1998 నాగాలాండ్ శాసనసభ ఎన్నికలు
భారతదేశంలోని నాగాలాండ్‌లోని 60 నియోజకవర్గాల సభ్యులను ఎన్నుకోవడానికి ఫిబ్రవరి 1998లో నాగాలాండ్ శాసనసభకు ఎన్నికలు జరిగాయి. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మెజారిటీ స్థానాలను గెలిచి ఎస్.సి జమీర్ నాగాలాండ్ ముఖ్యమంత్రిగా తిరిగి నియమించబడ్డారు. డిలిమిటేషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా సిఫారసు మేరకు నియోజకవర్గాల సంఖ్య 60గా నిర్ణయించబడింది.[1][2]
నాగా పీపుల్స్ ఫ్రంట్ వంటి ప్రాంతీయ పార్టీలు ఈ ఎన్నికలలో పోటీ చేయలేదు. ఈ చర్యలో భారతీయ జనతా పార్టీ కూడా చేరింది. 43 నియోజక వర్గాల్లో, కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి ఏకైక అభ్యర్థి కాబట్టి ఎన్నిక లేకుండానే విజేతగా ప్రకటించారు. మిగిలిన 17 నియోజకవర్గాల్లో, కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి ఒకరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది స్వతంత్రులతో పోటీ పడాల్సి వచ్చింది. వీటిలో 7 స్థానాల్లో స్వతంత్రులు విజయం సాధించారు.[3]
నేపథ్యం
[మార్చు]1997లో నేషనల్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నాగాలాండ్ ప్రభుత్వంతో కాల్పుల విరమణ ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది.నేషనల్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నాగాలాండ్ కేడర్ దాని నాయకత్వానికి వ్యతిరేకంగా ప్రభుత్వం తిరుగుబాటు నిరోధక చర్యల కోసం ఒత్తిడి చేయనప్పటికీ, వారి పక్షాన ఉన్న తిరుగుబాటుదారులు సాయుధ దళాలను లక్ష్యంగా చేసుకోరాదని ఒప్పందం నిర్ధారిస్తుంది.[4] నేషనల్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నాగాలాండ్, నాగా హోహో (ఒక గిరిజన సంఘం) శాంతి చర్చలు ముగిసే వరకు రాబోయే ఎన్నికలను వాయిదా వేయాలని డిమాండ్ చేశాయి. ఎన్నికల సంఘం వారి వాదనలకు సమ్మతించనందున, వారు ఎన్నికలను బహిష్కరించాలని పిలుపునిచ్చారు. అవసరమైన చోట వివిధ రాజకీయ పార్టీలకు బెదిరింపులు కూడా జారీ చేశారు.[5]
ఫలితం
[మార్చు]
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| పార్టీ | ఓట్లు | % | సీట్లు | +/- | |
| భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | 103,206 | 50.73 | 53 | 18 | |
| స్వతంత్రులు | 100,226 | 49.27 | 7 | 0 | |
| మొత్తం | 203,432 | 100.00 | 60 | 0 | |
| చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లు | 203,432 | 98.86 | |||
| చెల్లని/ఖాళీ ఓట్లు | 2,356 | 1.14 | |||
| మొత్తం ఓట్లు | 205,788 | 100.00 | |||
| నమోదైన ఓటర్లు/ఓటింగ్ శాతం | 260,646 | 78.95 | |||
| మూలం:[6] | |||||
ఎన్నికైన సభ్యులు
[మార్చు]| అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం | పోలింగ్ శాతం | విజేత | ద్వితియ విజేత | మార్జిన్ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| #కె | పేర్లు | % | అభ్యర్థి | పార్టీ | ఓట్లు | % | అభ్యర్థి | పార్టీ | ఓట్లు | % | |||
| 1 | దీమాపూర్ I | - | I. విఖేశే | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 2 | దీమాపూర్ II | - | ఇమ్తిసునెప్ జమీర్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 3 | దీమాపూర్ III | 13.68% | అటోవి సుమీ | కాంగ్రెస్ | 1,955 | 83.83% | TL అంగామి | స్వతంత్ర | 337 | 14.45% | 1,618 | ||
| 4 | ఘస్పానీ I | - | డాక్టర్ V. కనిటో | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 5 | ఘస్పాని II | - | రోకోనిచా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 6 | టేనింగ్ | - | TR జెలియాంగ్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 7 | పెరెన్ | - | నెయిబా నడాంగ్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 8 | పశ్చిమ అంగామి | 64.07% | అసు కీహో | స్వతంత్ర | 5,562 | 55.98% | NT నఖ్రో | INC | 4,084 | 41.10% | 1,478 | ||
| 9 | కొహిమా టౌన్ | 71.39% | T. అబావో కిరే | స్వతంత్ర | 9,166 | 49.60% | Z. ఓబేద్ | INC | 8,706 | 47.11% | 460 | ||
| 10 | ఉత్తర అంగామి I | - | డా. షుర్హోజెలీ లీజీట్సు | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 11 | ఉత్తర అంగామి II | - | నీఫియు రియో | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 12 | త్సెమిన్యు | - | నిల్లో | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 13 | పుగోబోటో | - | జాషువా అచుమి | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 14 | దక్షిణ అంగామి I | 64.30% | మావిల్ ఖియా | స్వతంత్ర | 3,964 | 53.33% | కె. తాసే | INC | 3,288 | 44.24% | 676 | ||
| 15 | దక్షిణ అంగామి II | - | విశ్వేసుల్ పూసా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 16 | ప్ఫుట్సెరో | - | కెవేఖపే తేరీ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 17 | చిజామి | - | జోవేహు లోహే | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 18 | చోజుబా | 66.87% | నుజోటా స్వూరో | కాంగ్రెస్ | 6,533 | 58.50% | యేసును వేయి | స్వతంత్ర | 4,526 | 40.53% | 2,007 | ||
| 19 | ఫేక్ | - | జాచిల్హు వాడెయో | కాంగ్రెస్ | అప్రతిహతంగా ఎన్నికయ్యారు | ||||||||
| 20 | మేలూరి | 76.75% | ఖూసాతో | కాంగ్రెస్ | 7,001 | 73.58% | వెటెట్సో | స్వతంత్ర | 2,407 | 25.30% | 4,594 | ||
| 21 | తులి | - | T. తాలి | కాంగ్రెస్ | అప్రతిహతంగా ఎన్నికయ్యారు | ||||||||
| 22 | ఆర్కాకాంగ్ | - | ఇంతియాంగర్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 23 | ఇంపూర్ | - | T. చుబా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 24 | అంగేత్యోంగ్‌పాంగ్ | - | టోంగ్పాంగ్ ఓజుకుమ్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 25 | మొంగోయా | - | T. ఇమ్మిరేన్ జమీర్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 26 | ఆంగ్లెండెన్ | - | ఎస్సీ జమీర్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 27 | మోకోక్‌చుంగ్ టౌన్ | - | నుంగ్షిజెన్బా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 28 | కోరిడాంగ్ | - | T. నోక్యు లాంగ్‌చార్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 29 | జాంగ్‌పేట్‌కాంగ్ | - | I. ఇమ్‌కాంగ్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 30 | అలోంగ్టాకి | - | టోంగ్పాంగ్ నుంగ్షి | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 31 | అకులుతో | - | కజేతో కినిమి | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 32 | అటోయిజ్ | - | దోషేహే వై. సేమా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 33 | సురుహోటో | - | కియేజె సెమా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 34 | అఘునాటో | - | తోఖేహో యెప్తోమి | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 35 | జున్‌హెబోటో | 57.53% | కఖేహో | స్వతంత్ర | 5,218 | 66.83% | ఘుతోషే సేమ | INC | 2,445 | 31.31% | 2,773 | ||
| 36 | సతఖా | - | కైటో | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 37 | టియు | - | TCK లోథా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 38 | వోఖా | - | జాన్ లోథా | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 39 | సానిస్ | - | థామస్ న్గుల్లీ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 40 | భండారి | - | L. యంతుంగో పాటన్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 41 | టిజిట్ | 87.99% | Tingkup | కాంగ్రెస్ | 6,000 | 50.64% | యెంగ్‌ఫాంగ్ | స్వతంత్ర | 5,753 | 48.55% | 247 | ||
| 42 | వాక్చింగ్ | - | పి. ఎన్యెయి కొన్యాక్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 43 | తాపి | - | బొంగ్నావ్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 44 | ఫోమ్చింగ్ | - | కొంగం | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 45 | తెహోక్ | - | డబ్ల్యూ. వాంగ్యు కొన్యాక్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 46 | మోన్ టౌన్ | 96.02% | C. జాన్ | స్వతంత్ర | 6,988 | 50.51% | ఎన్. థాంగ్వాంగ్ కొన్యాక్ | INC | 6,647 | 48.04% | 341 | ||
| 47 | అబోయ్ | 92.49% | ఇయోంగ్ కొన్యాక్ | కాంగ్రెస్ | 5,452 | 72.58% | హౌవింగ్ | స్వతంత్ర | 1,957 | 26.05% | 3,495 | ||
| 48 | మోకా | - | A. న్యామ్నియే కొన్యాక్ | స్వతంత్ర | అప్రతిహతంగా ఎన్నికయ్యారు | ||||||||
| 49 | తమ్మూ | 99.78% | డా. ఓ. కొంగ్యాన్ ఫోమ్ | కాంగ్రెస్ | 11,832 | 43.85% | బి. ఫాంగ్‌షాక్ ఫోమ్ | INC | 15,120 | 56.03% | -3,288 | ||
| 50 | లాంగ్‌లెంగ్ | 98.40% | షమీ ఆంగ్ | స్వతంత్ర | 11,843 | 44.05% | M. చెమ్లోమ్ ఫోమ్ | INC | 11,285 | 41.97% | 558 | ||
| 51 | నోక్సెన్ | 98.58% | H. చుబా చాంగ్ | కాంగ్రెస్ | 4,624 | 69.17% | నోక్షాంగ్ | స్వతంత్ర | 2,041 | 30.53% | 2,583 | ||
| 52 | లాంగ్‌ఖిమ్ చారే | - | ఎ. ఇంతిలెంబ సంగతం | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 53 | ట్యూన్‌సాంగ్ సదర్-I | 87.08% | పి. చుబా | స్వతంత్ర | 7,017 | 56.35% | చాంగ్‌కాంగ్ చాంగ్ | INC | 5,228 | 41.99% | 1,789 | ||
| 54 | ట్యూన్‌సాంగ్ సదర్ II | 77.42% | కేజోంగ్ చాంగ్ | కాంగ్రెస్ | 4,479 | 51.94% | కె. ఇమ్లాంగ్ చాంగ్ | స్వతంత్ర | 4,104 | 47.59% | 375 | ||
| 55 | తోబు | - | షేక్‌పాంగ్ కొన్యాక్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 56 | నోక్‌లాక్ | - | సెడెమ్ ఖమింగ్ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
| 57 | తోనోక్‌న్యు | 93.83% | షింగ్న్యు | కాంగ్రెస్ | 3,022 | 29.97% | NL ఐమోంగ్ | స్వతంత్ర | 2,451 | 24.31% | 571 | ||
| 58 | షామటోర్-చెస్సోర్ | - | కె. యమకం | కాంగ్రెస్ | అప్రతిహతంగా ఎన్నికయ్యారు | ||||||||
| 59 | సెయోచుంగ్-సిటిమి | 97.04% | S. సెట్రిచో సంగతాం | కాంగ్రెస్ | 7,337 | 51.66% | కిపిలి | స్వతంత్ర | 6,809 | 47.94% | 528 | ||
| 60 | పుంగ్రో-కిఫిరే | - | RL అకాంబ | కాంగ్రెస్ | ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు | ||||||||
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Holding of timely election is a constitutional process: Rijiju on Nagaland polls". The Quint. IANS. 30 January 2018.
In 1998, the separatist National Socialist Council of Nagalim (NSCN-IM) and Naga Hoho had called for a poll boycott after it signed a ceasefire with the Indian government in 1997. However, the Congress party which was ruling Nagaland then had swept the elections by winning 53 of 60 seats, as other parties heeded the call.
- ↑ "DPACO (1976) - Archive Delimitation Orders". Election Commission of India. Retrieved December 9, 2020.
- ↑ Along Longkumer (26 February 2018). "Nagaland's Cycle of Slogans, Elections, and Elusive Solutions". The Hindu. Retrieved 3 September 2021.
It will be worth remembering that as early as 1998 (when Nagaland Assembly election was due at that time), Naga civil society had coined the slogan 'Nagas want solution not election'. Except for the Indian National Congress (INC) under veteran Congressman S.C. Jamir, now the Governor of Odisha, the other parties, including the regional outfit NPC/NPF and even the BJP, had lent their support to the appeal. Terming the Congress as 'anti-Naga', these parties, backed by the NSCN (IM), stayed away from taking part in the electoral exercise.
- ↑ Waterman, Alex (2020-09-16). "Ceasefires and State Order-Making in Naga Northeast India". International Peacekeeping. 28 (3): 496–525. doi:10.1080/13533312.2020.1821365. ISSN 1353-3312. Archived from the original on 1 October 2020 – via White Rose Research Online.
- ↑ Udayan Namboodiri; Avirook Sen (16 February 1998). "Militants force candidates to back out from contest in Nagaland". India Today. Retrieved 4 September 2021.
On the eve of the polls, the "principal secretary" of the Government of People's Republic of Nagaland (GPRN), the underground "government" of the National Socialist Council of Nagaland (Isak-Muivah faction), issued letters which asked candidates of all political parties in Nagaland to sign a proclamation "failing which they will be treated as anti-national".
- ↑ 6.0 6.1 "Report on the General Election to the 9th Nagaland Legislative Assembly 1998" (PDF). Chief Electoral Officer, Nagaland. Archived from the original (PDF) on 28 January 2022.