శ్వాస వ్యవస్థ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Rajasekhar1961 (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
||
| పంక్తి 1: | పంక్తి 1: | ||
{{మొలక}} |
|||
'''శ్వాస వ్యవస్థ''' (Respiratory system) లోని ఊపిరితిత్తులద్వారా మన శరీరానికి కావలసిన [[ప్రాణవాయువు]] లభిస్తుంది. [[ముక్కు]] నుండి [[వాయుకోశాలు]] వరకు ఇది విస్తరించింది. |
'''శ్వాస వ్యవస్థ''' (Respiratory system) లోని ఊపిరితిత్తులద్వారా మన శరీరానికి కావలసిన [[ప్రాణవాయువు]] లభిస్తుంది. [[ముక్కు]] నుండి [[వాయుకోశాలు]] వరకు ఇది విస్తరించింది. |
||
==శ్వాస మార్గము== |
|||
*ప్రధాన వ్యాసం [[శ్వాస మార్గము]] |
|||
మానవులలో '''శ్వాస మార్గం''' అనేది శ్వాసక్రియ యొక్క ప్రక్రియతో ముడిపడివున్న [[శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం]] యొక్క భాగం. |
|||
===నిర్మాణము=== |
|||
[[File:Respiratory system complete en.svg|thumb|right|300px|పూర్తి శ్వాస వ్యవస్థ]] |
|||
శ్వాస మార్గం ఎగువ వాయుమార్గాలుగా మరియు దిగువ వాయుమార్గాలుగా విభజించబడింది. ఎగువ వాయుమార్గాలు లేదా ఎగువ శ్వాసమార్గం అనగా ముక్కు మరియు నాసికా మార్గాలు సహా నాసికా కుహరములు (paranasal sinuses), కంఠం మరియు స్వర తంత్రులు (vocal cords) పైని స్వరపేటిక యొక్క భాగము. దిగువ వాయుమార్గాలు లేదా దిగువ శ్వాసమార్గం అనగా స్వరతంత్రుల కింది స్వరపేటిక యొక్క భాగం సహా, వాయునాళం (trachea), శ్వాసనాళాలు (bronchi) మరియు సూక్ష్మశ్వాసనాళికలు (bronchioles). ఊపిరితిత్తులు దిగువ శ్వాసమార్గాల లోనే లేదా ప్రత్యేక అస్తిత్వంగా కలిసి ఉండును మరియు శ్వాస (Respiratory) సూక్ష్మశ్వాసనాళికలు, అల్వియోలార్ వాహికలు, అల్వియోలార్ తిత్తులు మరియు వాయుగోళాలను (ఆల్వెయోలీ) కలిగి ఉండును. |
|||
శ్వాసమార్గం వాయువులను ప్రత్యర్థిత్వములగా మార్పులు చెందించుచూ తీసుకొనిపోవు వాటి యొక్క ప్రత్యేకత మీద ఆధారపడి కండెక్టింగ్ జోన్ మరియు రెస్పిరేటరీ జోన్ లుగా కూడా విభజించబడింది. |
|||
శ్వాసనాళికల నుండి విభజింపబడుతూ గొట్టాలు (ట్యూబులు) అల్వియోలాస్ వద్ద ముగింపుకు ముందు ఒక అంచనాగా 20 నుంచి 23 విభాగాలతో క్రమక్రమంగా చిన్నవయిపోయి ఉంటాయి. |
|||
====ఎగువ శ్వాసమార్గం==== |
|||
[[File:Blausen 0872 UpperRespiratorySystem.png|thumb|left|170px|ఎగువ శ్వాసనాళ వివరాలు.]] |
|||
ఎగువ శ్వాసమార్గం ఛాతీఎముకయొక్క కోణం (ఉరము వెలుపల) పైన, కంఠ బిలాల (గొంతులోని స్వరతంత్రుల) పైన లేదా స్వరపేటిక వద్దగల ఉంగరమును పోలిన (cricoid) మృదులాస్థి (cartilage) పైబడి శ్వాసవ్యవస్థ యొక్క భాగాలను సూచిస్తుంది. అలా స్వరపేటిక కొన్నిసార్లు ఎగువ వాయుమార్గంలోను మరియు కొన్నిసార్లు దిగువ వాయుమార్గంలోనూ కలిసి ఉండును. ఈ స్వరపేటిక (larynx) అనేది కంఠధ్వని పెట్టె (voice box) అని కూడా పిలవబడుతుంది మరియు సహ మృదులాస్థి కలిగి ఉండును అది ధ్వనిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ ట్రాక్ట్ర్ లో నాసికా రంధ్రం (nasal cavity0 మరియు ఉపనాసికా రంధ్రాలు (paranasal sinuses), గొంతు (pharynx) (ముక్కుకి సంబంధించిన గొంతు, కొండ నాలుక నుంచి కంఠబిలం దాకా ఉన్న ప్రాంతం, మరియు స్వరపేటికగొంతు) మరియు కొన్నిసార్లు స్వరపేటికతో సహా ఇమిడి ఉంటాయి. |
|||
====దిగువ శ్వాస మార్గం==== |
|||
దిగువ శ్వాసమార్గం లేదా దిగువ వాయుమార్గం అనేది పూర్వాహారనాళం మరియు వాయునాళం, శ్వాసనాళికలు (ప్రాధమిక, ద్వితీయ మరియు తృతీయ), సూక్ష్మ శ్వాస నాళికలు (శ్వాస అంతిమ దశ సహా) మరియు ఊపిరితిత్తులు (వాయుకోశాలు సహా). ఇది కొన్నిసార్లు స్వరపేటికను కలుపుకుని కూడా. |
|||
====శ్వాస వృక్షం==== |
|||
[[File:illu quiz lung05.jpg|thumb|right|240px|1. శ్వాసనాళం (గొంతుపీక) (Trachea)<br>2. ప్రధాన శ్వాసనాళం (Mainstem bronchus)<br>3. ఖండ శ్వాసనాళం (Lobar bronchus)<br>4. విభాగ శ్వాసనాళం (Segmental bronchus<br>5. అతిసూక్ష్మశ్వాసనాళిక (Bronchiole)<br>6. ఆల్వియోలార్ వాహిక (Alveolar duct)<br>7. వాయుకోశం (Alveolus)]] |
|||
'''శ్వాస వృక్షము''' లేదా '''శ్వాస నాళాల వృక్షము''' అనే పదము ఊపిరితిత్తులకు మరియు వాయునాళం, శ్వాసనాళికలు మరియు సూక్ష్మ శ్వాసనాళికలు సహా వాయుమార్గాలకు గాలిని సరఫరా చేసే దానియొక్క శాఖా నిర్మాణమును సూచించడానికి కూడా ఉపయోగిస్తారు. |
|||
* శ్వాసనాళం (trachea) |
|||
** ప్రధాన శ్వాసనాళం (main bronchus) |
|||
***లోబర్ శ్వాసనాళం (lobar bronchus) |
|||
**** విభాగ శ్వాసనాళం (segmental bronchus) |
|||
***** వాహకత్వ సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (conducting bronchiole) |
|||
****** అంత్య సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (terminal bronchiole |
|||
******* రెస్పిరేటరీ సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (respiratory bronchiole) |
|||
******** అల్వియోలార్ వాహిక (alveolar duct) |
|||
********* అల్వియోలార్ తిత్తి (alveolar sac) |
|||
********** శ్వాసవాయు గోనులు (alveolus) |
|||
==అవయవాలు== |
==అవయవాలు== |
||
* [[ముక్కు]] |
* [[ముక్కు]] |
||
17:46, 21 జూలై 2015 నాటి కూర్పు
శ్వాస వ్యవస్థ (Respiratory system) లోని ఊపిరితిత్తులద్వారా మన శరీరానికి కావలసిన ప్రాణవాయువు లభిస్తుంది. ముక్కు నుండి వాయుకోశాలు వరకు ఇది విస్తరించింది.
శ్వాస మార్గము
- ప్రధాన వ్యాసం శ్వాస మార్గము
మానవులలో శ్వాస మార్గం అనేది శ్వాసక్రియ యొక్క ప్రక్రియతో ముడిపడివున్న శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం యొక్క భాగం.
నిర్మాణము
శ్వాస మార్గం ఎగువ వాయుమార్గాలుగా మరియు దిగువ వాయుమార్గాలుగా విభజించబడింది. ఎగువ వాయుమార్గాలు లేదా ఎగువ శ్వాసమార్గం అనగా ముక్కు మరియు నాసికా మార్గాలు సహా నాసికా కుహరములు (paranasal sinuses), కంఠం మరియు స్వర తంత్రులు (vocal cords) పైని స్వరపేటిక యొక్క భాగము. దిగువ వాయుమార్గాలు లేదా దిగువ శ్వాసమార్గం అనగా స్వరతంత్రుల కింది స్వరపేటిక యొక్క భాగం సహా, వాయునాళం (trachea), శ్వాసనాళాలు (bronchi) మరియు సూక్ష్మశ్వాసనాళికలు (bronchioles). ఊపిరితిత్తులు దిగువ శ్వాసమార్గాల లోనే లేదా ప్రత్యేక అస్తిత్వంగా కలిసి ఉండును మరియు శ్వాస (Respiratory) సూక్ష్మశ్వాసనాళికలు, అల్వియోలార్ వాహికలు, అల్వియోలార్ తిత్తులు మరియు వాయుగోళాలను (ఆల్వెయోలీ) కలిగి ఉండును.
శ్వాసమార్గం వాయువులను ప్రత్యర్థిత్వములగా మార్పులు చెందించుచూ తీసుకొనిపోవు వాటి యొక్క ప్రత్యేకత మీద ఆధారపడి కండెక్టింగ్ జోన్ మరియు రెస్పిరేటరీ జోన్ లుగా కూడా విభజించబడింది.
శ్వాసనాళికల నుండి విభజింపబడుతూ గొట్టాలు (ట్యూబులు) అల్వియోలాస్ వద్ద ముగింపుకు ముందు ఒక అంచనాగా 20 నుంచి 23 విభాగాలతో క్రమక్రమంగా చిన్నవయిపోయి ఉంటాయి.
ఎగువ శ్వాసమార్గం
ఎగువ శ్వాసమార్గం ఛాతీఎముకయొక్క కోణం (ఉరము వెలుపల) పైన, కంఠ బిలాల (గొంతులోని స్వరతంత్రుల) పైన లేదా స్వరపేటిక వద్దగల ఉంగరమును పోలిన (cricoid) మృదులాస్థి (cartilage) పైబడి శ్వాసవ్యవస్థ యొక్క భాగాలను సూచిస్తుంది. అలా స్వరపేటిక కొన్నిసార్లు ఎగువ వాయుమార్గంలోను మరియు కొన్నిసార్లు దిగువ వాయుమార్గంలోనూ కలిసి ఉండును. ఈ స్వరపేటిక (larynx) అనేది కంఠధ్వని పెట్టె (voice box) అని కూడా పిలవబడుతుంది మరియు సహ మృదులాస్థి కలిగి ఉండును అది ధ్వనిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ ట్రాక్ట్ర్ లో నాసికా రంధ్రం (nasal cavity0 మరియు ఉపనాసికా రంధ్రాలు (paranasal sinuses), గొంతు (pharynx) (ముక్కుకి సంబంధించిన గొంతు, కొండ నాలుక నుంచి కంఠబిలం దాకా ఉన్న ప్రాంతం, మరియు స్వరపేటికగొంతు) మరియు కొన్నిసార్లు స్వరపేటికతో సహా ఇమిడి ఉంటాయి.
దిగువ శ్వాస మార్గం
దిగువ శ్వాసమార్గం లేదా దిగువ వాయుమార్గం అనేది పూర్వాహారనాళం మరియు వాయునాళం, శ్వాసనాళికలు (ప్రాధమిక, ద్వితీయ మరియు తృతీయ), సూక్ష్మ శ్వాస నాళికలు (శ్వాస అంతిమ దశ సహా) మరియు ఊపిరితిత్తులు (వాయుకోశాలు సహా). ఇది కొన్నిసార్లు స్వరపేటికను కలుపుకుని కూడా.
శ్వాస వృక్షం
2. ప్రధాన శ్వాసనాళం (Mainstem bronchus)
3. ఖండ శ్వాసనాళం (Lobar bronchus)
4. విభాగ శ్వాసనాళం (Segmental bronchus
5. అతిసూక్ష్మశ్వాసనాళిక (Bronchiole)
6. ఆల్వియోలార్ వాహిక (Alveolar duct)
7. వాయుకోశం (Alveolus)
శ్వాస వృక్షము లేదా శ్వాస నాళాల వృక్షము అనే పదము ఊపిరితిత్తులకు మరియు వాయునాళం, శ్వాసనాళికలు మరియు సూక్ష్మ శ్వాసనాళికలు సహా వాయుమార్గాలకు గాలిని సరఫరా చేసే దానియొక్క శాఖా నిర్మాణమును సూచించడానికి కూడా ఉపయోగిస్తారు.
- శ్వాసనాళం (trachea)
- ప్రధాన శ్వాసనాళం (main bronchus)
- లోబర్ శ్వాసనాళం (lobar bronchus)
- విభాగ శ్వాసనాళం (segmental bronchus)
- వాహకత్వ సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (conducting bronchiole)
- అంత్య సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (terminal bronchiole
- రెస్పిరేటరీ సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (respiratory bronchiole)
- అల్వియోలార్ వాహిక (alveolar duct)
- అల్వియోలార్ తిత్తి (alveolar sac)
- శ్వాసవాయు గోనులు (alveolus)
- అల్వియోలార్ తిత్తి (alveolar sac)
- అల్వియోలార్ వాహిక (alveolar duct)
- రెస్పిరేటరీ సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (respiratory bronchiole)
- అంత్య సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (terminal bronchiole
- వాహకత్వ సూక్ష్మశ్వాసనాళిక (conducting bronchiole)
- విభాగ శ్వాసనాళం (segmental bronchus)
- లోబర్ శ్వాసనాళం (lobar bronchus)
- ప్రధాన శ్వాసనాళం (main bronchus)