Jump to content

కొకైన్

వికీపీడియా నుండి
కొకైన్ యొక్క 2D రెఖా చిత్రం
కొకైన్ యొక్క స్టీరియో ఐసోమర్లు చిత్రం
పొడి రూపంలొ వున్నకొకైన్
కొకైన్ క్రాక్
(ఎర్రిథ్రొక్సిలం కొకా) కొకా చెట్టు
కొకైన్ యొక్క దుష్పలితాలు మానవుని దేహ వ్యవస్థ పై
అధికమొతాదు కొకైన్ వాడకం వలన అంభవించిన మరణాలలు NIDA_నివేదిక

కొకైన్ అనునది ఒక ఆల్కలాయిడ్.ఇది ఒక స్వాభావికంగా మొక్క ఆకులో లభించె ఆల్కలాయిడ్.కొకైన్ ఒక శక్తివంతమైన వ్యసనపరమైన ఉద్దీపన మందు. వేలాది సంవత్సరాలుగా, దక్షిణ అమెరికాలోని ప్రజలు ఉద్దీపన ప్రభావాల కోసం కొకైన్‌కు మూలమైన కోకా ఆకులను (Erythroxylum coca) నమిలి రసాన్ని మింగేవారు.[1][2]కొకైన్ కలిగిన ఆకులున్న ఈ చెట్టునును అక్కడి ప్రజలు అమజోనియ కొకా (Amazonian coca) అని పిస్లుస్తారు.ఓ మొక్క శాస్త్రీయ పేరు ఎర్రిథ్రొక్సిలం కొకా (Erythroxylum coca).ఈ మొక్క ఎరిత్రోక్సిలేసి(Erythroxylaceae)కుటుంబానికి చెందినది.కొకైన్, తెల్లటి స్ఫటికాకార ఆల్కలాయిడ్.

చరిత్ర

[మార్చు]

100 సంవత్సరాల క్రితమే మొక్కనుండి శుద్ధి చేయబడిన రసాయనం, కొకైన్ హైడ్రోక్లోరైడ్, చేయబడింది.1900ల ప్రారంభంలో, అనేక రకాల అనారోగ్యాలకు చికిత్స చేయడానికి అభివృద్ధి చేయబడిన అనేక టానిక్స్, మందులలో శుద్ధి చేయబడిన కొకైన్ ప్రధాన క్రియాశీల పదార్ధం గా వాడేవారు. సింథటిక్ లోకల్ అనస్తీటిక్(పరిమిత విస్తీర్ణలో స్పర్శజ్ణానం లేనిస్థితి) మందు అభివృద్ధికి ముందు, సర్జన్లు నొప్పిని నిరోధించడానికి మైకంను కల్గించటానికి,కొకైన్‌ను ఉపయోగించారు.[3]అయితే, కొకైన్ పదే పదే ఉపయోగిస్తే మెదడు నిర్మాణాన్ని, పనితీరును మార్చగల శక్తివంతంగా వ్యసనంకు లోను కావించే పదార్థం అని పరిశోధనలో తేలింది. నేడు, కొకైన్ అనేది షెడ్యూల్ II ఔషధం, అంటే ఇది దుర్వినియోగానికి అధిక సంభావ్యతను కలిగి ఉంది, అయితే కొన్ని కంటి, చెవి, గొంతు శస్త్రచికిత్సలకు స్థానిక అనస్థీషియా వంటి చట్టబద్ధమైన వైద్యపరమైన ఉపయోగాల కోసం వైద్యునిచే ఉపయోగింపబడుతున్నది.[4]

4,000 సంవత్సరాలకు పైగా కోకా, లేదా ఎరిథ్రోక్సిలాన్ కోకా, ఇప్పుడు కొలంబియా, పెరూ, బొలీవియాలో ఔషధంగా, ఉద్దీపనగా ఉపయోగించబడుతు వచ్చింది.16వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతానికి వచ్చిన యూరోపియన్ అన్వేషకులు దాని ఉనికిని, అది ఎలా ఉపయోగించబడిందో గమనించారు.19వ శతాబ్దపు మధ్యకాలం వరకు కోకా పెంపకం, వినియోగం దాని సహజ నివాస ప్రాంతం, దక్షిణ అమెరికాలోని వాయువ్య ప్రాంతంలోని అండీస్ పర్వత శ్రేణికి పరిమితం చేయబడింది.పాశ్చాత్య వైద్యంలో 19వ శతాబ్దం చివరి వరకు అమెరికన్ ఔషధ కంపెనీలు కొత్త ఔషధాల కోసం ప్రపంచంలోని ఆ భాగాన్ని అన్వేషించడం ప్రారంభించే వరకు కోకా ఉపయోగం బయటికి ప్రపంచానికి తెలియరాలెదు.[5]మొదట సురక్షితమైన ఉద్దీపన, నరాల టానిక్‌గా పరిగణించబడుతువచ్చింది,ఫార్మాస్యూటికల్ ఉత్పత్తిగా ప్రవేశపెట్టిన 30 సంవత్సరాల తరువాత కోకా యొక్క వ్యసనపర గుణం, విధ్వంసక లక్షణాలు స్పష్టంగా శాస్త్రవేత్తలకు కనిపించాయి.జూన్ 1986లో కాలేజీ బాస్కెట్‌బాల్ స్టార్ లెన్ బయాస్ మరణంతో కొకైన్ చాలా వ్యసనపరమైనకారక మందుగా, ప్రమాదకరమైనదిగా క్రమంగా కనుగొనబడింది.నేడు, కొలంబియాలోని సమూహాలు ప్రపంచంలోని 70 నుండి 80 శాతం కొకైన్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తాయి, ఇది స్థానికంగా పెరిగిన కోకా మొక్కలు, పెరూ, బొలీవియా నుండి దిగుమతి చేసుకున్న కొకైన్ బేస్ నుండి తయారు చేయబడింది. కొలంబియా ప్రతి వారం 400 మిలియన్ డాలర్ల విలువైన కొకైన్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తుందని అంచనా వేయబడింది.[5]

కొకైన్ మొదటి సారి సంశ్లేషణ

[మార్చు]

మానవులు కొకైన్ వాడకం యొక్క మొదటి వివరణను ఫ్లోరెంటైన్ యాత్రికుడు అమెరిగో వెస్పుచి (1451-1512) జ్ఞాపకాలలో చూడవచ్చు. 1859-1860లో ఆల్బర్ట్ నీమాన్ మొదటిసారిగా కొకైన్‌ను కోకా ఆకుల నుండి వేరు చేశాడు.[6][7]అతని మరణం తరువాత, అతని పనిని అతని శిష్యుడు విల్హెల్మ్ లాస్సెన్ (1838-1906) కొనసాగించాడు, అతను చివరకు 1865లో దాని సరైన రసాయన సూత్రాన్ని నిర్ణయించాడు.శ్లేష్మ పొరలపై కొకైన్ ప్రభావం గురించి మొదటి పరిశీలనలు నీమాన్, లాస్సెన్ చేసినప్పటికీ, జంతువులకు కొకైన్‌ను ఉపయోగించడంతో కూడిన మొదటి ప్రయోగాత్మక అధ్యయనాలు పెరూవియన్ సర్జన్ మోరెనో వై మాజ్ చేత నిర్వహించబడ్డాయి. 1880లో బాసిల్ వాన్ అన్రెప్ (1852-1925) మానవులకు కొకైన్‌ను ఉపయోగించడం గురించి తన అధ్యయనాల ఫలితాలను ప్రచురించాడు.[8]అతను నివేదిక లో కొకైన్‌ను శస్త్రచికిత్సా అనస్థీషియాగా సిఫార్సు చేశాడు. అయితే చివరకు కార్ల్ కొల్లర్ (1857-1944) 1884లో వైద్యంలో కొకైన్ వాడకం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను అనుభవపూర్వకంగా ప్రదర్శించాడు, అన్నింటికంటే ఎక్కువగా నేత్ర వైద్యంలో దాని వాడకం ఎక్కువ ప్రదర్శించాడు.తదనంతరం, కొన్ని నెలల్లోనే, వైద్య ప్రపంచం స్థానిక అనస్థీషియా కోసం కొకైన్‌ను ఉపయోగించడం గురించి తెలుసుకుంది, ఆసక్తిని కనబరిచింది.విలియం స్టీవర్ట్ హాల్‌స్టెడ్ (1852-1922), అతని సహకారి రిచర్డ్ జాన్ హాల్ (1856-1897) కొకైన్ ఇంజెక్షన్‌లపై తమ స్వంత పరిశోధనను ప్రారంభించారు.చివరికి వారు నరాల, నిర్ణీతవిస్తీర్ణంలో స్పర్శ జ్ణాన రహిత పద్ధతులను అభివృద్ధి చేశారు.[8]ఈ రోజుల్లో, కొకైన్ యొక్క సంభావ్య హానికరమైన ప్రభావాలు, వ్యసనానికి గురయ్యే ప్రమాదం కారణంగా, కొకైన్‌ను మత్తుమందుగా ఉపయోగించడం కోసం సూచనలు ఖచ్చితంగా పరిమితం చేయబడ్డాయి.

మొక్కల ఆవాసం -సాగు

[మార్చు]

ఇది సాధారణంగా పెరూ, బొలీవియా, ఈక్వడార్లలో అడవిలో పెరుగుతున్న, అనేక ఇతర దేశాలలో సాగు చేయబడే ఒక పొద.[5]పశ్చిమ అర్ధగోళంలో 200 కంటే ఎక్కువ ఎరిథ్రాక్సిలమ్ జాతులు పెరుగుతున్నాయని అంచనా వేయబడింది.కొకైన్‌ను ఉత్పత్తి చేయడానికి 17 జాతులు మాత్రమే ఉపయోగించబడతాయి. 17 జాతులలో పదిహేను కొకైన్ ఆల్కలాయిడ్ సాపేక్షంగా తక్కువ స్థాయిలో ఉంటాయి, తరువాత సాగు చేయబడటం లేదు.దక్షిణ అమెరికాలో రెండు జాతులు, ఈ జాతులలో రెండు రకాలు సాగు చేయబడతున్నాయి. అవి ఎర్రిథ్రొక్సిలం కొకా జాతిలో రకం.కోకా(variety.coca)2.ఇపడు రకం(variety,ipaDu).మరియు ఎర్రిథ్రొక్సిలం నోవోగ్రానాటెన్స్ జాతిలో నోవోగ్రానాటెన్స్ రకం(var. novogranatense),మరియు ట్రూక్సిలెంస్ రకం (var.truxillense). కోకాలో అత్యంత విస్తృతంగా పెరిగిన రకం ఎర్రిథ్రొక్సిలం కోకా రకం.[9]

కోకా పంట సాగు 2000లో గరిష్ట స్థాయికి చేరుకుంది, తరువాతి 13 సంవత్సరాలలో క్షీణించింది. అయితే,ఇది 2013, 2016 మధ్య 76% పెరిగింది. ఆ సంవత్సరం, కోకా పంట సాగులో ఉన్న ప్రపంచ విస్తీర్ణం 213,000 హెక్టార్లు.మొత్తం ఉత్పత్తిలో కొలంబియా 68.5%, పెరూ 21%, బొలీవియా 10% వాటా కలిగి ఉన్నాయి.2016లో ఉత్పత్తి చేయబడిన కొకైన్ మొత్తం 1,410 టన్నులు, ఇది మునుపటి సంవత్సరంతో పోలిస్తే 25% పెరుగుదల.[10]ఉల్లేఖన లోపం: తెరిచే <ref> ట్యాగు సరిగ్గా లేదు, లేదా దాని పేరు సరైనది కాదు2016లో, U.S.లో స్వాధీనం చేసుకున్న కొకైన్ శాంపిల్స్‌లో దాదాపు 92% కొలంబియా నుండి, 6% పెరూ నుండి, 2% తెలియని మూలానికి చెందినవి. U.S.లో ఉపయోగించే కొకైన్‌లో ఎక్కువ భాగం కొలంబియా నుండి వస్తుందని ఇది సూచిస్తుంది.ఉల్లేఖన లోపం: తెరిచే <ref> ట్యాగు సరిగ్గా లేదు, లేదా దాని పేరు సరైనది కాదు

కొకైన్ కాకుండా కోకో మొక్క ఇతర ఉపయోగాలు

[మార్చు]

దక్షిణ అమెరికాలోని స్థానిక ప్రజలు కడుపు నొప్పి, వికారం, ఎత్తులో ఉన్న అనారోగ్యం, చలి, ఆకలితో సహా అనేక వ్యాధుల నుండి ఉపశమనం పొందేందుకు కోకా ఆకులను ఉపయోగిస్తారు.[11]కొకైన్ ఇప్పటికీ మత్తుమందుగా ఉపయోగించబడుతుంది.[12] కోకా మొక్క ఆకులలో సిన్నమోయిల్‌కోకైన్, ట్రోపాకోకైన్, మిథైలెక్‌గోనైన్, బెంజాయిలెక్‌గోనైన్ (BE), సూడోట్రోపిన్ వంటి 8 విభిన్న ఆల్కలాయిడ్‌లు కనిపిస్తాయి-ఇవన్నీ కొకైన్ కంటే తక్కువ మానసిక ఉద్దీప్త ఉల్లాసన కల్గించే, తక్కువ విషపూరితమైనవి.[13][14]

భారత దేశంలోకొకా మొక్కల పెంపకం

[మార్చు]

1870లో లండన్‌లోని క్యూలోని బొటానికల్ గార్డెన్స్ నుండి E. కోకాను సిలోన్‌కు తీసుకువచ్చారు. 1883లో ఇది భారతదేశానికి తీసుకురాబడింది. తగిన పరిస్థితులలో జాగ్రత్తగా సాగు చేసినప్పుడు, ఆకులలో కొకైన్ సమృద్ధిగా ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది, మొక్క వయస్సుతో దిగుబడి పెరిగినట్లు కనుగొనబడినది. భారత దేశంలో, నీలగిరి కొండల ఎగువ ప్రాంతాలలో పెరిగిన మొక్కల నుండి ఉత్తమ ఫలితాలు పొందినట్లు గమనించబడింది; వేడి తక్కువ మైదానాలలో నాటినవి వృద్ధి చెందలేదు, చివరికి చచ్చి పోయా యి.ఎర్రిథ్రొక్సిలం కోకాను భారత దేశంలో ఎన్నడూ పెద్ద ఎత్తున సాగు చేయలేదు.[15]ఎర్రిథ్రొక్సిలం.కోకాను ఈ దేశంలో ఎన్నడూ పెద్ద ఎత్తున సాగు చేయలేదు.1926 లో భారతదేశంలో కోకా మొక్కలను పెంచుతున్నారని,అందువల్లే కొకైన్ వాడకం పెరగిందని వదంతులు వచ్చాయి,విచారణలో ఎక్కడ పెద్ద ఎత్తున,కొకైన్ ను ఉత్పత్తి చేసే స్థాయిలో మొక్కలను పెంచలేదని. అక్కడక్కడ కొన్ని మొక్కలు వున్నను. ఆమొక్కల ఆకుల్లో కొకైన్ లేదని తేలింది. ప్రజలు వాడే కొకైన్ బయటి నుండి వచ్చిందని నిర్ధారించారు.[16]కొన్ని మొక్కలు నీలగిరి ఎస్టేట్‌లలో కనుగొనబడ్డాయి, అవి 1885లో చేసిన ప్రయోగం చేసిన మొక్కలు అని తేలింది, అయితే వీటిలో కూడా కొకైన్ తక్కువగా ఉంది కొన్నింటిలో లేదు. కొకైన్ తయారీ అనేది అత్యంత సాంకేతిక ప్రక్రియ,, కొకైన్ భారతదేశంలో రహస్యంగా తయారు చేయబడిందనే నమ్మకానికి ఎటువంటి కారణం లేదు.[15]

మొదట భారత దేశంలో కొకైన్ వాడకం అలవాటుగామారిన వైనం

[మార్చు]

పంతొమ్మిదవ శతాబ్దపు చివరిలో, కొకైన్ బెంగాల్, బీహార్ రాష్ట్రాల్లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో దాని ఉత్సాహభరితమైన ప్రభావాల కోసం ఉపయోగించబడుతుందని గ్రహించబడింది. బీహార్ రాష్ట్రంలోని భాగల్పూర్ అనే చిన్న పట్టణం నుండి దీని ఉపయోగం యొక్క తొలి రికార్డు వచ్చింది.దంతాల నొప్పి నుండి ఉపశమనం పొందేందుకు కొకైన్‌ని ఉపయోగించి తర్వాత ప్రమాదవశాత్తూ అలవాటుపడిన ధనిక భూమి యజమాని, భారత దేశంలో కొకైన్ వ్యసనానికి లోనయిన వ్యక్తి అంతేకాదు. అతని వలన అతని సన్నిహితులందరు కూడా కొకైన్ కు బానిసలు అయ్యారు అతని వలన.[16]కాలక్రమేణా, తమలపాకులలో చేసిన తాంబూలం (కిళ్లీ ) తీసుకునే వ్యక్తులకు కొకైన్ ను కొన్ని ఏజెన్సీలు రహస్యంగా విక్రయిస్తున్నట్లు గమనించబడింది.పెద్దలకు మాత్రమే కాకుండా టీనేజ్ స్కూల్ అబ్బాయిలకు కూడా డ్రగ్‌ను విక్రయిస్తున్న పెడ్లర్ల తరగతి పుట్టుకొచ్చింది. ఇది సాధారణంగా చిన్నపొట్లాలలో లేదా "లిఫాఫా" అనబడే మూసివుంచిన పొట్లంలో విక్రయించబడేది.ఈ విధంగా ఆ అలవాటు కలకత్తా మొదలైన పెద్ద పట్టణాలకు వ్యాపించింది.ఈ అలవాటు ఉత్తర భారతదేశానికి రెండు ప్రధాన రైలు మార్గాల్లో వ్యాపించినది. ఇది ఒకవైపు బెనారస్, లక్నో, రాంపూర్, సహరాన్‌పూర్, అంబాలా వంటి పట్టణాల వరకు, మరోవైపు అలహాబాద్, కాన్పూర్, ఆగ్రా, ముత్రా, ఢిల్లీ మీదుగా వ్యాపించింది.[15]క్రమంగా నెమ్మదిగా భారతదేశం అంతటా రహస్యంగా కొకైన్, ఇతర నిషేధ మత్తుమందుల అమ్మకం,పెరిగిపోయింది. అలాగే ఈ మత్తు పదార్థాలకు అలవాటు పడిన జనాల సంఖ్య పెరుగుతూ పోయింది.[16]

కొకైన్ వంటి మత్తుమందులవాడకం,అమ్మకంపై భారతదేశంలోని చట్టాలు

[మార్చు]

కొకైన్,హెరాయిన్ వంటి మత్తు మందుల వాడకం,అమ్మకం,నిల్వవుంచడం .రవాణ చెయ్యడం వంతి వాటి మీద భారతదేశ ప్రభుత్వం 1950 ఒక నిషేధ చట్టం ను అమలు లోకి తెచ్చింది దానిపేరు డ్రగ్ (కంట్రోల్) ఆక్ట్,1950(drug(control)act 1950)ఉల్లేఖన లోపం: తెరిచే <ref> ట్యాగు సరిగ్గా లేదు, లేదా దాని పేరు సరైనది కాదు ఆ తరువాత 1985 లో ఈ చట్టంలో కొన్ని సవరణలు చెసింది. భారత దేశంలో మొదట 1919 లో పాయిజన్ ఆక్ట్ 1919 ను అమలు లోకి తెచ్చారు.1958 లో ఈ చట్టంలో కొన్ని సవరణలు చేశారు.1960 లో ఈ చట్టాన్ని రద్దు చేశారు.[17] డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మెటిక్ యాక్ట్ (1940) The Drugs And Cosmetic Act (1940)అనే 1940 నాటి చట్టంలో 1964 లో సవరణలు చేశారు.ఈ చట్టంలో డ్రగ్స్ దిగుమతి.డ్రగ్స్ తయారీ.డ్రగ్స్ అమ్మకం. లేబులింగ్, ప్యాకేజింగ్ పై వివరణలు,వివరాలు ఇవ్వబడినవి. తరువాత ది డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మెటిక్స్ రూల్స్ (1945)ను అమలు లోకి తెచ్చారు. ఆ తరువాత ఫార్మసీ చట్టం (1948) చట్టాన్ని కూడా తెచ్చారు. తరువాత డ్రగ్స్ నియంత్రణ చట్టం (1950)తెచ్చారు. డ్రగ్స్ అండ్ మ్యాజిక్ రెమెడీస్ యాక్ట్ (1954) అమలులోకి వచ్చింది. ది నార్కోటిక్స్ డ్రగ్స్ అండ్ సైకోట్రోపిక్ సబ్‌స్టాన్స్ యాక్ట్ (1985)అనేది మళ్ళీ అమలులోకి తెచ్చారు.[17]

ది నార్కోటిక్స్ డ్రగ్స్ అండ్ సైకోట్రోపిక్ సబ్‌స్టాన్స్ యాక్ట్ (1985)

[మార్చు]

నార్కోటిక్ డ్రగ్స్ అండ్ సైకోట్రోపిక్ సబ్‌స్టాన్సెస్ (NDPS) చట్టం "నార్కోటిక్ డ్రగ్స్, సైకోట్రోపిక్ పదార్ధాల కార్యకలాపాల నియంత్రణ, నియంత్రణ కోసం కఠినమైన చర్యలను అందించడానికి, అలాగే మాదక ద్రవ్యాలకు సంబంధించిన చట్టాన్ని ఏకీకృతం చేయడానికి, సంస్కరించడానికి" రూపొందించబడింది.ఈ చట్టం ప్రకారం "ఏదైనా నార్కోటిక్ డ్రగ్స్, సైకోట్రోపిక్ పదార్ధాలను ఉత్పత్తి చేయడం, తయారు చేయడం, సాగు చేయడం, స్వంతం చేసుకోవడం, విక్రయించడం, బదిలీ చేయడం, కొనుగోలు చేయడం లేదా వినియోగించడం" చట్టవిరుద్ధం.చట్టబద్ధంగా, ఒక మాదక మందు (narcotic drug) అనగా ఓపియేట్(opiate)(నిజమైన మాదక ద్రవ్యం), గంజాయి (మాదకరహితం) లేదా కొకైన్ (మాదక ద్రవ్యానికి వ్యతిరేకం, ఎందుకంటే ఇది ఒక ఉద్దీపన).LSD, phencyclidine, amphetamines, barbiturates, methaqualone, benzodiazepines, mescaline, psilocybin వంటి మనస్సును మార్చే ఔషధాలను "సైకోట్రోపిక్ పదార్థాలు" (MDMA, DMT,etc)గా సూచిస్తారు.[17]మొదట్లో, మాధక పదార్ధాల నేర విచారణకు ప్రత్యేక న్యాయస్థానాలు లేవు, అయితే 1989లో సవరణ ద్వారా ఇప్పుడు ప్రభుత్వం ప్రత్యేక న్యాయస్థానాలను ఏర్పాటు చేసింది, NDPS చట్టం ప్రకారం అన్ని నేరాలను పరిగణలోకి తీసుకునే అధికారాలు కలిగిన ఒక న్యాయమూర్తి ఉంటారు. శిక్ష 6 నెలల నుండి 20 సంవత్సరాల కఠిన కారాగార శిక్ష వరకు ఉంటుంది. NDPS చట్టంలోని మరో లక్షణం సెక్షన్ 31A, ఇది పునరావృతమయ్యే నేరాలకు లేదా కొన్ని అరుదైన కేసులకు మరణశిక్షను నిర్దేశిస్తుంది.

కొన్ని రకాల అక్రమ, చట్టవిరుద్ధమైన వ్యసనాన్నికారకమైన మత్తుకారక, విషప్రభావ మందులు(భారత దేశం)

[మార్చు]
  • గంజాయి(ganja)
  • హెరాయిన్(heroine
  • కొకైన్(cocaine )
  • LSD
  • మార్ఫిన్(Morphin)
  • కన్నాబిస్(Cannabis)
  • నల్లమందు(opium)
  • మర్జున(marjuna)
  • క్రిస్టల్ మెత్(Crystal meth)

కొకైన్ ఉత్పత్తి ప్రక్రియ

[మార్చు]

ఇది సాధారణంగా మధ్య, దక్షిణ అమెరికాలో పెరుగు కోకా ఆకుల కొకైన్నుండి తీయబడుతుంది ఆకులను రసాయనికంగా శుద్ధి చేసి, కొకైన్‌ ను తెల్లని పొడి పదార్థంగా మార్చి విక్రయిస్తారు.అయినప్పటి కీ, వీధిలో తుది వినియోగదారులు కొనుగోలు చేసే కొకైన్‌లో తరచుగా వారికి తెలియని అనేక రకాల ఇతర హానికరమైన పదార్థాలు ఉంటాయి., 20% స్వచ్ఛమైన కొకైన్ ఉంటుంది.ఒక కిలో కోకా పేస్ట్ చేయడానికి 138 కిలోలు కోకా ఆకులు కావాలి.ఒక కోకా ఆకులో 1% కొకైన్ ఉంటుంది.[18]ఆకులను ఒక పెద్ద తొట్టెలో ఉంచుతారు, పేస్ట్‌ను తీయడానికి కోకా ఆకులకు నీరు, నైట్రిక్ యాసిడ్ మిశ్రమాన్ని కలుపుతారు.[19]మూడు రోజుల వ్యవధిలో, తోటల కార్మికులు కోకా ఆకులు, నీరు, యాసిడ్ మిశ్రమాన్ని సాంప్రదాయకంగా వైన్(wine) ఎలా ప్రాసెస్ చేస్తారో అదే విధంగా బాగా కాళ్లతో తొక్కి ఈ మిశ్రమం నుండి పసరు/రసం కారేలా చేస్తారు.ఆకులను తొక్కిన తర్వాత, ఉత్పత్తి చేయబడిన ద్రవాన్ని మొదట బారెల్స్‌లో ఉంచబడుతుంది.తరువాత బారెల్స్ లోని ద్రవాన్నివండి కోకా పేస్ట్‌ను తయారు చేస్తారు.కోకా ఆకులు, యాసిడ్, నీటి మిశ్రమంలో సున్నం, గ్యాసోలిన్ జోడించబడ్డాయి, ఇది రసాయన ప్రతిచర్యను కలిగిస్తుంది, ఇది సిరప్ లాంటి పదార్థాన్ని సృష్టిస్తుంది. ఇలా ఏర్పడిన సిరప్ మిశ్రమాన్నిమందపాటి మస్లిన్ లేదా ఇతర వడగట్టు వస్త్రంలో ఉంచి, తేమ మొత్తం తొలగించబడే వరకు పిండి వేయబడును. వడగట్టిన వస్త్రం పై మిగిలివున్నకోకా పేస్ట్ లో 30, 90% స్వచ్ఛమైన కొకైన్‌ వుండును. కోకా పేస్ట్ నుండి స్పటికీకరణ ద్వారా స్వచ్ఛమైన కొకైన్ ను తయారు చేస్తారు.[18]. కోకో ఆకుల నుండి కొకైన్ ను ఉత్పత్తిలో కింది రసాయనాలను కూడా ఉపయోగిస్తారు.

  • గ్యాసోలిన్
  • సున్నం
  • మద్యం
  • చౌకైన ఉత్ప్రేరకాలు
  • వంట సోడా
  • లెవామిసోల్
  • థియం

కొకైన్ భౌతిక రసాయన ధర్మాలు

[మార్చు]

కొకైన్ అనేది బెంజోయిక్ యాసిడ్ యొక్క ఈస్టర్, నైట్రోజన్ కలిగిన క్షార పదార్థం.[20] [21] అస్థిరత పదార్థం(తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఆవిరిగా మారును), ముఖ్యంగా 90 °C కంటే ఎక్కువ, కానీ ఉత్పాతనం స్ఫటికాకారంగా ఉండదు.[22] కొకైన్ బలహీనమైన ప్రాథమిక లక్షణాలతో కూడిన ట్రోపేన్ ఆల్కలాయిడ్.స్వేచ్చా క్షార రూపంలో, కొకైన్ సజల మాధ్యమంలో కలిసిపోయి కరగదు, 187 °C మరిగే స్థానం కలిగివున్నది; అయనీకరణం చేయబడిన హైడ్రోక్లోరైడ్ లవణ పదార్థం నీటిలో తక్షణమే కరిగిపోతుంది. అందుచే చాలా అధిక ఉష్ణోగ్రతల వద్ద అధిక స్థిరత్వాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది. అందువలన వేడీ చేసిన ఆవిరిగా త్వరగా మారదు.[23]

కొకైన్ యొక్క కొన్ని ఇతర పేర్లు/పర్యాయ పదాలు

[మార్చు]
  • బెంజాయిల్మెథైల్ఎక్గోనైన్(Benzoylmethylecgonine)
  • న్యూరోకైన్(Neurocaine)
  • కొకైన్(Kokain)
  • ఎల్-కొకైన్
  • మిథైల్ బెంజాయిలెక్గోనిన్(Methyl Benzoylecgonine)

కొకైన్ తెల్లని పొడిగా వుండె ఘన పదార్థము. కొకైన్ యొక్క IUPAC పేరు మిథైల్ (1R,2R,3S,5S)-3-బెంజాయిలోక్సీ-8-మిథైల్-8-అజాబిసైక్లో[3.2.1]ఆక్టేన్-2-కార్బాక్సిలేట్(methyl (1R,2R,3S,5S)-3-benzoyloxy-8-methyl-8-azabicyclo[3.2.1]octane-2-carboxylate)[24].కొకైన్ యొక్క అణు ఫార్ములా C17H21NO4.[25]నాలుగు జతల ఎన్‌యాంటియోమర్‌లు సిద్ధాంతపరంగా సాధ్యమైనప్పటికీ, ఒకటి మాత్రమే (సాధారణంగా ఎల్-కొకైన్ అని పిలుస్తారు) సహజంగా సంభవిస్తుంది.కొకైన్ నిర్మాణాత్మకంగా అట్రోపిన్ (హయోస్కామైన్), హైయోసిన్ (స్కోపోలమైన్)కు సంబంధించినది, ఇది చాలా భిన్నమైన ఔషధ లక్షణాలతో కూడిన పదార్థము.[26]కొకైన్ బేస్ (CAS-50-36-2), హైడ్రోక్లోరైడ్‌సాల్ట్ (CAS-53-21-4) తెల్లటి పొడుల రూపంలో వుండును.క్రాక్(crack) రూపంలో ఉన్నప్పుడు, కొకైన్ బేస్ సాధారణంగా చిన్న (100–200 mg) ముద్దలుగా (rocks) ఏర్పడుతుంది.[26]వేడిచేసినప్పుడు, 89 నుండి 92 డిగ్రీల సెల్సియస్ ద్రవీభవన స్థానం కలిగిన,కొకైన్ క్షారం ఉత్కృష్టంగా(ఆవిరిగా) మారుతుంది. వేరే విధంగా చెప్పాలంటే, ద్రవంగా మారకుండా ఘన స్థితి నుండి ఆవిరికి మారుతుంది. ఇది పీల్చడానికి అనుమతిస్తుంది. కొకైన్ హైడ్రోక్లోరైడ్, 190 నుండి 195 డిగ్రీల సెల్సియస్ ద్రవీభవన స్థానంతో, కేవలం తక్కువ ఉష్ణోగ్రతల వద్ద కాలిపోతుంది, ఇది అప్పుడూ ఆవిరిగా మారకముందే దాదాపు అన్ని మానసిక ఉద్దీప్త లక్షణాలను కోల్పోతుంది.[27]

కొకైన్ భౌతిక గుణాల పట్టిక

[మార్చు]
లక్షణం/గుణం మితి/విలువ
రంగు తెల్లటి స్ఫటికాలు లేదా తెల్లటి పొడి[28]
అణు భారం 303.4 గ్రాం/మోల్ [29]
మరుగు స్థానం 187°C, 0.1 మి.మి/పాదరసమట్టం వద్ద[21]
ద్రవీభవన ఉష్ణోగ్రత 98°C (కొకైన్ క్షారం) [30]కొకైన్ హైడ్రో క్లోరైడ్:190-195°C [27]
ద్రావణీయత నీటిలో,ఆల్కహాలులో కరుగును.[31]
బాష్ప పీడనం 1.91X10-7 మి.మీ/పాదరస మట్టం,25°C వద్ద[32]
వక్రీభవన గుణకం : 1.5022,98°Cవద్ద.[21][33]

వైద్యపరంగా కొకైన్ వినియోగం

[మార్చు]

ఆరోగ్య సంరక్ష నిపుణులు సమయోచితంగా కొకైన్‌ను వైద్య చికిత్సలో దాని మత్తు, వాసోకాన్‌స్ట్రిక్టింగ్ (రక్తనాళాలు-సంకోచం ) లక్షణాల కోసం ఉపయోగిస్తారు.కొకైన్ చట్టబద్ధమైన వైద్య విధానాలలో,ముఖ్యంగా నాసికా(ముక్కు) భాగాలకు సంబంధించిన చికిత్సలో వైద్య అనువర్తనాలను కలిగి ఉంది. చెవి, ముక్కు, గొంతు (ENT) వైద్యంలో, ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు కొకైన్‌ను దాని మత్తు, వాసోకాన్‌స్ట్రిక్టివ్ ఎఫెక్ట్‌ల కోసం సమయోచిత ఏజెంట్‌గా ఉపయోగించవచ్చు, నాసికా శస్త్రచికిత్సలు, రోగ నిర్ధారణ ప్రక్రియలు, ఎపిస్టాక్సిస్ (ముక్కు రక్తస్రావం) వంటి పరిస్థితుల నిర్వహణలో కొకైన్ యొక్క మత్తు గుణం సహాయపడుతుంది.[34]కొకైన్ హైడ్రోక్లోరైడ్, లేదా "మెడికల్ కొకైన్," దుర్వినియోగం, వ్యసనం యొక్క అధిక సంభావ్యత కారణంగా పరిమిత వైద్య ఉపయోగాలను కలిగి ఉంది. కానీ దీనికి కొన్ని నిర్దిష్ట వైద్యపరమైన అనువర్తనాలు ఉన్నాయి.

వైద్య పర అనువర్తనాలు

[మార్చు]
  • స్థానిక మత్తుమందు గా వినియోగం.స్థానిక మత్తుమందుఅనగా రోగి శరీరంలో శస్త్రచికిత్స చేయుటకు ఆ భాగం మాత్రమే స్పర్శజ్ణానం కొల్పేయెలా చెయ్యటాన్నిలొకల్ అనస్థిటిక్( Local anesthetic)అంటారు.కొకైన్ హైడ్రోక్లోరైడ్ సమయోచిత ద్రావణంలో 4% కొకైన్ ఉంటుంది. ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు కొన్ని శస్త్రచికిత్సా విధానాలకు స్థానిక మత్తుమందుగా ఉపయోగించవచ్చు. దాని తిమ్మిరి లక్షణాల కారణంగా, ఇది ముక్కు, గొంతు, ఎగువ శ్వాసనాళాలకు సంబంధించిన ప్రక్రియలకు ప్రత్యేకించి ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది.[34]
  • వాసోకాన్‌స్ట్రిక్టర్(Vasoconstrictor):కొకైన్ హైడ్రోక్లోరైడ్ వాసోకాన్‌స్ట్రిక్టర్‌గా పనిచేస్తుంది, అంటే ఇది రక్త నాళాలను సంకోచింప చేస్తుంది. ఆరోగ్య సంరక్షక నిపుణులు కొన్నిచోట్ల రక్తప్రవాహాన్ని తగ్గించడం ద్వారా రక్తస్రావం తగ్గించటానికి కొన్ని వైద్యవిధానాలలో దీనిని ఉపయోగిస్తారు.[34]
  • రోగనిర్ధారణ సహాయాలు :ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు చారిత్రాత్మకంగా కొకైన్ హైడ్రోక్లోరైడ్‌ను నిర్దిష్ట వైద్య పరిస్థితుల కోసం రోగనిర్ధారణ సాధనంగా ఉపయోగించారు.ఉదాహరణకు, కొన్ని రక్తస్రావం రుగ్మతలను నిర్ధారించడంలో, చికిత్స చేయడంలో సహాయపడటానికి నాసికా భాగాలకు సమయోచితంగాకొకైన్ ను వాడవచ్చు[34]2015 పరిశోధన సమీక్ష విశ్వసనీయ సమాచార మూలం ప్రకారం చెవి, ముక్కు, గొంతు వైద్యులు నాసికా భాగాలకు సంబంధించి వైద్యపరమైన వివరాల కోసం, వైద్యపరప్రమేయంచేయడానికి కొకైన్ సాధారణంగా ఉపయోగిస్తున్న మందు అని కనుగొన్నారు.[35]

కొకైన్‌లో ఏ కల్తీచేసే వస్తువులు ఉపయోగించబడుతున్నాయి, వాటి ప్రభావాలు ఏమిటి?

[మార్చు]

స్వచ్ఛమైన కొకైన్ ఖరీదైనది,, డీలర్లు తరచుగా కొత్త వినియోగ దారుల సంఖ్య విస్తరించాలని కోరుకుంటారు, తద్వారా వారు మరింత డబ్బు సంపాదించవచ్చు. ఫలితంగా, వారు తరచుగా ఇతర పదార్ధాలతో కొకైన్ పొడిని కలుపుతారు. మాదకద్రవ్యాల దుర్వినియోగంపై నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ప్రకారం, సాధారణ కల్తీ పదార్దాల లో మొక్కజొన్న, టాల్కమ్ పౌడర్, బేకింగ్ సోడా లేదా పిండి ఉన్నాయి.[36]డీలర్లు కొకైన్ ప్రభావాలను పెంచడానికి, కొకైన్ శాతం ను తగ్గించి ఇతర ఉత్ప్రేరక పదార్ధాలశాతం పెంచి సరఫరాను చేస్తారు.[37]

కల్తీ చెసే పదార్థాలు

  • కెఫీన్, ఇది కొకైన్‌కు సమానమైన కానీ బలహీనమైన ప్రభావాలను సృష్టించగలదు.
  • లిడోకాయిన్, ఇది గుండె అరిథ్మియా చికిత్సకు సూచించబడుతుంది. కొకైన్‌తో కలిపినప్పుడు, ఇది కొకైన్ యొక్క తిమ్మిరి ప్రభావాలను పెంచుతుంది, అయితే ఇది గుండె సమస్యలు, అధిక మోతాదుకు దారితీస్తుంది, ఇది కొకైన్ యొక్క విషాన్ని పెంచుతుంది.
  • ప్రొకైన్, ఇది కొకైన్‌తో సమానమైన ప్రభావాలను కలిగి ఉండే స్థానిక మత్తుమందు(అనగా తక్కువ విస్తీర్ణం లో మత్తు కలిగించే,(స్పర్శ జ్ణానరహిత మందు)). ఇది వికారం, వాంతులు, వణుకు, మైకము కలిగించవచ్చు
  • లెవామిసోల్, ఇది ఒక జంతు పురుగుమందు, ఇది మొదట మానవులలో ఇదే విధమైన పరిస్థితిని చికిత్స చేయడానికి ఉపయోగించబడింది, కొకైన్‌ను మరింత తీవ్ర స్థాయిలో ఇవ్వడానికి డీలర్‌లు దీనిని ఉపయోగించవచ్చు. అయినప్పటికీ, ఇది జ్వరం, రక్త రుగ్మతలకు దారితీస్తుంది, అత్యంత విషపూరితమైనది.
  • మన్నిటోల్,దీనిని ప్రిస్క్రిప్షన్ మూత్రవిసర్జనకు ఉబ్బసంని నిర్ధారించడానికి, గ్లాకోమా చికిత్సకు కూడా వైద్యులు ఉపయోగిస్తారు. ఇది ప్రధానంగా పెద్దమొత్తంలో కొకైన్ కల్తీకి జోడించడానికి ఉపయోగించ బడుతుంది. దీనివల్ల ముక్కుకు చికాకుకు కలుగును. ఆరోగ్య ప్రభావాలకు తక్కువ ప్రమాదం ఉంది.

చాలా శక్తివంతమైన ఓపియాయిడ్ అయిన ఫెంటానిల్‌తో కొకైన్‌ను డీలర్లు ఎక్కువగా కల్తీ చేస్తారు.ఇది అధిక మోతాదులో మరణాలకు దారితీసింది.న్యూయార్క్‌లో, 2015లో 11% నుండి 2016లో హెరాయిన్ లేకుండా కొకైన్, ఫెంటానిల్‌తో 37% అధిక మోతాదు మరణాలు సంభవించాయి.[38]

కొకైన్, కొకైన్ క్రాక్(cocaine crack)కు వున్న వైవిధ్యం

[మార్చు]

క్రాక్ అనేది కొకైన్ యొక్క ఘన రూపానికి ఇవ్వబడిన సాధరణ వాడుక పేరు, డ్రగ్‌ను చిన్న తెలుపు లేదా ఆఫ్-వైట్ రాక్ స్ఫటికాలుగా ప్రాసెస్ చేయడంను క్రాక్ అంటారు. క్రాక్ ను ధూమపానం చేయుటకు ఉపయోగిస్తారు.కొకైన్ అనేది కోకా మొక్క యొక్క ఆకుల నుండి ఉత్పత్తి చేయబడిన ఉద్దీపన పొడి.క్రాక్ అనేది కొకైన్ యొక్క అత్యంత వ్యసనకారక, శక్తివంతమైన ఉద్దీప్త కారకమైన పొడి రూపం. ఇది కొకైన్ పౌడర్‌ను నీరు, బేకింగ్ సోడాతో కలపడం ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది, తరువాత అది ఘనమైన రాక్ లాంటి పదార్థాన్ని ఏర్పరుస్తుంది.కొకైన్ క్రాక్ను సాధారణంగా వేడిచేసినప్పుడు పగిలిన శబ్దం వస్తుంది కాబట్టి క్రాక్ అని పేరు పెట్టారు.ఉల్లేఖన లోపం: తెరిచే <ref> ట్యాగు సరిగ్గా లేదు, లేదా దాని పేరు సరైనది కాదునీరు, అమ్మోనియా లేదా సోడియం బైకార్బోనేట్ (బేకింగ్ సోడా) మిశ్రమంలో పొడి కొకైన్‌ను కరిగించడం ద్వారా క్రాక్ ఉత్పత్తి అవుతుంది. ఒక ఘన పదార్ధం ఏర్పడే వరకు మిశ్రమం ఉడకబెట్టబడుతుంది. ఘనపదార్థాన్ని ద్రవం నుండి తీసివేసి, ఎండబెట్టి, ఆపై క్రాక్ కొకైన్‌గా విక్రయించే భాగాలు (రాళ్ళు)గా విభజిస్తారు.ఉల్లేఖన లోపం: తెరిచే <ref> ట్యాగు సరిగ్గా లేదు, లేదా దాని పేరు సరైనది కాదు

అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలలో కొకైన్ పై నియంత్రణ స్థితి

[మార్చు]

కొకైన్ ను యునైటెడ్ నేషన్స్ 1961 సింగిల్ కన్వెన్షన్ ఆన్ నార్కోటిక్ డ్రగ్స్ షెడ్యూల్ Iలో జాబితా చేర్చ బడింది. ఎక్గోనైన్, కొకైన్‌గా మార్చబడే ఎక్గోనైన్ యొక్క ఈస్టర్లు, ఉత్పన్నాలు కూడా ఆ . ఒడంబడిక ప్రకారం నియంత్రించబడతాయి.కోకా ఆకు షెడ్యూల్ Iలో విడిగా జాబితా చేయబడింది, ఆర్టికల్ 1, పేరా 1 ద్వారా ఇలా నిర్వచించబడింది: 'కోకా బుష్ యొక్క ఆకు, ఒక ఆకు మినహా అన్ని ఎక్గోనైన్, కొకైన్, ఏదైనా ఇతర ఎకోనైన్ ఆల్కలాయిడ్‌లు తొలగించబడ్డ ఆకు నిబంధనలనుండి మినహాయింపు. [39]

శరీరంపై కొకైన్ యొక్క ప్రభావాలు

[మార్చు]

కొకైన్ ఒక ఉద్దీపన కలుగజేసే పదార్థం. దీని ప్రభావంతో చురుకుదనంలో పెరుగుదల కన్పిస్తుంది, ఉత్తేజం, ఆనందం కల్గుతుంది, పల్స్ రేటు, రక్తపోటుపెరుగును. అలాగే నిద్రలేమి, ఆకలి లేకపోవడం జరుగుతుంది.కొకైన్‌అధిక మోతాదు తీసుకోవడం వల్ల కలిగే తీవ్ర ప్రభావాలు ఆందోళన కలగడం, శరీర ఉష్ణోగ్రత పెరగడం, భ్రాంతి కలగడం మూర్ఛ కు లోనవడం. అంతే కాదుమరణం కూడా సంభవించవచ్చు.ఉపసంహరణ లక్షణాలలో ఉదాసీనత, దీర్ఘకాల నిద్ర, చిరాకు, నిరాశ, దిక్కుతోచని స్థితి ఉండవచ్చు.[40]పెద్దవారి మెదడులోని హిప్పోకాంపస్ ప్రాంతంలో కొకైన్ కొత్త న్యూరాన్‌ల నిర్మాణం లేదా మనుగడను మార్చగలదని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి, తద్వారా కొత్త న్యూరాన్ పెరుగుదల ప్రక్రియలో జోక్యం చేసుకుంటుంది.కొత్త న్యూరాన్ల పెరుగుదల మౌలికమైన అభ్యాసం, జ్ఞాపకశక్తి ప్రక్రియలతో, ఒత్తిడి, మానసిక స్థితి నియంత్రణతో ముడిపడి ఉంది.నేర్చుకోవడం/జ్ఞాపకం, ఒత్తిడి/మూడ్ రెగ్యులేషన్ రెండూ వ్యసనపరు ప్రవర్తనలకు మార్గనిర్దేశం చేసే చోదక శక్తులు.[40]

కొకైన్ ను ఇతర మత్తు పదార్థాలలో తీసుకున్న జరిగే పరస్పర చర్యలు

[మార్చు]

ఇతర మందులు లేదా పదార్ధాలతో కొకైన్ కలపడం ప్రమాదకరమైన ప్రతిచర్యలకు కారణమవుతుంది. అలాంటివి కొన్నిఇక్కడ ఇవ్వబడినవి. [41]

  • కొకైన్ + ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం వలన గుండెపై విష ప్రభావాలను కలిగించవచ్చు.
  • కొకైన్ + హెరాయిన్ తీసుకోవడం వల్ల రక్తంలో హెరాయిన్ అధిక మోతాదుకు దారితీయవచ్చు, ఇది ప్రాణాంతకం కావచ్చు.
  • కొకైన్ + LSD/psilocybin/గంజాయి తీసుకోవడంతో ఆందోళన పెరగడం, గందరగోళ మనస్తితికి లోనవడం పెరగడం, లేదా మతిస్థిమితం తప్పడం జరుగుతుంది.
  • కొకైన్ + మెథాంపెథమిన్ కలిపి తీసుకున్న గుండె ఒత్తిడి ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
  • కొకైన్ + కెటామైన్ తీసుకున్నచో చెడు ఆలోచన కలగడం, సమన్వయ సమస్యలు కలగడం, అధిక రక్తపోటుకు దారి తీస్తుంది.
  • కొకైన్ + MDMA తీసుకున్నచో గుండెపోటు, గుండె ఒత్తిడి, సైకోసిస్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.

కొకైన్ వ్యసనం కు గురైన వ్యక్తుల్లో కలిగే ఆరోగ్య సమస్యలు

[మార్చు]

కొకైన్ వ్యసనం యొక్క ప్రభావాలుఆ వ్యక్తి జీవితంలో కనిపిస్తాయి.కాబట్టి, అధికారిక కొకైన్ వ్యసనం నిర్ధారణను పొందడం అవసరం లేదు. వ్యక్తిని గమనించిన,కొకైన్ వ్యసనం దుష్ప్రభావాలు ఇతరులకన్నా స్పష్టంగా కొకైన్ వ్యసనం కు లోనేయిన వ్యక్తిలో కనిపిస్తాయి.ఒక వ్యక్తి కొకైన్‌కు బానిసైనట్లయితే, అతను లేదా ఆమె క్రింది సంకేతాలలో కొన్ని లేదా అన్నింటినీ ప్రదర్శించవచ్చు:[42]

  • కొకైన్ వాడకానికి అనుకూలంగా ముఖ్యమైన బాధ్యతలను విస్మరించడం.
  • కొకైన్‌ను ఎక్కువగా పొందడానికి తరచుగా, ఎక్కువ మోతాదులో కొకైన్ అవసరం పడటం
  • కొకైన్ వల్ల కలిగే హానికరమైన ప్రభావాలు ఉన్నప్పటికీ నిరంతరం ఉపయోగించడం.
  • కొకైన్ ప్రభావంలో ఉన్నప్పుడు ప్రమాదకరమైన లేదా ప్రాణాంతక పరిస్థితుల్లో వెళ్ళడం,కల్పించడం.
  • కొకైన్ వాడకాన్ని నియంత్రించడం లేదా పరిమితం చేయడం సాధ్యం కాక పోవడం.

కొకైన్ వ్యసనం కుటుంబాన్ని కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది, తోబుట్టువులు, పిల్లలు, జీవిత భాగస్వాములు, స్నేహితులు, ఇతర ప్రియమైన వారి మానసిక పరిస్థితిని దెబ్బతీస్తుంది.[42]

కొకైన్ వ్యసన ప్రభావం నుండి విముక్తి

[మార్చు]

కొకైన్ వాడకానికి భాగా అలవాటు పడిన వారు,దానిని మానివెయ్యటానికి ప్రయత్నించినపుడు కొన్ని ఆవాంచనీయ లక్షణాలు మనిషిలొ కలుగుతాయి.కొకైన్ ఉపసంహరణ నిరాశ వంటి మానసిక లక్షణాలను కలిగిస్తుంది, దీని నివారణకు వైద్యనిర్విషీకరణ(medical detox) ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది.పర్యవేక్షించబడిన, ఇన్‌పేషెంట్ డిటాక్స్(వైద్యనిర్విషీకరణ)కొకైన్ భాదితులు మామూలుమనస్థితిలోఉండటానికి సురక్షితమైన వాతావరణాన్ని అందిస్తుంది; అయినప్పటికీ, అన్ని చికిత్స కార్యక్రమాలకు శ్రద్ధ, అంకితభావం అవసరం.

గుర్తుంచుకోవలసిన అతి పెద్ద విషయం ఏమిటంటే, మీరు చికిత్స ప్రారంభించినప్పుడు లేదా మీరు మత్తులేని విధంగా ఉండటానికి ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు, అది అసౌకర్యంగా ఉంటుంది -, అది ప్రధానం మీరు అసౌకర్యంగా ఉండాలి, ఎందుకంటే మీరు విషయాలను మార్చడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఆ అసౌకర్య భావన సుఖంగా మారడం ప్రారంభించిన తర్వాత, అది మీ కొత్త సాధారణ స్థితి అవుతుంది; సంయమనం మీ కొత్త సాధారణ స్థితి అవుతుంది. పై వాఖ్యలు కొకైన్ వ్యసనం నుండి కోలుకుంటున్న డోనీఎల్ చేసినవి. [43]

కొకైన్ వ్యసనానికి సంబంధించిన సమగ్ర చికిత్స ఎల్లప్పుడూ వైద్యపరంగా సహాయపడే కొకైన్ డిటాక్స్ ప్రోగ్రామ్‌తో ప్రారంభం కావాలి.ఇంట్లో కొకైన్ నుండి నిర్విషీకరణ చేయడం చాలా ప్రమాదకరం, కాబట్టి వ్యక్తులు వైద్యపరంగా పర్యవేక్షించబడే వాతావరణంలో నిర్విషీకరణ, కొకైన్ ఉపసంహరణ ప్రక్రియను పూర్తి చేయాలని ఎల్లప్పుడూ సిఫార్సు చేయబడింది.కొకైన్ ఉపసంహరణ సమయంలో ప్రాణాంతక అత్యవసర పరిస్థితి ఏర్పడినప్పుడువైద్యపరంగా పర్యవేక్షించబడే వాతావరణంలో వున్నప్పుడే వైద్య సహాయం తక్షణం అందుతుంది.[42]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ Calatayud J, González A. History of the development and evolution of local anesthesia since the coca leaf. Anesthesiology. 2003;98(6):1503-1508.
  2. ↑ Goldstein RA, DesLauriers C, Burda AM. Cocaine: history, social implications, and toxicity–a review. Dis–Mon DM. 2009;55(1):6-38. doi:10.1016/j.disamonth.2008.10.002.
  3. ↑ Calatayud J, González A. History of the development and evolution of local anesthesia since the coca leaf. Anesthesiology. 2003;98(6):1503-1508.
  4. ↑ "what iscocaine". nida.nih.gov. Retrieved 2024-03-13.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 "cocoa". museum.dea.gov/. Retrieved 2024-03-13.
  6. ↑ Biondich, A.S.; Joslin, J.D. Coca: The History and Medical Significance of an Ancient Andean Tradition. Emerg. Med. Int. 2016, 2016, 4048764.
  7. ↑ Goldstein, R.A.; DesLauriers, C.; Burda, A.; Johnson-Arbor, K. Cocaine: History,social implications, and toxicity: A review. Semin. Diagn. Pathol. 2009, 26, 10–17.
  8. ↑ 8.0 8.1 "The history of cocaine in medicine and its importance to the discovery of the different forms of anaesthesia". pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Retrieved 2024-03-14.
  9. ↑ "The cocoa plant" (PDF). ojp.gov. Retrieved 2024-03-13.
  10. ↑ United Nations Office on Drugs and Crime. (2018). World Drug Report 2018.
  11. ↑ "Coca: The History and Medical Significance of an Ancient Andean Traditio". hindawi.com. Retrieved 2024-03-13.
  12. ↑ University of Arizona MethOIDE. Cocaine: Origin and History.
  13. ↑ "Cocaine". Retrieved 2024-03-14.
  14. ↑ Biondich, A.S.; Joslin, J.D. Coca: The History and Medical Significance of an Ancient Andean Tradition. Emerg. Med. Int. 2016, 2016, 4048764.
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 "The cocaine problem in India". unodc.org. Retrieved 2024-03-15.
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 The cocaine problem in India,Author: I. C. Chopra, Sir R. N. Chopra,,Pages: 12 to 24,Creation Date: 1958/01/01
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 "Indian laws relating to drugs and poisons". blog.ipleaders.in. Retrieved 2024-03-15.
  18. ↑ 18.0 18.1 "How Cocaine is Made". recovered.org. Retrieved 2024-03-13.
  19. ↑ Perring, R (Producer). 2017, Dec 22nd. Dope, S01 E03 · Even if They Didn't Pay Me, I'd Still Do It
  20. ↑ Gilman, A.G., L.S.Goodman, and A. Gilman. (eds.). Goodman and Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics. 7th ed. New York: Macmillan Publishing Co., Inc., 1985., p. 309
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 "Cocaine". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov. Retrieved 2024-03-14.
  22. ↑ SWEETMAN, S.C. (ed.) Martindale-The Complete Drug Reference. 36th ed. London: The Pharmaceutical Press, 2009., p. 438
  23. ↑ "Cocaine". encyclopedia.pub. Retrieved 2024-03-14.
  24. ↑ Computed by InChI 1.0.6 (PubChem release 2021.10.14)
  25. ↑ "Cocaine". chemspider.com. Retrieved 2024-03-14.
  26. ↑ 26.0 26.1 "Cocaine and crack drug profile". emcdda.europa.eu. Retrieved 2024-03-14.
  27. ↑ 27.0 27.1 "Production of Cocaine Hydrochloride and Cocaine Base". oig.justice.gov. Retrieved 2024-03-14.
  28. ↑ Larranaga, M.D., Lewis, R.J. Sr., Lewis, R.A.; Hawley's Condensed Chemical Dictionary 16th Edition. John Wiley & Sons, Inc. Hoboken, NJ 2016., p. 353
  29. ↑ "Cocaine". inchem.org. Retrieved 2024-03-14.
  30. ↑ haiDr"Cocaine". go.drugbank.com. Retrieved 2024-03-14.
  31. ↑ Budavari, S. (ed.). The Merck Index - An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals. Whitehouse Station, NJ: Merck and Co., Inc., 1996., p. 416
  32. ↑ Lawrence AH et al; Can J Chem 62: 1886-8 (1984)
  33. ↑ Haynes, W.M. (ed.). CRC Handbook of Chemistry and Physics. 95th Edition. CRC Press LLC, Boca Raton: FL 2014-2015, p. 3-126
  34. ↑ 34.0 34.1 34.2 34.3 "Understanding Cocaine's Use in Modern Medicine". healthline.com. Retrieved 2024-03-14.
  35. ↑ "Assessing the safety and efficacy of drugs used in preparing the nose for diagnostic and therapeutic procedures: a systematic review". onlinelibrary.wiley.com. Retrieved 2024-03-14.
  36. ↑ "What is Cocaine". nida.nih.gov. Retrieved 2024-03-13.
  37. ↑ Cole, C., Jones, L., McVeigh, J., Kicman, A., Syed, Q., and Bellis, M. (2012). Cut: A Guide to Adulterants, Bulking Agents and Other Contaminants Found in Illicit Drugs. Liverpool John Moores University Public Health Institute.
  38. ↑ "Health Department Warns New Yorkers About Cocaine Laced With Fentanyl; Occasional Users At High Risk Of Overdose". nyc.gov. Archived from the original on 2017-06-21. Retrieved 2024-03-13.
  39. ↑ "Cocaine and crack drug profile". emcdda.europa.eu. Retrieved 2024-03-14.
  40. ↑ 40.0 40.1 "coca". museum.dea.go. Retrieved 2024-03-13.
  41. ↑ "What to Know About Cocaine". webmd.com. Retrieved 2024-03-14.
  42. ↑ 42.0 42.1 42.2 "Cocaine Addiction: Side Effects, Detox, Withdrawal, and Treatment". novarecoverycenter.com. Retrieved 2024-03-14.
  43. ↑ "Cocaine Withdrawal And Detox". addictioncenter.com. Retrieved 2024-03-14.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=కొకైన్&oldid=4193901" నుండి వెలికితీశారు