Jump to content

సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ

వికీపీడియా నుండి
సర్ సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ
ఎస్.ఎన్.బెనర్జీ
జననం(1848-11-10)1848 నవంబరు 10
కలకత్తా, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, కంఫెజీరాజ్, (ప్రస్తుతం కోల్‌కతా, పశ్చిమ బెంగాల్)
మరణం1925 ఆగస్టు 6(1925-08-06) (వయసు 76)
బారక్‌పూర్, కలకత్తా, బెంగాల్ రాజ్యం, బ్రిటిష్ ఇండియా
జాతీయతభారతీయుడు
విద్యాసంస్థకలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం
యూనివర్శిటీ కాలేజి, లండన్
మిడిల్ టెంపుల్
వృత్తివిద్యావేత్త, రాజకీయ నాయకుడు, ఇండియన్ సివిల్ సర్వెంట్
సుపరిచితుడు/
సుపరిచితురాలు		ఇండియన్ లిబరేషన్ ఫెడరేషన్ వ్యవస్థాపకుడు, ఇండియన్ నేషనల్ అసోసియేషన్ వ్యవస్థపకుడు
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ వ్యవస్థాపకులలో ఒకడు
రాజకీయ పార్టీభారత జాతీయ కాంగ్రెస్

సర్ సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ, (1848 నవంబరు 10 -1925 ఆగస్టు 6) బ్రిటిష్ రాజ్ కాలంలో భారత రాజకీయ నాయకులలో ఒకడు. అతను ఇండియన్ నేషనల్ అసోసియేషన్ను స్థాపించాడు, దీని ద్వారా మోనోమోహున్ ఘోష్, ఆనందమోహన్ బోస్ తో కలిసి 1883, 1885 లలో ఇండియన్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ రెండు సెషన్లకు నాయకత్వం వహించాడు. బెనర్జీ తరువాత ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ సీనియర్ నాయకుడిగా మారాడు. కాంగ్రెస్ మాదిరిగా కాకుండా మోంటాగు-చెల్మ్‌స్‌ఫోర్డ్ సంస్కరణలను స్వాగతించాడు. చాలా మంది ఉదారవాద నాయకులతో అతను కాంగ్రెస్ నుండి నిష్క్రమించి, 1919 లో ఇండియన్ నేషనల్ లిబరేషన్ ఫెడరేషన్ అనే కొత్త సంస్థను స్థాపించాడు. అతను ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఒకడు.

జీవితం తొలిదశ

[మార్చు]
1983[permanent dead link] భారతదేశం స్టాంప్ మీద బెనర్జీ చిత్రం

సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ బెంగాల్ ప్రావిన్స్ లోని కలకత్తా (కోల్‌కతా) లో బెంగాలీ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించాడు. అతని తండి దుర్గా చరణ్ బెనర్జీ వైద్యుడు, ఉదారవాద, ప్రగతిశీల ఆలోచనలు గలవాడు అతని తండ్రి అతనిపై తీవ్ర ప్రభావం చూపాడు. [1] కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి పట్టా పొందిన తరువాత, అతను 1868 లో రోమేష్ చుందర్ దత్, బిహారీ లాల్ గుప్తాతో కలిసి ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ పరీక్షలను రాయడానికి ఇంగ్లాండ్ వెళ్ళాడు. [2] అతను 1869 లో పోటీ పరీక్షలో నెగ్గినప్పటికీ, అతను తన వయస్సును తప్పుగా చూపించాడనే వాదనతో అతనిని నిషేధించారు. పుట్టినప్పటి నుండి కాకుండా గర్భధారణ తేదీ నుండి వయస్సును లెక్కించే హిందూ ఆచారం ప్రకారం తన వయస్సును లెక్కించాడని వాదించడం ద్వారా కోర్టులలో ఈ విషయాన్ని క్లియర్ చేసిన తరువాత, [3] బెనర్జీ 1871లో మళ్లీ పరీక్షను రాసి విజయం పొంది, సిల్‌హెట్‌లో అసిస్టెంట్ మేజిస్ట్రేట్‌గా నియామకం పొందాడు. [4] బెనర్జీ లండన్‌లోని యూనివర్శిటీ కాలేజీలో తరగతులకు కూడా హాజరయ్యాడు. అతను 1871లో చివరి పరీక్షలు రాసి 1871 ఆగస్టులో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు.1874లో, బెనర్జీ లండన్ తిరిగి వచ్చి మిడిల్ టెంపుల్ లో విద్యార్థి అయ్యాడు. [5]

చిన్న న్యాయ లోపం చేసినందుకు బెనర్జీని త్వరలోనే తొలగించారు. అతను తన తొలగింపును వ్యతిరేకిస్తూ అప్పీల్ చేయడానికి ఇంగ్లాండ్ వెళ్ళాడు, కాని అది విజయవంతం కాలేదు. ఎందుకంటే దీనికి కారణం జాతి వివక్ష అని అతను భావించాడు. అతను బ్రిటీష్ వారి పట్ల విసుగు చెంది భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు.[6] అతను ఇంగ్లాండ్‌లో ఉన్న సమయంలో (1874–1875), ఎడ్మండ్ బుర్కే, ఇతర ఉదార తత్వవేత్తల రచనలను అధ్యయనం చేశాడు. ఈ రచనలు బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా చేసిన నిరసనలలో అతనికి మార్గనిర్దేశం చేశాయి. అతన్ని ఇండియన్ బుర్కే అని పిలిచేవారు.     

ఇటాలియన్ జాతీయవాది గియుసేప్ మజ్జిని రచనలకు సురేంద్రనాథ్ ప్రభావితమయ్యాడు. ఆనంద్‌మోహన్ సూచన మేరకు ఇంగ్లండ్‌లో (1874-1875) బస చేసిన మజ్జిని రచనలను అధ్యయనం చేశాడు.[7]

రాజకీయ జీవితం

[మార్చు]

1875 జూన్ లో లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, బెనర్జీ మెట్రోపాలిటన్ ఇనిస్టిట్యూషన్, ఫ్రీ చర్చి ఇనిస్టిట్యూట్,[8] 1882 లో అతను స్థాపించిన రిప్పన్ కాలేజీ (ఇప్పుడు సురేంద్రనాథ్ కాలేజీ)లో ఇంగ్లీష్ ప్రొఫెసర్ అయ్యాడు. అతను జాతీయవాద, ఉదారవాద రాజకీయ అంశాలతో పాటు భారతీయ చరిత్రపై బహిరంగ ప్రసంగాలు చేయడం ప్రారంభించాడు. అతను 1876 జూలై 26 న ఆనందమోహన్ బోస్‌తో కలసి తొలి భారతీయ రాజకీయ సంస్థలలో ఒకటైన ఇండియన్ నేషనల్ అసోసియేషన్‌ను స్థాపించాడు. [9] 1878 లో భారతీయ ప్రజలను బోధించడానికి జరిగిన సమావేశంలో అతను ఇలా అన్నాడు, "హిందువులు & ముస్లింలు, క్రైస్తవులు & పరేసీల మధ్య శాంతి, సద్భావనల గొప్ప సిద్ధాంతం, మన దేశ ప్రగతి అన్ని వర్గాల మధ్య. "ఏకత్వం" అనే పదాన్ని అందులో మెరిసే బంగారం అక్షరాలు చెక్కనివ్వండి. . . . మా మధ్య మత భేదం ఉండవచ్చు. మా మధ్య సామాజిక వ్యత్యాసం ఉండవచ్చు. కానీ మనమందరం కలుసుకునే ఒక సాధారణ వేదిక ఉంది. ఇది మన దేశ సంక్షేమం వేదిక ". ఐసిఎస్ పరీక్షలకు హాజరయ్యే భారతీయ విద్యార్థులకు వయోపరిమితి సమస్యను పరిష్కరించడానికి అతను ఈ సంస్థను ఉపయోగించాడు. భారతదేశంలో బ్రిటీష్ అధికారులు దేశవ్యాప్తంగా ప్రసంగాల ద్వారా చేసిన జాతి వివక్షను అతను ఖండించాడు. ఇది తనను బాగా ప్రాచుర్యం పొందేట్లు చేసింది  

1879లో, అతను ది బెంగాలీ [3] అనే వార్తాపత్రికను స్థాపించాడు. 1883లో, తన వార్తా పత్రికలో వ్యాఖ్యలను ప్రచురించినందుకు బెనర్జీని అరెస్టు చేసినప్పుడు, కోర్టు ధిక్కారంలో బెంగాల్ అంతటా నిరసనలు, హర్తాళ్ళు భారతీయ నగరాలైన ఆగ్రా, ఫైజాబాద్, అమృత్‌సర్, లాహోర్, పూణే లలో చెలరేగాయి. సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీపై మోపిన కోర్టు ధిక్కరణ కేసునందు కలకత్తా హైకోర్టులో డబ్ల్యు.సి.బెనర్జీ అతని తరుపున వాదించాడు. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ గణనీయంగా విస్తరించింది. కలకత్తాలో జరిగిన వార్షిక సమావేశానికి భారతదేశం నలుమూలల నుండి వందలాది మంది ప్రతినిధులు వచ్చారు. 1885 లో బొంబాయిలో ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ స్థాపించిన తరువాత, బెనర్జీ 1886 లో వారి సాధారణ లక్ష్యాలు, సభ్యత్వాల కారణంగా తన సంస్థను అందులో విలీనం చేశాడు. 1895లో పూనాలో, 1902 లో అహ్మదాబాద్‌లో కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. [10]

1905లో బెంగాల్ ప్రావిన్స్ విభజనను నిరసించిన ప్రజా నాయకులలో సురేంద్రనాథ్ ఒకడు.[3] బెనర్జీ ఈ ఉద్యమంలో ముందంజలో ఉన్నాడు. బెంగాల్, భారతదేశం అంతటా నిరసనలు జరిగి, విస్తృతమైన ప్రజా మద్దతును పొందాడు. ఇది చివరికి 1912 లో బెంగాల్ విభజనను తిప్పికొట్టడానికి బ్రిటిష్ వారిని బలవంతం చేసింది. పెరుగుతున్న భారత నాయకులైన గోపాల్ కృష్ణ గోఖలే, సరోజిని నాయుడు, గోపాలకృష్ణ గోఖలేలకు బెనర్జీ పోషకునిగా మారాడు. మితవాద కాంగ్రెస్ సీనియర్-మోస్ట్ నాయకులలో బెనర్జీ కూడా ఒకడు. విప్లవం, రాజకీయ స్వాతంత్ర్యాన్ని సమర్థించిన వారు - బాల్ గంగాధర్ తిలక్ నేతృత్వంలో 1906 లో పార్టీని వీడారు. [11] స్వదేశీ ఉద్యమంలో బెనర్జీ ఒక ముఖ్యమైన వ్యక్తిగా విదేశీ ఉత్పత్తులకు వ్యతిరేకంగా భారతదేశంలో తయారైన వస్తువులను సమర్థించాడు.

తరువాత జీవితం

[మార్చు]
సురేంద్రనాథ్[permanent dead link] బెనర్జీ విగ్రహం

మితవాద భారతీయ రాజకీయ నాయకుల ప్రజాదరణ క్షీణించడం భారత రాజకీయాల్లో బెనర్జీ పాత్రను ప్రభావితం చేసింది. 1909 లో మోర్లే-మింటో సంస్కరణలకు బెనర్జీ మద్దతు ఇచ్చాడు. భారతీయ ప్రజా, జాతీయవాద రాజకీయ నాయకులలో చాలా మంది ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. తగినంతగా , అర్థరహితంగా ఎగతాళి చేశారు. [12] భారతీయ జాతీయవాదులు, కాంగ్రెస్ పార్టీ లో పెరుగుతున్న ప్రజాదరణ పొందిన నాయకుడు మహాత్మా గాంధీ ప్రతిపాదించిన శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం ప్రతిపాదిత పద్ధతిని బెనర్జీ విమర్శించాడు. [3] మోంటాగు-చెల్మ్‌స్‌ఫోర్డ్ సంస్కరణలను అంగీకరించడానికి కాంగ్రెస్ మితవాద, అనుభవజ్ఞుడైన నాయకుడు సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ అనుకూలంగా ఉన్నాడు. వారు కాంగ్రెస్‌ను విడిచిపెట్టి ఇండియన్ లిబరేషన్ ఫెడరేషన్‌ను స్థాపించారు. వారిని ఉదారవాదులు అని పిలుస్తారు. ఆ తరువాత వారు భారత జాతీయ ఉద్యమంలో తమ సాంగత్యాన్ని కోల్పోయారు. [13] బెంగాల్ ప్రభుత్వంలో మంత్రి పదవిని అంగీకరించడం అతనికి జాతీయవాదుల, ప్రజలకు కోపాన్ని కలిగిందించి. అతను 1923 లో బెంగాల్ శాసనసభ ఎన్నికలలో స్వరాజ్య పార్టీ అభ్యర్థి బిధన్ చంద్ర రాయ్ చేతిలో ఓడిపోయాడు. [14]  అన్ని రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం తన రాజకీయ జీవితాన్ని ముగించాడు. బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యానికి రాజకీయ మద్దతు ఇచ్చినందుకు అతను నైట్ అయ్యాడు . బెనర్జీ బెంగాల్ ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేస్తున్నప్పుడు కలకత్తా మునిసిపల్ కార్పొరేషన్‌ను మరింత ప్రజాస్వామ్య సంస్థగా మార్చాడు.

భారత రాజకీయాల మార్గదర్శక నాయకుడిగా మొదట భారత రాజకీయ సాధికారత కోసం మార్గం నడపడం వల్ల అతనిని ఈ రోజు జ్ఞాపకంగా విస్తృతంగా గౌరవిస్తున్నారు. బ్రిటీష్ వారు అతనిని గౌరవించారు. అతని తరువాతి సంవత్సరాల్లో సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ అని పిలిచారు.

అతను 1921 లో సంస్కరించబడిన శాసన మండలికి ఎన్నుకోబడ్డాడు. అదే సంవత్సరంలో నైట్,[15] 1921 నుండి 1924 వరకు స్థానిక స్వపరిపాలన మంత్రిగా పదవిలో ఉన్నాడు. [3] 1923 లో ఎన్నికలలో అతని ఓటమి అతని రాజకీయ జీవితాన్ని ముగించింది. అతను 1925 లో ప్రచురించబడిన ఎ నేషన్ ఇన్ మేకింగ్ ద్వారా విస్తృతంగా ప్రశంసలు అందుకున్నాడు. సురేంద్రనాథ్ 6 ఆగస్టు 1925 న బరాక్‌పూర్‌లో మరణించాడు.

1925వ సంవత్సరంలో మరణించిన బెనర్జీ... రాజకీయంగా సామ్రాజ్యాన్ని సమర్థించినందుకు ‘నైట్’ బిరుదుతో సత్కరింపబడ్డారు. బెంగాల్ ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా సేవలందించే సమయంలో ఆయన కలకత్తా మునిసిపల్ కార్పోరేషన్‌ను మరింత ప్రజాస్వామిక వ్యవస్థగా చేశారు. భారత రాజకీయాల అధికారీకరణకు మొదటిగా బాట వేసిన వానిగా - నేడు ఆయన భారత రాజకీయాల మార్గదర్శ నాయకునిగా బాగా గుర్తుంచుకోబడుతున్నారు. విరివిగా శ్లాఘించబడిన ‘‘ఎ నేషన్ ఇన్ మేకింగ్’’ అనే ఒక ముఖ్యమైన రచనను ఆయన ప్రచురించారు. బ్రిటీషువారు ఆయన చివరి సంవత్సరాలలో ‘‘సరెండర్ నాట్’’ బెనర్జీగా గౌరవించారు.

సంస్మరణ

[మార్చు]

అతని పేరు క్రింది సంస్థల పేర్లను స్మారక బర్రక్పూర్ రాష్ట్రగురు సురేంద్రనాథ్ కాలేజ్, రాయ్‌గంజ్ సురేంద్రనాథ్ మహావిద్యాలయ, సురేంద్రనాథ్ కాలేజ్, మహిళల సురేంద్రనాథ్ కాలేజ్, సురేంద్రనాథ్ ఈవినింగ్ కాలేజ్, సురేంద్రనాథ్ లా కాలేజ్ (గతంలో రిప్పన్ కాలేజి ), సురేంద్రనాథ్ సెంటెనరీ స్కూల్ లో రాంచీ .

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ Mukherjee, Soumyen (1996). "Raja Rammohun Roy and the Status of Women in Bengal in the Nineteenth Century". Sydney Studies in Society and Culture. 13: 44.
  2. ↑ https://www.forwardpress.in/2019/05/s-n-banerjea-epitomized-the-brahmanical-numbness-to-injustice/
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 "Sir Surendranath Banerjea | Indian politician". Encyclopedia Britannica. Retrieved 19 April 2017.
  4. ↑ Jayapalan, N. (2000). Indian Political Thinkers: Modern Indian Political Thought. Atlantic Publishers & Dist. p. 55. ISBN 9788171569298.
  5. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; : అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  6. ↑ Khan, Ataur Rahman (2001). "The Language Movement and Bengali Nationalism". In Ahmed, Rafiuddin (ed.). Religion, Identity & Politics: Essays on Bangladesh. Colorado Springs, CO: International Academic Publishers. pp. 168–169. ISBN 1-58868-080-0. In the end, Banerjea lost his job by committing a serious judicial mistake, dismissing a case recording the complainant and his witnesses absent while whey were actually present in his court. Banerjea went to England to lodge an appeal ... He concluded that his appeal failed because he was an Indian. This was the basic reason for his becoming a nationalist.
  7. ↑ Asoka Kr. Sen, The Educated Middle Class and Indian Nationalism, (Progressive Publishers, 37 A college street, Cal- 73, 1988), p. 102.
  8. ↑ Staff List: Free Church Institution and Duff College (1843–1907) in 175th Year Commemoration Volume. Scottish Church College, April 2008. page 570
  9. ↑ Mittal, Satish Chandra (1986). Haryana, a Historical Perspective. Atlantic Publishers & Distri. p. 80.
  10. ↑ "Indian National Congress". Indian National Congress. Archived from the original on 20 April 2017. Retrieved 19 April 2017.
  11. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; :03 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  12. ↑ Das, M. N. (2017). India Under Morley and Minto: Politics Behind Revolution, Repression and Reforms. Routledge. p. 120. ISBN 9781351968898.
  13. ↑ http://www.galaxyiasacademy.com/uploads/Modern-India-by-Bipan-Chandra-XIIOld-Edition-NCERT.pdf Archived 2019-05-24 at the Wayback Machine, pg 263
  14. ↑ Laha, MN (March 2015). "Bidhan Chandra Roy & National Doctors Day" (PDF). Journal of the association of physicians of india. 63: 104. Archived from the original (PDF) on 2015-03-15. Retrieved 2020-05-12.
  15. ↑ https://www.britannica.com/biography/Surendranath-Banerjea

బాహ్య లింకులు

[మార్చు]
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=సురేంద్రనాథ్_బెనర్జీ&oldid=3980817" నుండి వెలికితీశారు