గుణింతం

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
గాజుల సత్యనారాయణ వ్రాసిన పెద్ద బాలశిక్ష ముఖ చిత్రం

గుణింతం అంటే తెలుగు హల్లుకి అచ్చు కూడటంవలన వచ్చే శబ్దాల అమరిక. తెలుగు పెద్ద బాలశిక్షలో దీని వివరణ విస్తారంగా ఉంటుంది.

గుణింతపు గుర్తులు

[మార్చు]
  • అ – ‌ర ‌- తలకట్టు
  • ఆ – ా – దీర్ఘము
  • ఇ. – ి – గుడి
  • ఈ – ీ – గుడి దీర్ఘము
  • ఉ – ు – కొమ్ము
  • ఊ – ూ – కొమ్ము ధీర్ఘము
  • ఋ – ృ – ఋత్వము
  • ౠ – ౄ – ఋత్వం ధీర్ఘము
  • ఎ. – ‌‌ ె – ఎత్వము
  • ఏ. – ే ‌- ఏత్వము
  • ఐ – ై – ఐత్వము
  • ఒ. – ొ – ‌ ఒత్వము
  • ఓ. – ో – ఓత్వము (ఒత్వా పొల్లు)
  • ఔ – ౌ – ఔత్వము
  • అం – ం – సున్నా
  • అః – ః – విసర్గము

గుణింతపు గుర్తులు

[మార్చు]

అచ్చులు హల్లుల పై చేరేటప్పుడు ఇంతకు ముందు పేర్కొన్న రూపాలలో గాక భిన్నమైన రూపంలో ఉంటాయి. ఆ రూపాలను అచ్చుల "ద్వితీయ రూపాలు” (Secondary Forms) అని అంటారు. కొన్ని అచ్చుల గుర్తులను తలకట్టు తీసి హల్లు పైన రాయాలి.

ఉదాహరణ: క, కా, కి, కీ, కె, కే, కొ, కో, కౌ. ఇవి అ, ఆ, ఇ, ఈ, ఎ, ఏ, ఒ, ఓ, ఔ - కారాలు

కొన్ని అచ్చుల గుర్తులను హల్లు పక్కన చేర్చి రాయాలి. పక్క చేర్చినపుడు తలకట్టు ఇచ్చి రాయాలి. ఉదాహరణ: కు, కూ, కృ, కౄ, కం, కః. ఇవి ఉ, ఊ, ఋ, ౠ - కారాలు, సున్న- అం, విసర్గ- అః. కారాలు

"ఐ" - కారానికి మాత్రం హల్లు పైన కింద కూడా రాయాలి.  ఉదాహరణ: కై, గై, పై, బై, లై

ఈ క్రింది పట్టికలో తెలుగు అక్షరాలు వాటి గుణింతాలు [1]ఇవ్వబడ్డాయి.

అక్షరం గుణింతం
క, కా, కి, కీ, కు, కూ, కృ, కౄ, కె, కే, కై, కొ, కో, కౌ, కం, కః
ఖ, ఖా, ఖి, ఖీ, ఖు, ఖూ, ఖృ, ఖౄ, ఖె, ఖే, ఖై, ఖొ, ఖో, ఖౌ, ఖం, ఖః
గ, గా, గి, గీ, గు, గూ, గృ, గౄ, గె, గే, గై, గొ, గో, గౌ, గం, గః
ఘ, ఘా, ఘి, ఘీ, ఘు, ఘూ, ఘృ, ఘౄ, ఘె, ఘే, ఘై, ఘొ, ఘో, ఘౌ, ఘం, ఘః
చ, చా, చి, చీ, చు, చూ, చృ, చౄ, చె, చే, చై, చొ, చో, చౌ, చం, చః
ఛ, ఛా, ఛి, ఛీ, ఛు, ఛూ, ఛృ, ఛౄ, ఛె, ఛే, ఛై, ఛొ, ఛో, ఛౌ, ఛం, ఛః
జ, జా, జి, జీ, జు, జూ, జృ, జౄ, జె, జే, జై, జొ, జో, జౌ, జం, జః
ఝ, ఝా, ఝి, ఝీ, ఝు, ఝూ, ఝృ, ఝౄ, ఝె, ఝే, ఝై, ఝొ, ఝో, ఝౌ, ఝం, ఝః
ట, టా, టి, టీ, టు, టూ, టృ, టౄ, టె, టే, టై, టొ, టో, టౌ, టం, టః
ఠ, ఠా, ఠి, ఠీ, ఠు, ఠూ, ఠృ, ఠౄ, ఠె, ఠే, ఠై, ఠొ, ఠో, ఠౌ, ఠం, ఠః
డ, డా, డి, డీ, డు, డూ, డృ, డౄ, డె, డే, డై, డొ, డో, డౌ, డం, డః
ఢ, ఢా, ఢి, ఢీ, ఢు, ఢూ, ఢృ, ఢౄ, ఢె, ఢే, ఢై, ఢొ, ఢో, ఢౌ, ఢం, ఢః
ణ, ణా, ణి, ణీ, ణు, ణూ, ణృ, ణౄ, ణె, ణే, ణై, ణొ, ణో, ణౌ, ణం, ణః
త, తా, తి, తీ, తు, తూ, తృ, తౄ, తె, తే, తై, తొ తో, తౌ, తం, తః
థ, థా, థి, థీ, థు, థూ, థృ, థౄ, థె, థే, థై, థొ, థో, ధౌ, థం, థః
ద, దా, ది, దీ, దు, దూ, దృ, ధౄ, దె, దే, దై, దొ, దో, దౌ, దం, దః
ధ, ధా, ధి, ధీ, ధు, ధూ, ధృ, ధౄ, ధె, ధే, ధై, ధొ, ధో, ధౌ, ధం, ధః
న, నా, ని, నీ, ను, నూ, నృ, నౄ, నె, నే, నై, నొ, నో, నౌ, నం, నః
ప, పా, పి, పీ, పు, పూ, పృ, పౄ, పె, పే, పై, పొ, పో, పౌ, పం, పః
ఫ, ఫా, ఫి, ఫీ, ఫు, ఫూ, ఫృ, ఫౄ, ఫె, ఫే, ఫై, ఫొ, ఫో, ఫౌ, ఫం, ఫః
బ, బా, బి, బీ, బు, బూ, బృ, బౄ, బె, బే, బై, బొ, బో, బౌ, బం, బః
భ, భా, భి, భీ, భు, భూ, భృ, భౄ, భె, భే, భై, భొ, భో, భౌ, భం, భః
మ, మా, మి, మీ, ము, మూ, మృ, మౄ, మె, మే, మై, మొ, మో, మౌ, మం, మః
య, యా, యి, యీ, యు, యూ, యృ, యౄ, యె, యే, యై, యొ, యో, యౌ, యం, యః
ర, రా, రి, రీ, రు, రూ, రృ, రౄ, రె, రే, రై, రొ, రో, రౌ, రం, రః
ల, లా, లి, లీ, లు, లూ, లృ, లౄ, లె, లే, లై, లొ, లో, లౌ, లం, లః
వ, వా, వి, వీ, వు, వూ, వృ, వౄ, వె, వే, వై, వొ, వో, వౌ, వం, వః
శ, శా, శి, శీ, శు, శూ, శృ, శౄ, శె, శే, శై, శొ, శో, శౌ, శం, శః
ష, షా, షి, షీ, షు, షూ, షృ, షౄ, షె, షే, షై, షొ, షో, షౌ, షం, షః
స, సా, సి, సీ, సు, సూ, సృ, సౄ, సె, సే, సై, సొ, సో, సౌ, సం, సః
హ, హా, హి, హీ, హు, హూ, హృ, హౄ, హె, హే, హై, హొ, హో, హౌ, హం, హః

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Mudraveni, Aravind. "telugu guninthalu తెలుగు గుణింతాలు » Ask in Telugu". Ask in Telugu (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2021-01-16. Retrieved 2020-12-25.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=గుణింతం&oldid=4304656" నుండి వెలికితీశారు