1543
| సంవత్సరాలు: | 1540 1541 1542 - 1543 - 1544 1545 1546 |
| దశాబ్దాలు: | 1520 1530లు - 1540లు - 1550లు 1560లు |
| శతాబ్దాలు: | 15 వ శతాబ్దం - 16 వ శతాబ్దం - 17 వ శతాబ్దం |
1543 సంవత్సరం, గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు ప్రకారం సోమవారం నుండి ప్రారంభమయ్యే సాధారణ సంవత్సరం.శాస్త్రీయ విప్లవం ప్రారంభంగా పరిగణించబడే విజ్ఞాన శాస్త్రంలో దాని ముఖ్యమైన ప్రచురణల కారణంగా ఇది కొన్నిసార్లు "అన్నస్ మిరాబిలిస్ "గా పిలువబడే సంవత్సరాల్లో ఇది ఒకటి.
సంఘటనలు
[మార్చు]జనవరి – జూన్
[మార్చు]- ఫిబ్రవరి 11 – ఇంగ్లాండ్ రాజు హెన్రీ VIII, ఫ్రాన్స్‌కు వ్యతిరేకంగా పవిత్ర రోమన్ చక్రవర్తి చార్లెస్ V తో మిత్రపక్షం.[1]
- ఫిబ్రవరి 21 – వేనా డాగా యుద్ధం : ఇథియోపియా చక్రవర్తి గెలావ్‌దేవోస్ ఆధ్వర్యంలో 8,500 మంది ఉమ్మడి ఇథియోపియన్-పోర్చుగీస్ సైన్యం, ఇమామ్ అహ్మద్ ఇబ్న్ ఇబ్రహీం అల్-ఘాజీ సైన్యాన్ని 14,000 మందికి పైగా ఓడించి ఇథియోపియన్-అడాల్ యుద్ధాన్ని ముగించింది.
- మార్చి
- రాజు గుస్తావ్ వాసా దళాలు స్వీడన్ రైతు తిరుగుబాటుదారుడు నిల్స్ డాకే బలగాలను, యుద్ధంలో ఓడించి, తిరుగుబాటును ముగించాయి. డాక్ అప్పటికి తప్పించుకున్నా, తరువాతత బంధించి చంపబడ్డాడు.
- వెల్ష్ యూనియన్ కన్సాలిడేటింగ్ యాక్ట్: ఇంగ్లాండ్ పార్లమెంట్ కౌంటీలను ఏర్పాటు చేసింది. వేల్స్ పార్లమెంటరీ ప్రాతినిధ్యాన్ని క్రమబద్ధీకరించింది.[1]
- ఏప్రిల్ – సులేమాన్ ప్రచారం: సులేమాన్ ది మాగ్నిఫిసెంట్, ఒట్టోమన్ సుల్తాన్, హంగరీలో చిన్న యుద్ధం.
- మే – నికోలస్ కోపర్నికస్ నురేమ్బెర్గ్‌లో డి రివల్యూషన్బస్ ఆర్బియం కోలెస్టియం (ఆన్ ది రివల్యూషన్స్ ఆఫ్ ది హెవెన్లీ గోళాలు) ను ప్రచురిస్తుంది , సూర్యోకేంద్రక విశ్వం ఉనికికి గణిత వాదనలు అందిస్తూ, భౌగోళిక నమూనాను ఖండించింది . కోపర్నికస్ మే 24 న ఫ్రోమ్‌బోర్క్‌లో 70 సంవత్సరాల వయసులో మరణిస్తాడు.
- జూన్ – మానవ శరీర నిర్మాణ శాస్త్రంలో విప్లవాత్మకమైన ఆండ్రియాస్ వెసాలియస్ డి హ్యూమాని కార్పోరిస్ ఫాబ్రికా (ఆన్ ది ఫ్యాబ్రిక్ ఆఫ్ ది హ్యూమన్ బాడీ) ను ప్రచురించాడు.
జూలై – డిసెంబరు
[మార్చు]- జూలై 1 – గ్రీన్విచ్ ఒప్పందంపై ఇంగ్లాండ్ స్కాట్లాండ్ మధ్య సంతకం చేయబడింది (స్కాట్లాండ్ డిసెంబర్ 11 న తిరస్కరించబడింది).[1]
- జూలై 12 – ఇంగ్లాండ్ రాజు హెన్రీ VIII కేథరీన్ పార్ను వివాహం చేసుకున్నాడు. ఇది హెన్రీ వివాహాలలో ఆరవది, చివరిది. కేథరీన్ కు మూడవది. యువరాణి ఎలిజబెత్ వివాహానికి హాజరవుతుంది. ఈ నెలలో, ఇంగ్లాండ్ పార్లమెంట్ మూడవ వారసత్వ చట్టాన్ని ఆమోదిస్తుంది, హెన్రీ కుమార్తెలు, ఇంగ్లండ్ యువరాణులు మేరీ ఎలిజబెత్ I, ఆంగ్ల సింహాసనం వరుసకు పునరుద్ధరిస్తారు.
- జూలై 25 – ఆగష్టు 10 – ఎజ్టెర్గోమ్ ముట్టడి: సులేమాన్ ది మగ్నిఫిసెంట్, ఒట్టోమన్ సుల్తాన్, ముట్టడి.[2]
- ఆగష్టు 6 – 22 – నైస్ ముట్టడి: ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం, ఫ్రెంచ్ దళాలు ( ఫ్రాంకో-ఒట్టోమన్ కూటమి క్రింద), అడ్మిరల్ హేరెడ్డిన్ బార్బరోస్సా నేతృత్వంలో ముట్టడి
- సెప్టెంబర్ – అక్టోబర్ – పికార్డీలోని ల్యాండ్‌రేసీలను పవిత్ర రోమన్ చక్రవర్తి చార్లెస్ V కింద బలగాలు ముట్టడించాయి , కాని ఫ్రెంచ్ సైన్యం విధానంపై ముట్టడి ఉపసంహరించబడింది.
- సెప్టెంబర్ – సులేమాన్ ప్రచారం: సులేమాన్ ది మాగ్నిఫిసెంట్ హంగేరియన్ పట్టాభిషేక నగరమైన స్జాకెస్ఫెహర్వర్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.[2]
- సెప్టెంబర్ 9 – మేరీ స్టువర్ట్ తొమ్మిది నెలల వయస్సులో స్టిర్లింగ్‌లో స్కాట్స్ రాణిగా పట్టాభిషేకం చేశారు.
జననాలు
[మార్చు]- జనవరి 31 – తోకుగావ ఇయసు, జపనీస్ షోగన్ (d. 1616 )
- ఫిబ్రవరి 4 – గియోవన్నీ ఫ్రాన్సిస్కో ఫారా, ఇటాలియన్ రచయిత (మ .1591 )
- ఫిబ్రవరి 16 – కనే ఐటోకు, జపనీస్ చిత్రకారుడు (మ .1590 )
- ఫిబ్రవరి 18 – చార్లెస్ III, డ్యూక్ ఆఫ్ లోరైన్ (మ .1608 )
- ఏప్రిల్ 1 – ఫ్రాంకోయిస్ డి బోన్నే, డ్యూక్ ఆఫ్ లెస్డిగ్యుయర్స్, ఫ్రాన్స్ కానిస్టేబుల్ (మ .1626 )
- మే 2 – జాన్ మోరెటస్, బెల్జియన్ ప్రింటర్ (మ .1610 )
- జూన్ 8 – పెట్రస్ అల్బినస్, జర్మన్ చరిత్రకారుడు, స్థానిక చరిత్ర పరిశోధకుడు, కవి (మ .1598 )
- జూలై 20 – నిల్స్ స్వంటెస్సన్ స్టుర్, స్వీడిష్ దౌత్యవేత్త (మ .1567 )
- ఆగస్టు 3 – నికాసియస్ డి సిల్లే, డచ్ దౌత్యవేత్త (మ .1600 )
- ఆగస్టు 21 – గియోవన్నీ బెంబో, వెనిస్ డోజ్ (మ .1618 )
- సెప్టెంబరు 14 – క్లాడియో అక్వావివా, ఇటాలియన్ జెస్యూట్ (మ .1615 )
- అక్టోబరు 21 – మైఖేల్ హిక్స్, ఇంగ్లీష్ రాజకీయవేత్త (మ .1612 )
- నవంబరు 2 – కాస్పర్ ఫ్రాంక్, జర్మన్ వేదాంతవేత్త (మ .1584 )
- నవంబరు 8 – లెటిస్ నోలిస్, కౌంటెస్ ఆఫ్ ఎసెక్స్,, తరువాత కౌంటెస్ ఆఫ్ లీసెస్టర్, ఇంగ్లాండ్ ఎలిజబెత్ I కు లేడీ-ఇన్-వెయిటింగ్ (మ .1634 )
- డిసెంబరు 3 – అలెశాండ్రో రియారియో, ఇటాలియన్ కాథలిక్ కార్డినల్ (మ .1585 )
- డిసెంబరు 29 – విలియం I కుమార్తె నాసావు-డిల్లెన్‌బర్గ్‌కు చెందిన కేథరీన్ (మ .1624 )
తేదీ వివరాలు తెలియనివి
[మార్చు]- గియార్డినో బ్రూనో, ఇటాలియన్ తత్వవేత్త. ఇతని జ్ఞాపకార్థం ప్రతియేటా ఫిబ్రవరి 17ను సత్యాన్వేషణ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు. (మ.1600)
మరణాలు
[మార్చు]- మే 24:నికోలాస్ కోపర్నికస్, సూర్య కేంద్రక సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించిన ఖగోళ శాస్త్రవేత్త. (జ.1473)
- జనవరి 2 – ఫ్రాన్సిస్కో కనోవా డా మిలానో, ఇటాలియన్ స్వరకర్త (జ .1497 )
- జనవరి 3 – జువాన్ రోడ్రిగెజ్ కాబ్రిల్లో, పోర్చుగీస్ అన్వేషకుడు (జ .1499 )
- జనవరి 9 – గుయిలౌమ్ డు బెల్లే, ఫ్రెంచ్ దౌత్యవేత్త (జ. 1491 )
- ఫిబ్రవరి 13 – జోహన్ ఎక్, జర్మన్ స్కాలస్టిక్ వేదాంతి (జ. 1486 )
- ఫిబ్రవరి 21 – అహ్మద్ ఇబ్న్ ఇబ్రహీం అల్-ఖాజీ, అడాల్ ఇమామ్ (యుద్ధంలో) (బిసి 1506 )
- మార్చి 2 – జాన్ నెవిల్లే, 3 వ బారన్ లాటిమర్, ఇంగ్లీష్ రాజకీయవేత్త (జ .1493 )
- మార్చి 6 – బాసియో డి'అగ్నోలో, ఫ్లోరెంటైన్ వుడ్ కార్వర్ (జ .1460 )
- ఏప్రిల్ 23 – బవేరియాకు చెందిన సుసన్నా, జర్మన్ నోబెల్, హౌస్ ఆఫ్ విట్టెల్స్‌బాచ్ (జ. 1502 )
- మే 24 – నికోలస్ కోపర్నికస్, పోలిష్ గణిత శాస్త్రవేత్త, ఖగోళ శాస్త్రవేత్త (జ .1473 )
- జూన్ 27 – ఆజ్ఞోలో ఫైరన్జులా, ఇటాలియన్ కవి (జ .1493 )
- జూలై 19 – మేరీ బోలీన్, ఇంగ్లీష్ సభికుడు, ఫ్రాన్స్‌కు చెందిన కింగ్స్ ఫ్రాన్సిస్ I (జ .1500 )
- ఆగస్టు 1 – మాగ్నస్ I, డ్యూక్ ఆఫ్ సాక్సే-లాన్బర్గ్, జర్మన్ నోబెల్ (జ .1470 )
- సెప్టెంబరు 2 – సుల్తాన్ కులీ కుతుబ్ ముల్క్, గోల్కొండ కుతుబ్ షాహి రాజవంశం స్థాపకుడు (జ .1470 )
- సెప్టెంబరు 20 – థామస్ మన్నర్స్, 1 వ ఎర్ల్ ఆఫ్ రట్లాండ్ (జ .1492 )
- సెప్టెంబరు 23 – జోహన్నా వాన్ హాచ్బర్గ్-సాసేన్బెర్గ్, స్విస్ కౌంటెస్ రెగ్నెంట్ (జ. 1485 )
- డిసెంబరు 27 – జార్జ్, బ్రాండెన్‌బర్గ్-అన్స్‌బాచ్ మార్గ్రేవ్ (జ .1484 )
- డిసెంబరు 29 – మరియా సాల్వియాటి, ఇటాలియన్ నోబెల్ (జ .1499 )
- డిసెంబరు 30 – జియాన్ మాటియో గిబెర్టి, ఇటాలియన్ కాథలిక్ బిషప్ (జ .1495 )
తేదీ వివరాలు తెలియనివి
[మార్చు]- సుల్తాన్ కులీ కుత్బుల్ ముల్క్, గోల్కొండ రాజ్యాన్ని 1518 నుండి 1687 వరకు పరిపాలించిన కుతుబ్ షాహీ వంశ స్థాపకుడు.
- మైఖేల్ అగ్రికోలా అబ్కిరియాను ప్రచురించాడు.
- స్పానిష్ సామ్రాజ్యంలోని భారతీయులను స్థానిక స్థిరనివాసుల ఇష్టానికి వ్యతిరేకంగా స్వేచ్ఛగా ప్రకటించారు.