వర్ఘీస్ కురియన్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
వర్గీస్ కురియన్
జననం(1921-11-26) 1921 నవంబరు 26
Calicut, Madras Presidency, British India
(now Kozhikode, కేరళ)
మరణం2012 సెప్టెంబరు 9 (2012-09-09)(వయసు 90)
Nadiad, Gujarat, India
జాతీయతభారతదేశంIndian
ఇతర పేర్లు"Milkman of India"
జాతిమలయాళీ
విద్యాసంస్థలుమద్రాసు విశ్వవిద్యాలయం
మిషిగన్ స్టేట్ విశ్వవిద్యాలయం
వృత్తిఅమూల్ సంస్థ వ్యవస్థాపకుడు- Ex-Chairman GCMMF, NDDB, Institute of Rural Management Anand
ప్రసిద్ధులుWidely acclaimed as the "Father of the White revolution" in India[1]
మతంNone (Atheism)
జీవిత భాగస్వామిమోలీ
పిల్లలునిర్మల కురియన్
పురస్కారాలువరల్డ్ ఫుడ్ ప్రైజ్ (1989)
పద్మ విభూషణ్ (1999)
పద్మభూషణ్ (1966)
పద్మశ్రీ (1965)
రామన్ మెగసేసే పురస్కారం (1963)

డాక్టరి వర్ఘీస్ కురియన్ (నవంబర్26, 1921 – సెప్టెంబరు 9, 2012) భారతదేశ ప్రముఖ సామాజిక వ్యాపారవేత్త, శ్వేత విప్లవ పితామహుడు.[2] భారతదేశం ప్రపంచ పాల ఉత్పత్తిలో మొదటి స్థానం లో ఉండటంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించాడు.ఆయన యొక్క "బిలియన్ లీటర్ ఐడియా" (ఆపరేషన్ ప్లడ్ - ప్రపంచంలో అతి పెద్ద వ్యవసాయాభివృద్ధి కార్తక్రమంగా నిలిచింది.[3] ఈ కార్యాచరణ భారత దేశంలో అత్యల్ప పాల ఉత్పత్తి నుండి అధిక పాల ఉత్పత్తి గల దేశంగా ప్రపంచంలో నిలిపింది. 1998 లో పాల ఉత్పత్తిలో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలను అధిగమించేటట్లు భారత దేశాన్ని నిలిపాడు.[4] 2010-11 లో ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 17 శాతం గ్లోబల్ అవుట్ పుట్ ను సాధించగలిగాడు. అనగా ప్రతి వ్యక్తికి 30 సంవత్సరాలలో రెట్టింపు పాల లభ్యత సాధించగలిగాడు.[5] పాడి పరిశ్రమ భారతదేశం యొక్క అతిపెద్ద స్వీయ నిరంతర పరిశ్రమ అయ్యింది.[6] అతను, తరువాత దేశం వంట నూనెల ఉత్పత్తిలో కూడా స్వయం ప్రతిపత్తి సాధించేందుకు ప్రయత్నించి, పాక్షికంగా విజయవంతం అయ్యారు.[7][8]

ఆయన 30 విశిష్ట సంస్థలను (AMUL, GCMMF, IRMA, NDDB వంటివి) స్థాపించి వాటిని రైతుల ద్వారా నిర్వహింపజేస్తూ అనేక మంది నిపుణులచే నడిపాడు. ఆయన గుజరాత్ కో-ఆపరేటివ్ మిల్క్ మార్కెటింగ్ ఫెడరేషన్ (GCMMF) కు వ్యవస్థాపక చైర్మన్ గా యున్నపుడు Amul(అమూల్) బ్రాండ్ ఉత్పత్తిని సృష్టించి విజయం సాధించాడు.బర్రె పాలతో అమూల్ పాలపొడి తయారీ ఆవిష్కరణ విజయంతో [9][10] ఆయనకు ఆవు పాలతో పాలపొడి తయారీని అనేక పాలఉత్పత్తులు తయారుచేసే దేశాలు వ్యతిరేకించాయి. ఆయన తయారు చేసిన అమూల్ డైరీ విజయం 1965 లో భారత ప్రధాని లాల్ బహాదుర్ శాస్త్రి చే ఆయనను "నేషనల్ డైరీ డెవలప్‌మెంట్ బోర్డు" కు వ్యవస్థాపక చైర్మన్ గా ఎంపిక చేయబడినది. అమూల్ యొక్క నకలు "ఆనంద్ మోడల్" ను దేశ వ్యాప్తంగా పరిచయం చేయబడినది.[3]

ఆయన 2006 నుండి 2011 వరకు అలహాబాదు విశ్వవిద్యాలయానికి మొదటి ఛాన్సలర్ గా సేవలందించారు.[11][12]

ప్రారంభ జీవితం, విద్య[మార్చు]

కురియన్ కేరళ లోనికాలికట్ లో నవంబరు 26 1921 న సిరియన్ క్రిస్టియన్ కుటుంబంలో జన్మించారు.[13][14] ఆయన తండ్రి కొచ్చిన్ లో ఒక సివిల్ సర్జన్ గా ఉండేవారు.ఆయన 1940 లో మద్రాసులోని లయోలా కళాశాలలో భౌతిక శాస్త్రం నందు పట్టభద్రులైనారు. తరువాత "కాలేజి ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, గుయిండీ" నుండి మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ లో పట్టభద్రులైనారు.[15] డిగ్రీ పూర్తి చేసిన తర్వాత ఆయన టాటా స్టీల్ టెక్నికల్ ఇనిస్టీట్యూట్, జమ్‌షెడ్పూర్ లో చేరారు. తరువాత ఆయన 1948 లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ లోని "మిచిగాన్ స్టేట్ విశ్వవిద్యాలయం" నుండి మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ లో మాస్టర్స్ డిగ్రీ పొందుటకు భారత దేశ స్కాలర్ షిప్ తో అమెరికాకు వెళ్ళారు.[16][17][18]

కెరీర్[మార్చు]

పుస్తకాలు[మార్చు]

  • Kurien, Verghese (2005) I Too Had a Dream. APH Publishing Corp. ISBN 9788174364074.
  • Kurien, Verghese (1997) An Unfinished Dream. Tata-McGraw-Hill. ISBN 9780074622148.
  • The Man Who Made The Elephant Dance - Audio Autobiography of Dr. Kurien in the voice of Tom Alter with Audio Foreword by Ratan Tata, in his own voice ISBN 9789382299240

అకడమిక్ విజయాలు, అవార్డులు, గౌరవాలు[మార్చు]

కురియన్ 15 గౌరవ డిగ్రీలను పొందారు.[19][20] from universities around the world, including from the following:

Year Name of Award or Honor Awarding Organization
1999 పద్మవిభూషణ్ భారత ప్రభుత్వం
1993 ఇంటర్నేషనల్ పెర్సన్ ఆఫ్ ద యియర్ అవార్డు వరల్డ్ డైరీ ఎక్స్‌పో
1991 దిస్టింగ్విష్డ్ అలుమ్ని అవార్డు మిచిగాన్ రాష్ట్ర విశ్వవిద్యాలయం
1989 వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రైజ్ వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రైజ్, యు.ఎస్.ఎ
1986 వాటెలర్ పీస్ బహుమతి అవార్డు కార్నెగీ ఫౌండేషన్, నెదర్లాండ్స్
1986 కృషిరత్న అవార్డు భారత ప్రభుత్వం
1966 పద్మభూషణ భారత ప్రభుత్వం
1965 పద్మశ్రీ భారత ప్రభుత్వము
1963 రామన్ మెగసెసె అవార్డు రామన్ మెగసెసె అవార్డు ఫౌండేషన్

మూలాలు[మార్చు]

  1. ↑ "Father of white revolution Verghese Kurien dies". =The Times of India. Retrieved 2012-09-09.
  2. ↑ "1989: Dr. Verghese Kurien". (The World Food Prize Foundation). Retrieved 13 September 2012. Cite web requires |website= (help)
  3. ↑ 3.0 3.1 Singh, Katar (1999). Rural Development: Principles, Policies and Management. New Delhi: SAGE. p. 201. ISBN 81-7036-773-5.
  4. ↑ "India largest milk producing nation in 2010-11: NDDB". Hindustan Times. 2011-12-20. Retrieved 2012-09-09. Cite web requires |website= (help)
  5. ↑ Kurien, Verghese (2007). "India' s Milk Revolution: Investing in Rural Producer Organizations". In Narayan, Deepa; Glinskaya, Elena (సంపాదకుడు.). Ending Poverty in South Asia: Ideas that work. Washington D.C., USA: (The World Bank). p. 52. ISBN 0-8213-6876-1. Retrieved 11 September 2012.CS1 maint: multiple names: editors list (link)
  6. ↑ Pendleton, Andrew; Narayanan, Pradeep. "The white revolution : milk in India" (PDF). Taking liberties: poor people, free trade and trade justice. Christian Aid. p. 35. Retrieved 11 September 2012.
  7. ↑ వర్గీస్, కురియన్. నాకూ ఉంది ఒక కల (తెలుగు అనువాదం లో). హైదరాబాద్: అలకనంద ప్రచురణలు.CS1 maint: unrecognized language (link)
  8. ↑ Aneja, R. P. "Life and times of Verghese Kurien". The Hindu Business Line. Retrieved 11 September 2012.
  9. ↑ Damodaran, Harish (Sep 13, 2004). "Amul's tech wizard, Dalaya passes away". The Hindu Business Line. Retrieved 10 September 2012.
  10. ↑ Heredia, Ruth (1997). The Amul India Story. New Delhi: Tata Mc-Graw Hill. pp. 112–115. ISBN 978-0-07-463160-7.
  11. ↑ "Verghese Kurien made Chancellor of Allahabad University". Retrieved July 3, 2014. Cite web requires |website= (help)
  12. ↑ "Dr. Verghese Kurien appointed first Chancellor of Allahabad University". Retrieved July 3, 2014. Cite web requires |website= (help)
  13. ↑ Amul brand builder Verghese Kurien: The man who turned India into largest milk producer
  14. ↑ "Report on Dr Verghese Kurien in Tehelka". మూలం నుండి 2006-11-11 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved 2014-07-23. Cite web requires |website= (help)
  15. ↑ http://www.amul.com/m/dr-v-kurien
  16. ↑ "Verghese Kurien, Leader of India's Milk Cooperatives, Dies at 90". Retrieved October 26, 2012. Cite web requires |website= (help)
  17. ↑ "Dr Verghese Kurien — From mechanical engineer to milkman". Retrieved October 26, 2012. Cite web requires |website= (help)
  18. ↑ "The man who revolutionised white". Retrieved October 26, 2012. Cite web requires |website= (help)
  19. ↑ Indian Dairy Association. "Dr. Verghese Kurien: The Making of a Legend" (PDF). Retrieved October 26, 2012. Cite web requires |website= (help)[permanent dead link]
  20. ↑ Verghese Kurien. "Dr. Verghese Kurien: Honorary Degrees". మూలం నుండి 2014-07-14 న ఆర్కైవు చేసారు. Retrieved July 3, 2014. Cite web requires |website= (help)

ఇతర లింకులు[మార్చు]

అధికారికమైనవి[మార్చు]

ఇతరములు[మార్చు]

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=వర్ఘీస్_కురియన్&oldid=2889868" నుండి వెలికితీశారు