ఛతర్‌పూర్ జిల్లా
ఛతర్‌పూర్ జిల్లా
छतरपुर जिला | |
|---|---|
 మధ్య ప్రదేశ్ పటంలో ఛతర్‌పూర్ జిల్లా స్థానం | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | మధ్య ప్రదేశ్ |
| డివిజను | Sagar division |
| ముఖ్య పట్టణం | Chhatarpur |
| Government | |
| • లోకసభ నియోజకవర్గాలు | Khajuraho |
| విస్తీర్ణం | |
| • మొత్తం | 8,687 కి.మీ2 (3,354 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | |
| • మొత్తం | 17,62,857 |
| • జనసాంద్రత | 200/కి.మీ2 (530/చ. మై.) |
| జనాభా వివరాలు | |
| • అక్షరాస్యత | 64.9% |
| • లింగ నిష్పత్తి | 884 |
| Website | అధికారిక జాలస్థలి |
మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని జిల్లాలలో ఛాత్తర్‌పూర్ జిల్లా (హిందీ:छतरपुर जिला) ఒకటి. ఛాత్తర్‌పూర్ పట్టణం జిల్లాకు కేంద్రంగా ఉంది.
భౌగోళికం
[మార్చు]ఛతర్‌పూర్ జిల్లా 24.06° & 25.20° ఉత్తర అక్ష్క్షాంశం 78.59° & 80.26° తూర్పు రేఖాంశంలో ఉంది.
సరిహద్దులు
[మార్చు]ఛతర్‌పూర్ జిల్లా ఉత్తర సరిహద్దులో ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, తూర్పు సరిహద్దులో పన్నా జిల్లా, దక్షిణ సరిహద్దులో దమోహ్ జిల్లా, ఆగ్నేయ సరిహద్దులో సాగర్ జిల్లా, పశ్చిమ సరిహద్దులో తికమార్గ్ జిల్లా ఉన్నాయి. ఛతర్‌పూర్ జిల్లా సాగర్ డివిజన్‌లో భాగం.[1]
చరిత్ర
[మార్చు]భరత స్వాతంత్ర్యం ముందు ప్రస్తుత ఛతర్‌పూర్ జిల్లా ప్రాంతం బిజవార్, ఛాత్తర్‌పూర్, గౌరిహర్, అలిపురా, లుగాసి రాజాస్థానాలు ఉండేవి.వీటితో చర్కారి, పన్నా, అజైగర్ లలో అధిక భాగం ఉండేది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత రాజాస్థానాలు భారత ప్రభుత్వంలో విలీనం అయిన తరువాత ఈ ప్రాంతం విద్యప్రదేశ్‌లో చేర్చబడింది. 1956 నవంబరు 1 న విద్యప్రదేశ్ మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో విలీనం చేయబడింది. ఛతర్‌పూర్ సమీపంలో ఉన్న నౌగావ్ మధ్యప్రదేశ్ రాజధాని చేయబడింది. 6 మాసాల తరువాత భోపాల్ మధ్యప్రదేశ్ రాజధాని అయింది.
ఆర్ధికం
[మార్చు]2006 గణాంకాల ప్రకారం పచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వశాఖ భారతదేశ జిల్లాలు (640) లో వెనుకబడిన 250 జిల్లాలలో ఛత్తర్‌పూర్ జిల్లా ఒకటి అని గుర్తించింది. బ్యాక్‌వర్డ్ రీజన్ గ్రాంటు ఫండు నుండి నిధులను అందుకుంటున్న మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్ర 24 జిల్లాలలో ఈ జిల్లా ఒకటి..[2]
| విషయాలు | వివరణలు |
|---|---|
| జిల్లా జనసంఖ్య . | 1,762,857,[3] |
| ఇది దాదాపు. | గాంబియా దేశ జనసంఖ్యకు సమానం.[4] |
| అమెరికాలోని. | నెబ్రస్కా నగర జనసంఖ్యకు సమం.[5] |
| 640 భారతదేశ జిల్లాలలో. | 271 వ స్థానంలో ఉంది.[3] |
| 1చ.కి.మీ జనసాంద్రత. | 230 .[3] |
| 2001-11 కుటుంబనియంత్రణ శాతం. | 19.54%.[3] |
| స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి. | |
| జాతియ సరాసరి (928) కంటే. | 884:1000 [3] |
| అక్షరాస్యత శాతం. | 64.9%.[3] |
| జాతియ సరాసరి (72%) కంటే. |
2011 గణాంకాల ప్రకారం జనసంఖ్య 1,474,633. 1991 గణాంకాల ప్రకారం జనసంఖ్య 1,158,853. 2011-1991 మధ్య జనసంఖ్య అభివృద్ధి 27%. [1]
భాషలు
[మార్చు]బుండెలి (దేవనాగరి : बुन्देली or बुंदेली; Urdu: زبان بندیلی), పశ్చిమ హిందీ భాష. దీనిని హిందీ భాషతో చేర్చి ప్రజలలో వాడుకలో ఉంది. జిల్లాలోని ప్రజలలో అనేక భాషలు వాడుకలో ఉన్నాయి. 72.91% హిందీ భాషను పోలి ఉన్న బఘేలి భాష ప్రజలలో అధికంగా వాడుకలో ఉంది.[6] (జర్మన్ భాషతో పోలిస్తే జర్మన్ భాష 60% ఆంగ్లభాషను పోలి ఉంటుంది )[7] ఈ భాష 7 800 000 మంది భగేల్‌ఖండ్ ప్రజలకు వాడుక భాషగా ఉంది[6] అలాగే ద్రావిడ భాషలలో ఒకటైన భగియా భాష 2,00,000 మంది భగియా, షెడ్యూల్డ్ ప్రజలలో వాడుకగా ఉంది. దీనిని వ్రాయడానికి దేవనగరి లిపిని వాడుతున్నారు[8]
పర్యాటక ఆకర్షణలు
[మార్చు]జిల్లాలో ఖజూరహో శిల్పాలు ఉన్నాయి. చండేలా వంశరాజపుత్రులు ఈ ప్రముఖ ఆలయ నిర్మాణం చేసారని భావిస్తున్నారు. జఠాశంకర్, భీంకుండ్,,పన్నా నేషనల్ పార్క్, బాంబర్ బైని ఆలయం, లవ్‌కుష్‌నగర్, అర్జున్‌ కుండ్, నాగావ్‌ (నౌగొంగ్).
జిల్లా నుండి ప్రముఖమైన వ్యక్తులు
[మార్చు]- ఖాజీ అబ్దుల్ మన్నన్ హష్మీ
- సమీర్ ఖాన
- ఆనంద్ విజయ్ శర్మ జీ (చుమున్ శర్మ
- రఘ్వెందర్ సింగ్, సోనూ బిజవర్ మూట
- శ్రీ సత్యవ్రత్ చతుర్వేది
- అస్గరి బాయి - ధ్రుపద్ గాయకుడు, గ్రహీత పద్మ శ్రీ
- బాబు గులబ్రై - హిందీ రచయిత
- వీరేంద్ర కుమార్
- జితేంద్రసింగ్ బుందెల
- పవన్ రాజపుత్ర యు.ఆర్.ఎఫ్ తన్న్య్ రాజా
- డాక్టర్ ఎల్ ఎల్ కొరి (ప్రిన్సిపాల్ మహారాజా కాలేజ్)
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 "Chhatarpur". Chhatarpur district administration. Retrieved 2010-08-18.
- ↑ Ministry of Panchayati Raj (September 8, 2009). "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. Archived from the original (PDF) on 2012-04-05. Retrieved September 27, 2011.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.
- ↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2011-10-01.
Gambia, The 1,797,860 July 2011 est.
- ↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 2011-08-23. Retrieved 2011-09-30.
Nebraska 1,826,341
- ↑ 6.0 6.1 M. Paul Lewis, ed. (2009). "Bagheli: A language of India". Ethnologue: Languages of the World (16th ed.). Dallas, Texas: SIL International. Retrieved 2011-09-28.
- ↑ M. Paul Lewis, ed. (2009). "English". Ethnologue: Languages of the World (16th ed.). Dallas, Texas: SIL International. Retrieved 2011-09-28.
- ↑ M. Paul Lewis, ed. (2009). "Bharia: A language of India". Ethnologue: Languages of the World (16th ed.). Dallas, Texas: SIL International. Retrieved 2011-09-28.
వెలుపలి లింకులు
[మార్చు]
ప్రక్కనే ఉన్న పరిసర ప్రాంతాలు | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
