సీసపద్యము: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Jump to navigation
Jump to search
Content deleted Content added
WikitanvirBot (చర్చ | రచనలు) చి r2.7.1) (యంత్రము తొలగిస్తున్నది: ksh:Blëij |
చి r2.7.1) (యంత్రము కలుపుతున్నది: hif:Raanga |
||
పంక్తి 56: | పంక్తి 56: | ||
[[hak:Yèn]] |
[[hak:Yèn]] |
||
[[he:עופרת]] |
[[he:עופרת]] |
||
[[hif:Raanga]] |
|||
[[hr:Olovo (element)]] |
[[hr:Olovo (element)]] |
||
[[ht:Plon]] |
[[ht:Plon]] |
20:22, 24 మార్చి 2011 నాటి కూర్పు
ఈ వ్యాసాన్ని లేదా వ్యాస విభాగాన్ని సీసము (పద్యం) తో విలీనం చెయ్యాలని ప్రతిపాదించడమైనది. (చర్చించండి) |
పద్య విశేషాలు |
---|
వృత్తాలు |
ఉత్పలమాల, చంపకమాల |
మత్తేభం, శార్దూలం |
తరళం, తరలము |
తరలి, మాలిని |
మత్తకోకిల |
స్రగ్ధర, మహాస్రగ్ధర |
ఇంద్రవజ్రము, ఉపేంద్రవజ్రము |
లయగ్రాహి, లయవిభాతి |
జాతులు |
కందం, ద్విపద |
తరువోజ |
అక్కరలు |
ఉప జాతులు |
తేటగీతి |
ఆటవెలది |
సీసము |
సీస పద్యాన్ని ఒకేలాగా ఉండే నాలుగు పెద్ద పాదాలుగా కాని (1,1,1,1), ఈ ఒక్కో పెద్ద పాదాన్ని రెండు చిన్న పాదాలుగా (1,2,1,2,1,2,1,2) - మొత్తం ఎనిమిది పాదాలుగా - గాని వివరించవచ్చు. సీస పద్యంలో భాగం కాకపోయినా, సీస పద్యం తరువాత ఒక గీత పద్యం ("ఆటవెలది" లేదా "తేటగీతి") వస్తుంది.
- ఒక పెద్ద పాదంలో వరుసగా 6 ఇంద్ర గణాలు, 2 సూర్య గణాలు వస్తాయి.
- ప్రాస నియమం లేదు.
- యతి: 1వ గణంలో మొదటి అక్షరానికి 3వ గణంలో మొదటి అక్షరంతోను, 5వ గణంలో మొదటి అక్షరానికి 7వ గణంలో మొదటి అక్షరంతోను మైత్రి కుదరాలి.
- ప్రాసయతి ఉండ వచ్చు. అంటే పై సూత్రంలో చెప్పిన గణాలలో మొదటి అక్షరాలకు యతి మైత్రి బదులు రెండో జత అక్షరాలు ప్రాసలో ఉండవచ్చు. ఒకే అక్షరం అయి ఉండాలి (ఏ గుణింతమైనా సరే)
ఈ అచ్చ తెనుగు పద్యరీతులలో ఖచ్చితమైన గణాలు చెప్పకపోవటం వల్ల అన్ని పద్యాలు (అంతెందుకు ఒక పద్యంలోని అన్ని పాదాలు) ఒకే లయలో ఉండనవసరం లేదు. కాని వీటి లయను గుర్తించడం అంత కష్ఠం కాదు. పద్యాలు పైకి చదువుతుంటే లయ దానంతటదే అవగతం అవుతుంది.
- ఉదాహరణ
- సీసము
తిలకమేటికి లేదు తిలకినీ తిలకమా? పువ్వులు దురుమవా పువ్వుఁ బోడి కస్తూరి యలదవా కస్తూరికా గంధి? తొడవులు దొడువవా తొడవుతొడవ? కలహంస బెంపుదే కలహంస గామిని? కీరముఁ జదివింతె కీరవాణి? లతలఁ బోషింతువా లతికా లలితదేహ? సరసి నోలాడుదే సరసిజాక్షి?
- ఆటవెలది
మృగికి మేతలిడుదె మృగశాబలోచన? గురులనాదరింతె గురువివేక? బంధుజనుల బ్రోతె బంధుచింతామణి? యనుచు సతుల నడిగె నచ్యుతుండు