ఉప్పుగుండూరు
రెవిన్యూ గ్రామం | |
 | |
| నిర్దేశాంకాలు: 15°40′23″N 80°10′01″E / 15.673°N 80.167°ECoordinates: 15°40′23″N 80°10′01″E / 15.673°N 80.167°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ప్రకాశం జిల్లా |
| మండలం | నాగులుప్పలపాడు మండలం |
| విస్తీర్ణం | |
| • మొత్తం | 11.97 కి.మీ2 (4.62 చ. మై) |
| జనాభా వివరాలు (2011)[1] | |
| • మొత్తం | 9,060 |
| • సాంద్రత | 760/కి.మీ2 (2,000/చ. మై.) |
| జనగణాంకాలు | |
| • లింగ నిష్పత్తి | 976 |
| ప్రాంతీయ ఫోన్ కోడ్ | +91 ( 08592  ) |
| పిన్(PIN) | 523186 |
.svg)
ఉప్పుగుండూరు, ప్రకాశం జిల్లా, నాగులుప్పలపాడు మండలానికి చెందిన గ్రామం.[2].పిన్ కోడ్ నం. 523 186 ., ఎస్.టి.డి.కోడ్ = 08592.
గ్రామ చరిత్ర[మార్చు]
ఉప్పుగుండూరుకు, చిన్నగంజాం గ్రామాల సరిహద్దులో 1960లో ఒక బౌద్ధక్షేత్రాన్ని త్రవ్వకాలలో కనుగొన్నారు.[3] ఇక్కడ మూడవ శతాబ్దానికి చెందిన ఇక్ష్వాకు వంశపు రాజు పురుషదత్తుని బ్రాహ్మీ లిపిలో వ్రాసిన ప్రాకృత శాసనం కూడా ఒకటి లభించింది.[4] ఈ శాసనం ఒక వణిజ సంఘం ఇక్కడ మహా విహారాన్ని నిర్మింపజేయటం ప్రస్తావించబడింది. ఉప్పుగుండూరు బౌద్ధ క్షేత్రం నాగార్జున కొండ శైలిలో నిర్మించబడి ఉంది.[5]
గ్రామ భౌగోళికం[మార్చు]
సమీప గ్రామాలు[మార్చు]
రాచపూడి 5 కి.మీ, ఈదుమూడి 6 కి.మీ, కండ్లగుంట 6 కి.మీ, పోతవరం 6 కి.మీ, మాచవరం 6 కి.మీ.
సమీప మండలాలు[మార్చు]
తూర్పున చినగంజాము మండలం, పశ్చిమాన మద్దిపాడు మండలం, పశ్చిమాన కొరిసపాడు మండలం, ఉత్తరాన ఇంకొల్లు మండలం.
గ్రామానికి రవాణా సౌకర్యాలు[మార్చు]
ఈ గ్రామం విజయవాడ-చెన్నై రైలు మార్గంలోని ఒక రైల్వే స్టేషన్. ఈ గ్రామం ఒంగోలు నుంచి సుమారు 27 కిలోమీటర్ల దూరంలో 216 జాతీయ రహదారిలో కలదు.
గ్రామంలో విద్యా సౌకర్యాలు[మార్చు]
ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల[మార్చు]
జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల[మార్చు]
- ఈ పాఠశాలలో చదువుచున్న పొట్లూరి సుప్రియ అను విద్యార్థిని, నేషనల్ స్కూల్ గేంస్ లో జాతీయస్థాయికి ఎంపికైనది. ఈమె 2016, జనవరి-4,5 తేదీలలో మహారాష్ట్రలో నిర్వహించే వాలీబాల్, టెన్నిస్ పోటీలలో ఆంధ్రప్రదేశ్ జట్టు తరపున పాల్గొంటుంది. [14]
- ఈ పాఠశాల వార్షికోత్సవం 2016, ఫిబ్రవరి-26న ఘనంగా నిర్వహించారు. [16]
ఆర్.వి.వి.ఉన్నత పాఠశాల[మార్చు]
మండల పరిషత్తు ప్రాధమిక పాఠశాల[మార్చు]
రాఘవేంద్ర కాలనీ.
రోజ్ రెసిడెన్షియల్[మార్చు]
గ్రామంలోని మౌలిక సదుపాయాలు[మార్చు]
- వివేకానంద సేవాసమితి, ఉప్పుగుండూరు.
- పశువైద్యశాల.
బ్యాంకులు[మార్చు]
- ఆంధ్రా బ్యాంకు.
- ఆంధ్రప్రగతి గ్రామీణ బ్యాంకు.
- ది ప్రకాశం జిల్లా కేంద్ర సహకార కేంద్ర బ్యాంకు లిమిటెడ్.
గ్రామానికి సాగు/త్రాగునీటి సౌకర్యం[మార్చు]
ఎత్తిపోతల పథకం:- ఈ పథకానికి ప్రధాన నీటి వనరు కొమ్మమూరు కాలువ.
గ్రామ పంచాయతీ[మార్చు]
2013 లో, ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో, శ్రీ మసిముక్కు పెద్దబ్బాయి, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు. ఉపసర్పంచిగా శ్రీ మక్కెన బాబూరావు ఎన్నికైనారు. [4]
గ్రామంలోని దర్శనీయ ప్రదేశములు/దేవాయాలములు[మార్చు]
శ్రీ వల్లీ దేవసేన సమేత శ్రీ సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి దేవస్థానం[మార్చు]
ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం సుబ్రహ్మణ్య షష్టి వైభవంగా నిర్వహించెదరు. ఆ రోజున ఉదయం నుండి సాయంత్రం వరకు స్వామివారికి అభిషేకాలు, కళ్యాణం, గ్రామోత్సవం తదితర కార్యక్రమాలు నిర్వహించెదరు. [13]
శ్రీ రుక్మిణీ సత్యభామా సమేత శ్రీ వేణుగోపాల స్వామి ఆళ్వారుల ఆలయం[మార్చు]
ఈ ఆలయంలో స్వామివారి బ్రహ్మోత్సవాలు ప్రతి సంవత్సరం, వైశాఖ శుక్ల త్రయోదశి నుండి నిర్వహించెదరు. ఈ బ్రహ్మోత్సవాలలో భాగంగా స్వామివారి కల్యాణం అత్యంత వైభవంగా నిర్వహించెదరు. స్వామివారి రథోత్సవం, గ్రామోత్సవం గూడా నిర్వహించెదరు. తరువాత వసంతసేవ, చక్రతీర్ధం, పవళింపుసేవ తదితర పూజాకార్యక్రమాలు నిర్వహించెదరు. [9]
ఈ ఆలయనికి 45.45 ఎకరాల మాన్యం భూమి ఉంది. [12]
శ్రీ గంగా గౌరీశ్వరీ దేవాలయం[మార్చు]
కేవలం పంచారామములో మాత్రం కనిపించే తెల్లని శివలింగం ఈ ఆలయంలో ఉంది. ఈ దేవాలయంలో ప్రత్యేకత ఏమిటనగా, ఆలయం లోపల స్వామివారి లింగస్వరూపానికి ముందు ఒక చిన్న నంది ఉంటే, ఆలయం వెలుపల, మరొక పెద్ద నందీశ్వరుడు కదలటానికి సిద్ధంగా ఉన్నట్లు మనల్ని పిలుస్తుంటాడు.
ఐదు అడుగుల లింగం[మార్చు]
ప్రస్తుతం మనకు సుమారు ఐదు అదుగుల ఎత్తయిన తెల్లటి లింగరూపం దర్శనమిస్తుంది. స్థానికుల కథనం ప్రకారం, భూమిలో 8 అడుగుల లోతులో మరియొక లింగమూరి ఉన్నట్లు, ఈయన స్వయంభూగా వెలిశాడని చెబుతారు. మరియొక విశేషంగా, గంగాదేవి, పార్వతీదేవి స్వామివారికి చెరియొక వైపునా ఉన్న లఘు ఆలయాలలో వెలసియుండటం. ఈ విధంగా గంగాదేవికి గూడా విగ్రహం కల్పించటం ఇక్కడి విశిష్టత. [6]&[8]
కమ్మవారి శ్రీరామ మందిరం[మార్చు]
ఉప్పుగుండూరు గ్రామంలో నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో శ్రీ సీతా, లక్ష్మణ, హనుమత్ సమేత శ్రీ కోదండరామస్వామివారల విగ్రహ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవాలలో భాగంగా, 2017, మార్చి-13వతేదీ సోమావారంనాడు ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. 14వతేదీ మంగళవారం ప్రతిష్ఠా విగ్రహాల గ్రామోత్సవం, ప్రతిష్ఠా విగ్రహాల గ్రామోత్సవం, ప్రత్యేకపూజలు, 15వతేదీ బుధవారం ఉదయం 10-12 కి తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానానికి చెందిన ఆగమ పండితుల ఆధ్వర్యంలో శాస్త్రోక్తంగా విగ్రహ ప్రతిష్ఠ, అనంతరం అన్నప్రసాద వితరణ నిర్వహించారు. [19]
శ్రీ అంకమ్మ మహాలక్ష్మీ అమ్మవారి ఆలయం[మార్చు]
ఈ ఆలయంలో 2014, ఆగస్టు-8, రెండవ శ్రావణ శుక్రవారం నాడు, 108 మంది ముత్తయిదువులతో, వరలక్ష్మీ వ్రతం నిర్వహించెదరు. [10]
శ్రీ వీరాంజనేయస్వామివారి ఆలయం[మార్చు]
ఈ ఆలయం ప్రసిద్ధి గావించింది. ఈ ఆలయ 31వ వార్షికోత్సవం 2017, మార్చి-12వతేదీ ఆదివారం, (హోలీ రోజున) వైభవంగా నిర్వహించుచున్నారు. [18]
శ్రీ కొండపాటి పోలేరమ్మ తల్లి ఆలయం[మార్చు]
ఈ అమ్మవారి ఆలయంలో వార్షిక తిరునాళ్ళ పొంగళ్ళను, 2017, ఏప్రిల్-19వతేదీ, శ్రీ హేవళంబినామ సంవత్సరం, చైత్ర బహుళ అష్టమి, బుధవారంనాడు వైభవంగా నిర్వహించారు. రాత్రికి విద్యుత్తు ప్రభను ఏర్పాటుచేసి, అమ్మవారికిగ్రామోత్సవం కన్నులపండువగా నిర్వహించారు. మహిళలు అమ్మవారికి మొక్కులు తీర్చుకున్నారు. ఈ కార్యక్రమంలో భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొన్నారు. [20]
శ్రీ మద్విరాట్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామివారి ఆలయం[మార్చు]
ఈ గ్రామంలోని శ్రీ మద్విరాట్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామివారి ఆలయంలో స్వామివారి ఆరాధనోత్సవాలు, ప్రతి సంవత్సరం, వైశాఖ శుక్ల దశమి నాడు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. [17]
శ్రీ షిర్డీ సాయి సేవాశ్రమం[మార్చు]
ఈ ఆశ్రమప్రాంగణంలో 100 అడుగుల సాయికోటి మహాస్తూపం నిర్మాణానికి, 2015, జూన్-11వ తేదీ గురువారంనాడు, భూమిపూజ నిర్వహించారు. ఒకటిన్నర కోట్ల రూపాయల అంచనా వ్యయంతో నిర్మించనున్న ఈ స్తూపంలో 50 అడుగుల స్తూపం, 50 అడుగుల విగ్రహం ఏర్పాటుచేసెదరు. 70 సెంట్ల విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఈ సాయి సేవాశ్రమానికి, ఈ సాయికోటి మహాస్తూపంతో మరింత విశిష్టత ఏర్పడగలదు. [11]
శ్రీ రామకృష్ణ ధ్యానమందిరం[మార్చు]
గ్రామంలోని వివేకానంద సేవా సమితి 22వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా, గ్రామంలో నూతనంగా నిర్మించిన ఈ భవనాన్ని, 2016, ఫిబ్రవరి-2న ప్రారంభించారు. [15]
గ్రామంలోని ప్రధాన పంటలు[మార్చు]
ఉప్పుగుండూరు గ్రామం పొగాకు, శనగలుకు, ధనియాలుకు, చేపల చెరువులకు ప్రసిద్ధి.
గ్రామంలోని ప్రధాన వృత్తులు[మార్చు]
వ్యవసాయం, వ్యవసాగాధారిత వృత్తులు
గ్రామ విశేషాలు[మార్చు]
(1) ఇటీవల Khammam Photo Arts Oraganisation ఆధ్వర్యంలో జాతీయస్థాయిలో జరిగిన ఫొటోగ్రఫీ పోటీలలో, ఉప్పుగుండూరుకి చెందిన ఫొటో జర్నలిష్టు శ్రీ కె.యుగంధర్ బంగారు పతకం అందుకున్నారు. "మనోక్రోం విభాగంలో గిరిజన కళాకారులు" అను ఛాయాచిత్రానికి ఈయన ఈ బహుమతిని, 2-12-2013న ఖమ్మం జిల్లా కలెక్టరుగారి చేతులమీదుగా అందుకున్నారు. ప్రఖాత pictorial photographer రాజన్ బాబు గ్నాపకార్ధం ఈ పోటీ ఏర్పాటు చేశారు. [5]
(2) ఈ గ్రామానికి చెందిన శ్రీ ఉప్పుగుండూరి శ్రీనివాసరావు, ప్రముఖ రంగస్థల కళాకారుడు. బుర్రకథ, తోలుబొమ్మలాట కళాకారుడిగా ప్రభుత్వ పథకాల ప్రచారకర్తగా 5 దశాబ్దాలపాటు కళారంగానికి సేవలందించారు. ఇటీవల ముఖ్యమంత్రి గారు ప్రవేశపెట్టిన "బంగారుతల్లి" ప్రచారకర్తగా బుర్రకథ రూపంలో ప్రజలలోకి తీసుకొనివెళ్ళారు. వీరు 2014, ఫిబ్రవరి-15న పరమపదించారు. [7]
గణాంకాలు[మార్చు]
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 9,055.[6] ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 4,656, మహిళల సంఖ్య 4,399, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 2,221 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 1,197 హెక్టారులు.
- ఈ గ్రామ జనాభా సుమారు 20,000.
- జనాభా (2011) - మొత్తం 9,060 - పురుషుల సంఖ్య 4,584 - స్త్రీల సంఖ్య 4,476 - గృహాల సంఖ్య 2,459
- గ్రామం గణాంకాల వివరణకు ఇక్కడ చూడండి.[1]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ భారత ప్రభుత్వం నిర్వహించిన 2011 గణాంకాల జాలగూడు
- ↑ Journal of Indian history Dept. of Modern Indian History, 1965 - History
- ↑ An encyclopaedia of Indian archaeology By Amalananda Ghosh
- ↑ South Asian archaeology, 1995
- ↑ http://censusindia.gov.in/PopulationFinder/Sub_Districts_Master.aspx?state_code=28&district_code=18
వెలుపలి లంకెలు[మార్చు]
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2013, జూలై-27; 2వపేజీ
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు, 2013, డిసెంబరు-5; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు, 2013, డిసెంబరు-9; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2014, ఫిబ్రవరి-16; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2014, ఫిబ్రవరి-27; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2014, మే-12; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2014, ఆగస్టు-8; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2015, జూన్-12; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2015, జూన్-21; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు, 2015, డిసెంబరు-16; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు, 2016, జనవరి-3; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2016, ఫిబ్రవరి-3; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2016, ఫిబ్రవరి-27; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2016, మే-18; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2017, మార్చి-12; 2వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2017, మార్చి-14&16; 1వపేజీ.
- ఈనాడు ప్రకాశం/సంతనూతలపాడు; 2017, ఏప్రిల్-20; 1వపేజీ.