1977 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలు
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
లోక్‌సభలోని 544 సీట్లలో 542 మెజారిటీ కోసం 272 సీట్లు అవసరం | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నమోదైన వోటర్లు | 321,174,327 | |||||||||||||||||||||||||||
| వోటింగు | 60.49% ( 5.22 శాతం | |||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
 నియోజకవర్గాల వారీగా ఫలితాలు | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
ఆరవ లోక్‌సభ సభ్యులను ఎన్నుకోవడానికి 1977 మార్చి 16, 20 మధ్య భారతదేశంలో సాధారణ ఎన్నికలు జరిగాయి.[2] ఎమర్జెన్సీ కాలంలో ఎన్నికలు జరిగాయి. దీని గడువు తుది ఫలితాలు ప్రకటించడానికి కొద్దిసేపటి ముందు 21 మార్చి 1977న ముగిసింది.
ఈ ఎన్నికలలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) కి ఘోర పరాజయం ఎదురైంది, ప్రస్తుత ప్రధానమంత్రి, కాంగ్రెస్ (ఆర్) పార్టీ నాయకురాలు ఇందిరా గాంధీ రాయ్‌బరేలీలో ఓడిపోగా, ఆమె కుమారుడు సంజయ్ అమేథీలో ఓడిపోయాడు.[3] ఎమర్జెన్సీని రద్దు చేయడం ద్వారా ప్రజాస్వామ్యాన్ని పునరుద్ధరించాలనే పిలుపు ప్రతిపక్ష జనతా కూటమి విజయానికి ప్రధాన కారణంగా పరిగణించబడుతుంది, దీని నాయకుడు మొరార్జీ దేశాయ్ మార్చి 24న భారతదేశ నాల్గవ ప్రధానమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు.[4] మొరార్జీ దేశాయ్ 81 ఏళ్ళ వయసులో భారతదేశ ప్రధానమంత్రిగా ఎన్నికైన అతి పెద్ద వ్యక్తి అయ్యాడు.
నేపథ్యం[మార్చు]
ఏక సభ్య నియోజకవర్గాలలో 542 స్థానాలకు నిర్వహించిన ఆరవ సాధారణ ఎన్నికలు 27 భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించాయి. 14వ లోక్‌సభకు 2004 భారత సాధారణ ఎన్నికల వరకు ఈ 542 నియోజకవర్గాలు అలాగే ఉన్నాయి.[5]
ఇందిరా గాంధీ నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్ (ఆర్) ప్రభుత్వం ప్రకటించిన ఎమర్జెన్సీ 1977 ఎన్నికలలో ప్రధాన అంశం. 25 జూన్ 1975 నుండి 21 మార్చి 1977 వరకు జాతీయ ఎమర్జెన్సీ సమయంలో పౌర హక్కులు నిలిపివేయబడ్డాయి. ప్రధాన మంత్రి ఇందిరా గాంధీ విస్తారమైన అధికారాలను చేపట్టారు.
ఆమె తీసుకున్న నిర్ణయానికి గాంధీ చాలా జనాదరణ పొందారు, ఎన్నికల సమయంలో దానికి మూల్యం చెల్లించుకున్నారు. జనవరి 18న గాంధీ తాజా ఎన్నికలకు పిలుపునిచ్చారు. కొంతమంది రాజకీయ ఖైదీలను విడుదల చేశారు . ఆమెను పదవి నుండి తొలగించి కొత్త ప్రధాని బాధ్యతలు చేపట్టే వరకు చాలా మంది జైలులోనే ఉన్నారు. జనవరి 20న నాలుగు ప్రతిపక్ష పార్టీలు, ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) , భారతీయ జనసంఘ్ , భారతీయ లోక్ దళ్, ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీ, జనతా కూటమిగా ఎన్నికలలో పోరాడాలని నిర్ణయించుకున్నాయి. భారతీయ లోక్ దళ్‌కు కేటాయించిన గుర్తును బ్యాలెట్ పేపర్లలో తమ చిహ్నంగా ఉపయోగించుకుంది.[6]
ఎమర్జెన్సీ సమయంలో నిర్బంధ స్టెరిలైజేషన్, రాజకీయ నాయకులను జైలులో పెట్టడం వంటి మితిమీరిన, మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనలను జనతా కూటమి ఓటర్లకు గుర్తు చేసింది.[7] భారతదేశంలో ప్రజాస్వామ్యమా లేక నియంతృత్వమా అనేది ఎన్నికలే నిర్ణయిస్తాయని జనతా ప్రచారం పేర్కొంది. కాంగ్రెస్(ఆర్) తికమకగా కనిపించింది. వ్యవసాయం, నీటిపారుదల శాఖ మంత్రి బాబూ జగ్జీవన్‌ రామ్ ఫిబ్రవరి మొదటి వారంలో పార్టీని విడిచిపెట్టారు. ఎన్నికలకు ముందు జగ్జీవన్‌రామ్‌తో కలిసి అడుగులు వేసిన ఇతర ప్రముఖ కాంగ్రెస్ (ఆర్) నాయకులు హేమవతి నందన్ బహుగుణ, నందిని సత్పతి.
ఫలితాలు[మార్చు]
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| పార్టీ | ఓట్లు | % | సీట్లు | +/- | |
| జనతా పార్టీ | 78,062,828 | 41.32 | 295 | +209 | |
| భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | 65,211,589 | 34.52 | 154 | –198 | |
| కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) | 8,113,659 | 4.29 | 22 | –3 | |
| ఆల్ ఇండియా అన్నా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం | 5,480,378 | 2.90 | 18 | కొత్తది | |
| కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా | 5,322,088 | 2.82 | 7 | –16 | |
| ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం | 3,323,320 | 1.76 | 2 | –21 | |
| భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) | 3,252,217 | 1.72 | 3 | –13 | |
| శిరోమణి అకాలీదళ్ | 2,373,331 | 1.26 | 9 | +8 | |
| రైతులు & వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా | 1,030,232 | 0.55 | 5 | +5 | |
| రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (ఖోబ్రగడే) | 956,072 | 0.51 | 2 | +2 | |
| రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ | 851,164 | 0.45 | 4 | +1 | |
| ఆల్ ఇండియా ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ | 633,644 | 0.34 | 3 | +1 | |
| ఇండియన్ యూనియన్ ముస్లిం లీగ్ | 565,007 | 0.30 | 2 | 0 | |
| కేరళ కాంగ్రెస్ (పిళ్లై గ్రూప్) | 526,937 | 0.28 | 0 | కొత్తది | |
| కేరళ కాంగ్రెస్ | 491,674 | 0.26 | 2 | –1 | |
| జమ్మూ & కాశ్మీర్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ | 483,192 | 0.26 | 2 | కొత్తది | |
| ముస్లిం లీగ్ (ప్రతిపక్షం) | 318,979 | 0.17 | 0 | కొత్తది | |
| సోషలిస్ట్ యూనిటీ సెంటర్ ఆఫ్ ఇండియా | 280,995 | 0.15 | 0 | 0 | |
| విశాల్ హర్యానా పార్టీ | 192,867 | 0.10 | 0 | –1 | |
| రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా | 155,972 | 0.08 | 0 | –1 | |
| ఆల్ ఇండియా జార్ఖండ్ పార్టీ | 126,288 | 0.07 | 1 | 0 | |
| యునైటెడ్ డెమోక్రటిక్ ఫ్రంట్ | 124,627 | 0.07 | 1 | కొత్తది | |
| మహారాష్ట్రవాది గోమంతక్ పార్టీ | 118,748 | 0.06 | 1 | +1 | |
| జార్ఖండ్ పార్టీ | 116,961 | 0.06 | 0 | కొత్తది | |
| మణిపూర్ పీపుల్స్ పార్టీ | 109,130 | 0.06 | 0 | 0 | |
| శోషిత్ సమాజ్ దళ్ (అఖిల్ బహరాతీయ) | 96,753 | 0.05 | 0 | కొత్తది | |
| రివల్యూషనరీ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా | 45,047 | 0.02 | 0 | 0 | |
| త్రిపుర ఉపజాతి జుబా సమితి | 35,916 | 0.02 | 0 | కొత్తది | |
| హిందూ మహాసభ | 35,419 | 0.02 | 0 | 0 | |
| బీహార్ ప్రాంత్ హుల్ జార్ఖండ్ | 27,116 | 0.01 | 0 | 0 | |
| అఖిల భారతీయ రామ్ రాజ్య పరిషత్ | 26,169 | 0.01 | 0 | 0 | |
| ఆల్ ఇండియా లేబర్ పార్టీ | 17,191 | 0.01 | 0 | కొత్తది | |
| అఖిల భారతీయ గూర్ఖా లీగ్ | 12,509 | 0.01 | 0 | 0 | |
| ఆల్ ఇండియా శిరోమణి బాబా జీవన్ సింగ్ మజాభి దళ్ | 5,868 | 0.00 | 0 | కొత్తది | |
| స్వతంత్రులు | 10,393,617 | 5.50 | 9 | –5 | |
| ఆంగ్లో-ఇండియన్లను నియమించారు | 2 | 0 | |||
| మొత్తం | 188,917,504 | 100.00 | 544 | +23 | |
| చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లు | 188,917,504 | 97.25 | |||
| చెల్లని/ఖాళీ ఓట్లు | 5,346,411 | 2.75 | |||
| మొత్తం ఓట్లు | 194,263,915 | 100.00 | |||
| నమోదైన ఓటర్లు/ఓటింగ్ శాతం | 321,174,327 | 60.49 | |||
| మూలం: | |||||
ఓటరు ప్రవర్తన[మార్చు]
భారతదేశంలో అతిపెద్ద రాష్ట్రమైన ఉత్తరప్రదేశ్‌లో జరిగిన ఎన్నికలు, చారిత్రాత్మకంగా కాంగ్రెస్(ఆర్)కి బలమైన కోట, గాంధీకి వ్యతిరేకంగా మారాయి. బలమైన ఐక్య ప్రతిపక్షం ఆవిర్భావం, కాంగ్రెస్(ఆర్)లో అనైక్యత, అలసట, సమర్థవంతమైన ప్రతిపక్షం, ఎమర్జెన్సీ సమయంలో సెన్సార్‌షిప్‌లో ఉన్న మాస్ మీడియాను నియంత్రించడంలో గాంధీ వైఫల్యం వంటి నిర్మాణాత్మక కారణాలను ధనాగరే చెప్పారు. నిర్మాణాత్మక అంశాలు ఓటర్లు తమ మనోవేదనలను వ్యక్తం చేయడానికి అనుమతించాయి, ముఖ్యంగా అత్యవసర పరిస్థితి, దాని అధికార & అణచివేత విధానాలపై వారి ఆగ్రహం. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 'నస్బందీ' (వేసెక్టమీ) ప్రచారం తరచుగా ప్రస్తావించబడే ఒక ఫిర్యాదు. మధ్యతరగతి కూడా దేశవ్యాప్తంగా వాక్ స్వాతంత్య్రాన్ని అరికట్టాలని నొక్కి చెప్పింది.[8]
ఇంతలో కాంగ్రెస్(ఆర్ ) కార్యకర్తలలో క్రమశిక్షణ, కక్షసాధింపు, పార్టీని బలహీనపరిచిన అనేక ఫిరాయింపుల కారణంగా పశ్చిమ బెంగాల్‌లో కాంగ్రెస్( ఆర్) ఆల్ టైమ్ కనిష్ట స్థాయికి చేరుకుంది. ప్రత్యర్థులు కాంగ్రెస్ (ఆర్)లోని అవినీతి సమస్యలను వివరించి తాజా నాయకత్వం కోసం ఓటర్లు ప్రగాఢమైన కోరికను కోరారు. అయితే కాంగ్రెస్(ఆర్) దక్షిణాది రాష్ట్రాలైన తమిళనాడు, కర్ణాటక, కేరళ, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లలో బాగానే సాధించింది. ముంబైలోని అన్ని స్థానాలను జనతా కూటమి గెలుచుకున్నప్పటికీ పశ్చిమ రాష్ట్రాలైన మహారాష్ట్ర, గుజరాత్‌లలో ఫలితాలు మిశ్రమంగా ఉన్నాయి.[9]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ India Archived 21 ఫిబ్రవరి 2012 at the Wayback Machine Inter-Parliamentary Union
- ↑ "INDIA" (PDF). Archived (PDF) from the original on 2 April 2022. Retrieved 23 July 2023.
- ↑ "How Amethi became a Gandhi bastion". The Times of India. 2004-03-28. ISSN 0971-8257. Archived from the original on 23 July 2023. Retrieved 2023-07-23.
- ↑ M.R. Masani, "India's Second Revolution," Asian Affairs (1977) 5#1 pp 19–38.
- ↑ "General Election of India 1977, 6th Lok Sabha" (PDF). Election Commission of India. p. 6. Archived from the original (PDF) on 18 జూలై 2014. Retrieved 13 జనవరి 2010.
- ↑ From FPJ Archives: Emergency impact - Indira Gandhi loses elections, India gets first non-Gandhi PM Archived 3 సెప్టెంబరు 2019 at the Wayback Machine The Free Press Journal, 25 June 2019
- ↑ "INKredible India: The story of 1977 Lok Sabha election - All you need to know". Archived from the original on 27 February 2021. Retrieved 6 December 2020.
- ↑ D.N. Dhanagare, "Sixth Lok Sabha Election in Uttar Pradesh – 1977: The End of the Congress Hegemony," Political Science Review (1979) 18#1 pp 28–51
- ↑ Mira Ganguly and Bangendu Ganguly, "Lok Sabha Election, 1977: The West Bengal Scene," Political Science Review (1979) 18#3 pp 28–53
