జీశాట్
 సైనిక ఉపగ్రహం జీశాట్-7A, పూర్తిగా ప్రతిక్షేపించిన స్థితిలో | |
| తయారీదారు | ISRO |
|---|---|
| తయారీ దేశం | భారతదేశం |
| ఆపరేటరు | ఇన్‌శాట్ |
| వినియోగాలు | సమాచారం |
| సాంకేతిక వివరాలు | |
| కక్ష్య | భూ స్థిర కక్ష్య |
| ఉత్పత్తి | |
| స్థితి | పనిలో ఉంది |
| ప్రయోగించినది | 20 |
| ప్రస్తుత స్థితి | 14 |
| విశ్రాంత | 6 |
జీశాట్ (జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్) [1] ఉపగ్రహాలు భారతదేశం స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో అభివృద్ధి చేసిన సమాచార ఉపగ్రహాలు. డిజిటల్ ఆడియో, డేటా, వీడియో ప్రసారాల కోసం వీటిని ఉపయోగిస్తారు. 2018 డిసెంబరు 5 నాటికి ఇస్రో, 20 జీశాట్ ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించింది. వాటిలో 14 ఉపగ్రహాలు పనిచేస్తున్నాయి.
చరిత్ర
[మార్చు]జీశాట్ ప్రసార సేవల్లో స్వావలంబన సాధించే లక్ష్యంతో ఇస్రో అభివృద్ధి చేసిన జియోసింక్రోనస్ ఉపగ్రహాల వ్యవస్థ. 10 జీశాట్ ఉపగ్రహాల్లో C, ఎక్స్‌టెండెడ్ C, Ku-బ్యాండ్‌లలో ఉన్న మొత్తం 168 ట్రాన్స్‌పాండర్లలో 95 ట్రాన్స్‌పాండర్లను ప్రసారకర్తలకు సేవల కోసం లీజుకు ఇచ్చారు. టెలికమ్యూనికేషన్స్, టెలివిజన్ ప్రసారం, వాతావరణ సూచన, విపత్తుల సమయాల్లో హెచ్చరిక, శోధన, రెస్క్యూ కార్యకలాపాల సేవలు అందిస్తాయి.
క్రియాశీల ఉపగ్రహాల జాబితా
[మార్చు]ఇది జీశాట్ ప్రస్తుత ఉపగ్రహాల జాబితా.
| ఉపగ్రహం | రేఖాంశం | ప్రయోగ తేదీ | ప్రయోగ వాహనం | ప్రయోగ సమయంలో ద్రవ్యరాశి | స్థితి | Notes | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| జీశాట్ శ్రేణి | ఇన్‌శాట్ శ్రేణి | మరో పేరు | ||||||
| జీశాట్-6 | INSAT-4E | 83° East | 27 August 2015 |  GSLV Mk II D6
|
2,132 కి.గ్రా. (4,700 పౌ.) | In service | బహుళ-మీడియా మొబైల్ ఉపగ్రహ వ్యవస్థ; వాహనాల కోసం మొబైల్ ఫోన్లు, మొబైల్ వీడియో/ఆడియో రిసీవర్ల ద్వారా శాటిలైట్ డిజిటల్ మల్టీమీడియా బ్రాడ్‌కాస్టింగ్ (S-DMB) సేవను అందిస్తుంది; వ్యూహాత్మక, సామాజిక అనువర్తనాలకు కూడా ఉపయోగించవచ్చు. | |
| జీశాట్-7 | INSAT-4F[2] | Rukmani | 74° East | 30 August 2013 |  Ariane 5 ECA VA-215
|
2,650 కి.గ్రా. (5,840 పౌ.) | In service | రక్షణ నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, భారత నౌకాదళం బ్లూ వాటర్ సామర్థ్యాలను పొందేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది. నౌకాదళ నౌకలకు కమ్యూనికేషన్ సేవలను అందించే ఇన్‌మార్‌శాట్ వంటి విదేశీ ఉపగ్రహాలపై ఆధారపడవలసిన అవసరం ఇకపై ఉండదు. |
| జీశాట్-7A | - | Angry Bird | 19 December 2018 | GSLV Mk II F11
|
2,250 కి.గ్రా. (4,960 పౌ.) |
In service | GSAT-7A అనేది భారత వైమానిక దళం కోసం ప్రత్యేకంగా ఉద్దేశించిన ఒక అధునాతన సైనిక సమాచార ఉపగ్రహం. | |
| జీశాట్-8 | INSAT-4G | GramSat 8[3] | 55° East | 20 May 2011 | Ariane 5 ECA VA-202
|
3,093 కి.గ్రా. (6,819 పౌ.) | In service | INSAT వ్యవస్థలో సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి; GAGAN పేలోడ్ శాటిలైట్ బేస్డ్ ఆగ్మెంటేషన్ సిస్టమ్ (SBAS)ని అందిస్తుంది, దీని ద్వారా IRNSS ఉపగ్రహాల నుండి పొందిన పొజిషనింగ్ సమాచారం యొక్క ఖచ్చితత్వం భూ-ఆధారిత రిసీవర్ల నెట్‌వర్క్ ద్వారా మెరుగుపరచబడుతుంది. జియోస్టేషనరీ ఉపగ్రహాల ద్వారా దేశంలోని వినియోగదారులకు అందుబాటులో ఉంచుతారు. |
| జీశాట్-9 | - | South Asia Satellite | 48° East | 5 May 2017 | GSLV Mk II F09
|
2,330 కి.గ్రా. (5,140 పౌ.) | In service | భారతదేశం అభివృద్ధి చేసిన నావిగేషనల్ సిస్టమ్, GAGAN నావిగేషన్ పేలోడ్, NAVIC ద్వారా ప్రాంతీయ నావిగేషనల్ సేవలు, ఇది భద్రతా దళాలు, ఎయిర్ ట్రాఫిక్ నియంత్రణ సంస్థలకు నావిగేషనల్ సేవలను అందిస్తుంది. |
| జీశాట్-10 | - | 83° East | 29 September 2012[4] | Ariane 5 ECA VA-209
|
3,435 కి.గ్రా. (7,573 పౌ.) | In service | టెలికమ్యూనికేషన్, డైరెక్ట్-టు-హోమ్, రేడియో నావిగేషన్ సేవలను పెంచడానికి. | |
| జీశాట్-11 | - | 74° East | 4 December 2018 | Ariane 5 ECA VA-246
|
5854 kg
(12,906 lb) |
In service | దేశంలో అధునాతన టెలికాం, DTH సేవలను అందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. భారతదేశం నిర్మించిన అత్యంత బరువైన ఉపగ్రహం ఇది. | |
| జీశాట్-12 | - | GramSat 12[5] | 83° East | 15 July 2011 | PSLV-XL C17
|
1,412 కి.గ్రా. (3,113 పౌ.) | In service | INSAT-3B యొక్క ప్రత్యామ్నాయం; టెలి-ఎడ్యుకేషన్, టెలి-మెడిసిన్, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ సపోర్టు, శాటిలైట్ ఇంటర్నెట్ యాక్సెస్ వంటి సేవలను అందించడానికి. పీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా జీశాట్ ఉపగ్రహాన్ని మాత్రమే ప్రయోగించారు. |
| జీశాట్-14 | - | 75° East | 5 January 2014 | GSLV Mk.II D5
|
1,982 కి.గ్రా. (4,370 పౌ.) | In service | GSAT-3 ఉపగ్రహాన్ని భర్తీ చేయడానికి; GSLV Mk.II ద్వారా ప్రారంభించబడింది, ఇది మూడవ దశలో భారతదేశం-నిర్మిత క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్‌ను కలిగి ఉంది. | |
| జీశాట్-15 | - | 93.5° East | 10 November 2015 | Ariane 5 ECA VA-227
|
3,100 కి.గ్రా. (6,800 పౌ.) | In service | GSAT-10 ఉపగ్రహాన్ని పోలి ఉంటుంది; డైరెక్ట్-టు-హోమ్ టెలివిజన్, VSAT సేవలకు మరింత బ్యాండ్‌విడ్త్ అందించడానికి ట్రాన్స్‌పాండర్ల సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి. | |
| జీశాట్-16 | - | 55° East | 6 December 2014 | Ariane 5 ECA VA-221
|
3,150 కి.గ్రా. (6,940 పౌ.) | In service[6] | కమ్యూనికేషన్ పేలోడ్‌లు మూడు ఫ్రీక్వెన్సీ బ్యాండ్‌లలో (24-నార్మల్ సి, 12-ఎక్స్‌టెండెడ్-సి, కు-బ్యాండ్‌లో 12) మొత్తం 48 ట్రాన్స్పాండర్లు ఉన్నాయి. భారతీయ ఉపగ్రహాల్లో ఇది అత్యధికం. వ్యోమనౌక 55 డిగ్రీల E వద్ద GSAT-8తో సహ-స్థానంలో ఉంటుంది. | |
| జీశాట్-17 | - | 93.5° East | 28 June 2017 | Ariane 5 ECA VA-238
|
3,477 kg (7,551 lb) | In service[7] | పేలోడ్‌లో 24 C-బ్యాండ్, 2 దిగువ C-బ్యాండ్, 12 ఎగువ C-బ్యాండ్, 2 CxS (C-బ్యాండ్ అప్/S-బ్యాండ్ డౌన్), 1 SxC (S-బ్యాండ్ అప్/C-బ్యాండ్ డౌన్) ట్రాన్స్పాండర్లు కూడా ఉన్నాయి. డేటా రిలే (DRT), సెర్చ్-అండ్-రెస్క్యూ (SAR) సేవల కోసం ప్రత్యేక ట్రాన్స్‌పాండర్‌గా. | |
| జీశాట్-18 | - | 74° East | 5 October 2016 | Ariane 5 ECA
VA-231 |
3,404 కి.గ్రా. (7,505 పౌ.) | In service[7] | ఫ్రీక్వెన్సీ స్పెక్ట్రం యొక్క సాధారణ C-బ్యాండ్, అప్పర్ ఎక్స్‌టెండెడ్ C-బ్యాండ్, Ku-బ్యాండ్‌లలో సేవలను అందించడానికి. | |
| జీశాట్-19 | - | 48° East | 5 June 2017 | GSLV Mk III D1
|
3,136 కి.గ్రా. (6,914 పౌ.) | In service[8] | GSLV మార్క్ III యొక్క తొలి (అభివృద్ధి) ఫ్లైట్ | |
| జీశాట్-24 | - | CMS-02 | 48° East | 22 June 2022 | Ariane 5 ECA VA-257
|
4,181 కి.గ్రా. (9,218 పౌ.) | In Service | |
| జీశాట్-29 | - | 55° East | 14 November 2018 | GSLV Mk III D2
|
3,423 కి.గ్రా. (7,546 పౌ.) | In service[9] | GSLV మార్క్ III యొక్క రెండవ అభివృద్ధి ఫ్లైట్ | |
| జీశాట్-30 | 83° East | 17 January 2020 | Ariane 5 ECA VA-251
|
3,547 కి.గ్రా. (7,820 పౌ.) | In Service[10] | INSAT-4Aకి ప్రత్యామ్నాయ ఉపగ్రహం | ||
| జీశాట్-31 | 48° East | 6 February 2019 | Ariane 5 ECA VA-247
|
2,535 కి.గ్రా. (5,589 పౌ.) | In Service[11] | |||
రాబోయే జీశాట్ ఉపగ్రహాల జాబితా
[మార్చు]| ఉపగ్రహ | రేఖాంశం | ప్రారంభించిన తేదీ | వాహనం ప్రారంభించండి | లిఫ్ట్-ఆఫ్ మాస్ | స్థితి | గమనికలు | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| జీశాట్ సిరీస్ | ఇన్సాట్ సిరీస్ | ప్రసిద్ధి | ||||||
| జీశాట్-7B | - | 20XX | GSLV Mk II F?
|
Planned | భారత సైన్యం కోసం సైనిక కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం [12] | |||
| జీశాట్-7C | - | 20XX | GSLV Mk II F?
|
Planned | భారత వైమానిక దళానికి సైనిక సమాచార ఉపగ్రహం [13] | |||
| జీశాట్-7R | - | 20XX | GSLV Mk II F?
|
Planned | భారత నౌకాదళం కొరకు జీశాట్-7 రుక్మిణికి ప్రత్యామ్నాయం [14] | |||
| జీశాట్-20 | - | 2023 | GSLV Mk III
|
5,300 kg (11,684 lb) | Planned[15] | |||
| జీశాట్-22 | - | 2022 | GSLV Mk III
|
Planned[16] | ||||
| జీశాట్-23 | - | 2022 | GSLV Mk III
|
Planned[17] | ||||
| జీశాట్-32 | 2022 | GSLV Mk II
|
Planned[17] | జీశాట్ - 6A యొక్క ప్రత్యామ్నాయం. | ||||
పనికిరాని ఉపగ్రహాల జాబితా
[మార్చు]| ఉపగ్రహ | రేఖాంశం | ప్రారంభించిన తేదీ | వాహనం ప్రారంభించండి | లిఫ్ట్-ఆఫ్ మాస్ | స్థితి | గమనికలు | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| జీశాట్ సిరీస్ | ఇన్సాట్ సిరీస్ | ప్రసిద్ధి | ||||||
| జీశాట్-1 | - | గ్రామ్‌శాట్ 1 [18] | 73° పశ్చిమ (2000) 99° పశ్చిమ (2000–2006) 76.85° వెస్ట్ (2006–2009) |
18 ఏప్రిల్ 2001 | GSLV Mk I D1
|
1,540 కి.గ్రా. (3,400 పౌ.) | కక్ష్యలోకి చేరలేదు (ప్రయోగాత్మక ఉపగ్రహం) | సాంకేతిక ప్రదర్శనకర్తగా ఊహించబడింది; దాని లక్ష్య కక్ష్యను సాధించడంలో విఫలమైంది, ఇది దాని ప్రాథమిక కమ్యూనికేషన్ మిషన్‌ను నెరవేర్చకుండా నిరోధించింది. |
| జీశాట్-2 | - | గ్రామ్‌శాట్ 2 [19] | 47.95° తూర్పు | 8 మే 2003 | GSLV Mk I D2
|
1,825 కి.గ్రా. (4,023 పౌ.) | పనిలో నుండి తప్పించారు (ప్రయోగాత్మక ఉపగ్రహం) | భారతదేశం యొక్క GSLV యొక్క రెండవ అభివృద్ధి పరీక్షా విమానంలో ప్రయోగాత్మక కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం. |
| జీశాట్-3 | - | EduSat | 74° తూర్పు | 20 సెప్టెంబర్ 2004 | GSLV Mk I F01
|
1,950 కి.గ్రా. (4,300 పౌ.) | పనిలో నుండి తప్పించారు (2010 సెప్టెంబరు 30) | విద్యా రంగానికి సేవ చేయడానికి ప్రత్యేకంగా నిర్మించబడింది. ఇది ప్రధానంగా దేశం కోసం ఒక ఇంటరాక్టివ్ శాటిలైట్ ఆధారిత దూర విద్యా వ్యవస్థ కోసం డిమాండ్‌ను తీర్చడానికి ఉద్దేశించబడింది. |
| జీశాట్-4 | - | హెల్త్‌శాట్ | 82° తూర్పు | 15 ఏప్రిల్ 2010 | GSLV Mk II D3
|
2,220 కి.గ్రా. (4,890 పౌ.) | కక్ష్యలోకి చేరలేదు | ప్రయోగాత్మక కమ్యూనికేషన్, నావిగేషన్ ఉపగ్రహం; GSLV Mk.II రాకెట్ యొక్క తొలి విమానం. |
| జీశాట్-5 | ఇన్సాట్-4డి [20] | GSLV Mk II
|
2,250 కి.గ్రా. (4,960 పౌ.) | రద్దు చేసారు | జీశాట్-5P గా పునర్నిర్మించబడింది. | |||
| జీశాట్-5P | - | 55° తూర్పు | 25 డిసెంబర్ 2010 | GSLV Mk I F06
|
2,310 కి.గ్రా. (5,090 పౌ.) | కక్ష్యలోకి చేరలేదు | INSAT-3Eకి ప్రత్యామ్నాయంగా. | |
| జీశాట్-6A | - | 29 మార్చి 2018 | GSLV Mk II F08
|
2,140 కి.గ్రా. (4,720 పౌ.) | సమాచారం తెగిపోయింది | రెండవ కక్ష్యను పెంచే యుక్తి తర్వాత ఉపగ్రహంతో కమ్యూనికేషన్ పోయింది. లింక్‌ని మళ్లీ స్థాపించడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి కానీ ఈ సమయంలో అది అజ్ఞాతంలో ఉంది. [21] | ||
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]- పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (PSLV)
- జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (GSLV)
- భారతీయ ఉపగ్రహాల జాబితా
- సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం ప్రారంభం
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "ISRO GeoStationary Satellites". isro.org. Archived from the original on 11 February 2014.
- ↑ "GSAT 7". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
- ↑ "GSAT 8". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
- ↑ "GSAT 10". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
- ↑ "GSAT 12". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
- ↑ "Ariane 5 delivers DIRECTV-14 and GSAT-16 to orbit on Arianespace's latest mission success". Archived from the original on 11 December 2014. Retrieved 7 December 2014.
- ↑ 7.0 7.1 "Annual Report 2015-2016" (PDF). Indian Space Research Organisation. December 2015. p. 28. Archived from the original (PDF) on 2016-07-05.
- ↑ "Now, ISRO successfully puts GSAT-19 satellite in orbit with GSLV Mk-III". The New Indian Express. Retrieved 5 June 2017.
- ↑ ISRO successfully launches the GSAT-29 satellite from Satish Dhawan Space Center in Sriharikota on Wednesday. Bangalore Mirror. 14 November 2018.
- ↑ "India's communication satellite GSAT-30 launched successfully". ISRO. Archived from the original on 30 మే 2020. Retrieved 17 January 2020.
- ↑ "India's 40th Communication Satellite, GSAT-31, Launched". NDTV. Retrieved 6 February 2019.
- ↑ "Military communication satellite for Indian Army approved". Deccen Herald. Retrieved 22 March 2022.
- ↑ "Defence ministry clears proposal for GSAT-7C satellite for IAF: A look at other military satellites in India". Firstpost. Retrieved 24 November 2021.
- ↑ "Navy to buy Rs 1,589 crore satellite from ISRO". Economic Times. Retrieved 18 July 2019.
- ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని
<ref>ట్యాగు;toi-202110052అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు - ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని
<ref>ట్యాగు;toi-202110053అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు - ↑ 17.0 17.1 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని
<ref>ట్యాగు;toi-202110054అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు - ↑ "GSAT 1". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
- ↑ "GSAT 2". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
- ↑ "GSat 5 (Insat 4D)". Gunter's Space Page. 29 March 2017. Retrieved 22 May 2017.
- ↑ "The second orbit raising operation of GSAT-6A satellite has been successfully carried out by LAM Engine firing for about 53 minutes on March 31, 2018 in the morning. - ISRO". Archived from the original on 2022-08-04. Retrieved 2022-09-25.