వెల్లటూరు (భట్టిప్రోలు)
వెల్లటూరు (భట్టిప్రోలు) | |
|---|---|
 | |
.svg)  వెల్లటూరు (భట్టిప్రోలు) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°7′0.588″N 80°48′52.992″E / 16.11683000°N 80.81472000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | బాపట్ల |
| మండలం | భట్టిప్రోలు |
| విస్తీర్ణం | 6.41 కి.మీ2 (2.47 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 5,956 |
| • జనసాంద్రత | 930/కి.మీ2 (2,400/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 2,995 |
| • స్త్రీలు | 2,961 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 989 |
| • నివాసాలు | 1,848 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522257 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590432 |
వెల్లటూరు (భట్టిప్రోలు), బాపట్ల జిల్లా, భట్టిప్రోలు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన భట్టిప్రోలు నుండి 4 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన రేపల్లె నుండి 14 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1848 ఇళ్లతో, 5956 జనాభాతో 641 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2995, ఆడవారి సంఖ్య 2961. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1223 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 993. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590432[1].
గ్రామ చరిత్ర
[మార్చు]ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ద్వారా ఉత్తర్వులు జారీ అయ్యాయి.[2]
భట్టిప్రోలు మండలం
[మార్చు]భట్టిప్రోలు మండలం లోని శివంగులపాలెం, భట్టిప్రోలు, అద్దేపల్లి, వెల్లటూరు గ్రామాలు ఉన్నాయి.
పొన్నూరు మండలం
[మార్చు]పొన్నూరు మండలం లోని ఆరెమండ, ఉప్పరపాలెం, చింతలపూడి, జడవల్లి, జూపూడి, దండమూడి, దొప్పలపూడి, నండూరు, పచ్చలతాడిపర్రు, బ్రాహ్మణ కోడూరు, మన్నవ, మామిళ్లపల్లె, మునిపల్లె, వడ్డిముక్కల, వెల్లలూరు గ్రామాలున్నాయి.
గ్రామ భౌగోళికం
[మార్చు]సమీప గ్రామాలు
[మార్చు]ఈ గ్రామానికి సమీపంలో తిప్పలకట్ట, భట్టిప్రోలు,గుత్తావారిపాలెం,చినపులివర్రు,పెసర్లంక గ్రామాలు ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల, ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప బాలబడి భట్టిప్రోలులో ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల రేపల్లెలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తెనాలిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]వెల్లటూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]వెల్లటూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 16 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]వెల్లటూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 27 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 4 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 606 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 23 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 585 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]వెల్లటూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 535 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 50 హెక్టార్లు
గ్రామంలోని మౌలిక సదుపాయాలు
[మార్చు]త్రాగునీటి సౌకర్యం
[మార్చు]ఈ గ్రామంలో, 2009లో, రు. 50 లక్షల వ్యయంతో రక్షిత మంచినీటి పథకం నిర్మాణం ప్రారంభించారు. దీనిని 2010లో పూర్తిచేసి, ప్రారంభించారు. గ్రామంలోని వీధులలో, 15 చోట్ల మాత్రమే త్రాగునీటి కొళాయిలు ఏర్పాటుచేసి, గ్రామస్థులకు త్రాగునీరు అందించుచున్నారు. వీటి వలన గ్రామస్థులకు పూర్తిస్థాయిలో నీరు అందక చేతిపంపులపైనే ఆధారపడుచున్నారు. వీధికుళాయిలను పూర్తిస్థాయిలో ఏర్పాటు చేయకపోవడంతో, నీటిపన్ను వసూలు చేయుటలేదు. ఇందువలన పంచాయతీకి వచ్చే ఆదాయం రావడంలేదు. గృహాలకు త్రాగునీటి కుళాయులు ఇంకా మంజూరుచేయలేదు.
బ్యాంకులు
[మార్చు]యూనియన్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా.
గ్రామ పంచాయతీ
[మార్చు]2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో, చీకటి భుజంగరావు, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు.
గ్రామంలోని దర్శనీయ ప్రదేశములు/ దేవాలయాలు
[మార్చు]గ్రామదేవత శ్రీ కట్లమ్మ తల్లి ఆలయం
[మార్చు]ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం వైశాఖ శుద్ధ పౌర్ణమికి అమ్మవారి వార్షిక తిరునాళ్ళు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. ఆ రోజున అమ్మవారికి కృష్ణా నదిలో పుణ్య స్నానం చేయించెదరు. మల్లెల పూజ, కుంకుమ పూజలు చేయుదురు. రాత్రికి మేళతాళాలతో అమ్మవారి గ్రామోత్సవం నిర్వహించి, భక్తులనుండి హారతులు స్వీకరించెదరు.
శ్రీ పోతురాజుస్వామి శిలలు
[మార్చు]గీతాశ్రమము
[మార్చు]ఇక్కడ ప్రతి సంవత్సరం, గీతా జయంతి వేడుకలు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. ఏటా కార్తీకమాసంలో భక్తులచే కర్పూర యగ్నం చేయించెదరు. అనంతరం, భక్తులకు సమారాధన కార్యక్రమం ఏర్పాటు చేసెదరు.
శ్రీ అగస్తేశ్వరస్వామి దేవస్థానం
[మార్చు][3]
శ్రీ సిద్ధి బుద్ధి సమేత, సిద్ధి గణపతిస్వామివారి ఆలయం
[మార్చు]ఈ గ్రామంలో శ్రీ సిద్ధి బుద్ధి సమేత, సిద్ధి గణపతిస్వామివారి వార్షిక బ్రహ్మోత్సవాలు ప్రతి సంవత్సరం, మాఘమాసంలో నిర్వహించెదరు.
శ్రీ అభయాంజనేయస్వామివారి ఆలయం
[మార్చు]గ్రామంలోని ప్రజల విరాళాలతో, నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో, స్వామివారి విగ్రహ ప్రతిష్ఠామహోత్సవం, 2014,జూన్-4, బుధవారం నాడు, వైభవంగా జరిగింది. వేదపండితులు గణపతి హోమపూజ, హోమాలు, పూర్ణాహుతి పూజా కార్యక్రమాలు చేయించారు. ఈ కార్యక్రమానికి వెల్లటూరు, పరిసర ప్రాంతాలనుండి భక్తులు అధికసంఖ్యలో విచ్చేసి, స్వామివారిని దర్శించుకొని తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించారు.
శ్రీ అభయాంజనేయస్వామివారి విగ్రహం
[మార్చు]ఈ గ్రామంలోని గ్రామదేవత శ్రీ కట్లమ్మ తల్లి ఆలయంలో, 2016,ఫిబ్రవరి-17వ తేదీ బుధవారంనాడు, వేద పండితుల మంత్రంచ్ఛారణలతో, శ్రీ అభయాంజనేయస్వామివారి విగ్రహప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం వైభవంగా నిర్వహించారు. అనంతరం అన్నసమారాధన కార్యక్రమం నిర్వహించారు.
శ్రీ యల్లారమ్మ తల్లి ఆలయం
[మార్చు]వెల్లటూరు గౌడపాలెంలో నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో, వాకావారి ఇలవేలుపు అయిన శ్రీ యల్లారమ్మ తల్లి విగ్రహప్రతిష్ఠా కార్యక్రమాలలో భాగంగా, 2015,జూన్-11వ తేదీ గురువారంనాడు, అమ్మవారిని పవిత్ర కృష్ణానదిలో పుణ్యస్నానాలు చేయించి, తప్పెట్లతో గ్రామంలో ఊరేగింపు నిర్వహించారు. శాంతిహోమం, యఙాలు నిర్వహించారు. అనంతరం, వేదపండితుల మంత్రోచ్ఛారణల మధ్య, విగ్రహప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం వైభవంగా నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా అమ్మవారికి అభిషేకాలు, పసుపు, కుంకుమలు తదితర పూజాకార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. మహిళలు నైవేద్యాలు సమర్పించి, మొక్కుబడులు తీర్చుకున్నారు. తదుపరి మద్యాహ్నం, విచ్చేసిన భక్తులకు అన్నసమారాధన నిర్వహించారు. పూజా కార్యక్రమాలలో వెల్లటూరు, భట్టిప్రోలు, లంక గ్రామాలనుండి భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొన్నారు.
భగవాన్ శ్రీ వెంకయ్యస్వామి
[మార్చు]ఈ గ్రామంలో 2015,ఆగస్టు-24వ తేదీ సోమవారంనాడు, భగవాన్ శ్రీ వెంకయ్యస్వామి ఆరాధనా మహోత్సవాలు ఘనంగా నిర్వహించారు. వెంకయ్యస్వామి చిత్రపటానికి ప్రత్యేకంగా పూలతో అలంకరించి పూజలు చేసారు. ఏర్పాటుచేసిన ధునిని భక్తులు సందర్శించారు. భక్తిగీతాలు ఆలాపించారు.
గ్రామ ప్రముఖులు
[మార్చు]- పమిడిముక్కల లక్ష్మీకాంత మోహన్ - ప్రసిద్ధ నాటక అనువాదకుడు, వాగ్గేయకారుడు, నవలా రచయిత, జానపద కళా ప్రముఖుడు.
- మోటూరు హనుమంతరావు
- మద్దూరి బలదుర్గా శ్యామల: తొలి గజల్ కవయిత్రి.
- పి. చంద్రశేఖర అజాద్ - కథా రచయిత, నవలా రచయిత.
- పమిడిముక్కల వెంకట సాంబశివరావు ప్రవాసాంధ్రుడు.పమిడిముక్కల వెంకట సాంబశివరావు అందిస్తున్న సేవలకు గానూ కెన్యా ప్రభుత్వం ప్రతిష్ఠాత్మక ‘ఎల్డర్‌ ఆఫ్ ది ఆర్డర్‌ ఆఫ్ ది గోల్డెన్‌ హార్ట్‌’ పురస్కారంతో సత్కరించింది. సాంబశివరావు 1981లో ఎంబీఏ చదివేందుకు కెన్యా వెళ్లి అక్కడే స్థిరపడ్డారు. తోలు పరిశ్రమలు ఏర్పాటు చేసి 25 వేల మందికి ఉపాధి కల్పించారు. లయన్స్‌ క్లబ్‌ సారథిగా, కెన్యా లెదర్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ కౌన్సిల్‌ బోర్డు డైరెక్టర్‌గా, టానర్స్‌ అసోసియేషన్‌ ఛైర్మన్‌గా, కెన్యా విజన్‌-2030 ప్రత్యేక టాస్క్‌ఫోర్స్‌ సభ్యునిగా.. విద్య, పరిశ్రమలు, ఇతర రంగాల్లో చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా అక్కడి ప్రభుత్వం ఈ పురస్కారం అందజేసింది. (ఈనాడు 20.12.2017)
గణాంకాలు
[మార్చు]2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 5803. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2908, స్త్రీల సంఖ్య 2895,గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1580 ఉన్నాయి.గ్రామ విస్తీర్ణం 641 హెక్టారులు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2016-08-18. Retrieved 2016-08-19.