?திருநெல்வேலி Tirunelveli Tamil Nadu • భారతదేశం
Paddy Fields around Tirunelveli-Palayamkottai area Paddy Fields around Tirunelveli-Palayamkottai area
Tirunelveli
అక్షాంశరేఖాంశాలు: 8°44′N 77°42′E / 8.73°N 77.7°E / 8.73; 77.7Coordinates: 8°44′N 77°42′E / 8.73°N 77.7°E / 8.73; 77.7
కాలాంశం	భాప్రాకా (గ్రీ.కా+5:30)
విస్తీర్ణం • ఎత్తు	108.65 కి.మీ² (42 sq mi) • 47 మీ (154 అడుగులు)
జిల్లా(లు)	Tirunelveli జిల్లా
జనాభా • జనసాంద్రత	498 (2010 నాటికి) • 3,781/కి.మీ² (9,793/చ.మై)
Mayor	Mr. A.L.Subramanian B.Sc, B.L
కోడులు • పిన్‌కోడు • టెలిఫోను • UN/LOCODE • వాహనం	• 627xxx • +91 (0)462 • INTEN • TN-72
వెబ్‌సైటు: tirunelvelicorp.tn.gov.in

నెల్లై తమిళం: நெல்லைఅని కూడా పిలవబడే తిరునెల్వేలి తమిళం: திருநெல்வேலி, భారత దేశములోని తమిళ్ నాడు రాష్ట్రంలో ఉన్న ఆరవ అతిపెద్ద నగరము. ఇది తురునేల్వేలి జిల్లాకు కేంద్రము కూడా.

తిరునెల్వేలి సాంస్కృతిక పారంపర్యం కలిగిన ఒక ప్రాచీన నగరము. ఇక్కడ అనేక ఆలయాలు, పుణ్యక్షేత్రాలు ఉన్నాయి. తమిళ్ నాడు లోనే అతి పెద్ద శివాలయమైన నేల్లయప్పర్ ఆలయం కూడా ఇక్కడే ఉంది.

భారత ఉపఖండంలో ఉన్న అతి పురాతనమైన నగరాలలో ఒకటిగా తిరునెల్వేలి భావించబడుతుంది. ఈ నగరము యొక్క చరిత్ర 1000 BC నాటిది. ఇది జీవనది అయిన తామిరబరణి నదికి పశ్చిమములో ఉంది. ఈ నగరానికి జంట నగరమైన పాలయంకోట్టై తూర్పు దిశలో ఉంది.

పేరుపొందిన విద్యా సంస్థలకు కూడా ఈ నగరము ప్రసిద్ధి.పాలయంకోట్టైకు "దక్షిణ భారత ఆక్స్ఫోర్డ్" అని కూడా పేరుంది.

చరిత్ర[మార్చు]

నది తీరాలలో ఉన్న పురాతన ఆలయాలు

తిరునెల్వేలి ఒక ప్రాచీన నగరము. 1840 నుండి నగర శివారులో ఉన్న అదిచనల్లూర్ (ప్రస్తుతం ట్యుటికోరిన్ జిల్లాలో ఉంది) లో జరుగుతున్న త్రవ్వకాల ద్వారా ఈ నగరము ప్రాచీనమైనదనటానికి అనేక ఆధారాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. ఈ స్థలములో పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు ఒక కలశముని బయటికి తీశారు. ఇది 500 B.C.^[1] నాటి కాలముకు చెంది ఉండవచ్చని అంచనా. దీంట్లో ఒక పూర్తి మానవ కంకాళము మరియు ప్రాథమిక తమిళ్ బ్రాహ్మి అక్షరాలలోని వ్రాతలు కలిగి ఉన్న మట్టి పాత్రలు ఉన్నాయి. వృద్ధులుని పాతిపెట్టిన ఇతర ప్రాచీన కలశ పాత్రలు కూడా ఇదే జిల్లాలో లభ్యమయ్యాయి.^[2] అస్థికలతో పాటు పొట్టు, బియ్యపు గింజలు, మాడిన బియ్యము, సేల్టులు కూడా లభ్యమయ్యాయి.^[3]

ఈ స్థలములో ఇటీవల జరిపిన త్రవ్వకాలలో, ఇనుప యుగము నకు చెందిన ఒక స్థావరం బయటపడింది. ఇది 3000–3800 సంవత్సరాలు క్రితంనాటిదని క్రొత్త రాతియుగానికి చెందినదని పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు అభిప్రాయపడుతున్నారు.^[4]^[5] తిరునెల్వేలిలో మానవులు 3000 సంవత్సారాలకు పైగా నివసిస్తూ ఉండేవారని దీనివల్ల నిర్ధారణ అవుతుంది. ఇప్పుడు అడిచనల్లుర్లో మరిన్ని త్రవ్వకాలు, పరిశోధనలు జరగబోతున్నాయని ప్రకటించబడింది.^[6]^[7].

అగస్తియర్ మలై అని కూడా పిలువబడే పోతిగై మలై (కొండ) అన్నామలై కొండలలో భాగమైన ఆశాంబు కొండలలో ఉంది. ఈ కొండ తమిళ్ నాడు లోని తిరునేల్వేలో జిల్లాలో దక్షిణ భారతములోని పడమటి కనుమలకు దక్షిణములో ఉంది. అగస్త్య ముని (అగతియర్ లేక అగట్టియర్ అని కూడా వ్రాయబడుతుంది) ఇక్కడే తమిళ భాషని సృష్టించారని కొన్ని కథలు చెపుతున్నాయి. 1,866 మీటర్ల ఎత్తులో ఎగుడుదిగుడుగా ఉండే అశంబు కొండలలో ఇదే అతి ఎత్తైన శిఖరం. పశ్చిమ కొండలోయలలో జీవరాసులలో వైవిధ్యత అత్యధికంగా కలిగి ఉన్న కొండలు ఇవి. అధ్బుతమైన దృశ్యాలు, సుందరమైన అడవులు, జలపాతాలు, ప్రాచీన ఆలయాలుతో పాటు ఈ ప్రదేశపు జీవనాధారం అయిన తామిరబరణి నది వంటివి కలిగి ఉన్న ప్రాంతం ఇది. మహాభారతము [^[8]] ప్రకారం, శివుడు వ్యాసుడు, అగస్త్యుడు అను ఇద్దరు మునులను (ఋషులు) సంస్కృతం మరియు తమిళ్ అనే రెండు దేవ భాషలను సృష్టించమని పంపించటం జరిగింది. మురుగన్ స్వామి అగస్తియర్ కు ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించారు. మురుగన్ స్వామి ఆదేశాల మేరకు అగస్తియర్ ఋషి తమిళ్ భాషని సృష్టించారు. అగత్తియర్ పోతిగైకు వచ్చి, తమిళ సంస్కృతిని స్థాపించారు. తిరునెల్వేలి జిల్లాలో మాట్లాడుతున్న తమిళము ఎంతో స్వచ్ఛమైనదిగా భావించబడుతుంది. శాస్త్రీయ పరిశోధన కొరకు సిద్ధర్ జ్ఞాన కూడం అనే కేంద్రాన్ని స్థాపించిన తరువాత, సంపాదించిన జ్ఞానాన్ని ప్రపంచమంతటా ప్రయాణిస్తూ బోధించి, అగత్తియర్ పోతిగై కొండల లోని దషిణ మేరు అనే స్థలానికి చేరి, విశ్వంలో కలిసి పోయారు. తామిరబరణి నది ఒడ్డున ఉన్న పాపనాశం జలపాతం సమీపంలో ఉన్న ఈ స్థలములో ఆయనకు ఒక ఆలయం నిర్మించబడింది. విశ్వాసపాత్రులైన భక్తులకు అగత్తియర్ ఋషి అప్పుడప్పుడు దర్శనం ఇస్తుంటారని చెప్పబడుతుంది.

తిరునెల్వేలి చరిత్ర గురించి బిషప్ రాబర్ట్ కాల్డ్వెల్ విస్తృతంగా పరిశోధన జరిపారు.^[9] (తిరువ్నేల్వేలోలో 19వ శతాబ్దములో విద్యను ప్రోత్సహించడంలోనూ మరియు మత మార్పిడిలో క్రైస్తవ ప్రచారక వర్గాలు ముఖ్య పాత్ర వహించాయి^[10]^[11])

మనకు తెలిసిన చరిత్ర ప్రకారం, తిరునేల్వేలో పాండ్య రాజుల^[12] క్రింద ఉన్నప్పుడు మంచి ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉండేది. మధురై ప్రథమ రాజధానిగా ఉన్నప్పుడు, తిరునెల్వేలి ద్వితీయ రాజధానిగా ఉండేది. చోళ రాజ్యం లోనూ (c.900–1200),^[13] విజయనగర సామ్రాజ్యం లోనూ ఇది ఒక ముఖ్య నగరముగా ఉండేది. ఆర్కాట్ నవాబ్ లు, నాయక్ ల కాలములో ఈ నగరము ఒక ప్రధాన వాణిజ్య నగరముగా ఉండేది. వీరు తమిళ్ నాడుని పరిపాలించిన వివిధ రాజవంశాలకి చెందినవారు. వారు ఈ నగరాన్ని "నేల్లై చీమై" అని పిలిచేవారు. చీమై అంటే ఒక అభివృద్ధి చెందిన విదేశీ నగరము అని అర్ధం.^[14] 1781లో నాయక్ లు ఈ నగర ఆదాయం మరియు స్థానిక పరిపాలనని బ్రిటిష్ వారికి అప్పగించారు. 1801లో ఈ నగరము బ్రిటిష్ వారు కైవసం చేసుకున్నారు. ఆ తరువాత 1947లో భారత దేశానికి స్వాతంత్రం వచ్చే వరకు వారే ఈ నగరాన్ని పరిపాలించారు.

1801లో ఆర్కాట్ నవాబ్ నుండి అ నగరాన్ని కైవసం చేసుకున్న అనంతరం బ్రిటిష్ వారు ఈ నగరము యొక్క పేరుని తిన్నేవేల్లీ అని ఆంగ్లంలోకి మార్చి, దానిని తిరునెల్వేలి జిల్లా యొక్క ప్రధాన నగరముగా చేశారు. పాలయకార్ల మీద యుద్ధ చర్యలు తీసుకున్నప్పుడు, వారి పరిపాలన మరియు ప్రధాన సైన్య శిబిరమునూ అయిన పాళయంకోట్టై (ఈ పేరుని కూడా ఆంగ్లంలో పాలన్కోట్టా గా మార్చారు) ఉన్నప్పటికీ, వారు ఈ విధముగా చేశారు.

స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత, ఈ రెండు పట్టణాలు ఆ ఆంగ్ల పేర్ల నుండి వాని అసలైన పేర్లకు మార్చుకుని, రెండు నగరాలు కలిసి జంట నగరాలుగా అభివృద్ధి చెందాయి.

ఈ నగరము యొక్క చారిత్రాత్మక పారంపర్యంలో ముఖ్యమైనవి స్వామి నేల్లయప్పర్ ఆలయం మరియు శ్రీ కాందిమతి అంబాళ్ ఆలయం. ఈ రెండూ ప్రాచీన శైవ ఆలయాలు. ఆసియా లోనే రెండవ అతిపెద్ద రెండంచుల వారధి అయిన తిరువళ్ళువర్ వారధి ఇక్కడే ఉంది. ఈ వారధి తిరునేల్వేలో టౌన్ ని జంక్షన్ ను కలుపుతుంది. ప్రతి ఏడాది తమిళ నెల ఆడిలో నేల్లయప్పర్ ఆలయ రథోత్సవం జరుగుతుంది. తిరువరూర్ మరియు శ్రివిల్లిపుత్తుర్ రథాల తరువాత, నేల్లయప్పర్ రథం తమిళ్ నాడులోనే మూడవ అతిపెద్ద ఆలయ రథం . మరియు ఒక స్వర్ణ రథం (నేల్లయప్పర్ ఆలయ స్వర్ణ రథం మొదటి సారి 2009 నవంబరు 2 నాడు నడుపబడింది), తిరుకల్యాణం, కార్తిగై, ఆరుత్ర పండుగ వంటి ముఖ్యమైన పండగ రోజులలో నడుపబడుతుంది.

నగర దృశ్యం[మార్చు]

Panoramic view of Tirunelveli as viewed from the Palayamkottai bank of river Thamirabarani. Sulochana Mudaliar bridge, the 12-arch link between both cities, is on the far right of this Diwali 2009 image.

పదప్రవర[మార్చు]

తిరునెల్వేలి నేల్లై అని కూడా పిలవబడుతుంది. వరి (వరి పొలాలు) తమిళ్ భాషలో "నెల్"గా అనువదించబడుతుంది.

తిరు నెల్ వేలి మరియు నెల్ ఐ, రెండు పేర్లకు నేరుగా వరి పొలాలతో సంబంధము ఉంది.

ఉపగ్రహ చిత్రాలలో కూడా ఈ నగరము చుట్టూ జీవనది అయిన "తామిరబరణి" జీవనది వలన సారవంతమైన వరి పొలాలే కనిపిస్తాయి.^[15] ఈ నది విస్తృతమైన కాలువలు, నీటి మార్గాలు కలిగి వాటి ద్వారా అనేక వరి పొలాలకు సాగు నీరు సరఫరా చేస్తూ, జిల్లా చుట్టూ ఉన్న వరి పంట మీద ఆధారపడిన గ్రామాలకు ఊతమిస్తూ ప్రవహిస్తుంది. ఈ ప్రాంతం ఋతుపవన వర్షాల మీద ఎంతో ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంది.

తిరునెల్వేలి యొక్క పదప్రవరకు పౌరాణిక సంబంధం కూడా ఉంది. ఒక భక్తునికి స్వప్నములో దైవము దర్శనమిచ్చి, అతన్ని కుటుంబంతో సహా తామిరబరణి నది దగ్గర స్థిరపడమని చెప్పారని చెప్పబడుతుంది. ఆ ప్రాంతములో చాలా కాలంగా కరువు ఉండటంతో, అతను ఇతరల నుండి వడ్లని యాచించవలసి వచ్చింది. అతను ఆ వడ్లని ఎండలో ఆరబోసి, ప్రక్షాళన కొరకు నదికి వెళ్ళాడు. తరువాత ఆతను వర్షాని కోసం దేవుడ్ని ప్రార్థించాడు. హటాత్తుగా గాలివాన వచ్చి పెద్ద వర్షం మొదలయింది. ఆతని ప్రార్థన ఫలించినా, తాను ఎండపెట్టిన వడ్లు తడిచిపోతుందనే దిగులు పట్టుకుంది. వెంటనే వాటిని రక్షించుకోవటానికి పరుగుపెట్టాడు. అయితే అక్కడ ఒక అద్భుతాన్ని చూశాడు. ఆతను ఆరపెట్టిన వడ్లు మీద ఒక చుక్క వర్షపు నీరు కూడా పడలేదు. అప్పట్నుండి ఆ నగరము తిరునెల్వేలి అని పిలవబడుతుంది. -- తిరు అంటే గౌరవమైన, 'నెల్' అంటే వడ్లు, వేలి అంటే ఒక రక్షణా కంచ అని అర్ధం. అంటే ఈ నగరము పేరు యొక్క మూలం ఏమంటే, వరి పొలాల యొక్క రక్షణా కంచే వలె ఉన్న నగరము అని.

హల్వా నగరము అని ఈ మధ్య కాలములో తిరునెల్వేలి పిలవబడుతుంది. గోధుమతో తయారు చేసే హల్వా అనే ఒక మిటాయి, దక్షిణ భారత దేశపు రాష్ట్రాలలో ఈ నగరానికి కీర్తి తెచ్చిపెట్టింది.

భౌగోళిక పరిస్థితులు[మార్చు]

తిరునెల్వేలి 8°44′N 77°42′E / 8.73°N 77.7°E / 8.73; 77.7లో ఉంది.^[16] ఈ నగరము సగటు ఎత్తు 47 మీటర్లు msl (154 ft) . డెక్కన్ పీఠభూమి యొక్క దక్షిణపు కోణంలో ఈ నగరం ఉంది. భారతదేశం యొక్క ఉత్తర బాగాన్ని దక్షిణ బాగాన్ని కలిపే (కాశ్మీర్ నుండి కన్యాకుమరి) దేశీయ రహదారి No 7 లో తిరునెల్వేలి ఒక ముఖ్యమైన జంక్షన్. ఈ నగరానికి సమీపంలో ఉన్న కొన్ని ప్రధాన పట్టణాలు: ఉత్తరములో గంగైకొండాన్, తూర్పులో ట్యుటికోరిన్, పశ్చిమములో అలాంగులం, నైరుతిలో కలక్కాడ్ మరియు దక్షిణములో నంగునేరి. ఈ నగరానికి పశ్చిమములో కేరళ రాష్ట్రం మరియు మన్నార్ గల్ఫ్, విరుధునగర్, తూతుకుడి, కన్నియకుమారి జిల్లాలు ఉన్నాయి.^[17] తామిరపరణి నది నగరాన్ని దాదాపు రెండు భాగాలుగా విడదీస్తుంది. ఒకటి తిరునెల్వేలి ప్రాంతం అయితే మరొకటి పాలయంకొట్టై ప్రాంతం. నైనార్ సరస్సు మరియు ఉడయర్పెట్టి సరస్సు నగరములోని ముఖ్య సరస్సులు. మూడు నదులు (చిట్రారు, తామిరబరణి మరియు కొతండరామ నది) సివలై అనే స్థలములో కలుస్తాయి. అందువల్ల ఈ ప్రాంతం చాల సారవంతమైనది. ఈ ప్రాంతానికి అత్యంత సమీపంలో ఉన్న పట్టణము, అలంగారపేరి.

వాతావరణం[మార్చు]

అగస్తియమలై కొండలు తిరునెల్వేలిలో నైరుతి రుతుపవనాల ప్రభావం లేకుండా ఆపి, ఒక వర్ష-రహిత ప్రాంతాన్ని సృష్టిస్తుంది.

తిరునేల్వెల్లిలో సామాన్యంగా వేడిగా,తేమగా ఉండే ఉష్ణవాతావరణం ఉంటుంది.^[18]. వేసవిలో (మార్చి నుండి జూన్) సగటు ఉష్ణోగ్రత 23 డిగ్రీల నుండి 36 డిగ్రీల సెల్సియస్ వరకు మరియు సంవత్సరములోని మిగిలిన భాగములో 18 నుండి 30 డిగ్రీల సెల్సియస్ వరకు మార్పు చెందుతూ ఉంటుంది. వార్షిక వర్షాభావం సుమారుగా 680 మిల్లీమీటర్లు ఉండి, అందులో అధిక భాగం అక్టోబరు నుండి డిసెంబరు మాసాల మధ్యలో ఈశాన్య ఋతుపవనాల ద్వారా సంభవిస్తుంది. ఆ జిల్లా యొక్క ఆర్థిక పరిస్థితి వ్యవసాయం పైనే ప్రధానంగా ఆధారపడి ఉండటంతో, ఋతుపవానాల కారణాన సంభవించే వర్షాలలో మార్పులు లేక తామరభరణి నది వరదల ఆ ప్రాంత ప్రజల యొక్క మనుగడపై వెనువెంటనే ప్రభావం చూపుతాయి.

ఈ ప్రాంతము యొక్క నమోదు చేయబడిన చరిత్ర ప్రకారం ఇక్కడ ఎప్పుడూ భూకంపాలు రాలేదు. అయినప్పటికీ ఋతుపవనాల వలన వరదలూ, తుఫానులూ సంభవించిన సందర్భాలు కొన్ని ఉన్నాయి.

జనాభా గణన[మార్చు]

As of 2001^[update] భారత జనాభాగణన,^[19] తిరునేల్వెల్లిలో 411,298 మంది జనాభా ఉండేవారు. జనాభాలో 53% పురుషులు కాగా, మిగిలిన 47% స్త్రీలు ఉన్నారు. మనాలి యొక్క సగటు అక్షరాస్యత రేటు 74%, ఇది జాతీయ సగటు 59.5% కంటే ఎక్కువ: పురుషులలో అక్షరాస్యత 80%, మరియు స్త్రీలలో అక్షరాస్యత 63%. సేలంలో 10% జనాభా 6 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయసు కలిగినవారు. మునిసిపల్ కార్పరేషన్ లలో తిరునెల్వేలిలో లింగ నిష్పత్తి మహిళలు వైపు ఎక్కువగా మొగ్గు చూపిస్తుంది. ప్రతి 1000 పురుషులకు 1024 మహిళలు ఉన్నారు.^[20] అర్బన్ యాగ్లోమరేషన్ యొక్క పెరుగుదల 20.22%గా ఉంది.^[21]

నగరాన విస్తీరణ 128.65 km². ఈ నగర జనాభా సాంద్రత 1971 లో 2218/km² నుండి 2001 లో 3781/km²కి పెరిగింది. 2001 జనాభా గణన ప్రకారం వికలాంగుల సంఖ్య 1308246 గా నమోదు అయింది. వీరిలో 645142 మంది పురుషులు కాగా 663104 మంది మహిళలు. నగర జనాభాలో హిందువులు ఎక్కువ మంది ఉన్నారు. తరువాత ముస్లిములు, ఆ తరువాత క్రైస్తవులు ఉన్నారు. నగరములో ముఖ్యంగా మాట్లాడే భాష తమిళ్. ఆంగ్ల భాష వాడకం ఇతర నగరాలతో పోల్చుకుంటే సర్వసాధారణమే. అధికార వ్యవహారాల్లోనూ, విద్యా సంస్థలలో అధిక భాగంలోనూ బోధనా మాద్యమముగా ఆంగ్లమే ఎక్కువగా వాడబడుతుంది. ఈ ప్రాంతములో మాట్లాడే తమిళ్ యాస చాల స్పష్టంగా ఉండి, తమిళ్ నాడు అంతటా చాలా ప్రాచుర్యం పొందింది.

Projected Population భవిష్యతు జనాభా అంచనా

సంవత్సరం	జనాభా	రకం	మూలము
1991	345,772	జనాభా గణన	అధికారిక
2000	431,603	జనాభా గణన	అధికారిక
2009	431,603	597,979	^[22]

నం.	ప్రదేశం	జనాభా స్థానం	UA లో స్థానం	మూలము
1	ప్రపంచం	N/A	N/A	N/A
2	ఆసియా	440	400	^[23]^[24]
3	భారతదేశం	89	87	^[25]^[26]
4	తమిళనాడు	6	7	^[27]^[28]

ఆర్థిక వ్యవస్థ[మార్చు]

తిరునెల్వేలి జిల్లా వ్యవసాయం మీద ఆధారపడిన ఆర్థిక వ్యవస్థ కలిగి ఉంది. ఇక్కడ ప్రజలుమసాలా దినుసులు, సంభారాలు (కంబు, రాగి వంటివి), వేరుశనగ, పప్పు దినుసులు, నువ్వులు, కొబ్బరి, మిరప, నీలిమందు మరియు ప్రత్తి పంటలు పండిస్తున్నారు. సున్నపురాయి, సల్ఫైడ్ లు, ఇల్మేనైట్-గార్నేట్ ఇసుక వంటి ఖనిజ వనురులు ఈ ప్రాంతములో ఎక్కువగా లభిస్తాయి.^[29] తిరునెల్వేలి నగరములో [2]^{[permanent dead link]} సిమెంట్ కర్మాగారాలు, ప్రత్తి వస్త్ర మిల్లులు, స్పిన్నింగ్ మిల్లులు, నేత మిల్లులు, బీడీ (పొగాకు) సంస్థలు, ఉక్కు వస్తువుల పరిశ్రమలు వంటివి అనేకం ఉన్నాయి. NELSIA (నెల్లై చిన్న తరహా పరిశ్రమల సంఘం) సహాయంతో నడుస్తున్న అనేక ఔత్సాహిక చిన్న తరహా పరిశ్రమలు ఉన్నాయి. తోళ్ళని పదును చేసే చిన్న తరహా కర్మాగారాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి. ఇవే కాకుండా, కొన్ని చిన్న తరహా ఇటుక బట్టీలు, నూనె మిల్లులు కూడా ఈ పారిశ్రామిక ప్రాంతములో ఉన్నాయి.

తిరునెల్వేలి నగరములో ఉన్న మధ్య తరగతి జనాభాలో అనేక మంది ప్రభుత్వ ఉద్యోగులుగాను, ఉపాధ్యాయులుగాను, ఆచార్యులుగాను విద్యా సంస్థలలో పనిచేస్తున్నారు. తమిళ నాడు లోని ఇతర నగరాలతో పోల్చుకుంటే, ఈ నగరములో జీవనానికి ఖర్చు తక్కువ. ఆహార పదార్ధాలు అందుబాటు ధరలలోనే తేలికగా లభ్యమవుతాయి. ఇటీవల, తిరునెల్వేలి మరియు ట్యుటికోరిన్ జిల్లాలలో రూ.2500 కోట్ల పెట్టుబడితో ఒక టైటానియం డయాక్సైడ్ కర్మాగారాన్ని స్థాపించడానికి టాటా గ్రూప్ సంతకం చేసింది. ఈ పధకం 1000 మందికి పైగా నేరుగాను, 3000 మందికి పరోక్షంగాను ఉద్యోగ అవకాశాలు కల్పిస్తుందని భావిస్తున్నారు.

పరిపాలన[మార్చు]

నగర అధికారులు (సెప్టెంబర్ 2009 నాటికి)

మేయర్	ఏ.ఎల్.సుబ్రమణియన్ (ద్రావిడ మున్నేట్ర కళగం (DMK))
డెప్యూటీ మేయర్	కే.ముత్తురామలింగం (DMK)
కలెక్టర్	జయరామన్ I.A.S
పోలిస్ కమిషనర్	మంజునాథ I.P.S
MLA (తిరునెల్వేలి)	ఎన్.మలై రాజా (DMK)
MLA (పాలయంకోట్టై)	టి.పి.ఎం.మొహిదీన్ ఖాన్ (DMK) జిల్లా మంత్రి - డా.పూంగోతై అలడి అరుణ (DMK)
పార్లిమెంట్ సభ్యుడు	రామ సుబ్బు (ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (INC))

నగరంలోని మొత్తం ఓటర్ల సంఖ్య '

వార్డ్ ల సంఖ్య	55.
మొత్తం జనాభా	411,832
పురుషుల జనాభా	203,232
స్త్రీల జనాభా	208,599

తిరునెల్వేలి శాసన సభ నియోజకవర్గం, తిరునెల్వేలి (లోక్ సభా నియోజకవర్గం)లో భాగము.^[30] ఈ నగరము ఒక మునిసిపల్ కార్పోరేషన్ మరియు జిల్లా హెడ్ క్వార్టర్స్. ఈ నగరానికి ఒక మేయర్, డెప్యూటీ మేయర్, ప్రజలచే ఎన్నుకోబడిన అనేక వార్డ్ కౌన్సిలర్ లు మరియు నగర పాలనకు జిల్లా కలెక్టర్ నేతృత్వంలో ఒక కార్పోరేషన్ కమిషనర్ ఉన్నారు. 2001 జనాభా గణాంకాల ప్రకారం తిరునెల్వేలి నగర కార్పోరేషన్ యొక్క మొత్తము జనాభా 411,832. పురుషులు - మహిళలు నిష్పత్తి మహిళల వైపు ఎక్కువ మొగ్గు చూపుతుంది. ఇదే రీతిలో, తిరునెల్వేలిలోని ఉద్యోగస్థులలో, ఉపాధ్యాయుల నుండి యాజమాన్య స్థాయి వరకు, మహిళలే ఎక్కువ మంది ఉన్నారు.

రవాణా[మార్చు]

దక్షిణ తమిళ నాడు లోని ఒక ప్రధాన నగరము కావడంతో, తిరునెల్వేలిలో ఒక విస్తృతమైన రవాణా వ్యవస్థ ఉంది. ఈ నగరమునుండి ఇతర ప్రధాన నగరాలతో రోడ్, రైల్ మరియు విమాన మార్గాల ద్వారా మంచి రవాణా సౌలభ్యాలు ఉన్నాయి.

రోడ్లు/రహదారులు[మార్చు]

ఈ నగరము NH 7 ప్రక్కన నెలకొని, మధురైకి దక్షిణాన 150 కిమీ దూరములోను, కన్యాకుమారికి ఉత్తరాన 80 కిమీ దూరములోను ఉంది.

NH 7 యొక్క పొడిగించబడిన రహదారి అయిన NH 7A పాలయంకోట్టైను ట్యుటికోరిన్ పోర్ట్ ను కలుపుతుంది. ప్రస్తుతం 4 లేన్ల ట్రాక్ నిర్మాణంలో ఉంది. NH7A భాగం దాదాపు ముగింపు దశలో ఉంది. మధురై నుండి తిరునెల్వేలికు రోడ్ ద్వారా మూడు గంటలు మరియు నాగర్కోవిల్ నుండి గంటన్నర సమయం పడుతుంది. ప్రధాన రహదారుల ద్వారా తిరునెల్వేలి నుండి కొల్లం, తిరుచెందూర్, రాజపాలయం, శంకరంకోవిల్, అంబాసముద్రం, నాజరత్ కు వెళ్లవచ్చు.

బస్సు స్టాండ్ లు[మార్చు]

ప్రధాన మోఫుసిల్ బస్ స్టాండ్ వేంతాన్కుళంలో ఉంది. ఈ బస్సు స్టాండ్ ప్రజల సౌకర్యార్దం 2003లో తెరవబడింది. నగరానికి వచ్చే మరియు నగరము నుండి బయటికి వెళ్ళటానికి బస్సులు క్రమబద్దంగా ఉన్నాయి. నగరము లోపల తిరిగే స్థానిక బస్సులకు ఇతర బస్సు స్టాండ్ లు రెండు ఉన్నాయి. జంక్షన్ (నెల్లై సంతిప్పు పెరుంతు నిలయం) బస్సు స్టాండ్ మరియు పాలయ్ బస్సు స్టాండ్ (పాలయ్ పెరుంతు నిలయం). ఇరవై నాలుగు గంటలూ నగరములో సంచరించటానికి వీలుగా ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ బస్సులు నడపబడుతున్నాయి.

తిరునెల్వేలి నుండి అనేక ప్రాంతాలకు రాష్ట్రము లోపల మరియు రాష్ట్రాల మధ్య తిరిగే బస్సు రవాణా వ్యవస్థ ఉంది. ఇరవై నాలుగు గంటలూ ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ బస్సులు మంచి పరస్పర సహకారముతో నగరములో తిరుగుతున్నాయి. TNSTC (తమిళ నాడు స్టేట్ ట్రాన్స్పోర్ట్ కార్పరేషన్), మధురై డివిషన్ యొక్క తిరునెల్వేలి సబ్-డివిషన్, నగరము యొక్క రోడ్ రవాణా అవసరాలని స్థానిక మరియు మోఫసిల్ (నగర బయిట ) బస్సులు నడపడం ద్వారా తీరుస్తుంది.

TNSTC (తమిళ నాడు స్టేట్ ట్రాన్స్పోర్ట్ కార్పోరేషన్), మధురై డివిషన్ యొక్క తిరునెల్వేలి సబ్-డివిషన్, జిల్లా యొక్క రోడ్ రవాణా అవసరాలని స్థానిక మరియు మోఫసిల్ (నగరము వెలుపలకు) బస్సులను ఒక ఒరవడిలో నడపటం ద్వారా తీరుస్తుంది. స్టేట్ ఎక్స్‌ప్రెస్ బస్ కార్పోరేషన్ (SETC), చెన్నై, బెంగుళూరు, సేలం, కోయంబతూర్, తిరుపూర్, నాగాపట్టినం, ఈరోడ్, విల్లుపురం, తిరుపతిలకు బస్సులు నడుపుతుంది.

క్రొత్తగా తిరునెల్వేలి TNSTC డివిజన్ త్వరలోనే ప్రారంభింపబడుతుంది. ఈ నగరములో సగాని కంటే తక్కువ ఎత్తులో ఉన్న నేల భాగం కలిగిన బస్సులు ఇరవై నాలుగు నగర పరిధులలో తిరుగుతున్నాయి. తమిళ నాడులో సగాని కంటే తక్కువ ఎత్తులో నేల భాగము కలిగిన ఉన్న బస్సులను కలిగిన నగరాలలో ఇది కూడా ఒకటి.

రైల్వేలు[మార్చు]

తిరునెల్వెలి జంక్షన్ (TEN), ఎత్తైన ముందు భాగంతో కూడిన ఒక రాజసము ఉట్టిపడే భవనము ఉంది. ఇది భారత దేశములో పురాతనమైన మరియు ప్రసిద్ధ రైల్వే స్టేషను లలో ఒకటి. ఇది తమిళ నాడులోని చాలా రద్దీగా ఉండే మరియు ముఖ్యమైన రైల్వే స్టేషను లలో ఒకటి.^[31]^[32]

దస్త్రం:Tirunelvelijn.jpg

తిరునెల్వేలి Jn.కు వికిపేడ్ సవరణ

నాలుగు దిశలలో ఉన్న ప్రధాన నగరాలకు ఇక్కడి నుండి రైళ్లు ఉన్నాయి. ఉత్తర దిశలో మదురై/శంకరన్ కోవిల్, దక్షిణ దిశలో నాగర్కొయిల్, పశ్చిమలో తెన్కాసి/కొల్లం మరియు తూర్పులో తిరుచెందూర్ కు రైళ్లు ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషనులో కంప్యుటరీకరణ చేయబడిన టికట్ బుకింగ్ మరియు రైళ్ల రాక పోకల వివరాలు తెలుసుకోవడానికి టచ్ స్క్రీన్ వంటి సదుపాయాలు ఉన్నాయి. జంక్షన్ స్టేషనులో రద్దీ తగ్గించడానికి పాలయంకోట్టైలో కంప్యుటరీకరణ చేయబడిన టికట్ బుకింగ్ కేంద్రం ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రతిపాదించబడింది.

విమానాశ్రయం[మార్చు]

తిరునెల్వెలికి అత్యంత సమీపంలో ఉన్న విమానాశ్రయం తిరునెల్వేలి నగరానికి తూర్పున 22 కిమీ దూరములో తూతుక్కుడి జిల్లాలో ఉన్న వాగైకులం లోని ట్యుటికోరిన్ విమానాశ్రయం (TCR). ఎయిర్ డెక్కాన్ మరియు కింగ్ ఫిషర్ రెడ్ సంస్థలు చెన్నైకు రోజూ విమానాలు నడుపుతున్నాయి. మధురై విమానాశ్రయం మరియు తిరువనంతపురం విమానాశ్రయం రోడ్ మార్గములో 150 కిమీ దూరములో ఉంది. నగరానికి 22 కిమీ ఉత్తర దిశలో గంగైకొండాన్ లోని ఒక విమానాశ్రయంలో ఒక రన్వే నిరుపయోగంగా ఉంది. గంగైకొండాన్లో IT పార్క్ స్థాపించన తరువాత ఈ విమానాశ్రయం లోని రన్వే వాడబడుతుంది.^[33]

== మీడియా మరియు కమ్యూనికేషన్==

తిరునెల్వేలి జిల్లా కేంద్రముగా ఉన్నందున, వినోదాలకు సంబంధించిన అనేక కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. ప్రతి సంవత్సరమూ జరుగుతున్న ప్రభుత్వ ఎగ్జిబిషన్ కు వేలాది మంది జనము తిరునెల్వేలి నుండి మరియు చుట్టు ప్రక్కల నుండి సందర్శించటము ప్రసిద్ధ అక్కర్షణ. ఇతర పెద్ద వినోద కార్యక్రామాలలో ఏటా జరిగే సర్కస్ కూడా ఉంది. ఈ సర్కస్ కు పెద్ద ఎత్తున జనం వస్తారు. అనేక రాష్ట్రీయ మరియు దేశీయ స్థాయి క్రీడా కార్యక్రమాలు VOC మైదానం లోను అన్నా స్టేడియం లోనూ జరుగుతాయి.

చలనచిత్ర థియేటర్ లు[మార్చు]

దస్త్రం:CentralTheatreTvli.jpg

తిరునెల్వేలి టౌన్ లోని సెంట్రల్ థియేటర్

తిరునేల్వేలోలో అనేక చలనచిత్ర థియేటర్ లు ఉన్నాయి. వీటిలో అనేకము ఆర్ట్ డేకో శైలిలో నిర్మించబడ్డవి. ఇవి తిర్నేల్వేలిలోని ప్రసిద్ధ స్థలాలు. బాంబే థియేటర్, పూర్ణకళ, పార్వతి, పెరిన్బవిలాస్, రామ్, ముతరం తిరునేల్వేలిలో ఉన్న కొన్ని ప్రసిద్ధ థియేటర్ లు. తిరునెల్వేలిలో ఈ మధ్యకాలములో నిర్మించబడినవానిలో అత్యుత్తమ థియేటర్ బహుశా బాంబే థియేటర్ యే. తిరునెల్వేలి టౌన్ మరియు జంక్షన్ కు మధ్య ఉన్న కొన్ని పాత థియేటర్ లు సెంట్రల్, రత్న మరియు పార్వతి.

ముద్రణ[మార్చు]

నగరములో ప్రచురించబడుతున్న ప్రాధనమైన తమిళ వార్తాపత్రికలు వణక్కం ఇండియా,"[3]దిన తంతి, దిన మలర్, దినకరన్, దిన మణి, దిన వెల్, తమిళ్ సుడర్, కతిరవన్, తమిళ్ మురసు, మాలై మలర్', మాలై మురసు. ది హిందూ ఎక్కువగా చదవబడుతున్న ఆంగ్ల దినపత్రిక.

=[మార్చు]

స్థానిక కేబుల్ టెలివిజన్ === ఎయిర్ మీడియా నెట్వర్క్, కరణ్ TV, సత్య, కృష్ణ TV లు స్థానిక కేబిల్ టెలివిజన్ నెట్వర్క్ లు.

రేడియో స్టేషను లు[మార్చు]

సన్ నెట్వర్క్ కు చెందిన సూర్యన్ FM (93.5 MHz ఫ్రీక్వన్సి), మాలై మలర్ గ్రూప్ కు చెందిన హలో FM (106.5 MHz ఫ్రీక్వన్సి), భారత ప్రభుత్వం నడుపుతున్న తిరునెల్వేలి వానోలి నిలయం (అల్ ఇండియా రేడియో) నగరములో ఉన్న రేడియో స్టేషను లు. భారత దేశములో FM స్టేషను ఉన్న 40 నగరాలలో తిరునెల్వేలి ఒకటి. FM తిరునెల్వేలి ద్వారా దూర విద్యా ప్రసంగాలని (గ్యాన్ వాని అనే పేరుతొ) ప్రసారణ చేయడానికి ()IGNOU ప్రణాళిక వేస్తుంది.

క్రీడలు[మార్చు]

హాకి, కబాడీ, వాలిబాల్, కో-కో వంటి అనేక క్రీడా పోటీలు అన్నా స్టేడియం మరియు VOC మైదానాలలో జరుగుతాయి. ఈ రెండూ పాలయంకొట్టైలో ఉన్నాయి. ఈ రెండు మైదానాలని పాఠశాల విద్యార్థులు తమ విశ్రాంతి సమయములో సెలవు దినాలలో క్రికట్ ఆడటానికి ఉపయోగిస్తున్నారు. ఒక మంచి పబ్లిక్ స్విమ్మింగ్ పూల్ మరియు మంచి నిర్వాహణ కలిగిన ఒక హాకీ మైదానం మొదలగు సౌలభ్యాలు పాలయంకొట్టై లోని అన్నా స్టేడియంలో ఉన్నాయి.

మతం[మార్చు]

తిరునెల్వేలికి మంచి మతపరమైన వారసత్వం ఉంది. నగరము యొక్క మూలాలకు హిందూ పురాణాలతో సంబంధం ఉన్నప్పటికీ, తిరునెల్వేలి అనేక మతాలవారు కలిసి మెలిసి నివసిస్తున్న నగరం. హిందూయిజం, క్రిస్టియానిటీ, [[ఇస్లాం{/౦ {0}జైనిసం]] వంటి ప్రధాన మతాలను పాటిస్తున్న వారు ఇక్కడ ఉన్నారు. అందువలన ఈ నగరములో అన్ని మతాలవారి ప్రార్థనా మందిరాలు ఉన్నాయి. వాటిలో నేల్లయప్పర్ ఆలయం మరియు కాథడ్రల్ చారిత్రిక ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉన్నాయి. తిరునెల్వేలిలో మేలపాలయం, పాలయంకొట్టై వంటి ప్రాంతాలలో మామూలు కంటే ఎక్కువ ఒక మతం వారే ఉన్నారు. మేలపాళయంలో ముస్లిములు ఎక్కువ ఉండగా, పాలయంకొట్టైలో క్రైస్తవలు మరియు క్రైస్తవ విద్యా సంస్థలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. 17వ మరియు 18వ శతాబ్దాలలో పాలయంకొట్టై ఒక క్రైస్తవ మిషనరీ కేంద్ర స్థావరంగా ఉండేది.

నెల్లయప్పర్ ఆలయం[మార్చు]

నేల్లయప్పర్ గోపురం

నేల్లయప్పర్ ఆలయం తమిళనాడు లోని శివాలయాలలో అతి పెద్ధవానిలో ఒకటిగా ప్రసిద్ధి చెందింది.సంప్రదాయానికి మరియు అధ్బుతమైన శిల్పకళకు పేరుపొందింది. ఈ ఆలయం తిరునెల్వేలి పట్టణంలో, నగరము మధ్యలో ఉండి, రైల్వే స్టేషను నుండి 2 కిమీ దూరములో ఉంది. ఇది దేవి పార్వతి మరియు భగవానుడు శివుడు ఇరువురికీ అంకితం చేసిన జంట దేవాలయము. చాలా దూరము నుండి కూడా గోపురాల (స్తంభాలు) స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. రెండు గోపురాలు ఆగమ శాస్త్రాలలో వివరించిన నిబంధనల మేరకు రామ పాండ్యన్ చే నిర్మించబడ్డాయి. అరుదైన నగలు, గోల్డెన్ లిలి టాంక్, మ్యుసికల్ పిల్లర్ లు, వేయి స్థంబాల మంటపం వంటివి చూడదగిన ప్రదేశాలు. ఈ ఆలయం 700 AD నాటిది. ఈ ఆలయంలో 950 AD నాటి శిలా శాసనాలు ఉన్నాయి. ఇక్కడ శివుడుకి, ఆయన భార్య అయిన పార్వతికి పాండ్యన్ రాజులు కట్టించిన రెండు వైవిధ్యమైన ఆలయాలు ఉన్నాయని నమ్ముతారు. ఈ రెండు ఆలయాలను కలిపే సంగిలి మండపం అనే ఒక పెద్ద డాబా 17వ శాతాబ్దములో కట్టబడింది. గోపురాలు కూడా 17వ శతాబ్దాల ప్రారంబములో కట్టబడినవి. విష్ణు మరియు అగస్త్య ఇద్దరు శివుడుని ఇక్కడే దర్శించినట్టు నమ్మబడుతుంది.

నేల్లయప్పర్ ఆలయము యొక్క స్వర్ణ రథం

నేల్లయప్పర్ ఆలయ రథం సుమారుగా 400 టన్నులు బరువు ఉంటుంది. ఇది తమిళనాడులో మూడవ పెద్ద రథం. దక్షిణ భారతదేశములో మనుషులతో లాగబడే అతిపెద్ద రథమని చెప్పబడుతుంది. ఈ రథము యొక్క ఆక్సిల్ బ్రిటిష్ నాటి కాలములో ఉక్కుతో తయారు చేయబడింది. ఇటీవల, వయస్సు మీరుతున్న చక్క చక్రాలకు అదనపు బలంగా ఉండటానికి ఉక్కు రిమ్ములను కూడా అమర్చారు. ఈ ఆలయములో జరపబడుతున్న ప్రసిద్ధ ఉత్సవం, ఆని రధోత్సవం . ఐదు రథాలు (వినాయకుడు, మురుగన్, నేల్లయప్పర్, కాంతిమతి, సందికేస్వరర్) ఈ నగరములో ఒక ముఖ్య స్థలం.

7వ శతాబ్దములో పరిపాలించిన నిన్డ్రసీర్ నెడుమారన్ (நின்றசீர் நெடுமாறன்), ఆలయము యొక్క ముఖ్య భాగాలను నిర్మించడం మరియు పునః నిర్మాణం చేయడానికి సహాయపడ్డారు. 1756లో తిరువెంగడకృష్ణ ముదలియార్ మండపం ప్రక్కన రూపొందించిన ఒక సుందరమైన తోట, అనేక రంగురంగుల సువాసన పువ్వులతో సందర్శకులను ఆహ్వానిస్తుంది. 100 స్థూపాలు కలిగిన వసంత మండపం ఈ తోట మధ్యలో ఉంది.

శ్రీ వరదరాజ పెరుమాళ్ ఆలయం[మార్చు]

శ్రీ వరదరాజ పెరుమాళ్ కోవిల్, తిరునెల్వేలి జంక్షన్ లో జీవనది అయిన తామిరబరణి (தாமிரபரணி) తీరంలో ఉంది. ఇది ఒక పురాతనమైన మరియు ప్రసిద్ధమైన విష్ణు ఆలయం.

మేల తిరువెంకటనాతపురం ఆలయం[మార్చు]

మేల తిరువెంకటనాతపురం ఆలయం తిరునెల్వేలికి నైరుతి దిశలో 7-10 కిమీ దూరములో జీవనది అయిన తామిరబరణి తీరంలో ఉంది. తిరునన్కోవిల్ అని కూడా పిలవబడే ఈ ఆలయంలో శ్రీనివాస స్వామి కొలువు ఉన్నారు.

హొలీ ట్రినిటీ కాథడ్రల్[మార్చు]

పాలయంకొట్టైలో ఉన్న హొలీ ట్రినిటీ కాథడ్రల్ 1826లో రేవ్. CTE రేనియస్ - తిరునెల్వేలి అపొసిల్ (చార్లెస్ తియోఫిలస్ ఇవాల్డ్ రేనియస్) నీర్మింఛిన ఒక పెద్ద, సుందరమైన మరియు సొగసైన చర్చి. 30 జనవరి 1836 నాడు బిషప్ కోరీ దీనికి హొలీ ట్రినిటీ చర్చి అని పేరు పెట్టారు. బిషప్ స్టీఫన్ నీల్ ఈ చర్చి స్థాయిని కాథడ్రల్ కు పెంచారు. ఈ కట్టడానికి అనేక మార్పులు చేర్పులు చేయబడ్డాయి. తరువాత సంవత్సరాలలో తయారైన అతిపెద్ద కాథడ్రల్ కు ఈ చర్చి ఒక ముఖ్య కేంద్రంగా ఇప్పటికి ఉంటుంది.

విద్య[మార్చు]

తిరునెల్వేలి జిల్లా, ముఖ్యంగా పాలయంకొట్టై, దక్షిణ భారత ఆక్స్ఫోర్డ్ అని పిలవబడుతుంది. దీనికి కారణం, నగరములో ఉన్న ఉన్నతమైన విద్యాసంస్థలు. రాష్ట్రము యొక్క అధికార గేయం అయిన తమిళ్ తాయ్ వాళ్తు వ్రాసిన ప్రసిద్ధ కవి పేరుని మనోన్మణియం సుందరనార్ యూనివర్సిటీకి పెట్టారు. ఈ విశ్వవిద్యాలయంలో 24 కంటే ఎక్కువ విభాగాలు ఉన్నాయి. క్రిమినాలజి, క్రిమినల్ జస్టిస్ వంటి విశేష కోర్సులు ఈ విశ్వవిద్యాలయంలో బోధించబడుతున్నాయి. ప్రస్తుతం ప్రొఫ్.ఆర్.టి.సభాపతి మోహన్ దీనికి ఉప-కులపతిగా ఉన్నారు.

తిరునెల్వేలి మెడికల్ కాలేజీ - ఆడిటోరియం

తమిళనాడు రాష్ట్ర దక్షిణ ప్రాంతాలలో సాంకేతిక విద్యారంగంలో నాణ్యత పెంచడానికి 2007లో అన్నా యూనివెర్సిటీ తిరునెల్వేలి స్థాపించబడింది. అనేక రకాల ఇంజనీరింగ్ మరియు టెక్నాలజీ కోర్సులని అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ మరియు పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ స్థాయిలో ఈ విశ్వవిద్యాలయం అందిస్తుంది. పాలయంకొట్టై సమీపంలో ఒక అతి ఆధునిక కాంపస్ లో పరిశోధనా సదుపాయాలు స్థాపించబడుతున్నాయి. ఐన్స్టీన్ కాలేజీ అఫ్ ఇంజనీరింగ్, తిరునెల్వేలిలో సర్.సి.వి.రామన్ నగర్ లో ఉంది.

నగరములో వైద్యము, చట్టము, ఇంజనీరింగ్, ఆర్ట్స్, ఫార్మసెటికల్ మరియు ఫిసియోథెరపి రంగాలలో అనేక ప్రతిష్ఠాత్మకమైన ఆనాటి ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ కళాశాలలు ఉన్నాయి. తిరునెల్వేలి మెడికల్ కాలేజీ^[34] మరియు గవర్నమెంట్ కాలేజీ అఫ్ ఇంజనీరింగ్, తిరునెల్వేలి^[35] తమిళనాడు ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో నడపబడుతున్న వృత్తి విద్యా కళాశాలలు. జస్యూట్స్ లు నడుపుతున్న St.జేవియర్స్ కాలేజీ, CSI డయోసీస్ నడుపుతున్న St.జాన్స్ కాలేజీ మరియు సారా టకర్ కాలేజీ, MDT హిందూ కాలేజీ మరియు సదకతుల్ల అప్పా కాలేజీ, నగరములోని కొన్ని ప్రసిద్ధ ఆర్ట్స్ కళాశాలలు. St.సేవియర్స్ కాలేజీ, పాలయంకొట్టై, అతి శీఘ్రంగానే స్వాధికార హొదా సంపాదించిన కొన్ని కళాశాలలో ఒకటి. ఈ కళాశాలలో చదివిన అనేక మంది పూర్వ విద్యార్థులలో, వైకో, పీటర్ అల్ఫోన్స్, అరుణాచలం (పూర్వ కాబినెట్ మంత్రి) వంటి రాజకీయవేత్తలు ఉన్నారు.

తిరునెల్వేలిలో ఉన్న కొన్ని ఉన్నత పాఠశాలలు: జయేంద్ర గోల్డెన్ జూబిలీ, జయేంద్ర సిల్వర్ జూబిలీ, పుష్పలత స్కూల్, రోజ్ మేరీ స్కూల్స్, బెల్ స్కూల్, MDT హిందూ కాలేజీ స్కూల్ (ప్రసిద్ధ తమిళ కవి భారతియార్ చదివిన మరియు ఉపాధ్యాయుడుగా పనిచేసిన పాఠశాల), స్కాఫ్టర్ స్కూల్, St.సేవియర్స్ స్కూల్, St.జాన్స్ స్కూల్, లిటిల్ ఫ్లవర్ స్కూల్, చిన్మయ విద్యాలయ, సారా టకర్ స్కూల్ మరియు St.ఇగ్నేషియస్ కాన్వెంట్. బెల్ స్కూల్, జయేంద్ర గోల్డెన్ జూబిలీ స్కూల్, సారా టకర్ వంటి కొన్ని పాఠశాలలు అంతర్జాతీయ స్థాయిలో విదేశీ పాఠశాలలతో సంబంధాలు పెట్టుకుని విద్యార్థులను ఔత్సాహికంగా మార్పిడి చేయు పధకాలను అమలు పరుస్తున్నాయి.జయేంద్ర గోల్డెన్ జూబిలీ పాఠశాల, UK లోని లండన్ లో ఉన్న "మిల్ హిల్" పాఠశాలతో సంబంధాలు పెట్టుకుంది. ఇటువంటి విద్యా కార్యక్రామాల వల్ల స్థానిక విద్యార్థులకు తిరునెల్వేలిలో చదవడం ఒక విశేష అనుభూతిని కలిగిస్తుంది. NITI, నెల్లై ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ ఇన్స్టిట్యూట్., పాలయంకొట్టై లోని ఉత్తమ కంప్యూటర్ సాఫ్ట్ వేర్ మరియు హార్డ్ వేర్ శిక్షణా సంస్థ.^[36]^[37]

నంబరు	విద్యా సంస్థలు	సంస్థల మొత్తము సంఖ్య
1	విశ్వవిద్యాలయాలు	2 (మనోన్మణియం సుందరనార్ యునివర్సిటీ, అన్నా యునివెర్సిటీ తిరునెల్వేలి)
2	ఆర్ట్స్ మరియు సైన్సు కాలేజీలు	21
3	వైద్య కళాశాలలు	2 (తిరునెల్వేలి మెడికల్ కాలేజీ, సిద్ధ మెడికల్ కాలేజీ)
4	ఫిజియోథెరపి కాలేజీలు	1 దేవేంద్రర్ కాలేజీ అఫ్ ఫిసియోథెరపి
5	ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు	12
6	న్యాయశాస్త్ర కళాశాలలు	1
7	ప్రీ కిండర్గార్టన్ పాఠశాలలు	201
8	ప్రాథమిక పాఠశాలలు	1521
9	మాధ్యమిక పాఠశాలలు	394
10	ఉన్నత పాఠశాలలు	114
11	ఉన్నత సెకండరి పాఠశాలలు	148
12	ఉపాధ్యాయ శిక్షణా సంస్థలు	6

వైజ్ఞానిక కేంద్రము[మార్చు]

బెంగుళూరు లోని విశ్వేశ్వరయ్య ఇండస్ట్రియల్ అండ్ టెక్నాలజీకల్ మ్యుజియం వారి ఆధ్వర్యంలో నడపబడుతున్న ఒక జిల్లా సైన్సు సెంటర్ నగరములో ఉంది.^[38] ఉల్లాసంగా మరియు ఉత్సాహంగా విజ్ఞాన విద్యని బోధించే విధానాన్ని పెంపొందించడానికి ఈ కేంద్రం కృషి చేస్తుంది. ఈ కేంద్రంలో ఎల్లప్పుడూ పని చేసే ఒక విజ్ఞాన పార్క్ మంచి ఆహ్లాదకరమైన పరిసరాలలో జీవనది అయిన తామిరభరణి ప్రక్కనే ఉంది. శాశ్వత ప్రదర్శనలు, విజ్ఞాన ప్రదర్శనలు, సంకర్షణతో కూడిన గైడ్ ల సహాయంతో జరపబడే పర్యటనలు, ఒక మినీ-ప్లేనటోరియం, టెలిస్కోప్ ద్వారా అంతరంగ పరిశీలన వంటి అంశాలు ఈ కేంద్రములో ఉన్నాయి. అనేక వైజ్ఞానిక పరిశోధనల యొక్క మాదిరిలు ఈ కేంద్రంలో ఉన్నాయి. ఈ భవనంలో రెండు అంతస్తులు ఉన్నాయి. ఇక్కడ పాఠశాల స్థాయిలో ప్రదర్శనలు, పోటీలు జరుగుతాయి. ప్రవేశ చార్జీలు నామమాత్రంగానే వసూలు చేస్తారు.` వినోద విజ్ఞాన గెలరి' తిరునెల్వేలి లో ప్రారంభించబడింది — ది హిందు.

భాష[మార్చు]

తిరునెల్వేలి జిల్లాలో ఉన్న పాపనాసం అనే ఒక చిన్న గ్రామానికి సమీపంలో పశ్చిమ కొండలోయలలోనీ పోతిగై మలై నుండే తమిళ భాష ఉత్పన్నమయిందని సాంప్రదాయంగా నమ్మబడుతుంది. బ్రాహ్మణుల పురాణాల ప్రకారం, శివుడు వ్యాసుడు, అగస్త్యుడు (సంస్కృతంలో అగస్త్య) అను ఇద్దరు మునులను సంస్కృతం మరియు తమిళ్ అనే రెండు దేవ భాషలను సృష్టించమని పంపించటం జరిగింది. అగస్త్యుడు ముందుగా పాపనాసానికి వచ్చి పోతిగై మలై నుండి తమిళ సంసృతిని స్థాపించారు. ప్రస్తుతుం, తిరునెల్వేలి జిల్లాలో మాట్లాడబడే తమిళ భాషని నెల్లై తమిళ్ అని పిలుస్తారు. ఈ ప్రాంతములో మాత్రమే వాడే అన్నాచి (పెద్దలను మర్యాదాతో పలకరించే పిలుపు)వంటి పదాలు నెల్లై తమిళ్ లో ఉన్నాయి. ఇతర ప్రాంతాలతో మాట్లాడే తమిళ భాషతో పోల్చుకుంటే, నెల్లై తమిళ్ వేగంగా మాట్లాడబడుతుంది. తిరునెల్వేలిలో వాడే ఉచ్చారణ తమిళ భాష మాట్లాడే అందరిని ఆకర్షిస్తుంది.^{[ఉల్లేఖన అవసరం]} ఇది ఆంగ్లం కలిసిన మద్రాస్ భాషై నుండి గణనీయమంగా వైవిధ్యమైనది. తమిళ భాష పోతిగై మలై నుండి ఉత్పన్నమయిందని నమ్మబడుతుంది కనుక, నెల్లై తమిళ్ మొట్ట మొదటి మరియు పరిశుద్ధమైన తమిళ భాష అని భావించబడుతుంది. ఇది తమిళ భాష యొక్క అతి సుందరమైన రూపముగా చెప్పబడుతుంది.^{[ఉల్లేఖన అవసరం]} అయితే, తమిళ చలన చిత్రాలలో, నెల్లై తమిళ్ ఎక్కువగా పరిహాసం చేయబడుతుంది.

వంటకాలు[మార్చు]

హల్వా[మార్చు]

తిరునెల్వేలి యొక్క హల్వా రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధం (స్థానికంగా ఆల్వా అని ఉచ్చరించబడుతుంది). ఈ తీపి పదార్థం గోధుమ మరియు పంచదారతో తయారు చేయబడుతుంది. తిరునెల్వేలి హల్వా బంగార గోధుమ రంగులో జెల్లీ మాదిరిగా ఉంటుంది. దీంట్లో ఉన్న ఒక నెయ్యి (సుద్ది చేసిన వెన్న) దీనికి ప్రత్యేకమైన జిడ్డు ఆకారం కల్పిస్తుంది. వేడిగా తీసుకోబడే ఈ తీపి పదార్థం, సామాన్యంగా భోజనానంతరం తినబడుతుంది. తిరునెల్వేలి హల్వా యొక్క ప్రత్యేక రుచికి కారణం, ఈ ప్రాంతములో వాడే విశేషమైన వంట విధానం మరియు తామరభరణి నది యొక్క ప్రసిద్ధ తీపిదనం. 300 సంవత్సరాలకు క్రిందట ఇక్కడ స్థిరబడ్డ ఒక మార్వారీ కుటుంబమే హల్వాకు కీర్తి తెచ్చారు. వీరు ప్రారంభించిన మొదటి దుకాణం యొక్క పేరు లక్ష్మి విలాస్. కాలక్రమేణ ఇతర చిన్న సంస్థలు కూడా హల్వా తయారు చేసే ఈ పద్ధతిని వాడటంతో, హల్వా ఈ నగరమునకు పేరుపడిపోయింది.

తిరునెల్వేలి హల్వా కొనడానికి ఉత్తమమైన ప్రాంతము, నేల్లయప్పర్ ఆలయం చుట్టు ఉన్న ప్రాంతం మరియు సెంట్రల్ రైల్వే స్టేషనుకు వెళ్లే వీధి.^[39] అతి ప్రసిద్ధమైన రెండు హల్వా దుకాణాలు, నేల్లయప్పర్ ఆలయం సమీపంలో ఉన్న ఇరుట్టు కడై హల్వా (చీకటి హాల్వా కొట్టు అని అర్ధం) మరియు చంద్ర విలాస్ . ఇరుట్టు కడై అనే పేరు రావడానికి కారణం ఏమంటే, ఈ దుకాణం స్థాపించబడిన రోజు నుండి ఇప్పడి వరకు ఏ మార్పులు చేయకుండా అదే స్థితిలో ఉండటమే. ఈ రోజు కూడా, ప్రకాశమైన విద్యుత్ దీపాలు గాని కనీసం దుకాణం పేరుని తెలిపే ఒక బోర్డ్ గాని లేవు. ఇవే కాక, ఈ స్థానిక తీపి పదార్ధాన్ని అమ్మే అనేక మంచి స్వీట్ దుకాణాలు ఉన్నాయి.

స్థానిక వంటలు[మార్చు]

తిరునెల్వేలిలో ప్రసిద్ధమైన కొన్ని వంటకాలు: సోది, కూటాన్ చోరు, ఎళ్ళు తోవయల్ తో ఉలుత్తంపరుపు చోరు . సోది అనేది కొబ్బరి పాలు, కూరగాయలుతో చేసే ఒక రుచికరమైన వంటకం. ఈ పదార్థం, వివాహ విందులు సమయములో చేయబడుతుంది, ముఖ్యంగా వివాహం పూర్తయి ఒక రోజు తరువాత జరిగే మరువీడు (రిసెప్షన్) సమయములో చేయబడుతుంది. కూటాన్ చోరు అనేది వేడిగా ఉండే మసాల వేసిన కూరగాయల అన్నం. దీన్ని పప్పు, బియ్యం, కూరగాయలు, కొబ్బరి మరియు ఎర్ర మిరపకాయలతో తయారు చేస్తారు. ఉలుత్తంపరుపు చోరు అనేది బియ్యం మరియు ఉలుత్తంపరుపు (మినప పప్పు) రెండు కలిపి వండబడిన వంటకము. ఉలుత్తంపరుపు చోరుని ఎళ్ళు (నువ్వులు) మరియు తోవయల్ (మసాలా చట్ని) తో కలిపి తీసుకుంటారు. శాకాహారులకు అవియల్ అనేది మసాలా వేసి ఉడకబడిన స్థానికంగా లభ్యమయ్యే కూరగాయలు. తిరునెల్వేలి అవియల్ కొద్దిగా పుల్లగా ఉండి, కొన్ని సార్లు నెల్లై అవియల్ అని పిలవబడుతుంది.

ఇంజనీరింగ్ అధ్బుతం[మార్చు]

రైల్వే జంక్షన్ లో అధిక రద్దిని తగ్గించడానికి తిరునెల్వేలి జంక్షన్ లో ఉన్న తిరువల్లువర్ వారధి 1973లో నిర్మించబడింది. ఈ రెండంతుస్తుల వారధి యొక్క పొడవు 800 మీ. భారతదేశములోనే మొట్ట మొదటి సారిగా నిర్మించబడిన ఈ తరహా వారధిలో 25 స్పాన్లు ఉండి, వాటిలో బోస్ట్రింగ్ ఆర్చ్ (ఒక్కొకటి 30.3 మీ వెడల్పు) 13 ఉండగా, ఒక అంతస్తు RCC గర్డర్లు 12 (ఒక్కొకటి 11.72 మీ వెడల్పు) ఉన్నాయి.

పాలయంకోట్టై[మార్చు]

తిరునెల్వేలి యొక్క జంట నగరం[మార్చు]

తిరునెల్వేలి మరియు పాలయంకోట్టై రెండు నగరాలు తామిరబరణి నదికి ఇరు వైపులు ఉన్నాయి. ఈ రెండు నగరాలని జంట నగరాలుగా చెపుతారు. విద్యా రంగములో పాలయంకోట్టై చాలా ప్రసిద్ధి. ఈ నగరాన్ని దక్షిణ భారత ఆక్స్ఫోర్డ్ అని పిలుస్తారు^[40]^[41]^[42]. ఈ నగరానికి బోధనలో గొప్ప వారసత్వం ఉంది. బాగా పోటీ తత్వం కలిగిన అనేక పాఠశాలలు, కళాశాలలు, ఉన్నత విద్యాసంస్థలు ఉన్నాయి. కొన్ని సంస్థలు 150 సంవత్సరాలకు పైగా నడుస్తూ ఉన్నాయి. ఇవి బ్రిటిష్ పరిపాలన సమయములో బాగా ప్రాభల్యం చెందాయి. కొన్ని ప్రసిద్ధ సంస్థలు: తిరునెల్వేలి మెడికల్ కాలేజీ, గవర్నమెంట్ సిద్ధా కాలేజీ, గవర్నమెంట్ ఇంజనీరింగ్ కాలేజీ, St.సేవియర్స్ కాలేజీ, St.జాన్స్ కాలేజీ, సారా టకర్ కాలేజీ (తమిళనాడులో మొట్ట మొదటి మహిళా కళాశాల).^[43]^[44].

సూచనలు[మార్చు]

↑ "ది హిందూ: నేషనల్: `రడిమెన్టరి తమిళ్-బ్రమి స్క్రిప్ట్' అడిచనల్లుర్ లో త్రవ్వకాలలో బయటపడినవి". మూలం నుండి 2007-01-28 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ ది టెలిగ్రాఫ్ - కలకత్తా: నేషన్
↑ http://www.hindu.com/2010/03/09/stories/2010030954380500.htm
↑ స్టోన్ పేజస్ అర్కియో న్యూస్: 3,800-సంవత్సారాల పురాతనమైన భారత దేశ కంకాళాలు పరిణామం గురించి కొత్త విషయాలు తెలియచేస్తున్నాయి
↑ స్టోన్ పేజస్ అర్కియో న్యూస్: రాతి యుగ స్థావరాలు భారత దేశములో లభ్యం
↑ ది హిందూ: దేశీయం: రాతి యుగ స్థావరాలు స్థలం అడిచనల్లుర్ లో లభ్యం
↑ మరిన్ని మట్టి పాత్రలు లభ్యం
↑ http://indianheartbeat.fws1.com/agathiyar.htm Archived 2010-03-05 at the Wayback Machine. అగతియర్ ఋషి యొక్క జేవితచరిత్ర
↑ "బిషప్ ఆర్. కాల్డ్వెల్ రచించిన 'హిస్టరీ అఫ్ తిన్నేవేల్లీ'". మూలం నుండి 2009-03-31 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ తిన్నేవేల్లీ లో క్రైస్తవ మిషన్ లు
↑ "రేవ. డైరన్ బి. డాగ్రిటి రచించిన 'ఎ బ్రీఫ్ హిస్టరి అఫ్ తిన్నేవేల్లీ'" (PDF). మూలం (PDF) నుండి 2007-09-28 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ "తిరునెల్వేలి". మూలం నుండి 2011-05-25 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ చోళుల రాజ్య పట్టణం
↑ 400 సంవత్సరాల చెరకు గానుగ
↑ "తమిరబరణి". మూలం నుండి 2018-06-25 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ ఫాలింగ్ రైన్ జెనోమిక్స్, ఇంక్ - తిరునెల్వేలి
↑ http://www.nellai.tn.nic.in/general.html#ori_dist
↑ తిరునెల్వేలి యొక్క వాతావరణ పరిస్థతి
↑ "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. మూలం నుండి 2004-06-16 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2008-11-01. Cite web requires |website= (help)
↑ "భారత ప్రభుత్వ జనగణన". మూలం నుండి 2008-05-07 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ "నగర యాగ్లోమరేషణ్ పెరుగుదల రేటు". మూలం నుండి 2008-02-08 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ [1]^{[permanent dead link]}
↑ ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - ప్రాపెర్ ప్లేస్
↑ ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - యాగ్లోమరేషన్
↑ ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - ప్రాపర్ ప్లేస్
↑ ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - యాగ్లోమరేషన్
↑ తమిళనాడు నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - ప్రాపర్ ప్లేస్
↑ తమిళనాడు నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - యాగ్లోమరేషన్
↑ తిరునెల్వేలి యొక్క ఆర్ధిక వ్యవస్థ
↑ "List of Parliamentary and Assembly Constituencies" (PDF). Tamil Nadu. Election Commission of India. మూలం (PDF) నుండి 2008-10-31 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2008-10-13.
↑ భారతదేశము యొక్క రైల్వే మెప్- 1893
↑ "భారతదేశములోని ప్రసిద్ధ రైల్వే స్టేషనుల జాబితా". మూలం నుండి 2009-04-17 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)
↑ కయతర్ ఎయిర్ స్ట్రిప్
↑ తిరునెల్వేలి మెడికల్ కాలేజీ - TvMC
↑ గవర్నమెంట్ కాలేజీ అఫ్ ఇంజనీరింగ్, తిరునెల్వేలి\
↑ http://www.hindu.com/2009/01/21/stories/2009012155090600.htm
↑ http://www.hindu.com/2007/11/15/stories/2007111564081100.htm
↑ "Visvesvaraya Industrial & Technological Museum Bangalore India: Satellite Units". మూలం నుండి 2008-09-29 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2008-10-14. Cite web requires |website= (help)
↑ "పార్యాటకులు వినోదం చూశారు" — ది హిందూ
↑ http://tirunelveli.nic.in/education.html ఎ బ్రీఫ్ హిస్టరి అఫ్ మిషన్స్ ఇన్ తిరునెల్వేలి
↑ http://southindianstates.com/tamilnadu_districts/tirunelveli/
↑ http://www.southindiaonline.com/tamilnadu/thirunelveli.htm
↑ http://www.sarahtuckercollege.org/college%20web/index.htm
↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". మూలం నుండి 2010-05-16 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2020-01-09. Cite web requires |website= (help)

బాహ్య లింకులు[మార్చు]

ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]

[1] "ది హిందూ: నేషనల్: `రడిమెన్టరి తమిళ్-బ్రమి స్క్రిప్ట్' అడిచనల్లుర్ లో త్రవ్వకాలలో బయటపడినవి". మూలం నుండి 2007-01-28 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[2] ది టెలిగ్రాఫ్ - కలకత్తా: నేషన్

[3] ttp://www.hindu.com/2010/03/09/stories/2010030954380500.htm

[4] స్టోన్ పేజస్ అర్కియో న్యూస్: 3,800-సంవత్సారాల పురాతనమైన భారత దేశ కంకాళాలు పరిణామం గురించి కొత్త విషయాలు తెలియచేస్తున్నాయి

[5] స్టోన్ పేజస్ అర్కియో న్యూస్: రాతి యుగ స్థావరాలు భారత దేశములో లభ్యం

[6] ది హిందూ: దేశీయం: రాతి యుగ స్థావరాలు స్థలం అడిచనల్లుర్ లో లభ్యం

[7] మరిన్ని మట్టి పాత్రలు లభ్యం

[8] ttp://indianheartbeat.fws1.com/agathiyar.htm Archived 2010-03-05 at the Wayback Machine. అగతియర్ ఋషి యొక్క జేవితచరిత్ర

[9] "బిషప్ ఆర్. కాల్డ్వెల్ రచించిన 'హిస్టరీ అఫ్ తిన్నేవేల్లీ'". మూలం నుండి 2009-03-31 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[10] తిన్నేవేల్లీ లో క్రైస్తవ మిషన్ లు

[11] "రేవ. డైరన్ బి. డాగ్రిటి రచించిన 'ఎ బ్రీఫ్ హిస్టరి అఫ్ తిన్నేవేల్లీ'" (PDF). మూలం (PDF) నుండి 2007-09-28 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[webindia-intro-12] "తిరునెల్వేలి". మూలం నుండి 2011-05-25 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[13] చోళుల రాజ్య పట్టణం

[14] 400 సంవత్సరాల చెరకు గానుగ

[15] "తమిరబరణి". మూలం నుండి 2018-06-25 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[16] ఫాలింగ్ రైన్ జెనోమిక్స్, ఇంక్ - తిరునెల్వేలి

[http://www.nellai.tn.nic.in/general.html#ori_dist-17] ttp://www.nellai.tn.nic.in/general.html#ori_dist

[18] తిరునెల్వేలి యొక్క వాతావరణ పరిస్థతి

[19] "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. మూలం నుండి 2004-06-16 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2008-11-01. Cite web requires |website= (help)

[20] "భారత ప్రభుత్వ జనగణన". మూలం నుండి 2008-05-07 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[21] "నగర యాగ్లోమరేషణ్ పెరుగుదల రేటు". మూలం నుండి 2008-02-08 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[22] [1]^{[permanent dead link]}

[23] ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - ప్రాపెర్ ప్లేస్

[24] ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - యాగ్లోమరేషన్

[25] ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - ప్రాపర్ ప్లేస్

[26] ఆసియా నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - యాగ్లోమరేషన్

[27] తమిళనాడు నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - ప్రాపర్ ప్లేస్

[28] తమిళనాడు నగరాలలో జనాభా అంచనా యొక్క ప్రపంచ గెజట్టర్ - యాగ్లోమరేషన్

[29] తిరునెల్వేలి యొక్క ఆర్ధిక వ్యవస్థ

[30] "List of Parliamentary and Assembly Constituencies" (PDF). Tamil Nadu. Election Commission of India. మూలం (PDF) నుండి 2008-10-31 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2008-10-13.

[31] భారతదేశము యొక్క రైల్వే మెప్- 1893

[32] "భారతదేశములోని ప్రసిద్ధ రైల్వే స్టేషనుల జాబితా". మూలం నుండి 2009-04-17 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2010-05-24. Cite web requires |website= (help)

[33] కయతర్ ఎయిర్ స్ట్రిప్

[34] తిరునెల్వేలి మెడికల్ కాలేజీ - TvMC

[35] గవర్నమెంట్ కాలేజీ అఫ్ ఇంజనీరింగ్, తిరునెల్వేలి\

[36] ttp://www.hindu.com/2009/01/21/stories/2009012155090600.htm

[37] ttp://www.hindu.com/2007/11/15/stories/2007111564081100.htm

[38] "Visvesvaraya Industrial & Technological Museum Bangalore India: Satellite Units". మూలం నుండి 2008-09-29 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2008-10-14. Cite web requires |website= (help)

[39] "పార్యాటకులు వినోదం చూశారు" — ది హిందూ

[40] ttp://tirunelveli.nic.in/education.html ఎ బ్రీఫ్ హిస్టరి అఫ్ మిషన్స్ ఇన్ తిరునెల్వేలి

[41] ttp://southindianstates.com/tamilnadu_districts/tirunelveli/

[42] ttp://www.southindiaonline.com/tamilnadu/thirunelveli.htm

[43] ttp://www.sarahtuckercollege.org/college%20web/index.htm

[44] "ఆర్కైవ్ నకలు". మూలం నుండి 2010-05-16 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2020-01-09. Cite web requires |website= (help)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

Thalaiyatthu	Gangaikondan	Thimmarajapuram
Alangulam		Tuticorin
	Tirunelveli

Kalakkad	Nanguneri	Palayamkottai

తిరునెల్వేలి