శ్రీరంగ దేవ రాయలు

శ్రీరంగ రాయలు అరవీటి వంశానికి చెందిన విజయనగర చక్రవర్తి. ఇతని పాలనా కాలం 1572 - 1586. ఇతడు తిరుమల దేవ రాయలు రెండవ కుమారుడు. ఇతని కాలంలో విజయనగర సామ్రాజ్యాన్ని పునరుద్ధరించడానికి ప్రయత్నించాడు. కొన్ని చోట్ల విజయం సాధించినా కొంత భూభాగం నష్టపోయాడు.

ఇతను గోల్కొండ నవాబు అయిన ఇబ్రహీం కుతుబ్ షాతో మంచి స్నేహం చేసాడు. 1576లో అలీ ఆదిల్షా పెనుగొండపైకి దండయాత్రకు వచ్చి కొంత రాజ్యాన్ని ఆక్రమించుకున్నాడు, అంతే కాకుండా రాజును బంధీ చేసుకోని వెళ్ళినాడు. తరువాత సామంతులు కూడా స్వతంత్రులు అవ్వ ప్రయత్నించారు. 1577లో రాజు చెర నుండి బయటకి వచ్చి, మరలా సామంతులందరినుండి కప్పాలు వసూలు చేశాడు. సైన్యాన్ని వృద్ది పరచాడు.

1578లో బీజాపూరు సేనలు మరలా యుద్ధానికి పెనుగొండపైకి వచ్చినాయి. కానీ అపజయంతో తీరని నష్టంతో వెనుతిరిగినాయి. ఈ యుద్ధంలో పెనుగొండ సేనాని జగదేవరాయడు చక్కని వ్యూహంతో ఘోరమైన యుద్ధం చేశాడు. 1578లోనే ఇబ్రహీం కుతుబ్ షా ఆక్రమించిన అహోబిళం ప్రాంతాన్ని శఠగోపస్వామి అర్దింపుపై రాజు సోదరులు సైన్య సమేతంగా వెళ్ళి విముక్తం చేశాడు.

1579లో గోల్కొండ సుల్తానులతో యుద్ధమున చాలా వరకూ భూభాగాన్ని కోల్పోయినారు.

శ్రీరంగదేవరాయలు 1586లో మరణించాడు. అతనికి వారసులు లేనందున చిన్నతమ్ముడు వేంకటపతి దేవ రాయలు రాజయ్యాడు.

ఇంతకు ముందు ఉన్నవారు: తిరుమల దేవ రాయలు

విజయనగర సామ్రాజ్యము 1572 — 1586

తరువాత వచ్చినవారు: రామ రాజు