ఉపేంద్రవజ్రము
| పద్య విశేషాలు |
|---|
| వృత్తాలు |
| ఉత్పలమాల, చంపకమాల |
| మత్తేభం, శార్దూలం |
| తరళం, తరలము |
| తరలి, మాలిని |
| మత్తకోకిల |
| స్రగ్ధర, మహాస్రగ్ధర |
| ఇంద్రవజ్రము, ఉపేంద్రవజ్రము |
| లయగ్రాహి, లయవిభాతి |
| జాతులు |
| కందం, ద్విపద |
| తరువోజ |
| అక్కరలు |
| ఉప జాతులు |
| తేటగీతి |
| ఆటవెలది |
| సీసము |
ఉపేంద్రవజ్రము
[మార్చు]
పురారిము ఖ్యామర పూజనీయున్
సరోజనాభున్ జతజ ద్విగోక్తిన్
దిరంబుగా నద్రి యతి న్నుతింపన్
ఇరానుప్రాణేశు నుపేంద్రవజ్రన్.
గణ విభజన
[మార్చు]| IUI | UUI | IUI | UU |
| జ | త | జ | గా |
| పురారి | ముఖ్యామ | రపూజ | నీయున్ |
లక్షణములు
[మార్చు]| • | పాదాలు: | నాలుగు |
| • | 11 | |
| • | ప్రతిపాదంలోని గణాలు: | జ, త, జ, గ గ |
| • | యతి : | ప్రతిపాదంలోనూ 8 వ అక్షరము |
| • | ప్రాస: | పాటించవలెను |
| • | ప్రాస: యతి | చెల్లదు |
ఉదాహరణ 1:
[మార్చు]పోతన తెలుగు భాగవతంలో వాడిన ఉపేంద్రవజ్రము వృత్త పద్యాల సంఖ్య: 1
పోతన తెలుగు భాగవతము/దశమ స్కంధము (ప్రథమ)/గుహ్యకులుకృష్ణునిపొగడుట|(భా-10.1-407-ఉపేం.)
తపస్వి వాక్యంబులు దప్పవయ్యెన్;
నెపంబునం గంటిమి నిన్నుఁ జూడన్
దపంబు లొప్పెన్; మముఁ దావకీయ
ప్రపన్నులం జేయుము భక్తమిత్రా!