ప్రమోద్ మహాజన్
| ప్రమోద్ మహాజన్ | |||
| [[Image:thumb|225x250px|ప్రమోద్ మహాజన్]]
| |||
కమ్యూనికేషన్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రి (భారతదేశం)
| |||
| పదవీ కాలం 2001 సెప్టెంబరు 2 – 2003 జనవరి 28 | |||
| ప్రధాన మంత్రి | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | ||
|---|---|---|---|
| ముందు | రామ్ విలాస్ పాశ్వాన్ | ||
| తరువాత | అరుణ్ శౌరి | ||
| పదవీ కాలం 1999 అక్టోబరు 13 – 2003 జనవరి 29 | |||
| ప్రధాన మంత్రి | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | ||
| ముందు | రంగరాజన్ కుమారమంగళం | ||
| తరువాత | సుష్మా స్వరాజ్ | ||
| పదవీ కాలం 1996 మే 16 – 1996 జూన్ 1 | |||
| ప్రధాన మంత్రి | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | ||
| ముందు | గులాం నబీ ఆజాద్ | ||
| తరువాత | రామ్ విలాస్ పాశ్వాన్ | ||
| పదవీ కాలం 1996 మే 16 – 1996 జూన్ 1 | |||
| ప్రధాన మంత్రి | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | ||
| ముందు | పి.వి.నరసింహారావు | ||
| తరువాత | ములాయం సింగ్ యాదవ్ | ||
| పదవీ కాలం 1996 – 1998 | |||
| ముందు | గురుదాస్ కామత్ | ||
| తరువాత | గురుదాస్ కామత్ | ||
| నియోజకవర్గం | ముంబయి నార్త్ ఈస్ట్ | ||
వ్యక్తిగత వివరాలు
|
|||
| జననం | 1949 అక్టోబరు 30 మహబూబ్‌నగర్, హైదరాబాద్ రాష్ట్రం (1948-56) డొమినియన్ ఆఫ్ ఇండియా (నేటి తెలంగాణ, భారతదేశం) | ||
| మరణం | 2006 మే 3 (వయసు 56) ముంబయి, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం | ||
| రాజకీయ పార్టీ | భారతీయ జనతా పార్టీ | ||
| ఇతర రాజకీయ పార్టీలు | జాతీయ ప్రజాస్వామ్య కూటమి | ||
| జీవిత భాగస్వామి | రేఖా మహాజన్ | ||
| సంతానం | రాహుల్ మహాజన్ పూనమ్ మహాజన్ | ||
| నివాసం | వర్లి, ముంబై, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం | ||
ప్రమోద్ వ్యాంకటేష్ మహాజన్ (1949 అక్టోబరు30 - 2006 మే 3) మహారాష్ట్రకు చెందిన భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు.[1] భారతీయ జనతా పార్టీ (బిజెపి) రెండవ తరం నాయకుడు.అతను సాపేక్షంగా యువ " సాంకేతికత "నాయకుల సమూహానికి చెందినవాడు.వృద్ధాప్య అగ్రనేతల పదవీ విరమణ కారణంగా అతను బిజెపి నాయకత్వం కోసం మరణించే సమయానికి, అధికార పోరాటంలో ఉన్నాడు.[2]
అతను రాజ్యసభ సభ్యుడు, పార్టీ ప్రధాన కార్యదర్శి. అతను ముంబై - ఈశాన్య నియోజకవర్గం నుండి రెండు లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో మాత్రమే పోటీ చేశాడు. 1996లో ఎన్నికలలో మొదటిసారి గెలిచినా, రెండవసారి 1998లో జరిగిన ఎన్నికలలో ఓడిపోయాడు.2001, 2003 మధ్య ప్రధాని అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి టెలికమ్యూనికేషన్ మంత్రిగా ఉన్న సమయంలో అతను భారతదేశ సెల్యులార్ విప్లవంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించాడు. సైద్ధాంతిక వర్గంలో ఉన్న అన్ని రాజకీయ పార్టీల సభ్యులతో మంచి సంబంధాల కారణంగా అతను పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిగా విజయవంతమైన సేవలతో విస్తృతంగా కనిపించాడు. [3]
అతని సోదరుడు ప్రవీణ్ మహాజన్ 2006 ఏప్రిల్ 22 న కుటుంబ కలహాలతో ప్రమోద్ మహాజన్ ను కాల్చి చంపాడు. ప్రమోద్ మహాజన్ తన గాయాలతో 13 రోజుల తరువాత మరణించాడు.అతని సోదరుడు ప్రవీణ్‌కి 2007లో న్యాయ స్థానం జీవిత ఖైదు విధించింది.
జీవితం తొలిదశ
[మార్చు]ప్రమోద్ మహాజన్ భారతదేశం, తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని మహబూబ్‌నగర్‌లో ఒక దేశస్థ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో వెంకటేష్ దేవిదాస్ మహాజన్, ప్రభావతి వెంకటేష్ మహాజన్‌లకు జన్మించాడు. [4] మహాజన్ కుటుంబం ఉస్మానాబాద్‌లోని మహాజన్ గల్లీలో నివాసం ఉంటున్న తమ ఇంటి నుండి అంబాజోగైకి వలస వచ్చి మంగళ్‌వార్ పేటలో అద్దె ఇంట్లో ఉంది. మహాజన్ తన బాల్యాన్ని అంబేజోగైలో గడిపాడు. అతను తన తల్లిదండ్రులకు రెండవ సంతానం. ఇద్దరు సోదరులు ప్రకాష్, ప్రవీణ్. ఇద్దరు సోదరీమణులు ప్రతిభ, ప్రద్న్య. ప్రమోద్ 21వ ఏట తండ్రి చనిపోయాడు. అతను మహారాష్ట్ర, బీడ్ జిల్లాలోని యోగేశ్వరి విద్యాలయం, మహావిద్యాలయాలలో చదివాడు. పూణేలోని రనడే ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ జర్నలిజంలో చదివాడు. అతను భౌతికశాస్త్రం, పాత్రికేయవిద్య బ్యాచిలర్ డిగ్రీలు, రాజకీయ శాస్త్రంలో పట్టభద్రుడు అయ్యాడు. [5] అతను గోపీనాథ్ ముండేతో కలిసి మహారాష్ట్రలోని అంబజోగైలోని స్వామి రామానంద తీర్థ కళాశాలలో చదివాడు. అతను టైప్ రైటింగ్ ఇన్స్టిట్యూట్, అంబజోగై నుండి మహారాష్ట్ర యంత్ర రాతలో ఉత్తీర్ణత ధ్రువీకరణ పత్రం సాధించాడు.రంగస్థలం పట్ల అతనికున్న ప్రేమ ప్రమోద మహాజన్ ను రేఖ హమీనేకి దగ్గర చేసింది. అతను రేఖ హమీనేను 1972 మార్చి 11 న వివాహం చేసుకున్నాడు. వారికి ఇద్దరు పిల్లలు, కుమార్తె పూనమ్, కుమారుడు రాహుల్ మహాజన్ . అతని పిల్లలిద్దరూ పైలెట్లుగా శిక్షణ పొందారు. హైదరాబాద్‌కు చెందిన పారిశ్రామికవేత్త ఆనంద్‌రావు వాజెండ్లతో అతని కుమార్తె వివాహం జరిగింది. [5] భారత అత్యవసర స్థితి సమయంలో క్రియాశీల రాజకీయాల్లోకి రావడానికి ముందు 1971, 1974 మధ్య అంబేజోగైలోని ఖోలేశ్వర్ కళాశాలలో ఆంగ్ల ఉపాధ్యాయునిగా పనిచేశాడు. [5]
రాజకీయ జీవితం
[మార్చు]మహాజన్ చిన్నప్పటి నుండి రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్ (ఆర్ఆర్ఎస్) సభ్యుడు, కానీ అతను 1970, 1971లో మరాఠీ వార్తాపత్రిక తరుణ్ భారత్‌లో సబ్-ఎడిటర్‌గా పనిచేసినప్పుడు చురుకుగా పాల్గొన్నాడు.తరువాత అతను 1974లో పాఠశాల ఉపాధ్యాయుడుగా పనిచేసే ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టి, పూర్తికాల ఆర్ఆర్ఎస్ ప్రచారక్ గా నిమగ్నమైయ్యాడు. [6]
అప్పటి ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ విధించిన అత్యవసర పరిస్థితికి వ్యతిరేకంగా జరిగిన ఆందోళనలో పాల్గొన్నందుకు, దానిని ఎత్తివేసే వరకు నాసిక్ సెంట్రల్ జైలులో బంధించారు. ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ కార్యకర్తల ఎంపిక బ్యాచ్‌లో ఒకరైన అతను బిజెపిలో చేరి 1985 వరకు పార్టీ రాష్ట్ర విభాగానికి ప్రధాన కార్యదర్శిగా ఉన్నాడు. 1983, 1985 మధ్య అతను తన పార్టీకి, అఖిల భారత కార్యదర్శిగా ఉన్నాడు. 1984 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో విఫలమైన తరువాత, అతను 1986లో అఖిల భారత భారతీయ జనతా యువ మోర్చా అధ్యక్షుడయ్యాడు. 1990, 1992 మధ్య మళ్లీ ఆ పదవిలో కొనసాగాడు. తన సంస్థాగత నైపుణ్యం, కృషి కారణంగా, అతను మొదట బిజెపిలో మహారాష్ట్ర స్థాయిలో, తరువాత జాతీయ స్థాయిలో ఒక ప్రముఖ స్థానానికి ఎదిగాడు.
మహాజన్ ఆశయాలు ఎల్లప్పుడూ జాతీయసంబంధమైనవిగా ఉంటాయి, కానీ అతను తన సొంత రాష్ట్రమైన మహారాష్ట్రలో తన పార్టీ అదృష్టాన్ని నిర్మించడంలో గణనీయమైన కృషి చేశాడు. అతను తన చిన్ననాటి స్నేహితుడిగా మారిన బావమరిది గోపీనాథ్ ముండే (అతని సోదరి ప్రద్న్యను వివాహం చేసుకున్నాడు)తో ఇందులో భాగస్వామిగా ఉన్నాడు. శివసేనతో తన పార్టీ పొత్తుకు మహాజన్ బాధ్యత వహించాడు.ఈ కూటమి 1995లో రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికల్లో విజయం సాధించి 1999 వరకు పాలించింది. ఆ ప్రభుత్వంలో ముండే ఉప ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడు.[7]1980ల చివరి సంకీర్ణ యుగంలో మహాజన్ కీలక పాత్ర పోషించాడు. 1990లో బీజేపీ అధ్యక్షుడు లాల్ కృష్ణ అద్వానీ రామరథ యాత్రను నిర్వహించడంలో మహాజన్ చేసిన సహాయం చేయడంతో అతను జాతీయ స్థాయికి ఎదిగాడు.తన పార్టీ అనేక ఎన్నికల విజయాలకు బాధ్యత వహించినప్పటికీ, మహాజన్ చాలా అరుదుగా స్వయంగా ప్రజాదరణ పొందిన ఎన్నికలలో పోటీ చేశాడు. అతను చాలాసార్లు పార్లమెంటు ఎగువసభకు ఎక్కువగా పరోక్షంగా రాజ్యసభ ద్వారా ఎన్నికయ్యాడు. అతను 2004 లో, 1986-92, 1992-96, 1998-2004లో చివరిసారి రాజ్యసభ సభ్యుడుగా పనిచేశాడు [8]
ప్రభుత్వం
[మార్చు]1996 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో బిజెపిని అధికారంలోకి వచ్చింది. వాజ్‌పేయి 13 రోజుల మంత్రివర్గంలో మహాజన్ రక్షణ మంత్రిగా నియమితులయ్యాడు. 1998లో బీజేపీ మళ్లీ అధికారంలోకి రాగానే ప్రమోద్ ను తొలిసారి ప్రధాని సలహాదారుగా నియమించారు. ఆ పదవికి రాజీనామా చేసి 1998 జూలైలో రాజ్యసభ ఎన్నికలకు పోటీ చేసి గెలిచాడు. 1998 డిసెంబరులో అతను సమాచార, ప్రసార, ఆహార ప్రాసెసింగ్ మంత్రిగా నియమించబడ్డాడు. ఒక సంవత్సరం తరువాత,1999 అక్టోబరులో అతను పార్లమెంటరీ వ్యవహారాలు, జలవనరుల శాఖకు మార్చబడ్డాడు. అతను ఒక నెల తరువాత నవంబరులో జలవనరులను వదులుకున్నాడు. పార్లమెంటరీ వ్యవహారాలతో పాటు, సమాచార సాంకేతిక శాఖ బాధ్యతలు స్వీకరించాడు.
2001లో అతను [9] కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వ శాఖకు నియమించబడ్డాడు. అతని పదవీకాలంలో, కొత్త టెలిఫోన్ కనెక్షన్ల సంఖ్య అపూర్వమైన వృద్ధిని పొందింది. అద్దెలు పెద్ద మొత్తంలో పడిపోయాయి. అయినప్పటికీ అవసరమైన లైసెన్స్ రుసుములను చెల్లించకుండానే వైర్‌లెస్ లోకల్ లూప్ ద్వారా పూర్తి దేశవ్యాప్త మొబిలిటీని అందించడానికి అనుమతించడం ద్వారా రిలయన్స్ ఇన్ఫోకామ్‌కు అనుకూలంగా ఉన్నట్లు కూడా అతను ఆరోపణలు ఎదుర్కొన్నాడు.[10]
విఎస్ఎన్ఎల్ ప్రైవేటీకరణ వివాదఅంశంలో అప్పటి పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ మంత్రి అరుణ్ శౌరీతో [11]పాటు మహాజన్ పాల్గొన్నాడు. 2003లో జరిగిన మంత్రివర్గ పునర్వ్యవస్థీకరణలో అతనిని తొలగించడానికి ఈ వివాదాలే కారణం కావచ్చుఅనే అభిప్రాయం అప్పటి రాజకీయనాయకులలో కలిగింది. అరుణ్ శౌరీ అతని తర్వాత కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వశాఖకు చేరుకున్నాడు. [12] మహాజన్ బీజేపీ ప్రధాన కార్యదర్శిగా నియమితులయ్యాడు.
టెలికాం మంత్రిగా ఎదుర్కొన్న ఆరోపణలు
[మార్చు]అతని టెలికాం మంత్రిత్వ శాఖలో పదవీకాలంలో మహాజన్ వివిధ పైరవీదారులుతో, కార్పొరేట్ సంస్థలతో సన్నిహితంగా కనిపించి, అనేక ఆర్థిక అవకతవకలకు సంబంధించిన ఆరోపణలు ఎదుర్కొన్నాడు. ఆరోపించిన అరోపణలలో ఆర్థిక లావాదేవీలకు బదులుగా రిలయన్స్ గ్రూప్‌కు అతను కఠోరమైన మొగ్గు చూపడం ప్రధాన ఆరోపణలలో ఒకటి. సుధాన్షు మిట్టల్ బంధువు, ప్రమోద్ మహాజన్ సన్నిహితుడు, అతని సొంత అల్లుడు రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్‌కు చెందిన బినామీ షేర్లను షెల్ కంపెనీలకు బదిలీ చేసిన లబ్ధిదారులలో ఒకరుగా గుర్తించారు. [13]
2003, 2004 ఎన్నికలు
[మార్చు]2003 డిసెంబరులో నాలుగు భారతీయ రాష్ట్రాల ఢిల్లీ, ఛత్తీస్‌గఢ్, మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్ లలో శాసనసభ ఎన్నికలు జరిగాయి.మహాజన్‌ను రాజస్థాన్‌కు ఇన్‌ఛార్జ్‌గా నియమించారు. [14] బిజెపి స్పృహతో హిందుత్వ వేదికను ఎంచుకుంది.[15] ఏది ఏమైనప్పటికీ, మూడు నాలుగు రాష్ట్రాల్లో విజయం సాధించిన బిజెపికి ఈ ఎన్నికలు తిరుగులేని విజయంగా మారాయి.[16] ఈ విజయంతో ఉబ్బితబ్బిబ్బైన వాజ్‌పేయి 2004లో ముందస్తుఎన్నికలకు వెళ్లాడు.మహాజన్‌కు తిరిగి ప్రచార బాధ్యతలు అప్పగించారు.అయితే, వాటిలో బీజేపీ ఊహించని రీతిలో పేలవంగా నిలిచింది.దానికి మహాజన్ వ్యక్తిగతంగా బాధ్యత వహించాడు.[17] భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌ అధికారాన్ని కోల్పోయింది
మహజన్ హత్య
[మార్చు]2006 ఏప్రిల్ 22 తెల్లవారుజామున, మహాజన్ విడిపోయిన తన తమ్ముడు, ప్రవీణ్ వివాదం కారణంగా ముంబైలోని అతను నివాసం ఉండే అపార్ట్‌మెంట్‌లో అతని లైసెన్స్ ఉన్న .32 బ్రౌనింగ్ పిస్టల్‌తో మహాజన్ పై కాల్పులు జరిపాడు.మహాజన్‌ను హిందుజా ఆసుపత్రికి తరలించి అక్కడ ఆపరేషన్ చేశారు. అతనికి చికిత్స చేసేందుకు లివర్ స్పెషలిస్ట్ మహ్మద్ రెలా లండన్ నుంచి వచ్చాడు. [18] 13 రోజుల పాటు ప్రాణాలతో పోరాడిన తర్వాత, మహాజన్ గుండెపోటుతో 2006 మే 3 మరణించాడు. [19] మరుసటి రోజు 2006 మే 4న లాంఛనాలతో శివాజీ పార్క్ శ్మశానం దాదర్, ముంబైలో మహాజన్ అంత్యక్రియలు జరిగాయి. [20]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Revathi Krishnan (3 May 2020). "Pramod Mahajan, BJP's master strategist and troubleshooter before Amit Shah". theprint.in. ThePrint. Retrieved 3 May 2020.
Pramod Mahajan was the brain behind the Shiv Sena-BJP alliance in Maharashtra and was believed to be the only person Bal Thackeray trusted in the party
- ↑ Biswas, Soutik (30 December 2005). "What next for the BJP?". BBC News. Retrieved 2 September 2005.
- ↑ "Mahajan, Shri Pramod. Biographical sketch". Rajya Sabha. Archived from the original on 30 April 2006. Retrieved 2 September 2006.
- ↑ "BJP loses its master strategist". Rediff News. 3 May 2006.
"Pramod Mahajan's was a truly meteoric rise in the country's political landscape...The wily 56-year old Deshastha Brahmin was not only the Bharatiya Janata Party's master strategist...
- ↑ 5.0 5.1 5.2 "He is BJP's tomorrow man". Daily News and Analysis. 23 April 2006. Retrieved 2 September 2006.
- ↑ Priya Sahgal (8 May 2006). "Flair and flamboyance – Pramod Mahajan: Fastest rising leader of his generation in BJP". India Today. Retrieved 7 October 2014.
- ↑ Firdaus, Ashraf (4 May 2006). "How Mahajan kept the BJP-Sena together". Rediff. Retrieved 7 September 2006.
- ↑ "List of Rajya Sabha members". Rajya Sabha Secretariat. Retrieved 30 December 2009.
- ↑ "'Our telecom services don't match world standards yet'". Rediff.com. 2002. Retrieved 26 April 2006.
- ↑ "Seeking accountability". web.archive.org. 2006-03-26. Archived from the original on 2006-03-26. Retrieved 2021-11-07.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Arun Shourie hits back at Mahajan". The Tribune. 2002. Retrieved 26 April 2006.
- ↑ "Shourie warns telecom players". The Tribune. 2003. Retrieved 26 April 2006.
- ↑ "the shadowy member of BJP". Ganpati News. 2010. Archived from the original on 2010-10-21. Retrieved 2021-11-07.
- ↑ "We'll have a 4–0 lead". Rediff.com. 2003. Retrieved 1 May 2006.
- ↑ "Hindutva not to be poll issue: BJP". Rediff.com. 2003. Retrieved 1 May 2006.
- ↑ "The Assembly elections 2003 homepage". Rediff.com. 2003. Retrieved 1 May 2006.
- ↑ "Mahajan accepts blame for BJP debacle". Rediff.com. 2004. Retrieved 1 May 2006.
- ↑ The specialist who will treat Mahajan – Rediff News 23 April 2006
- ↑ "Pramod Mahajan passes away". Rediff.com. 2006. Retrieved 3 May 2006.
- ↑ State funeral given to Pramod Mahajan
