విన్‌బ్లాస్టిన్
విన్‌బ్లాస్టిన్ అనేది రొమ్ము క్యాన్సర్, వృషణ క్యాన్సర్, న్యూరోబ్లాస్టోమా, హాడ్జికిన్స్ మరియు నాన్-హాడ్జికిన్స్ లింఫోమా, మైకోసిస్ ఫంగోయిడ్స్, హిస్టియోసైటోసిస్ మరియు కపోసి సార్కోమా చికిత్సకు ఉపయోగించే వింకా ఆల్కలాయిడ్. విన్కా రోసా(బిళ్ళ గన్నేరు నుండి వేరుచేయబడిన యాంటిట్యూమర్ ఆల్కలాయిడ్.[1]విన్కా ఆల్కలాయిడ్స్ మైక్రోటూబ్యూల్స్‌తో జోక్యం చేసుకుంటాయి (మైటోసిస్ సమయంలో క్రోమోజోమ్‌లను తరలించడంలో సహాయపడే సెల్యులార్ నిర్మాణాలు). అవి మైటోసిస్ (కణ విభజన)ను ఆపడం ద్వారా కణాల పెరుగుదలను అడ్డుకుంటాయి.[2]విన్‌బ్లాస్టిన్ మరియు విన్‌క్రిస్టీన్ అనేవి మడగాస్కర్ పెరివింకిల్ మొక్క, కాథరాంథస్ రోసస్ ఆకుల నుండి వేరుచేయబడిన వింకా ఆల్కలాయిడ్స్.విన్కా ఆల్కలాయిడ్స్ అసమాన డైమెరిక్ సమ్మేళనాలు.విన్‌బ్లాస్టైన్ మరియు విన్‌క్రిస్టీన్ నిర్మాణాత్మకంగా సారూప్యంగా ఉంటాయి, మొదటిది మిథైల్ సమూహాన్ని కలిగి ఉంటుంది, అయితే విన్‌క్రిస్టైన్ సెంట్రల్ ఇండోల్ మోయిటీ యొక్క నైట్రోజన్‌తో జతచేయబడిన ఆల్డిహైడిక్ ఫంక్షన్‌ను కలిగి ఉంటుంది.ఈ నిర్మాణాత్మక వ్యత్యాసం ఈ ఏజెంట్ల యాంటిట్యూమర్ చర్య మరియు విషపూరితం రెండింటిలోనూ గణనీయమైన వ్యత్యాసాలను కలిగిస్తుంది.[3]
చరిత్ర
[మార్చు]విన్‌బ్లాస్టైన్‌ను మొట్టమొదట రాబర్ట్ నోబెల్ మరియు చార్లెస్ థామస్ బీర్ వెస్ట్రన్ అంటారియో విశ్వవిద్యాలయంలో మడగాస్కర్ పెరివింకిల్ ప్లాంట్ నుండి వేరు చేశారు. విన్‌బ్లాస్టైన్ కీమోథెరపీటిక్ ఏజెంట్‌గా ఉపయోగించబడుతుందని, మొక్క యొక్క యాంటీ-డయాబెటిక్ ప్రభావాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి మొక్క యొక్క సారాన్ని కుందేళ్ళలో ఇంజెక్ట్ చేసినప్పుడు శరీరంపై దాని ప్రభావం ద్వారా మొదట సూచించబడింది. (మొక్కతో తయారు చేసిన టీ మధుమేహం కోసం ఒక జానపద ఔషధం.) కుందేళ్ళు బాక్టీరియల్ ఇన్ఫెక్షన్తో మరణించాయి, తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్య తగ్గడం వల్ల, తెల్ల రక్త కణాల క్యాన్సర్‌లకు,లింఫోమా వంటి వాటికి వ్యతిరేకంగా విన్‌బ్లాస్టిన్ ప్రభావవంతంగా ఉంటుందని ఊహించారు.[4]దీనిని 1965లో FDA ఆమోదించింది.[5]
భౌతిక ధర్మాలు
[మార్చు]విన్‌బ్లాస్టైన్ అనేది క్యాథరాంథస్ ట్రైకోఫిల్లస్, టాబెర్నెమోంటానా లేటా మరియు ఇతర జీవులలో లభించే సహజమైన ఉత్పత్తి.విన్‌బ్లాస్టిన్ అనేది విన్కా ఆల్కలాయిడ్.
| లక్షణం/గుణం | మితి/విలువ |
| రసాయన ఫార్ములా | C46H58N4O9 |
| అణు భారం | 811.0 గ్రా /మోల్ |
| {{ద్రవీభవన ఉష్ణోగ్రత]] | 211-216°C[6] |
| మరుగు స్థానమ్ | 755.65°C (స్థూల అంచనా)[7] |
| ద్రావణీయత | నీటిలో ఆచరణాత్మకంగా కరగదు, పెట్రోలియం ఈథర్; ఆల్కహాల్, అసిటోన్, ఇథైల్ అసిటెట్, క్లోరోఫామ్ లో కరుగుతుంది.[6] |
| సాంద్రత | 1.1325 (స్థూల అంచనా)[7] |
| వక్రీభవన గుణకం | 1.6000 (అంచనా)[7] |
ఘనస్థితిలో వుండును.పసుపు రంగులో వుండును.[7]మిథనాల్ ద్వారా రీక్రిస్టలైజ్ చేసినప్పుడు సూదిలాంటి స్ఫటికాలు ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి.
ఎలా పనిచెస్తుంది
[మార్చు]కణాలలో మైక్రోటూబ్యూల్స్ ఏర్పడటానికి అంతరాయం కలిగించడం ద్వారా ఇది పనిచేస్తుంది. మైక్రోటూబ్యూల్స్ అనేవి కణాలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి మరియు ఆకృతి చేయడానికి సహాయపడే నిర్మాణాలు, అలాగే కణాలలోని అణువులను రవాణా చేస్తాయి. క్యాన్సర్ కణాలలో, కణ విభజన మరియు పెరుగుదలలో మైక్రోటూబ్యూల్స్ కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. మైక్రోటూబ్యూల్ ఏర్పడటానికి ఆటంకం కలిగించడం ద్వారా, ఈ ఔషధం క్యాన్సర్ కణాల విభజన మరియు పెరుగుదల సామర్థ్యాన్ని దెబ్బతీస్తుంది, చివరికి వారి మరణానికి దారి తీస్తుంది.[8]
ఔషధంగా వినియోగం
[మార్చు]- హాడ్కిన్స్ లింఫోమా(Hodgkin's lymphoma) మరియు నాన్ హాడ్కిన్స్ లింఫోమా (non-Hodgkin's lymphoma) (సాధారణంగా ఇన్ఫెక్షన్తో పోరాడే ఒక రకమైన తెల్ల రక్త కణంలో ప్రారంభమయ్యే క్యాన్సర్ రకాలు) మరియు వృషణాల క్యాన్సర్‌కు చికిత్స చేయడానికి విన్‌బ్లాస్టైన్ ఇతర కెమోథెరపీ మందులతో కలిపి ఉపయోగిస్తారు.[9]
- ఇది లాంగర్‌హాన్స్ సెల్ హిస్టియోసైటోసిస్ (హిస్టియోసైటోసిస్ X; లెటరర్-సివే వ్యాధి; శరీరంలోని భాగాలలో ఒక నిర్దిష్ట రకం తెల్ల రక్తకణం చాలా ఎక్కువగా పెరిగే పరిస్థితి) చికిత్సకు కూడా ఉపయోగిస్తారు.ఇతర మందులు మరియు గర్భధారణ ట్రోఫోబ్లాస్టిక్ కణితులతో చికిత్స తర్వాత మెరుగుపడని రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు చికిత్స చేయడానికి కూడా దీనిని ఉపయోగించవచ్చు.[9]విన్‌బ్లాస్టిన్ అనేది విన్కా ఆల్కలాయిడ్స్ అని పిలువబడే ఔషధాల తరగతికి చెందినది. ఇది శరీరంలో క్యాన్సర్ కణాల పెరుగుదలను మందగించడం లేదా ఆపడం ద్వారా పనిచేస్తుంది.
- విన్‌బ్లాస్టిన్‌ను కొన్నిసార్లు మూత్రాశయ క్యాన్సర్, కొన్ని రకాల ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్, కపోసి సార్కోమా మరియు కొన్ని మెదడు కణితుల చికిత్సకు కూడా ఉపయోగిస్తారు.[9]
దుష్పలితాలు
[మార్చు]వాటి అవసరమైన ప్రభావాలతో పాటు, విన్‌బ్లాస్టైన్ వంటి మందులు కొన్నిసార్లు రక్త సమస్యలు, జుట్టు రాలడం మరియు ఇతర దుష్ప్రభావాల వంటి అవాంఛిత ప్రభావాలను కలిగిస్తాయి.ఈ మందులు శరీరంపై పనిచేసే విధానం కారణంగా, ఔషధం ఉపయోగించిన నెలలు లేదా సంవత్సరాల వరకు ఇతర అవాంఛిత ప్రభావాలను కలిగించే అవకాశం ఉంది.[10]ఈ దుష్ప్రభావాలన్నీ సంభవించకపోయినా, అవి సంభవించినట్లయితే వారికి వైద్య సహాయం అవసరం కావచ్చు.
దుష్ప్రభావాలు ఏమిటి?
[మార్చు]- ఎముక మజ్జ అణిచివేత: ఎముక మజ్జ ఎంత బాగా పనిచేస్తుందనే దానిపై తాత్కాలిక తగ్గింపు ఉంటుంది. దీనర్థం వారు రక్తహీనత (తగ్గిన ఎర్ర రక్త కణాలు), గాయాలు లేదా సాధారణం కంటే సులభంగా రక్తస్రావం కావచ్చు మరియు సంక్రమణ ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉండవచ్చు.[11]
- మీరు విన్‌బ్లాస్టైన్‌తో చికిత్స పొందుతున్నప్పుడు సంభవించే సాధారణ దుష్ప్రభావాలు అలసట, అతిసారం, జుట్టు రాలడం, కడుపు తిమ్మిరి, ఆకలి లేకపోవడం, వికారం మరియు వాంతులు. కొన్ని తీవ్రమైన దుష్ప్రభావాలు ఇంజెక్షన్ సైట్ వద్ద వాపు లేదా నొప్పిని కూడా కలిగి ఉంటాయి. ఈ ఔషధాన్ని తీసుకున్న తర్వాత మీకు ఏవైనా అలెర్జీ లేదా అసాధారణ ప్రతిచర్యలు కనిపిస్తే, వెంటనేవైద్యుడికి నివేదించాలి.[12][13]
ఇవి కూడా చదవండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Vinblastine". go.drugbank.com. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ "Vinblastine Sulfate". Retrieved 2024-03-25.
- ↑ "Vinblastine". sciencedirect.com. Retrieved 2024-03-25.
- ↑ Noble RL, Beer CT, Cutts JH (December 1958). "Role of chance observations in chemotherapy: Vinca rosea". Annals of the New York Academy of Sciences. 76 (3): 882–894. Bibcode:1958NYASA..76..882N. doi:10.1111/j.1749-6632.1958.tb54906.x. PMID 13627916. S2CID 34879726.
- ↑ "The Epothilones: An Outstanding Family of Anti-Tumor Agents: From Soil to ". books.google.co.in. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ 6.0 6.1 O'Neil, M.J. (ed.). The Merck Index - An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals. Whitehouse Station, NJ: Merck and Co., Inc., 2006., p. 1716.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 "VINBLASTINE". chemicalbook.com. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ "VINBLASTINE". mrmed.in. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 "Vinblastine". medlineplus.gov. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ "Vinblastine (Intravenous Route)". mayoclinic.org. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ "Vinblastine". gosh.nhs.uk/. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ "VINBLASTINE". mrmed.in. Retrieved 2024-03-26.
- ↑ "VINBLASTINE". rxlist.com. Retrieved 2024-03-26.