డోన్
పట్టణం | |
 | |
| Coordinates: 15°25′N 77°53′E / 15.42°N 77.88°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | నంద్యాల జిల్లా |
| మండలం | డోన్ మండలం |
| విస్తీర్ణం | |
| • మొత్తం | 5 కి.మీ2 (2 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | |
| • మొత్తం | 59,272 |
| • జనసాంద్రత | 12,000/కి.మీ2 (31,000/చ. మై.) |
| జనగణాంకాలు | |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1011 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08516  ) |
| పిన్(PIN) | 518222 |
| Website | https://nandyal.ap.gov.in |
.svg)
డోన్ (ద్రోణాచలం), ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నంద్యాల జిల్లాకు చెందిన పట్టణం. ఇది డోన్ మండలానికి కేంద్రం. ఇది 2022లో ఏర్పాటుచేసిన డోన్ రెవెన్యూ డివిజనుకు కేంద్రం.
చరిత్ర
[మార్చు]డోన్ చరిత్రాత్మక పట్టణం. దీని పాతపేరు ద్రోణపురి. బ్రిటిష్ వారి కాలంలో దీనికి డోన్ అనే పేరు వచ్చింది. ఓ చారిత్రాత్మక కథనం ప్రకారం, పాండవుల గురువైన ద్రోణాచార్యుడు, తీర్థయాత్రలకు పోతూ ఈ ప్రాంతంలోని కొండల శిఖరాలపై కొంత సమయం బసచేశాడు. ఈ చరిత్ర సంస్మణార్థం, ఈ ప్రాంతానికి ద్రోణపురి అనే పేరు వచ్చింది. కాలానుగుణంగా ఈ పేరు ద్రోణాచలంగా మారింది. బ్రిటిష్ హయాంలో దీని పేరు డోన్ గా స్థిర పడింది. ద్రోణపురి, ద్రోణాచలం, డోన్ పేర్లు ఈ పట్టణానికి చెందినవే.
భౌగోళికం
[మార్చు]హైదరాబాదు నుండి 270 కి.మీ. బెంగళూరు నుండి 340 కి.మీ. దూరంలో డోన్ ఉంది.
జనగణన గణాంకాలు
[మార్చు]2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2568 ఇళ్లతో, 10971 జనాభాతో 5 చ.కి.మీ విస్తీర్ణం కలిగి ఉంది. మొత్తం జనాభా 59,272.[2]
పరిపాలన
[మార్చు]డోన్ పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, డోన్ లోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కర్నూలులో ఉన్నాయి.
రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]ఈ పట్టణం గుండా హైదరాబాదు-బెంగళూరు మధ్యగల జాతీయ రహదారి 44 పోతున్నది. ఈ పట్టణం గుండా పోయే రైలు మార్గాన్ని బ్రిటిష్ వారు 1870లో నిర్మించారు. కాచిగూడ - గుంతకల్లు, గుంటూరు - గుంతకల్లు మార్గాలు డోన్ పట్టణం గుండా పోతున్నది. ఇక్కడి రైల్వేస్టేషను రాష్ట్రంలోగల పెద్ద స్టేషనులలో ఒకటి, రద్దీగానూ వుంటుంది, జిల్లాలోనే అతిపెద్ద స్టేషను, ప్రధాన కూడలి.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]2011 జనగణన ప్రకారం భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- అడవి: 542 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 1223 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 25 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 3000 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2704 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 321 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 256 హెక్టార్లు
- చెరువులు: 65 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
[మార్చు]గ్రానైట్
పరిశ్రమలు
[మార్చు]డోన్ పట్టణ పరిసరాలలో అనేక ఖనిజాలు ఉన్నాయి. సున్నపురాయి, గ్రానైటు గనులు గలవు. వీటికి అనుబంధ పరిశ్రమలు కూడా నెలకొల్పబడ్డాయి. లఘు, మధ్యతరహా పరిశ్రమలు, సిమెంటు పరిశ్రమ అనేక మందికి జీవనోపాధిని కలిగిస్తున్నాయి.
సంస్కృతి
[మార్చు]డోన్ పట్టణం మతసామరస్యానికి నిలయం. హిందువులు, ముస్లింలు, క్రైస్తవులు సోదరభావంతో సామరస్యంగా జీవిస్తారు. డోన్ పట్టణంలోగల మూడు కొండలపై ఓ దేవాలయం, దర్గా, చర్చి నిర్మించారు. ఈ తరహా దృశ్యం మతసామరస్యాలకు ప్రతీక.
పండుగలు
[మార్చు]కులమత తారతమ్యాలు లేకుండా ప్రజలు ఇక్కడ అనేక పండుగలు జరుపుకుంటారు. దీనికి మంచి ఉదాహరణ శివరాత్రి ఉత్సవాలు. స్థానిక దేవాలయ ఉత్సవాలు చాలా ఉత్సాహంగా జరుపుకుంటారు. పాత బుగ్గ వద్ద శివరాత్రి సందర్భంగా తిరుణాలను ఎంతో ఘనంగా నిర్వహిస్తారు.
పర్యాటక ఆకర్షణలు
[మార్చు]- శ్రీరామ దేవాలయం (ప్రాచీనమైనది)
- కొత్తబుగ్గ రామలింగేశ్వరస్వామి దేవాలయం (ప్రాచీనమైనది)
- మాలిక్ బాబా దేవాలయం
- శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి దేవాలయము (నెహ్రూనగర్) - ఇచ్చట వెలసిన శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి దేవాలయం చూడచక్కగా అధ్యాత్మిక ప్రవచనాలతో విరజిల్లుతూ వుంటుంది. ఈ దేవాలయములో ప్రతి సంవత్సరం వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి ఆరాధన మహోత్సవాలు ఘనంగా నిర్వహిస్తారు.
ప్రముఖులు
[మార్చు]రాజకీయ చైతన్యంగల ఈ పట్టణం నుండే ఇద్దరు ముఖ్యమంత్రులు నీలం సంజీవరెడ్డి, కోట్ల విజయ భాస్కర రెడ్డి ఎమ్.ఎల్.ఏ.లుగా ఎన్నికైనారు.
ఇవీ చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాల జనగణన దత్తాంశ సమితి - పట్టణాలు (2011), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q58768667, archived from the original on 15 March 2018
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".