కార్యక్రమాలు చేపట్టడానికి ఉపయోగపడింది.పాత్రికేయులు శ్యామ్ భాటియా ప్రకారం, అదే సంవత్సరం ప్రభుత్వం తరపున భుట్టో [[ఉత్తర కొరియా |ఉత్తర కొరియా]]ను సందర్శించినప్పుడు, యురేనియం ఎన్‌రిచ్మెంట్ నిర్దిష్ట అంశాలను దొంగచాటుగా CD మూలకంగా రవాణా చేసి వాటికి బదులుగా వారినుండి క్షిపణుల సాంకేతిక పరిజ్ఞానానికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని సంపాదించింది.<ref>{{cite news |first=Glenn |last=Kessler |title=Bhutto Dealt Nuclear Secrets to N. Korea, Book Says |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/story/2008/06/01/ST2008060100007.html |publisher=Washington Post |date=2008-06-01 |accessdate=2008-06-01}}</ref> 1996లో [[రాజకీయ అక్రమాలు |అధికార దుర్వినియోగం]] నేరారోపణల మధ్య అప్పటి అధ్యక్షుడు [[ఫరూఖ్ లెఘారి|ఫారూఖ్ లెఘారి]], ఎనిమిదవ సవరణలో ప్రభుత్వాన్నితొలగించేందుకు తనకు ఇచ్చిన విచక్షణాధికారంతో భుట్టోను పదవినుండి తొలగించారు.అధ్యక్షుడు లెఘారి ఇచ్చిన తొలగింపు తీర్పును సుప్రీం కోర్ట్ 6-1 అధికార సమ్మతితో ధృవీకరించింది.<ref>{{cite web|url=http://www.pub.umich.edu/daily/1997/jan/01-30-97/news/news7.html|title=Pakistan Supreme Court Upholds Benazir Bhutto's Dismissal on the basis of Corruption and Extra-Judicial Killings of MQM Workers and Supporters}}</ref>
భుట్టోను వ్యతిరేకించిన [[పంజాబ్ ప్రజలు|పంజాబీ]] సమాజంలోని పేరు ప్రతిష్ఠలు గల పెద్దలు మరియు జమీందారు కుటుంబానికి చెందిన వారు ఆమెను విమర్శించారు.ఆమె ఈ అసమ్మతినే పాకిస్తాన్ అస్థిరత్వానికి కారణంగా ఎత్తి చూపారు.భుట్టో పరిపాలనను ముషర్రఫ్ "కపట ప్రజాస్వామ్య కాలం"గా పేర్కొన్నారు, మరియు ఇతరులు ఆమె పరిపాలనా కాలాన్ని లంచగొండితనం మరియు విఫలమైన ప్రభుత్వంగా పరిగణించారు.<ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/01/13/AR2008011303447.html మెనీ పాకిస్తానీస్ సి లీడర్ యాజ్ హవింగ్ రీయిండ్ టూ లాంగ్] జనవరి 14, 2008</ref>



===మహిళలకై విధానాలు ===
ఎన్నికల ప్రచారాల్లో భుట్టో ప్రభుత్వం, మహిళలపై చూపుతున్న వివక్ష విషయాలతో సహా మహిళల సామాజిక మరియు ఆరోగ్య విషయాలపై తమ తాపత్రయాన్ని తెలిపింది.భుట్టో, మహిళల పోలీసు స్టేషన్‌లు, న్యాయస్థానాలు మరియు మహిళా అభివృద్ధి బ్యాంక్‌లు నెలకొల్పడానికి ప్రణాళికలు ప్రకటించింది.ఈ పథకాలు ప్రణాళికలు ఉన్నప్పటికీ, భుట్టో మహిళల సంక్షేమానికై సేవలను చట్టబద్దంగా ప్రస్తావించలేదు. ఆమె తమ ఎన్నికల ఉద్యమంలో, పాకిస్తాన్‌లో మహిళల హక్కులను పరిమితం చేసే [[హుదూద్ |హుదూద్]] మరియు [[జినా (అరబిక్)|జిన]] లాంటి అధికార శాసనములు) వివాదాస్పదమైన చట్టాలను రద్దు చేస్తానని వాగ్దానం చేసింది.<ref>{{cite web|title=Women in Pakistan: Disadvantaged and denied their civil rights|url=http://asiapacific.amnesty.org/library/Index/ENGASA330231995?open&of=ENG-376|publisher=Amnesty International|date=1995-12-06|accessdate=2008-08-04}}</ref> భుట్టో [[ప్రో -లైఫ్ |జీవితానికి ప్రాముఖ్యత]] ఇచ్చేది. కైరోలో జరిగిన [[జనాభా మరియు అభివృద్ధి అంశాలపై అంతర్జాతీయ సమావేశం|జనాభా మరియు అభివృద్ధి అంశాలపై చర్చించటానికి ఏర్పాటైన అంతర్జాతీయ సమావేశం]]లో గర్భనిరోధానికి విరుద్ధంగా వాదించడమే కాకుండా, "వ్యభిచారం, [[అబార్షన్|గర్భ నిరోధం]], సంభోగ విద్య మరియు ఇతర విషయాలు, ప్రత్యేకమైన సామాజిక జాతిశీలత కలిగిన వ్యక్తులు, సమాజం మరియు మతాలపై రుద్దటానికి చూస్తున్నట్లు" పాశ్చాత్య దేశాలపై ఆరోపణ చేసింది.<ref>టర్నర్, బ్రెయిన్ యస్ (2003) ''[http://books.google.ca/books?id=zOAo9VvT4FEC ఇస్లాం క్రిటికల్ కాన్సెప్ట్స్ ఇన్ సోషియాలజీ ]'' (p. 118) రుట్లేడ్జ్
</ref>


చివరకు [[పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ |పర్వేజ్ ముషర్రఫ్]], జూలై 2006లో జినా అధికార శాసనాన్ని అధ్యక్ష అధికార శాసనం ద్వారా రద్దు చేశారు.<ref>{{cite news|title=Pakistan ends zina|url=http://www.thehindubusinessline.com/life/2007/02/23/stories/2007022300150400.htm|work=The Hindu Business Line|date=2007-02-23|accessdate=2008-08-04}}</ref>


భుట్టో, ప్రస్తుత మరియు మాజీ ప్రధాన మంత్రులు మరియు రాష్ట్రపతుల [[కౌన్సిల్ అఫ్ వుమెన్ వరల్డ్ లీడర్స్ |ప్రపంచ మహిళా నాయకుల కౌన్సిల్‌కు]], చైతన్యవంతమైన మరియు సంస్థాపక సభ్యురాలిగా ఉండేది.<ref>{{cite web|title=Council Members|url=http://www.womenworldleaders.org/members.htm|publisher=Council of Women World Leaders|accessdate=2008-08-04}}</ref>



===తాలిబాన్‌పై విధానం===
సెప్టెంబర్ 1996న [[కాబూల్ |కాబూల్‌]]లో తాలిబాన్ అధికారాన్ని చేపట్టింది.భుట్టో పరిపాలన కాలంలోనే [[తాలిబాన్ |తాలిబాన్]] [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్ |ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌‌లో]] ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.<ref>{{cite web|url=http://www.iht.com/articles/2008/01/04/opinion/eddalrymple.php|title=Bhutto's deadly legacy}}</ref> రచయిత [[స్టీఫెన్ కోల్|స్టీఫెన్ కోల్]] ప్రకారం అప్పటి చాలా నేతల వలే ఆమె కూడా తాలిబాన్‌ను ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను ధృఢపరిచే మరియు [[సెంట్రల్ ఆసియన్ రిపబ్లిక్స్ |సెంట్రల్ ఆసియన్ రిపబ్లిక్స్‌కు]] వ్యాపార చొరవ కలిగించే సమూహంగా భావించింది.<ref>S. Coll, ''"ఘోస్ట్ వార్స్: ది సీక్రెట్ ఆఫ్ ది CIA, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, అండ్ ది బిన్ లాడెన్. ఫ్రం ది సోవియట్ ఇన్వేషన్ టూ సెప్టెంబర్ 10, 2001"'' , పెంగ్విన్ ప్రెస్ HC, [[యునైటెడ్ స్టేట్స్ |US]] 2004</ref> ఆయన దావా ఏమనగా యునైటెడ్ స్టేట్స్ వలెనే, ఆమె ప్రభుత్వం కూడా తాలిబాన్‌కు సైనిక మరియు ఆర్థిక సహాయాన్ని అందించడమే గాక చిన్న పాకిస్తానీ సైనిక యూనిట్‌ను ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌కు పంపింది.


ఈ మధ్యనే ఆమె, తాలిబాన్‌కు విరుద్ధమైన దృక్పధాన్ని అలవరించుకుని, తాలిబాన్ మరియు తాలిబాన్ మద్దతుదారుల తీవ్రవాద చర్యలను ఖండించింది.<ref>{{cite news|url=http://www.msnbc.msn.com/id/21374344/|title=Bhutto blames Taliban, al-Qaida for explosions|date=2007-10-19|publisher=msnbc.com|accessdate=2008-09-13}}</ref>



==అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలు ==
ఫ్రెంచ్, పోలిష్, స్పానిష్ మరియు స్విస్ దస్తావేజులు భుట్టో మరియు ఆమె భర్తపై అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలను రేకెత్తించింది. వారు [[బ్యాంకింగ్ ఇన్ స్విట్జర్లాండ్ |స్విస్ బ్యాంకు]]లో నల్ల డబ్బు దాచినట్లు ఆరోపణలతో సహా ఎన్నో న్యాయ వ్యవహారాల్లో చిక్కుకున్నారు. ఎప్పుడూ నేరస్థులుగా రుజువు కాకపోయినప్పటికీ, ఆమె భర్త, [[ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ|ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ]], ఇలాంటి అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలతో ఎనిమిది సంవత్సరాలు జైలులో గడిపాడు.2004లో జామీను మీద విడుదలయిన తరువాత, జర్దారీ తనను జైలులో చిత్రహింసలకు గురిచేసినట్లు వెల్లడించారు; మానవ హక్కుల సంఘాలు వారి హక్కులకు భంగం కలిగిందని భావిస్తూ వారి దావాను బలపరిచారు.<ref>{{cite web|url=http://www.dawn.com/2003/11/09/local35.htm|title=C'wealth apprised of Asif's 'illegal' detention - Dawn Pakistan}}</ref>


1998 ''న్యూయార్క్ టైమ్స్'' అన్వేషణాత్మక సమాచారం<ref name="jld1">[http://www.samsloan.com/benazir.htm భుట్టో క్లాన్ లీవ్స్ ట్రయల్ అఫ్ కరప్షన్ ఇన్ పాకిస్తాన్], బై జాన్ ఎఫ్. బర్న్స్, ''న్యూ యార్క్ టైమ్స్'' , 1998-01-09</ref> యొక్క దావా ఏమనగా ఆసిఫ్ జర్దారీ ప్రధాన భాగస్వామిగా స్విట్జర్లాండ్‌లో ఉన్న వారి కుటుంబ న్యాయవాదితో ముడిపడి ఉన్న బ్యాంకు ఖాతాల నెట్‌వర్క్‌ను పాకిస్తానీ అన్వేషకుల వద్ద ఉన్న దస్తావేజులు బట్టబయలు చేయగలవు.ఈ పరిశోధన వ్యాసంలో, ఫ్రెంచ్ అధికారులు విడుదల చేసిన దస్తావేజులు ప్రకారం,
ఫ్రెంచ్ విమాన తయారీదారు [[దస్సాల్ట్|డస్సాల్ట్‌కు]], జర్దారీ నియంత్రణలోనున్న స్విస్ కార్పొరేషన్‌కు 5% శాతం కమీషన్‌కు బదులుగా వైమానిక దళం యొక్క [[ఫైటర్ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్|ఫైటర్ జెట్ విమానాలను]] మార్పిడి చేయడానికి విశేష అధికారాలు ఇచ్చినట్లు తెలిపింది.ఇంతే కాకుండా ఈ వ్యాసంలో, దుబాయ్ కంపెనీ పాకిస్తాన్‌కు బంగారము దిగుమతి చేయడం కొరకు ప్రత్యేక లైసెన్స్ పొందినట్లు, దీనికై ఆసిఫ్ జర్దారీ దుబాయ్‌లో తన [[సిటిబాంక్|సిటీ బ్యాంకు]] ఖాతా ద్వారా 10 లక్షల డాలర్ల కంటే అధికంగా తీసుకున్నట్లు తెలిపింది. జర్దారీకి డబ్బు చెల్లించలేదని, దస్తావేజులు సృష్టించబడినవని కంపెనీ యజమాని ఆరోపించాడు.


భుట్టో తన మీద, తన భర్త మీద వేసిన ఆరోపణలు మొత్తం రాజకీయంగా ప్రేరేపింపబడినవని వాదించింది. <ref name="Bhutto's Husband Appeals">[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9405E4D6143FF932A25756C0A96F958260&amp;n=Top%2fReference%2fTimes%20Topics%2fPeople%2fZ%2fZardari%2c%20Asif%20Ali భుట్టోస్ హస్బెండ్ అప్పీల్స్] 11 మే 1999</ref><ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E05E1DF1231F933A05751C1A961958260&amp;n=Top%2fReference%2fTimes%20Topics%2fPeople%2fZ%2fZardari%2c%20Asif%20Ali వరల్డ్ న్యూస్ బ్రీఫ్; జైలుకు పంపబడిన భుట్టో భర్త] 30 డిసెంబర్ 1997లో సెనెటర్‌గా గెలుపొందారు</ref> భుట్టో వాదనను [[ఆడిటర్ జనరల్ ఆఫ్ పాకిస్తాన్|పాకిస్తాన్ ఆడిటర్ జనరల్]](AGP) నివేదిక బలపరుస్తోంది. అందులో గల సూచన ప్రకారం బెనజీర్ భుట్టోను 1990లో పదవి నుండి తొలగించటానికి అప్పటి అధ్యక్షుడు గులాం ఇషాక్ ఖాన్ ఆరోపణలను ఆమోదించటమే కారణం. AGP నివేదన ప్రకారం 1990-92లో భుట్టో మరియు ఆమె భర్త మీద 19 కేసులు మోపడానికి ఖాన్ 28 లక్షల రూపాయలు న్యాయవిరుద్ధంగా న్యాయవాదులకు ఇచ్చాడు.<ref>{{cite web|url=http://www.indiaenews.com/india/20060725/16131.htm|title=The Bhutto saga takes a new turn}}</ref>


అయినప్పటికీ భుట్టో మరియు భర్త యొక్క ఆస్తులపై విచారణ మరియు ఆ విషయంపై పలువురి మధ్య చర్చ కొనసాగింది. న్యాయవాదులు, వారి యొక్క స్విస్ బ్యాంకు ఖాతాలో సుమారు 740 లక్షల డాలర్లు<ref name="jld2">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article2652808.ece భుట్టో లక్షల కరప్షన్ అపరాధాల్ని మన్నించవచ్చు], ది సండే టైమ్స్, 2007-10-14</ref> ఉన్నట్టు ఆరోపించినారు. జర్దారీ 40 లక్షల డాలర్ల విలువ చేసే నియో-[[తుదోర్ స్టైల్ ఆర్కిటెక్చర్ |ట్యూడర్‌ని‌]] ఇంగ్లాండ్, UKలోని [[సర్రే |సుర్రే]]లో కొన్నారు.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/823259.cms ఆసిఫ్ జార్దారి క్లైమ్స్ టు ఎ 4 లక్షల UK పౌండ్ల ఎస్టేట్], ది టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా, 2004-08-22</ref><ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article393637.ece భుట్టో కరప్షన్ లిస్టులో £4 m సర్రే మాన్షన్ ఉంది], ది సండే టైమ్స్, 2004-11-21</ref> మరెన్నో విదేశీ ఆస్తులు జార్దారీ కుటుంబానికి ఉన్నట్లు పాకిస్తానీ విచారణాధికారులు బయటపెట్టారు.జర్దారీ పెళ్లి సమయంలో మామూలు ఆస్తులు గల వారి తల్లిదండ్రులకు [[నోర్మండీ|నోర్మండిలో]] ఉన్న 2.5 లక్షల డాలర్ల విలువచేసే ఆస్తి కూడా ఇందులో ఉంది.<ref name="jld1"></ref> కానీ భుట్టో తనకు విదేశాలలో చెప్పుకోతగ్గ ఆస్తులు ఉన్నాయనే విషయాన్ని నిరాకరించింది.



===స్విట్జర్లాండ్===
23 జూలై 1998న స్విస్ ప్రభుత్వం భుట్టో మరియు ఆమె భర్తపై అవినీతి ఆరోపణలు చేస్తూ పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వానికి కొన్ని పత్రాలు సమర్పించింది. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/136259.stm సౌత్ ఆసియా భుట్టో 'కరప్షన్ డాక్యుమెంట్లు పాకిస్తాన్‌కు చేరాయి], గురువారం, 23 జూలై 1998</ref> ఆ పత్రాలలో స్విస్ అధికారులు జర్దారీకి విరుద్ధంగా [[మనీ లాండరింగ్ |డబ్బు లావాదేవీలు]] జరిగినట్లు ఫిర్యాదు చేశారు.భుట్టో మరియు ఆమె భర్తపై 1997లో స్విస్ అధికారులు స్థంభింపజేసిన 13.7 లక్షల డాలర్ల ఘటనపై పాకిస్తానీ ప్రభుత్యం విచారణ జరుపుతోంది. దాదాపు 1.5 కోట్ల డాలర్లు చట్ట విరుద్ధ కార్యకలాపాల ద్వారా అక్రమంగా భుట్టో మరియు ఆమె భర్త పొందినట్టు పాకిస్తాన్ ప్రభుత్యం ఆమెపై అపరాధ కేసులు దాఖలు చేశారు.<ref>[http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB0716FB39590C738EDDA10894D0494D81&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss డబ్బు లావాదేవీల్లో ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న భుట్టో వ్యాజ్యము పాకిస్తాన్ లో జరగాలని స్విస్ కోరింది], 20 ఆగష్టు 1998, గురువారం, బై ఎలిజబెత్ ఒస్లోన్</ref> దస్తావేజుల ప్రకారం జర్దారీ చేతికందిన సుమారు 175,౦౦౦ డాలర్లతో బెనజీర్ భుట్టో వజ్రాల హారాన్ని కొనుగోలు చేసినట్లు తెలిసింది.<ref>[http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB0716FB39590C738EDDA10894D0494D81&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss డబ్బు లావాదేవీల్లో ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న భుట్టో వ్యాజ్యము పాకిస్తాన్ లో జరగాలని స్విస్ కోరింది], ఆగష్టు 20, 1998, గురువారం, బై ఎలిజబెత్ ఒస్లోన్</ref> పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం స్విస్ అధికారులకు అందించిన తప్పుడు ఆధారాలతో స్విస్ అధికారులు తప్పుదారిన పడ్డారని, PPP ప్రతిస్పందిస్తూ బలంగా ఆరోపణలను తోసిపుచ్చింది.


6 ఆగష్టు 2003న స్విస్ మెజిస్ట్రేట్ భుట్టోను, ఆమె భర్తను అక్రమ డబ్బు లావాదేవీల్లో దోషులుగా కనుగొంది.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C02E1D61F3EF935A3575BC0A9659C8B63&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss ఆసియా: పాకిస్తాన్: స్విట్జర్లాండ్ లో భుట్టోకు శిక్ష పడింది] 6 ఆగష్టు 2003</ref> వారిరువురికి ఆరు నెలల జైలు శిక్ష విధించి, 11 లక్షల డాలర్లు పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వానికి కట్టవలసినదిగా ఆజ్ఞాపించింది. ఆరు సంవత్సరములు నడిచిన విచారణ తుదకు పాకిస్తాన్‌లోని కాంట్రాక్టు చేజిక్కించుకోవడానికి స్విస్ కంపెనీ భుట్టో, జర్దారీలకు 10 లక్షల డాలర్లు ముట్టజెప్పినట్లు తేల్చింది. దంపతులు కోర్టులో ఫిర్యాదు చేస్తామని చెప్పారు. పాకిస్తాన్‌లో వ్యాపారం చేసేందుకు విదేశీ సంస్థలు ముట్టజెప్పిన వంద లక్ష డాలర్లలో సుమారు 40 లక్షల డాలర్లతో 1995 [[జెనీవా|జెనీవా]]లోని సిటీ బ్యాంకులో జర్దారీ ఖాతా తెరిచాడని పాకిస్తానీ విచారణ అధికారులు అన్నారు.<ref>[http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F30A13F735540C7A8CDDA80894D0494D81&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss ది భుట్టో మిల్లియన్స్; అ బ్యాక్‌గ్రౌండ్ చెక్ ఫార్ ఫ్రం ఆర్డినరీ], 9 జనవరి 1998, శుక్రవారం, బై జాన్ ఎఫ్. బర్న్స్ (NYT)</ref> అక్టోబర్ 2007 లో డేనియల్ జప్పెల్లి, జెనీవాలో ఉన్న కాంటన్ ప్రధాన న్యాయవాది [[అక్టోబర్ 29|అక్టోబర్ 29]]న పాకిస్తాన్ మాజీ ప్రధాన మంత్రి బెనజీర్ భుట్టోపై చేపట్టిన విచారణ పూర్తయ్యిందని ఆ విచారణ పత్రాలు తనకు అందాయని, అయితే ఆమెకు వ్యతిరేకంగా స్విట్జర్లాండ్‌లో మున్ముందు ఎలాంటి న్యాయపరమైన చర్యలు చేపట్టవచ్చో స్పష్టంగా చెప్పలేమని అన్నాడు.<ref>[http://www.iht.com/articles/ap/2007/10/29/europe/EU-GEN-Switzerland-Pakistan-Corruption.php భుట్టోకు వ్యతిరేకంగా స్విస్ న్యాయవాది పిటిషన్ దాఖలు చేస్తాడు], 29 అక్టోబర్ 2007, సోమవారం, బై ది అసోసియేటెడ్ ప్రెస్</ref>



===పోలాండ్===
పోలిష్ ప్రభుత్యము బెనజీర్ భుట్టో మరియు ఆమె భర్త అక్రమాలకు పాల్పడినట్లు ఆరోపిస్తూ అందుకు సంబంధించిన 500 పేజీల దస్తావేజులను పాకిస్తాన్‌కు సమర్పించింది. 1997లో కుదుర్చుకున్న ఒప్పందం ప్రకారం 8,000 ట్రాక్టర్ల కొనుగోలుకు సంబంధించినవి.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article393637.ece భుట్టో కరప్షన్ లిస్టులో £4 m సర్రే మాన్షన్ ఉంది] 21 నవంబర్ 2004</ref><ref>[http://www.indianexpress.com/res/web/pIe/ie/daily/19990507/ige07029.html పోలాండ్ గివ్స్ పాక్ పేపర్స్ ఆన్ $ 2 mn భుట్టో బ్రైబ్] 6 మే 1999</ref> తమ ఒప్పందాన్ని అంగీకరించినందుకు ఒక ట్రాక్టర్ కంపెనీ కమీషన్లు ఇచ్చినట్టు పోలిష్ పత్రాలలో ఉన్నాయని పాకిస్తానీ అధికారులు పేర్కొన్నారు.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/337983.stm వరల్డ్: సౌత్ ఆసియా పోలాండ్‌తో భుట్టో అధికార దుర్వినియోగానికి లింకు ఉంది], శుక్రవారం, 7 మే 1999</ref> ఈ ఒప్పందం ప్రకారం సుమారు 103 లక్షల రూపాయలు అనగా 2 లక్షల డాలర్లు లంచం అందినట్లు ఆరోపణలు వున్నాయి.<ref name="Bhutto's Husband Appeals"></ref> "అవామీ ట్రాక్టర్ స్కీమ్ ప్రారంభించినందుకుగాను భుట్టో మరియు ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ ఈ డబ్బును లంచాల రూపంలో అందుకున్నట్లు పోలాండ్ నుంచి అందుకున్న పత్రాలు ద్రువీకరిస్తున్నట్లు", [[APP|APP]] తెలిపారు. దక్షిణ ఆఫ్రికాలోని దర్గల్ అనే ప్రాంతానికి చెందిన జెన్స్ శ్లెగెల్మిల్చ్ మరియు డిడైర్ ప్లాంటిన్ అనే మధ్యవర్తుల ద్వారా 1.969 లక్షల డాలర్ల విలువగల 5,900 [[ఉర్సుస్ ట్రాక్టర్ ఫ్యాక్టరీ |ఉర్సస్]] ట్రాక్టర్లను సరఫరా చేసినందుకుగాను భుట్టో మరియు ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ 7.15 శాతం కమీషన్ రూపంలో అందుకున్నట్టు ఆరోపణ.<ref>[http://www.dawn.com/2004/07/23/top8.htm స్విస్ అధికారులు భుట్టో పేరును ప్రస్తావించారు అని NAB తెలిపింది: ఉర్సూస్ ట్రాక్టర్ కేసు] 22 జూలై 2004</ref>



===ఫ్రాన్స్ ===
ఫ్రెంచ్ మిలటరీ కాంట్రాక్టర్, [[దస్సాల్ట్ ఎవియేషన్|దస్సాల్ట్ ఏవియేషన్]] అతి లాభదాయకమైన ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నట్లు దస్తావేజులలో ఉంది.1998లో భుట్టో భర్త జర్దారీ వాయు సేన యొక్క యుద్ధ విమానాలు మార్చడానికి దస్సాల్ట్‌కు విశేషమైన అధికారాలు ఇచ్చినందుకుగాను స్విట్జర్లాండ్‌లోని జర్దారీ ఆధీనంలో వున్న కార్పొరేషన్ ఖాతాలో ఐదు శాతం డబ్బు జమ చేసేలా జర్దారీ ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నట్లు ఫ్రెంచ్ అధికారులు ఆరోపించారు.<ref>{{cite web|url=http://72.14.235.104/search?q=cache:bpWZNto3YNEJ:www.thepost.com.pk/OpinionNews.aspx%3Fdtlid%3D123803%26catid%3D11+AGP+1990+Bhutto+report&hl=en&ct=clnk&cd=6&client=firefox-a|title=Sweet Economic-Political Deal}}</ref>


ఆ కాలంలో ఫ్రెంచ్ అధికార దుర్వినియోగ చట్టాల ప్రకారం ఫ్రెంచ్ అధికారుల లంచాలు నిషేధం, కాని విదేశీ అధికారుల అక్రమ డబ్బును అనుమతించి వాటికి [[ఫ్రాన్స్ |ఫ్రాన్స్‌]]లో [[పన్ను తగ్గింపు|పన్ను రాయితీ]] ఇచ్చింది.కాని ఫ్రాన్స్ ఈ చట్టాన్ని 2000లో మార్చింది.<ref>{{cite web|url=https://www.oecd.org/document/35/0,3343,en_33873108_33873838_36428195_1_1_1_1,00.html|title=Steps taken by France to implement and enforce the Convention on Combating Bribery of Foreign Public Officials in International Business Transactions}}</ref>



===హెలికాప్టర్ కుంభకోణం===
{{Unreferenced|date=May 2008|article's section called "Helicopter scandal"}}
హెలికాప్టర్ కొనుగోలుకు సంబంధించిన 1998-1999లో పబ్లిక్ అకౌంట్స్ కమిటీ (PAC) విచారణ చేపట్టింది ఆ కేసులో 2.168 లక్షల డాలర్లు మరియు 1.1 లక్షల ప్రజల సొమ్ము దుర్వినియోగం అయినట్లు ఉంది.ఈ కేసును సరైన పద్ధతిలో విచారించలేదని రికార్డులు చెబుతున్నాయి.క్యాబినెట్ విభాగము ఫిర్యాదుపై రావల్పిండి స్టేట్ బ్యాంకు సర్కిల్‌లో వున్న ఫెడరల్ ఇన్వెస్టిగేషన్ ఏజెన్సీలో FIR No 1గా కేసు నమోదయింది. [[చౌధరీ ముహమ్మద్ బర్జీస్ తాహిర్|చౌదరి ముహమ్మద్ బర్జీస్ తాహిర్]] మరియు ఫరీదుల్లా జమాలి, జమ్‌షెద్ అలీ షాహ్ ఆధ్వర్యంలో పరిపూర్ణమైన విచారణ జరిగిందిమాజీ అధ్యక్షుడు ఫారూఖ్ లెఘారి మరియు మాజీ ప్రధాన మంత్రి బెనజీర్ భుట్టో ఇంకా ఇతరులకు విచారణ కమిటీ చైర్మన్ '''బర్జీస్ తాహిర్''' సమన్లు జారీ చేశారు. ఈ కేసుకు పాకిస్తాన్ లోపల మరియు వెలుపల అత్యంత విస్తారమైన మీడియా కవరేజ్ లభించింది. ఫైలులో దొరకిన కమిటీ ఇచ్చిన ప్రతిపాదనలు ఈ విధంగా ఉన్నాయి.


'''6.1:''' ప్రభుత్వాన్ని మోసం చేసినందుకు (1)కాలాబాగ్‌కు చెందిన మలిక్ అల్లాహ్ యార్ ఖాన్, (2)జియా పర్వేజ్ హుస్సేన్ మరియు (౩) డాక్టర్ ఎమ్.ఎ.ఖాన్‌లపై అపరాధ చర్యలను చేపట్టాలని, వారిపై FIR నమోదు చెయ్యాలని సూచించింది.


'''6.2:''' మలిక్ అల్లాహ్ యార్ ఖాన్, జియా పర్వేజ్ హుస్సేన్ మరియు డాక్టర్ ఎమ్.ఎ..ఖాన్‌ల నుండి 2.168 లక్షల డాలర్ల డబ్బును వసూలు చెయ్యాలని, ఇందుకుగాను దేశ, విదేశాల్లో ఉన్న వారి ఆస్తులను జప్తు చేయాలని సూచించింది.అవసరమైతే ఇంటర్‌పోల్ సహాయం FIA తీసుకోవచ్చని తెలిపింది. ఈ మోసంలో పాలుపంచుకున్న ఏ బ్యాంక్ అయినా, విదేశీ పౌరుడైనా వదిలి పెట్టవద్దని [[ఫెడరల్ ఇన్వెస్టిగేషన్ ఏజెన్సీ |ఫెడరల్ ఇన్వెస్టిగేటివ్ ఏజెన్సీ]]కి సూచించింది.


'''6.3:''' ఈ నష్టానికంతా బెనజీర్ భుట్టో బాధ్యత వహించాలని, ఎందుకంటే ఆమె హయాంలో మరియు ఆమె నిర్దేశకత్వంలోనే ముఖ్యమైన నిర్ణయాలు చేపట్టి మాజీ PSPM (అహ్మద్ సాదిక్) ద్వారా క్యాబినెట్‌కు చేరాయని, ప్రధాన మంత్రి పదవిని దుర్వినియోగం చేసినందుకు ఆమెపై [[క్రిమినల్ ప్రొసీడింగ్స్ |అపరాధ చర్యలు]] చేపట్టాలని పేర్కొనింది.


'''6.4:''' ఈ కుంభకోణంలో [[ఫరూఖ్ లెఘారి |ఫరూఖ్ లెఘారి]] పేరు వచ్చినందున, తానూ నిర్దోషినంటూ వేడుకొన్నాడు, కాని ఈ నేరం లో పాలుపంచుకున్న వారందరికి క్యాబినెట్ సెక్రటరీ, ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీ మరియు [[ప్రధాన మంత్రి |ప్రధానమంత్రి]] వద్దకు సులభంగా ప్రవేశం ఉండేదని, ప్రధాన మంత్రికి కూడా అధ్యక్షుని అనుమతి మరియు మద్దతు వుండేదని అందుకే అతనిపై కూడా FIR నమోదు చేసి [[క్రిమినల్ ప్రొసీడింగ్స్ |అపరాధ చర్యలు]] చేపట్టాలని సూచించింది.


'''6.5:''' ఈ కేసులో దోషులుగా వున్న ప్రజా పరిచారకులైన మాజీ PS PM, అహ్మద్ సాదిక్, హుమాయున్ ఫైజ్ రసూల్, మరియు మాజీ క్యాబినెట్ సెక్రటరీ సాహిబ్‌జాదా ఇంతియాజ్‌లు పదవి విరమణలో ఉన్నందున వీరిపై ఇప్పట్లో ఎలాంటి చర్యలు చేపట్టలేమని తెలిపింది.


తదుపరి ఈ కేసును[[నేషనల్ అకౌంటబిలిటి బ్యూరో | నేషనల్ అకౌంటబులిటీ బ్యూరో]]కు అప్పగించినారు కాని ఎటువంటి చర్య చేపట్టలేదు.



===పశ్చిమ ఆసియా ===
పాకిస్తాన్ బంగారు పరిశ్రమలోనికి [[గోల్డ్ |బంగారు]] దిగుమతికి, పశ్చిమ ఆసియాలోని ఒక [[పెట్టుబడి వలె బంగారం|బంగారు బులియన్]] వ్యాపారికి భుట్టో ప్రభుత్వం [[మోనోపోలీ |గుత్తాధిపత్యం]] ఇచ్చినందుకు జర్దారీకి చెందిన ఒక ఖాతాలో సుమారు 10 లక్షల డాలర్లు జమ అయినట్లు, అతి పెద్ద చెల్లింపునకు సంబంధించిన వివరాలను విచారణాధికారులు బయటపెట్టారు. ఈ డబ్బును [[దుబాయ్ |దుబాయ్‌]]లో ఉన్న జర్దారీ[[సిటీబ్యాంక్|సిటీ బ్యాంకు]] ఖాతాలో జమ చేశారన్నారు.[[కరాచీ|కరాచీ]] నుండి [[ఇరాన్ |ఇరాన్]] సరిహద్దుల దాకా ఉన్న పాకిస్తాన్ [[అరబియన్ సముద్రం|అరేబియా సముద్ర]] తీరము బంగారు స్మగ్లర్‌లకి మంచి ఆశ్రయంగా మారింది. భుట్టో రెండవ సారి ఎన్నికయ్యే ముందు వరకు కొన్ని వందల లక్షల డాలర్ల నియంత్రణ లేని వర్తకం జరిగేది. కాపలా లేని పాకిస్తానీ తీరం మరియు [[పర్షియన్ గల్ఫ్ |పర్షియన్ గల్ఫ్]] మధ్య విమానాల్లో, పడవల్లో చాలా బంగారాన్ని బిస్కెట్ల రూపంలో అక్రమంగా వర్తకులు తరలించేవారు.


1993లో భుట్టో ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికైన వెంటనే దేశంలోనికి బంగారు దిగుమతి చేయడానికి తనకు ప్రత్యేక హక్కులు ఇస్తే, వర్తకం నియంత్రించడానికి ప్రభుత్వానికి సహాయపడతానని దుబాయ్‌లోని పాకిస్తాన్‌కు చెందిన బంగారు బులియన్ వర్తకుడు అబ్దుల్ రజాక్ ఒక ప్రతిపాదన పెట్టాడు. నవంబర్ 1994లో, పాకిస్తాన్‌కు కనీసం రెండేళ్ళ వరకు ఏకైక బంగారు దిగుమతిదారునిగా అతనికి అనుమతి మంజూరు చేస్తున్నట్లు పాకిస్తాన్ వాణిజ్య మంత్రి మండలి రజాక్‌కు ఒక లేఖ వ్రాసింది.రజాక్ తన దుబాయ్ కార్యాలయంలో ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో ఈ లైసెన్సుతో సుమారు 500 లక్షల డాలర్ల విలువైన బంగారాన్ని పాకిస్తాన్‌కు దిగుమతి చేశానని, భుట్టో మరియు జర్దారీలను కలవడానికి పలుమార్లు [[ఇస్లామాబాద్ |ఇస్లామాబాద్‌]]కు ప్రయాణం చేశానని స్పష్టం చేశాడు. కాని అక్రమ లేక రహస్య ఒప్పందాలు జరిగిన విషయాన్ని అతను తోసిపుచ్చాడు. "నేను జర్దారీకి ఒక్క పైసా కూడా ఇవ్వలేదు" అని అతడు చెప్పాడు. పాకిస్తాన్‌లోని ఒకరు తనను నాశనం చేయాలని, తన కంపెనీని తప్పుగా నిరూపించి, తన ప్రతిష్టను దిగజార్చేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారని రజ్జాక్ చెప్పాడు. "బ్యాంకులోని ఒక ఉద్యోగి తన శత్రువులకు తప్పుడు పత్రాలు సృష్టించటానికి సహకారం అందించాడని," చెప్పాడు.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B0CE5D91F30F93AA35752C0A96E958260 హౌస్ అఫ్ గ్రాఫ్ట్: భుట్టో లక్షల రూపాయలను జాడ కనుగొనుట -- ఓ ప్రత్యేక రిపోర్ట్.][http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B0CE5D91F30F93AA35752C0A96E958260 ; భుట్టో క్లాన్ లీవ్స్ ట్రయల్ ఆఫ్ కరప్షన్
] జనవరి 9, 1998</ref><ref>[http://www.counterpunch.org/kampmark12282007.html భుట్టో మరియు తన వారసత్వము: రావల్పిండిలో మృత్యువు] డిసెంబర్ 28, 2007</ref>
<ref>ది గోల్డ్ కనెక్షన్, న్యూ యార్క్ టైమ్స్, 1998</ref><ref>[http://www.indianexpress.com/res/web/pIe/ie/daily/19980414/10450284.html బెనజీర్ పై అక్రమార్జన ఆరోపణలు ఆమెను UK కు వెళ్ళేలా చేసింది] ఏప్రిల్ 14, 1998</ref>


భుట్టో ప్రధాన మంత్రిగా ఉన్నప్పుడే 1996లో తన అన్నముర్తజా భుట్టోను యునిఫారంలో ఉన్న పోలీసు అధికారులచే చంపించిందని భుట్టో మేనకోడలు మరియు ఇతరులు బహిరంగంగా ఆరోపణలు చేశారు.<ref>[http://www.despardes.com/articles/2007/20070920-fatima-bhutto.htm "ముర్తజా భుట్టోస్" బై ఫాతిమా భుట్టో] రిట్రీవ్డ్ సన్ ,డిసెంబర్ 30, 2007</ref>



==2000 మొదట్లో బహిష్కరింపబడినప్పుడు==
కేవలం రెండు పర్యాయాలు మాత్రమే పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి పదవిలో కొనసాగేందుకు అర్హత ఉంటుందని పాకిస్తానీ అధ్యక్షుడు [[పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ |పర్వేజ్ ముషర్రఫ్]] పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగాన్ని 2002లో సవరించాడు. ఆ నిర్ణయం ఆమె మరలా పదవి చేపట్టడానికి అనర్హురాలిగా చేసింది. ఈ అడుగు మాజీ ప్రధానమంత్రులు [[నవాజ్ షరీఫ్ |నవాజ్ షరీఫ్]] మరియు బెనజీర్ భుట్టోలపై ప్రత్యక్ష దాడిగా అప్పట్లో అందరూ పరిగణించారు. 3 ఆగష్టు 2003న భుట్టో [[మింహాజ్ ఉల ఉరన్ |మిన్హాజ్ ఉల్ ఖురాన్]] (అంతర్జాతీయ ముస్లిం విద్య మరియు సంక్షేమ సంఘం)లో సభ్యురాలిగా చేరింది.<ref>[http://minhaj.org/org/index.php?contents=text&amp;tid=52&amp;lang=en మింహజ్-ఉల్-ఖురాన్ ఇంటర్నేషనల్], బై మిస్టర్. జావేద్ ఇక్బాల్ </ref><ref>[http://www.saradistribution.com/butto.htm తాను కుర్దీష్ జాతికి చెందినదిగా భుట్టో ప్రకటించింది] 21 జూలై 2003</ref><ref>[http://www.storyofpakistan.com/person.asp?perid=P024 స్టోరి అఫ్ పాకిస్తాన్. కాం ప్రొఫైల్] జూన్ 01, 2003</ref>


[[యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ |యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్‌]]లోని [[దుబాయ్ |దుబాయ్‌]]లో నివసించే సమయంలో తన ముగ్గురు పిల్లలు మరియు [[అల్జీమర్ వ్యాధి |అల్జీమర్ వ్యాధి]]తో బాధ పడుతున్న తన [[నుస్రత్ భుట్టో |తల్లి]] సంరక్షణ బాధ్యతలు నిర్వహిస్తూనే, వివిధ ప్రాంతాలకు వెళ్లి ఉపన్యాసాలు ఇస్తూ PPP మద్దతుదారులతో సంబంధాలు కొనసాగించింది.ఐదు సంవత్సరాల తరువాత డిసెంబర్ 2004లో తన భర్తను ఆమె తిరిగి కలుసుకున్నారు.<ref>{{cite web|url=http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/FK03Df03.html|title=Asia Times - Bhutto on Al-Qaeda|year=Asia Times - Bhutto on Al-Qaeda}}</ref><ref>ఏప్రిల్ 16,2005 [http://edition.cnn.com/2005/WORLD/asiapcf/04/15/pakistan.rallies లాహోర్:లో పాకిస్తాన్ పోలీసు వ్యతిరేకంగా నినాదాలు చేస్తున వేల మంది ప్రతిపక్ష నాయకులను బందీ చేశారు ]</ref><ref>30 నవంబర్ 2005 [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4486144.stm భుట్టో నేర ఆరోపణలు ఎత్తివేశారు-BBC-న్యూస్ ]</ref><ref>జూలై 25,2006 [http://indiaenews.com/2006-07/16131-the-bhutto-saga-takes.htm భుట్టో కథ కొత్త మలుపు తిరిగింది] </ref> 2006లో పాకిస్తాన్ సూచనల మేరకు [[ఇంటర్‌పోల్ |ఇంటర్‌పోల్]] భుట్టోను మరియు ఆమె భర్తను నిర్బంధించాల్సిందిగా కోరింది. తమ నిర్బంధం ఎంతవరకు న్యాయమో చెప్పాల్సిందిగా ఇంటర్‌‌పోల్‌ను ఒక లేఖ ద్వారా భుట్టో దంపతులు విన్నవించుకున్నారు.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4650234.stm|title=Pakistan seeks arrest of Bhutto, BBC News, 26 January 2006}}</ref> 27 జనవరి 2007వ తేదీన అమెరికా అధ్యక్షుడు [[జార్జి డబ్ల్యూ. బుష్ |జార్జి డబ్ల్యూ బుష్]] మరియు ఇతర ప్రతినిధులతో, మరియు స్టేట్ డిపార్టుమెంటు అధికారులతో మాట్లాడేందుకు యునైటెడ్ స్టేట్స్ నుంచి భుట్టోకు ఆహ్వానం అందింది.<ref>జనవరి 25,2007 [http://www.pakistantimes.net/2007/01/25/top4.htm పాకిస్తాన్ టైమ్స్, పాకిస్తాన్ మాజీ ప్రదానమంత్రి బెనజీర్ భుట్టో అద్యక్షుడు బుష్‌ని] ఖలీదా మజర్‌లో కలవడం </ref> మార్చ్ 2007లో UK లోని [[BBC|BBC TV]], ''[[క్వశ్చన్ టైం (టీవీ సిరీస్ )|క్వశ్చన్ టైం]]'' కార్యక్రమములో ప్యానెలిస్ట్‌గా భుట్టో హాజరయ్యింది. చాలా సందర్భాలలో ఆమె BBC కరెంట్ అఫైర్స్ కార్యక్రమం, ''[[న్యూస్‌నైట్|న్యూస్ నైట్]]'' లో కూడా పాల్గొంది.మే 2007 లో [[నైట్‌హుడ్ ఆఫ్ సల్మాన్ రశ్దీ|సల్మాన్ రష్దీ నైట్‌హుడ్]] గురించి [[ముహమ్మద్ ఇజాజ్ -ఉల -హక్ |ముహమ్మద్ ఇజాజ్-ఉల్-హక్]] చేసిన వ్యాఖ్యలను ఆమె తోసిపుచ్చుతూ, రష్దీ విదేశీ పౌరులను చంపాల్సిందిగా పిలుపునిచ్చాడని తెలిపింది.<ref>ఆగష్టు 15,2007 [http://uc.princeton.edu/main/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=2024&amp;Itemid=8 విదేశీ సంబందాలు కోసం భుట్టో సభలో పాల్గొంది] </ref><ref>అక్టోబర్ 19,2007 [http://www.newmatilda.com/home/articledetailmagazine.asp?ArticleID=2533 రాజకీయ సభ] </ref><ref>3 నవంబర్ 2007 [http://www.democraticunderground.com/discuss/duboard.php?az=view_all&amp;address=385x66909 భుట్టో తో డేవిడ్ ఫ్రాస్ట్ ఇంటర్వ్యూ ]</ref>


మే 2007 లో దేశ సార్వత్రిక ఎన్నికల ముందు తనను దేశంలోనికి అనుమతించనని ముషర్రఫ్ చెప్పినా, తాను మాత్రం 2007 సంవత్సరంలోపు పాకిస్తాన్‌లో అడుగు పెట్టాలని నిశ్చయించుకున్నట్లు భుట్టో తన మనసులో మాట చెప్పింది.అయితే భుట్టోకు మరల ప్రధానమంత్రి పదవి ఇవ్వజూపినట్లు భోగట్టా.<ref>జూన్ 4,2007 [http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F50914FC3A540C778CDDAF0894DF404482 అధికారము రావచ్చని, పాకిస్తాన్ వెను తిరిగి రావడం గురించి మాజీ నాయకుల చర్చ] </ref><ref>18 జూన్ 2007 [http://timesofindia.indiatimes.com/Sharif_agreed_to_power-sharing_deal/articleshow/2130050.cms షరీఫ్ అధికారము-విభజన ఒప్పందము పట్ల మద్దతు ఇస్తాడని చెప్పింది] </ref><ref name="autogenerated1">[http://www.newamerica.net/publications/articles/2007/back_bhutto_5588 బ్యాక్ టూ భుట్టో?] 28 జూన్ 2007</ref>


ముషర్రఫ్ విధానాలను తీవ్రంగా విమర్శిస్తూ భుట్టో వ్రాసిన ఒక వ్యాసానికి ప్రతిస్పందిస్తూ [[ఆర్థర్ హెర్మన్ |ఆర్థర్ హెర్మన్]] అనే ఓ అమెరికా చరిత్రకారుడు ''[[ది వాల్ స్ట్రీట్ జర్నల్ |ది వాల్ స్ట్రీట్ జర్నల్‌]]'' కు వ్రాసిన వివాదాస్పద లేఖలో దక్షిణ ఆసియా చరిత్రలోనే అత్యంత అయోగ్యమైన నేతగా భుట్టోను అభివర్ణించాడు. ముషర్రఫ్ ఒక ''ముజాహిర్'' అని, 1947 స్వాతంత్య్రం అప్పుడు భారత దేశం నుంచి పాకిస్తాన్ వలస వచ్చిన [[ఇస్లాం ఇన్ ఇండియా |భారత ముస్లిం]]లలో ఒకరు అయినందుకే భుట్టో మరియు ఇతర పాకిస్తాన్ పెద్దలు ముషర్రఫ్‌ను ద్వేషిష్తున్నారని ఆ లేఖలో పేర్కొన్నాడు. "పాకిస్తాన్‌ను అగ్రస్థానంలో వుంచడానికి ముజాహిర్లే కారణమైనప్పటికీ, పాకిస్తానీ ప్రజలు మాత్రం ఈ విషయాన్ని తృణీకరిస్తూ వారిని హీనమైన పౌరుల్లా పరిగణిస్తున్నారని", హెర్మన్ ఆరోపించాడు.<ref>[http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=/c/a/2007/07/01/INGFTQN3P81.DTL US ఆమె యొక్క దేశ-మాజీ ప్రదాన మంత్రిగా --అంగీకరించింది, భుట్టోకు కొత్తగా పాకిస్తాన్ మీద ఆసక్తి కలిగింది] 1 జూలై 2007</ref> <ref>జూన్ 14,2007 [http://www.mqm.org/English-News/Jun-2007/news070616.htm భుట్టో మరియు ఆమె కమిటీ సభ్యులు ముషర్రఫ్‌ని ద్వేషిస్తున్నారు] </ref><ref>జూన్ 15,2007 [http://www.nation.com.pk/daily/jun-2007/15/international8.php ముషర్రఫ్ వంశము కారణముగా భుట్టో,ఆమె కమిటి సభ్యులు ద్వేషిస్తున్నారని US రఛయిత వాదించాడు] </ref>


ముషర్రఫ్ అధ్యక్షుడిగా ఉంటూ సైనిక దళాధిపతి స్థానాన్ని వదులుకోవాలని, భుట్టో లేదా ఆమె ప్రతిపాదించిన వారిలో ఒకరు ప్రధాన మంత్రి పదవిలో కొనసాగుతారని 2007 మధ్య కాలంలో అమెరికా ఓ ప్రతిపాదన ముందుకు తెచ్చింది.<ref name="autogenerated1"></ref>


11 జూలై 2007లో జరిగిన [[లాల్ మస్జిద్ సీజ్ |రెడ్ మాస్క్ ఘటన]] తర్వాత సాధ్యమైన పరిణామాలు గురించి అసోసియేటెడ్ ప్రెస్ వారు ఒక వ్యాసము ప్రచురించారు:
<blockquote>
ఎన్నో సంవత్సరాల దేశ బహిష్కరణ అనంతరం సార్వత్రిక ఎన్నికల తరువాత ముషర్రఫ్‌తో కలిసి రాజ్య పరిపాలనను పంచుకోబోతున్న మాజీ ప్రధాన మంత్రి బెనజీర్ భుట్టో, రెడ్ మాస్క్ ఘటనలో కఠిన చర్యలు అవలంబించనందుకు ముషర్రఫ్‌ను అభినందించారు.
</blockquote>

"మసీదులో [[కాల్పుల విరమణ |కాల్పుల విరమణ]] జరగనందున నాకు చాల ఆనందంగా ఉంది, ఎందుకంటే కాల్పుల విరమణ జరిగితే తీవ్రవాదులకు మనోధైర్యం కలుగుతుందని", మంగళవారం బ్రిటన్‌కు చెందిన స్కై టీవీతో చెప్పింది. "బెడిసికొట్టడం జరిగినప్పటికి తీవ్రవాదులకు విరామం లేకుండా మనము కాల్పులు జరపాలి." కొన్నిసార్లు ఈ పద్ధతి బెడిసికొట్టినా కనీసం తీవ్రవాదులు శాంతించకుండా ఆపాలి.<ref>11 జూలై 2007 [http://www.guardian.co.uk/worldlatest/story/0,,-6773175,00.html మాస్క్ పరిస్థితులు ముషార్రఫ్ కు ఉరట కలిగించాయి ]</ref>


పాకిస్తాన్‌లో జరిగిన రెడ్ మాస్క్ సంఘటనలో వందల మంది విద్యార్ధులు మంటలలో తమ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నారు. ఇప్పటికీ మృతుల జాడ కూడా లభ్యం కాలేదు. పాకిస్తాన్ సుప్రీం కోర్టులో మిస్సింగ్ కేసులుగా నమోదైనాయి. ఈ దుర్ఘటనను పాకిస్తాన్ ప్రజలు ఎంతో భయంతో గుర్తుకు తెచ్చుకుంటారు. ముషర్రఫ్‌కు భుట్టో మద్దతు ఇచ్చినందుకు ఖార్ లాంటి సీనియర్ భుట్టో సహచరులు ఆమెపై బహిరంగ విమర్శలకు దిగారు.{{Facts|date=October 2007}}


పాకిస్తాన్ ప్రధాన న్యాయముర్తితో ముషర్రఫ్‌కు ఉన్న గొడవ విషయములో అతన్ని ప్రధాన న్యాయమూర్తి పదవిలో తిరిగి కొనసాగించాలని ముషర్రఫ్‌కు భుట్టో చెప్పింది.PPPకి CEC సభ్యుడు మరియు ప్రధాన న్యాయమూర్తికి బ్యారిష్టర్ [[ఐత్జాజ్ ఆహ్సన్ |ఎత్‌జాజ్ ఆహసాన్]] ప్రధాన న్యాయమూర్తి పదవికి అర్హుడిగా పరిగణించకపోగా, PPP అతన్ని విరోధిగా చూసి ఏకాకిగా చేసింది.



==2002 ఎన్నికలు==
[[పాకిస్తానీ సార్వత్రిక ఎన్నికలు, 2002|అక్టోబర్ 2002 అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో భుట్టో సారధ్యం వహిస్తున్న PPP పార్టీకి అత్యధిక ఓట్లు (28.42 శాతం) మరియు ఎనభై సీట్లు(23.16 శాతం) రాగా ]][[పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్ (N)|పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్]] పార్టీకి కేవలం పద్దెనిమిది సీట్లు మాత్రమే వచ్చాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.ecp.gov.pk/content/GE-2002.htm|title=2002 election results by ECP (Election Commission of Pakistan)}}</ref> మాజీ PPP నాయకుడైన మఖ్దూం ఫైసల్ సలెహ్ హయాత్ సారధ్యములో PPP నుంచి ఎన్నికైన అభ్యర్ధులు కొందరు PPP అభిమానులు అనే వేరు కూటమి ఏర్పాటు చేసుకొన్నారు. ముషర్రఫ్ [[PML-Q|PML_Q]] పార్టీతో కలసి కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు.



==పాకిస్తాన్‌కు వెనుతిరగడం ==

===ముషర్రఫ్ ప్రభుత్వంతో ఒప్పందం ===
కేవలం రెండు సార్లు మాత్రమే ప్రధాన మంత్రులుగా వుండే విధానాన్ని 2002లో ముషర్రఫ్ ప్రవేశపెట్టాడు. ముషర్రఫ్ మరియు భుట్టో ఇరువురి ప్రధాన విరోధి అయిన నవాజ్ షరీఫ్ అంతకు మునుపే రెండు సార్లు ప్రధాన మంత్రిగా దేశాన్ని పరిపాలించాడు.<ref>{{cite web|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9801E5DE1E31F937A2575AC0A9649C8B63&n=Top/Reference/Times%20Topics/People/S/Sharif,%20Nawaz|title= Pakistan Court Bars Former Prime Minister From Election}}</ref> పార్లమెంటులోని ముషర్రఫ్ సన్నిహిత వర్గాలు, ముఖ్యంగా PMLQ మూడో సారి ప్రధాన మంత్రిగా వుండే సిఫార్సుకు విరోధం వ్యక్తపరచడము మరియు షరీఫ్ లేక భుట్టోల మినహాయింపునకు సుముఖత వ్యక్తం చేయడమనేది సందేహకరమైన విషయమే.


జూలై 2007లో భుట్టో యొక్క జప్తు చేయబడిన నిధులను విడుదల చేసినారు. భుట్టో తన అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలను ఇంకా ఎదుర్కొంటునే ఉంది.<ref>{{cite web|url=http://www.indiaenews.com/pakistan/20070730/63246.htm|title=Bhutto's accounts de-frozen for deal with Musharraf: reports - India News}}</ref> ఆగష్టు 8 2007న [[కెనడియన్ బ్రాడ్‌క్యాస్టింగ్ కార్పొరేషన్ |కెనడియన్ బ్రాడ్‌క్యాస్టింగ్ కార్పొరేషన్‌]]కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో భుట్టో, 2008 ఎన్నికలకు తాను పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి వెళ్లాలని, ముషర్రఫ్ అధ్యక్షునిగా తాను ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నిక కావాలనే తన అసలు కోరికను బయటపెట్టింది. 29 ఆగష్టు, 2007న ముషర్రఫ్ తన సైనిక అధ్యక్ష పదవి నుంచి తప్పుకుంటున్నట్లు భుట్టో ప్రకటించింది.<ref>ఆగష్టు 29,2007 [http://edition.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/08/29/pakistan.negotiations/ ముషర్రఫ్ మిలటరీ ప్రదాన అధికారి పదవి నుంచి తప్పుకోవడానికి అగికరించాడు ]</ref><ref>ఆగష్టు 29,2007 [http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/08/29/AR2007082900495.html?nav=rss_world ముషార్రఫ్ మిలటరీ ప్రదాన అధికారి పదవి నుంచి వైదొలుగుతాడని భుట్టో ఉహించింది] </ref> [[సెప్టెంబర్ 1|1 సెప్టెంబర్,]] [[2007|2007]]న భుట్టో, ముషర్రఫ్‌తో అధికారం పంచుకునే విషయం ఎటూ తేలకపోయినా "అతి త్వరలో" పాకిస్తాన్‌కు తిరిగివస్తానని ప్రమాణం చేసింది.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6974083.stm|title= BBC NEWS, Bhutto vows early Pakistan return}}</ref>


[[సెప్టెంబర్ 17|17 సెప్టెంబర్]], [[2007|2007]]న భుట్టో ప్రజాస్వామ్య విధానాలను, అధికారం పంచుకునే విషయాన్ని ముషర్రఫ్ యొక్క సన్నిహిత వర్గాలు వ్యతిరేకించడం వలన పాకిస్తాన్ కష్టాల పాలైందని ఆరోపించింది.పాకిస్తాన్ అధ్యక్ష పదవికి ముషర్రఫ్ అనర్హుడంటూ వేసిన ఆరు పిటీషన్‌లను (పాకిస్తాన్‌కు చెందిన అతి పెద్ద [[ఇస్లామిక్ |ఇస్లామిక్]] గ్రూప్ [[జమాత్ -ఎ -ఇస్లామి |జమాత్-ఎ-ఇస్లామి]] వేసిన పిటీషన్‌తో సహ) తొమ్మిది మందితో కూడిన [[సుప్రీం కోర్ట్ ఆఫ్ పాకిస్తాన్ |సుప్రీం కోర్ట్]] న్యాయమూర్తులు తుది విచారణ జరిపారు. ఏదో ఒక ప్రతిపక్ష పార్టీతో తమ పార్టీ జత కలుస్తుందని ముఖ్యంగా [[నవాజ్ షరీఫ్ |నవాజ్ షరీఫ్‌]]తో కలుస్తున్నట్లు భుట్టో ప్రకటించింది. [[పెండెంట్ లైట్ |వివాదముపై విచారణ జరుగుతుండగా]] [[ఎన్నికల కమీషన్ |ఎన్నికల కమీషన్]] ఎటూ తేల్చుకోలేక అధ్యక్ష పదవికి పోటి తేదీని ప్రకటించడానికి ''అయిష్టంగా'' వున్నట్లు పాకిస్తాన్ అటార్నీ జనరల్ మలిక్ ముహమ్మద్ ఖయ్యుం పేర్కొన్నారు. [[పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగం|పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగం]] ప్రకారం ముషర్రఫ్‌ను మళ్లీ ఎన్నిక కాకుండా నిషేధించవచ్చని ఎందుకంటే అతను ఇంతకు మునుపే సైనికాధ్యక్షునిగా ఉన్నాడని భుట్టో పార్టీకి చెందిన [[ఫర్హతుల్లా బాబర్ |ఫర్హతుల్లా బాబర్]] పేర్కొన్నారుః "జనరల్ ముషర్రఫ్‌ను అధ్యక్ష పదవి పోటీకి అనర్హుడిగా ప్రకటించిన తరువాత, ఎన్నికల కమీషన్‌ను యధేచ్చగా, అన్యాయంగా పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగాన్ని మార్చడానికి ముషర్రఫ్ ఒప్పించే ప్రయత్నం చేశాడు"<ref>{{cite web|url=http://abcnews.go.com/International/wireStory?id=3611002 |title= AP: Pakistani court hears cases on Musharraf}}</ref>.


తన సైనికాధ్యక్ష పదవికి రాజీనామా చేసి సాధారణ పౌరునిగా మారాలని ముషర్రఫ్ నిశ్చయించుకున్నాడు. అయినను ఎన్నికల్లో మళ్లీ పాల్గొనడానికి ముషర్రఫ్ న్యాయపరమైన ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నాడు. ఒక వేళ అధ్యక్ష పదవి గెలిస్తే తన సైనిక పదవికి రాజీనామా చేసి [[అష్ఫాక్ కాయని |అష్ఫాక్ కయాని]]ని సైనికాధ్యక్ష పదవిలో కొనసాగించవచ్చని, 2 అక్టోబర్ 2007న లెఫ్టినెంట్ జనరల్ అష్ఫాక్ కయానిని [[అక్టోబర్ 8|8 అక్టోబర్]] నుంచి ఉప సైనికాధ్యక్షునిగా ప్రకటించినాడు. ఇంతలో, బెనజీర్ భుట్టోపై అధికార దుర్వినియోగపు ఆరోపణల వ్యాజ్యము తీరక మునుపే అధికారులు [[అమ్నెస్టీ |అపరాధములను క్షమించుట]]కు ఒప్పుకున్నట్లు మంత్రి [[షైక్ రాషిద్ అహ్మద్ |షేక్ రషిద్ అహ్మద్]] ప్రకటించారు.శాంతియుత మార్పులతో ప్రజల పరిపాలన కొనసాగించాలని, పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ తన సైనిక దుస్తులను వీడాలని భుట్టో కోరింది.<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2007/10/02/world/asia/03pakistan.html?hp|title= New York Times, Maneuvering Before Vote in Pakistan}}</ref> 5 అక్టోబర్ 2007న బహిష్కరింపబడిన మాజీ ప్రధానమంత్రి నవాజ్ షరీఫ్ తప్ప భుట్టో మరియు ఇతర రాజకీయనేతలపై వివిధ కోర్టులలో ఉన్న అన్నీ కేసులను ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు దేశ ఐకమత్య చట్టంపై ముషర్రఫ్ సంతకం చేసాడు. ముషర్రఫ్ ఎదుర్కొనబోయే ముఖ్యమైన అధ్యక్ష ఎన్నికల ముందు రోజే ఈ నిబంధన వచ్చింది.ఈ ఒప్పందం జరిగే ముందే భుట్టో ప్రతిపక్ష పార్టీ అయిన PPP మరియు అధికార PMLQ మధ్య సంప్రదింపులు జరిగాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/news/2007/oct/05pak2.htm|title=Musharraf signs national reconciliation ordinance}}</ref> దానికి బదులుగా భుట్టో మరియు PPP, అధ్యక్ష ఎన్నికను బహిష్కరించకూడదని నిర్ణయించుకున్నాయి. 6 అక్టోబర్ 2007న ముషర్రఫ్ పార్లమెంటరీ ఎన్నికల్లో దేశ అధ్యక్షునిగా విజయం సాధించాడు.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7031070.stm|title=Musharraf wins presidential vote}}</ref>ఏదేమైనప్పటికీ సుప్రీం కోర్ట్ మాత్రం ముషర్రఫ్ సైన్యంలో జనరల్‌గా ఉంటూ దేశాధ్యక్షుడిగా ఎన్నికల్లో పాల్గొనడం న్యాయపరమా కాదా అని తేల్చే దాకా ఎవ్వరినీ అధికారికంగా ప్రకటించటం కుదరదని చెప్పింది.భుట్టో పార్టీ అయిన PPP ఇతర ప్రతిపక్ష పార్టీల వలె ఎన్నికల బహిష్కరణ చెయ్యలేదు కానీ ఓటును మాత్రం వినియోగించలేదు.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7031070.stm|title= BBC NEWS, Musharraf 'wins presidency vote'}}</ref> తరువాత భుట్టో తనకు అధ్యక్షునితో సమాన భద్రత కల్పించాలని డిమాండ్ చేసింది. విదేశీ భద్రతా సంస్థలతో కూడా భుట్టో ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది.



===తిరిగి రావడం===
[[File:Benazir Bhutto house arrest VOA News.jpg|thumb|right|గృహ నిర్భందంలో ఉన్నప్పుడు, ఇంటి బయట వేచి ఉన్న మద్దతుదారులతో బెనజీర్ భుట్టో మాట్లాడుతుంది]]


బహిష్కరింపబడిన తరువాత నాయకత్వం కోసం సొంత దేశానికి తిరుగు ప్రయాణం తన ప్రాణాలకు ముప్పు తెచ్చి పెడుతుందని భుట్టోకు బాగా తెలుసు.28, సెప్టెంబర్ 2007లో [[CNN |CNN‌]]కు చెందిన [[ఉల్ఫ్ బ్లిట్జెర్ |ఉల్ఫ్ బ్లిట్జెర్]] అనే విలేఖరికి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో తన పై దాడి జరగవచ్చనే విషయాన్ని ఆమె ఒప్పుకుంది.<ref>[[సెప్టెంబర్ 28|సెప్టెంబర్ 28]],[[2007|2007]] [http://quranbible.wordpress.com/2007/09/28/benazir-bhutto-on-cnn/ ఉల్ఫ్ బ్లిట్జెర్ ఇంటర్వ్యూ ]</ref>


[[దుబాయ్ |దుబాయ్]], [[లండన్|లండన్‌]]లలో తన దేశ బహిష్కరణ జీవితాన్ని గడిపిన తరువాత, [[పాకిస్తానీ సార్వత్రిక ఎన్నికలు 2008|2008 జాతీయ ఎన్నికల్లో]] పాల్గొనేందుకు 18 అక్టోబర్ 2007న భుట్టో [[కరాచీ|కరాచీ]] చేరుకుంది.<ref name="cbcreturn">{{cite news |url=http://www.cbc.ca/world/story/2007/10/17/bhutto.html |title=Supporters flock to Karachi for Bhutto's return |date=2007-10-17 |publisher= CBC News}}</ref><ref>{{cite news |title=Huge crowds greet Bhutto return |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7050274.stm |publisher=[[BBC News]] |date=2007-10-18 |accessdate=2007-10-18}}</ref><ref>డిసెంబర్ 15,2005 [http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2005%5C12%5C15%5Cstory_15-12-2005_pg7_33 బెనజీర్‌ని హింసించినందుకు స్థానిక మీడియాని నిందించారు ప్రతిపక్షాలు వాక్ అవుట్ చేశారు] </ref><ref>{{cite web|url=http://iht.com/articles/2007/10/18/asia/19pakistan.php|title=iht.com/articles/2007/10/18/asia/19pakistan.php |title=Bhutto returns to Pakistan after 8 years |date=2007-10-18}}</ref>


కరాచీలో జరగనున్న ఒక ర్యాలీలో పాల్గొనేందుకు భుట్టో, [[జిన్నా అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం|జిన్నా అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం]]లో దిగి, వెళ్లిపోయిన తర్వాత కొద్దిసేపటికే ఆ ప్రాంతంలో రెండు భారీ విస్ఫోటనాలు జరిగాయి. భుట్టోకు గాయాలు కానప్పటికీ, తరువాత అది తనపై జరిగిన [[2007 కరాచీలో బాంబు దాడులు |ఆత్మాహుతి బాంబు దాడి]] అని, ఆ దాడిలో 136 మంది చనిపోయారని మరియు కనీసం 450 మంది తీవ్రంగా గాయపడి ఉంటారని తెలుసుకుంది. చనిపోయినవారిలో భుట్టో వాహనం చుట్టూ బాంబు దాడుల నుంచి కాపాడటానికి మానవ హారంగా ఏర్పడిన సుమారు 150 PPP కార్యకర్తలు మరియు ఆరుగురు పోలీసు అధికారులు ఉన్నారు.ఎంతో మంది సీనియర్ అధికారులు ఇందులో గాయపడ్డారు.బాంబు పేలిన కొద్ది నిమిషాల ముందే పది గంటల సుదీర్ఘ ర్యాలీ అనంతరం తన కాళ్ళు వాచినందున చెప్పులు తీసేందుకు భుట్టో తన వాహనంలోనికి వెళ్ళింది.<ref>ఆదివారము జనవరి 6 2008:[http://www.parade.com/benazir_bhutto_interview.html ఎ రాంగ్ మస్ట్ బి రైటేడ్] పాకిస్తాన్ ఇంటర్వ్యూ గురించి గెయిల్ శీహి,రాసిన "ఐ యమ్ వాట్ ది టెర్రరిస్ట్స్ ఫియర్", పబ్లిష్డ్ ఇన్ పెరేడ్ మాగజైన్, సండే జనవరి 6 2008: </ref>
సంఘటనా స్థలం నుంచి ఆమెను ఏ హాని జరగకుండా బందోబస్తుతో జాగ్రత్తగా తీసుకొని వెళ్ళారు.<ref name="afterbombingNYT">{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2007/10/20/world/asia/20Pakistan.html?pagewanted=2 |title=After Bombing, Bhutto Assails Officials' Ties |date=2007-10-20 |publisher=New York Times}}</ref>


తరువాత భుట్టో, తాను పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి వచ్చిన తరువాత తన పై ఆత్మాహుతి బాంబు దాడులు జరుగుతాయని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వాన్ని హెచ్చరించినట్లు, కాని సరైన భద్రతా చర్యలు తీసుకోవడంలో ప్రభుత్వం విఫలమైనట్లు వాపోయారు.తన పై దాడుల విషయంలో [[పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ |పర్వేజ్ ముషర్రఫ్‌]]పై ఆరోపణ చేయకుండా జాగ్రత్త పడుతూనే, [[ఇస్లామిక్ తీవ్రవాదులు|ఇస్లామిక్ తీవ్రవాదుల]]తో "ప్రభుత్వంలో ఉన్న కొందరు తమ అధికారాలను, బలాలను దుర్వినియోగం చేస్తున్నారని" ఆరోపించారు. తన పై హత్యా ప్రయత్నాలు జరిగిన వెంటనే తనపై దాడులు చేయించారన్న అనుమానాలతో నలుగురి పేర్లతో కూడిన ఒక లేఖ ముషర్రఫ్‌కు వ్రాసారు.ఆ లేఖలో పాకిస్తాన్‌కు చెందిన పంజాబ్ రాజ్యానికి ముఖ్యమంత్రి మరియు PML-Q ప్రత్యర్థి నేత అయిన [[చౌదరి పర్వేజ్ ఎలాహి |చౌదరి పర్వేజ్ ఇలాహి,]] [[ఇంటర్ -సర్వీసెస్ ఇంటెలిజెన్స్ |ఇంటర్ సర్వీసెస్ ఇంటెలిజెన్స్]] మాజీ అధికారి [[హమీద్ గుల్ |హమీద్ గుల్,]] ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరో డైరెక్టర్ జనరల్ [[ఇజాజ్ షా|ఇజాజ్ షాహ్ ]]మరియు దేశ ఇంటెలిజెన్స్ సర్వీసెస్ లోని మరొకరుగా పేర్కొన్నారు.వీరందరూ జనరల్ ముషర్రఫ్‌కు అత్యంత సన్నిహితులు.భుట్టో మరియు ఆమె పార్టీ యొక్క విశాల, లౌకిక భావాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రభుత్వంలోని కొన్ని శాఖలు ముఖ్యంగా సైనిక ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీలు పని చేస్తున్నాయని విమర్శించడంలో ఆమెకు పెద్ద చరిత్రే ఉంది.[[కాశ్మీర్ |కాశ్మీర్]] మరియు [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్ |ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌]]లోని తీవ్రవాదులను దశాబ్దాల నుంచి ఐఎస్ఐ వెనకేసుకొస్తుందని ఆమె అన్నారు. తన వాహనం వలన మరియు బాంబు దాడుల నుంచి తనను కాపాడటానికి తన చుట్టూ మానవ హారంగా ఏర్పడిన మద్దతుదారుల వలన ఆమె ఆ దాడి నుంచి సురక్షితంగా బయటపడ గలిగింది.<ref name="afterbombingNYT"></ref> PPP ప్రకారం ఈ దాడిలో సుమారు 1000 మంది గాయపడగా, కనీసం 160 మంది తమ ప్రాణాలు కోల్పోయారు (134 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారని 450 మంది గాయపడ్డారని ''ది న్యూయార్క్ టైమ్స్'' పత్రిక యొక్క దావా).


కొన్ని రోజుల తరువాత తన కక్షిదారుని చంపుతామని తనకు లేఖ అందినట్లు భుట్టో న్యాయవాది [[ఫారూఖ్ హెచ్. నాయక్|ఫరూఖ్ హెచ్.నాయక్]] తెలిపారు.



===2007 ఎమర్జెన్సీ విధించుట మరియు ప్రతిస్పందన ===
{{main|2007 Pakistani state of emergency}}
పాకిస్తాన్ సుప్రీం కోర్ట్ మరియు మత చాంధసవాదుల పాత్రలకు స్పందిస్తూ అధ్యక్షుడు పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ 3 నవంబర్ 2007న దేశంలో ఎమర్జెన్సీ విధిస్తున్నట్లు ప్రకటించాడు. తన కుటుంబం కొరకు దుబాయ్ వెళ్ళాల్సిన భుట్టో ఆ పర్యటనను రద్దు చేసుకొని పాకిస్తాన్‌కు తిరుగు ప్రయాణం అయ్యారు.విమానాశ్రయం వద్ద నినాదాలు చేస్తూ భుట్టో మద్దతుదారులు ఆమెకు స్వాగతం పలికారు.పలు గంటలు విమానంలోనే గడిపిన పిదప వందలకొలది మద్దతుదారులతో కలిసి ఆమెను [[లాహోర్ |లాహోర్{‌/0}]]లోని తన సొంత ఇంటికి చేర్చారు.పాకిస్తాన్‌లో రాజకీయ పరిస్థితులు విషమంగా ఉన్నాయని ఒప్పుకుంటూనే ముషర్రఫ్ ప్రకటించిన ఎమెర్జన్సీ ఎత్తివేయకుండా ప్రశాంత ఎన్నికలు జరగవని ఆమె గ్రహించింది. "చాంధసవాదులకు ఒక నియంతృత్వం అవసరమని, నియంతృత్వానికి చాంధసవాదులు అవసరమని" భుట్టో వ్యాఖ్యానించారు.<ref>3 నవంబర్ 2007 మాథ్యూ పెన్నింగ్టన్, AP, [http://abcnews.go.com/International/wireStory?id=3815764 పాకిస్తాన్‌లో ముషర్రఫ్ ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించాడు] </ref><ref>{{cite news|url = http://www.pr-inside.com/pakistani-opposition-leader-bhutto-returns-r281794.htm|title = Pakistani opposition leader Bhutto returns to Karachi| publisher=PR Inside|date= [[2007-11-03]] |accessdate= 2007-11-03}}</ref><ref>{{cite news |url = http://www.ibnlive.com/news/benazir-returns-to-pak-faces-no-problem/51692-2.html|title = Benazir returns to Pak, faces no problem |date= [[2007-11-03]] |accessdate= 2007-11-03 |publisher= IBN Live}}</ref>


{{Wikinews|Pakistan lifts house arrest of former PM Benazir Bhutto}}
8 నవంబర్ 2007న ఎమెర్జన్సీకి వ్యతిరేకంగా ఒక ర్యాలీలో ప్రసంగించే ముందు భుట్టోను కొద్ది గంటల పాటు [[గృహ నిర్భంధం |గృహ నిర్బంధం]]లో ఉంచారు.


అమెరికాలోని [[నేషనల్ పబ్లిక్ రేడియో |నేషనల్ పబ్లిక్ రేడియో]]కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో భుట్టో "నాకు ఇంట్లో తిరగడానికి స్వాతంత్రం ఉంది.కాని ఇంటి బయటకు వెళ్ళే స్వాతంత్రం లేదు.ఇంటి నాలుగు గోడల చుట్టూ గోడకు వెయ్యి మంది చొప్పున సుమారు నాలుగు వేల మంది పోలీసులతో, ఇంటి చుట్టూ భారీ పొలీసు బందోబస్తును ఏర్పాటు చేశారు.ఇరుగు-పొరుగు వారి ఇళ్ళల్లోకి కూడా పోలీసులు ప్రవేశించారు.నేను ఒక పోలీసును 'నా వెంట మీరెందుకు ఉన్నారు? ఒసామా బిన్ లాడెన్ వెంటపడాలి కదా?' అని ప్రశ్నించినప్పుడు అతను బదులుగా, 'క్షమించండి మేడం, ఇది మా విధి.కేవలం మా పై అధికారులు మాకు ఏమి చెబితే అది చేస్తాం' అని జవాబు ఇచ్చాడు" అని తెలిపింది.<ref>నవంబర్ 13,2007 [http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=16245030 స్టీవ్ ఇన్‌స్కీప్‌తో NPR టెలిఫోన్ ఇంటర్వ్యూ] </ref>


మరుసటి రోజు, పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం భుట్టో పై ఉన్న అరెస్టు వారెంట్‌ను ఉపసంహరించుకుంటూ ఆమె దేశంలో ఎక్కడికైనా ప్రయాణం చేసి బహిరంగ సభల్లో పాల్గొనవచ్చని అనుమతి ఇచ్చింది. అయితే ఇతర ప్రతిపక్ష నేతలు బహిరంగంగా మాట్లాడటంపై నిషేధాన్ని మాత్రం కొనసాగించింది.



===2008 ఎన్నికలకు సన్నాహాలు===
2 నవంబర్ 2007న భుట్టో అల్ జజీరా టీవీలో డేవిడ్ ఫ్రోస్ట్‌తో ఒక ఇంటర్వ్యూలో పాల్గొని అమెరికా జర్నలిస్టు డేనియల్ పర్ల్ అపహరణ మరియు హత్య కేసులో దోషి అయిన అహ్మద్ ఒమర్ సయీద్ షేక్ చేతిలో ఒసామా బిన్ లాడెన్ హతమయినట్లు తెలిపింది.బిన్ లాడెన్ చావు గురించిన విషయంపై ఫ్రోస్ట్ తరువాత ఏ ప్రశ్నను వేయలేదు.<ref>{{cite web|url=http://www.daily.pk/politics/politicalnews/10397--so-who-did-kill-benazir-bhutto-.html|title=So who did kill Benazir Bhutto?|date=2009-06-11}}</ref>


24 నవంబర్ 2007న జనవరిలో జరిగే పార్లమెంటరీ ఎన్నికలకై భుట్టో నామినేషన్ దాఖలు చేసింది; రెండు రోజుల తరువాత లర్కానా నియోజకవర్గంలో రెండు సాధారణ సీట్లకై నామినేషన్ దాఖలు చేసింది.మాజీ పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి [[నవాజ్ షరీఫ్ |నవాజ్ షరీఫ్]] తన ఏడు సంవత్సరాల దేశ బహిష్కరణ తరువాత [[సౌదీ అరేబియా |సౌదీ అరేబియా]] నుంచి ఎంతో ప్రయాసపడి తన అభ్యర్థిత్వానికై పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి రావడమే ఆమె అలా చేయడానికి కారణం.<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/news/2007/dec/04pakemergency.htm|title=Sharif, Bhutto set aside differences |date=2007-12-04}}</ref>


తన సైనికాధ్యక్ష పదవిని త్యజించి 30 నవంబర్ 2007వ తేదీన తిరిగి అధ్యక్ష బాధ్యతలు చేపట్టిన తరువాత ముషర్రఫ్ పాకిస్తాన్‌లో విధించిన ఎమెర్జన్సీని [[డిసెంబర్ 16|డిసెంబర్ 16]]న ఎత్తివేయాలని నిశ్చయించాడు.ఆ నిర్ణయానికి స్వాగతం పలుకుతూ, భుట్టో తన పార్టీ దేశీయ విధానాలను తెలిపే ఒక ప్రణాళికను విడుదల చేసింది.[[ఇస్లామాబాద్ |ఇస్లామాబాద్‌]]లో విలేఖరులతో మాట్లాడుతూ తాను ఉద్యోగం, చదువు, శక్తి, పర్యావరణం మరియు సమానత్వం వంటి అయిదు అంశాల మీద దృష్టి కేంద్రీకరిస్తున్నట్లు భుట్టో తెలిపింది.<ref>{{cite web|url=http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/11/29/pakistan.musharraf/ |title=Musharraf: State of emergency will end before elections|date=2007-11-29}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.forbes.com/afxnewslimited/feeds/afx/2007/11/30/afx4390340.html |title=Pakistan's Bhutto launches election manifesto |date=2007-11-30}}</ref>


జనవరిలో జరిగే పార్లమెంట్ ఎన్నికల ముందు పాకిస్తాన్‌లో ఎమెర్జన్సీని ఎత్తివేస్తున్నట్లు ముషర్రఫ్ ఇచ్చిన మాట నిలబెట్టుకోని యెడల ఓటును బహిష్కరిస్తామని బహిరంగంగా తెలిపేందుకు 4 డిసెంబర్ 2007న భుట్టో నవాజ్ షరీఫ్‌ను కలిసింది.ఎన్నికల్లో పాల్గొనటం సంభావించాలంటే తాము సమైక్య పరిచిన ఒక కమిటీ తరపున ముషర్రఫ్ ముందు తమ డిమాండ్లను ఉంచుదామని వారిరువురు వాగ్దానం చేశారు.<ref>{{cite web|url=http://www.iht.com/articles/2007/11/29/opinion/edpak.php|title=Sharif, Bhutto and the ex-general |date=2007-11-29}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.newsweek.com/id/73724|title=Ultimatum Delivered: Pakistan's leading opposition leaders have united (sort of) against President Pervez Musharraf. But their impact will probably be minimal |date=2007-12-04}}</ref>


8 డిసెంబర్ 2007వ తేదీన దక్షిణ-పశ్చిమ రాజ్యంలో వున్న భుట్టోకు చెందిన [[బలోచిస్తాన్ (పాకిస్తాన్)|బలూచిస్తాన్]] PPP కార్యాలయంలోకి గుర్తు తెలియని ముగ్గురు వ్యక్తులు తుపాకులతో చొరబడ్డారు. భుట్టో మద్దతుదారులలో ముగ్గురు చంపబడ్డారు.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/7134027.stm|title=Gunmen kill Bhutto's supporters |date=2007-12-08}}</ref>



==హత్య చేయబడుట==
{{main|Assassination of Benazir Bhutto}}
{{Wikinews|Benazir Bhutto killed in suicide attack}}
27 డిసెంబర్ 2007న ([[బాక్సింగ్ డే |బాక్సింగ్ డే]] మరుసటి రోజు, [[2004 హిందూ మహాసముద్ర భూకంపం|2004 హిందూ మహా సముద్రపు భూకంప]] మూడవ వార్షికోత్సవం తరువాత) జనవరిలో జరిగే పార్లమెంటరీ ఎన్నికల కోసం PPP ఆధ్వర్యంలో [[లియాకత్ నేషనల్ బాగ్|లియాకత్ నేషనల్ బాగ్]] వద్ద జరిగే ప్రచార సభలో తన మద్దతుదారులను ఉద్దేశించి ఉత్సాహంగా సంబోధిస్తూ మాట్లాడిన పిదప భుట్టో తిరుగు ప్రయాణంలో హత్య చేయబడింది.తన బుల్లెట్ ప్రూఫ్ వాహనంలో ప్రవేశించిన తరువాత, భుట్టో ప్రజలకు అభివాదం చేయడానికై దాని కప్పు పైకి ఎక్కింది.సరిగ్గా ఇదే సమయంలో, ఒక వ్యక్తి ఆమెపై వరుసగా కాల్పులు జరిపాడు మరియు తదుపరి వాహనం వద్ద పేలుళ్లు సంభవించాయి. ఈ దుర్ఘటనలో సుమారు 20 మంది తమ ప్రాణాలు కోల్పోయారు. తీవ్రంగా గాయపడిన భుట్టోను [[రావల్పిండి జనరల్ ఆసుపత్రి |రావల్పిండి జనరల్ ఆసుపత్రి]]కి తరలించారు.<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/02/08/pakistan.bhutto/index.html |title= Scotland Yard: Bomb blast killed Bhutto|date=2008-02-08}}</ref> [[పాకిస్తాన్ స్టాండర్డ్ టైం |స్థానిక సమయం]] ప్రకారం 17:35 గంటలకు శస్త్ర చికిత్స ప్రారంభించి, 18:16 గంటలకు ఆమె మరణించినట్లు ప్రకటించారు.<ref>[http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/12/27/bhutto.photographer/index.html భుట్టో ఫోటోగ్రాఫర్: తుపాకీ బుల్లెట్‌లకు ఆమె మరణించింది]'CNN </ref><ref>{{cite news|publisher=BBC News|title=Benazir Bhutto 'killed in blast' |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/7161590.stm |date=2007-12-27}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/12/27/pakistan.bhutto/ |title=Benazir Bhutto assassinated|date=2007-12-27}}</ref>


భుట్టో భౌతికకాయాన్ని తన స్వగ్రామమైన [[సింధ్|సింధ్‌]]లోగల [[లర్కానా జిల్లా|లర్కానా జిల్లా]] [[గర్హి ఖుదా బఖ్ష్ |గర్హి ఖుదా బఖ్ష్ ]]కు తరలించి, విషాదంతో లక్షలమంది ప్రజలు అక్కడికి చేరుకోగా, తన తండ్రి సమాధి ప్రక్కనే భుట్టోను ఖననం చేశారు. <ref>{{cite web|url=http://www.ndtv.com/convergence/ndtv/story.aspx?id=NEWEN20070037081&ch=12/28/2007%2011:37:00%20AM |title=Bhutto's body in Larkana for burial |date=2007-12-28 |accessdate=2007-12-28}}</ref><ref name="flownhome">{{cite news|publisher=CNN Asia|title=Bhutto's body flown home|url=http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/12/27/pakistan.friday/index.html|date=2007-12-27}}</ref><ref>29 డిసెంబర్ 2007 [http://www.nytimes.com/2007/12/29/world/asia/29pakistan.html పాకిస్తాన్ బరీ భుట్టో మరియు బ్రాస్ చాలా వాటికి ఆధారాలు ఇచ్చారు ]</ref>


ఆమె మృతికి సంబంధించిన విషయంలో కొంత భేధాభిప్రాయం ఉంది.ఆమెకు [[శవ పరీక్ష |శవ పరీక్ష]]గాని [[పోస్ట్ -మార్టం|పోస్ట్-మార్టం]]గాని చేయకూడదని భుట్టో భర్త అనుమతి నిరాకరించాడు.<ref>31 డిసెంబర్ 2007 [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7165892.stm భుట్టో హత్య: ముఖ్యమైన ప్రశ్న ]</ref> "భుట్టో తన వాహనం లోపల తలదాచుకోవడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, పేలుడు తీవ్రతకు వాహనం పై భాగాన వున్న ఒక ఇనుప మీట తలకు బలంగా గుచ్చుకొని పుర్రె ఎముక విరగటం వలన ఆమె చనిపోయింది" అని 28 డిసెంబర్ 2007న పాకిస్తాన్ అంతర్గత వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకటించింది.<ref>{{cite news |title = Bhutto Assassination: Bhutto's Last Moments Captured on Tape |publisher=Reuters |date=2007-12-28 |url =http://www.webcastr.com/videos/news/bhuttos-last-moments-captured-on-tape.html
|accessdate =2007-12-29}}</ref> కాని అంతకు మునుపే ఆసుపత్రి ప్రతినిధి ఒకరు, ఆమె తలకు విస్ఫొటపు పదునైన మేకుల వలన గాయం సంభవించింది మరియు ఈ బలమైన గాయమే ఆమె చావుకు ప్రధాన కారణమని తెలిపారు.<ref>28 డిసెంబర్ 2007 [http://news.yahoo.com/s/afp/20071228/wl_afp/pakistanattacksbhuttocause భుట్టో కారు ఫై భాగము తగిలిన తరువాత చనిపోయింది]</ref><ref name="skullfracture">28 డిసెంబర్ 2007 [http://www.nytimes.com/aponline/world/AP-Pakistan-Investigation.html పాకిస్తాన్: భుట్టో తల దెబ్బ తినడం వలన చనిపోయినట్టు]''ది అసోసియేటెడ్ ప్రెస్'' ప్రచురించింది: NewYorkTimes.com.చే పూర్తిచేశారు </ref> భుట్టో సహాయకులు మాత్రం అంతర్గత వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ వివరణను విభేధించారు.<ref>{{cite web |url=http://www.news.com.au/heraldsun/story/0,21985,22983841-5012747,00.html |title=Bhutto death explanation 'pack of lies' |accessdate=2007-12-28 |publisher=[[Herald Sun]]}}</ref> [[డిసెంబర్ 31|డిసెంబర్ 31న ]]ఎమర్జెన్సీ రూం భర్తీ రిపోర్టును PDF ఫైలు రూపంలో CNN బయట పెట్టింది.ఆమెకు తగిలిన గాయంలో ఎలాంటి ఇనుప వస్తువు లేదని ఆ దస్తావేజులో భుట్టోను చికిత్సకై ప్రవేశం ఇచ్చిన వైద్యులందరూ సంతకం చేసినట్లు ఉంది.<ref>{{cite news |title = Bhutto's murder: Many theories, many questions |publisher=[[CNN]] |date=2007-12-31 |url =http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/12/31/bhutto.evidence/index.html
|accessdate =2008-01-01}}</ref>


భుట్టోను, "అమెరికా యొక్క అత్యంత విలువైన ఆస్తి"గా పేర్కొంటూ ఆమె మృతికి బాధ్యత వహిస్తూ [[అల్-ఖైదా |అల్-ఖైదా]] కమాండర్ [[ముస్తఫా అబూ అల్ -యాజిద్ |ముస్తఫా అబూ అల్-యాజీద్]] ప్రకటన చేశాడు.<ref>{{cite web|url=http://www.ndtv.com/convergence/ndtv/story.aspx?id=NEWEN20070037061&ch=12/28/2007%208:21:00%20AM |title=Al-Qaida claims Bhutto assassination |date=2007-12-28 |accessdate=2007-12-28}}</ref> భుట్టో మృతికి అల్-ఖైదానే కారణంగా చూపుతూ అందుకు తగ్గ ఆధారాలు తమ వద్ద ఉన్నాయని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం ప్రకటించింది.CNN నివేదిక ప్రకారం: "వందలాది ప్రజల మృతికి కారణమని ప్రభుత్వం పేర్కొన్న అల్-ఖైదా అనుబంధ తీవ్రవాద దళం [[లష్కర్ ఐ ఝాన్గ్వి |లష్కర్ ఐ జాంగ్వీ]]కి చెందినవాడు ఆత్మాహుతి బాంబర్ అని అంతర్గత మంత్రిత్వ శాఖ పాకిస్తాన్‌కు చెందిన [[Geo TV|జియో టీవి]]కి ఇంతకు మునుపే తెలిపింది."<ref>{{cite web|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3105443.ece |title=Named: the al-Qaeda chief who 'masterminded murder' |date=2007-12-29 |accessdate=2007-12-29}}</ref> ఈ మారణకాండ వెనుక[[బైతుల్ల మేహ్సుద్ | బైతుల్లా మెహ్‌సూద్]] హస్తం ఉన్నట్లు పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం పేర్కొంది.<ref>{{cite web|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3105443.ece |title=Named: the al-Qaeda chief who 'masterminded murder' |date=2007-12-29 |accessdate=2007-12-29}}</ref> 1999లో మాజీ ప్రధాని [[నవాజ్ షరీఫ్ |నవాజ్ షరీఫ్‌]]ను కుడా చంపటానికి ప్రయత్నం చేసిన లష్కర్ ఐ జాంగ్వీ, ఒక [[వహాబీ |వహాబీ]] ముస్లిం చాంధసవాద సంస్థకు చెందిన బైతుల్లహ్ మేహ్సుద్ 54 నాలుగేళ్ల భుట్టోను మరియు సుమారు 20 మంది మద్దతుదారులను చంపారని పెర్కొనడాన్ని భుట్టో కుటుంబం తో సహా PPP కూడా తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తోంది.<ref>{{cite web|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=aWpSJGDLZJYQ&refer=home |title=Bhutto's Party Rejects Al-Qaeda Claim as Riots Spread (Update5) |date=2007-12-29 |accessdate=2007-12-29}}</ref> ౩ జనవరి 2008 న భుట్టో హత్యలో తాను పాల్గొన్నట్లు మరియు భుట్టోకు సరైన భధ్రత కల్పించలేదన్న వార్తల్ని అధ్యక్షుడు ముషర్రఫ్ అధికారికంగా తోసిపుచ్చాడు.<ref>{{cite news |title=Musharraf Denies Allegations Of Involvement in Bhutto Killing |url=http://online.wsj.com/article/SB119937413291865045.html|publisher=[[Wall Street Journal]] |date=2008-01-03 |accessdate=2008-01-03}}</ref>



===పాకిస్తాన్‌లో స్పందన===
మారణ కాండ తరువాత, ప్రారంభంలో జరిగిన అల్లర్లలో సుమారు 20 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు, వారిలో ముగ్గురు పోలీసు అధికారులు.ఆగ్రహించిన భుట్టో మద్దతుదారులు ఆమెను వుంచిన ఆసుపత్రిపై రాళ్ళు రువ్వి సుమారు 200 కార్లను తగలబెట్టారు.<ref name="flownhome"></ref> 29 డిసెంబర్ 2007 నుంచి అల్లరి మూకలు 9 ఎన్నికల కార్యాలయాలను, 176 బ్యాంకులను, 34 గ్యాస్ స్టేషన్లను, 72 రైళ్ళను, 18 రైల్వే స్టేషన్లను మరియు వందల కొలది కార్లను, దుకాణాలను ధ్వంసం చేశారని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం పేర్కొంది.<ref>{{cite news |title=Mourners converge on Benazir's house ahead of meeting on poll plans|url=http://www.hindu.com/thehindu/holnus/000200712301554.htm |publisher=Associated Press via The Hindu |date=2007-12-30 |accessdate=2007-12-30}}</ref> [[పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్ (N)|పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్ (ఎన్)]] అధినేత మరియు ప్రతిపక్ష నేత అయిన [[నవాజ్ షరీఫ్ |నవాజ్ షరీఫ్]] మాట్లాడుతూ "భుట్టో మరణం ఆమె పార్టీకి, నా పార్టీకి మరియు జాతి యావత్తుకు తీరని విషాదం మిగిల్చినది" అని అన్నారు. <ref>{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2007/12/28/world/asia/28pakistan.html?pagewanted=2&_r=1&th&emc=th|title=Bhutto Assassination Ignites Disarray|publisher=New York Times|accessdate=2007-12-28|date=2007-12-28|author=Salman Masood|coauthors=Carlotta Gall}}</ref> దేశ అధ్యక్షుడు ముషర్రఫ్ మూడు రోజుల పాటు సంతాప దినాలుగా శాసనం జారీ చేశాడు.


30 డిసెంబర్ 2007న PPP సమావేశం ముగిసిన తరువాత జరిగిన విలేఖరుల సమావేశంలో భుట్టో భర్త ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ మరియు కుమారుడు [[బిలావల్ భుట్టో జర్దారీ|బిలావల్ భుట్టో జర్దారీ]] పాల్గొని, అమ్మ తరువాత తమ కుమారుడైన బిలావల్ పార్టీకి వారసుడని, [[క్రైస్ట్ చర్చి, ఆక్స్‌ఫర్డ్|క్రైస్ట్ చర్చి, ఆక్స్‌ఫర్డ్]]లో చదువులు ముగించేంత వరకు తండ్రిగా తాను పార్టీ పగ్గాలు చేపడతానని ప్రకటించారు. "నేను చదువులు ముగించుకొని వచ్చిన తరువాత అమ్మ కోరిక ప్రకారం పార్టీ నాయకత్వ బాధ్యతలు చేపడతాను" అని బిలావల్ వాగ్దానం చేశాడు.8 జనవరి 2008న జరగాల్సిన పార్లమెంటరీ ఎన్నికలను యథాప్రకారం జరిపించాలని PPP పిలుపునిచ్చింది, మరియు ప్రధానమంత్రి అభ్యర్థిగా బహుశా పార్టీ ఉపాధ్యక్షుడైన మఖ్దూం అమిన్ ఫాహిం పార్టీ తరఫున పోటీ చేయవచ్చని ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ ఒక ప్రకటన చేశారు.(పార్లమెంట్ ఎన్నికలలో నిలబడటానికి బిలావల్‌కు ఇంకా చట్టపరమైన వయసు సరిపోదు.)<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7164968.stm|title=Bhutto's son named as successor|publisher=BBC News|accessdate=2007-12-31|date=2007-12-30}}</ref>


[[డిసెంబర్ 30|డిసెంబర్ 30]]వ తారీఖున భుట్టో రాజకీయ పార్టీ అయిన [[పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ|పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ ]](PPP) [[UK ప్రభుత్వం|UK ప్రభుత్వాన్ని]] మరియు [[ఐక్య రాజ్య సమితి|యునైటెడ్ నేషన్స్‌]]ను భుట్టో మృతి పై పరిశోధన జరపవలసినదిగా కోరింది. <ref>{{cite news |title=PPP ask UK and UN for help |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/7165209.stm|publisher=BBC|author=BBC |date=2007-12-30 |accessdate=2007-12-30}}</ref> బిలావల్ భుట్టో జర్దారీ తన దివంగత తల్లికి చెందిన పాకిస్తాన్‌లోని ప్రతిపక్ష రాజకీయ పార్టీకి అధ్యక్షునిగా నియమించబడ్డాడు.బిలావల్ కేవలం 19 సంవత్సరాల వయస్సు కలవాడు.<ref>{{cite web|url=http://www.benazirbhutto.co.uk/Default.php|title=Mohtarma Benazir Bhutto (shaheed) | The daughter of east<!-- Bot generated title -->}}</ref>[194] 5 ఫిబ్రవరి 2008న PPP, క్రొత్త నాయకుడు ఎన్నికయ్యేంత వరకు తన భర్త [[ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ |ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ]] పార్టీ పగ్గాలు చేపడతాడని శ్రీమతి భుట్టో ద్వారా తను పాకిస్తాన్‌కు తిరిగివచ్చే రెండు వారాల క్రితం మరియు తన మృతికి 12 వారాల ముందుగా వ్రాయబడ్డ రాజకీయ అభీష్టాన్ని విడుదల చేసింది.



===అంతర్జాతీయ స్పందన===
{{main|International reaction to the Benazir Bhutto assassination}}



భుట్టో మృతిని ప్రపంచ నలుమూలల ప్రజలు తీవ్రంగా ఖండించారు.[[UN సెక్యూరిటీ కౌన్సిల్ |UN సెక్యూరిటీ కౌన్సిల్]] అత్యవసరమైన సమావేశం ఏర్పాటు చేసి భుట్టో హత్యను ఖండించారు.<ref>{{cite news |title=Security Council, in presidential statement, condemns 'in strongest terms' suicide attack that killed former prime minister of Pakistan |url=http://www.un.org/News/Press/docs//2007/sc9217.doc.htm |publisher=UN Department of Public Information |date=2007-12-27 |accessdate=2007-12-28}}</ref> [[అరబ్ లీగ్ #సెక్రెటరీస్ జనరల్ |అరబ్ లీగ్ సెక్రటరీ జనరల్]] [[అమర్ మౌస్సా |అమ్ర్ మౌస్సా]] "ఈ హత్యాకాండను, తీవ్రవాద చర్యను ఖండిస్తూ భుట్టో ఆత్మకు శాంతి కలగాలని ఆ దేవున్ని ప్రార్థిస్తున్నాము" అని అన్నారు. <ref>{{cite news |title= Arab League condemns Bhutto's assassination|url=http://www.kuna.net.kw/newsagenciespublicsite/ArticleDetails.aspx?id=1870944&Language=en
|publisher=Kuwait News Agency (KUNA)|date=2007-12-27 |accessdate=2007-12-28}}</ref> భారత ప్రధాన మంత్రి [[మన్మోహన్ సింగ్ |మన్మోహన్ సింగ్]] మాట్లాడుతూ "బెనజీర్ భుట్టో పై జరిగిన హేయమైన దాడి గురించి విని నేను ఒక్కసారిగా నిర్ఘాంత పోయాను[[...|... ]]అతి క్లిష్టమైన ఆపదను ఎదుర్కొన్న భుట్టో కుటుంబానికి మరియు పాకిస్తాన్ ప్రజలకు నా మనస్ఫూర్తి సంతాపాన్ని తెలియజేస్తున్నాను"<ref>{{cite news|first=Nilova|last=Roy|title=India expresses shock, horror at Bhutto's assassination|url=http://www.hindustantimes.com/StoryPage/FullcoverageStoryPage.aspx?id=481be59c-a0d8-4224-b0ce-5a5a0fc97fb2Benazirassassinated_Special&MatchID1=4625&TeamID1=1&TeamID2=6&MatchType1=1&SeriesID1=1165&MatchID2=4617&TeamID3=3&TeamID4=4&MatchType2=1&SeriesID2=1163&PrimaryID=4625&Headline=India+expresses+shock%2c+horror |publisher=Hindustan Times |date=2007-12-27 |accessdate=2007-12-27}}</ref> అని తెలిపారు. [[యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ప్రధానమంత్రులు |బ్రిటిష్ ప్రధానమంత్రి]] [[గోర్డాన్ బ్రౌన్ |గోర్డాన్ బ్రౌన్]], "తీవ్రవాదులు భుట్టోను హత్య చేసి వుండచ్చు గాని, వారిని పాకిస్తాన్‌లోని ప్రజాస్వామ్యాన్ని ఖూనీ చేసేందుకు మనం అనుమతించకూడదు మరియు వారు పాల్పడిన ఈ అమానుష చర్య ద్వారా తీవ్రవాదులు అక్కడ, ఇక్కడ, ప్రపంచంలో మరెక్కడైనా గెలవలేరనే మన సంకల్పానికి బలం చేకూరుతున్నది" అని పలికారు.<ref name="BBCReaction">{{cite news |title=Reactions to Bhutto assassination |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7161660.stm |publisher=BBC |date=2007-12-27 |accessdate=2007-12-27}}</ref> [[యూరోపియన్ కమీషన్ అధ్యక్షుడు |ఐరోపా కమీషన్ అధ్యక్ష్యుడు]] [[జోస్ మాన్యుయల్ బారోసో |జోస్ మ్యానుయెల్ బర్రోసో]] ఈ మారణకాండను ఖండిస్తూ "ఈ దాడి ప్రజాస్వామ్యానికి మరియు పాకిస్తాన్ దేశానికి వ్యతిరేకంగా జరిగింది" మరియు "పాకిస్తాన్ స్థిరంగా ఉంటూ అతి త్వరలో ప్రజాస్వామ్య పరిపాలనకు వస్తుందని ధృడంగా నమ్ముతున్నాను" అని అన్నారు.<ref name="BBCReaction"></ref> అమెరికా అధ్యక్షుడు [[జార్జి డబ్ల్యూ. బుష్ |జార్జి డబ్ల్యూ బుష్]] మారణకాండను ఖండిస్తూ దానిని "తీవ్రవాదుల అతి క్రూరమైన పిరికి చర్య" అని పేర్కొంటూ పాకిస్తాన్‌ను "బెనజీర్ భుట్టో స్మృతులను గౌరవిస్తూ, ఏ ప్రజాస్వామ్యం కొరకైతే ఆమె ప్రాణాలు విడిచిందో ఆ ప్రజాస్వామ్యాన్ని కొనసాగేలా చూడాలి" అని ఉత్తేజ పరిచారు.<ref name="cnn">{{cite news|url=http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/12/27/bhutto.reaction/|publisher=CNN|title=Bhutto's death heightens democracy concerns|accessdate=2007-12-27|date=2007-12-27}}</ref> [[పోప్ బెనెడిక్ట్ XVI|పోప్ బెనెడిక్ట్ XVI]] మాటలను ఆయన తరఫున [[కార్డినల్ సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేట్ |వాటికన్ సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేట్]][[టర్కిసియో బెర్తోనే |టార్సిసియో బెర్టన్]] వ్యక్తపరుస్తూ, "భుట్టో కుటుంబానికి మరియు పాకిస్తాన్ దేశ ప్రజలకు అత్యంత సానుభూతిని తెలుపుతూ ఆధ్యాత్మికత్వానికి సమీపంగా వుండాలి" అని హోలీ ఫాదర్ సూచించినట్టు తెలిపారు.<ref name="BBCReaction"></ref> [[చైనా ప్రజా గణతంత్ర విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ |చైనా విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతినిధి]] క్విన్ గ్యాంగ్, "ప్రతిపక్ష నేత భుట్టో హత్య విని చైనా దేశం నిర్ఘాంత పోయింది" మరియు "తీవ్రవాద దాడిని బలంగా ఖండిస్తున్నాము" అని తెలిపారు.<ref>{{cite news|title = Global outrage over assassination|publisher = Al-Jazeera|url = http://english.aljazeera.net/NR/exeres/E933FBE1-6592-4764-A41F-17762EA7ABF8.htm|date = 2007-12-27|accessdate = 2007-12-27}}</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_pictures/7161605.stm లైఫ్ ఇన్ పిక్చర్స్],[[BBC|BBC]], చివరి పేజీ:గురువారం,27,డిసెంబర్ 2007,14:53 GMT </ref><ref>4 అక్టోబర్ 1993,[[ది న్యూ యార్కర్ |ది న్యూ యార్కర్]] లో పటము [http://www.newyorker.com/archive/1993/10/04/1993_10_04_082_TNY_CARDS_000365108 భుట్టో మరపురాణి క్షణాలు],మేరీ అన్నె వీవర్ </ref>



===స్కాట్లాండ్ యార్డ్ విచారణ===
బ్రిటిష్ డిటెక్టివ్‌లు భుట్టో హత్యా సంఘటనపై విచారణ చేపట్టాలని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం కోరింది.భుట్టో శవ పరీక్షకు, భర్త ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ అనుమతి నిరాకరించటంతో విచారణకు ఎదురయ్యే కష్టాలను వ్యక్తపరుస్తూనే, బాంబు పేలిన వెంటనే భుట్టో తన వాహన పై భాగాన్ని బలంగా గుద్దుకోవటం వలన చనిపోయిందని 8 ఫిబ్రవరి 2008న పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం ప్రకటించింది.



===బెనజీర్ జీవితంపై చలన చిత్రం ===
కరాచీ ప్రొడక్షన్ సంస్థ వోక్స్ విజన్ మరియు లీసెస్టర్ ఆధారిత సమ్ ఫిల్మ్స్‌కు చెందిన జైద్ అజీజ్ మరియు హెన్నా రాయ్ సహ-నిర్మాతలుగా వ్యవహరిస్తున్న సినిమాలో [[బాలీవుడ్|బాలీవుడ్]] నటి [[సుష్మితా సేన్|సుష్మితా సేన్]] బెనజీర్ భుట్టో పాత్రను పోషిస్తున్నట్లు తెలిసింది. ప్రస్తుతానికి "బెనజీర్ భుట్టో: ది మూవీ" పేరుతో తీయబడుచున్న ఈ చిత్రం యొక్క షూటింగ్ భుట్టో విద్యార్థినిగా, బహిష్కరింపబడిన రాజకీయవేత్తగా గడిపిన పాకిస్తాన్, బ్రిటన్, దుబాయ్ వంటి వివిధ ప్రదేశాల్లో జరుగుతుందని సమాచారం. సుష్మితా సేన్‌ను ఈ పాత్ర గురించి అడిగినప్పుడు, "అవును, ఈ పాత్ర పోషించటానికి నేను చాలా ఆసక్తిగా ఉన్నాను" అంటూ ఉత్సాహంగా చెప్పింది.<ref>{{cite news | url=http://www.radiosargam.com/films/archives/32433/suhsmita-sen-roped-in-to-play-benazir-bhutto.html| title=Sushmita Sen roped in to play Benazir Bhutto| work=[[Radio Sargam]]| last=Punn| first=Goher | date=28&nbsp;January 2009 | accessdate=28&nbsp;January 2009}}</ref>



===UN విచారణ ===


1 జూలై 2009న UN వారు క్రమబద్ధ విచారణను చేపట్టారు.<ref>http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8127833.stm</ref>



==ఉత్తర కొరియాకు అణు రహస్యాలు చేరవేసిందనే అభియోగం.==
[[బాలిస్టిక్ క్షిపణులు |బాలిస్టిక్ క్షిపణుల]] సమాచారాన్ని పొందేందుకు యురేనియం సారవంతానికి సంబంధించిన రహస్య సమాచారాన్ని [[ఉత్తర కొరియా |ఉత్తర కొరియా]] దేశానికి చేరవేసిందని భారత పాత్రికేయుడు, శ్యాం భాటియా 1993 లో తాను రచించిన ''గుడ్‌బై షెహజాది'' పుస్తకంలో అభియోగించాడు.తాను బ్రతికున్నంత కాలం ఈ విషయం ఎవ్వరితో చెప్పవద్దని భుట్టో తనను అడిగినట్లు భాటియా ఆరోపించాడు.ఉత్తర కొరియా అణు కార్యక్రమాల్లో వృద్ధి చెందుతున్న సమయముతో పోల్చుకుంటే ఈ అభియోగాలు "నమ్మశక్యం" గానే ఉన్నాయని ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ మరియు ఇంటర్నేషనల్ సెక్యూరిటీకి చెందిన అణు శాస్త్ర నిష్ణాతుడు [[డేవిడ్ ఆల్‌బ్రైట్|డేవిడ్ అల్‌బ్రైట్]] అన్నారు. [[అంతర్జాతీయ శాంతి కొరకు కర్నిజ్ ఎండోమెంట్ |కార్నీజ్ ఎండోమెంట్ ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్‌]]కు చెందిన జార్జి పెర్కొవిచ్ భాటియాను "చురుకైన మరియు ధృడమైన" వ్యక్తిగా పేర్కొన్నారు.[[సెంటర్ ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ పాలసీ |సెంటర్ ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ పాలసీ]]కి చెందిన సేలిగ్ హర్రిస్సన్ భాటియాను "భుట్టో విషయంలో విశ్వసనీయమైన" వ్యక్తిగా పేర్కొన్నాడు.భాటియా చేసిన అభియోగాలను [[వాషింగ్టన్, డి.సి |వాషింగ్టన్, డి. సి.]]లోని పాకిస్తాన్ దౌత్య కార్యాలయం మరియు ఒక [[యునైటెడ్ స్టేట్స్ |యునైటెడ్ స్టేట్స్]] అధికారి ఈ వాదాన్ని తోసిపుచ్చుతూ తెలియ చేసినది ఏమనగా ఉత్తర కొరియాకు న్యూక్లియర్ రహస్యాన్ని అందచేసినట్టు నిందితుడైన [[అబ్దుల్ ఖదీర్ ఖాన్ |అబ్దుల్ ఖాదర్ ఖాన్]] (దీనినే వారు భాటియా పుస్తకము ప్రచురణ ముందు ఖండించారు), దీనికి మూలం.<ref>[http://www.nti.org/d_newswire/issues/2008_6_2.html#C3F9574A NTI: Global Security Newswire - సోమవారం, జూన్ 2, 2008]</ref>


ఎప్పుడైతే డాక్టర్ [[అబ్దుల్ ఖదీర్ ఖాన్ |అబ్దుల్ ఖాదర్ ఖాన్]] న్యూక్లియర్ కళంకము బట్టబయలయ్యిందో, భుట్టో తాను మూడవ సారి [[పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి |పాకిస్తాన్ ప్రధాన మంత్రిగా]] ఎన్నికైతే IAEA ఇన్‌స్పెక్టర్‌ల చేత డాక్టర్ ఖాన్ కేసుపై విచారణ జరిపిస్తానని ప్రతిజ్ఞ చేసింది. ఆమె పలికిన మాటలు [[పాకిస్తానీ |పాకిస్తానీ]] రేడియోలు, [[టెలివిజన్ |టెలివిజన్‌]]లలో ప్రసారం అయ్యాక భుట్టో, [[పాకిస్తానీ |పాకిస్తానీ]] [[నాగరిక సంఘం |నాగరిక సమాజ]]పు గట్టి విమర్శలు మరియు తన పార్టీ యొక్క తీవ్ర వ్యతిరేకతలను ఎదుర్కొనవలసి వచ్చింది.కొన్ని గంటలలోనే ఆమె అధికార ప్రతినిధి నాహిద్ ఖాన్, ఆమె మాటలను మీడియా వారు తప్పుగా అర్థం చేసుకున్నారని వివరించారు.



==నివాళులు ==
భుట్టో జయంతి నాడు [[బెనజీర్ భుట్టో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, ఇస్లామాబాద్ |ఇస్లామాబాద్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయానికి ]] ఆమె పేరును పెడుతూ పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం గౌరవించింది.భుట్టోకు చెందిన PPP సభ్యుడు, ప్రధానమంత్రి [[యూసుఫ్ రాజా గిలాని |యూసుఫ్ రజా గిల్లాని]] కుడా భుట్టో జయంతి సందర్భముగా [[మృత్యు ఒడి |మరణ శిక్ష]] విధించిన వారిని [[క్షమాపణ |క్షమించాలని]] అధ్యక్షుడు ముషర్రఫ్‌ను కోరారు.<ref name="RX">{{cite web |title=Pakistan pays tribute to Bhutto |url=http://www.reuters.com/article/worldNews/idUSISL1809220080621?feedType=RSS&feedName=worldNews |publisher=[[Reuters]] |date=2008-06-21 |accessdate=2008-06-24}}</ref>



==బెనజీర్ భుట్టో పుస్తకాలు==

*బెనజీర్ భట్టో,(1983),''పాకిస్తాన్:ది గేదరింగ్ స్ట్రోమ్'' , వికాస్ పబ్.హౌస్,ISBN 0706924959
*{{cite book |author=Benazir Bhutto |title=''Daughter of the East'' |publisher= Hamish Hamilton |year=1989 |isbn=0-241-12398-4}}
''డాటర్ అఫ్ ది ఈస్ట్'' వాస్ ఆల్సో రిలీస్ద్ ఆస్:

*{{cite book |author=Benazir Bhutto |title=''Daughter of Destiny: An Autobiography'' |publisher= Simon & Schuster |year=1989 |isbn=0-671-66983-4}}


భుట్టో మరణ సమయములో, ఆమె యొక్క మూడవ గ్రంధమును, రెకన్సిలియెశన్: ఇస్లాం,డెమోక్రసీ అండ్ ది వెస్ట్, పుస్తకాన్ని హార్పర్ కాల్లిన్స్ నుంచి తీసుకున్నారు. ఫిబ్రవరి 2008లో మార్క్ సీగల్ రచించిన పుస్తకమును ప్రచురించారు.<ref>[http://www.nypost.com/seven/12282007/business/bhuttos_book_primed_683571.htm భుట్టో పుస్తకము ప్రచురణలో ఉన్నది]. డిసెంబర్ 28,2007 [http://www.nypost.com/seven/12282007/business/bhuttos_book_primed_683571.htm హర్పెర్ కాలిన్స్ వ్రాతపూర్వకంగా ప్రచురించాడు] </ref>

*{{cite book |author=Benazir Bhutto |title=''Reconciliation: Islam, Democracy, and the West'' |publisher= HarperCollins |year=2008 |isbn=978-0-06-156758-2}}



==ఇంకా చూడుము==

*[[ప్రజా విద్యార్ధి ఫెడెరేషన్ |పీపుల్ స్టూడెంట్స్ ఫెడరేషన్ ]]
*[[పాకిస్తాన్ రాజకీయాలు |పాకిస్తాన్ రాజకీయాలు ]]
*[[ఆసిఫ్ అలీ జార్దరి |ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ]]
*[[బిలావల్ భుట్టో జార్దరి |బిలావల్ భుట్టో జర్దారి ]]



==ఉపప్రమాణాలు ==

{{reflist|2}}




==బెనజీర్ భుట్టో గురించి పుస్తకాలు ==
పాకిస్తాన్ ప్రధానిగా తొలిసారి భుట్టో [[1988]]లో పదవి చేపట్టింది. కానీ 20 నెలల తర్వాత, అవినీతి ఆరోపణల కారణంగా అప్పటి పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు [[గులాం ఇషాక్ ఖాన్]] ఉత్తర్వుల ప్రకారం అధికారం నుండి తొలగించబడింది. 1993లో భుట్టో ప్రధాని పదవికి తిరిగి ఎన్నికైనది. [[1996]]లో తిరిగి అటువంటి ఆరోపణలపైనే అప్పటి అధ్యక్షుడు [[ఫారూఖ్ లెఘారీ]] ఈమెను పదవినుండి తొలగించాడు. రాజకీయ కారణాల వల్ల [[1999]]లో బెనజీర్ పాకిస్తాన్ వదలి [[దుబాయి]]కి ప్రవాసమెళ్ళింది. పాకిస్తానీ సైనికాధ్యక్షుడు, [[పర్వేజ్ ముషారఫ్]]తో కుదిరిన ఒప్పందము వలన ఆమెకు క్షమాభిక్ష కలిగించి ఆమెపై ఉన్న అవినీతి ఆరోపణలన్నీ విరమించుకొన్నతర్వాత <ref>http://iht.com/articles/2007/10/18/asia/19pakistan.php</ref> మళ్ళీ 8 సంవత్సరాల అనంతరం [[అక్టోబర్ 18]], [[2007]]న తిరిగి పాకిస్తాన్ చేరుకుంది.


*డబ్ల్యు.ఎఫ్.పెప్పర్,(1983),''బెనజీర్ భుట్టో'' ,డబ్ల్యుఎఫ్ పెప్పర్,ISBN 0946781001
భుట్టో మాజీ పాకిస్తానీ ప్రధానమంత్రి [[జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో]] తొలి సంతానము. వీరు పాకిస్తానీ సింధీ తెగకు చెందినవారు. ఈమె తల్లి [[నుస్రత్ భుట్టో]] ఇరానీ-కుర్దిష్ సంతతికి చెందిన పాకిస్తానీ. ఈమె పితామహుడు షానవాజ్ భుట్టో భారత విభజన సమయంలో ప్రస్తుతం భారతదేశములోని హర్యానా రాష్ట్రములో ఉన్న తమ స్వగ్రామము భట్టో కలాన్ నుండి సింధ్ లోని లార్కానాకు వలస వచ్చాడు.
*{{cite book |author=Rafiq Zakaria |title=''The Trial of Benazir'' |publisher=Sangam Books |year=1990 |isbn=0-861-32265-7}}
*కేథరీన్ ఎం. డోహేర్తి, కారైగ్ ఎ.డోహేర్తి,(1990),''బెనజీర్ భుట్టో(ఇంపాక్ట్ బయోగ్రఫీస్ సిరీస్ )'' ,ఫ్రాంక్లిన్ వాట్స్,ISBN 0531109364
*రఫిక్ జకారియా,(1991),''ది ట్రయల్ ఆఫ్ బెనజీర్ భుట్టో: ఎన్ ఇన్‌సైట్ ఇంటు ది స్టేటస్ అఫ్ వుమెన్ ఇన్ ఇస్లాం, యురేకా పబ్లికెషన్స్'' ,ISBN 967983200
*డయన్ సన్స్వర్-ద్రేహేర్, (1991),''బెనజీర్ భుట్టో (చేంజింగ్ అవర్ వరల్డ్ సిరీస్) '' ,బాంటం బుక్స్ (యంయం), ISBN 0553158570
*క్రిస్టినా లాంబ్, (1992), ''వెయిటింగ్ ఫర్ ఆల్లాహ్'' , పెంగ్విన్ బుక్స్ లిమిటెడ్, ISBN 0140143343
*ఎం.ఫాదర్స్,(1992),''బయోగ్రాఫీ అఫ్ బెనజీర్ భుట్టో'' ,W.H.అల్లెన్/వర్జిన్ బుక్స్,ISBN 024554965X
*ఎలిజబెత్ బౌచార్డ్,(1994),''బెనజీర్ భుట్టో: ప్రైమ్ మినిస్టర్ (లైబ్రరీ అఫ్ ఫేమస్ వుమెన్'' , బ్లాక్‌బర్చ్ ప్ర.ఇన్క్., ISBN 1567110274
*ఇక్బాల్ అఖుంద్,(2000),''ట్రయల్ అండ్ ఎర్రర్: ది అడ్వెంట్ అండ్ ఎక్లిప్స్ అఫ్ బెనజీర్ భుట్టో'' , OUP పాకిస్తాన్,ISBN 0195791606
*లిబ్బి హుఘ్స్,(2000),''బెనజీర్ భుట్టో: ఫ్రం ప్రిజన్ టు ప్రైమ్ మినిస్టర్ '' , Backinprint.Com, ISBN 0595003885
*ఇక్బాల్ అఖుంద్ ,(2002),''బెనజీర్ హుకుమత్: క్యా ఖోయా క్యా పాయా?'' , OUP Pakistan, ISBN 0195794214
*మర్సిడేస్ ఏండర్సన్, (2004), ''బెనజీర్ భుట్టో (వుమెన్ ఇన్ పాలిటిక్స్) '' , చెల్సియ హౌస్ పబ్లిషర్స్, ISBN 0791077322
*మేరీ ఇంగ్లర్,(2007),''బెనజీర్ భుట్టో: పాకిస్తాన్ ప్రైమ్ మినిస్టర్ అండ్ యాక్టివిస్ట్ '' , కంపస్స్ పాయింట్ బుక్స్,ISBN 0756517982
*[[అయేషా సిద్ధిక్ అఘా |అయేషా సిద్దిఖ్ అఘా]], (2007), ''ఇన్సైడ్ పాకిస్తాన్స్ మిలటరీ ఎకానమీ'' , ప్లూటో ప్రెస్, ISBN 0745325459


ఆక్స్‌ఫర్డ్, హార్వార్డ్ విశ్వవిద్యాలయాలలో ఉన్నత విద్య అభ్యసించిన బెనజీర్ [[1977]]లో పాకిస్తాన్‌లో జరిగిన సైనిక కుట్ర వల్ల చదువులను ఆపివేసి స్వదేశం పయనమైంది. తండ్రి జుల్ఫీకర్ భుట్టోను [[1975]]లో పదవి నుంచి దించివేయడం, ఆ తర్వాత [[1977]]లో ఉరితీయడంతో ఆమె రాజకీయాలలో ప్రవేశించవలసి వచ్చింది. జియా ఉల్ హక్ విమాన ప్రమాదంలో మరణించడంతో జరిగిన ఎన్నికలలో [[పాకిస్తాన్ పీపుల్స్ పార్టీ]] అధినేతగా ఎన్నికలలో విజయం సాధించి [[1988]]లో మొదటిసారి పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్టింది. కానీ [[1990]]లో అవినీతి ఆరోపణలతో పదవి నుంచి తొలిగించబడింది. [[1993]]లో తిరిగి ఆమె ప్రధానమంత్రి అయింది. ఈ సారికూడా పూర్తికాలం పదవిలో కొనసాగలేకపోయింది. [[1996]]లో మళ్ళీ ఆమె ప్రభుత్వం రద్దయింది. 1996 ఎన్నికకలో [[నవాజ్ షరీఫ్]] ఎన్నిక కావడం, అతన్ని కూలదోసి ముషారఫ్ పదవి చేపట్టడంతో మారిన రాజకీయ పరిణామాల వల్ల బెనజీర్ స్వదేశం నుండి వెళ్ళిపోవలసివచ్చింది. [[దుబాయి]], లండన్‌లలో ఎనిమిదేళ్ళ ప్రవాస జీవితం గడిపిన అనంతరం 2007, [[అక్టోబర్ 18]]న మళ్ళీ స్వదేశం చేరుకుంది. స్వదేశం చేరిన వెంటనే కరాచీలో జర్గిన ఉత్సవ వేడుకలలో జరిగిన బాంబుపేలుళ్ళలో తృటిలో ప్రాణాపాయం తప్పింది. [[నవంబర్ 3]]న పాకిస్తాన్‌లో అత్యవసర పరిస్థితి విధించడం జరిగింది. ఆ తర్వాత [[నవంబర్ 8]]న బెనజీర్ ను గృహనిర్భంధంలో ఉంచినారు. [[నవంబర్ 24]]నాడు జర్గబోయే ఎన్నికలకై నామినేషన్ పత్రం కూడా దాఖలుచేసింది. [[నవంబర్ 27]]నాడు [[రావల్పిండి]]లో ఎన్నికల సభలో పాల్గొన్న అనంతరం ఏకే47తో ఆమె మెడపై బుల్లెట్ల వర్షం మరియు ఆత్మాహుతి బాంబు దాడిలో తీవ్రంగా గాయపడి రావల్పిండి ఆసుపత్రిలో చేర్చిన తర్వాత మరణించింది <ref>http://in.telugu.yahoo.com/News/International/0712/27/1071227053_1.htm</ref>.


==విద్యాభ్యాసం మరియు వ్యక్తిగత జీవితం==
బెనజీర్ భుట్టో పాకిస్తాన్లోని [[కరాచీ]]లో [[21 జూన్]], [[1953]]న జన్మించింది. కరాచీలో ఈమె చదువు లేడీ జెన్నింగ్స్ నర్సరీ పాఠశాలలోనూ, ఆ తర్వాత కాన్వెంట్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీలోనూ సాగింది.<ref>[http://www.storyofpakistan.com/person.asp?perid=P024 Story of Pakistan — Benazir Bhutto]</ref> రావల్పిండీ ప్రెజెంటేషన్ కాన్వెంటులో రెండేళ్ళపాటు చదివిన తర్వాత, ఈమెను ముర్రీలోని జీసస్ అండ్ మేరీ కాన్వెంటులో చేర్చారు. 15 యేళ్ళ వయసులో బెనజీర్ O-లెవెల్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణురాలయ్యింది.<ref name=br>[http://www.bookrags.com/Benazir_Bhutto Bookrags Encyclopedia of World Biography entry]</ref> ఆ తరువాత [[కరాచీ గ్రామర్ స్కూలు]]లో ఏ-లెవెల్ పూర్తిచేసింది.


===ఇతర సంబంధిత ప్రచురణలు ===
పాకిస్తాన్లో ప్రాధమిక విద్య పూర్తిచేసుకొన్న తర్వాత, ఉన్నత విద్య కోసం అమెరికాకు వెళ్ళింది. 1969 నుండి 1973 వరకు రాడ్‌క్లిఫ్ కళాశాలలోనూ, ఆ తర్వాత హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలోనూ చదివి తులనాత్మక పాలనలో బాచిలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ పట్టాను పొందింది.<ref>[http://womenshistory.about.com/gi/dynamic/offsite.htm?zi=1/XJ/Ya&sdn=womenshistory&cdn=education&tm=12&f=00&tt=14&bt=1&bts=1&zu=http%3A//www.britannica.com/eb/article%3Feu%3D81217 Encyclopædia Britannica entry] via about.com</ref> ఇక్కడ ఉన్న కాలంలో ఈమె ప్రతిష్టాత్మక [[ఫీ బీటా కప్పా]] సంఘానికి ఎన్నికైనది.<ref name=br />


*అబ్డుల్ల్ మలిక్,(1988), ''భుట్టో సే బెనజీర్ తక్ :సియాసి తాజ్‌జిఎ'' , మక్తబ-యి ఫికర్ ఓ దానిష్, ASIN B0000CRQJH
ఈమె విద్యాభ్యాసములోని తర్వాత అంకము [[యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్]]‌లో జరిగినది. 1973 నుండి 1977 వరకు భుట్టో తత్త్వశాస్త్రము, రాజనీతిశాస్త్రము మరియు ఆర్ధికశాస్త్రాలను ఆక్స్‌ఫర్డ్‌లోని లేడీ మార్గరెట్ హాల్‌లో చదివింది. ఆక్స్‌ఫర్డ్‌లో ఉండగానే అంతర్జాతీయ న్యాయశాస్త్రము మరియు దౌత్య విద్యలో కోర్సు పూర్తిచేసినది.<ref>[http://www.wic.org/bio/bbhutto.htm WIC Biography - Benazir Bhutto]</ref> [[1976]] డిసెంబరులో [[ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనియన్]] యొక్క అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికై, ఈ ప్రతిష్టాత్మక వాదనా సంఘానికి అధ్యక్షత వహించిన తొలి ఆసియా మహిళగా నిలచినది.<ref name=br />
*బషీర్ రియాజ్,(2000), ''బ్లైండ్ జస్టీస్'' , ఫిక్షన్ హౌస్, ASIN B0000CPHP8
*ఖత్మ-ఇ నబువత్, ASIN B0000CRQ4A
*ముజాహిద్ హుసైన్,(1999), ''కౌన్ బడా బద్ ఉన్వ: బెనజీర్ అఉర్ నవాజ్ షరీఫ్‌ కే బాద్ ఉన్వానియోన్ పర తహ్కికాతి దస్తావేజ్'' , ప్రింట్ లైన్ పబ్లిశార్జ్, ASIN B0000CRPC3
*అహ్మద్ ఎజాజ్, (1993), ''బెనజీర్ భుట్టో విదేశీ నీతి: ఎ స్టడీ అఫ్ పాకిస్తాన్ రిలేషన్స్ విత్ మేజర్ పవర్స్'' , క్లాసిక్, ASIN B0000CQV0Y
*లుబ్న రఫిక్,(1994), ''బెనజీర్ &amp; బ్రిటిష్ ప్రెస్,1986-1990'' , గౌతం, ASIN B0000CP41S
*సయ్యిద్ అఫ్జల్ హైదర్,(1996),''భుట్టో ట్రయల్'' , నేషనల్ కమీషన్ ఆన్ హిస్టరీ &amp; కల్చర్, ASIN B0000CPBFX
*ముంతాజ్ హుసైన్ బజ్మి, (1996), ''జిన్దానోన్ సే ఐవనోన్ తక్'' , అల-హమ్ద్ పబ్లికేషన్స్, ASIN B0000CRPOT
*అజ్ఞాత రచయిత, 1996), ''నాపాక్ సాజిష్: తౌహిన్-ఇ రిసాలత్ కి సజా కో ఖత్మ్ కర్నే కా బెనజీర్ సర్కారి మన్సుబః '' ,ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యుట్ ఆఫ్ తహఫ్ఫుజ్-ఐ


[[1987]], [[డిసెంబర్ 18]]న [[ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ]]ని కరాచీలో వివాహం చేసుకున్నది. ఈ దంపతులకు ముగ్గురు పిల్లలు: బిలావల్, భక్తావర్ మరియు అసీఫా.


==మూలాలు==
{{మూలాలజాబితా}}


==బయటి లింకులు==
==బాహ్య లింకులు==
{{commons}}
{{wikiquote}}
{{wikiquote}}
{{Wikinews}}
*[http://www.benazirbhutto.org The Official Website of Benazir Bhutto]

*[http://www.time.com/time/photogallery/0,29307,1683694_1485358,00.html TIME images: Inside Bhutto's 'Prison' ]
*[http://www.benazirbhutto.org బెనజీర్ భుట్టో] ''అదికారిక వెబ్‌సైటు''
* [http://uc.princeton.edu/main/index.php?option=com_content&task=view&id=2024&Itemid=8 Benazir Bhutto Aug 15, 2007 at the Council on Foreign Relations]
*[http://www.benazirbhutto.com బెనజీర్ భుట్టో ] ''వెబ్‌సైటు''
* [http://www.saradistribution.com/butto.htm Benazir Bhutto is Kurdish]
*{{dmoz|Regional/Asia/Pakistan/Society_and_Culture/History/Personalities/Benazir_Bhutto}}
* [http://pkpolitics.com Watch Benazir's videos and interviews]
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/2228796.stm http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/south_asia/2007/death_of_benazir_bhutto/default.stm] from [[BBC న్యూస్ |BBC News]]
*[http://www.storyofpakistan.com/person.asp?perid=P024 Benazir Bhutto becomes Prime Minister]
*[[డాన్ (న్యూస్ పేపర్)|డాన్ (పాకిస్తాన్)]]నుండి[http://dawn.net/wps/wcm/connect/Dawn+Content+Library/Dawn/Specials/returning-to-benazir బెనజీర్ వెనుతిరగడం]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/4032997.stm Asif Zardari Profile]
*[[ఇంటర్నేషనల్ హెరాల్డ్ ట్రిబ్యూన్ |ఇంటర్నేషనల్ హెరాల్డ్ ట్రిబ్యూన్]] నుండి [http://www.iht.com/articles/2008/01/04/opinion/eddalrymple.php ] భుట్టో నిలబడటం
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4486144.stm Bhutto cleared of corruption]
*[http://www.time.com/time/photogallery/0,29307,1698497,00.html 1953-2007 జీవితము యొక్క చిత్రాలు],[http://www.time.com/time/photogallery/0,29307,1683694_1485358,00.html దానిలో భుట్టో జైలు చిత్రం యొక్క వ్యాసము] మరియు [[టైమ్(పత్రిక)|TIME]] నుంచి [http://www.time.com/time/photogallery/0,29307,1698732,00.html రెండో సారి నిష్క్రమించడం]
* [http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/FK03Df03.html Bhutto on Al-Qaeda]
*[[AOL |AOL]] నుంచి[http://www.aol.in/news/gallery/bhutto_diary_07/1/false/6000/gallery.jhtml ] బెనజీర్ భుట్టో ఫోటో డైరీ
* [http://www.prpakistan.com/personalities/ All About Benazir Bhutto]
*[http://topics.nytimes.com/top/reference/timestopics/people/b/benazir_bhutto/ బెనజీర్ భుట్టో] [[న్యూయార్క్ టైమ్స్|న్యూయార్క్ టైమ్స్]] టాపిక్
* [http://www.sindhtoday.net/interview_mbb.htm Interview]
*[http://topics.edition.cnn.com/topics/benazir_bhutto బెనజీర్ భుట్టో][[CNN| CNN]] టాపిక్
* [http://edition.cnn.com/2005/WORLD/asiapcf/04/15/pakistan.rallies/index.html Musharraf blocks PPP rallies]
*[http://www.istream.in/playlist/23/fascinating-interview-with-benazir-bhutto.html భారతీయ టెలివిజన్‌లో బెనజీర్ భుట్టో 3-వ ఇంటర్వ్యూ]
* [http://www.ppp.org.pk/index.html Pakistan Peoples Party website]
*[http://www.ssrc.org/blogs/immanent_frame/category/the_assassination_of_benazir_bhutto/ బెనజీర్ భుట్టో హత్య] - [[ది ఇమ్మనేంట్ ఫ్రేమ్ |ది ఇమ్మనేంట్ ఫ్రేమ్]] [[సోషల్ సైన్సు రీసెర్చ్ కౌన్సిల్ |సోషల్ సైన్సు రీసెర్చ్ కౌన్సిల్]] నడిపిస్తున సైట్
* [http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2005%5C12%5C15%5Cstory_15-12-2005_pg7_33 Pakistani opposition protests Bhutto case]
*[[ఇంటర్నేషనల్ మ్యూజియం ఆఫ్ ఉమెన్ |ఇంటర్నేషనల్ మ్యూజియం ఆఫ్ వుమెన్]] [http://www.cityweekend.com.cn/shanghai/articles/blogs-shanghai/shanghai-book-club/fatima-bhutto-in-coversation-with-geoff-dyer-hope-and-courage-in-pakistan/ బెనజీర్ భుట్టో మరణ శాసనం గురించి ఫాతిమా భుట్టో మాట్లాడింది ]
* [http://www.famousmuslims.com/benazir%20bhutto.htm Profile]
*{{findagrave|23574601}}
* [http://www.democraticunderground.com/discuss/duboard.php?az=view_all&address=385x66909 3 Nov. 2007 David Frost interview with Bhutto]
*డిసెంబర్ 27, 2008 (శ్రీలంక) [http://www.dailynews.lk/2008/12/27/fea01.asp రిమెంబరింగ్ బెనజీర్ భుట్టో] ఫ్రం ''డైలీ న్యూస్''
* [http://indiaenews.com/2006-07/16131-the-bhutto-saga-takes.htm Witch Hunt]
*[http://www.arabianbusiness.com/index2.php?option=com_gallery&amp;id=542141 పాకిస్తాన్ రిమెంబర్స్ బెనజీర్ భుట్టో ఇన్ పిక్స్] ఫ్రం [[అరేబియన్ బిజినెస్ |అరబియన్ బిజినెస్]]
* [http://www.highbeam.com/doc/1G1-9010986.html?refid=hbw_rd Born to rule, bred to lose - US News and World Report 1990]

* [http://www.newmatilda.com/home/articledetailmagazine.asp?ArticleID=2533 A Piece of Political Theatre]


;డేటెడ్



*[http://www.mideasti.org/podcast/political-situation-pakistan-benazir-bhutto ది పొలిటికల్ సిట్యుయేషన్ ఇన్ పాకిస్తాన్] (ఆడియో) - బెనజీర్ భుట్టో ఆన్ కాపిటల్ హిల్ ఇన్ సెప్టెంబర్ 2007
*[http://edition.cnn.com/SPECIALS/2007/news/benazir.bhutto/ న్యూస్ అండ్ వీడియోస్ అబౌట్ బెనజీర్ భుట్టో] CNN, 2007
*[http://edition.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/12/28/bhutto.death.accounts/index.html#cnnSTCText టైంలైన్ షోస్ కన్ఫ్లిక్టింగ్ రిపోర్ట్స్ ఆన్ కాస్ అఫ్ భుట్టోస్ డెత్], 2007
*[http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_pictures/7162301.stm ఇన్ పిక్చర్స్: భుట్టో లెయిడ్ టు రెస్ట్], BBC News, 28 డిసెంబర్ 2007
*[http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_pictures/7161605.stm లైఫ్ ఇన్ పిక్చర్స్: బెనజీర్ భుట్టో], BBC News, 27 డిసెంబర్ 2007
*[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7165892.stm భుట్టో మర్డర్: ది కీ క్వశ్చన్స్] 31 డిసెంబర్ 2007
*[http://www.washingtonpost.com/wp-srv/world/articles/bhutto_medicalreport_010108.html?sid=ST2007123102506 మెడికల్ రిపోర్ట్ ఆఫ్ మొహతర్మ బెనజీర్ భుట్టో], ''[[ది వాషింగ్టన్ పోస్ట్ |వాషింగ్టన్ పోస్ట్]]'' (డిసెంబర్ 27, 2007)
*[http://www.reuters.com/article/topNews/idUSL2768260320071231 ఫ్యాక్ట్ ఆన్ పాకిస్తాన్స్ ఎక్స్ PM బెనజీర్ భుట్టో] 31 డిసెంబర్ 2007


{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[Muhammad Khan Junejo]]}}
{{s-ttl|title=[[Prime Minister of Pakistan]]|years=1988–1990}}
{{s-aft|after=[[Ghulam Mustafa Jatoi]] ([[Caretaker government#Caretakers|Caretaker]])<br /> <small>followed by [[Nawaz Sharif]]</small>}}
|-
{{s-bef|before=[[Moin Qureshi]] ([[Caretaker government#Caretakers|Caretaker]])}}
{{s-ttl|title=[[Prime Minister of Pakistan]]|years=1993–1996}}
{{s-aft|after = [[Malik Meraj Khalid]] ([[Caretaker government#Caretakers|Caretaker]])<br /> <small>followed by [[Nawaz Sharif]]</small>}}
|-
{{s-ppo}}
{{s-bef|rows=2|before=[[Nusrat Bhutto]]}}
{{s-ttl|rows=2|title=Chairperson of the [[Pakistan Peoples Party]]<br /> <small>Acting Chairperson for [[Nusrat Bhutto]] from 1982–1984</small>|years=1982–2007}}
{{s-aft|after=[[Bilawal Bhutto Zardari]]<br /> <small>As co-chairman</small>}}
{{s-aft|after=[[Asif Ali Zardari]]<br /> <small>As co-chairman</small>}}
{{s-end}}


{{PakistaniPMs}}


{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]] -->
|NAME= Bhutto, Benazir
|ALTERNATIVE NAMES=بینظیر بھٹو
|SHORT DESCRIPTION= 12th & 16th [[Prime Minister of Pakistan]]
|DATE OF BIRTH= 21 June 1953
|PLACE OF BIRTH= [[Karachi]], [[Pakistan]]
|DATE OF DEATH= 27 December 2007
|PLACE OF DEATH= [[Rawalpindi]], [[Pakistan]]
}}


[[Category:అలుమ్ని అఫ్ సెయింట్ కెథరిన్స్ కాలేజీ, ఆక్స్ఫర్డ్ ]]
[[Category:అలుమ్ని అఫ్ లేడీ మార్గరెట్ హాల్, ఆక్స్‌ఫర్డ్]]
[[Category:అస్సస్సినేటేడ్ అక్తివిస్త్స్]]
[[Category:పాకిస్తానీ ముస్లింలు ]]
[[Category:పాకిస్తానీ షియా ముస్లింలు ]]
[[Category:షియా పొలిటిషియన్స్ ]]
[[Category:పాకిస్తానీ రాజకీయ నాయకులు ]]
[[Category:హత్య చేయబడ్డ పాకిస్తానీ రాజకీయ నాయకులు]]
[[Category:భుట్టో కుటుంబం]]
[[Category:పాకిస్తాన్ మొదటి మహిళలు ]]
[[Category:ప్రభుత్వంలో మహిళా పెద్దలు ]]
[[Category:హర్వార్డ్ యూనివర్సిటీ అలుమ్ని ]]
[[Category:కుర్దీష్ ప్రజలు]]
[[Category:ప్రతిపక్ష నేతలు (పాకిస్తాన్)]]
[[Category:పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ]]
[[Category:లర్కానా జిల్లా నుండి ప్రజలు]]
[[Category:ఇరానియన్ సంతతికి చెందిన ప్రజలు ]]
[[Category:సింధీ సంతతికి చెందిన ప్రజలు ]]
[[Category:ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనియన్ అధ్యక్షులు ]]
[[Category:పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రులు]]
[[Category:ర్యాడ్‌క్లిఫ్ కాలేజీ ఆలుమ్ని ]]
[[Category:సింధీ ప్రజలు]]
[[Category:జర్దారీ కుటుంబం ]]
[[Category:పాకిస్తాన్‌లో తీవ్రవాదం వలన మృతులు ]]
[[Category:మృత్యువు కారణంపై వివాదం ]]
[[Category:ఫిల్మ్‌డ్ ఎససినేషన్స్]]
[[Category:పాకిస్తాన్‌లో హత్య చేయబడ్డ ప్రజలు]]
{{lifetime|1953|2007|Bhutto, Benazir}}


[[వర్గం:1953 జననాలు]]
[[వర్గం:2007 మరణాలు]]
[[వర్గం:పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రులు]]
[[వర్గం:మహిళా ప్రధానమంత్రులు]]


[[en:Benazir Bhutto]]
[[hi:बेनज़ीर भुट्टो]]
[[kn:ಬೆನಝೀರ್ ಭುಟ್ಟೊ]]
[[ta:பெனசீர் பூட்டோ]]
[[ml:ബേനസീര്‍ ഭൂട്ടോ]]
[[ar:بينظير بوتو]]
[[ar:بينظير بوتو]]
[[ast:Benazir Bhutto]]
[[ast:Benazir Bhutto]]
[[az:Bənazir Bhutto]]
[[az:Bənazir Bhutto]]
[[bg:Беназир Бхуто]]
[[bn:বেনজীর ভুট্টো]]
[[bn:বেনজীর ভুট্টো]]
[[br:Benazir Bhutto]]
[[bs:Benazir Buto]]
[[bs:Benazir Buto]]
[[br:Benazir Bhutto]]
[[bg:Беназир Бхуто]]
[[ca:Benazir Bhutto]]
[[ca:Benazir Bhutto]]
[[cs:Bénazír Bhuttová]]
[[cs:Bénazír Bhuttová]]
పంక్తి 97: పంక్తి 510:
[[de:Benazir Bhutto]]
[[de:Benazir Bhutto]]
[[dv:ބޭނަޒީރު ބުއްޓޫ]]
[[dv:ބޭނަޒީރު ބުއްޓޫ]]
[[et:Benazir Bhutto]]
[[el:Μπεναζίρ Μπούτο]]
[[el:Μπεναζίρ Μπούτο]]
[[eo:Benazir Bhutto]]
[[es:Benazir Bhutto]]
[[es:Benazir Bhutto]]
[[et:Benazir Bhutto]]
[[eo:Benazir Bhutto]]
[[eu:Benazir Bhutto]]
[[eu:Benazir Bhutto]]
[[fa:بی‌نظیر بوتو]]
[[fa:بی‌نظیر بوتو]]
[[fi:Benazir Bhutto]]
[[fr:Benazir Bhutto]]
[[fr:Benazir Bhutto]]
[[ga:Benazir Bhutto]]
[[ga:Benazir Bhutto]]
[[ko:베나지르 부토]]
[[ha:Benazir Bhutto]]
[[ha:Benazir Bhutto]]
[[hi:बेनज़ीर भुट्टो]]
[[he:בנזיר בהוטו]]
[[hr:Benazir Bhutto]]
[[hr:Benazir Bhutto]]
[[hu:Benazír Bhutto]]
[[id:Benazir Bhutto]]
[[id:Benazir Bhutto]]
[[is:Benazir Bhutto]]
[[is:Benazir Bhutto]]
[[it:Benazir Bhutto]]
[[it:Benazir Bhutto]]
[[he:בנזיר בהוטו]]
[[ja:ベーナズィール・ブットー]]
[[kn:ಬೆನಝೀರ್ ಭುಟ್ಟೊ]]
[[ka:ბენაზირ ბჰუტო]]
[[ka:ბენაზირ ბჰუტო]]
[[kk:Бһутто, Бенәзир]]
[[kk:Бһутто, Бенәзир]]
[[sw:Benazir Bhutto]]
[[km:បេណាហ្សៀរ ប៊ូតូ]]
[[ko:베나지르 부토]]
[[ku:Benazir Bhutto]]
[[ku:Benazir Bhutto]]
[[la:Benazir Bhutto]]
[[la:Benazir Bhutto]]
[[lb:Benazir Bhutto]]
[[lb:Benazir Bhutto]]
[[lt:Benazir Bhutto]]
[[lt:Benazir Bhutto]]
[[lv:Bēnazīra Bhuto]]
[[hu:Benazír Bhutto]]
[[ml:ബേനസീര്‍ ഭൂട്ടോ]]
[[mr:बेनझीर भुट्टो]]
[[mr:बेनझीर भुट्टो]]
[[ms:Benazir Bhutto]]
[[ms:Benazir Bhutto]]
[[nds:Benazir Bhutto]]
[[nl:Benazir Bhutto]]
[[nl:Benazir Bhutto]]
[[ja:ベーナズィール・ブットー]]
[[nn:Benazir Bhutto]]
[[no:Benazir Bhutto]]
[[no:Benazir Bhutto]]
[[nn:Benazir Bhutto]]
[[oc:Benazir Bhutto]]
[[oc:Benazir Bhutto]]
[[uz:Benazir Bhutto]]
[[km:បេណាហ្សៀរ ប៊ូតូ]]
[[nds:Benazir Bhutto]]
[[pl:Benazir Bhutto]]
[[pl:Benazir Bhutto]]
[[pnb:بینظیر بھٹو]]
[[pt:Benazir Bhutto]]
[[pt:Benazir Bhutto]]
[[qu:Benazir Bhutto]]
[[ro:Benazir Bhutto]]
[[ro:Benazir Bhutto]]
[[qu:Benazir Bhutto]]
[[ru:Бхутто, Беназир]]
[[ru:Бхутто, Беназир]]
[[sq:Benazir Buto]]
[[scn:Benazir Bhutto]]
[[scn:Benazir Bhutto]]
[[simple:Benazir Bhutto]]
[[sd:بينظير ڀٽو]]
[[sd:بينظير ڀٽو]]
[[sh:Benazir Bhutto]]
[[simple:Benazir Bhutto]]
[[sk:Bénazír Bhuttová]]
[[sk:Bénazír Bhuttová]]
[[sl:Benazir Buto]]
[[sl:Benazir Buto]]
[[sq:Benazir Buto]]
[[sr:Беназир Буто]]
[[sr:Беназир Буто]]
[[sh:Benazir Bhutto]]
[[su:Bénazir Bhutto]]
[[su:Bénazir Bhutto]]
[[fi:Benazir Bhutto]]
[[sv:Benazir Bhutto]]
[[sv:Benazir Bhutto]]
[[sw:Benazir Bhutto]]
[[tg:Беназир Бҳутто]]
[[th:เบนาซีร์ บุตโต]]
[[tl:Benazir Bhutto]]
[[tl:Benazir Bhutto]]
[[ta:பெனசீர் பூட்டோ]]

[[th:เบนาซีร์ บุตโต]]
[[tg:Беназир Бҳутто]]
[[tr:Benazir Butto]]
[[tr:Benazir Butto]]
[[uk:Беназір Бхутто]]
[[uk:Беназір Бхутто]]
[[ur:بینظیر بھٹو]]
[[ur:بینظیر بھٹو]]
[[uz:Benazir Bhutto]]
[[vi:Benazir Bhutto]]
[[vi:Benazir Bhutto]]
[[wuu:贝拉齐尔‧布托]]
[[wuu:贝拉齐尔‧布托]]
[[yi:בענאזיר בוטא]]
[[yi:בענאזיר בוטא]]
[[zh:贝娜齐尔·布托]]
[[zh-yue:貝娜齊爾]]
[[zh-yue:貝娜齊爾]]
[[zh:贝娜齐尔·布托]]


[[en:Benazir Bhutto]]

07:48, 19 ఆగస్టు 2009 నాటి కూర్పు

This article incorporates information from this version of the equivalent article on the English Wikipedia.
Benazir Bhutto
బెనజీర్ భుట్టో


ప్రస్తుత
Assumed office 
19 October 1993

వెబ్‌సైటు benazirbhutto.org

బెనజీర్ భుట్టో (సింధీ: بينظير ڀٽو,Urdu: بینظیر بھٹو,మూస:IPA2; 21 జూన్ 1953 – 27 డిసెంబర్ 2007) పాకిస్తాన్‌కు చెందిన మధ్య-వామ రాజకీయదళమైన పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ (PPP) అధ్యక్షురాలిగా వ్యవహరించిన పాకిస్తాన్ రాజకీయ నాయకురాలు. రెండు సార్లు పాకిస్తాన్ ప్రధాన మంత్రిగా (1988–1990; 1993–1996) వ్యవహరించిన భుట్టో, ముస్లిం రాజ్య నాయకత్వం చేపట్టెందుకై ఎన్నికోబడిన మొట్ట మొదటి మహిళ.[1] ఆమె పాకిస్తాన్ యొక్క మొదటి మరియు నేటి వరకు ఏకైక మహిళా ప్రధాన మంత్రి.


ఆమె కుటుంబము సింధి కులం యొక్క భుట్టో తెగకి చెందింది. సింధి జాతికి చెందిన పాకిస్తానీ షియా ముస్లిం, పాక్ మాజీ ప్రధానమంత్రి జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో మరియు ఇరానియన్-కుర్దిష్ జాతికి చెందిన షియా ముస్లిం బేగం నుస్రత్ భుట్టోల పెద్ద కుమార్తె బెనజీర్ భుట్టో.భారత దేశంలోని హర్యానా ప్రాంతానికి చెందిన[6][8] తన స్వగ్రామమైన భట్టో కలాన్ నుండి స్వాతంత్ర్యానికి ముందు ఆమె తాతగారు (తండ్రి యొక్క తండ్రి) సర్ షాహ్ నవాజ్ భుట్టో సింధ్ ప్రాంతంలోని లర్కానా జిల్లాకు వలస వచ్చారు.[2][3]


భుట్టో తన 35వ ఏట మొట్ట మొదటిసారిగా ప్రధానమంత్రి పదవి చేపట్టింది, కానీ 20 నెలల తరువాత అప్పటి పాక్ అధ్యక్షుడు గులాం ఇషాక్ ఖాన్, అధికార దుర్వినియోగం చేసిందన్న ఆరోపణలపై ఆమెను పదవి నుండి తొలగించారు. 1993లో ఆమె మరొకసారి ఎన్నుకోబడింది, కాని 1996లో అవే ఆరోపణలు మోపుతూ అప్పటి అధ్యక్షుడు ఫరూఖ్ లెఘారీ ఆమెను తొలగించారు. 1998లో ఆమె తనకు తానే బహిష్కరణ విధించుకొని దేశము వదిలి దుబాయ్ వెళ్లింది.


ఆమెపై ఉన్న అన్నీ ఆరోపణలను ఉపసంహరించుకొనేలా అధ్యక్షుడు పర్వేజ్ ముషర్రఫ్‌తో అవగాహనకు వచ్చిన తరువాత 18 అక్టోబర్ 2007న తిరిగి భుట్టో పాకిస్తాన్ చేరుకుంది.ఆమె ప్రధాన ప్రతిపక్ష నాయకురాలిగా ఉన్నప్పుడు, 2008 పాకిస్తాన్ సార్వత్రిక ఎన్నికలు జరగబోయే రెండువారాల ముందు, రావల్పిండి నగరంలో జరిగిన PPP బహిరంగ సభ నుండి వెళ్తున్నప్పుడు హత్య చేయబడింది. మరుసటి సంవత్సరము మానవ హక్కుల రంగములో యునైటెడ్ నేషన్స్ బహుమతి గెలిచిన ఏడుగురిలో ఆమె పేరును కూడా చేర్చినారు.[4]


విద్యాభ్యాసము మరియు వ్యక్తిగత జీవితము

లర్కానాలోని ప్రఖ్యాత ముస్లిం కుటుంబానికి చెందిన బేగం నుస్రత్ ఇస్పహానీ మరియు జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో దంపతులకు 21 జూన్ 1953న పాకిస్తాన్ డొమినియన్ కరాచీలో బెనజీర్ భుట్టో జన్మించింది.ఆమె కరాచీలోని లేడీ జెన్నింగ్స్ నర్సరీ పాఠశాల మరియు కాన్వెంట్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీ పాఠశాలలో చదివింది.[5] రెండు సంవత్సరాల వరకు రావల్పిండి ప్రెజెంటేషన్ కాన్వెంట్‌లో బడిచదువు సాగిన తరువాత, ఆమె ముర్రీలోని జీసస్ అండ్ మేరీ కాన్వెంట్‌లో చదివింది.ఆమె తన 15వ ఏటనే O-లెవెల్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణురాలయ్యింది.[6] తరువాత ఆమె తన A-లెవెల్ ముగించడానికి కరాచీ గ్రామర్ స్కూల్‌కు వెళ్ళింది.


పాకిస్తాన్‌లో తన మొదటి దశ చదువు ముగించిన తరువాత, ఆమె యునైటెడ్ స్టేట్స్‌‌లో పై చదువు కొనసాగించింది. 1969 నుండి 1973 వరకు హార్వర్డ్ యూనివర్సిటీ ర్యాడ్‌క్లిఫ్ కళాశాల నుండి తారతమ్య ప్రభుత్వంపై కమ్ లాడ్ గౌరవ సమేతంగా బ్యాచలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ పట్టా పుచ్చుకుంది.[7] ఆమె ఫీ బెట కప్పాకు కూడా ఎన్నుకోబడింది.[6] తరువాత భుట్టో హార్వర్డ్‌లో తాను గడిపిన కాలాన్ని "జీవితములోని సంతోషకరమైన నాలుగు సంవత్సరాలు"గా భావిస్తూ "ప్రజాస్వామ్యంపై తనకు గల విశ్వాసానికి పునాదిగా భావిస్తున్నాను" అని చెప్పింది.తరువాత ఆమె 1995లో ప్రధాన మంత్రిగా, హార్వర్డ్ లా స్కూల్‌కై పాకిస్తానీ ప్రభుత్వం తరపున బహుమతి ఇస్తానంది.[8] జూన్ 2006లో ఆమె టోరంటో యూనివర్సిటీ నుండి గౌరవ ఎల్ఎల్.డి పట్టా పుచ్చుకుంది.[9]


ఆమె తదుపరి విద్యాభ్యాసం యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌లో కొనసాగింది. 1973 మరియు 1977 మధ్య భుట్టో లేడీ మార్గరెట్ హాల్‌, ఆక్స్‌ఫర్డ్లో, తత్వశాస్త్రము, రాజకీయ శాస్త్రము, మరియు అర్థశాస్త్రము చదువుతూ అంతర్జాతీయ న్యాయశాస్త్రము మరియు రాజతంత్రానికి సంబంధించిన అదనపు కోర్సులు ముగించింది.[10] ఎల్ఎంహెచ్ తరువాత ఆమె సెయింట్ కేథరిన్ కాలేజ్, ఆక్స్‌ఫర్డ్‌లో[11] హాజరయ్యింది మరియు డిసెంబరు 1976లో ప్రతిష్ఠాత్మక చర్చాసభకు మొట్ట మొదటి ఆసియా మహిళగా, ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనియన్ అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికైంది.[6]


18 డిసెంబర్ 1987న కరాచీలో ఆసిఫ్ అలీ జార్దరీని వివాహం చేసుకుంది.ఈ దంపతులకు ముగ్గురు పిల్లలు: బిలావల్, బఖ్త్‌వర్ మరియు అసీఫా.


కుటుంబము

అప్పటి సైనిక అధ్యక్షుడు జనరల్ ముహమ్మద్ జియా-ఉల్-హక్ నాయకత్వంలో 1977లో జరిగిన సైనిక కుట్రలో బెనజీర్ భుట్టో తండ్రి, అప్పటి ప్రధానమంత్రి జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టోను పదవి నుండి తొలగించి సైనిక పరిపాలనను విధిస్తూ మూడు నెలల్లో ఎన్నికలు జరుపుతానని వాగ్దానం చేశాడు.కానీ, జనరల్ జియా సార్వత్రిక ఎన్నికలను జరిపే వాగ్దానాన్ని నిలబెట్టుకోకుండా, రాజకీయ నాయకుడు అహ్మద్ రజా కసూరి తండ్రిని హత్య చేయడానికి కుట్ర పన్నాడని సీనియర్ భుట్టో మీద నింద మోపారు. సైనిక కోర్టు జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టోకు మరణ శిక్ష విధించింది.


ఈ ఆరోపణలను చాలావరకు "ప్రజలు సందేహించినారు",[12] మరియు ఎంతో మంది విదేశీ నాయకులు క్షమాభిక్షకై విన్నపం చేసినా, జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టోను 4 ఏప్రిల్ 1979న ఉరి తీశారు.[12]అధ్యక్షుడిగా వ్యవహరిస్తున్న జనరల్ జియా, క్షమాభిక్షకై వచ్చిన విన్నపాలను తిరస్కరించారు. ఉరితీసిన పిదప మే నెలాఖరు వరకు బెనజీర్ భుట్టోను మరియు ఆమె తల్లిని "పోలీస్ శిబిరం"లో ఉంచారు.[13]


1985లో, బెనజీర్ భుట్టో తమ్ముడు షాహ్ నవాజ్ ఫ్రాన్స్‌లో అనుమానాస్పద స్థితిలో హత్య చేయబడ్డాడు. తరువాత 1996లో ఆమె యొక్క మరో తమ్ముడు మీర్ ముర్తజా, హత్య తదితర పరిణామాలు, ప్రధాన మంత్రిగా ఆమె రెండో దశ అస్థిరత్వానికి దారి తీసాయి.


ప్రధాన మంత్రి

దస్త్రం:Benazir in Parliament.jpg
1998-1999 పార్లమెంటరీ సెషన్ సమయంలో ఎడమ నుంచి ఎడమ నుంచి : చౌదరి ముహమ్మద్ బర్జీస్ తాహిర్, అజ్మల్ ఖట్టాక్, ఐత్జాజ్ ఆహ్సన్, బెనజీర్ భుట్టో .


బెనజీర్ భుట్టో వాషింగ్టన్, డి.సి 1989లో సందర్శించినప్పుడు

తండ్రికి కారాగార శిక్ష విధించి, ఉరి తీసినప్పుడు, చదువు ముగించుకుని పాకిస్తాన్ తిరిగి వచ్చిన భుట్టోను గృహ నిర్భంధంలో ఉంచారు.1984లో యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ఆమె తిరుగు ప్రయాణం అనుమతించిన తరువాత, జనరల్ ముహమ్మద్ జియా-ఉల్-హక్ మరణించేంత వరకు పాకిస్తాన్‌లో తన ఉనికి చాటలేకపోయింది. బహిష్కరింపబడిన వ్యక్తిగా ఆమె తన తండ్రి యొక్క PPP పార్టీకి నాయకురాలయింది. PPP నాయకురాలిగా తన తల్లి వారసత్వాన్ని పుచ్చుకుని, ఆమె జియా-ఉల్-హక్ హయాంలో, ప్రజాస్వామ్యానికి అనుకూలమైన ప్రతిపక్షంగా నిలిచింది.


బెనజీర్ తండ్రి మొదట పోటీ చేసిన స్థానం, NA 207 నుంచే ప్రధాన మంత్రిగా ఆమె పోటీ చేసింది.సింధ్ ప్రాంతములో 1926 సంవత్సరమున జరిగిన మొట్టమొదటి ఎన్నికలలో దివంగత సర్దార్ వాహిద్ బక్స్ భుట్టో ఈ స్థానంలో పోటీ చేశారు.ఈ ఎన్నికలు భారతదేశ సెంట్రల్ లెజిస్లెటివ్ అసెంబ్లీ కొరకు జరిగెను సర్దార్ వాహిద్ బక్స్ గెలవడమే కాకుండా, ప్రజాతంత్రం మూలకంగా ఎన్నుకోబడిన పార్లమెంట్‌కు సింధ్ నుండి ఎన్నికైన మొట్టమొదటి ప్రతినిధులవడమే గాక 27 సంవత్సరాల వయస్సులో అందరికంటే చిన్న సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ సభ్యులయ్యారు. వాహిద్ బక్స్ సాధించిన ఘనత అత్యున్నతమైనది, ఎందుకంటే ఆయన మొట్టమొదటి భుట్టోగా ఏ స్థానం నుంచి ఎన్నికల్లో గెలిచారో, అప్పటి నుంచి ఆ స్థానం వారి కుటుంబానికే పరిమితమైపోయింది. కాబట్టి, రాచబాటను కనిపెట్టిన ఘనత మరియు ఈ క్రమాన్ని మొదలు పెట్టిన ప్రతిష్ఠ ఆయనకే దక్కును. అంతే కాకుండా సర్దార్ వాహిద్ బక్స్ బొంబాయి కౌన్సిల్‌కు కూడా ఎన్నికయ్యారు.33వ ఏట, వాహిద్ బక్స్ యొక్క అకాల మరియు అనుమానాస్పద మరణానంతరము, ఆయన తమ్ముడు నవాబు నబి బక్స్ భుట్టో అదే సీటునుండి ఎన్నికల్లో పాల్గొని గెలవడమే కాకుండా పదవీ విరమణ చేసే వరకు ఓటమి అనేది ఎరుగలేదు. తన తదుపరి ఆ స్థానాన్ని జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో పోటీ చేయడానికి ఇచ్చినవారు ఆయనే.


16 నవంబర్ 1988న, పది సంవత్సరాలలో జరిగిన మొదటి బహిరంగ ఎన్నికలలో, భుట్టో యొక్క PPP, నేషనల్ అసెంబ్లీలో పెద్ద ఎత్తున సీట్లు గెలుచుకుంది. డిసెంబర్ 2వ తేదీన భుట్టో 35 సంవత్సరాల చిన్న వయస్సులోనే ఆధునిక యుగానికి చెందిన ఎక్కువ శాతం ముస్లింలు గల దేశ ఐకమత్యపు ప్రభుత్వానికి మొట్ట మొదటి మహిళా ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికయ్యింది.లిబరల్ ఇంటర్నేషనల్ వారు 1989లో బెనజీర్‌కు ప్రైజ్ ఫర్ ఫ్రీడం అవార్డు ఇచ్చారు.ఈ సమయాన భుట్టో సాధించిన ఘనతల్లో రాష్ట్ర సంస్కరణ మరియు ఆధునిక దృక్పధానికై చొరవ తీసుకోవడం ఒక భాగముగా చేర్చబడినాయి, కాని నిక్షేప నియమాలు పాటించువారు కొందరు దీనినే పాశ్చాత్య పద్ధతిగా భావించారు.అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలపై , 1990లో భుట్టో ప్రభుత్వం రద్దు చేయబడింది, కాని దానికి సంబంధించి ఎలాంటి విచారణ జరగలేదు. అక్టోబర్ 1990 ఎన్నికల తరువాత జియా శిష్యరికం నుంచి వచ్చిన నవాజ్ షరీఫ్ అధికారం చేబట్టారు. షరీఫ్ ప్రధాన మంత్రిగా మూడు సంవత్సరాలు పరిపాలించినప్పుడు భుట్టో ప్రతిపక్ష నేతగా ఉంది.


తిరిగి అక్టోబర్ 1993లో ఎన్నికలు జరిగాక ఆమె యొక్క PPP ఐక్యదళం గెలుపు సాధించి, భుట్టోకు అధికారం సంపాదించి పెట్టడమేగాక ఆమెకు తన సంస్కరణ కార్యక్రమాలు చేపట్టడానికి ఉపయోగపడింది.పాత్రికేయులు శ్యామ్ భాటియా ప్రకారం, అదే సంవత్సరం ప్రభుత్వం తరపున భుట్టో ఉత్తర కొరియాను సందర్శించినప్పుడు, యురేనియం ఎన్‌రిచ్మెంట్ నిర్దిష్ట అంశాలను దొంగచాటుగా CD మూలకంగా రవాణా చేసి వాటికి బదులుగా వారినుండి క్షిపణుల సాంకేతిక పరిజ్ఞానానికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని సంపాదించింది.[14] 1996లో అధికార దుర్వినియోగం నేరారోపణల మధ్య అప్పటి అధ్యక్షుడు ఫారూఖ్ లెఘారి, ఎనిమిదవ సవరణలో ప్రభుత్వాన్నితొలగించేందుకు తనకు ఇచ్చిన విచక్షణాధికారంతో భుట్టోను పదవినుండి తొలగించారు.అధ్యక్షుడు లెఘారి ఇచ్చిన తొలగింపు తీర్పును సుప్రీం కోర్ట్ 6-1 అధికార సమ్మతితో ధృవీకరించింది.[15] భుట్టోను వ్యతిరేకించిన పంజాబీ సమాజంలోని పేరు ప్రతిష్ఠలు గల పెద్దలు మరియు జమీందారు కుటుంబానికి చెందిన వారు ఆమెను విమర్శించారు.ఆమె ఈ అసమ్మతినే పాకిస్తాన్ అస్థిరత్వానికి కారణంగా ఎత్తి చూపారు.భుట్టో పరిపాలనను ముషర్రఫ్ "కపట ప్రజాస్వామ్య కాలం"గా పేర్కొన్నారు, మరియు ఇతరులు ఆమె పరిపాలనా కాలాన్ని లంచగొండితనం మరియు విఫలమైన ప్రభుత్వంగా పరిగణించారు.[16]


మహిళలకై విధానాలు

ఎన్నికల ప్రచారాల్లో భుట్టో ప్రభుత్వం, మహిళలపై చూపుతున్న వివక్ష విషయాలతో సహా మహిళల సామాజిక మరియు ఆరోగ్య విషయాలపై తమ తాపత్రయాన్ని తెలిపింది.భుట్టో, మహిళల పోలీసు స్టేషన్‌లు, న్యాయస్థానాలు మరియు మహిళా అభివృద్ధి బ్యాంక్‌లు నెలకొల్పడానికి ప్రణాళికలు ప్రకటించింది.ఈ పథకాలు ప్రణాళికలు ఉన్నప్పటికీ, భుట్టో మహిళల సంక్షేమానికై సేవలను చట్టబద్దంగా ప్రస్తావించలేదు. ఆమె తమ ఎన్నికల ఉద్యమంలో, పాకిస్తాన్‌లో మహిళల హక్కులను పరిమితం చేసే హుదూద్ మరియు జిన లాంటి అధికార శాసనములు) వివాదాస్పదమైన చట్టాలను రద్దు చేస్తానని వాగ్దానం చేసింది.[17] భుట్టో జీవితానికి ప్రాముఖ్యత ఇచ్చేది. కైరోలో జరిగిన జనాభా మరియు అభివృద్ధి అంశాలపై చర్చించటానికి ఏర్పాటైన అంతర్జాతీయ సమావేశంలో గర్భనిరోధానికి విరుద్ధంగా వాదించడమే కాకుండా, "వ్యభిచారం, గర్భ నిరోధం, సంభోగ విద్య మరియు ఇతర విషయాలు, ప్రత్యేకమైన సామాజిక జాతిశీలత కలిగిన వ్యక్తులు, సమాజం మరియు మతాలపై రుద్దటానికి చూస్తున్నట్లు" పాశ్చాత్య దేశాలపై ఆరోపణ చేసింది.[18]


చివరకు పర్వేజ్ ముషర్రఫ్, జూలై 2006లో జినా అధికార శాసనాన్ని అధ్యక్ష అధికార శాసనం ద్వారా రద్దు చేశారు.[19]


భుట్టో, ప్రస్తుత మరియు మాజీ ప్రధాన మంత్రులు మరియు రాష్ట్రపతుల ప్రపంచ మహిళా నాయకుల కౌన్సిల్‌కు, చైతన్యవంతమైన మరియు సంస్థాపక సభ్యురాలిగా ఉండేది.[20]


తాలిబాన్‌పై విధానం

సెప్టెంబర్ 1996న కాబూల్‌లో తాలిబాన్ అధికారాన్ని చేపట్టింది.భుట్టో పరిపాలన కాలంలోనే తాలిబాన్ ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌‌లో ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.[21] రచయిత స్టీఫెన్ కోల్ ప్రకారం అప్పటి చాలా నేతల వలే ఆమె కూడా తాలిబాన్‌ను ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను ధృఢపరిచే మరియు సెంట్రల్ ఆసియన్ రిపబ్లిక్స్‌కు వ్యాపార చొరవ కలిగించే సమూహంగా భావించింది.[22] ఆయన దావా ఏమనగా యునైటెడ్ స్టేట్స్ వలెనే, ఆమె ప్రభుత్వం కూడా తాలిబాన్‌కు సైనిక మరియు ఆర్థిక సహాయాన్ని అందించడమే గాక చిన్న పాకిస్తానీ సైనిక యూనిట్‌ను ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌కు పంపింది.


ఈ మధ్యనే ఆమె, తాలిబాన్‌కు విరుద్ధమైన దృక్పధాన్ని అలవరించుకుని, తాలిబాన్ మరియు తాలిబాన్ మద్దతుదారుల తీవ్రవాద చర్యలను ఖండించింది.[23]


అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలు

ఫ్రెంచ్, పోలిష్, స్పానిష్ మరియు స్విస్ దస్తావేజులు భుట్టో మరియు ఆమె భర్తపై అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలను రేకెత్తించింది. వారు స్విస్ బ్యాంకులో నల్ల డబ్బు దాచినట్లు ఆరోపణలతో సహా ఎన్నో న్యాయ వ్యవహారాల్లో చిక్కుకున్నారు. ఎప్పుడూ నేరస్థులుగా రుజువు కాకపోయినప్పటికీ, ఆమె భర్త, ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ, ఇలాంటి అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలతో ఎనిమిది సంవత్సరాలు జైలులో గడిపాడు.2004లో జామీను మీద విడుదలయిన తరువాత, జర్దారీ తనను జైలులో చిత్రహింసలకు గురిచేసినట్లు వెల్లడించారు; మానవ హక్కుల సంఘాలు వారి హక్కులకు భంగం కలిగిందని భావిస్తూ వారి దావాను బలపరిచారు.[24]


1998 న్యూయార్క్ టైమ్స్ అన్వేషణాత్మక సమాచారం[25] యొక్క దావా ఏమనగా ఆసిఫ్ జర్దారీ ప్రధాన భాగస్వామిగా స్విట్జర్లాండ్‌లో ఉన్న వారి కుటుంబ న్యాయవాదితో ముడిపడి ఉన్న బ్యాంకు ఖాతాల నెట్‌వర్క్‌ను పాకిస్తానీ అన్వేషకుల వద్ద ఉన్న దస్తావేజులు బట్టబయలు చేయగలవు.ఈ పరిశోధన వ్యాసంలో, ఫ్రెంచ్ అధికారులు విడుదల చేసిన దస్తావేజులు ప్రకారం, ఫ్రెంచ్ విమాన తయారీదారు డస్సాల్ట్‌కు, జర్దారీ నియంత్రణలోనున్న స్విస్ కార్పొరేషన్‌కు 5% శాతం కమీషన్‌కు బదులుగా వైమానిక దళం యొక్క ఫైటర్ జెట్ విమానాలను మార్పిడి చేయడానికి విశేష అధికారాలు ఇచ్చినట్లు తెలిపింది.ఇంతే కాకుండా ఈ వ్యాసంలో, దుబాయ్ కంపెనీ పాకిస్తాన్‌కు బంగారము దిగుమతి చేయడం కొరకు ప్రత్యేక లైసెన్స్ పొందినట్లు, దీనికై ఆసిఫ్ జర్దారీ దుబాయ్‌లో తన సిటీ బ్యాంకు ఖాతా ద్వారా 10 లక్షల డాలర్ల కంటే అధికంగా తీసుకున్నట్లు తెలిపింది. జర్దారీకి డబ్బు చెల్లించలేదని, దస్తావేజులు సృష్టించబడినవని కంపెనీ యజమాని ఆరోపించాడు.


భుట్టో తన మీద, తన భర్త మీద వేసిన ఆరోపణలు మొత్తం రాజకీయంగా ప్రేరేపింపబడినవని వాదించింది. [26][27] భుట్టో వాదనను పాకిస్తాన్ ఆడిటర్ జనరల్(AGP) నివేదిక బలపరుస్తోంది. అందులో గల సూచన ప్రకారం బెనజీర్ భుట్టోను 1990లో పదవి నుండి తొలగించటానికి అప్పటి అధ్యక్షుడు గులాం ఇషాక్ ఖాన్ ఆరోపణలను ఆమోదించటమే కారణం. AGP నివేదన ప్రకారం 1990-92లో భుట్టో మరియు ఆమె భర్త మీద 19 కేసులు మోపడానికి ఖాన్ 28 లక్షల రూపాయలు న్యాయవిరుద్ధంగా న్యాయవాదులకు ఇచ్చాడు.[28]


అయినప్పటికీ భుట్టో మరియు భర్త యొక్క ఆస్తులపై విచారణ మరియు ఆ విషయంపై పలువురి మధ్య చర్చ కొనసాగింది. న్యాయవాదులు, వారి యొక్క స్విస్ బ్యాంకు ఖాతాలో సుమారు 740 లక్షల డాలర్లు[29] ఉన్నట్టు ఆరోపించినారు. జర్దారీ 40 లక్షల డాలర్ల విలువ చేసే నియో-ట్యూడర్‌ని‌ ఇంగ్లాండ్, UKలోని సుర్రేలో కొన్నారు.[30][31] మరెన్నో విదేశీ ఆస్తులు జార్దారీ కుటుంబానికి ఉన్నట్లు పాకిస్తానీ విచారణాధికారులు బయటపెట్టారు.జర్దారీ పెళ్లి సమయంలో మామూలు ఆస్తులు గల వారి తల్లిదండ్రులకు నోర్మండిలో ఉన్న 2.5 లక్షల డాలర్ల విలువచేసే ఆస్తి కూడా ఇందులో ఉంది.[25] కానీ భుట్టో తనకు విదేశాలలో చెప్పుకోతగ్గ ఆస్తులు ఉన్నాయనే విషయాన్ని నిరాకరించింది.


స్విట్జర్లాండ్

23 జూలై 1998న స్విస్ ప్రభుత్వం భుట్టో మరియు ఆమె భర్తపై అవినీతి ఆరోపణలు చేస్తూ పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వానికి కొన్ని పత్రాలు సమర్పించింది. [32] ఆ పత్రాలలో స్విస్ అధికారులు జర్దారీకి విరుద్ధంగా డబ్బు లావాదేవీలు జరిగినట్లు ఫిర్యాదు చేశారు.భుట్టో మరియు ఆమె భర్తపై 1997లో స్విస్ అధికారులు స్థంభింపజేసిన 13.7 లక్షల డాలర్ల ఘటనపై పాకిస్తానీ ప్రభుత్యం విచారణ జరుపుతోంది. దాదాపు 1.5 కోట్ల డాలర్లు చట్ట విరుద్ధ కార్యకలాపాల ద్వారా అక్రమంగా భుట్టో మరియు ఆమె భర్త పొందినట్టు పాకిస్తాన్ ప్రభుత్యం ఆమెపై అపరాధ కేసులు దాఖలు చేశారు.[33] దస్తావేజుల ప్రకారం జర్దారీ చేతికందిన సుమారు 175,౦౦౦ డాలర్లతో బెనజీర్ భుట్టో వజ్రాల హారాన్ని కొనుగోలు చేసినట్లు తెలిసింది.[34] పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం స్విస్ అధికారులకు అందించిన తప్పుడు ఆధారాలతో స్విస్ అధికారులు తప్పుదారిన పడ్డారని, PPP ప్రతిస్పందిస్తూ బలంగా ఆరోపణలను తోసిపుచ్చింది.


6 ఆగష్టు 2003న స్విస్ మెజిస్ట్రేట్ భుట్టోను, ఆమె భర్తను అక్రమ డబ్బు లావాదేవీల్లో దోషులుగా కనుగొంది.[35] వారిరువురికి ఆరు నెలల జైలు శిక్ష విధించి, 11 లక్షల డాలర్లు పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వానికి కట్టవలసినదిగా ఆజ్ఞాపించింది. ఆరు సంవత్సరములు నడిచిన విచారణ తుదకు పాకిస్తాన్‌లోని కాంట్రాక్టు చేజిక్కించుకోవడానికి స్విస్ కంపెనీ భుట్టో, జర్దారీలకు 10 లక్షల డాలర్లు ముట్టజెప్పినట్లు తేల్చింది. దంపతులు కోర్టులో ఫిర్యాదు చేస్తామని చెప్పారు. పాకిస్తాన్‌లో వ్యాపారం చేసేందుకు విదేశీ సంస్థలు ముట్టజెప్పిన వంద లక్ష డాలర్లలో సుమారు 40 లక్షల డాలర్లతో 1995 జెనీవాలోని సిటీ బ్యాంకులో జర్దారీ ఖాతా తెరిచాడని పాకిస్తానీ విచారణ అధికారులు అన్నారు.[36] అక్టోబర్ 2007 లో డేనియల్ జప్పెల్లి, జెనీవాలో ఉన్న కాంటన్ ప్రధాన న్యాయవాది అక్టోబర్ 29న పాకిస్తాన్ మాజీ ప్రధాన మంత్రి బెనజీర్ భుట్టోపై చేపట్టిన విచారణ పూర్తయ్యిందని ఆ విచారణ పత్రాలు తనకు అందాయని, అయితే ఆమెకు వ్యతిరేకంగా స్విట్జర్లాండ్‌లో మున్ముందు ఎలాంటి న్యాయపరమైన చర్యలు చేపట్టవచ్చో స్పష్టంగా చెప్పలేమని అన్నాడు.[37]


పోలాండ్

పోలిష్ ప్రభుత్యము బెనజీర్ భుట్టో మరియు ఆమె భర్త అక్రమాలకు పాల్పడినట్లు ఆరోపిస్తూ అందుకు సంబంధించిన 500 పేజీల దస్తావేజులను పాకిస్తాన్‌కు సమర్పించింది. 1997లో కుదుర్చుకున్న ఒప్పందం ప్రకారం 8,000 ట్రాక్టర్ల కొనుగోలుకు సంబంధించినవి.[38][39] తమ ఒప్పందాన్ని అంగీకరించినందుకు ఒక ట్రాక్టర్ కంపెనీ కమీషన్లు ఇచ్చినట్టు పోలిష్ పత్రాలలో ఉన్నాయని పాకిస్తానీ అధికారులు పేర్కొన్నారు.[40] ఈ ఒప్పందం ప్రకారం సుమారు 103 లక్షల రూపాయలు అనగా 2 లక్షల డాలర్లు లంచం అందినట్లు ఆరోపణలు వున్నాయి.[26] "అవామీ ట్రాక్టర్ స్కీమ్ ప్రారంభించినందుకుగాను భుట్టో మరియు ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ ఈ డబ్బును లంచాల రూపంలో అందుకున్నట్లు పోలాండ్ నుంచి అందుకున్న పత్రాలు ద్రువీకరిస్తున్నట్లు", APP తెలిపారు. దక్షిణ ఆఫ్రికాలోని దర్గల్ అనే ప్రాంతానికి చెందిన జెన్స్ శ్లెగెల్మిల్చ్ మరియు డిడైర్ ప్లాంటిన్ అనే మధ్యవర్తుల ద్వారా 1.969 లక్షల డాలర్ల విలువగల 5,900 ఉర్సస్ ట్రాక్టర్లను సరఫరా చేసినందుకుగాను భుట్టో మరియు ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ 7.15 శాతం కమీషన్ రూపంలో అందుకున్నట్టు ఆరోపణ.[41]


ఫ్రాన్స్

ఫ్రెంచ్ మిలటరీ కాంట్రాక్టర్, దస్సాల్ట్ ఏవియేషన్ అతి లాభదాయకమైన ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నట్లు దస్తావేజులలో ఉంది.1998లో భుట్టో భర్త జర్దారీ వాయు సేన యొక్క యుద్ధ విమానాలు మార్చడానికి దస్సాల్ట్‌కు విశేషమైన అధికారాలు ఇచ్చినందుకుగాను స్విట్జర్లాండ్‌లోని జర్దారీ ఆధీనంలో వున్న కార్పొరేషన్ ఖాతాలో ఐదు శాతం డబ్బు జమ చేసేలా జర్దారీ ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నట్లు ఫ్రెంచ్ అధికారులు ఆరోపించారు.[42]


ఆ కాలంలో ఫ్రెంచ్ అధికార దుర్వినియోగ చట్టాల ప్రకారం ఫ్రెంచ్ అధికారుల లంచాలు నిషేధం, కాని విదేశీ అధికారుల అక్రమ డబ్బును అనుమతించి వాటికి ఫ్రాన్స్‌లో పన్ను రాయితీ ఇచ్చింది.కాని ఫ్రాన్స్ ఈ చట్టాన్ని 2000లో మార్చింది.[43]


హెలికాప్టర్ కుంభకోణం

హెలికాప్టర్ కొనుగోలుకు సంబంధించిన 1998-1999లో పబ్లిక్ అకౌంట్స్ కమిటీ (PAC) విచారణ చేపట్టింది ఆ కేసులో 2.168 లక్షల డాలర్లు మరియు 1.1 లక్షల ప్రజల సొమ్ము దుర్వినియోగం అయినట్లు ఉంది.ఈ కేసును సరైన పద్ధతిలో విచారించలేదని రికార్డులు చెబుతున్నాయి.క్యాబినెట్ విభాగము ఫిర్యాదుపై రావల్పిండి స్టేట్ బ్యాంకు సర్కిల్‌లో వున్న ఫెడరల్ ఇన్వెస్టిగేషన్ ఏజెన్సీలో FIR No 1గా కేసు నమోదయింది. చౌదరి ముహమ్మద్ బర్జీస్ తాహిర్ మరియు ఫరీదుల్లా జమాలి, జమ్‌షెద్ అలీ షాహ్ ఆధ్వర్యంలో పరిపూర్ణమైన విచారణ జరిగిందిమాజీ అధ్యక్షుడు ఫారూఖ్ లెఘారి మరియు మాజీ ప్రధాన మంత్రి బెనజీర్ భుట్టో ఇంకా ఇతరులకు విచారణ కమిటీ చైర్మన్ బర్జీస్ తాహిర్ సమన్లు జారీ చేశారు. ఈ కేసుకు పాకిస్తాన్ లోపల మరియు వెలుపల అత్యంత విస్తారమైన మీడియా కవరేజ్ లభించింది. ఫైలులో దొరకిన కమిటీ ఇచ్చిన ప్రతిపాదనలు ఈ విధంగా ఉన్నాయి.


6.1: ప్రభుత్వాన్ని మోసం చేసినందుకు (1)కాలాబాగ్‌కు చెందిన మలిక్ అల్లాహ్ యార్ ఖాన్, (2)జియా పర్వేజ్ హుస్సేన్ మరియు (౩) డాక్టర్ ఎమ్.ఎ.ఖాన్‌లపై అపరాధ చర్యలను చేపట్టాలని, వారిపై FIR నమోదు చెయ్యాలని సూచించింది.


6.2: మలిక్ అల్లాహ్ యార్ ఖాన్, జియా పర్వేజ్ హుస్సేన్ మరియు డాక్టర్ ఎమ్.ఎ..ఖాన్‌ల నుండి 2.168 లక్షల డాలర్ల డబ్బును వసూలు చెయ్యాలని, ఇందుకుగాను దేశ, విదేశాల్లో ఉన్న వారి ఆస్తులను జప్తు చేయాలని సూచించింది.అవసరమైతే ఇంటర్‌పోల్ సహాయం FIA తీసుకోవచ్చని తెలిపింది. ఈ మోసంలో పాలుపంచుకున్న ఏ బ్యాంక్ అయినా, విదేశీ పౌరుడైనా వదిలి పెట్టవద్దని ఫెడరల్ ఇన్వెస్టిగేటివ్ ఏజెన్సీకి సూచించింది.


6.3: ఈ నష్టానికంతా బెనజీర్ భుట్టో బాధ్యత వహించాలని, ఎందుకంటే ఆమె హయాంలో మరియు ఆమె నిర్దేశకత్వంలోనే ముఖ్యమైన నిర్ణయాలు చేపట్టి మాజీ PSPM (అహ్మద్ సాదిక్) ద్వారా క్యాబినెట్‌కు చేరాయని, ప్రధాన మంత్రి పదవిని దుర్వినియోగం చేసినందుకు ఆమెపై అపరాధ చర్యలు చేపట్టాలని పేర్కొనింది.


6.4: ఈ కుంభకోణంలో ఫరూఖ్ లెఘారి పేరు వచ్చినందున, తానూ నిర్దోషినంటూ వేడుకొన్నాడు, కాని ఈ నేరం లో పాలుపంచుకున్న వారందరికి క్యాబినెట్ సెక్రటరీ, ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీ మరియు ప్రధానమంత్రి వద్దకు సులభంగా ప్రవేశం ఉండేదని, ప్రధాన మంత్రికి కూడా అధ్యక్షుని అనుమతి మరియు మద్దతు వుండేదని అందుకే అతనిపై కూడా FIR నమోదు చేసి అపరాధ చర్యలు చేపట్టాలని సూచించింది.


6.5: ఈ కేసులో దోషులుగా వున్న ప్రజా పరిచారకులైన మాజీ PS PM, అహ్మద్ సాదిక్, హుమాయున్ ఫైజ్ రసూల్, మరియు మాజీ క్యాబినెట్ సెక్రటరీ సాహిబ్‌జాదా ఇంతియాజ్‌లు పదవి విరమణలో ఉన్నందున వీరిపై ఇప్పట్లో ఎలాంటి చర్యలు చేపట్టలేమని తెలిపింది.


తదుపరి ఈ కేసును నేషనల్ అకౌంటబులిటీ బ్యూరోకు అప్పగించినారు కాని ఎటువంటి చర్య చేపట్టలేదు.


పశ్చిమ ఆసియా

పాకిస్తాన్ బంగారు పరిశ్రమలోనికి బంగారు దిగుమతికి, పశ్చిమ ఆసియాలోని ఒక బంగారు బులియన్ వ్యాపారికి భుట్టో ప్రభుత్వం గుత్తాధిపత్యం ఇచ్చినందుకు జర్దారీకి చెందిన ఒక ఖాతాలో సుమారు 10 లక్షల డాలర్లు జమ అయినట్లు, అతి పెద్ద చెల్లింపునకు సంబంధించిన వివరాలను విచారణాధికారులు బయటపెట్టారు. ఈ డబ్బును దుబాయ్‌లో ఉన్న జర్దారీసిటీ బ్యాంకు ఖాతాలో జమ చేశారన్నారు.కరాచీ నుండి ఇరాన్ సరిహద్దుల దాకా ఉన్న పాకిస్తాన్ అరేబియా సముద్ర తీరము బంగారు స్మగ్లర్‌లకి మంచి ఆశ్రయంగా మారింది. భుట్టో రెండవ సారి ఎన్నికయ్యే ముందు వరకు కొన్ని వందల లక్షల డాలర్ల నియంత్రణ లేని వర్తకం జరిగేది. కాపలా లేని పాకిస్తానీ తీరం మరియు పర్షియన్ గల్ఫ్ మధ్య విమానాల్లో, పడవల్లో చాలా బంగారాన్ని బిస్కెట్ల రూపంలో అక్రమంగా వర్తకులు తరలించేవారు.


1993లో భుట్టో ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికైన వెంటనే దేశంలోనికి బంగారు దిగుమతి చేయడానికి తనకు ప్రత్యేక హక్కులు ఇస్తే, వర్తకం నియంత్రించడానికి ప్రభుత్వానికి సహాయపడతానని దుబాయ్‌లోని పాకిస్తాన్‌కు చెందిన బంగారు బులియన్ వర్తకుడు అబ్దుల్ రజాక్ ఒక ప్రతిపాదన పెట్టాడు. నవంబర్ 1994లో, పాకిస్తాన్‌కు కనీసం రెండేళ్ళ వరకు ఏకైక బంగారు దిగుమతిదారునిగా అతనికి అనుమతి మంజూరు చేస్తున్నట్లు పాకిస్తాన్ వాణిజ్య మంత్రి మండలి రజాక్‌కు ఒక లేఖ వ్రాసింది.రజాక్ తన దుబాయ్ కార్యాలయంలో ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో ఈ లైసెన్సుతో సుమారు 500 లక్షల డాలర్ల విలువైన బంగారాన్ని పాకిస్తాన్‌కు దిగుమతి చేశానని, భుట్టో మరియు జర్దారీలను కలవడానికి పలుమార్లు ఇస్లామాబాద్‌కు ప్రయాణం చేశానని స్పష్టం చేశాడు. కాని అక్రమ లేక రహస్య ఒప్పందాలు జరిగిన విషయాన్ని అతను తోసిపుచ్చాడు. "నేను జర్దారీకి ఒక్క పైసా కూడా ఇవ్వలేదు" అని అతడు చెప్పాడు. పాకిస్తాన్‌లోని ఒకరు తనను నాశనం చేయాలని, తన కంపెనీని తప్పుగా నిరూపించి, తన ప్రతిష్టను దిగజార్చేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారని రజ్జాక్ చెప్పాడు. "బ్యాంకులోని ఒక ఉద్యోగి తన శత్రువులకు తప్పుడు పత్రాలు సృష్టించటానికి సహకారం అందించాడని," చెప్పాడు.[44][45] [46][47]


భుట్టో ప్రధాన మంత్రిగా ఉన్నప్పుడే 1996లో తన అన్నముర్తజా భుట్టోను యునిఫారంలో ఉన్న పోలీసు అధికారులచే చంపించిందని భుట్టో మేనకోడలు మరియు ఇతరులు బహిరంగంగా ఆరోపణలు చేశారు.[48]


2000 మొదట్లో బహిష్కరింపబడినప్పుడు

కేవలం రెండు పర్యాయాలు మాత్రమే పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి పదవిలో కొనసాగేందుకు అర్హత ఉంటుందని పాకిస్తానీ అధ్యక్షుడు పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగాన్ని 2002లో సవరించాడు. ఆ నిర్ణయం ఆమె మరలా పదవి చేపట్టడానికి అనర్హురాలిగా చేసింది. ఈ అడుగు మాజీ ప్రధానమంత్రులు నవాజ్ షరీఫ్ మరియు బెనజీర్ భుట్టోలపై ప్రత్యక్ష దాడిగా అప్పట్లో అందరూ పరిగణించారు. 3 ఆగష్టు 2003న భుట్టో మిన్హాజ్ ఉల్ ఖురాన్ (అంతర్జాతీయ ముస్లిం విద్య మరియు సంక్షేమ సంఘం)లో సభ్యురాలిగా చేరింది.[49][50][51]


యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్‌లోని దుబాయ్‌లో నివసించే సమయంలో తన ముగ్గురు పిల్లలు మరియు అల్జీమర్ వ్యాధితో బాధ పడుతున్న తన తల్లి సంరక్షణ బాధ్యతలు నిర్వహిస్తూనే, వివిధ ప్రాంతాలకు వెళ్లి ఉపన్యాసాలు ఇస్తూ PPP మద్దతుదారులతో సంబంధాలు కొనసాగించింది.ఐదు సంవత్సరాల తరువాత డిసెంబర్ 2004లో తన భర్తను ఆమె తిరిగి కలుసుకున్నారు.[52][53][54][55] 2006లో పాకిస్తాన్ సూచనల మేరకు ఇంటర్‌పోల్ భుట్టోను మరియు ఆమె భర్తను నిర్బంధించాల్సిందిగా కోరింది. తమ నిర్బంధం ఎంతవరకు న్యాయమో చెప్పాల్సిందిగా ఇంటర్‌‌పోల్‌ను ఒక లేఖ ద్వారా భుట్టో దంపతులు విన్నవించుకున్నారు.[56] 27 జనవరి 2007వ తేదీన అమెరికా అధ్యక్షుడు జార్జి డబ్ల్యూ బుష్ మరియు ఇతర ప్రతినిధులతో, మరియు స్టేట్ డిపార్టుమెంటు అధికారులతో మాట్లాడేందుకు యునైటెడ్ స్టేట్స్ నుంచి భుట్టోకు ఆహ్వానం అందింది.[57] మార్చ్ 2007లో UK లోని BBC TV, క్వశ్చన్ టైం కార్యక్రమములో ప్యానెలిస్ట్‌గా భుట్టో హాజరయ్యింది. చాలా సందర్భాలలో ఆమె BBC కరెంట్ అఫైర్స్ కార్యక్రమం, న్యూస్ నైట్ లో కూడా పాల్గొంది.మే 2007 లో సల్మాన్ రష్దీ నైట్‌హుడ్ గురించి ముహమ్మద్ ఇజాజ్-ఉల్-హక్ చేసిన వ్యాఖ్యలను ఆమె తోసిపుచ్చుతూ, రష్దీ విదేశీ పౌరులను చంపాల్సిందిగా పిలుపునిచ్చాడని తెలిపింది.[58][59][60]


మే 2007 లో దేశ సార్వత్రిక ఎన్నికల ముందు తనను దేశంలోనికి అనుమతించనని ముషర్రఫ్ చెప్పినా, తాను మాత్రం 2007 సంవత్సరంలోపు పాకిస్తాన్‌లో అడుగు పెట్టాలని నిశ్చయించుకున్నట్లు భుట్టో తన మనసులో మాట చెప్పింది.అయితే భుట్టోకు మరల ప్రధానమంత్రి పదవి ఇవ్వజూపినట్లు భోగట్టా.[61][62][63]


ముషర్రఫ్ విధానాలను తీవ్రంగా విమర్శిస్తూ భుట్టో వ్రాసిన ఒక వ్యాసానికి ప్రతిస్పందిస్తూ ఆర్థర్ హెర్మన్ అనే ఓ అమెరికా చరిత్రకారుడు ది వాల్ స్ట్రీట్ జర్నల్‌ కు వ్రాసిన వివాదాస్పద లేఖలో దక్షిణ ఆసియా చరిత్రలోనే అత్యంత అయోగ్యమైన నేతగా భుట్టోను అభివర్ణించాడు. ముషర్రఫ్ ఒక ముజాహిర్ అని, 1947 స్వాతంత్య్రం అప్పుడు భారత దేశం నుంచి పాకిస్తాన్ వలస వచ్చిన భారత ముస్లింలలో ఒకరు అయినందుకే భుట్టో మరియు ఇతర పాకిస్తాన్ పెద్దలు ముషర్రఫ్‌ను ద్వేషిష్తున్నారని ఆ లేఖలో పేర్కొన్నాడు. "పాకిస్తాన్‌ను అగ్రస్థానంలో వుంచడానికి ముజాహిర్లే కారణమైనప్పటికీ, పాకిస్తానీ ప్రజలు మాత్రం ఈ విషయాన్ని తృణీకరిస్తూ వారిని హీనమైన పౌరుల్లా పరిగణిస్తున్నారని", హెర్మన్ ఆరోపించాడు.[64] [65][66]


ముషర్రఫ్ అధ్యక్షుడిగా ఉంటూ సైనిక దళాధిపతి స్థానాన్ని వదులుకోవాలని, భుట్టో లేదా ఆమె ప్రతిపాదించిన వారిలో ఒకరు ప్రధాన మంత్రి పదవిలో కొనసాగుతారని 2007 మధ్య కాలంలో అమెరికా ఓ ప్రతిపాదన ముందుకు తెచ్చింది.[63]


11 జూలై 2007లో జరిగిన రెడ్ మాస్క్ ఘటన తర్వాత సాధ్యమైన పరిణామాలు గురించి అసోసియేటెడ్ ప్రెస్ వారు ఒక వ్యాసము ప్రచురించారు:

ఎన్నో సంవత్సరాల దేశ బహిష్కరణ అనంతరం సార్వత్రిక ఎన్నికల తరువాత ముషర్రఫ్‌తో కలిసి రాజ్య పరిపాలనను పంచుకోబోతున్న మాజీ ప్రధాన మంత్రి బెనజీర్ భుట్టో, రెడ్ మాస్క్ ఘటనలో కఠిన చర్యలు అవలంబించనందుకు ముషర్రఫ్‌ను అభినందించారు.

"మసీదులో కాల్పుల విరమణ జరగనందున నాకు చాల ఆనందంగా ఉంది, ఎందుకంటే కాల్పుల విరమణ జరిగితే తీవ్రవాదులకు మనోధైర్యం కలుగుతుందని", మంగళవారం బ్రిటన్‌కు చెందిన స్కై టీవీతో చెప్పింది. "బెడిసికొట్టడం జరిగినప్పటికి తీవ్రవాదులకు విరామం లేకుండా మనము కాల్పులు జరపాలి." కొన్నిసార్లు ఈ పద్ధతి బెడిసికొట్టినా కనీసం తీవ్రవాదులు శాంతించకుండా ఆపాలి.[67]


పాకిస్తాన్‌లో జరిగిన రెడ్ మాస్క్ సంఘటనలో వందల మంది విద్యార్ధులు మంటలలో తమ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నారు. ఇప్పటికీ మృతుల జాడ కూడా లభ్యం కాలేదు. పాకిస్తాన్ సుప్రీం కోర్టులో మిస్సింగ్ కేసులుగా నమోదైనాయి. ఈ దుర్ఘటనను పాకిస్తాన్ ప్రజలు ఎంతో భయంతో గుర్తుకు తెచ్చుకుంటారు. ముషర్రఫ్‌కు భుట్టో మద్దతు ఇచ్చినందుకు ఖార్ లాంటి సీనియర్ భుట్టో సహచరులు ఆమెపై బహిరంగ విమర్శలకు దిగారు.మూస:Facts


పాకిస్తాన్ ప్రధాన న్యాయముర్తితో ముషర్రఫ్‌కు ఉన్న గొడవ విషయములో అతన్ని ప్రధాన న్యాయమూర్తి పదవిలో తిరిగి కొనసాగించాలని ముషర్రఫ్‌కు భుట్టో చెప్పింది.PPPకి CEC సభ్యుడు మరియు ప్రధాన న్యాయమూర్తికి బ్యారిష్టర్ ఎత్‌జాజ్ ఆహసాన్ ప్రధాన న్యాయమూర్తి పదవికి అర్హుడిగా పరిగణించకపోగా, PPP అతన్ని విరోధిగా చూసి ఏకాకిగా చేసింది.


2002 ఎన్నికలు

అక్టోబర్ 2002 అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో భుట్టో సారధ్యం వహిస్తున్న PPP పార్టీకి అత్యధిక ఓట్లు (28.42 శాతం) మరియు ఎనభై సీట్లు(23.16 శాతం) రాగా పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్ పార్టీకి కేవలం పద్దెనిమిది సీట్లు మాత్రమే వచ్చాయి.[68] మాజీ PPP నాయకుడైన మఖ్దూం ఫైసల్ సలెహ్ హయాత్ సారధ్యములో PPP నుంచి ఎన్నికైన అభ్యర్ధులు కొందరు PPP అభిమానులు అనే వేరు కూటమి ఏర్పాటు చేసుకొన్నారు. ముషర్రఫ్ PML_Q పార్టీతో కలసి కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు.


పాకిస్తాన్‌కు వెనుతిరగడం

ముషర్రఫ్ ప్రభుత్వంతో ఒప్పందం

కేవలం రెండు సార్లు మాత్రమే ప్రధాన మంత్రులుగా వుండే విధానాన్ని 2002లో ముషర్రఫ్ ప్రవేశపెట్టాడు. ముషర్రఫ్ మరియు భుట్టో ఇరువురి ప్రధాన విరోధి అయిన నవాజ్ షరీఫ్ అంతకు మునుపే రెండు సార్లు ప్రధాన మంత్రిగా దేశాన్ని పరిపాలించాడు.[69] పార్లమెంటులోని ముషర్రఫ్ సన్నిహిత వర్గాలు, ముఖ్యంగా PMLQ మూడో సారి ప్రధాన మంత్రిగా వుండే సిఫార్సుకు విరోధం వ్యక్తపరచడము మరియు షరీఫ్ లేక భుట్టోల మినహాయింపునకు సుముఖత వ్యక్తం చేయడమనేది సందేహకరమైన విషయమే.


జూలై 2007లో భుట్టో యొక్క జప్తు చేయబడిన నిధులను విడుదల చేసినారు. భుట్టో తన అధికార దుర్వినియోగ ఆరోపణలను ఇంకా ఎదుర్కొంటునే ఉంది.[70] ఆగష్టు 8 2007న కెనడియన్ బ్రాడ్‌క్యాస్టింగ్ కార్పొరేషన్‌కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో భుట్టో, 2008 ఎన్నికలకు తాను పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి వెళ్లాలని, ముషర్రఫ్ అధ్యక్షునిగా తాను ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నిక కావాలనే తన అసలు కోరికను బయటపెట్టింది. 29 ఆగష్టు, 2007న ముషర్రఫ్ తన సైనిక అధ్యక్ష పదవి నుంచి తప్పుకుంటున్నట్లు భుట్టో ప్రకటించింది.[71][72] 1 సెప్టెంబర్, 2007న భుట్టో, ముషర్రఫ్‌తో అధికారం పంచుకునే విషయం ఎటూ తేలకపోయినా "అతి త్వరలో" పాకిస్తాన్‌కు తిరిగివస్తానని ప్రమాణం చేసింది.[73]


17 సెప్టెంబర్, 2007న భుట్టో ప్రజాస్వామ్య విధానాలను, అధికారం పంచుకునే విషయాన్ని ముషర్రఫ్ యొక్క సన్నిహిత వర్గాలు వ్యతిరేకించడం వలన పాకిస్తాన్ కష్టాల పాలైందని ఆరోపించింది.పాకిస్తాన్ అధ్యక్ష పదవికి ముషర్రఫ్ అనర్హుడంటూ వేసిన ఆరు పిటీషన్‌లను (పాకిస్తాన్‌కు చెందిన అతి పెద్ద ఇస్లామిక్ గ్రూప్ జమాత్-ఎ-ఇస్లామి వేసిన పిటీషన్‌తో సహ) తొమ్మిది మందితో కూడిన సుప్రీం కోర్ట్ న్యాయమూర్తులు తుది విచారణ జరిపారు. ఏదో ఒక ప్రతిపక్ష పార్టీతో తమ పార్టీ జత కలుస్తుందని ముఖ్యంగా నవాజ్ షరీఫ్‌తో కలుస్తున్నట్లు భుట్టో ప్రకటించింది. వివాదముపై విచారణ జరుగుతుండగా ఎన్నికల కమీషన్ ఎటూ తేల్చుకోలేక అధ్యక్ష పదవికి పోటి తేదీని ప్రకటించడానికి అయిష్టంగా వున్నట్లు పాకిస్తాన్ అటార్నీ జనరల్ మలిక్ ముహమ్మద్ ఖయ్యుం పేర్కొన్నారు. పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగం ప్రకారం ముషర్రఫ్‌ను మళ్లీ ఎన్నిక కాకుండా నిషేధించవచ్చని ఎందుకంటే అతను ఇంతకు మునుపే సైనికాధ్యక్షునిగా ఉన్నాడని భుట్టో పార్టీకి చెందిన ఫర్హతుల్లా బాబర్ పేర్కొన్నారుః "జనరల్ ముషర్రఫ్‌ను అధ్యక్ష పదవి పోటీకి అనర్హుడిగా ప్రకటించిన తరువాత, ఎన్నికల కమీషన్‌ను యధేచ్చగా, అన్యాయంగా పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగాన్ని మార్చడానికి ముషర్రఫ్ ఒప్పించే ప్రయత్నం చేశాడు"[74].


తన సైనికాధ్యక్ష పదవికి రాజీనామా చేసి సాధారణ పౌరునిగా మారాలని ముషర్రఫ్ నిశ్చయించుకున్నాడు. అయినను ఎన్నికల్లో మళ్లీ పాల్గొనడానికి ముషర్రఫ్ న్యాయపరమైన ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నాడు. ఒక వేళ అధ్యక్ష పదవి గెలిస్తే తన సైనిక పదవికి రాజీనామా చేసి అష్ఫాక్ కయానిని సైనికాధ్యక్ష పదవిలో కొనసాగించవచ్చని, 2 అక్టోబర్ 2007న లెఫ్టినెంట్ జనరల్ అష్ఫాక్ కయానిని 8 అక్టోబర్ నుంచి ఉప సైనికాధ్యక్షునిగా ప్రకటించినాడు. ఇంతలో, బెనజీర్ భుట్టోపై అధికార దుర్వినియోగపు ఆరోపణల వ్యాజ్యము తీరక మునుపే అధికారులు అపరాధములను క్షమించుటకు ఒప్పుకున్నట్లు మంత్రి షేక్ రషిద్ అహ్మద్ ప్రకటించారు.శాంతియుత మార్పులతో ప్రజల పరిపాలన కొనసాగించాలని, పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ తన సైనిక దుస్తులను వీడాలని భుట్టో కోరింది.[75] 5 అక్టోబర్ 2007న బహిష్కరింపబడిన మాజీ ప్రధానమంత్రి నవాజ్ షరీఫ్ తప్ప భుట్టో మరియు ఇతర రాజకీయనేతలపై వివిధ కోర్టులలో ఉన్న అన్నీ కేసులను ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు దేశ ఐకమత్య చట్టంపై ముషర్రఫ్ సంతకం చేసాడు. ముషర్రఫ్ ఎదుర్కొనబోయే ముఖ్యమైన అధ్యక్ష ఎన్నికల ముందు రోజే ఈ నిబంధన వచ్చింది.ఈ ఒప్పందం జరిగే ముందే భుట్టో ప్రతిపక్ష పార్టీ అయిన PPP మరియు అధికార PMLQ మధ్య సంప్రదింపులు జరిగాయి.[76] దానికి బదులుగా భుట్టో మరియు PPP, అధ్యక్ష ఎన్నికను బహిష్కరించకూడదని నిర్ణయించుకున్నాయి. 6 అక్టోబర్ 2007న ముషర్రఫ్ పార్లమెంటరీ ఎన్నికల్లో దేశ అధ్యక్షునిగా విజయం సాధించాడు.[77]ఏదేమైనప్పటికీ సుప్రీం కోర్ట్ మాత్రం ముషర్రఫ్ సైన్యంలో జనరల్‌గా ఉంటూ దేశాధ్యక్షుడిగా ఎన్నికల్లో పాల్గొనడం న్యాయపరమా కాదా అని తేల్చే దాకా ఎవ్వరినీ అధికారికంగా ప్రకటించటం కుదరదని చెప్పింది.భుట్టో పార్టీ అయిన PPP ఇతర ప్రతిపక్ష పార్టీల వలె ఎన్నికల బహిష్కరణ చెయ్యలేదు కానీ ఓటును మాత్రం వినియోగించలేదు.[78] తరువాత భుట్టో తనకు అధ్యక్షునితో సమాన భద్రత కల్పించాలని డిమాండ్ చేసింది. విదేశీ భద్రతా సంస్థలతో కూడా భుట్టో ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది.


తిరిగి రావడం

గృహ నిర్భందంలో ఉన్నప్పుడు, ఇంటి బయట వేచి ఉన్న మద్దతుదారులతో బెనజీర్ భుట్టో మాట్లాడుతుంది


బహిష్కరింపబడిన తరువాత నాయకత్వం కోసం సొంత దేశానికి తిరుగు ప్రయాణం తన ప్రాణాలకు ముప్పు తెచ్చి పెడుతుందని భుట్టోకు బాగా తెలుసు.28, సెప్టెంబర్ 2007లో CNN‌కు చెందిన ఉల్ఫ్ బ్లిట్జెర్ అనే విలేఖరికి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో తన పై దాడి జరగవచ్చనే విషయాన్ని ఆమె ఒప్పుకుంది.[79]


దుబాయ్, లండన్‌లలో తన దేశ బహిష్కరణ జీవితాన్ని గడిపిన తరువాత, 2008 జాతీయ ఎన్నికల్లో పాల్గొనేందుకు 18 అక్టోబర్ 2007న భుట్టో కరాచీ చేరుకుంది.[80][81][82][83]


కరాచీలో జరగనున్న ఒక ర్యాలీలో పాల్గొనేందుకు భుట్టో, జిన్నా అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలో దిగి, వెళ్లిపోయిన తర్వాత కొద్దిసేపటికే ఆ ప్రాంతంలో రెండు భారీ విస్ఫోటనాలు జరిగాయి. భుట్టోకు గాయాలు కానప్పటికీ, తరువాత అది తనపై జరిగిన ఆత్మాహుతి బాంబు దాడి అని, ఆ దాడిలో 136 మంది చనిపోయారని మరియు కనీసం 450 మంది తీవ్రంగా గాయపడి ఉంటారని తెలుసుకుంది. చనిపోయినవారిలో భుట్టో వాహనం చుట్టూ బాంబు దాడుల నుంచి కాపాడటానికి మానవ హారంగా ఏర్పడిన సుమారు 150 PPP కార్యకర్తలు మరియు ఆరుగురు పోలీసు అధికారులు ఉన్నారు.ఎంతో మంది సీనియర్ అధికారులు ఇందులో గాయపడ్డారు.బాంబు పేలిన కొద్ది నిమిషాల ముందే పది గంటల సుదీర్ఘ ర్యాలీ అనంతరం తన కాళ్ళు వాచినందున చెప్పులు తీసేందుకు భుట్టో తన వాహనంలోనికి వెళ్ళింది.[84] సంఘటనా స్థలం నుంచి ఆమెను ఏ హాని జరగకుండా బందోబస్తుతో జాగ్రత్తగా తీసుకొని వెళ్ళారు.[85]


తరువాత భుట్టో, తాను పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి వచ్చిన తరువాత తన పై ఆత్మాహుతి బాంబు దాడులు జరుగుతాయని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వాన్ని హెచ్చరించినట్లు, కాని సరైన భద్రతా చర్యలు తీసుకోవడంలో ప్రభుత్వం విఫలమైనట్లు వాపోయారు.తన పై దాడుల విషయంలో పర్వేజ్ ముషర్రఫ్‌పై ఆరోపణ చేయకుండా జాగ్రత్త పడుతూనే, ఇస్లామిక్ తీవ్రవాదులతో "ప్రభుత్వంలో ఉన్న కొందరు తమ అధికారాలను, బలాలను దుర్వినియోగం చేస్తున్నారని" ఆరోపించారు. తన పై హత్యా ప్రయత్నాలు జరిగిన వెంటనే తనపై దాడులు చేయించారన్న అనుమానాలతో నలుగురి పేర్లతో కూడిన ఒక లేఖ ముషర్రఫ్‌కు వ్రాసారు.ఆ లేఖలో పాకిస్తాన్‌కు చెందిన పంజాబ్ రాజ్యానికి ముఖ్యమంత్రి మరియు PML-Q ప్రత్యర్థి నేత అయిన చౌదరి పర్వేజ్ ఇలాహి, ఇంటర్ సర్వీసెస్ ఇంటెలిజెన్స్ మాజీ అధికారి హమీద్ గుల్, ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరో డైరెక్టర్ జనరల్ ఇజాజ్ షాహ్ మరియు దేశ ఇంటెలిజెన్స్ సర్వీసెస్ లోని మరొకరుగా పేర్కొన్నారు.వీరందరూ జనరల్ ముషర్రఫ్‌కు అత్యంత సన్నిహితులు.భుట్టో మరియు ఆమె పార్టీ యొక్క విశాల, లౌకిక భావాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రభుత్వంలోని కొన్ని శాఖలు ముఖ్యంగా సైనిక ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీలు పని చేస్తున్నాయని విమర్శించడంలో ఆమెకు పెద్ద చరిత్రే ఉంది.కాశ్మీర్ మరియు ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని తీవ్రవాదులను దశాబ్దాల నుంచి ఐఎస్ఐ వెనకేసుకొస్తుందని ఆమె అన్నారు. తన వాహనం వలన మరియు బాంబు దాడుల నుంచి తనను కాపాడటానికి తన చుట్టూ మానవ హారంగా ఏర్పడిన మద్దతుదారుల వలన ఆమె ఆ దాడి నుంచి సురక్షితంగా బయటపడ గలిగింది.[85] PPP ప్రకారం ఈ దాడిలో సుమారు 1000 మంది గాయపడగా, కనీసం 160 మంది తమ ప్రాణాలు కోల్పోయారు (134 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారని 450 మంది గాయపడ్డారని ది న్యూయార్క్ టైమ్స్ పత్రిక యొక్క దావా).


కొన్ని రోజుల తరువాత తన కక్షిదారుని చంపుతామని తనకు లేఖ అందినట్లు భుట్టో న్యాయవాది ఫరూఖ్ హెచ్.నాయక్ తెలిపారు.


2007 ఎమర్జెన్సీ విధించుట మరియు ప్రతిస్పందన

పాకిస్తాన్ సుప్రీం కోర్ట్ మరియు మత చాంధసవాదుల పాత్రలకు స్పందిస్తూ అధ్యక్షుడు పర్వేజ్ ముషర్రఫ్ 3 నవంబర్ 2007న దేశంలో ఎమర్జెన్సీ విధిస్తున్నట్లు ప్రకటించాడు. తన కుటుంబం కొరకు దుబాయ్ వెళ్ళాల్సిన భుట్టో ఆ పర్యటనను రద్దు చేసుకొని పాకిస్తాన్‌కు తిరుగు ప్రయాణం అయ్యారు.విమానాశ్రయం వద్ద నినాదాలు చేస్తూ భుట్టో మద్దతుదారులు ఆమెకు స్వాగతం పలికారు.పలు గంటలు విమానంలోనే గడిపిన పిదప వందలకొలది మద్దతుదారులతో కలిసి ఆమెను లాహోర్{‌/0}లోని తన సొంత ఇంటికి చేర్చారు.పాకిస్తాన్‌లో రాజకీయ పరిస్థితులు విషమంగా ఉన్నాయని ఒప్పుకుంటూనే ముషర్రఫ్ ప్రకటించిన ఎమెర్జన్సీ ఎత్తివేయకుండా ప్రశాంత ఎన్నికలు జరగవని ఆమె గ్రహించింది. "చాంధసవాదులకు ఒక నియంతృత్వం అవసరమని, నియంతృత్వానికి చాంధసవాదులు అవసరమని" భుట్టో వ్యాఖ్యానించారు.[86][87][88]


8 నవంబర్ 2007న ఎమెర్జన్సీకి వ్యతిరేకంగా ఒక ర్యాలీలో ప్రసంగించే ముందు భుట్టోను కొద్ది గంటల పాటు గృహ నిర్బంధంలో ఉంచారు.


అమెరికాలోని నేషనల్ పబ్లిక్ రేడియోకు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో భుట్టో "నాకు ఇంట్లో తిరగడానికి స్వాతంత్రం ఉంది.కాని ఇంటి బయటకు వెళ్ళే స్వాతంత్రం లేదు.ఇంటి నాలుగు గోడల చుట్టూ గోడకు వెయ్యి మంది చొప్పున సుమారు నాలుగు వేల మంది పోలీసులతో, ఇంటి చుట్టూ భారీ పొలీసు బందోబస్తును ఏర్పాటు చేశారు.ఇరుగు-పొరుగు వారి ఇళ్ళల్లోకి కూడా పోలీసులు ప్రవేశించారు.నేను ఒక పోలీసును 'నా వెంట మీరెందుకు ఉన్నారు? ఒసామా బిన్ లాడెన్ వెంటపడాలి కదా?' అని ప్రశ్నించినప్పుడు అతను బదులుగా, 'క్షమించండి మేడం, ఇది మా విధి.కేవలం మా పై అధికారులు మాకు ఏమి చెబితే అది చేస్తాం' అని జవాబు ఇచ్చాడు" అని తెలిపింది.[89]


మరుసటి రోజు, పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం భుట్టో పై ఉన్న అరెస్టు వారెంట్‌ను ఉపసంహరించుకుంటూ ఆమె దేశంలో ఎక్కడికైనా ప్రయాణం చేసి బహిరంగ సభల్లో పాల్గొనవచ్చని అనుమతి ఇచ్చింది. అయితే ఇతర ప్రతిపక్ష నేతలు బహిరంగంగా మాట్లాడటంపై నిషేధాన్ని మాత్రం కొనసాగించింది.


2008 ఎన్నికలకు సన్నాహాలు

2 నవంబర్ 2007న భుట్టో అల్ జజీరా టీవీలో డేవిడ్ ఫ్రోస్ట్‌తో ఒక ఇంటర్వ్యూలో పాల్గొని అమెరికా జర్నలిస్టు డేనియల్ పర్ల్ అపహరణ మరియు హత్య కేసులో దోషి అయిన అహ్మద్ ఒమర్ సయీద్ షేక్ చేతిలో ఒసామా బిన్ లాడెన్ హతమయినట్లు తెలిపింది.బిన్ లాడెన్ చావు గురించిన విషయంపై ఫ్రోస్ట్ తరువాత ఏ ప్రశ్నను వేయలేదు.[90]


24 నవంబర్ 2007న జనవరిలో జరిగే పార్లమెంటరీ ఎన్నికలకై భుట్టో నామినేషన్ దాఖలు చేసింది; రెండు రోజుల తరువాత లర్కానా నియోజకవర్గంలో రెండు సాధారణ సీట్లకై నామినేషన్ దాఖలు చేసింది.మాజీ పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి నవాజ్ షరీఫ్ తన ఏడు సంవత్సరాల దేశ బహిష్కరణ తరువాత సౌదీ అరేబియా నుంచి ఎంతో ప్రయాసపడి తన అభ్యర్థిత్వానికై పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి రావడమే ఆమె అలా చేయడానికి కారణం.[91]


తన సైనికాధ్యక్ష పదవిని త్యజించి 30 నవంబర్ 2007వ తేదీన తిరిగి అధ్యక్ష బాధ్యతలు చేపట్టిన తరువాత ముషర్రఫ్ పాకిస్తాన్‌లో విధించిన ఎమెర్జన్సీని డిసెంబర్ 16న ఎత్తివేయాలని నిశ్చయించాడు.ఆ నిర్ణయానికి స్వాగతం పలుకుతూ, భుట్టో తన పార్టీ దేశీయ విధానాలను తెలిపే ఒక ప్రణాళికను విడుదల చేసింది.ఇస్లామాబాద్‌లో విలేఖరులతో మాట్లాడుతూ తాను ఉద్యోగం, చదువు, శక్తి, పర్యావరణం మరియు సమానత్వం వంటి అయిదు అంశాల మీద దృష్టి కేంద్రీకరిస్తున్నట్లు భుట్టో తెలిపింది.[92][93]


జనవరిలో జరిగే పార్లమెంట్ ఎన్నికల ముందు పాకిస్తాన్‌లో ఎమెర్జన్సీని ఎత్తివేస్తున్నట్లు ముషర్రఫ్ ఇచ్చిన మాట నిలబెట్టుకోని యెడల ఓటును బహిష్కరిస్తామని బహిరంగంగా తెలిపేందుకు 4 డిసెంబర్ 2007న భుట్టో నవాజ్ షరీఫ్‌ను కలిసింది.ఎన్నికల్లో పాల్గొనటం సంభావించాలంటే తాము సమైక్య పరిచిన ఒక కమిటీ తరపున ముషర్రఫ్ ముందు తమ డిమాండ్లను ఉంచుదామని వారిరువురు వాగ్దానం చేశారు.[94][95]


8 డిసెంబర్ 2007వ తేదీన దక్షిణ-పశ్చిమ రాజ్యంలో వున్న భుట్టోకు చెందిన బలూచిస్తాన్ PPP కార్యాలయంలోకి గుర్తు తెలియని ముగ్గురు వ్యక్తులు తుపాకులతో చొరబడ్డారు. భుట్టో మద్దతుదారులలో ముగ్గురు చంపబడ్డారు.[96]


హత్య చేయబడుట

27 డిసెంబర్ 2007న (బాక్సింగ్ డే మరుసటి రోజు, 2004 హిందూ మహా సముద్రపు భూకంప మూడవ వార్షికోత్సవం తరువాత) జనవరిలో జరిగే పార్లమెంటరీ ఎన్నికల కోసం PPP ఆధ్వర్యంలో లియాకత్ నేషనల్ బాగ్ వద్ద జరిగే ప్రచార సభలో తన మద్దతుదారులను ఉద్దేశించి ఉత్సాహంగా సంబోధిస్తూ మాట్లాడిన పిదప భుట్టో తిరుగు ప్రయాణంలో హత్య చేయబడింది.తన బుల్లెట్ ప్రూఫ్ వాహనంలో ప్రవేశించిన తరువాత, భుట్టో ప్రజలకు అభివాదం చేయడానికై దాని కప్పు పైకి ఎక్కింది.సరిగ్గా ఇదే సమయంలో, ఒక వ్యక్తి ఆమెపై వరుసగా కాల్పులు జరిపాడు మరియు తదుపరి వాహనం వద్ద పేలుళ్లు సంభవించాయి. ఈ దుర్ఘటనలో సుమారు 20 మంది తమ ప్రాణాలు కోల్పోయారు. తీవ్రంగా గాయపడిన భుట్టోను రావల్పిండి జనరల్ ఆసుపత్రికి తరలించారు.[97] స్థానిక సమయం ప్రకారం 17:35 గంటలకు శస్త్ర చికిత్స ప్రారంభించి, 18:16 గంటలకు ఆమె మరణించినట్లు ప్రకటించారు.[98][99][100]


భుట్టో భౌతికకాయాన్ని తన స్వగ్రామమైన సింధ్‌లోగల లర్కానా జిల్లా గర్హి ఖుదా బఖ్ష్ కు తరలించి, విషాదంతో లక్షలమంది ప్రజలు అక్కడికి చేరుకోగా, తన తండ్రి సమాధి ప్రక్కనే భుట్టోను ఖననం చేశారు. [101][102][103]


ఆమె మృతికి సంబంధించిన విషయంలో కొంత భేధాభిప్రాయం ఉంది.ఆమెకు శవ పరీక్షగాని పోస్ట్-మార్టంగాని చేయకూడదని భుట్టో భర్త అనుమతి నిరాకరించాడు.[104] "భుట్టో తన వాహనం లోపల తలదాచుకోవడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, పేలుడు తీవ్రతకు వాహనం పై భాగాన వున్న ఒక ఇనుప మీట తలకు బలంగా గుచ్చుకొని పుర్రె ఎముక విరగటం వలన ఆమె చనిపోయింది" అని 28 డిసెంబర్ 2007న పాకిస్తాన్ అంతర్గత వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకటించింది.[105] కాని అంతకు మునుపే ఆసుపత్రి ప్రతినిధి ఒకరు, ఆమె తలకు విస్ఫొటపు పదునైన మేకుల వలన గాయం సంభవించింది మరియు ఈ బలమైన గాయమే ఆమె చావుకు ప్రధాన కారణమని తెలిపారు.[106][107] భుట్టో సహాయకులు మాత్రం అంతర్గత వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ వివరణను విభేధించారు.[108] డిసెంబర్ 31న ఎమర్జెన్సీ రూం భర్తీ రిపోర్టును PDF ఫైలు రూపంలో CNN బయట పెట్టింది.ఆమెకు తగిలిన గాయంలో ఎలాంటి ఇనుప వస్తువు లేదని ఆ దస్తావేజులో భుట్టోను చికిత్సకై ప్రవేశం ఇచ్చిన వైద్యులందరూ సంతకం చేసినట్లు ఉంది.[109]


భుట్టోను, "అమెరికా యొక్క అత్యంత విలువైన ఆస్తి"గా పేర్కొంటూ ఆమె మృతికి బాధ్యత వహిస్తూ అల్-ఖైదా కమాండర్ ముస్తఫా అబూ అల్-యాజీద్ ప్రకటన చేశాడు.[110] భుట్టో మృతికి అల్-ఖైదానే కారణంగా చూపుతూ అందుకు తగ్గ ఆధారాలు తమ వద్ద ఉన్నాయని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం ప్రకటించింది.CNN నివేదిక ప్రకారం: "వందలాది ప్రజల మృతికి కారణమని ప్రభుత్వం పేర్కొన్న అల్-ఖైదా అనుబంధ తీవ్రవాద దళం లష్కర్ ఐ జాంగ్వీకి చెందినవాడు ఆత్మాహుతి బాంబర్ అని అంతర్గత మంత్రిత్వ శాఖ పాకిస్తాన్‌కు చెందిన జియో టీవికి ఇంతకు మునుపే తెలిపింది."[111] ఈ మారణకాండ వెనుక బైతుల్లా మెహ్‌సూద్ హస్తం ఉన్నట్లు పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం పేర్కొంది.[112] 1999లో మాజీ ప్రధాని నవాజ్ షరీఫ్‌ను కుడా చంపటానికి ప్రయత్నం చేసిన లష్కర్ ఐ జాంగ్వీ, ఒక వహాబీ ముస్లిం చాంధసవాద సంస్థకు చెందిన బైతుల్లహ్ మేహ్సుద్ 54 నాలుగేళ్ల భుట్టోను మరియు సుమారు 20 మంది మద్దతుదారులను చంపారని పెర్కొనడాన్ని భుట్టో కుటుంబం తో సహా PPP కూడా తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తోంది.[113] ౩ జనవరి 2008 న భుట్టో హత్యలో తాను పాల్గొన్నట్లు మరియు భుట్టోకు సరైన భధ్రత కల్పించలేదన్న వార్తల్ని అధ్యక్షుడు ముషర్రఫ్ అధికారికంగా తోసిపుచ్చాడు.[114]


పాకిస్తాన్‌లో స్పందన

మారణ కాండ తరువాత, ప్రారంభంలో జరిగిన అల్లర్లలో సుమారు 20 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు, వారిలో ముగ్గురు పోలీసు అధికారులు.ఆగ్రహించిన భుట్టో మద్దతుదారులు ఆమెను వుంచిన ఆసుపత్రిపై రాళ్ళు రువ్వి సుమారు 200 కార్లను తగలబెట్టారు.[102] 29 డిసెంబర్ 2007 నుంచి అల్లరి మూకలు 9 ఎన్నికల కార్యాలయాలను, 176 బ్యాంకులను, 34 గ్యాస్ స్టేషన్లను, 72 రైళ్ళను, 18 రైల్వే స్టేషన్లను మరియు వందల కొలది కార్లను, దుకాణాలను ధ్వంసం చేశారని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం పేర్కొంది.[115] పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్ (ఎన్) అధినేత మరియు ప్రతిపక్ష నేత అయిన నవాజ్ షరీఫ్ మాట్లాడుతూ "భుట్టో మరణం ఆమె పార్టీకి, నా పార్టీకి మరియు జాతి యావత్తుకు తీరని విషాదం మిగిల్చినది" అని అన్నారు. [116] దేశ అధ్యక్షుడు ముషర్రఫ్ మూడు రోజుల పాటు సంతాప దినాలుగా శాసనం జారీ చేశాడు.


30 డిసెంబర్ 2007న PPP సమావేశం ముగిసిన తరువాత జరిగిన విలేఖరుల సమావేశంలో భుట్టో భర్త ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ మరియు కుమారుడు బిలావల్ భుట్టో జర్దారీ పాల్గొని, అమ్మ తరువాత తమ కుమారుడైన బిలావల్ పార్టీకి వారసుడని, క్రైస్ట్ చర్చి, ఆక్స్‌ఫర్డ్లో చదువులు ముగించేంత వరకు తండ్రిగా తాను పార్టీ పగ్గాలు చేపడతానని ప్రకటించారు. "నేను చదువులు ముగించుకొని వచ్చిన తరువాత అమ్మ కోరిక ప్రకారం పార్టీ నాయకత్వ బాధ్యతలు చేపడతాను" అని బిలావల్ వాగ్దానం చేశాడు.8 జనవరి 2008న జరగాల్సిన పార్లమెంటరీ ఎన్నికలను యథాప్రకారం జరిపించాలని PPP పిలుపునిచ్చింది, మరియు ప్రధానమంత్రి అభ్యర్థిగా బహుశా పార్టీ ఉపాధ్యక్షుడైన మఖ్దూం అమిన్ ఫాహిం పార్టీ తరఫున పోటీ చేయవచ్చని ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ ఒక ప్రకటన చేశారు.(పార్లమెంట్ ఎన్నికలలో నిలబడటానికి బిలావల్‌కు ఇంకా చట్టపరమైన వయసు సరిపోదు.)[117]


డిసెంబర్ 30వ తారీఖున భుట్టో రాజకీయ పార్టీ అయిన పాకిస్తాన్ ప్రజా పార్టీ (PPP) UK ప్రభుత్వాన్ని మరియు యునైటెడ్ నేషన్స్‌ను భుట్టో మృతి పై పరిశోధన జరపవలసినదిగా కోరింది. [118] బిలావల్ భుట్టో జర్దారీ తన దివంగత తల్లికి చెందిన పాకిస్తాన్‌లోని ప్రతిపక్ష రాజకీయ పార్టీకి అధ్యక్షునిగా నియమించబడ్డాడు.బిలావల్ కేవలం 19 సంవత్సరాల వయస్సు కలవాడు.[119][194] 5 ఫిబ్రవరి 2008న PPP, క్రొత్త నాయకుడు ఎన్నికయ్యేంత వరకు తన భర్త ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ పార్టీ పగ్గాలు చేపడతాడని శ్రీమతి భుట్టో ద్వారా తను పాకిస్తాన్‌కు తిరిగివచ్చే రెండు వారాల క్రితం మరియు తన మృతికి 12 వారాల ముందుగా వ్రాయబడ్డ రాజకీయ అభీష్టాన్ని విడుదల చేసింది.


అంతర్జాతీయ స్పందన


భుట్టో మృతిని ప్రపంచ నలుమూలల ప్రజలు తీవ్రంగా ఖండించారు.UN సెక్యూరిటీ కౌన్సిల్ అత్యవసరమైన సమావేశం ఏర్పాటు చేసి భుట్టో హత్యను ఖండించారు.[120] అరబ్ లీగ్ సెక్రటరీ జనరల్ అమ్ర్ మౌస్సా "ఈ హత్యాకాండను, తీవ్రవాద చర్యను ఖండిస్తూ భుట్టో ఆత్మకు శాంతి కలగాలని ఆ దేవున్ని ప్రార్థిస్తున్నాము" అని అన్నారు. [121] భారత ప్రధాన మంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ మాట్లాడుతూ "బెనజీర్ భుట్టో పై జరిగిన హేయమైన దాడి గురించి విని నేను ఒక్కసారిగా నిర్ఘాంత పోయాను... అతి క్లిష్టమైన ఆపదను ఎదుర్కొన్న భుట్టో కుటుంబానికి మరియు పాకిస్తాన్ ప్రజలకు నా మనస్ఫూర్తి సంతాపాన్ని తెలియజేస్తున్నాను"[122] అని తెలిపారు. బ్రిటిష్ ప్రధానమంత్రి గోర్డాన్ బ్రౌన్, "తీవ్రవాదులు భుట్టోను హత్య చేసి వుండచ్చు గాని, వారిని పాకిస్తాన్‌లోని ప్రజాస్వామ్యాన్ని ఖూనీ చేసేందుకు మనం అనుమతించకూడదు మరియు వారు పాల్పడిన ఈ అమానుష చర్య ద్వారా తీవ్రవాదులు అక్కడ, ఇక్కడ, ప్రపంచంలో మరెక్కడైనా గెలవలేరనే మన సంకల్పానికి బలం చేకూరుతున్నది" అని పలికారు.[123] ఐరోపా కమీషన్ అధ్యక్ష్యుడు జోస్ మ్యానుయెల్ బర్రోసో ఈ మారణకాండను ఖండిస్తూ "ఈ దాడి ప్రజాస్వామ్యానికి మరియు పాకిస్తాన్ దేశానికి వ్యతిరేకంగా జరిగింది" మరియు "పాకిస్తాన్ స్థిరంగా ఉంటూ అతి త్వరలో ప్రజాస్వామ్య పరిపాలనకు వస్తుందని ధృడంగా నమ్ముతున్నాను" అని అన్నారు.[123] అమెరికా అధ్యక్షుడు జార్జి డబ్ల్యూ బుష్ మారణకాండను ఖండిస్తూ దానిని "తీవ్రవాదుల అతి క్రూరమైన పిరికి చర్య" అని పేర్కొంటూ పాకిస్తాన్‌ను "బెనజీర్ భుట్టో స్మృతులను గౌరవిస్తూ, ఏ ప్రజాస్వామ్యం కొరకైతే ఆమె ప్రాణాలు విడిచిందో ఆ ప్రజాస్వామ్యాన్ని కొనసాగేలా చూడాలి" అని ఉత్తేజ పరిచారు.[124] పోప్ బెనెడిక్ట్ XVI మాటలను ఆయన తరఫున వాటికన్ సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేట్టార్సిసియో బెర్టన్ వ్యక్తపరుస్తూ, "భుట్టో కుటుంబానికి మరియు పాకిస్తాన్ దేశ ప్రజలకు అత్యంత సానుభూతిని తెలుపుతూ ఆధ్యాత్మికత్వానికి సమీపంగా వుండాలి" అని హోలీ ఫాదర్ సూచించినట్టు తెలిపారు.[123] చైనా విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతినిధి క్విన్ గ్యాంగ్, "ప్రతిపక్ష నేత భుట్టో హత్య విని చైనా దేశం నిర్ఘాంత పోయింది" మరియు "తీవ్రవాద దాడిని బలంగా ఖండిస్తున్నాము" అని తెలిపారు.[125][126][127]


స్కాట్లాండ్ యార్డ్ విచారణ

బ్రిటిష్ డిటెక్టివ్‌లు భుట్టో హత్యా సంఘటనపై విచారణ చేపట్టాలని పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం కోరింది.భుట్టో శవ పరీక్షకు, భర్త ఆసిఫ్ అలీ జర్దారీ అనుమతి నిరాకరించటంతో విచారణకు ఎదురయ్యే కష్టాలను వ్యక్తపరుస్తూనే, బాంబు పేలిన వెంటనే భుట్టో తన వాహన పై భాగాన్ని బలంగా గుద్దుకోవటం వలన చనిపోయిందని 8 ఫిబ్రవరి 2008న పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం ప్రకటించింది.


బెనజీర్ జీవితంపై చలన చిత్రం

కరాచీ ప్రొడక్షన్ సంస్థ వోక్స్ విజన్ మరియు లీసెస్టర్ ఆధారిత సమ్ ఫిల్మ్స్‌కు చెందిన జైద్ అజీజ్ మరియు హెన్నా రాయ్ సహ-నిర్మాతలుగా వ్యవహరిస్తున్న సినిమాలో బాలీవుడ్ నటి సుష్మితా సేన్ బెనజీర్ భుట్టో పాత్రను పోషిస్తున్నట్లు తెలిసింది. ప్రస్తుతానికి "బెనజీర్ భుట్టో: ది మూవీ" పేరుతో తీయబడుచున్న ఈ చిత్రం యొక్క షూటింగ్ భుట్టో విద్యార్థినిగా, బహిష్కరింపబడిన రాజకీయవేత్తగా గడిపిన పాకిస్తాన్, బ్రిటన్, దుబాయ్ వంటి వివిధ ప్రదేశాల్లో జరుగుతుందని సమాచారం. సుష్మితా సేన్‌ను ఈ పాత్ర గురించి అడిగినప్పుడు, "అవును, ఈ పాత్ర పోషించటానికి నేను చాలా ఆసక్తిగా ఉన్నాను" అంటూ ఉత్సాహంగా చెప్పింది.[128]


UN విచారణ

1 జూలై 2009న UN వారు క్రమబద్ధ విచారణను చేపట్టారు.[129]


ఉత్తర కొరియాకు అణు రహస్యాలు చేరవేసిందనే అభియోగం.

బాలిస్టిక్ క్షిపణుల సమాచారాన్ని పొందేందుకు యురేనియం సారవంతానికి సంబంధించిన రహస్య సమాచారాన్ని ఉత్తర కొరియా దేశానికి చేరవేసిందని భారత పాత్రికేయుడు, శ్యాం భాటియా 1993 లో తాను రచించిన గుడ్‌బై షెహజాది పుస్తకంలో అభియోగించాడు.తాను బ్రతికున్నంత కాలం ఈ విషయం ఎవ్వరితో చెప్పవద్దని భుట్టో తనను అడిగినట్లు భాటియా ఆరోపించాడు.ఉత్తర కొరియా అణు కార్యక్రమాల్లో వృద్ధి చెందుతున్న సమయముతో పోల్చుకుంటే ఈ అభియోగాలు "నమ్మశక్యం" గానే ఉన్నాయని ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ మరియు ఇంటర్నేషనల్ సెక్యూరిటీకి చెందిన అణు శాస్త్ర నిష్ణాతుడు డేవిడ్ అల్‌బ్రైట్ అన్నారు. కార్నీజ్ ఎండోమెంట్ ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్‌కు చెందిన జార్జి పెర్కొవిచ్ భాటియాను "చురుకైన మరియు ధృడమైన" వ్యక్తిగా పేర్కొన్నారు.సెంటర్ ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ పాలసీకి చెందిన సేలిగ్ హర్రిస్సన్ భాటియాను "భుట్టో విషయంలో విశ్వసనీయమైన" వ్యక్తిగా పేర్కొన్నాడు.భాటియా చేసిన అభియోగాలను వాషింగ్టన్, డి. సి.లోని పాకిస్తాన్ దౌత్య కార్యాలయం మరియు ఒక యునైటెడ్ స్టేట్స్ అధికారి ఈ వాదాన్ని తోసిపుచ్చుతూ తెలియ చేసినది ఏమనగా ఉత్తర కొరియాకు న్యూక్లియర్ రహస్యాన్ని అందచేసినట్టు నిందితుడైన అబ్దుల్ ఖాదర్ ఖాన్ (దీనినే వారు భాటియా పుస్తకము ప్రచురణ ముందు ఖండించారు), దీనికి మూలం.[130]


ఎప్పుడైతే డాక్టర్ అబ్దుల్ ఖాదర్ ఖాన్ న్యూక్లియర్ కళంకము బట్టబయలయ్యిందో, భుట్టో తాను మూడవ సారి పాకిస్తాన్ ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికైతే IAEA ఇన్‌స్పెక్టర్‌ల చేత డాక్టర్ ఖాన్ కేసుపై విచారణ జరిపిస్తానని ప్రతిజ్ఞ చేసింది. ఆమె పలికిన మాటలు పాకిస్తానీ రేడియోలు, టెలివిజన్‌లలో ప్రసారం అయ్యాక భుట్టో, పాకిస్తానీ నాగరిక సమాజపు గట్టి విమర్శలు మరియు తన పార్టీ యొక్క తీవ్ర వ్యతిరేకతలను ఎదుర్కొనవలసి వచ్చింది.కొన్ని గంటలలోనే ఆమె అధికార ప్రతినిధి నాహిద్ ఖాన్, ఆమె మాటలను మీడియా వారు తప్పుగా అర్థం చేసుకున్నారని వివరించారు.


నివాళులు

భుట్టో జయంతి నాడు ఇస్లామాబాద్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయానికి ఆమె పేరును పెడుతూ పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం గౌరవించింది.భుట్టోకు చెందిన PPP సభ్యుడు, ప్రధానమంత్రి యూసుఫ్ రజా గిల్లాని కుడా భుట్టో జయంతి సందర్భముగా మరణ శిక్ష విధించిన వారిని క్షమించాలని అధ్యక్షుడు ముషర్రఫ్‌ను కోరారు.[131]


బెనజీర్ భుట్టో పుస్తకాలు

  • బెనజీర్ భట్టో,(1983),పాకిస్తాన్:ది గేదరింగ్ స్ట్రోమ్ , వికాస్ పబ్.హౌస్,ISBN 0706924959
  • Benazir Bhutto (1989). Daughter of the East. Hamish Hamilton. ISBN 0-241-12398-4.

డాటర్ అఫ్ ది ఈస్ట్ వాస్ ఆల్సో రిలీస్ద్ ఆస్:

  • Benazir Bhutto (1989). Daughter of Destiny: An Autobiography. Simon & Schuster. ISBN 0-671-66983-4.


భుట్టో మరణ సమయములో, ఆమె యొక్క మూడవ గ్రంధమును, రెకన్సిలియెశన్: ఇస్లాం,డెమోక్రసీ అండ్ ది వెస్ట్, పుస్తకాన్ని హార్పర్ కాల్లిన్స్ నుంచి తీసుకున్నారు. ఫిబ్రవరి 2008లో మార్క్ సీగల్ రచించిన పుస్తకమును ప్రచురించారు.[132]

  • Benazir Bhutto (2008). Reconciliation: Islam, Democracy, and the West. HarperCollins. ISBN 978-0-06-156758-2.


ఇంకా చూడుము


ఉపప్రమాణాలు

  1. "బెనజీర్ భుట్టో: డాటర్ అఫ్ ట్రాజెడీ", బై హసన్ జైది, సౌరభ్ శుక్ల అండ్ ఎస్ ప్రసన్న రాజన్, ఇండియా టుడే , జనవరి 7, 2008
  2. "Benazir Bhutto's Biography".
  3. "Pakistan Times! » Blog Archive » Biography of PPP Chairperson Benazir Bhutto".
  4. http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=29090&Cr=human+rights&Cr1=prize
  5. "Story of Pakistan — Benazir Bhutto". 2003-06-01.
  6. 6.0 6.1 6.2 "Bookrags Encyclopedia of World Biography entry".
  7. Encyclopædia Britannica entry via about.com
  8. క్లాస్‌మేట్స్ ఎట్ హార్వర్డ్ రీకాల్ ఎ షై గాల్, 'పింకి' డిసెంబర్ 28, 2007
  9. "honorary degree recipients".
  10. "WIC Biography - Benazir Bhutto".
  11. "Note at St. Catherine's web site".
  12. 12.0 12.1 పాకిస్తాన్స్ ప్రీమియర్ వాస్ పుట్ అండర్ హౌస్ అరెస్ట్, న్యూయార్క్ టైమ్స్ , 5 నవంబర్ 1996, బై జాన్ యఫ్. బుర్న్స్
  13. పాకిస్తాన్ ఫ్రీస్ విడో అండ్ డాటర్ అఫ్ భుట్టో, న్యూయార్క్ టైమ్స్ , 29 మే 1979
  14. Kessler, Glenn (2008-06-01). "Bhutto Dealt Nuclear Secrets to N. Korea, Book Says". Washington Post. Retrieved 2008-06-01.
  15. "Pakistan Supreme Court Upholds Benazir Bhutto's Dismissal on the basis of Corruption and Extra-Judicial Killings of MQM Workers and Supporters".
  16. మెనీ పాకిస్తానీస్ సి లీడర్ యాజ్ హవింగ్ రీయిండ్ టూ లాంగ్ జనవరి 14, 2008
  17. "Women in Pakistan: Disadvantaged and denied their civil rights". Amnesty International. 1995-12-06. Retrieved 2008-08-04.
  18. టర్నర్, బ్రెయిన్ యస్ (2003) ఇస్లాం క్రిటికల్ కాన్సెప్ట్స్ ఇన్ సోషియాలజీ (p. 118) రుట్లేడ్జ్
  19. "Pakistan ends zina". The Hindu Business Line. 2007-02-23. Retrieved 2008-08-04.
  20. "Council Members". Council of Women World Leaders. Retrieved 2008-08-04.
  21. "Bhutto's deadly legacy".
  22. S. Coll, "ఘోస్ట్ వార్స్: ది సీక్రెట్ ఆఫ్ ది CIA, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, అండ్ ది బిన్ లాడెన్. ఫ్రం ది సోవియట్ ఇన్వేషన్ టూ సెప్టెంబర్ 10, 2001" , పెంగ్విన్ ప్రెస్ HC, US 2004
  23. "Bhutto blames Taliban, al-Qaida for explosions". msnbc.com. 2007-10-19. Retrieved 2008-09-13.
  24. "C'wealth apprised of Asif's 'illegal' detention - Dawn Pakistan".
  25. 25.0 25.1 భుట్టో క్లాన్ లీవ్స్ ట్రయల్ అఫ్ కరప్షన్ ఇన్ పాకిస్తాన్, బై జాన్ ఎఫ్. బర్న్స్, న్యూ యార్క్ టైమ్స్ , 1998-01-09
  26. 26.0 26.1 భుట్టోస్ హస్బెండ్ అప్పీల్స్ 11 మే 1999
  27. వరల్డ్ న్యూస్ బ్రీఫ్; జైలుకు పంపబడిన భుట్టో భర్త 30 డిసెంబర్ 1997లో సెనెటర్‌గా గెలుపొందారు
  28. "The Bhutto saga takes a new turn".
  29. భుట్టో లక్షల కరప్షన్ అపరాధాల్ని మన్నించవచ్చు, ది సండే టైమ్స్, 2007-10-14
  30. ఆసిఫ్ జార్దారి క్లైమ్స్ టు ఎ 4 లక్షల UK పౌండ్ల ఎస్టేట్, ది టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా, 2004-08-22
  31. భుట్టో కరప్షన్ లిస్టులో £4 m సర్రే మాన్షన్ ఉంది, ది సండే టైమ్స్, 2004-11-21
  32. సౌత్ ఆసియా భుట్టో 'కరప్షన్ డాక్యుమెంట్లు పాకిస్తాన్‌కు చేరాయి, గురువారం, 23 జూలై 1998
  33. డబ్బు లావాదేవీల్లో ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న భుట్టో వ్యాజ్యము పాకిస్తాన్ లో జరగాలని స్విస్ కోరింది, 20 ఆగష్టు 1998, గురువారం, బై ఎలిజబెత్ ఒస్లోన్
  34. డబ్బు లావాదేవీల్లో ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న భుట్టో వ్యాజ్యము పాకిస్తాన్ లో జరగాలని స్విస్ కోరింది, ఆగష్టు 20, 1998, గురువారం, బై ఎలిజబెత్ ఒస్లోన్
  35. ఆసియా: పాకిస్తాన్: స్విట్జర్లాండ్ లో భుట్టోకు శిక్ష పడింది 6 ఆగష్టు 2003
  36. ది భుట్టో మిల్లియన్స్; అ బ్యాక్‌గ్రౌండ్ చెక్ ఫార్ ఫ్రం ఆర్డినరీ, 9 జనవరి 1998, శుక్రవారం, బై జాన్ ఎఫ్. బర్న్స్ (NYT)
  37. భుట్టోకు వ్యతిరేకంగా స్విస్ న్యాయవాది పిటిషన్ దాఖలు చేస్తాడు, 29 అక్టోబర్ 2007, సోమవారం, బై ది అసోసియేటెడ్ ప్రెస్
  38. భుట్టో కరప్షన్ లిస్టులో £4 m సర్రే మాన్షన్ ఉంది 21 నవంబర్ 2004
  39. పోలాండ్ గివ్స్ పాక్ పేపర్స్ ఆన్ $ 2 mn భుట్టో బ్రైబ్ 6 మే 1999
  40. వరల్డ్: సౌత్ ఆసియా పోలాండ్‌తో భుట్టో అధికార దుర్వినియోగానికి లింకు ఉంది, శుక్రవారం, 7 మే 1999
  41. స్విస్ అధికారులు భుట్టో పేరును ప్రస్తావించారు అని NAB తెలిపింది: ఉర్సూస్ ట్రాక్టర్ కేసు 22 జూలై 2004
  42. "Sweet Economic-Political Deal".
  43. "Steps taken by France to implement and enforce the Convention on Combating Bribery of Foreign Public Officials in International Business Transactions".
  44. హౌస్ అఫ్ గ్రాఫ్ట్: భుట్టో లక్షల రూపాయలను జాడ కనుగొనుట -- ఓ ప్రత్యేక రిపోర్ట్.[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B0CE5D91F30F93AA35752C0A96E958260 ; భుట్టో క్లాన్ లీవ్స్ ట్రయల్ ఆఫ్ కరప్షన్ ] జనవరి 9, 1998
  45. భుట్టో మరియు తన వారసత్వము: రావల్పిండిలో మృత్యువు డిసెంబర్ 28, 2007
  46. ది గోల్డ్ కనెక్షన్, న్యూ యార్క్ టైమ్స్, 1998
  47. బెనజీర్ పై అక్రమార్జన ఆరోపణలు ఆమెను UK కు వెళ్ళేలా చేసింది ఏప్రిల్ 14, 1998
  48. "ముర్తజా భుట్టోస్" బై ఫాతిమా భుట్టో రిట్రీవ్డ్ సన్ ,డిసెంబర్ 30, 2007
  49. మింహజ్-ఉల్-ఖురాన్ ఇంటర్నేషనల్, బై మిస్టర్. జావేద్ ఇక్బాల్
  50. తాను కుర్దీష్ జాతికి చెందినదిగా భుట్టో ప్రకటించింది 21 జూలై 2003
  51. స్టోరి అఫ్ పాకిస్తాన్. కాం ప్రొఫైల్ జూన్ 01, 2003
  52. "Asia Times - Bhutto on Al-Qaeda". Asia Times - Bhutto on Al-Qaeda. {{cite web}}: Check date values in: |year= (help)
  53. ఏప్రిల్ 16,2005 లాహోర్:లో పాకిస్తాన్ పోలీసు వ్యతిరేకంగా నినాదాలు చేస్తున వేల మంది ప్రతిపక్ష నాయకులను బందీ చేశారు
  54. 30 నవంబర్ 2005 భుట్టో నేర ఆరోపణలు ఎత్తివేశారు-BBC-న్యూస్
  55. జూలై 25,2006 భుట్టో కథ కొత్త మలుపు తిరిగింది
  56. "Pakistan seeks arrest of Bhutto, BBC News, 26 January 2006".
  57. జనవరి 25,2007 పాకిస్తాన్ టైమ్స్, పాకిస్తాన్ మాజీ ప్రదానమంత్రి బెనజీర్ భుట్టో అద్యక్షుడు బుష్‌ని ఖలీదా మజర్‌లో కలవడం
  58. ఆగష్టు 15,2007 విదేశీ సంబందాలు కోసం భుట్టో సభలో పాల్గొంది
  59. అక్టోబర్ 19,2007 రాజకీయ సభ
  60. 3 నవంబర్ 2007 భుట్టో తో డేవిడ్ ఫ్రాస్ట్ ఇంటర్వ్యూ
  61. జూన్ 4,2007 అధికారము రావచ్చని, పాకిస్తాన్ వెను తిరిగి రావడం గురించి మాజీ నాయకుల చర్చ
  62. 18 జూన్ 2007 షరీఫ్ అధికారము-విభజన ఒప్పందము పట్ల మద్దతు ఇస్తాడని చెప్పింది
  63. 63.0 63.1 బ్యాక్ టూ భుట్టో? 28 జూన్ 2007
  64. US ఆమె యొక్క దేశ-మాజీ ప్రదాన మంత్రిగా --అంగీకరించింది, భుట్టోకు కొత్తగా పాకిస్తాన్ మీద ఆసక్తి కలిగింది 1 జూలై 2007
  65. జూన్ 14,2007 భుట్టో మరియు ఆమె కమిటీ సభ్యులు ముషర్రఫ్‌ని ద్వేషిస్తున్నారు
  66. జూన్ 15,2007 ముషర్రఫ్ వంశము కారణముగా భుట్టో,ఆమె కమిటి సభ్యులు ద్వేషిస్తున్నారని US రఛయిత వాదించాడు
  67. 11 జూలై 2007 మాస్క్ పరిస్థితులు ముషార్రఫ్ కు ఉరట కలిగించాయి
  68. "2002 election results by ECP (Election Commission of Pakistan)".
  69. "Pakistan Court Bars Former Prime Minister From Election".
  70. "Bhutto's accounts de-frozen for deal with Musharraf: reports - India News".
  71. ఆగష్టు 29,2007 ముషర్రఫ్ మిలటరీ ప్రదాన అధికారి పదవి నుంచి తప్పుకోవడానికి అగికరించాడు
  72. ఆగష్టు 29,2007 ముషార్రఫ్ మిలటరీ ప్రదాన అధికారి పదవి నుంచి వైదొలుగుతాడని భుట్టో ఉహించింది
  73. "BBC NEWS, Bhutto vows early Pakistan return".
  74. "AP: Pakistani court hears cases on Musharraf".
  75. "New York Times, Maneuvering Before Vote in Pakistan".
  76. "Musharraf signs national reconciliation ordinance".
  77. "Musharraf wins presidential vote".
  78. "BBC NEWS, Musharraf 'wins presidency vote'".
  79. సెప్టెంబర్ 28,2007 ఉల్ఫ్ బ్లిట్జెర్ ఇంటర్వ్యూ
  80. "Supporters flock to Karachi for Bhutto's return". CBC News. 2007-10-17.
  81. "Huge crowds greet Bhutto return". BBC News. 2007-10-18. Retrieved 2007-10-18.
  82. డిసెంబర్ 15,2005 బెనజీర్‌ని హింసించినందుకు స్థానిక మీడియాని నిందించారు ప్రతిపక్షాలు వాక్ అవుట్ చేశారు
  83. "Bhutto returns to Pakistan after 8 years". 2007-10-18.
  84. ఆదివారము జనవరి 6 2008:ఎ రాంగ్ మస్ట్ బి రైటేడ్ పాకిస్తాన్ ఇంటర్వ్యూ గురించి గెయిల్ శీహి,రాసిన "ఐ యమ్ వాట్ ది టెర్రరిస్ట్స్ ఫియర్", పబ్లిష్డ్ ఇన్ పెరేడ్ మాగజైన్, సండే జనవరి 6 2008:
  85. 85.0 85.1 "After Bombing, Bhutto Assails Officials' Ties". New York Times. 2007-10-20.
  86. 3 నవంబర్ 2007 మాథ్యూ పెన్నింగ్టన్, AP, పాకిస్తాన్‌లో ముషర్రఫ్ ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించాడు
  87. "Pakistani opposition leader Bhutto returns to Karachi". PR Inside. 2007-11-03. Retrieved 2007-11-03. {{cite news}}: Check date values in: |date= (help)
  88. "Benazir returns to Pak, faces no problem". IBN Live. 2007-11-03. Retrieved 2007-11-03. {{cite news}}: Check date values in: |date= (help)
  89. నవంబర్ 13,2007 స్టీవ్ ఇన్‌స్కీప్‌తో NPR టెలిఫోన్ ఇంటర్వ్యూ
  90. "So who did kill Benazir Bhutto?". 2009-06-11.
  91. "Sharif, Bhutto set aside differences". 2007-12-04.
  92. "Musharraf: State of emergency will end before elections". 2007-11-29.
  93. "Pakistan's Bhutto launches election manifesto". 2007-11-30.
  94. "Sharif, Bhutto and the ex-general". 2007-11-29.
  95. "Ultimatum Delivered: Pakistan's leading opposition leaders have united (sort of) against President Pervez Musharraf. But their impact will probably be minimal". 2007-12-04.
  96. "Gunmen kill Bhutto's supporters". 2007-12-08.
  97. "Scotland Yard: Bomb blast killed Bhutto". 2008-02-08.
  98. భుట్టో ఫోటోగ్రాఫర్: తుపాకీ బుల్లెట్‌లకు ఆమె మరణించింది'CNN
  99. "Benazir Bhutto 'killed in blast'". BBC News. 2007-12-27.
  100. "Benazir Bhutto assassinated". 2007-12-27.
  101. "Bhutto's body in Larkana for burial". 2007-12-28. Retrieved 2007-12-28.
  102. 102.0 102.1 "Bhutto's body flown home". CNN Asia. 2007-12-27.
  103. 29 డిసెంబర్ 2007 పాకిస్తాన్ బరీ భుట్టో మరియు బ్రాస్ చాలా వాటికి ఆధారాలు ఇచ్చారు
  104. 31 డిసెంబర్ 2007 భుట్టో హత్య: ముఖ్యమైన ప్రశ్న
  105. "Bhutto Assassination: Bhutto's Last Moments Captured on Tape". Reuters. 2007-12-28. Retrieved 2007-12-29.
  106. 28 డిసెంబర్ 2007 భుట్టో కారు ఫై భాగము తగిలిన తరువాత చనిపోయింది
  107. 28 డిసెంబర్ 2007 పాకిస్తాన్: భుట్టో తల దెబ్బ తినడం వలన చనిపోయినట్టుది అసోసియేటెడ్ ప్రెస్ ప్రచురించింది: NewYorkTimes.com.చే పూర్తిచేశారు
  108. "Bhutto death explanation 'pack of lies'". Herald Sun. Retrieved 2007-12-28.
  109. "Bhutto's murder: Many theories, many questions". CNN. 2007-12-31. Retrieved 2008-01-01.
  110. "Al-Qaida claims Bhutto assassination". 2007-12-28. Retrieved 2007-12-28.
  111. "Named: the al-Qaeda chief who 'masterminded murder'". 2007-12-29. Retrieved 2007-12-29.
  112. "Named: the al-Qaeda chief who 'masterminded murder'". 2007-12-29. Retrieved 2007-12-29.
  113. "Bhutto's Party Rejects Al-Qaeda Claim as Riots Spread (Update5)". 2007-12-29. Retrieved 2007-12-29.
  114. "Musharraf Denies Allegations Of Involvement in Bhutto Killing". Wall Street Journal. 2008-01-03. Retrieved 2008-01-03.
  115. "Mourners converge on Benazir's house ahead of meeting on poll plans". Associated Press via The Hindu. 2007-12-30. Retrieved 2007-12-30.
  116. Salman Masood (2007-12-28). "Bhutto Assassination Ignites Disarray". New York Times. Retrieved 2007-12-28. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  117. "Bhutto's son named as successor". BBC News. 2007-12-30. Retrieved 2007-12-31.
  118. BBC (2007-12-30). "PPP ask UK and UN for help". BBC. Retrieved 2007-12-30.
  119. "Mohtarma Benazir Bhutto (shaheed)". {{cite web}}: Text "The daughter of east" ignored (help)
  120. "Security Council, in presidential statement, condemns 'in strongest terms' suicide attack that killed former prime minister of Pakistan". UN Department of Public Information. 2007-12-27. Retrieved 2007-12-28.
  121. "Arab League condemns Bhutto's assassination". Kuwait News Agency (KUNA). 2007-12-27. Retrieved 2007-12-28.
  122. Roy, Nilova (2007-12-27). "India expresses shock, horror at Bhutto's assassination". Hindustan Times. Retrieved 2007-12-27.
  123. 123.0 123.1 123.2 "Reactions to Bhutto assassination". BBC. 2007-12-27. Retrieved 2007-12-27.
  124. "Bhutto's death heightens democracy concerns". CNN. 2007-12-27. Retrieved 2007-12-27.
  125. "Global outrage over assassination". Al-Jazeera. 2007-12-27. Retrieved 2007-12-27.
  126. లైఫ్ ఇన్ పిక్చర్స్,BBC, చివరి పేజీ:గురువారం,27,డిసెంబర్ 2007,14:53 GMT
  127. 4 అక్టోబర్ 1993,ది న్యూ యార్కర్ లో పటము భుట్టో మరపురాణి క్షణాలు,మేరీ అన్నె వీవర్
  128. Punn, Goher (28 January 2009). "Sushmita Sen roped in to play Benazir Bhutto". Radio Sargam. Retrieved 28 January 2009. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)
  129. http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8127833.stm
  130. NTI: Global Security Newswire - సోమవారం, జూన్ 2, 2008
  131. "Pakistan pays tribute to Bhutto". Reuters. 2008-06-21. Retrieved 2008-06-24.
  132. భుట్టో పుస్తకము ప్రచురణలో ఉన్నది. డిసెంబర్ 28,2007 హర్పెర్ కాలిన్స్ వ్రాతపూర్వకంగా ప్రచురించాడు


బెనజీర్ భుట్టో గురించి పుస్తకాలు

  • డబ్ల్యు.ఎఫ్.పెప్పర్,(1983),బెనజీర్ భుట్టో ,డబ్ల్యుఎఫ్ పెప్పర్,ISBN 0946781001
  • Rafiq Zakaria (1990). The Trial of Benazir. Sangam Books. ISBN 0-861-32265-7.
  • కేథరీన్ ఎం. డోహేర్తి, కారైగ్ ఎ.డోహేర్తి,(1990),బెనజీర్ భుట్టో(ఇంపాక్ట్ బయోగ్రఫీస్ సిరీస్ ) ,ఫ్రాంక్లిన్ వాట్స్,ISBN 0531109364
  • రఫిక్ జకారియా,(1991),ది ట్రయల్ ఆఫ్ బెనజీర్ భుట్టో: ఎన్ ఇన్‌సైట్ ఇంటు ది స్టేటస్ అఫ్ వుమెన్ ఇన్ ఇస్లాం, యురేకా పబ్లికెషన్స్ ,ISBN 967983200
  • డయన్ సన్స్వర్-ద్రేహేర్, (1991),బెనజీర్ భుట్టో (చేంజింగ్ అవర్ వరల్డ్ సిరీస్) ,బాంటం బుక్స్ (యంయం), ISBN 0553158570
  • క్రిస్టినా లాంబ్, (1992), వెయిటింగ్ ఫర్ ఆల్లాహ్ , పెంగ్విన్ బుక్స్ లిమిటెడ్, ISBN 0140143343
  • ఎం.ఫాదర్స్,(1992),బయోగ్రాఫీ అఫ్ బెనజీర్ భుట్టో ,W.H.అల్లెన్/వర్జిన్ బుక్స్,ISBN 024554965X
  • ఎలిజబెత్ బౌచార్డ్,(1994),బెనజీర్ భుట్టో: ప్రైమ్ మినిస్టర్ (లైబ్రరీ అఫ్ ఫేమస్ వుమెన్ , బ్లాక్‌బర్చ్ ప్ర.ఇన్క్., ISBN 1567110274
  • ఇక్బాల్ అఖుంద్,(2000),ట్రయల్ అండ్ ఎర్రర్: ది అడ్వెంట్ అండ్ ఎక్లిప్స్ అఫ్ బెనజీర్ భుట్టో , OUP పాకిస్తాన్,ISBN 0195791606
  • లిబ్బి హుఘ్స్,(2000),బెనజీర్ భుట్టో: ఫ్రం ప్రిజన్ టు ప్రైమ్ మినిస్టర్ , Backinprint.Com, ISBN 0595003885
  • ఇక్బాల్ అఖుంద్ ,(2002),బెనజీర్ హుకుమత్: క్యా ఖోయా క్యా పాయా? , OUP Pakistan, ISBN 0195794214
  • మర్సిడేస్ ఏండర్సన్, (2004), బెనజీర్ భుట్టో (వుమెన్ ఇన్ పాలిటిక్స్) , చెల్సియ హౌస్ పబ్లిషర్స్, ISBN 0791077322
  • మేరీ ఇంగ్లర్,(2007),బెనజీర్ భుట్టో: పాకిస్తాన్ ప్రైమ్ మినిస్టర్ అండ్ యాక్టివిస్ట్ , కంపస్స్ పాయింట్ బుక్స్,ISBN 0756517982
  • అయేషా సిద్దిఖ్ అఘా, (2007), ఇన్సైడ్ పాకిస్తాన్స్ మిలటరీ ఎకానమీ , ప్లూటో ప్రెస్, ISBN 0745325459


ఇతర సంబంధిత ప్రచురణలు

  • అబ్డుల్ల్ మలిక్,(1988), భుట్టో సే బెనజీర్ తక్ :సియాసి తాజ్‌జిఎ , మక్తబ-యి ఫికర్ ఓ దానిష్, ASIN B0000CRQJH
  • బషీర్ రియాజ్,(2000), బ్లైండ్ జస్టీస్ , ఫిక్షన్ హౌస్, ASIN B0000CPHP8
  • ఖత్మ-ఇ నబువత్, ASIN B0000CRQ4A
  • ముజాహిద్ హుసైన్,(1999), కౌన్ బడా బద్ ఉన్వ: బెనజీర్ అఉర్ నవాజ్ షరీఫ్‌ కే బాద్ ఉన్వానియోన్ పర తహ్కికాతి దస్తావేజ్ , ప్రింట్ లైన్ పబ్లిశార్జ్, ASIN B0000CRPC3
  • అహ్మద్ ఎజాజ్, (1993), బెనజీర్ భుట్టో విదేశీ నీతి: ఎ స్టడీ అఫ్ పాకిస్తాన్ రిలేషన్స్ విత్ మేజర్ పవర్స్ , క్లాసిక్, ASIN B0000CQV0Y
  • లుబ్న రఫిక్,(1994), బెనజీర్ & బ్రిటిష్ ప్రెస్,1986-1990 , గౌతం, ASIN B0000CP41S
  • సయ్యిద్ అఫ్జల్ హైదర్,(1996),భుట్టో ట్రయల్ , నేషనల్ కమీషన్ ఆన్ హిస్టరీ & కల్చర్, ASIN B0000CPBFX
  • ముంతాజ్ హుసైన్ బజ్మి, (1996), జిన్దానోన్ సే ఐవనోన్ తక్ , అల-హమ్ద్ పబ్లికేషన్స్, ASIN B0000CRPOT
  • అజ్ఞాత రచయిత, 1996), నాపాక్ సాజిష్: తౌహిన్-ఇ రిసాలత్ కి సజా కో ఖత్మ్ కర్నే కా బెనజీర్ సర్కారి మన్సుబః ,ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యుట్ ఆఫ్ తహఫ్ఫుజ్-ఐ


బాహ్య లింకులు

వికీవ్యాఖ్యలో ఈ విషయానికి సంబంధించిన వ్యాఖ్యలు చూడండి.


డేటెడ్



రాజకీయ కార్యాలయాలు
అంతకు ముందువారు
Muhammad Khan Junejo
Prime Minister of Pakistan
1988–1990
తరువాత వారు
Ghulam Mustafa Jatoi (Caretaker)
followed by Nawaz Sharif
అంతకు ముందువారు
Moin Qureshi (Caretaker)
Prime Minister of Pakistan
1993–1996
తరువాత వారు
Malik Meraj Khalid (Caretaker)
followed by Nawaz Sharif
Party political offices
అంతకు ముందువారు
Nusrat Bhutto
Chairperson of the Pakistan Peoples Party
Acting Chairperson for Nusrat Bhutto from 1982–1984

1982–2007
తరువాత వారు
Bilawal Bhutto Zardari
As co-chairman
తరువాత వారు
Asif Ali Zardari
As co-chairman


మూస:PakistaniPMs