జాల్నా
జాల్నా Jalna | |
|---|---|
| Nickname(s): సిటీ ఆఫ్ స్టీల్, భారతదేశంకు విత్తన మూలధనం | |
  జాల్నా Jalna భారతదేశంలోని మహారాష్ట్రలో | |
| Coordinates: 19°50′28″N 75°53′11″E / 19.8410°N 75.8864°E | |
| దేశం |  భారతదేశం |
| జిల్లా | జాల్నా |
| విస్తీర్ణం | |
| • Total | 81.6 కి.మీ2 (31.5 చ. మై) |
| Elevation | 508 మీ (1,667 అ.) |
| జనాభా (2011) | |
| • Total | 2,85,577 |
| • Rank | 127 భారతదేశంలో |
| • జనసాంద్రత | 3,500/కి.మీ2 (9,100/చ. మై.) |
| భాషలు | |
| • అధికారిక | మరాఠీ |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| పిన్‌కోడ్ | 431203 431213 |
| Telephone code | 02482 |
| Vehicle registration | MH-21 |
జాల్నా (ఆంగ్లం:Jalna) మహారాష్ట్రలోని ఔరంగాబాద్ తాలూకా లేదా మరాఠ్వాడ ప్రాంతంలోని జల్నా జిల్లాలోని ఒక నగరం. 1952 కంటే ముందు తెలంగాణాలో ఇది భాగంగా ఉంది. హైదరాబాద్ రాష్ట్రం గా ఉండే మహారాష్ట్ర లో కలిసింది. ఔరంగాబాద్ జిల్లాలో తాలూకాగా ముందు కలిసి ఉన్న ఈ జాల్నా జిల్లాగా కొత్తగా 1 మే 1981 ఏర్పడింది.[3]
భౌగోళికం
[మార్చు]అక్షాంశరేఖాంశాలు మధ్య 19°50′28″N 75°53′11″E / 19.8410°N 75.8864°E వద్ద జల్నా ఉంది. ఇది సముద్రమట్టానికి 508 మీ. సగటు ఎత్తులో ఉంది. కుండలికా నది ఒడ్డున జల్నా ఉంది.
జనాభా
[మార్చు]2011లో జల్నా జనాభా 285,577. మొత్తం జనాభాలో, 147,029 మంది పురుషులు 138,485 మంది స్త్రీలు - ఒక లింగ నిష్పత్తి 1000 మగవారికి 942 మంది మహిళలు. 38–834 మంది పిల్లలు 0–6 సంవత్సరాల వయస్సులో ఉన్నారు, వారిలో 20,338 మంది బాలురు 18,496 మంది బాలికలు ఉన్నారు. 201,829 అక్షరాస్యులతో సగటు అక్షరాస్యత రేటు 81.80% వద్ద ఉంది, ఇది రాష్ట్రం సగటు 67.41% కంటే గణనీయంగా ఎక్కువ ఉంది.
ఆర్థిక వ్యవస్థ
[మార్చు]మొట్టమొదటి పత్తి -శుధి చేయు & పత్తి గింజల నూనె, పత్తి శుధి చేయు మిల్లుని పెస్టోంజి మెహర్వాన్జీ అనే అతను 1863 సంవత్సరంలో స్థాపించారు. 1889 లో ఔరంగాబాద్ నగరంలో పత్తి నేత మిల్లును నిర్మించారు, ఇందులో 700 మంది పనిచేస్తున్నారు. 1900 లో నిజాం హైదరాబాద్-గోదావరి లోయ రైల్వేలు ప్రారంభించడంతో, అనేక శుధి చేయు మిల్లు కర్మాగారాలు ప్రారంభించబడ్డాయి. జల్నాలో మాత్రమే, 9 పత్తి -శుధి చేయు మిల్లు కర్మాగారాలు 5 పత్తి మిల్లులు ఉన్నాయి, ఔరంగాబాద్ కన్నద్ వద్ద రెండు శుధి చేయు మిల్లు లు ఔరంగాబాద్ వద్ద నూనె శుధి చేయు మిల్లులు ఉన్నాయి. 1901 సంవత్సరంలో పత్తి మిల్లులు శుధి చేయు మిల్లు లలో పనిచేస్తున్న వారి సంఖ్య 1,016.[4] జల్నా మహారాష్ట్రలో తీపి నిమ్మకాయలు నారింజలను ఎక్కువగా ఉత్పత్తి చేస్తుంది. మహారాష్ట్రలో అతిపెద్ద ఉక్కు ఉత్పత్తిదారు జల్నా, మహారాష్ట్ర పారిశ్రామిక అభివృద్ధి సంస్థ (ఎంఐడిసి) ప్రాంతంలో అనేక ఉక్కు మిల్లులు ఉన్నాయి.
రవాణా
[మార్చు]జల్నా ప్రధానంగా రైల్వే రహదారి ద్వారా మిగిలిన భారతదేశంతో అనుసంధానించబడి ఉంది.
రైలు
జల్నా రైల్వే స్టేషన్ అనేది దక్షిణ మధ్య రైల్వేలో కొత్తగా సృష్టించిన నాందేడ్ తాలూకా సికింద్రాబాద్-మన్మాడ్ మార్గం లో ఉన్న ఒక స్టేషన్. గతంలో, ఇది హైదరాబాద్ రైల్వే తాలూకాలో భాగంగా ఉంది, 2003 లో తాలూకా సర్దుబాట్లకు ముందు, జల్నా-ఖమ్‌గావ్ రైల్వే మార్గం మంజూరు చేయబడింది, పూర్తయిన తర్వాత దక్షిణ మధ్య రైల్వేకు అనుసంధానించబడుతుంది.
త్రోవ
జల్నా రాష్ట్ర రహదారుల ద్వారా రాష్ట్రంలోని ప్రధాన పట్టణాలకు అనుసంధానించబడి ఉంది. రహదారుల నిర్మాణం, అద్భుతమైన ఉంది ఔరంగాబాద్, పూనే, అహ్మద్ నగర్, నాగ్పూర్, బీడ్, ఖంగావ్, ముంబై, నాలుగు లేన్ల రహదారుల అభివృద్ధి జరిగింది. జల్నా గుండా వెళుతున్న కొత్త ముంబై-ముంబై - ఔరంగాబాద్-నాగ్పూర్ రహదారిని అభివృద్ధి చేస్తున్నారు.
బాహ్య లింకులు
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "District Census Handbook – Jalna" (PDF). Census of India. The Registrar General & Census Commissioner. 2011. p. 22. Archived from the original (PDF) on 14 November 2019. Retrieved 3 May 2020.
- ↑ "Maps, Weather, and Airports for Jalna, India". www.fallingrain.com. Retrieved 8 April 2017.
- ↑ Maharashtra’s Jalna is one of the biggest hubs of steel industry in Central India.
- ↑ Khan, Mirza Mehdy (1909). Hyderabad. Imperial Gazetteer of India. Calcutta: Government Printing Press.