Jump to content

అర్జెంటీనా

వికీపీడియా నుండి
República Argentina  మూస:Es
అర్జెంటీనా గణతంత్రం[1]
Flag of Argentina Argentina యొక్క చిహ్నం
నినాదం
"En unión y libertad"  (Spanish)
"In Unity and Freedom"
జాతీయగీతం
"Himno Nacional Argentino"  (Spanish)
"Argentine National Anthem"

Argentina యొక్క స్థానం
Argentina యొక్క స్థానం

The Argentine claims in Antarctica (overlapping the Chilean and British Antarctic claims) along with the Falkland Islands, South Georgia, and the South Sandwich Islands (administered by the United Kingdom) shown in light green.

రాజధాని
అతి పెద్ద నగరం
బ్వేనౌస్ ఐరిస్
34°36′S 58°23′W / 34.600°S 58.383°W / -34.600; -58.383
అధికార భాషలు Spanish (de facto)
గుర్తింపు పొందిన ప్రాంతీయ భాషలు Araucano, Guaraní, Quechua, Welsh[2][3]
జాతులు (2005[4][5]) 86.4% European
8.5% Mestizo
3.3% Arab
1.6% Amerindian
0.4% Asian and others
ప్రజానామము Argentine, Argentinian, Argentinean
ప్రభుత్వం Federal representative presidential republic
 -  President Cristina Fernández de Kirchner
 -  Vice President and President of the Senate
Julio Cobos
 -  Supreme Court President Ricardo Lorenzetti
Independence from Spain 
 -  May Revolution 25 May 1810 
 -  Declared 9 July 1816 
 -  Current constitution May 1, 1853 
 -  జలాలు (%) 1.1
జనాభా
 -  2010 జన గణన 40,091,359 <--then:-->(32nd)
జీడీపీ (PPP) 2010 అంచనా
 -  మొత్తం $642.4 billion[6] (22nd)
 -  తలసరి $15,854[6] (51st)
జీడీపీ (nominal) 2010 అంచనా
 -  మొత్తం $370.3 billion[6] (27th)
 -  తలసరి $9,138[6] (62nd)
జినీ? (2010) 41.4[7] (high
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2010) Increase 0.775[8] (high) (46th)
కరెన్సీ Peso ($) (ARS)
కాలాంశం ART (UTC-3)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ .ar
కాలింగ్ కోడ్ ++54

అర్జెంటీనా (స్పానిష్: రిపబ్లికా అర్జెంటీనా) దక్షిణ అమెరికా ఖండములోని ఒక దేశము. దక్షిణ అమెరికా దక్షిణ ప్రాంతంలో ఉన్న ఇది ఒక గణతంత్ర దేశము. ఈ దేశ విస్తీర్ణము 2,766,890 చదరపు కిలోమీటర్లు. అర్జెంటీనా దేశానికి పడమటి దిక్కున ఆండీస్ పర్వతశ్రేణులు, తూర్పు, దక్షిణమున అట్లాంటిక్ మహాసముద్రము ఎల్లలుగా ఉంది. ఇది దక్షిణ అమెరికా దక్షిణ కోణతీరాన్ని తన పొరుగున పశ్చిమసరిహద్దులో ఉన్న చిలీతో పంచుకుంటూ ఉంది. దేశం ఉత్తర సరిహద్దులో పరాగ్వే, బొలీవియా దేశాలు, ఈశాన్య సరిహద్దులో బ్రెజిల్, తూర్పు సరిహద్దులో ఉరుగ్వే, దక్షిణ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం, దక్షిణ సరిహద్దులో డ్రేక్ పాసేజ్ ఉన్నాయి. 27,80,400చ.కి.మీ వైశాల్యం ఉన్న ప్రధానభూమితో అర్జెంటీనా వైశాల్యపరంగా ప్రపంచంలోని 8 అతి పెద్ద దేశాలలో ఒకటిగా, లాటిన్ అమెరికా దేశాలలో ద్వితీయస్థానంలో, స్పానిష్ మాట్లాడే హిస్పానియా ప్రజలు అధికంగా నివసిస్తున్న ప్రథమ స్థానంలో ఉంది. దేశం 23 ఉపవిభాగాలుగా విభజించబడి ఉంది. ఫెడరల్ రాజధాని బ్వేనౌస్ ఐరిస్ స్వయంప్రతిపత్తి కలిగి ఉంది. (స్పానిష్: [Capital Federal] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help))ఇది అర్జెంటీనా కాంగ్రెస్ చేత నిర్ణయించబడింది.[9]

ప్రొవిన్సెస్ రాజధాని ప్రత్యేక నియోజకవర్గాలుగా ఉన్నప్పటికీ ఫెడరల్ విధానానికి అనుగుణంగా ఉంటాయి. అర్జెంటీనా కొంత అంటార్కిటికా భూభాగం మీద, ఫాక్‌లాండ్ ద్వీపాలు (స్పానిష్: [Islas Malvinas] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)), సౌత్ జార్జియా, ది సౌత్ శాండ్‌విచ్ ద్వీపాలు మీద సార్వభౌమ్యాధికారాలు కలిగి ఉంది. ఆధునిక అర్జెంటీనా ప్రాంతంలో ఆరంభకాలంలో పాలియోలిథిక్ ప్రజలు నివసించారు.[10] 16వ శతాబ్దంలో ఈప్రాంతం స్పెయిన్ కాలనీగా చేయబడింది.[11] అర్జెంటీనా " వైశ్రాయిలిటీ ఆఫ్ ది రియో డీ లా ప్లేటా " దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. [12]

1776 లో ఒక స్పానిష్ " ఓవర్సీస్ వైస్రాయల్టీ " స్థాపించబడింది. (1810-1818) అర్జెంటైన్ వార్ ఆఫ్ ఇండిపెండెన్స్, అర్జెంటైన్ డిక్లరేషన్ ఆఫ్ ఇండిపెండెన్స్ తరువాత ఆరంభం అయిన అర్జంటీనా అంతర్యుద్ధం 1861 వరకు కొనసాగింది.అర్జెంటీనా రాజధాని నగరం బ్యూనస్ ఎయిర్స్, ప్రొవింసెస్ కలిపిన సమాఖ్యగా దేశం పునర్వ్యవస్థీకరణ చేయబడింది. తరువాత దేశం శాంతి, స్థిరత్వాన్ని అనుభవించింది అర్జెంటీనాలో వలసలు సాంస్కృతిక ప్రభావం ప్రజాజీవితాంలో గణనీయమైన మార్పులు తీసుకు వచ్చింది. సంపద అసమానమైన పెరుగుదల అర్జెంటీనాను 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రపంచంలోని ఏడవ అతి గొప్ప అభివృద్ధిచెందిన సంపన్న దేశంగా మారింది.[13][14] 1930 తరువాత దేశంలో నెలకొన్న రాజకీయ అశాంతి, ఆర్థికసంక్షోభాలు దేశాఆర్థికస్థితి మీద ప్రభావం చూపి దేశాన్ని అభివృద్ధి చెందని దేశంగా మార్చింది. [15] అందువలన 20వ శతాబ్దం మద్యనుండి అర్జెంటీనా 15 సంపన్నదేశాల జాబితా నుండి తొలగించబడింది. [13] అర్జెంటీనా తన " మిడిల్ పవర్ " హోదాను నిలబెట్టుకుంటూ ఉంది.[16] దక్షిణకోణం, లాటిన్ అమెరికన్ దేశాలలో ప్రధానశక్తిగా అంతర్జాతీయంగా గుర్తించబడుతుంది.[17] [18]

దక్షిణ అమెరికాలో అర్జెంటీనా రెండవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా లాటిన్ అమెరికాలో మూడవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఉంది. ఇది జి -15, జీ20 ఆర్థిక వ్యవస్థల్లో సభ్యదేశంగా ఉంది. ఇది యునైటెడ్ నేషన్స, ప్రపంచ బ్యాంకు, వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్, మెర్కోసూర్, యూనియన్ ఆఫ్ సౌత్ అమెరికన్ నేషన్స్, లాటిన్ అమెరికా, కరేబియన్ రాష్ట్రాల సంఘం, ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ఐబెరో-అమెరికన్ స్టేట్స్ వూవస్థాపక సభ్యదేశంగా ఉంది. ఇది లాటిన్ అమెరికా దేశాలలో అత్యధిక మానవాభివృద్ధి సాధించిన దేశంగా ప్రత్యేకత కలిగి ఉంది.[19] హైటెక్ రంగం అభివృద్ధి మర్కెట్ సైజ్, స్థిరత్వం కారణంగా[20] 2018 నాటికి అర్జెంటీనా అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా వర్గీకరించబడగలదని భావిస్తున్నారు. [21]

పేరువెనుక చరిత్ర

[మార్చు]

1536లో వెనిస్ (ఇటలీ) మ్యాపులో మొదటిసారిగా అర్జెంటీనా అనే పదం చోటుచేసుకుంది. [22] పేరు బహుశా స్పానిష్‌కు చెందినదని భావిస్తున్నారు.అయినప్పటికీ ఈ పదానికి అర్ధం ఇటాలియన్ భాషలో ఉంది. ఇటాలియన్ భాషలో అర్జటినో అంటే " వెండితో చేసినది లేక వెండిపూత పూసినది " అని అర్ధం. అయినప్పటికీ ఇది ఫ్రెంచి భాషనుండి ఇటాలియన్ భాషలోకి తీసుకొనబడినదని భావించబడుతుంది.ఫ్రెంచి భాషలో అర్జటీనో అంటే వెండితో చేయబడినది అని భావిస్తున్నారు. 12వ శతాబ్దం నుండి ఈపదం వాడుకలో ఉందని భావిస్తున్నారు.[23]

ఫ్రెంచ్ పదం అర్జెంటైన్ , అర్జెంటిన్ పదాలకు అర్జెంట్ (వెండి) అని అర్ధం.అలాగే పురాతన ఫ్రెంచిలో అసరిన్ అంటే స్టీల్ అని అర్ధం.స్పెయిన్‌లో స్పిర్ వుడ్‌తో చేసినది అని అర్ధం. ఇటాలియన్‌లో అర్జంటీనా అంటే అర్జంటీనా టెర్రా అంటే వెండి భూమి అని అర్ధం. అర్జంటీనా కోస్టా అంటే వెండి ధర అని అర్ధం.

"అర్జెంటీనా" అనే పేరు బహుశా మొదట వెనిస్, జెనోయీస్ నావికులు గియోవన్నీ కాబూటో వంటివారు ఉపయోగించారు.స్పానిష్, పోర్చుగీస్లలో అర్జంటీనా అంటే "వెండి"అని అర్ధం. ప్లాటా , పటా , అంటే తయారు చేయబడినవి అని అర్ధం. వెండి "" ప్లేటేడో "," ప్రెటటోడో "అని చెప్పబడింది. అర్జెంటీనా మొదటిసారిగా " సియెర్రా డి లా ప్లాటా ( వెండి పర్వతాల పురాణం)తో సంబంధం కలిగి ఉంది. ఇది "లా ప్లాటా బేసిన్ " మొట్టమొదటి యూరోపియన్ అన్వేషకులలో విస్తృతంగా వ్యాపించింది.[24] స్పానిష్‌లో ఈ పదం మొదటిసారిగా " లా అర్జెంటీనా " అని ఉపయోగించబడింది.[A] 1602లో " మార్టిన్ డెల్ బార్కొ సెంటెనరా " వ్రాసిన పద్యంలో ఈ ప్రాంతాన్ని గురించిన వర్ణన ఉంది.[25]18వ శతాబ్దంలో అర్జెంటీనా విస్తృతంగా వాడుకలో ఉన్నప్పటికీ ఈప్రాంతాన్ని " వైశ్రాయిలిటీ ఆఫ్ ది రియో లా ప్లేటా " అని స్పానిష్ సామ్రాజ్యం అని పేర్కొంది.స్వతంత్రం తరువాత " యునైటెడ్ ప్రొవింస్ ఆఫ్ ది డీ లా ప్లేటా " అని పేర్కొనబడింది.1826లో రూపొందించబడిన సరికొత్త " అర్జెంటీనా రిపబ్లిక్ " అని చట్టబద్ధమైన దస్తావేజులలో పేర్కొనబడింది.[26]సాధారణంగా ఉపయోగించే " అర్జెంటీనా కాంఫిడరేషన్ " కూడా " 1853 అర్జెంటినా కాంసిస్ట్యూషన్ "లో పేర్కొనబడింది.[27]1860లో ప్రెసిడెంషియన్ డిక్రీ దేశం పేరును " అర్జెంటైన్ రిపబ్లిక్ " నిర్ణయించింది. [28] అదే సంవత్సరం కాంసిస్ట్యూషనల్ దిద్దుబాటు 1810 నుండి ఉన్న అన్నింటికీ చట్టబద్దమైన విలువను కల్పించింది.[29][B]ఇంగ్లీష్ భాషలో దేశం పేరు స్పానిష్ భాషా పదం అయిన " లా అర్జెంటీనాను " అనుకరిస్తూ " ది అర్జంటైన్ " అని సంప్రదాయంగా పిలువబడింది.[30] అర్జెంటీనా రిపబ్లిక్ పేరును కుదిస్తూ చేసిన ది అర్జెంటీనా అనే పేరు 20వ శతాబ్దంలో నగరికనామంగా మారింది.ప్రస్తుతం దేశం " అర్జెంటీనా " అని పిలువబడుతుంది. [31]

చరిత్ర

[మార్చు]

కొలంబియన్ - పూర్వ చరిత్ర

[మార్చు]
Indigenous cave artwork depicting hands.
The Cave of the Hands in Santa Cruz province, with indigenous artwork dating from 13,000–9,000 years ago

అర్జెంటీనా ప్రాంతంలో ఆరంభకాల మానవనివాసాల ఆధారాలు " పాలియోలిథిక్ " కాలానికి చెందినవని భావిస్తున్నారు. అదనంగా ఈ ప్రాంతంలో మెసోలిథిక్ , నియోలిథిక్ కాలానికి చెందిన ఆధారాలు లభించాయి.[10]యురేపియన్ కాలనైజేషన్‌కు ముందు అర్జెంటీనా వైవిధ్యమైన సంస్కృతులకు చెందిన వైవిధ్యమైన సాంఘికజీవనం కలిగిన ప్రజలు అక్కడక్కడా నివసించారు.[32] అవి మూడు ప్రధాన సమూహాలుగా విభజించబడ్డాయి.[33] మొట్టమొదటి సమూహం ప్రధానంగా వేటగాళ్ళు , ఆహారం సేకరించేవారు మట్టిపాత్రలు అభివృద్ధి లేకుండా దక్షిణాన సెల్కాన్ , యాగం వంటి సమూహాలు నివసించాయి. రెండవ సమూహం ఆధునిక వేటగాళ్ళు , ఆహార సంగ్రాహకులు ప్యుల్చె, క్యురాండి , సెర్రాన్ సమూహాలు మధ్యలో-తూర్పు ప్రాంతంలో నివసించారు. దక్షిణప్రాంతంలో తెహూల్చే-అవి చిలీ నుంచి విస్తరించిన మాపుచే విజయం సాధించాయి [34]—, ఉత్తరాన కోమ్ , విచి. చివరి సమూహం ఈశాన్య భాగంలో చరువు, మినువాన్ , గ్వారని వంటి మృణ్మయ పాత్రలను ఉపయోగించిన రైతులు నివసించారు. [32] స్థిరమైన వ్యాపార సంస్కృతి కలిగిన వాయువ్యంలో ఉన్న ఆధునిక డయాగుటా 1480 లో ఇంకా సామ్రాజ్యంచే జయించబడింది. దేశంలోని కేంద్రంలో టోకానోటే , హేనియా , కమీరరే , మధ్య-పశ్చిమప్రాంతంలో ఇల్మా మందలను పోషించిన హుర్పెయ సంస్కృతి , ఇంకాలచే బలంగా ప్రభావితమైంది.[32]

కాలనీ శకం

[మార్చు]

1502 లో " అమెరుగొ వెస్పుక్కి " సముద్రయాత్ర ద్వారా యురేపియన్లు మొదటి సారిగా ఈప్రాంతంలో ప్రవేశించారు.స్పానిష్ నావికులు " జుయాన్ డియాజ్ డీ సొలిస్ " , " సెబస్టియన్ కాబాట్ " (అన్వేషకుడు)1516 , 1526 లో ప్రస్తుత అర్జెంటీనా ప్రాంతానికి చేరుకున్నారు.[11] 1536 లో " పెడ్రొ డీ మెండోజా " బ్యూనస్ ఎయిరిస్ " ప్రాంతంలో చిన్న సెటిల్మెంటు స్థాపించాడు.1541లో అది విడిచిపెట్టబడింది.[35]అదనపు వలసరాజ్య ప్రయత్నాలు పరాగ్వే నుండి వచ్చాయి. రియో డి లా ప్లాటా-పెరూ, చిలీ గవర్నరేట్‌ను స్థాపించింది. [36]1553 లో " ఫ్రాన్సిస్కో డే అగురిర్" శాంటియాగో డెల్ ఎస్టేరోను స్థాపించాడు. 1558 లో లాండెస్ స్థాపించబడింది. మెన్డోజా 1561 లో, సాన్ జువాన్ 1562 లో శాన్ మిగుఎల్ డి టుకుమన్ 1565 లో స్థాపించబడ్డాయి.[37] " జువాన్ డి గారే " 1573 లో శాంటా ఫేను స్థాపించాడు. అదే సంవత్సరం " జెరోనిమో లూయిస్" డే కాబ్రెరా కోర్డోబాను ఏర్పాటు చేసింది. [38] " గారే " 1580 లో తిరిగి కనుగొన్న బ్యూనస్ ఎయిర్స్కి దక్షిణంగా వెళ్లారు. [39] శాన్ లూయిస్ 1596 లో స్థాపించబడింది.[37] బొలీవియా, పెరూలో వెండి, బంగారు గనుల తక్షణ సంపదకు అర్జెంటీనా భూభాగం ఆర్థికసమృద్ధి స్పానిష్ సామ్రాజ్యం అధీనంలోకి తీసుకుంది. పెరూ వైస్రాయల్టీలో భాగంగా రియో డి లా ప్లాటా 1776 లో బ్యూనస్ ఎయిర్స్‌ను రాజధానిగా చేసుకుంది. [40] బ్యూనస్ ఎయిర్స్ 1806, 1807 లో రెండు దురదృష్టకరమైన బ్రిటీష్ దండయాత్రలను తిప్పికొట్టింది.[41] జ్ఞాన యుగం ఆలోచనలు, మొదటి అట్లాంటిక్ రివల్యూషన్స్ దేశాన్ని పరిపాలించిన పూర్తిస్థాయి రాచరికపు వ్యవస్థను విమర్శలకు గురిచేసాయి. మిగిలిన స్పానిష్ అమెరికాలో " పెర్డినాండ్ యుద్ధ సమయంలో " ఏడవ ఫెర్డినాండ్ తొలగింపు గొప్ప ఆందోళనను సృష్టించింది.[42]

స్వతంత్రం , అంతర్యుద్ధం

[మార్చు]
Portrait of General José de San Martin, Libertador of Argentina, Chile and Peru
Painting of San Martín holding the Argentine flag

అర్జెంటీనా వైస్రాయల్టీకి వారసునిగా ఎదగడానికి వచ్చిన ప్రక్రియ నుండి [12] 1810 మే విప్లవం వైస్రాయి " బాలలసర్ హిడాల్గో డి సిస్నెరాస్ " తొలగించి దాని స్థానంలో మొట్టమొదటి సైనికప్రభుత్వం భర్తీ చేసింది. స్థానికులు రూపొందిన కొత్త ప్రభుత్వం " బ్యూనస్ ఎయిరిస్ " కేంద్రంగా పనిచేసింది.[42]స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో జరిగిన మొదటి ఘర్షణల్లో సైనికప్రభుత్వం రాజ్యవాద " కార్డోబాలోని " విప్లవాన్ని అణిచివేసింది.[43] కానీ బండా ఓరియెంటల్ అప్పర్ పెరు పోరాటం, పరాగ్వే అధిగమించడంలో విఫలమయ్యాయి. ఇవి తరువాత స్వతంత్ర దేశాలుగా మారాయి.[44] విప్లవకారులు రెండు విరోధి గ్రూపులుగా విభజించబడ్డారు. సెంట్రనిస్ట్స్, ఫెడరలిస్ట్లు-అర్జెంటీనా మొదటి దశాబ్దాల స్వతంత్రాన్ని పోరాటాన్ని వివరిస్తున్నాయి. [45] ఇయర్ 8 శాసనసభ అర్జెంటీనా మొదటి సుప్రీం డైరెక్టర్‌గా " గర్వసియో ఆంటోనియో డి పొసడాస్ " నియమించబడ్డాడు. [45]1816 లో టుకుమన్ కాంగ్రెస్ అధికారికంగా స్వాతంత్ర్య ప్రకటన చేసింది. [46] ఒక సంవత్సరం తరువాత జనరల్ మార్టిన్ మిగ్యుఎల్ డి గుమేమ్స్ ఉత్తరప్రాంతంలో రాజవంశవాదులను నిలిపివేశారు. జనరల్ " జోస్ డి శాన్ మార్టిన్ " సైన్యాన్ని ఆండీస్ అంతటా దాటించి చిలీ ప్రాంతానికి స్వాతంత్ర్యం సాధించాడు. అప్పుడు అతను లిమా మీద పట్టు సాధించడానికి ముందుకు కదిలి స్పానిష్‌తో పోరాడి పెరూ స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించాడు.[47][C] 1819 లో బ్యూనస్ ఎయిర్స్ సెంట్రల్ రాజ్యాంగాన్ని అమలులోకి తెచ్చింది. దీనిని త్వరలోనే ఫెడరలిస్టులు రద్దు చేశారు.[49] సుప్రీం డైరెక్టర్ పాలన ముగింపులో సెంట్రల్ వాదులు, ఫెడరలిస్టులు మద్య " సెపెడా యుద్ధం (1820) సంభవించింది. 1826 లో బ్యూనస్ ఎయిర్స్ మరో కేంద్రీయ రాజ్యాంగాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. బెర్నార్డినో రివాడావియా దేశం మొదటి అధ్యక్షుడిగా నియమితుడయ్యాడు. ఏదేమైనా అంతర్గత రాష్ట్రాలు త్వరలోనే అతనిని వ్యతిరేకిస్తూ అతని రాజీనామాను కోరుతూ బలవంతంగా తొలగించాయి , రాజ్యాంగంనుండి తొలగించాయి.[50] సెంట్రల్ వాదులు , ఫెడెరిస్టులు తిరిగి సివిల్ వార్ ప్రారంభించారు. తరువాత విజయాలు సాధించి 1831 లో జువాన్ మాన్యుఎల్ డే రోసాస్ నేతృత్వంలో " అర్జెంటీనా కాన్ఫెడరేషన్ " ఏర్పాటు చేశారు.[51] ఆయన పాలనలో ఆయన ఫ్రెంచ్ నిరోధకత (1838-1840), కాన్ఫెడరేషన్ (1836-1839) , ఒక సంక్లిష్టమైన ఆంగ్లో-ఫ్రెంచ్ దిగ్బంధనం (1845-1850) ఎదుర్కొని అజేయంగా , జాతీయ భూభాగాన్ని కోల్పోకుండా అడ్డుకున్నాడు.[52] అయితే ఆయన వాణిజ్య పరిమితి విధానాలు అంతర్గత రాష్ట్రాలను ఆగ్రహానికి గురిచేసాయి. 1852 లో " జస్సో జోస్ డి ఉర్క్యూజా " అనే మరో శక్తివంతమైన ప్రత్యర్థి ఆయనను అధిగమించి కాన్ఫెడరేషన్ నూతన అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికచేయబడ్డాడు. ఉరుక్విజా లిబరల్ , ఫెడరల్ 1853 రాజ్యాంగాన్ని ప్రవేశపెట్టాడు. బ్యూనస్ ఎయిర్స్ విడిచిపెట్టినప్పటికీ 1859 లో సెపెడ యుద్ధంలో ఓడిపోయిన తరువాత కాన్ఫెడరేషన్‌లోకి బలవంతంగా తిరిగి వచ్చింది.[53]

అధునిక దేశంగా అభివృద్ధి

[మార్చు]
The people gathered in front of the Buenos Aires Cabildo during the May Revolution.

1861 లో " పవోన్ యుద్ధం " ఉరుక్యూజాను అధిగమించి " బార్టోలోమీ మిటెర్ " బ్యూనస్ ఎయిర్స్ రక్షించి పునరేకీకరించబడిన దేశపు మొట్టమొదటి అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన తరువాత డొమిగో ఫౌస్టినో సార్మినియోనో, నికోలస్ ఏవెల్లెనాడ అధ్యక్షపదవి వహించాడు. ఈ ముగ్గురు అధ్యక్షులు ఆధునిక అర్జెంటీనా దేశం స్థావరాలను ఏర్పరచారు.[54]

The Argentina Centennial was celebrated on 25 May 1910.

1880 లో జులియో అర్జెంటినో రోకాతో ప్రారంభించి పది వరుస ప్రభుత్వాలు ఉదార ఆర్థిక విధానాలను సమర్ధించాయి. యురోపియన్ వలసల భారీప్రవాహం కారణంగా సంఖ్యాపరంగా అర్జెంటీనాను ద్వితీయ స్థానంలో నిలిపింది. మొదటి స్థానంలో యునైటెడ్ స్టేట్ ఉంది. ఇది ఆర్థికవ్యవస్థను ప్రేరేపించి 1908 నాటికి దేశంలో ఏడవ [13] సంపన్నమైన దేశంగా అవతరించడానికి సహకరించింది.[14] ఈ వలసల తరంగం అభివృద్ధి, మరణాల సంఖ్య తగ్గిపోవడం కారణంగా అర్జెంటీనా జనాభా ఐదు రెట్లు పెరిగింది, ఆర్థిక వ్యవస్థ 15 రెట్లు పెరిగింది. [55] 1870 నుండి 1910 వరకు అర్జెంటీనా గోధుమ ఎగుమతులు 100,000 నుండి 2,500,000 టన్నులు (110,000 నుండి 2,760,000 మెట్రిక్ టన్నులు) సంవత్సరానికి స్తంభించిన గొడ్డు మాంసం ఎగుమతులు పెరిగాయి. సంవత్సరానికి 25,000 నుండి 365,000 టన్నులు (28,000 నుండి 402,000 మెట్రిక్ టన్నులు) ఇది అర్జెంటీనాను ప్రపంచంలో అత్యున్నత ఎగుమతిదేశాలలో ఒకటిగా చేసింది.రైలుమార్గం మొత్తం పొడవు 503 కి.మీ నుండి 31104 కి.మీ అభివృద్ధి చెందింది.అర్జెంటీనా ప్రవేశపెట్టిన నిర్భంద విద్యా చట్టం అక్షరాస్యతను 22% నుండి 65% నికి అభివృద్ధిచేసింది.ఇది పలు లాటిన్ అమెరికన్ దేశాల సరాసరి కంటే ఇది అధికం. 50 సంవత్సరాల అనంతరం లాటిన్ అమెరికాదేశాలు ఈ స్థాయికి చేరుకున్నాయి.

అంతేకాకుండా జిడిపి వేగవంతంగా అభివృద్ధి చెందింది. భారీ వలసల ప్రవాహం ఉన్నప్పటికీ 1862, 1920 మధ్యకాలంలో తలసరి ఆదాయం అభివృద్ధి చెందిన దేశం స్థాయిల (67% ) నుండి 100%కు పెరిగింది.1865 లో తలసరి ఆదాయం అగ్రశ్రేణిలో ఉన్న 25 దేశాలలో అర్జెంటీనా ఒకటిగా అభివృద్ధి చెందింది. 1908 నాటికి అర్జెంటీనా డెన్మార్క్, కెనడా, నెదర్లాండ్స్ అధిగమించి స్విట్జర్లాండ్, న్యూజిలాండ్, ఆస్ట్రేలియా,యునైటెడ్ స్టేట్స్ యునైటెడ్ కింగ్డమ్, బెల్జియంల తరువాత 7 వ స్థానానికి చేరుకుంది. అర్జెంటీనా తలసరి ఆదాయం ఇటలీ కంటే 70% అధికం, స్పెయిన్ కంటే 90% అధికం, జపాన్ కంటే 180% అధికం, బ్రెజిల్ కంటే 400% అధికం.[13] ఈ ప్రత్యేకమైన విజయాలు సాధించినప్పటికీ పారిశ్రామికీకరణ అసలు లక్ష్యాన్ని చేరుకోవటానికి దేశం వెనుకబడి ఉంది:[56] 1920 వ దశాబ్ధంలో పెట్టుబడిదారీ-ఇంటెన్సివ్ తరువాత 1930 నాటికి స్థానిక పరిశ్రమల అభివృద్ధికి కార్మిక శక్తి తయారీ రంగం ముఖ్యమైన భాగంగా ఉంది.

1912 లో ప్రెసిడెంట్ " రోక్ సాన్జ్ పెన్నా " ప్రభుత్వం పురుషుల రహస్య ఓటు హక్కును చట్టాన్ని ఆమోదించింది. ఇది 1916 ఎన్నికల్లో రాడికల్ సివిక్ యూనియన్ (లేదా యు.సి.ఆర్ ) నాయకుడు అయిన హిప్పోటో యురియోయిన్ విజయం సాధించడానికి అనుకూలించింది ఆయన సామాజిక, ఆర్థిక సంస్కరణలను అమలు చేసాడు. చిన్న వ్య్వసాయదారులకు, వ్యాపారాలకు విస్తారమైన సహాయం అందించాడు. అర్జెంటీనా మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో తటస్థంగా ఉంది. యిరోగియన్ రెండవ పరిపాలనలో ఏర్పడిన మహా ఆర్థికమాంద్యం కారణంగా ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంది.

[57]

ఇంఫేమస్ దశాబ్ధం

[మార్చు]

1930 లో " జోస్ ఫెలిక్స్ ఉబ్రిరు " నాయకత్వంలో జరిగిన సైనికతిరుగుబాటు తరువాత య్రిగొయన్ అధికారం నుండి తొలగించబడ్డాడు. అయినప్పటికీ అర్జెంటీనా 15 సంపన్నదేశాలలో ఒకటిగా నిలిచింది.

[13] ఈ తిరుగుబాటు స్థిరమైన ఆర్థిక, సామాజిక తిరోగమన ప్రారంభానికి కారణం అయింది. అది దేశాన్ని తిరిగి అభివృద్ధి చెందవలసిన దేశంగా చేసింది. [15]

Painting of Juan Domingo Perón.
Official presidential portrait of Juan Domingo Perón and his wife Eva Perón, 1948

ఉబ్రిరు రెండు సంవత్సరాలు పాలించిన తరువాత జరిగిన ఎన్నికలలో అగస్టీన్ పెడ్రో జస్సో మోసపూరితంగా ఎన్నికై తరువాత యునైటెడ్ కింగ్డంతో వివాదాస్పద ఒప్పందంపై సంతకం చేశారు. అర్జెంటీనా రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో తటస్థంగా ఉంది. పూర్తి బ్రిటీష్ ప్రభుత్వానికి మద్దతుగా ఈ ఉన్న నిర్ణయాన్ని " పెర్ల్ నౌకాశ్రయం పై దాడి " చేసిన తరువాత యునైటెడ్ స్టేట్స్ తిరస్కరించింది. ఒక కొత్త సైనిక తిరుగుబాటు ద్వారా ప్రభుత్వం కూలిపోయింది. అర్జెంటీనా ఐరోపాలో రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపుకు ఒక నెల ముందు యాక్సిస్ పవర్స్ మీద యుద్ధాన్ని ప్రకటించింది.శ్రామికులలో ప్రాబల్యత కలిగి ఉన్న కారణంగా సంక్షేమ మంత్రి " జుయాన్ డొమింగొ పెరాన్ " పదవి నుండి తొలగించబడి ఖైదుచేయబడ్డాడు. 1946 ఎన్నికలలో డొమింగొ పెరాన్ విజయం సాధించాడు.[58]

పెరోనియం

[మార్చు]

పెరోన్ పెరోనిజం అని పిలువబడే రాజకీయ ఉద్యమాన్ని సృష్టించాడు. అయన వ్యూహాత్మకంగా పరిశ్రమలు, సేవలు, మెరుగైన వేతనాలు, పని పరిస్థితులు జాతీయంచేసి.వెలుపలి రుణాన్ని చెల్లించి పూర్తి స్థాయి ఉపాధిని కల్పించాడు. అయినప్పటికీ 1950 లలో అధిక వ్యయం కారణంగా ఆర్థికవ్యవస్థ పతనం చెందింది. అత్యంత ప్రాముఖ్యత పొందిన ఆయన భార్య " ఈవా పెరోన్ " రాజకీయాలలో కీలకపాత్ర పోషించింది. 1947 లో మహిళల ఓటు హక్కును కాంగ్రెస్ ఆమోదించింది.[59] సమాజంలోని అత్యంత దీనావస్థలో ఉన్న వారికి సహాయం అందేలా కృషిచేసింది. [60] ఏదేమైనప్పటికీ ఆమె క్షీణిస్తున్న ఆరోగ్యం 1951 లో వైస్ ప్రెసిడెన్సీ పదవిని చేపట్టడానికి ఆమె అనుకూలించలేదు.తరువాతి సంవత్సరం క్యాన్సర్ కారణంగా ఆమె మరణించింది. 1951 లో పెరోన్ తిరిగి ఎన్నికయ్యాడు. 1955 లో నావికాదళం అధ్యక్షుని చంపడానికి " ప్లాజా డి మాయో " బాంబు దాడి చేసింది. కొన్ని నెలల తరువాత " లిబరేషన్ రివల్యూషన్ " అని పిలవబడే విప్లవాత్మక తిరుగుబాటు సమయంలో అతను రాజీనామా చేసి స్పెయిన్‌కు ప్రవాసంలోకి వెళ్ళాడు.[61] కొత్త రాష్ట్ర అధిపతి " పెడ్రో యుజెనీయో అర్రుబురు " పెరోనిజాన్ని, దాని వ్యక్తీకరణలను నిషేధించాడు. అయినప్పటికీ రహస్యంగా పెరొనిస్టులు తమ చర్యలు కొనసాగించారు.యు.సి.ఆర్. నుండి ఆర్టురో ఫ్రోండిజి ఎన్నికలలో గెలిచారు.[62] పారిశ్రామిక స్వావలంభన సాధించడం కొరకు పెట్టుబడులను ప్రోత్సహించాడు. దీర్ఘకాల వాణిజ్య లోపాన్ని తలక్రిందులు చేసి పెరోనిజం విధానాలను ఎత్తివేసాడు.ఇంకా పెరోనిస్ట్స్, సైన్యంతో సత్సబంధాలు కలిగి ఉండడానికి ఆయన చేసిన ప్రయత్నం ఆయనను తిరస్కరించి నూతన తిరుగుబాటు ద్వారా అయనను బలవంతంగా తొలగించడానికి కారణం అయింది.[63] కానీ సెనేట్ చీఫ్ జోస్ మారియా గైడో త్వరితగతిన స్పందిస్తూ ఖాళీని భర్తీ చేయడానికి అభ్యర్థించి ఆయనకు బదులుగా అధ్యక్షుడు స్థానం అలంకరించింది. ఎన్నికలు రద్దు చేయబడ్డాయి, పెరోనిజం మళ్ళీ నిషేధించబడింది. ఆర్థర్ ఇలియా 1963 లో అధ్యక్షునిగా ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన సంపద పెరుగుదలకు ప్రయత్నించాడు. అయునప్పటికీ 1966 లో " జువాన్ కార్లోస్ ఒంగెనియా " నేతృత్వంలోని తిరుగుబాటు ద్వారా ఆయన పాలనను పడగొట్టబడింది.[64]

డర్టీ వార్

[మార్చు]

అర్జెంటీనాకు ప్రభుత్వం జాన్సన్, నిక్సన్, ఫోర్డ్, కార్టర్, రీగన్ పాలనాకాలంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ సాంకేతిక మద్దతు, సైనిక సహాయం అందించింది. [65][66][67] అర్జెంటీనాలో హింసాకాండ బాధితులలో కేవలం 15,000 నుంచి 30,000 మంది వామపక్ష కార్యకర్తలు, తీవ్రవాదులు, ట్రేడ్ యూనియన్, విద్యార్థులు, పాత్రికేయులు, మార్క్సిస్టులు, పెరోనిస్ట్ గెరిల్లాలు [68] ఉన్నారని సానుభూతిపరులు ఆరోపించారు.[69] మోంటాటోరోస్ (ఎం.పి.ఎం), మార్క్స్‌ వాద ప్రజలు, పీపుల్స్ రివల్యూషనరీ ఆర్మీ (ఇ.ఆర్.పి.) గెరిల్లాలగా గుర్తించబడిన 10,000 మంది "అదృశ్యమయ్యారు".[70][71][72] 1980 వ దశకం మధ్యకాలంలో నేషనల్ జియోగ్రాఫిక్ మ్యాగజైన్ ఆర్టికల్ ప్రకారం సైనిక, పోలీసు దళాలు, పౌర జనాభాలో కనీసం 6,000 మంది గాయపడినందుకు గెరిల్లాలు బాధ్యత వహిస్తున్నారు.[73] అదృశ్యమైనవారు " సైనికాధికప్రభుత్వానికి " బెదిరింపుగా మారిందని వారి అదృశ్యానికి ప్రతిపక్షాలు నిశ్శబ్దం వహించాయి.గెరిల్లాల నిర్ణయాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయటానికి ఇది రాజకీయ లేదా సిద్ధాంతపరమైన ముప్పుగా పరిగణించబడ్డాయి.[74]

Photo of Raúl Alfonsín.
Raúl Alfonsín, first democratically elected president following the military government.

1975, 1978 మధ్యకాలంలో 22,000 మంది మృతి అదృశ్యమైన" బటాలోన్ డి ఇంటిజిజెన్సియా " 601 అధికారిక అంచనా , చిలీ రహస్య పత్రాలు పేర్కొన్నారు. ఈ సమయంలో తరువాత పి.ఇ.ఎన్ (పోడర్ ఇజెక్టివో నాషినల్ "నేషనల్ ఎగ్జిక్యూటివ్ పవర్"గా ఆంగీకరించబడింది) 8,000 మంది అదృశ్యమైనట్లు వెల్లడించింది. అంతేకాక అర్జెంటీనా అంతటా రహస్యంగా నిర్బంధ శిబిరాల్లో పట్టుబడ్డారు.[75] ఫోర్క్ల్యాండ్స్ యుద్ధంలో అర్జెంటీనా ఓటమి తరువాత సైనిక అధికారం నుండి బలవంతంగా అధికారంలోకి వచ్చింది. వనరుల ఆధారంగా 1976 నుండి 1983 మద్య కాలంలో మరణించిన లేక అదృశ్యమైన వారి సంఖ్య 97689 నుండి 30,000 ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.[76][77] సుమారు 13,000 మంది అదృశ్యమయ్యారని వ్యక్తుల అదృశ్యంపై విచారణ చేసిన జాతీయ కమిషన్ అంచనా వేసింది.[78] ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వం పునరుద్ధరించబడిన తరువాత బాధితుల కుటుంబాలకు పరిహారం అందించడానికి కాంగ్రెస్ ఆమోదించింది. సుమారు 11,000 మంది అర్జెంటైన్లు సంబంధిత అధికారులకు దరఖాస్తు చేసుకున్నారు. సైనిక నియంతృత్వానికి ప్రియమైన వారిని కోల్పోయిన వారికి మాత్రమే ద్రవ్య నష్టపరిహారంగా ఒక్కొక్కరికి 200,000 అమెరికన్ డాలర్లు వరకు నష్టపరిహారంగా అందుకున్నారు.[79] అణచివేత కచ్చితమైన కాలం ఇప్పటికీ చర్చనీయాంశం అయినప్పటికీ 1969 లో ఈ సుదీర్ఘ రాజకీయ యుద్ధం ప్రారంభమైందని విశ్వసిస్తున్నారు. 1969 లో పెరోనిస్ట్ , మార్క్సిస్ట్ పారామిలిటీస్ హత్యకాండ సాగించడానికి చేయబడాలని ట్రేడ్ యూనియన్లు లక్ష్యంగా చేసుకున్నారు. ప్రభుత్వ-నేపథ్యం కలిగిన తీవ్రవాదం వ్యక్తిగత కేసులు పెరానిజం , లెఫ్టిస్టు లక్ష్యంగా చేసుకుని " 1955 లో ప్లాజా డి మాయో " బాంబింగ్ జరిగిందని గుర్తించవచ్చు. 1972 నాటి ట్రెల్యూ మారణకాండ 1973 నుండి అర్జెంటైన్ యాంటీ కమ్యూనిస్టు అలయన్స్ చర్యలు , ఆపాట్వివో సమయంలో లెఫ్ట్ వింగ్ గెరిల్లాలపై ఇసాబెల్ మార్టినెజ్ డె పెరోన్ "నిర్మూలన ఉత్తర్వు" 1975 లో ఇండిపెండెన్సియా (స్వాతంత్ర్య కార్యకలాపాలకు ప్రతిపాదించబడింది) డర్టీ యుద్ధ ప్రారంభ తేదీలుగా సూచించబడ్డాయి.

ఓగానియా కాంగ్రెస్‌ను రద్దుచేసింది. అన్ని రాజకీయ పార్టీలను నిషేధించింది, విద్యార్థి, కార్మికుల సంఘాలను తొలగించింది. 1969 లో ప్రాసామాన్యంలో అసంతృప్తి రెండు భారీ నిరసనలు దారితీసింది: కోర్డోబాజో, రోజరీజో. తీవ్రవాద గెరిల్లా సంస్థ మోంటోటెరోస్ అరంబురును కిడ్నాప్ చేసి ఉరితీశారు. [80]

పెరిగిపోతున్న రాజకీయ ఒత్తిడిని తగ్గించాలని కోరుతూ కొత్తగా ఎన్నుకున్న ప్రభుత్వ అధినేత " అలెజాండ్రో అగుస్టిన్ లాన్యుసే పెరోన్‌ "కు బదులుగా హేర్కేర్ జోస్ కాంబోరా పెరోనిస్టు అభ్యర్థిగా ఉన్నాడు. కాంపొరా మార్చి 1973 ఎన్నికలో గెలిచింది. ఖైమర్ గెరిల్లా సభ్యుల కోసం క్షమాపణ జారీ చేసాడు. తర్వాత పెరోన్ స్పెయిన్ నుండి తన బహిష్కరణ నుండి తిరిగి వచ్చింది.

[81]

పెరోన్ అర్జెంటీనాకు తిరిగి వచ్చిన రోజున పెరోనిస్ట్ అంతర్గత వర్గాల మధ్య రైట్-వింగ్ యూనియన్ నాయకులు , మోంటోటెరోస్ నుండి వామపక్ష యువత మధ్య జరిగిన ఘర్షణ ఎజీజా ఊచకోతకు దారితీసింది.తీవ్రమైన రాజకీయ హింస కారణంగా కెంపోరా రాజీనామా చేసాడు.1973 ఎన్నికలలో పెరాన్ విజయం సాధించాడు.ఆయన మూడవభార్య " ఇస్బెల్ " ఉపాధ్యక్షురాలైంది. ఆయన మొనోనెరస్‌ను పార్టీ నుండి బహిష్కరించాడు.[82] వారు మరోసారి రహస్య సంస్థగా మారారు. జోస్ లోపెజ్ రెగా పీపుల్స్ రివల్యూషనరీ ఆర్మీ (ఇ.ఆర్.పి) తో పోరాడటానికి అర్జెంటీనా యాంటీ కమ్యూనిస్టు అలయన్స్ (ఎ.ఎ.ఎ.) ను నిర్వహించారు. పెరోన్ జూలై 1974 లో మరణించిన తరువాత అతని భార్య అధికారపీఠం అధిరోహించింది. ఆమె లెఫ్ట్ వింగ్ చొరబాటును "నిర్మూలించటానికి" సైనికులకు, పోలీసులకు సాధికారమిస్తూ రహస్య ఉత్తర్వు మీద సంతకం చేసింది.[83] టుకుమన్ ప్రావింస్‌లో గ్రామీణ తిరుగుబాటు ప్రారంభించడానికి ఇ.ఆర్.పి.ప్రయత్నాన్ని ఆపింది.[84] ఇసాబెల్ పెరోన్ సైన్యం జనరల్ " జార్జ్ రాఫెల్ విడెలా " నేతృత్వంలో మూడు సాయుధ దళాల సైనిక తిరుగుబాటు ద్వారా ఒక సంవత్సరం తరువాత ఇసాబెల్ ప్రభుత్వాన్ని తొలగించారు. వారు జాతీయ పునర్వ్యవస్థీకరణ ప్రక్రియను ప్రారంభించారు.

[85] ప్రోసియో కాంగ్రెస్‌ను రద్దు చేసింది, సుప్రీం కోర్టు న్యాయమూర్తులను తొలగించింది, రాజకీయ పార్టీలు, సంఘాలను నిషేధించింది, అనుమానిత గెరిల్లా సభ్యుల బలం కనిపించకుండా పోయింది, వామపక్షంతో సంబంధం ఉన్నట్లు ఎవరికీ నమ్మకం కలుగలేదు. 1976 చివరినాటికి మంటెరాస్ 2,000 మంది సభ్యులను కోల్పోయింది; 1977 నాటికి ఇ.ఆర్.పి పూర్తిగా ఓడిపోయింది తీవ్రంగా బలహీనపడిన మాంటెరాస్ 1979 లో ప్రారంభించిన కౌంటర్ అటాక్ త్వరగా విచ్ఛిన్నమైంది. గెరిల్లా ముప్పు ముగిసింది. అయినప్పటికీ సైనికప్రభుత్వం అధికారం కొనసాగింది. అప్పటి స్టేట్ జనరల్ " లియోపోల్డో గల్టైరీ " ఆపరేషన్ రోసారియోను ప్రారంభించాడు. ఇది ఫాల్క్లాండ్స్ యుద్ధానికి దారితీసింది. (స్పానిష్: [Guerra de Malvinas] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)); రెండుమాసాల కాలంలో అర్జెంటీనాను యునైటెడ్ కింగ్డం ఓడించింది.గల్టైరీ స్థానంలో నియమితుడైన " రెనాల్డో బిగ్నాన్ " పాలనను ప్రాజాపాలనకు మార్చాడు.[86]

సమకాలీన శకం

[మార్చు]
Photograph of Cristina Kirchner.
Cristina Fernández and Néstor Kirchner during the Bicentenario. The couple occupied the presidency of Argentina for 12 years, him from 2003 to 2007 and her from 2007 to 2015.

రౌల్ అల్ఫోన్సిన్ 1983 ఎన్నికలలో ప్రాసియో సమయంలో మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనలకు వ్యతిరేకంగా ప్రచారం చేసాడు: సైనికప్రభుత్వం, ఇతర యుద్ధ కోర్టులు తిరుగుబాటు నాయకులకు శిక్ష వేసినప్పటికీ సైనిక ఒత్తిడి కారణంగా అయన దానిని ఆపివేసి విధేయత చట్టాలు[87][88] ఇది ఆదేశాల గొలుసును మరింత అడ్డుకుంటుంది. తీవ్రమైన ఆర్థిక సంక్షోభం, అధిక ద్రవ్యోల్బణం ప్రజల మద్దతును తగ్గించాయి. " పెరోనిస్ట్ కార్లోస్ మెనం " 1989 ఎన్నికల్లో విజయం సాధించారు. కొద్దికాలం తర్వాత అల్లర్లు బలవంతంగా అల్ఫొన్సిన్ రాజీనామాకు బలవంతం చేశాయి.[89]మేనమ్ నయా ఉదారవాద విధానాలను స్వీకరించారు:[90] స్థిర మారకపు రేటు, వ్యాపార సడలింపు, ప్రైవేటీకరణ, రక్షణవాద అడ్డంకులు తొలగించడం కొంతకాలం ఆర్థిక వ్యవస్థను సాధారణీకరించాయి. అయన అల్ఫొన్సిన్ ప్రభుత్వం సమయంలో శిక్షింపబడిన అధికారులను క్షమించాడు. 1994 రాజ్యాంగ సవరణ మెనెమ్ రెండవసారి ఎన్నిక కావడానికి అనుమతించింది. నిరుద్యోగం, మాంద్యం పెరగడంతో 1995 లో ఆర్థిక వ్యవస్థ క్షీణించడం మొదలైంది;[91] ఫెర్నాండో డే లా రుయా నేతృత్వంలో యు.సి.ఆర్ 1999 ఎన్నికలలో అధ్యక్ష పదవికి తిరిగి వచ్చింది.[92]

Photograph of Mauricio Macri.
Mauricio Macri, incumbent President of Argentina

డీ లా రుయా కారణంగా తీవ్రస్థాయి సంక్షోభం ఉన్నప్పటికీ మేనమ్ ఆర్థిక ప్రణాళికను కొనసాగించింది. ఇది సామాజిక అసంతృప్తి పెరుగడానికి కారణం అయింది.[91] ఒక పెద్ద " కాపిటల్ ఫ్లైట్ " బ్యాంకు ఖాతాల ఘనీభవింపజేసి మరింత సంక్షోభాన్ని సృష్టించింది. 2001 డిసెంబరు అల్లర్లు అయనను రాజీనామా చేయాలని బలవంతం చేశాయి.[93] కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా ఎడ్వర్డో డుహల్దేను నియమించింది. వీరు మెనేమ్ చే నిర్ణయించబడిన స్థిర మారకపు రేటును రద్దు చేశారు,[94] అనేక మంది అర్జెంటీనియన్లు వారి పొదుపులో ముఖ్యమైన భాగం కోల్పోయారు. చివరికి 2002 చివరినాటికి ఆర్థిక సంక్షోభం తగ్గిపోయింది. కానీ పోలీసులచేసిన రెండు పిక్యూటరీస్ హత్యకు రాజకీయ కల్లోలం ఏర్పడింది. [95] 2003 ఎన్నికలలో కొత్త అధ్యక్షుడుగా నెస్టర్ కిర్చ్నేర్ ఎన్నికయ్యారు.[96]ఢహల్దే చేత వేయబడిన " నయా కీనేసియన్ ఆర్థిక విధానాలను " అభివృద్ధి చేసాడు. [95] కిర్చ్నేర్ ప్రధానమైన ఆర్థిక, వర్తక మిగులులను సాధించి జీడీపీ వృద్ధి చెంది ఆర్థి సంక్షోభం ముగిసింది. [97] ఆయన పరిపాలనలో అర్జెంటీనా రుణాన్ని పునర్వ్యవస్థీకరించింది. ఇది బాండ్లపై 70% అపూర్వమైన తగ్గింపుతో అంతర్జాతీయ మానిటరీ ఫండ్ తో రుణాలు చెల్లించింది.[98] మానవ హక్కుల రికార్డులు,[99] రద్దు చేయబడి, వాయిస్ ఓబిడియన్స్ చట్టాలు,[100][D] వాటిని రాజ్యాంగ విరుద్ధంగా పరిపాలించారు. సైనికప్రభుత్వ నేరాలకు సంబంధించిన చట్టపరమైన ప్రాసిక్యూషన్ను పునఃప్రారంభించారు. అతను తన భార్య సెనేటర్ " క్రిస్టినా ఫెర్నాండెజ్ డి కిర్చ్నేర్ అభ్యర్ధిత్వాన్ని " బదులుగా 2007 లో ఎన్నికయ్యాడు.[102]

2015 నవంబరు 22 న అధ్యక్షుడి ఎన్నికల మొదటి రౌండులో అక్టోబరు 25 న జరిగిన ఒక టై తరువాత " మారిసీయో మాక్రీ అర్జెంటీనా" చరిత్రలో తొలి బ్యాలెట్ను గెలుచుకున్నది. విక్టరీ అభ్యర్థి డేనియల్ సైసియో కోసం ఫ్రంట్ను ఓడించి అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు. 1916 నుండి మొదటి ప్రజాస్వామ్యయుతంగా ఎన్నికైన నాన్-రాడికల్ లేదా పెరొనిస్ట్ ప్రెసిడెంట్[103] 
2015 డిసెంబరు 10 న పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించారు. 2016 ఏప్రిల్లో ద్రవ్యోల్బణాన్ని, ప్రజా లోటును అధిగమించడానికి ఉద్దేశించిన కాఠిన్యమైన చర్యలను మాక్రి ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టింది.

[104]

భౌగోళికం

[మార్చు]
Mountain tops, with clouds shown.
Aconcagua is the highest mountain outside of Asia, at 6,960.8 మీటర్లు (22,837 అ.), and the highest point in the Southern Hemisphere.[105]

2,780,400 కిమీ 2 (1,073,518 చదరపు మైళ్ల) ప్రధాన భూభాగానికి అర్జెంటీనా దక్షిణ దక్షిణ అమెరికాలో ఉంది. అండీస్‌కు పశ్చిమాన చిలీతో భూ సరిహద్దులను పంచుకుంది.[106] ఉత్తరసరిహద్దులో బొలీవియా, పరాగ్వే, ఈశాన్య సరిహద్దులో బ్రెజిల్ తూర్పు సరిహద్దులో ఉరుగ్వే, దక్షిణ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం,[107] దక్షిణసరిహద్దులో డ్రేక్ పాసేజ్ ఉన్నాయి.[108] మొత్తం భూభాగ సరిహద్దు పొడవు కోసం 9,376 కిమీ (5,826 మైళ్ళు). రియో డి లా ప్లాటా, దక్షిణ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం తీర సరిహద్దు 5,117 కి.మీ. (3,180 mi) పొడవైనది.[107] అర్జెంటీనా ఎత్తైన ప్రదేశం మెన్డోజా రాష్ట్రంలో అకోకాగువా (సముద్రమట్టానికి 6,959 మీ (22,831 అడుగులు) [109] దక్షిణ, పశ్చిమ అర్ధగోళాలలో కూడా ఎత్తైన ప్రదేశంగా గుర్తించబడుతుంది.[110]సముద్ర మట్టానికి (-105 m (-344 అడుగులు) దిగువ ఉన్న లగున డెల్ కార్బన్,శాన్ జులియన్ గ్రేట్ డిప్రెషన్ శాంటా క్రూజ్ ప్రావిన్స్ దేశంలో అత్యంత లోతైన ప్రాంతంగా గుర్తించబడుతుంది.[109] దక్షిణ, పశ్చిమ అర్ధగోళాలలో అతి తక్కువ పాయింట్, భూమిపైని ఏడవ అత్యల్ప పాయింట్‌గా గుర్తించబడుతుంది.[111] ఇది జుజుయ్ ప్రావింస్ గ్రాండే డి సాన్ జువాన్, రియో మోజినేట్ నదుల సంగమంలో ఉత్తరం వైపున ఉంది. దక్షిణాన టియర్రా డెల్ ఫ్యూగో రాష్ట్రంలో కేప్ శాన్ పియో ఉంది. తూర్పున బెర్నార్డో డి ఇరిగోయ్న్, మెసిన్సేస్క్‌కు ఈశాన్యం, పడమటి ప్రాంతం శాంటా క్రూజ్ రాష్ట్రంలో లాస్ గ్లసియస్ నేషనల్ పార్క్‌లో ఉంది.[107] గరిష్ఠ ఉత్తర-దక్షిణ దూరం 3,694 కిలోమీటర్లు (2,295 మైళ్ళు), గరిష్ఠ తూర్పు-పశ్చిమ 1,423 కిమీ (884 మైళ్ళు).[107] రియా డి లా ప్లాటా, పరాగ్వే, సాలాడో, నెగ్రో, శాంటా క్రుజ్, పిలకోమాయో, బేర్జోజో, కొలరాడో నదులు అర్జెంటీనా సముద్రంలో సంగమిస్తున్నాయి.

ప్రాంతాలు

[మార్చు]
  • అర్జెంటీనా ఏడు భౌగోళిక ప్రాంతాలుగా విభజించబడింది: [ఎగువ-ఆల్ఫా 5]
  • వాయవ్య, సుదూర పశ్చిమాన ఉన్న ఇరుకైన లోయలు క్వబ్రాడాలతో నిండిన శుష్క కార్డిలెరా, పర్వతమయమైన యుంగాస్ తూర్పు అరణ్యాలు.
  • మెసపొటామియా : పారానా, ఉరుగ్వే నదులతో చుట్టబడిన పడమర పరనా పీఠభూమి, చుట్టుపక్కల ఉన్న లోతట్టు ప్రాంతాలను కప్పి ఉన్న ఉపఉష్ణమండల చీలిక మెసొపొటేమియా.
  • గ్రాన్ చాకో మెసొపొటేమియా, అండీస్ మధ్య ఉన్న ఒక పెద్ద ఉపఉష్ణమండల, ఉష్ణమండల లో- లైయింగ్ ఏటవాలు ఉండే సారవంతమైన ఒండ్రు మైదానం.
  • సియరాలస్ పాంపేనాస్, మధ్యస్థాయి ఎత్తైన పర్వత శ్రేణుల శ్రేణి మధ్యలో ఉంది.
  • క్యూయో:పశ్చిమాన సెంట్రల్ ఆండీస్ పీడ్మోంట్లో ఉన్న క్యూయో, బేసిన్, శ్రేణి ప్రాంతం.
  • పంపాస్ : మధ్య తూర్పున ఉన్న భారీ, అత్యంత సారవంతమైన సారవంతమైన మైదానం.
  • పటాగోనియా, తూర్పున అత్యధికంగా శుష్క, రాళ్ళ మెట్ల కలిగి ఉన్న ఒక పెద్ద దక్షిణ పీఠభూమి. దక్షిణాన చల్లటి గడ్డిభూములు, పశ్చిమాన దట్టమైన అడవులు ఉన్నాయి.

పర్యావరణం

[మార్చు]
Puna Flamenco, typical of the Northwest region of Puna
High precipitation along with cold temperatures in the west form permanent snowfields such as the Perito Moreno Glacier

అర్జెంటీనా అత్యంత జీవవైవిధ్యమైన దేశం[112] ప్రపంచంలో అతిపెద్ద జీవావరణవ్యవస్థ విధానాలలో ఒకదానిని కలిగి ఉంది: 15 ఖండాంతర మండలాలు, 3 మహాసముద్ర మండలాలు, అంటార్కిటిక్ ప్రాంతం మొత్తం భూభాగంలో ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి.[112] ఈ భారీ జీవావరణవ్యవస్థ వివిధ ప్రపంచంలోని అతి పెద్ద జీవ వైవిధ్యాలకు దారి తీసింది:[112][113]

  • 9,372 జాబితాలో వాస్కులర్ వృక్ష జాతులు (24 వ స్థానంలో):ఫెరన్,ఫెరన్ కుటుంబానికి చెందిన మొక్కలు, కొనీఫర్స్, సైకాడ్, పూలజాతి మొక్కలు ఉన్నాయి.
  • 1,038 జాబితాలో పక్షి జాతులు (14 వ స్థానంలో) అర్జంటీనాలో సంతానోత్పత్తి చేస్తున్న పక్షులు.ఇవి శీతాకాలంలో వలసపోయే పక్షులు కాదు.
  • 375 జాబితాలో ఉన్న క్షీరద జాతులు (12 వ స్థానంలో ఉన్నాయి)
  • 338 రెప్టిలియన్ జాతుల జాబితా (16 వ స్థానంలో)
  • 162 జాబితాలో ఉభయచర జాతులు (19 వ స్థానంలో ఉన్నాయి)

వాతావరణం

[మార్చు]

చాలా జనసాంద్రత కలిగిన ప్రాంతాలు సాధారణంగా మితమైన వాతావరణం కలిగి ఉన్నప్పటికీ అర్జెంటీనా అసాధారణమైన వాతావరణ వైవిధ్యం కలిగి ఉంది. [114] ఉత్తరప్రాంతంలో ఉపఉష్ణమండల నుండి దక్షిణాన ధ్రువ వాతావరణం నెలకొని ఉంటుంది.[115] పటాగోనియా పొడి ప్రాంతాలలో వర్షపాతం 150 మిల్లీమీటర్లు (6 అంగుళాలు) నుండి పటాగోనియా, ఈశాన్య భాగాలలో పశ్చిమ ప్రాంతాలలో 2,000 మిల్లీమీటర్లు (79 అంగుళాలు) వరకు సగటు వార్షిక వర్షపాతం నమోదవుతుంది.[114] సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రతలు 5 ° సెంటీగ్రేడ్ (41 ° ఫారెన్ హీట్) నుండి దక్షిణాన 25 ° సింటీగ్రేడ్ (77 ° ఫారెన్ హీట్) వరకు ఉత్తరాన ఉంటాయి.[114] ప్రధాన విండ్ ప్రవాహాలలో చల్లని పాంపెరా విండ్స్ పటగోనియా, పంపస్ ఫ్లాట్ మైదానాల్లో ఊపందుకున్నాయి. చల్లటి ప్రవాహం తరువాత వెచ్చని ప్రవాహాల మధ్య, శీతాకాలంలో ఉత్తర ప్రాంతం నుండి చల్లగా తేలికపాటి పరిస్థితులను సృష్టించాయి.సుడాస్టాడా సాధారణంగా శీతల ఉష్ణోగ్రతలు నియంత్రిస్తుంది కానీ చాలా భారీ వర్షాలు ఉంటాయి. కఠినమైన సముద్రాలు, తీరప్రాంత వరదలు తెస్తుంది. సెంట్రల్ తీరం వెంట, రియో డి లా ప్లాటా ఎస్టేవిలో శరదృతువు, చలికాలం చివరిలో ఇది సర్వసాధారణం. జోండా, వేడి పొడి గాలి, కుయుయో, కేంద్ర పంపాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. అండీస్ నుండి 6,000 మీ (19,685 అడుగుల) సంతతి సమయంలో అన్ని తేమను పోగొట్టడానికి జోండా గాలులు గంటకు 120 కి.మీ / గం (75 మైళ్ళు) వరకు వాయువులతో చెదరగొట్టవచ్చు, దీంతో అడవి మంటలను ఇంధనంగా చెదరగొడుతుంది, నష్టం జరగవచ్చు; జూన్, నవంబరు మధ్య, జోండా దెబ్బలు, మంచు తుఫానులు, మంచు తుఫాను (వైన్యో బ్లాంకో) పరిస్థితులు సాధారణంగా ఎత్తైన ప్రదేశాలను ప్రభావితం చేస్తాయి.

ఆర్ధికరంగం

[మార్చు]
దస్త్రం:Puerto Madero bs as.jpg
Buenos Aires is the second largest city in South America. It is one of the only three "alpha" cities in Latin America.[116] and it's the most visited city in South America.[117] It is also the 13th richest city in the world.[118][119] It has the highest per capita income in the Southern Cone.[120]
Field
Argentine agriculture is relatively capital intensive, today providing about 7% of all employment.[121]

ఆర్ధిక సహజ వనరులను అత్యధిక అక్షరాస్యత కలిగిన ప్రజలు, విభిన్నమైన పారిశ్రామిక స్థావరం, ఎగుమతి ఆధారిత వ్యవసాయ రంగం లాంటి ప్రయోజనాలు అర్జెంటీనా ఆర్థిక వ్యవస్థను లాటిన్ అమెరికా మూడవ అతిపెద్ద,[122] దక్షిణ అమెరికాలో రెండవ అతిపెద్దదిగా చేసాయి.[123] ఇది హ్యూమన్ డెవెలప్మెంట్ ఇండెక్స్ అత్యున్నత స్థానం,[8] తలసరి ఉన్నత జీడీపీ [124] పై అధిక "అత్యధిక" రేటింగ్‌ కలిగి ఉంది. ఇది గణనీయమైన అంతర్గత మార్కెట్ పరిమాణం, హై-టెక్ రంగం అభివృద్ధిచెంది ఉంది.[20]

Oil driller.
YPF ఆయిల్ డ్రిల్లర్. జనరల్ రోకా, రియో నీగ్రో ప్రావిన్స్‌లో

అర్జెంటీనా మధ్యతరహా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థికవ్యవస్థగా, ప్రపంచంలోని అత్యధికంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఒకటి,[125][E] అర్జెంటీనా జి-20 ప్రధాన ఆర్థిక వ్యవస్థలో సభ్యత్వదేశంగా ఉంది. చారిత్రాత్మకంగా దేశ ఆర్థిక పనితీరు చాలా అరుదైనది. తీవ్రమైన ఆర్థిక మాంద్యం ఇటీవలి మాంద్యానికి దారితీసింది - ఇటీవలి దశాబ్దాల్లో - ఆదాయా వితరణా లోపం పేదరికం పెరగడానికి దారి తీసింది. 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో అర్జెంటీనా అభివృద్ధి సాధించింది,[14] ప్రపంచంలోని ఏడవ సంపన్న దేశంగా మారింది.[13] శతాబ్దం మధ్య వరకు పదిహను ఆర్థిక వ్యవస్థల్లో ఒకటిగా ఉంది.[13] తరువాత ఇది దీర్ఘకాలం, స్థిరమైన క్షీణతకు గురయింది. ఇప్పుడు ఇది కేవలం ఎగువ మధ్య-ఆదాయం కలిగిన దేశం[126] దశాబ్దాలుగా కొనసాగిన అధిక ద్రవ్యోల్బణం అర్జెంటీనా ఆర్థిక వ్యవస్థ బలహీనత -2013లో అధికారిక 10.2%, ప్రైవేటు అంచనా 25% అధికరించడం తీవ్రమైన ప్రజా చర్చలకు దారి తీసింది.[127][128] 2002 నుండి ఆదాయం వితరణ అధికరించిన తరువాత ఆర్థికం మధ్యమంగా వర్గీకరించబడింది.[129] 2014 ర్యాంకింగ్‌లో " కరప్షన్ పర్సెప్షన్ ఇండెక్స్‌ " అర్జెంటీనా 175 దేశాలలో 95 వ స్థానాన్ని పొందింది. 2016 నాటికి 12 స్థానాలు మెరుగుపడింది.[130] మౌరిసియో మర్చి ఎన్నిక తరువాత అర్జెంటీనాకు పెట్టుబడిదారీ మార్కెట్లోకి ప్రవేశించడానికి అనుమతినివ్వడంతో, 2016 లో అర్జెంటీనా దీర్ఘకాలిక ఋణ సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించింది.[131]

పరిశ్రమలు

[మార్చు]
Atucha Nuclear Power Plant was the first nuclear power plant in Latin America.[132] The electricity comes from 3 operational nuclear reactors: The Embalse Nuclear Power Station, the Atucha I and II.

2012 లో దేశం ఆర్థిక వ్యవస్థలో అతిపెద్ద తయారీ రంగాన్ని జి.డి.పి.లో 20.3% ఉత్పత్తి చేసింది.[133] అర్జెంటీనా వ్యవసాయంలో బాగా అభివృద్ధిచెందింది చేయబడింది. పారిశ్రామిక ఎగుమతుల్లో సగం గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఉంది.[133] 2011 లో 6.5% ఉత్పత్తి వృద్ధిరేటుతో[134] విభిన్నమైన ఉత్పాదక రంగాలు పారిశ్రామిక పార్కులు నెట్‌వర్క్‌గా స్థిరంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది.2013 నాటికి దేశంలో 314 పార్కులు స్థాపించబడ్డాయి. [135][136] 2012 లో వాల్యూం ఆధారంగా ప్రముఖ రంగాలు ఉన్నాయి: ఆహార ప్రాసెసింగ్, పానీయాలు, పొగాకు ఉత్పత్తులు; మోటార్ వాహనాలు, ఆటో భాగాలు; వస్త్రాలు, తోలు; శుద్ధి కర్మాగారాలు, బయోడీజిల్; రసాయనాలు, మందులు; ఉక్కు, అల్యూమినియం, ఇనుము; పారిశ్రామిక, వ్యవసాయ యంత్రాలు; గృహోపకరణాలు, ఫర్నిచర్; ప్లాస్టిక్స్, టైర్లు; గాజు, సిమెంట్; రికార్డింగ్, ముద్రణ మాధ్యమం.[133] అంతేకాక అర్జెంటీనా ప్రపంచంలోని మొదటి ఐదు వైన్ తయారీ దేశాల్లో ఒకటిగా ఉంది.[133] అయినప్పటికీ " బ్యూరో ఆఫ్ ఇంటర్నేషనల్ లేబర్ అఫైర్స్ " ప్రచురించిన 2014 నివేదికలో బాల కార్మికులు, నిర్బంధిత కార్మికులు చోటుచేసుకున్న 74 దేశాలలో ఇది ఒకటిగా వర్గీకరించబడింది.[137] చైల్డ్ లేబర్ లేదా ఫోర్స్డ్ లేబర్ చే ఉత్పత్తి చేయబడిన ఐ.ఎల్.ఎ.బి.జాబితాలో బాల కార్మికులు, నిర్బంధ కార్మికులు ఉత్పత్తి చేసే అనేక వస్తువులు వ్యవసాయ రంగం నుండి వచ్చాయి.[137]

కొర్డోబా అర్జెంటీనా ప్రధాన పారిశ్రామిక కేంద్రం లోహపు పని, మోటారు వాహన, ఆటో భాగాల తయారీని నిర్వహిస్తోంది. తరువాత స్థానంలో గ్రేటర్ బ్యూనస్ ఎయిర్స్ ప్రాంతం ఆహార ప్రాసెసింగ్, మెటలర్జీ, మోటారు వాహనాలు, ఆటో భాగాలు, రసాయనాలు, పెట్రోకెమికల్స్, కన్స్యూమర్ డ్యూరబుల్స్, వస్త్రాలు, ప్రింటింగ్ ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. రోసారియో కేంద్రంలో ఆహార ప్రాసెసింగ్, మెటలర్జీ, వ్యవసాయ యంత్రాలు, చమురు శుద్ధి, రసాయనాలు,, చర్మశుద్ధి ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి; శాన్ మిగుఎల్ డి టుకుమన్ కేంద్రంలో చక్కెర శుద్ధీకరించబడుతుంది; శాన్ లోరెంజో కేంద్రంలో కెమికల్స్ అండ్ ఫార్మాస్యూటికల్స తయరీ; శాన్ నికోలస్ డి లాస్ ఆర్రోయోస్ కేంద్రంలో స్టీల్ మిల్లింగ్ అండ్ మెటలర్జీ ;, ఉష్యూయా, బాహియా బ్లాంకా కేంద్రాలలో చమురు శుద్ధి చేయబడుతున్నాయి.[138]

ఇతర ఉత్పాదక సంస్థలు శాంటా ఫే కేంద్రం జింక్, కాపర్ కరిగించడం, పిండి మిల్లింగ్ చేయబడుతున్నాయి. మెన్డోజా, న్యూక్వెన్ కేంద్రాలలో వైన్ తయారీ, పండు ప్రాసెసింగ్‌; చాకో కేంద్రంలో వస్త్రాలు, సామిల్స్ ;, శాంటా క్రుజ్, సల్టా, చుబుట్ కేంద్రాలలో చమురు శుద్ధి ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.[138] 2009 లో అర్జెంటీనా విద్యుత్ ఉత్పాదకత 122 TWh (440 PJ) కంటే అధికం. వీటిలో 37% పారిశ్రామిక కార్యకలాపాలకు వినియోగించబడ్డాయి.[139]

రవాణాసౌకర్యాలు

[మార్చు]
Ministro Pistarini International Airport opened in 1949. It was at the time of its inauguration, the largest airbase in the world.[140]

అర్జెంటీనా లాటిన్ అమెరికాలో అతిపెద్ద రైల్వే వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. 2008 లో ఇది 36,966 కి.మీ (22,970 మైళ్ళు) ఆపరేటింగ్ మార్గాలను కలిగి ఉంది. ఇది దాదాపుగా 48,000 కి.మీ. (29,826 మీ) పూర్తి నెట్వర్క్‌లో ఉంది.[141] ఈ వ్యవస్థ మొత్తం 23 రాష్ట్రాలు, బ్యూనస్ ఎయిర్స్ నగరాన్ని అనుసంధానిస్తుంది, అన్ని పొరుగు దేశాలతో కలుపుతుంది.[142] నాలుగు గేజ్లు ఉపయోగంలో ఉన్నాయి; ఇది బ్యూనస్ ఎయిర్స్ గుండా దాదాపు అన్ని అంతర్గత సరుకు రవాణా చేస్తుంది.[142] 1940 నుండి ఈ వ్యవస్థ క్షీణించింది. క్రమం తప్పకుండా పెద్ద బడ్జెట్ లోటును నడుపుతూ 1991 నాటికి అది 1973 లో కంటే 1,400 రెట్లు తక్కువ వస్తువులను రవాణా చేసింది.[142] అయినప్పటికీ ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఈ వ్యవస్థ రాష్ట్రంలో నుండి అధిక స్థాయి పెట్టుబడిని ప్రయాణికుల రైల్వే లైన్లు, సుదూర మార్గాలలో రోలింగ్ స్టాక్, మౌలిక సదుపాయాలను పునరుద్ధరించింది.[143][144] 2015 ఏప్రిల్ లో ఆర్జెంటినా సెనేట్ ఫెర్రోకార్లిలెస్ అర్జెనినోస్ అత్యధిక మెజారిటీతో పునఃనిర్మించడానికి చట్టాన్ని ఆమోదించింది. ఇది దేశం రైల్వేలను తిరిగి జాతీయం చేసింది.ఈ చర్యకు రాజకీయ స్పెక్ట్రం రెండు వైపులా అన్ని ప్రధాన రాజకీయ పార్టీల నుండి మద్దతు ఇవ్వబడింది.[145][146][147]

Argentina rail passenger services (interactive map)
Underground railway.
Buenos Aires Underground, is the first underground railway in Latin America, the Southern Hemisphere and the Spanish speaking world.[148]

2004 నాటికి బ్యూనస్ ఎయిర్స్ ఉష్యూయా మినహా మిగిలిన అన్ని ప్రాంతీయ రాజధానులు, మొత్తం మీడియం-పరిమాణ పట్టణాలు 69,412 కి.మీ. (43,131 మైళ్ళు) పేవ్మెంటుతో కూడిన రోడ్లు 2,31,374 కి.మీ. (143,769 మీ.) మొత్తం రహదారి వలయంతో అనుసంధానించబడ్డాయి.[149] ప్రధాన నగరాలను బ్యూనస్ ఎయిర్స్-లా ప్లాటా, రోసారియో-కోర్డోబా, కార్డోబా-విల్లా కార్లోస్ పాజ్, విల్లా మెర్సిడెస్-మెన్డోజా, నేషనల్ రూట్ 14 జనరల్ జోస్ గెర్వసియో ఆర్టిగస్, ప్రొవిన్షియల్ రూట్ 2 జువాన్ మాన్యువల్ ఫాంగియో, చాలా ముఖ్యమైన ఎక్స్ప్రెస్లు అనుసంధానిస్తున్నాయి. అయినప్పటికీ ఈ రహదారి నిర్మాణాలు ఇప్పటికీ సరిపోవు, రైల్వే వ్యవస్థ క్షీణత వలన డిమాండ్ అధికరిస్తుంది. [142]

2012 నాటికి 1,000 కి.మి పొడవైన జమార్గాలు ఉన్నాయని అంచనావేయబడింది.[150] నదీజల మార్గాలలో బ్యూనస్ ఎయిర్స్, జారేట్, కాంపన, రోసారియో, శాన్ లోరెంజో, శాంటా ఫే, బర్రాన్వారకాస్, శాన్ నికోలస్ లతో లా ప్లాటా, పారనా, పరాగ్వే, ఉరుగ్వే నదులను కలిగి ఉన్న దాదాపుగా 11,000 కిమీ (6,835 మైళ్ళు) జలమార్గాలు ప్రధానమైనవిగా ఉన్నాయి. అతిపెద్ద సముద్ర ఓడరేవులలో లా ప్లాటా-ఎన్సెనాడా, బాహియా బ్లాంకా, మార్ డెల్ ప్లాటా, క్యూక్వెన్-నెకోచీ, కొమోడోరో రివాడావియా, ప్యూర్టో డెసెడోడో, ప్యూర్టో మాడ్రిన్, ఉషూయాయా, శాన్ అంటోనియో ఓస్తే మొదలైనవి ప్రధానమైనవి.బ్యూనస్ ఎయిర్స్ చారిత్రకపరంగా అత్యంత ముఖ్యమైన నౌకాశ్రయంగా ఉంది. 1990 ల నుండి శాన్ ఫే ప్రావిన్సులోని పారనా నది తీరానికి 67 కి.మీ. (42 మై) విస్తరణతో అప్-రివర్ పోర్ట్ ల్యాండ్ ప్రబలమైంది. 17 పోర్టులు కలిగి ఉన్న ఈ నౌకాశ్రయాలు 2013 లో మొత్తం ఎగుమతులలో 50% వాటాకు భాగస్వామ్యం వహిస్తున్నాయి.2013 లో 161 విమానాశ్రయాలను వెయ్యి కన్నా ఎక్కువ దూరం రన్‌వేలు నిర్మించబడి ఉన్నాయి. [151] 1000 కంటే అధికంగా ఉన్నాయి. [142] డౌన్ టౌన్ బ్యూనస్ ఎయిర్స్ నుండి 35 కి.మీ. (22 మై) ఎత్తులో ఉన్న ఎజీజా ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్ దేశంలోనే అతిపెద్దది. దీని తరువాత మితేన్స్లో " కాటర్టాస్ డెల్ ఇగువాజు ", మెన్డోజాలోని ""ఎల్ ప్లూమెరిల్లో " ఉన్నాయి.[142] బ్యూనస్ నగరంలో " ఎయిరొపార్క్యూ " ప్రధాన దేశంతర విమానాశ్రయంగా ఉంది.[152]

మాధ్యమం

[మార్చు]
TV Studio.
"Estudio Pais 24, the Program of the Argentines" in Channel 7, the first television station in the country

అర్జెంటీనాలో ప్రింట్ మీడియా పరిశ్రమ అత్యధికంగా అభివృద్ధి చెందుతోంది. 200 కంటే అధికంగా వార్తాపత్రికలు ఉన్నాయి. ప్రధాన పత్రికలలో క్లారిన్ (సెంట్రరిస్ట్ లాటిన్ అమెరికా ఉత్తమ విక్రయించబడుతుంది, స్పానిష్ మాట్లాడే ప్రపంచంలో అత్యంత విస్తృతంగా పంపిణీ చేయబడినది), లా నాసియోన్ (సెంటర్-రైట్, 1870 నుండి ప్రచురించబడుతుంది), పాజినా 12 (1987 లో స్థాపించబడింది), లావో వోజ్ డెల్ ఇంటీరియర్ (సెంటర్, 1904 లో స్థాపించబడింది), అర్జెంటినిస్చెస్ టాజెబ్లాట్ట్ (జర్మన్ వీక్లీ,లిబరల్,1878 నుండి ప్రచురించబడుతుంది)

1920 ఆగస్టు 27న అర్జెంటీనా ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి రేడియో ప్రసారాన్ని ప్రారంభించింది. " రిచర్డ్ వాగ్నెర్ పార్సీఫాల్ " బ్యూనస్ ఎయిర్స్‌లో టీట్రో కొలిసీయోలో " ఎన్రిక్యూ టెల్మేకో సుసిని " నేతృత్వంలోని వైద్య విద్యార్థుల బృందం ప్రసారం చేసారు.[153][154] By 2002, అర్జెంటినిస్చెస్ టగేబ్లాట్ (జర్మన్ వీక్లీ, లిబరల్, 1878 నుంచి ప్రచురించబడింది ) 260 ఎ.ఎం. బ్రాడ్‌కాస్టింగ్, 1150 ఎఫ్.ఎం.బ్రాడ్‌కాస్టింగ్ అర్జెంటీనాలో నమోదు చేయబడ్డాయి.[155] అర్జెంటీనా టెలివిజన్ పరిశ్రమ చాలా పెద్దది, విభిన్నమైనది, లాటిన్ అమెరికాలో ప్రసిద్ధి చెందింది. అనేక ప్రొడక్షన్స్, టి.వి.ఫార్మాట్లు విదేశాల్లో ఎగుమతి చేయబడ్డాయి. 1999 నుండి అర్జెంటీనాలు లాటిన్ అమెరికాలో కేబుల్, ఉపగ్రహ టెలివిజన్ ప్రసారాలు అత్యధికంగా అందుబాటులో ఉన్నాయి. [156] 2014 నాటికి దేశంలోని 87.4% గృహాలకు ప్రసారాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. యునైటెడ్ స్టేట్స్, కెనడా, ఐరోపాలలోని శాతానికి సమీపంలో ఉంటుంది.[157] 2011 నాటికి అర్జెంటీనా కూడా లాటిన్ అమెరికన్ శక్తుల మధ్య నెట్వర్క్ టెలీకమ్యూనికేషన్ల అత్యధిక కవరేజీ కలిగిన దేశంగా మారింది: జనాభాలో 67% ఇంటర్నెట్ సదుపాయం, 137.2%, మొబైల్ ఫోన్ చందాలు ఉన్నాయి.[158]

సైంస్ , టెక్నాలజీ

[మార్చు]
Satellite launching
SAC-D is an Argentine earth science satellite built by INVAP and launched in 2011.

అర్జెంటీనా మూడు నోబెల్ బహుమతి పురస్కార గ్రహీతలను కలిగి ఉంది. వరిలో మొట్టమొదటి లాటిన్ అమెరికన్ బెర్నార్డో హుస్సే, జంతువులలో గ్లూకోజ్ను క్రమబద్ధీకరించడంలో పిట్యూటరీ హార్మోన్ల పాత్రను కనుగొన్నాడు. సెసర్ మిల్స్టెయిన్ " యాంటీ బాడీస్ " విస్తృత పరిశోధన చేశారు. గ్లూకోజెన్, జీవక్రియ కార్బోహైడ్రేట్లలో ప్రాథమికమైన సమ్మేళనాలలో గ్లూకోజ్ను శక్తిని ఎలా మారుస్తుందో లూయిస్ లెలోయిర్ కనుగొన్నారు. అర్జంటీన్ పరిశోధన గుండె జబ్బులు, అనేక రకాల క్యాన్సర్ చికిత్సకు దారితీసింది. డొమిని లియోటా 1969 లో విజయవంతంగా మొట్టమొదటి కృత్రిమ హృదయాన్ని రూపొందించి, అభివృద్ధి చేశారు. రెనే ఫావోరోరో ఈ పద్ధతులను అభివృద్ధి చేసాడు, ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి కరోనరీ బైపాస్ శస్త్రచికిత్సను చేసాడు.

అర్జెంటీనా అణు కార్యక్రమం బాగా విజయవంతమైంది. 1957 లో అర్జెంటీనా దేశీయ సాంకేతికతను ఉపయోగించి ఒక పరిశోధన రియాక్టర్ను రూపొందించి, నిర్మించిన మొట్టమొదటి లాటిన్ అమెరికా దేశంగా గుర్తింపు సాధించింది. పౌర జాతీయ అటామిక్ ఎనర్జీ కమిషన్ (సి.ఎన్.ఇ.ఎ) నిర్వహించిన అర్జెంటీనా అణు కార్యక్రమం స్థిరంగా ఉంది.ఇది విదేశాలకు కొనుగోలు చేయడానికి బదులుగా సొంత అణు సంబంధిత సాంకేతిక పరిజ్ఞానాల అభివృద్ధి చేయడానికి దారితీసింది. అర్జెంటీనా టెక్నాలజీ సౌకర్యాలు పెరూ,అల్జీరియా,ఆస్ట్రేలియా, ఈజిప్టులలో నిర్మించబడ్డాయి. 1983 లో దేశం ఆయుధ-స్థాయి యురేనియాన్ని ఉత్పత్తి చేసే సామర్ధ్యాన్ని కలిగి ఉంది.ఇది అణు ఆయుధాలను సమీకరించటానికి అవసరమైన ప్రధాన చర్య; అప్పటి నుండి అర్జెంటీనా అణు విద్యుత్తును శాంతియుత ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించుకుంటానని హామీ ఇచ్చింది.[159] ఇంటర్నేషనల్ అటామిక్ ఎనర్జీ ఏజెన్సీ బోర్డ్ ఆఫ్ గవర్నర్స్ సభ్యదేశంగా అర్జెంటీనా అణు నిరంతర విస్తరణ ప్రయత్నాలకు మద్దతుగా బలమైన శక్తిగా ఉంది,[160] ప్రపంచ అణు భద్రతకు కట్టుబడి ఉంది.[161] 1974 లో అర్జెంటీనా వాణిజ్యపరంగా అట్చుయా I అణుశక్తి కర్మాగారం స్థాపించిన లాటిన్ అమెరికాలో మొట్టమొదటి దేశంగా ప్రత్యేకత సంతరించుకుంది. ఆ స్టేషన్ కొరకు అర్జెంటీనా నిర్మించిన భాగాలు 10% ఉపయోగిస్తున్నప్పటికీ అణు ఇంధనం పూర్తిగా ఉపయోగిస్తుంది. తరువాత అణుశక్తి కేంద్రాలు అత్యధిక అర్జెంటీనాలో తయారుచేయబడిన అంతర్భాగాలు ఉపయోగించాయి; ఎంబేల్స్, 1983 లో ముగిసింది, 30%, 2011 అచూచ II రియాక్టర్ 40%.[162]

Team of astronauts
President Macri in the INVAP with the SAOCOM A and B, two planned Earth observation satellite constellation of Argentine Space Agency CONAE. the scheduled launch dates for 1A and 1B were further pushed back to October 2017 and October 2018.[163]

1900 వ నుండి అర్జెంటీనా నిరాడంబరమైన బడ్జెట్, అనేక ఎదురుదెబ్బలు, విద్యావేత్తలు, విజ్ఞాన శాస్త్రాలు అంతర్జాతీయ గౌరవాన్ని అనుభవిస్తున్నప్పటికీ, డాక్టర్ లూయిస్ అగోట్ మొదటి సురక్షితమైన, సమర్థవంతమైన రక్తమార్పిడితో పాటు, రెనే ఫవాలోరో, కొరోనరీ ఆర్టరీ బైపాస్ శస్త్రచికిత్స అభివృద్ధిలో మార్గదర్శకుడయ్యాడు. అర్జంటైన్ శాస్త్రవేత్తలు నానోటెక్నాలజీ, భౌతికశాస్త్రం, కంప్యూటర్ సైన్స్, అణు జీవశాస్త్రం, ఆంకాలజీ, ఎకాలజీ,, కార్డియాలజీ వంటి రంగాల్లో నైపుణ్యం కలిగి ఉన్నారు. అర్జెంటైన్-అమెరికన్ శాస్త్రవేత్త అయిన జువాన్ మాల్డాసెనా, స్ట్రింగ్ టెక్నాలజీలో ప్రముఖ వ్యక్తిగా పేరుగడించాడు.

అర్జెంటీనాలో స్పేస్ పరిశోధన మరింత చురుకుగా మారింది. అర్జెంటీనా నిర్మించిన ఉపగ్రహాలు ఎల్.యు.ఎస్.ఎ.టి.-1 (1990), విక్టర్ -1 (1996), పి.ఇ.హెచ్.యు.ఇ.ఎన్.ఎస్.ఎ.టి-1 (2007),[164] ఎస్.ఎ.సి. సిరీస్ అర్జెంటీనా స్పేస్ ఏజెన్సీ, చి.ఒ.ఎన్.ఎ.ఇ. చే అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.[165] అర్జెంటీనా స్వంత ఉపగ్రహ కార్యక్రమాలను కలిగి ఉంది. అణు విద్యుత్ కేంద్రం డిజైన్లు (4 వ తరం), పబ్లిక్ అణుశక్తి సంస్థ ఐ.ఎన్.వి.పి. అణు రియాక్టర్లతో పలు దేశాలకు అందిస్తుంది.[166] 1991 లో స్థాపించబడిన సొ,ఒ.ఎన్.ఎ.ఇ., రెండు ఉపగ్రహాలను విజయవంతంగా ప్రారంభించింది.[167] 2009 జూన్ లో యూరోపియన్ స్పేస్ ఏజెన్సీతో ఒక 35-మీ వ్యాసం యాంటెన్నా, పియర్ అగర్ర్ అబ్జర్వేటరీ (ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి కాస్మిక్ రే అబ్జర్వేటర్) ఇతర మిషన్ మద్దతు సౌకర్యాల కోసం ఒక ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది.[168] ఈ సౌకర్యం అనేక ఇ.ఎస్.ఎ. స్పేస్ పరిశోధన, అలాగే సి.ఒ.ఎన్.ఎ.ఇ స్వంత దేశీయ పరిశోధన ప్రాజెక్టులకు దోహదం చేస్తుంది. 20 పొటెంషియల్ సైట్లు, ప్రపంచంలోని మూడు ఇటువంటి ఇ.ఎస్.ఎ. సంస్థాపనల నుండి ఎంచుకోబడిన కొత్త యాంటెన్నా రోజంతా మిషన్ కవరేజ్‌ను నిర్ధారిస్తూ ఇ.ఎస్.ఎ.ను అనుమతించి ఒక త్రికోణాన్ని సృష్టిస్తుంది.[169]

పర్యాటకం

[మార్చు]

అర్జెంటీనాలో పర్యాటకం సాంస్కృతిక సంపద, పుష్కలమైన, వైవిధ్యమైన సహజ ఆకర్షణలు కలిగి ఉంటుంది. 2013 లో దేశంలో 5.57 మిలియన్ల మంది సందర్శకులు దేశాన్ని సందర్శించారు. దక్షిణ అమెరికాలో అత్యుత్తమ గమ్యస్థానంగా అంతర్జాతీయ పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తూ ఉంది. పర్యాటకుల సంఖ్యలో అర్జెంటీనా లాటిన్ అమెరికాలో రెండవ స్థానంలో ఉన్నారు.మొదటి స్థానంలో మెక్సికో ఉంది.[170] 2012 లో అంతర్జాతీయ పర్యాటక ఆదాయం 4.89 బిలియన్ డాలర్లు. 2013 లో 4.41 బిలియన్ డాలర్లుగా నమోదయింది.

[170] దేశం రాజధాని నగరం బ్యూనస్ ఎయిర్స్ దక్షిణ అమెరికాలో ఎక్కువగా సందర్శించే నగరంగా ఉంది.[171] అర్జెంటీనాలో అనేక ప్రపంచ వారసత్వ సంపదలో చేర్చబడిన ప్రదేశాలు సహా అర్జెంటీనాలో 30 నేషనల్ పార్కులు ఉన్నాయి.

మంచినీటి సరఫరా , పారిశుధ్యం

[మార్చు]

అర్జెంటీనాలో నీటి సరఫరా, పారిశుధ్యం రుసుము తక్కువగా ఉంటాయి. సేవ నాణ్యమైన యుక్తమైనదిగా ఉంటుంది. అయితే డబల్యూ.హెచ్.ఒ.ఆధారంగా మొత్తం జనాభాలో 21% గృహ కనెక్షన్లు అందుబాటులో లేవు ఉంది, పట్టణ జనాభాలో 52% మురుగునీటికి ప్రాప్తి వసతి అందుబాటులో లేదు. 1991, 1999 మధ్యకాలంలో ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ప్రైవేటీకరణ కార్యక్రమాల్లో భాగంగా ప్రైవేటికరణ చేస్తూ నీటి, పారిశుద్ధ్య కార్యక్రమాలకు మినహాయింపులు అందజేస్తూ ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడ్డాయి. 2001 ఆర్థిక సంక్షోభం తర్వాత అనేక రాయితీలు కలిగిస్తూ తిరిగి సంప్రదింపులు జరిపాయి. చాలామంది సర్వీస్ ప్రొవైడర్లు కేవలం ఆపరేషన్, నిర్వహణ ఖర్చులను మాత్రమే అందుకుంటున్నారు. స్వీయ-ఫైనాన్స్ పెట్టుబడుల సామర్థ్యం లేదు. ప్రైవేట్ ఆపరేటర్లు అధిక స్థాయి వ్యయం రికవరీ సాధించగలిగారు. ఎందుకంటే అర్జెంటీనా ఆర్థిక సంక్షోభం 2002 సుంకాలు స్తంభింపజేయడంతో పాటు ప్రయోజనాల స్వీయ-ఫైనాన్సింగ్ సామర్ధ్యం కనిపించకుండాపోయింది.

గణాంకాలు

[మార్చు]
Buildings
Balvanera, Buenos Aires, filled with picturesque Dutch style tenements.

2001 గణాంకాల ఆధారంగా అర్జెంటీనా జనసంఖ్య 3,62,60,130. 2010 గణాంకాల ఆధారంగా జనసంఖ్య 4,00,91,359.[173][174] అర్జెంటీనా జసంఖ్యా పరంగా దక్షిణ అమెరికాలో మూడవ స్థానంలో ఉంది, ప్రపంచవ్యాప్తంగా 33 వ స్థానంలో ఉంది. జనసాంధ్రత చదరపు కిలోమీటర్ల భూభాగ ప్రాంతానికి 15 మంది. 50 మందిగా ఉన్న ప్రపంచ సగటు కంటే తక్కువ. 2010 లో జనాభా పెరుగుదల రేటు సంవత్సరానికి 1.03%గా అంచనా వేయబడింది. 1000 మందికి 17.7 మంది జననాలు, 1000 మందికి 7.4 మరణాల శాతంతో. నికర వలస రేటు సంవత్సరానికి 1000 నివాసితులకు జీరో నుండి నాలుగు వలసదారుల వరకు ఉంది. [ఆధారాన్ని కోరిన]15 కంటే తక్కువ వయస్సు గల ప్రజలు శాతం 25.6%, ప్రపంచ సగటు 28% కంటే తక్కువగా ఉంది., 65, అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్నవారు శాతం 10.8% కంటే అధికం. లాటిన్ అమెరికాలో ఇది రెండవ స్థానంలో ఉంది. ఉరుగ్వే, ప్రపంచ సగటు కంటే ఎక్కువగా ఉంది. ఇది ప్రస్తుతం 7%. అర్జెంటీనాలో లాటిన్ అమెరికా అతితక్కువ జనాభా వృద్ధి రేట్లు ఉన్నదేశాలలో అర్జెంటీనా ఒకటి. ఇటీవల సంవత్సరానికి 1%. అదేవిధంగా తక్కువ శిశు మరణ రేటును కలిగి ఉంది. జనన శాతం 2.3% స్పెయిన్ లేదా ఇటలీలో కంటే ఇది రెండు రెట్లు అధికం. ఇదే రకమైన మతసంబంధమైన అభ్యాసాలు, నిష్పత్తులతో పోలిస్తే ఒకటిగా ఉంటుంది. [175][176] వివాహ వయస్సు సుమారుగా 30 సంవత్సరాలు, పుట్టినప్పుడు ఆయుఃకాలం 77.14 సంవత్సరాలు.[177] అర్జెంటీనా 2010 లో లాటిన్ అమెరికాలో మొదటి దేశం, అమెరికాలో ద్వితీయ స్వలింగ వివాహం అనుమతించిన మొట్టమొదటి దేశం. [178] ప్రపంచ దేశాలలో స్వలింగ వివాహాన్ని అనుమతించే పదవ దేశంగా చెప్పవచ్చు. [179]

సంప్రదాయం

[మార్చు]
Queen Maxima was born and raised in Argentina of Spanish and Italian descent.

యునైటెడ్ స్టేట్స్, కెనడా, ఆస్ట్రేలియా, న్యూజిల్యాండ్, బ్రెజిల్, ఉరుగ్వే వంటి కొత్త సెటిల్మెంట్ల మాదిరిగా, అర్జెంటీనా వలసదారుల దేశంగా పరిగణించబడుతుంది.[5][180][181] అర్జెంటైన్లు సాధారణంగా దేశానికి ఒక" క్రిస్టల్ డి రాజాస్ " (జాతుల మూసలు, లేదా ద్రవీభవన కుండ) గా సూచిస్తారు.1857 , 1950 మధ్య అర్జెంటీనా ప్రపంచంలోని రెండవ అతి పెద్ద ఇమ్మిగ్రేషన్ తరంగ దేశంగా ఉంది. 6.6 మిలియన్ల ప్రజలు ఇక్కడకు వలసగా వచ్చారు. మొదటి స్థానంలో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు(27 మిలియన్ల వలసప్రజలు) ఉన్నాయి.[182][183] అర్జెంటీనా తరువాత స్థానంలో కెనడా,బ్రెజిల్ , ఆస్ట్రేలియా ఉన్నాయి.ఆ సమయాలలో ప్రతిరెండు దశాబ్దాల్లో దేశజనాభా రెట్టింపు అయింది. ఈ నమ్మకం "లాస్ అర్జెంటినోస్ డెస్సిఎండెన్ డి లాస్ బార్కోస్" (అర్జెంటీనా నౌకల నుండి వచ్చాయి) గా ప్రసిద్ధి చెందాయి. అందువలన, అర్జెంటీనాకు (1850-1955) 19 వ, 20 వ శతాబ్దపు ఇమ్మిగ్రేషన్ల వలసల ద్వారా చాలామంది అర్జెంటైన్లు వచ్చారు [4][184] ఈ వలసదారులలో ఎక్కువమంది యూరోపియన్ దేశాల నుండి వచ్చారు. ఈ ఐరోపా వలసదారులలో చాలామంది ఇటలీ, స్పెయిన్ నుండి వచ్చారు.[185] అనేక మంది ఐరోపా జాతి సమూహాల నుండి ప్రధానంగా ఇటాలియన్, స్పానిష్ సంతతికి చెందినవారు (అర్జెంటీనాలో 25 మిలియన్ల మందికి పైగా జనాభాలో దాదాపు 60% మంది పాక్షిక ఇటాలియన్ మూలాలు కలిగి ఉన్నారు),[186] జనాభాలో 17% మంది పాక్షిక ఫ్రెంచ్ మూలాలు కలిగి ఉన్నారు.[187] జర్మన్ సంతతికి చెందిన అర్జెంటైన్లు కూడా చెప్పుకోదగ్గ సంఖ్యలో ఉన్నారు.

అర్జెంటీనాలో అరబ్, పాక్షిక అరబ్ నేపథ్యం కలిగిన ప్రజలు గణనీయమైన సంఖ్యలో ఉంది. వీరిలో అధికంగా సిరియన్, లెబనీస్ మూలం కలిగిన వారు ఉన్నారు. అయినప్పటికీ యునైటెడ్ స్టేట్స్ సెన్సస్ మాదిరిగానే అర్జెంటీనాలో వారు తెల్లజాతి ప్రజలుగా పరిగఛించబడుతూ ఉంటారు. అరబ్ అర్జెంటీనాలలో అధికభాగం క్రైస్తవులు మరోనైట్ చర్చి, రోమన్ కాథలిక్, తూర్పు సంప్రదాయ, తూర్పు రైట్ కాథలిక్ చర్చికి చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. మధ్యప్రాచ్య మూలాలు కలిగిన ప్రజలలో ముస్లింలు తక్కువ సంఖ్యలో ఉన్నారు. దేశ జనాభాలో ఆసియా జనాభా సుమారుగా 1,80,000 మంది ఉన్నారు. వీరిలో చాలా మంది చైనీయులు ఉన్నారు,[188] కొరియన్ సంతతికి చెందినవారు అయినప్పటికీ 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభకాలానికి చెందిన పాత జపనీయుల సమాజం ఇప్పటికీ ఉంది. [ఆధారాలు కావాలి]అర్జెంటీనా జన్యుశాస్త్రవేత్త డేనియల్ కోరాక్ 2010 లో 218 మంది వ్యక్తులలో నిర్వహించిన ఒక అధ్యయనం అర్జెంటీనా జన్యు చిత్రం వివిధ యూరోపియన్ జాతులలో (ప్రధానంగా స్పానిష్, ఇటాలియన్ జాతులలో) వివిధ దేశీయ జాతులలో 18%,, 4.3% ఆఫ్రికన్ జాతి సమూహాలు, దీనిలో 63.6% పరీక్షా సమూహంలో కనీసం ఒక స్థానికజాతికి చెందిన పూర్వీకుడు ఉండేవాడు.[189][190] 1970 ల్లో వలసలు ఎక్కువగా బొలీవియా, పరాగ్వే, పెరూ నుండి వచ్చాయి. ఇవి డొమినికన్ రిపబ్లిక్, ఈక్వడార్, రోమానియా నుండి చిన్న సంఖ్యలో ఉన్నాయి.[191] 7,50,000 నివాసితులకు అధికారిక పత్రాలు లేవని అర్జెంటీనా ప్రభుత్వం అంచనా వేసింది, అక్రమ వలసదారులకు రెండు సంవత్సరాల నివాస వీసాలకును ప్రకటించటానికి ప్రోగ్రాం.[192] ప్రారంభించింది-ఇప్పటివరకు ఈ కార్యక్రమంలో 6,70,000 అప్లికేషన్లు ప్రాసెస్ చేయబడ్డాయి.[193]

భాషలు

[మార్చు]
Dialectal variants of the Spanish language in Argentina

వాస్తవమైన అధికారిక భాష స్పానిష్‌ను దాదాపుగా అర్జెంటైన్లు అందరూ మాట్లాడతారు.[194]

దేశంలో అతిపెద్ద స్పానిష్-మాట్లాడే సమాజం, ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా వైస్సోను ఉపయోగించుకుంటుంది. ఇది వైస్సో అనే పదం తు ("మీరు") కు బదులుగా సర్వనామంగా వాడకంలో ఉంది. ఇది ప్రత్యామ్నాయ క్రియ రూపాలను కూడా ఉంది. విస్తృతమైన అర్జెంటైన్ భౌగోళిక వైశాల్యం కారణంగా, స్పానిష్ భాషలో ప్రాంతీయ వైవిధ్యం అధికంగా ఉంది. వీటిలో ప్రబలమైన మాండలికం రియోప్లాటెన్స్‌ ఉంది. ఇది ప్రధానంగా " లా ప్లాటా బేసిన్ "లో మాట్లాడబడింది , ఇది నెపోలియన్ భాషకు కూడా సమానమైంది. [195] ఇటలీ , ఇతర ఐరోపా వలసదారులు లూంఫార్డోను ప్రభావితం చేసారు- ఇతర లాటిన్ అమెరికన్ దేశాల భాషా పదజాలాన్ని ప్రాంతీయ యాస-వ్యాప్తికి కూడా ఉపయోగించారు.

ఇటాలియన్ , ఇతర యురేపియన్ వలసప్రజలు " లుంఫర్డో "ను ప్రభావితం చేసింది. ప్రాంతీయ యాసలో లాటిన్ అమెరికన్ దేశాల పదాలు ఉపయోగించబడుతున్నాయి.

అర్జెంటీనాలో దేశవ్యాప్తంగా పలు ద్వితీయభాషలు వాడుకలో ఉన్నాయి:

  • ఆగ్లం:43.3% మంది ప్రజలు.15.43% ప్రజలు ఉన్నతస్థాయి భాషాఙానం కలిగి ఉన్నారు.
  • ఇటాలియన్, 1.5 మిలియన్ ప్రజలు.
  • అరబిక్, ప్రత్యేకంగా ఉత్తర లెవన్టైన్ మాండలికం, ఒక మిలియన్ ప్రజలు.
  • ప్రామాణిక జర్మన్ 4,00,000 మందికి.
  • యిడ్డిష్ 2,00,000 మంది లాటిన్ అమెరికాలో అతిపెద్ద యూదు జనాభా, ప్రపంచంలోని 7 వ స్థానంలో ఉన్నారు.
  • గురుని, 200,000 మంది ప్రజలు. ఎక్కువగా కొరియెన్టెస్లో (ఇది అధికారిక డి జ్యూరీ ఇక్కడే ఉంది), మెషన్సేస్.
  • కాటలాన్, 174,000 మంది.
  • అరుదైన ఆక్సినిక్ భాషతో సహా ఫ్రెంచ్.
  • క్వెచువా, 65,000 మంది ప్రజలు, ఎక్కువగా వాయవ్య ప్రాంతంలో ఉన్నారు.
  • విచి, 53,700 మంది ప్రజలు, ప్రధానంగా చాకో లో, కామ్, మోకోయిత్తో పాటు అధికారిక డి జ్యూరీ ఉంది.
  • వ్లాక్స్ రోమానీ, 52,000 మంది ప్రజలు ఉన్నారు.
  • అల్బేనియన్, 40.000 మంది.
  • జపనీస్, 32,000 మంది.
  • ఐమారా, 30,000 మంది ప్రజలు, ఎక్కువగా వాయవ్య ప్రాంతంలో ఉన్నారు.
  • ఉక్రెయిన్, 27.000 మంది.
  • వెల్ష్ (పెటగోనియన్ వెల్ష్), 25,000 మంది ధారాళంగా మాట్లాడగలరు.
Francis, the first pope from the New World, was born and raised in Argentina.

రాజ్యాంగం మత స్వేచ్ఛకు హామీ ఇస్తుంది. [196] ఇది అధికారిక లేదా దేశవిశ్వాసాన్ని అమలు చేయకపోయినా [197] ఇది రోమన్ కాథలిక్కులు ప్రాధాన్యతా హోదాను ఇస్తుంది. [198][F]సి.ఒ.ఎన్.ఐ.సి.టి. పోల్ ఆధారంగా అర్జెంటైన్లలో 76.5% కాథలిక్, 11.3% అగోనిస్టులు, నాస్తికులు, 9% ఎవాంజెలికల్ ప్రొటెస్టంటులు, 1.2%, యెహోవాసాక్షులు, 0.9% మొర్మోన్స్, 1.2% ఇతర మతాలు, ఇస్లాం, జుడాయిజం, బౌద్ధమతంతో సహా ఉన్నారు. [200] దేశంలో అతిపెద్ద ముస్లిం సమాజం ఉంది,[199] లాటిన్ అమెరికాలో అతిపెద్ద యూదు సంఘాలు ఉన్నాయి.ప్రపంచంలోనే అత్యధిక సంఖ్యలో యూదులు కలిగిన 7 వ స్థానంలో ఉంది. [201] అంతర్జాతీయ హోలోకాస్ట్ రిమెంబ్రాన్స్ అలయన్స్లో అర్జెంటీనా సభ్యదేశంగా ఉంది.[199] అర్జంటైన్ల మత విశ్వాసాలు అధిక వ్యక్తిగతీకరణ, సంస్థీకరణరహితంగా ఉన్నాయి. [202] 23.8% of them claim to always attend religious services; 49.1%, to seldom do and 26.8%, to never do.[203]వారిలో 23.8% ఎల్లప్పుడూ మతపరమైన సేవలకు హాజరు కావాలని వాదించారు; 49.1%, అరుదుగా, 26.8% వరకు, ఎప్పటికీ చేయలేము.

2013 మార్చి 13 న అర్జెంటీనా పోప్ ఫ్రాంసిస్ " జార్జ్ మారియో బెర్గొగ్లియొ " బ్యూనస్ ఎయిర్స్ కార్డినల్ ఆర్చ్ బిషప్, రోమ్ బిషప్, కాథలిక్ చర్చి సుప్రీం పాంటిఫ్‌గా ఎన్నికయ్యారు. అతను "ఫ్రాన్సిస్" అనే పేరును తీసుకున్నాడు, అతను అమెరికా లేదా దక్షిణ అర్ధ గోళంలో నుండి మొట్టమొదటి పోప్ అయ్యాడు; అతను 741 లో పోప్ గ్రెగోరీ III (సిరియాకు చెందినవాడు) ఎన్నిక నుండి యూరోప్ వెలుపల తొలి పోప్ జన్మించాడు.[204]

నగరీకరణ

[మార్చు]

అర్జెంటీనా అత్యంత పట్టణీకరణ చేయబడింది. దేశంలో 92% నగరాల్లో నివసిస్తున్నది:[205] ప్రజలలో సగం మంది పది అతిపెద్ద మహానగర ప్రాంతాలలో నివసిస్తున్నారు. సుమారు 3 మిలియన్ల ప్రజలు బ్యూనస్ ఎయిర్స్ నగరంలో నివసిస్తున్నారు, గ్రేటర్ బ్యూనస్ ఎయిర్స్ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంతో సహా 13 మిలియన్ల మందికి ఇది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద నగరాల్లో ఒకటిగా ఉంది.[206] కొర్డోబా, రోసారియో మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాలలో 1.3 మిలియన్ల మంది పౌరులు నివసిస్తున్నారు.[206] మెన్డోజా, శాన్ మిగ్యుఎల్ డి టుకుమన్, లా ప్లాటా, మార్ డెల్ ప్లాటా, సాల్టా, శాంటా ఫేలో కనీసం ఒక్కొక్క మిల్లియన్ల ప్రజలు ఉన్నారు.[206]

జనాభా అసమానంగా పంపిణీ: సుమారు 60% మంది పంపస్ ప్రాంతంలో నివసిస్తున్నారు (మొత్తం ప్రాంతంలో 21%). ఇందులో 15 మిలియన్ల మంది బ్యూనస్ ఎయిర్స్ ప్రావిన్స్లో ఉన్నారు. కోర్డోబా, శాంటా ఫే,, బ్యూనస్ ఎయిర్స్ నగరాలు 3 మిలియన్లు ఉన్నాయి. ఏడు ఇతర ప్రావిన్సుల్లో ఒక్కొకదానిలో ఒక మిలియన్ ప్రజలు ఉన్నారు: మెన్డోజా, టుకుమన్, ఎంట్రే రియోస్, సల్టా, చాకో, కొరియెన్టేస్, మెషన్సేస్. జనసాంధ్రత చదరపు కిలోమీటరుకు 64.3 నివాసితులతో, టుకమన్ ప్రంపంచంలో అత్యధిక జనసాంధ్రత కలిగిన ప్రాంతంగా ఉంది.[207]

విద్య

[మార్చు]
Argentina has historically been placed high in the global rankings of literacy, with rates similar to those of developed countries.

అర్జెంటీనా విద్యా వ్యవస్థలో నాలుగు స్థాయిలు ఉన్నాయి:[208] 45 రోజుల నుండి నుంచి 5 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు ఉన్న పిల్లలకు ప్రాథమిక స్థాయి. గత రెండు సంవత్సరాలుగా [209] తప్పనిసరి.6 లేదా 7 సంవత్సరాల పాటు ఉన్న ప్రాథమిక లేదా లోవర్ ప్రాథమిక నిర్భందం. 2010 లో అక్షరాస్యత రేటు 98.07%. [210] [G] .[210] 5 లేదా 6 సంవత్సరాల ఉన్న మాధ్యమిక లేదా ఉన్నత పాఠశాల నిర్భంధ స్థాయి 2010 లో 15 ఏళ్ళకు పైగా 18.3% మంది ఉన్నత పాఠశాల పూర్తి చేశారు. [211] ఉన్నత స్థాయి.

  • తృతీయ విశ్వవిద్యాలయ, పోస్ట్-గ్రాడ్యుయేట్ ఉప-స్థాయిలలో విభజించబడింది. 2013 లో దేశవ్యాప్తంగా 47 జాతీయ ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలు, అలాగే 46 ప్రైవేట్ సంస్థలు ఉన్నాయి.[212] In 2010

2010 లో 20 ఏళ్ళకు పైగా ఉన్న 6.3% మంది విశ్వవిద్యాలయం నుండి పట్టా పొందారు.[211]

బ్యూనస్ ఎయిర్స్, కోర్డోబా, లా ప్లాటా, రోసారియో,, నేషనల్ టెక్నలాజికల్ యూనివర్శిటీ యొక్క ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలు చాలా ముఖ్యమైనవి. అన్ని స్థాయిలకు సార్వజనీన, లౌకిక, ఉచిత-చార్జ్ పబ్లిక్ విద్యకు అర్జెంటీనా రాష్ట్రం హామీ ఇస్తుంది. విద్యా పర్యవేక్షణ బాధ్యత సమాఖ్య, రాష్ట్రస్థాయిలో నిర్వహించబడుతుంది. గత దశాబ్దాలలో ప్రైవేటు రంగం పాత్ర అన్ని విద్యా దశల్లో పెరిగింది.

ఆరోగ్యం

[మార్చు]
The University of Buenos Aires School of Medicine, alma mater to many of the country's 3,000 medical graduates, annually[213]

ఆరోగ్యసంరక్షణ పధకాలు ఉద్యోగులు, కార్మిక యూనియన్ స్పాన్సర్డ్ ప్లాన్స్ (ఓబ్రాస్ సోషెస్) కలగలిపి రూపొందించబడ్డాయి. ప్రభుత్వ బీమా పథకాలు, ప్రభుత్వ ఆసుపత్రులు, క్లినిక్లు, ప్రైవేటు ఆరోగ్య బీమా పధకాల ద్వారా. ఆరోగ్య సంరక్షణ సహకార 300 సంఘాల సంఖ్య (వీటిలో 200 కార్మిక సంఘాలకు సంబంధించినవి) ద్వారా సగం జనాభాకు ఆరోగ్య సంరక్షణ అందించబడుతుంది.జాతీయ ఐ.ఎన్.ఎస్.ఎస్.జె.పి. (ప్రముఖంగా పి.ఎ.ఎం.ఐ. అని పిలుస్తారు) దాదాపు ఐదు మిలియన్ల సీనియర్ పౌరులకు ఆరోగ్యసంరక్షణా సౌకర్యాలు కలిగిస్తుంది.[214] 1,53,000 ఆసుపత్రి పడకలు 1,21,000 వైద్యులు, 37,000 దంతవైద్యులు (అభివృద్ధి చెందిన దేశాలకు పోల్చిన నిష్పత్తిలో) ఉన్నాయి. [215][216]

1953 నుంచి 2005 వరకు కార్డియోవాస్క్యులర్ వ్యాధి కారణంగా సంభవించిన మరణాలు 20% నుండి 23%కి అధికరించింది. ఇది కణితుల కారణంగా సంభవించిన మరణాలు 14% నుండి 20% వరకు అధికరించాయి. శ్వాసకోశ సమస్యల కారణంగా సంభవించిన మరణాలు 7% నుంచి 14% వరకు, జీర్ణకోశ వ్యాధుల కారణంగా (అంటువ్యాధులు) సంభవించిన మరణాలు 7% నుంచి 11% వరకు, గుండె పోటు కారణంగా సంభవించిన మరణాలు 7%, గాయాల కారణంగా సంభవించిన మరణాలు 6%, అంటు వ్యాధుల కారణంగా సంభవించిన మరణాలు 4%. మిగిలిన అనేకమందికి ముసలితనానికి సంబంధించిన కారణాలు మరణానికి దారితీశాయి. శిశు మరణాలు అన్నీ 1953 లో 19% నుండి 2005 లో 3%కు పడిపోయాయి.[215][217]

ఆరోగ్యసంరక్షణ అందుబాటులో ఉన్నందున 1948 లో 70:1000 నిష్పత్తిలో ఉన్న శిశుమరణాలు[218] 2009 నాటికికు 12.1 కు తగ్గింది,[215] ఆయుఃపరిమితి 60 సంవత్సరాల నుండి 76 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు అధికరించింది.[218] ఈ సంఖ్యలు గ్లోబల్ సగటులతో పోల్చినప్పటికీ అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో కంటే తక్కువ స్థాయిలో ఉన్నాయి. 2006 లో ఆర్జెంటినా లాటిన్ అమెరికాలో నాల్గవ స్థానంలో ఉంది. [216]

సంస్కృతి

[మార్చు]
El Ateneo Grand Splendid, it was named the second most beautiful bookshop in the world by The Guardian.[219]

అర్జెంటీనా ముఖ్యమైన యూరోపియన్ ప్రభావాలతో ప్రభావితమైన బహుళ సాంస్కృతిక దేశం. ఆధునిక అర్జెంటీనా సంస్కృతి ఎక్కువగా ఫ్రాన్స్, యునైటెడ్ కింగ్డం,, జర్మనీ ఇతర ఇటాలియన్,స్పానిష్, ఇతర యూరోపియన్ వలసలచే ప్రభావితమైంది. అర్జెంటీనా నగరాలు అధికంగా యూరోపియన్ సంతతికి చెందిన ప్రజల ప్రాబల్యం, ఫ్యాషన్, నిర్మాణం, రూపకల్పనలో అమెరికన్, యూరోపియన్ శైలుల డిజైంస్ అనుకరణ రెండింటినీ కలిగి ఉంటాయి.[220] మ్యూజియంలు, సినిమాలు, గ్యాలరీలు అన్ని పెద్ద పట్టణ కేంద్రాలలోనూ సంప్రదాయ స్థాపనాలైన సాహిత్య కేంద్రాలు, వివిధ కళా ప్రక్రియల సంగీతప్రదర్శనలు అందించే బార్లును కలిగి ఉన్నప్పటికీ అమెరిన్డియన్, సంగీతం, కళారంగాలలో ఆఫ్రికన్ ప్రభావాలు తక్కువగా ఉన్నాయి. [221] అదనంగా అధికంగా ప్రభావం చూపిన వారిలో గేచోస్ ప్రధాన్యత వహిస్తున్నారు. వారి సంప్రదాయ గ్రామ జీవనశైలి స్వీయ-విశ్వాసం అర్జెంటీనాలో తగినంత ప్రభావం చూపింది.[222] చివరగా స్థానిక సాంస్కృతి పరిసరాల్లో దేశీయ అమెరికన్ సంప్రదాయాలు మిళితం అయ్యాయి. అర్జెంటీనా రచయిత ఎర్నెస్టో సబాటో ఈ విధంగా అర్జెంటీనా సంస్కృతి స్వభావాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది:

ఇమ్మిగ్రేషన్ కారణంగా లా ప్లాటా బేసిన్లో ప్రాచీన అమెరికన్ రియాలిటీ విచ్ఛిన్నమైపోయింది. నివాసులు అన్ని ప్రమాదాలవల్ల కొంతవరకు కానీ ఆ పరిస్థితిలో అన్ని ప్రయోజనాలతో ద్వంద్వంగా కూడా ఉంటారు: మా ఐరోపా మూలాలు కారణంగా మేము దేశంతో లోతుగా పాతప్రపంచం శాశ్వతమైన విలువలతో అనుసంధానించుకున్నాము; అమెరికంన్లతో మాకున్న సంబంధాల కారణంగా మేము అంతర్గత జానపద కథలు , పురాతన కాస్టిలియన్ ద్వారా ఖండంలోని మిగిలిన ప్రాంతాలకు మమ్మల్ని లింక్ చేస్తాం. ఏదో ఒకవిధంగా ఊహించినట్లు పాట్రియా గ్రాండే శాన్ మార్టిన్ , బొలివర్ ఊహాజనిత భావన అందరినీ సమైఖ్యం చేసింది. "-ఎర్నెస్టో సాబాటో, లా కల్చరల్ ఎన్ లా ఎన్క్రూజిజా నాసనల్ (1976)

[223]

సాహిత్యం

[మార్చు]
Mosaic image showing the four photographs
Four of the most influential Argentine writers. Top-left to bottom-right: Julio Cortázar, Victoria Ocampo, Jorge Luis Borges and Adolfo Bioy Casares

అర్జెంటీనా గొప్ప సాహిత్య చరిత్ర 1550 నాటికి [224] ప్రారంభమైంది ఇది " ఎస్టాబాన్ ఎచేవెరియా " శృంగార సాహిత్యం " ఎల్ మేడాడెరోతో " 19 వ శతాబ్దపు అర్జెంటైన్ సాహిత్యంలో గుర్తించతగిన మైలురాయిగా ఉంది.[225] అర్జెంటీనా సాహిత్య అభివృద్ధిలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించిన శృంగార కావ్యం ఇది. ఫెడరల్ విద్వాంసుడు జోస్ హెర్నాండెజ్ 'మార్టిన్ ఫియెర్రో, సామీనియనో కళాఖండాన్ని, ఫకండో ఉన్నతవర్గల, సంస్కృతమైన సంభాషణ ప్రఖ్యాత కళాఖండాలుగా నిలిచాయి. [226] లియోపోల్డో లుగోన్స్, కవి అల్ఫొనినా స్టోర్ని వంటి విశేషాలతో సహా ఆధునిక ఉద్యమం 20 వ శతాబ్దానికి పురోగమించింది;[227] దాని తరువాత వాన్గార్డిజమ్, రికార్డో గోయిరల్డ్ డాన్ సేగున్డో సోమ్బ్రాతో ప్రాముఖ్యత చెందిన సాహిత్యంగా నిలిచాయి.[228] అర్జెంటీనా అత్యంత ప్రశంసలు పొందిన రచయిత, సాహిత్య చరిత్రలో మొట్టమొదటి వ్యక్తులలో జార్జ్ లూయిస్ బోర్గోస్ [229] ఆధునిక ప్రపంచాన్ని రూపకాలంకారం, తాత్విక చర్చలో చూసే నూతన మార్గాలను కనుగొన్నారు., అతని ప్రభావం ప్రపంచవ్యాప్తంగా రచయితలకు విస్తరించింది. ఫీకోనియాస్, ది అలెఫ్ వంటి చిన్న కథలు అతని అత్యంత ప్రసిద్ధ రచనలలో ఒకటి. అతను అడాల్ఫో బయోయ్ కాసరెస్ స్నేహితుడు, సహకారిగా పనిచేశాడు.ఇతడు అత్యంత ప్రశంసలు పొందిన వైజ్ఞానిక కల్పనా నవలలు ది ఇన్వెన్షన్ ఆఫ్ మొరెల్ వ్రాసారు.[230] లాటిన్ అమెరికన్ సాహిత్యప్లవకారులలో ప్రముఖులలో ఒకరైన జూలియో కార్టాజార్, 20 వ శతాబ్దపు సాహిత్యంలో పెద్ద పేరు గడించడమేకాక [231] అమెరికా, ఐరోపాలలోని మొత్తం తరం రచయితలను ప్రభావితం చేసారు. [232]

ఇతర ప్రముఖ అర్జెంటీనా రచయితలు, కవులు, వ్యాసకర్తలలో ఎస్టానిస్లా డెల్ కాంపో, యుగెనియో కాంబేస్రెస్, పెడ్రో బోనిఫాషియో పాలాసియోస్, హుగో వెస్ట్, బెనిటో లించ్, ఎన్రిక్యూ బాన్చ్స్, ఒలివీరి గిరోండో, ఎజేక్విల్ మార్టినెజ్ ఎస్ట్రాడా, విక్టోరియా ఒకంపో, లియోపోల్డో మరేచల్, సిల్వినా ఒకంపో, రాబర్టో అర్ల్ట్, ఎడ్వర్డో మాల్యుల్ ముజికా లాన్జ్, ఎర్నెస్టో సాబాటో, సిల్వినా బుల్రిచ్, రోడోల్బో వాల్ష్, మరియా ఎలెనా వాల్ష్, టోమస్ ఎలోయ్ మార్టినెజ్, మాన్యువల్ పుయిగ్, అలెజాండ పిజర్నిక్,, ఓస్వాల్డో సోరోనో ప్రధానులుగా ఉన్నారు. [233]

సంగీతం

[మార్చు]
Daniel Barenboim, Music Director of the Berlin State Opera; he previously served as Music Director of the Orchestre de Paris and La Scala in Milan.

టాంగో, ఐరోపా, ఆఫ్రికన్ ప్రభావితాలతో ఉన్న రియోప్లాటెన్స్ సంగీత శైలి [234] అర్జెంటీనా అంతర్జాతీయ సాంస్కృతిక చిహ్నాలలో ఒకటి. [235]టాంగో యొక్క స్వర్ణయుగం (1930 నుండి 1950 మధ్యకాలం) జాజ్, సంయుక్త రాష్ట్రాలలో ప్రకంపనలను సృష్టించింది, ఓస్వాల్డో పగ్లిసే, ఆనిబాల్ ట్రోలియో, ఫ్రాన్సిస్కో కానారో, జులియో డి డే కారో, జువాన్ డి'ఆర్ఎన్జో వంటి పెద్ద ఆర్కెస్ట్రాలు ఉన్నాయి. [236]1955 తరువాత కళాకారుడు ఆస్టొర్ పియాజోల్ల, నూతనంగా టాంగోను ప్రాచుర్యంలోకి తెచ్చారు ఇది కళా ప్రక్రియకు సూక్ష్మమైన, మరింత మేధో ధోరణి. [236]గోటాన్ ప్రాజెక్ట్, బజోఫొండో, టాంకేటో వంటి బృందాలతో టాంగో ప్రపంచవ్యాప్తంగా జనాదరణ పొందింది.అర్జెంటీనా బలమైన శాస్త్రీయ సంగీతం, నృత్య దృశ్యాలు అభివృద్ధి చెందయి. వీటిలో ప్రఖ్యాత కళాకారులైన అల్బెర్టో గినస్టర్, స్వరకర్త; అల్బెర్టో లిసీ, వయోలిన్; మార్తా అర్జెరిచ్, ఎడ్వర్డో డెల్గోడో, పియానిస్టులు; డానియెల్ బార్నేబోమ్, పియానిస్ట్, సింఫోనిక్ ఆర్కెస్ట్రా డైరెక్టర్; జోస్ కురా, మార్సెలో అల్వారెజ్, టేనర్స్; బారెట్ నృత్యకారులు జోర్జ్ డాన్, జోస్ నెగ్లియా, నార్మా ఫాంటెన్లా, మాక్సిమిలియనో గ్యురారా, పలోమా హీర్రెర, మరియన్నే నూనెజ్, ఇనాకి ఉర్లజగా, జూలియో బోకా భాగస్వామ్యం వహించారు. [236]

Martha Argerich, widely regarded as one of the greatest pianists of the second half of the 20th century[237]

1930 లలో జాతీయ అర్జెంటైన్ జానపద శైలి డజన్ల కొద్దీ ప్రాంతీయ సంగీత శైలులుగా ఉద్భవించి లాటిన్ అమెరికన్ సంగీతాన్ని పూర్తిగా ప్రభావితం చేసింది. వ్యాఖ్యాతలలో కొంతమంది అటాహువల్పా యుపాంకీ, మెర్సిడెస్ సోసా, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రశంసలు అందుకున్నారు. రొమాంటిక్ బల్లాడ్ శైలిలో సాండ్రో డి అమెరికా వంటి అంతర్జాతీయ కీర్తిగడించిన గాయకులు ఉన్నారు.

1960 లలో అర్జెంటైన్ రాక్ విభిన్నమైన సంగీత శైలిగా అభివృద్ధి చెందింది. బ్యూనస్ ఎయిర్స్, రోసారియో వర్ధమాన సంగీతకారుల ఊరేగింపుగా మారింది. లాస్ గటోస్, సుయి జెనెరిస్, ఆల్మేండ్ర, మానల్ వంటి బృందాలు స్థాపించబడ్డాయి. సెర్ గురన్, లాస్ అబ్యూలోస్ డి లా నడ, సోడా స్టీరియో, ప్యాట్రిసియో రయ్ యా సస్ రెడ్డిటియోస్ డి రికోటా, గుస్తావో సెరాటి, లిట్తో నెబియా, ఆండ్రెస్ కాలామారో, లూయిస్ అల్బెర్టో స్పినెటా, చార్లీ గార్సియా, ఫిటో పాజ్, లియోన్ జియోకో మొదలైన బ్యాండ్లు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.[236]టేనోర్ సాక్సోఫోన్ వాద్యకారుడు లియాండ్రో "గటో" బార్బియర్, స్వరకర్త, పెద్ద బ్యాండ్ కండక్టర్ లాలో స్కిఫ్రిన్ అంతర్జాతీయంగా విజయవంతమైన అర్జెంటీనా జాజ్ సంగీతకారులలో ఒకరుగా పేరు గడించాడు.

థియేటర్

[మార్చు]
View of the theatre's stage
Teatro Colón, it is ranked the third best opera house in the world.[238]

బ్యూనస్ ఎయిర్స్ అనేది ప్రపంచంలోని గొప్ప థియేటర్ రాజధానిలలో ఒకటి.[239][240]

కోరిఎంటేస్ అవెన్యూ కేంద్రంగా అంతర్జాతీయ కాలిబర్ దృశ్యంతో, "ది స్ట్రీట్ దట్ నెవర్ స్లీప్స్ " కొన్నిసార్లు బ్యూనస్ ఎయిర్స్లో మేధో బ్రాడ్ వే అని సూచిస్తారు. [241] ఒపెరా, క్లాసికల్ ప్రదర్శనకు ప్రపంచ ప్రఖ్యాత మైలురాయి టీట్రో కోలన్;ఇది ప్రంపంచంలోని అత్యుత్తమ 5 సంగీతబాణీలలో ఒకటిగా భావిస్తారు.[242][H] ఇతర ముఖ్యమైన రంగస్థల వేదికల్లో టీట్రో జనరల్ శాన్ మార్టిన్, సెర్వంటెస్, బ్యూనస్ ఎయిర్స్ నగరంలో ఉన్నాయి; లా ప్లాటాలో అర్జెంటినో, రోసారియోలోని ఎల్ సిర్కులో, మెండోజాలోని ఇండిపెండెన్సియా, కార్డోబాలోని లిబర్టాడార్. గ్రిసెల్డా గంబారో, కోపి, రోబెర్టో కోసా, మార్కో దెనేవి, కార్లోస్ గోరోస్టిజా, అల్బెర్టో వాక్కేజ్జా వంటి ప్రముఖ అర్జెంటీనా నాటక రచయితలుగా ఖ్యాతి గడించారు.

అర్జెంటీనా థియేటర్ 1783 లో వైస్రాయ్ జువాన్ జోస్ డి వెరెటిజ్ ఎల్ సల్సిడో కాలనీ మొట్టమొదటి థియేటర్ లా రాంచెరియా సృష్టించబడింది. ఈ దశలో 1786 లో సిరోపో అనే ప్రీమియర్ షోలో ఒక దుర్ఘటన జరిగింది. సిరిపో ప్రస్తుతం చివరి ప్రదర్శనగా పరిగణించబడింది. (రెండో ప్రదర్శనగా మాత్రమే పరిరక్షించబడుతుంది)., మొదటి అర్జెంటీనా రంగస్థల నాటకంగా గుర్తించబడుతుంది. ఇది బ్యూనస్ ఎయిర్స్ కవి మాన్యుయల్ జోస్ డే లవర్దేన్ చే వ్రాయబడింది, ఇది బ్యూనస్ ఎయిర్స్ లో ప్రదర్శించబడింది. ఈ నాటకానికి " రియో డి లా ప్లాటా బేసిన్ ప్రారంభ వలసరాజ్యాల చారిత్రాత్మక ఎపిసోడ్ ప్రేరణ పొందింది. 1529 లో ఆదిమవాసులచే సాన్కిటి స్పితి కాలనీ నాశనం. లా రాంచీరియా థియేటర్ 1792 లో కాల్పులు జరిగే వరకు దానిని నడిపించింది. బ్యూనస్ ఎయిర్స్లో రెండవ రంగస్థల వేదిక టీట్రో కోలిసీయో, 1804 లో వైస్రాయి రాఫెల్ డి సోబ్రేమోంటే పాలనలో ప్రారంభమైంది. ఇది దేశం దీర్ఘకాలం-నిరంతరంగా పనిచేసే వేదికగా గుర్తించబడింది. అర్జెంటైన్ నేషనల్ గీతం సంగీత సృష్టికర్త, బ్లాస్ పారేరా, 19 వ శతాబ్దం ఆరంభంలో థియేటర్ స్కోర్ రచయితగా కీర్తిని పొందారు. జువాన్ మాన్యుల్ డే రోసాస్ పాలనలో ఈ శైలి ఇబ్బంది పడినప్పటికీ ఆర్థిక వ్యవస్థతో పాటు వర్ధిల్లింది. 1857 లో కొలోన్ థియేటర్ స్థాపనతో అర్జెంటీనా థియేటర్ ప్రారంభ ప్రేరణను జాతీయ ప్రభుత్వం అందించింది. ఇది సాంప్రదాయ, ఒపెరాటిక్, రంగస్థల ప్రదర్శనలు నిర్వహించింది. టీట్రో ఒపెరా ప్రారంభంలో ఆంటోనియో పెటాలార్డో విజయవంతమైన 1871 జూబిట్ అర్జెంటీనాలో పెరుగుతున్న కళకు నిధులను అందించడానికి ఇతరులకు స్ఫూర్తినిచ్చింది.

సినిమా

[మార్చు]

అర్జెంటీనా చలనచిత్రాలు లాటిన్ అమెరికన్ సినిమాలో అభివృద్ధి చెందిన మూడు చలనచిత్ర పరిశ్రమలలో ఒకటిగా భావించబడుతుంది. మొగిలిన రెండు చలనచిత్ర రంగాలు మెక్సికో, బ్రెజిల్లలో ఉత్పత్తి చేయబడుతున్నాయి.[243][244] 1896 లో ప్రారంభమైన అర్జెంటీనా చిత్రరంగం 1930 ల ప్రారంభంలో ఇది లాటిన్ అమెరికా ప్రముఖ చలన చిత్ర నిర్మాతగా మారింది. ఇది 1950 ల ప్రారంభం వరకు కొనసాగింది. [245] ప్రపంచం మొట్టమొదటి యానిమేటెడ్ చలనచిత్రాలు 1917, 1918 లో కార్టూనిస్ట్ క్విరినో క్రిస్టియానిచే అర్జెంటీనాలో విడుదలయ్యాయి, విడుదలయ్యాయి.[246] బెర్నెయిస్ బెజో 2011 లో ఉత్తమ సహాయక నటిగా అకాడమీ అవార్డుకు ప్రతిపాదించబడింది. ది సీక్రెట్ ఇన్ దెయిర్ ఐస్ యొక్క ఆర్ట్ డైరెక్టర్ ఆ చిత్రం కొరకు అకాడమీ అవార్డు గెలుచుకుంది.

అర్జెంటీనా సినిమాలు ప్రపంచవ్యాప్త గుర్తింపును సాధించాయి: ది ఆఫీస్ స్టొరీ (1985), ది సీక్రెట్ ఇన్ దేర్ ఐస్ (2009) తో ఏడు నామినేషన్లతో దేశంలో అత్యుత్తమ విదేశీ భాషా చిత్రం కోసం రెండు అకాడమీ అవార్డులు గెలుచుకున్నాయి:

  • 1974 లో ది ట్రూస్ (లా ట్రెగువా)
  • 1984 లో కామిలా (కమీలా)
  • 1985 లో అధికారిక కథ (లా హిస్టోరియా ఆఫీషియల్)
  • 1998 లో టాంగో (టాంగో)
  • 2001 లో సన్ ఆఫ్ బ్రైడ్ (ఎల్ హిజో డే లా నోవియా)
  • 2009 లో ది సీక్రెట్ ఇన్ దెయిర్ ఐస్ (ఎల్ సీక్రెట్ డి సస్ ఓజోస్)
  • వైల్డ్ టేల్స్ (రిలాటోస్ సల్వాజెస్) 2015 లో

అదనంగా అర్జెంటీనా స్వరకర్తలు లూయిస్ ఎన్రిక్యూ బాకోలోవ్, గుస్తావో శోనొలాల్లా 2006, 2007 లో ఉత్తమ ఒరిజినల్ స్కోర్ కోసం అకాడమీ అవార్డుతో సత్కరించబడ్డారు., 2015 లో అర్మండో బో, నికోలస్ గియాకోబోన్ ఉత్తమ ఒరిజినల్ స్క్రీన్ ప్లే కోసం అకాడమీ అవార్డుతో సత్కరించబడ్డారు. నటి బెరెనిస్ బెజో 2011 లో ఉత్తమ సహాయక నటిగా అకాడమీ అవార్డుకు నామినేషన్ పొందింది, ఉత్తమ నటిగా సెసార్ అవార్డు గెలుచుకుంది, ది పాస్ట్ చిత్రంలో తన పాత్ర కోసం కేన్స్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో ఉత్తమ నటి అవార్డును గెలుచుకుంది.[247]

ఎ కింగ్స్ అండ్ హిస్ మూవీ (1986), ఏ ప్లేస్ ఇన్ ది వరల్డ్ (1992), గటికా, ఎల్ మోనో (1993), ఆటం సన్ (1996), అషెస్ ఆఫ్ పారడైస్ 1997), ద హిల్స్ (2006), XXY (2007), ది సీక్రెట్ ఇన్ దెయిర్ ఐస్ (1997), ది లైట్స్హౌస్ (1998), బర్న్ట్ మనీ (2000), ది ఎస్కేప్ (2001), ఇంటిమేట్ స్టోరీస్ (2003), బ్లెస్డ్ బై ఫైర్ (2005) (2009), వైల్డ్ టేల్స్ (2014), ది క్లాన్ (2015), విశిష్ట పౌరసత్వం (2016) ఇరవై నలుగురు నామినేషన్లతో లాటిన్ అమెరికాలో గుర్తింపు పొందింది.

అనేక ఇతర అర్జెంటీనా చలనచిత్రాలు అంతర్జాతీయంగా విమర్శించబడుతుంటాయి: కామిలా (1984), మ్యాన్ ఫేసింగ్ సౌత్ ఈస్ట్ (1986), ఎ ప్లేస్ ఇన్ ది వరల్డ్ (1992), పిజ్జా, బీర్,, సిగరెట్స్ (1997), తొమ్మిది క్వీన్స్ (2000), ఎ రెడ్ బేర్ (2002), ది మోటర్సైట్స్ డైరీస్ (2004), ది ఆరా (2005), చైనీస్ టేక్-ఎవే (2011), వైల్డ్ టేల్స్ (2014) వంటి వాటిలో కొన్ని.2013 లో 100 పూర్తి-పొడవు చలన చిత్రాలు ప్రతి సంవత్సరం సృష్టించబడ్డాయి.

[248]

దృశ్యకళలు

[మార్చు]
Las Nereidas Font by Lola Mora

అత్యుత్తమ అర్జెంటీనా చిత్రకారులలో కాండిడో లోపెజ్, ఫ్లోరెనిసియో మోలినా కాంపోస్ (నైవ్ స్టైల్), ఎర్నెస్టో డి లా కర్కోవా, ఎడ్వర్డో సివోరి (రియలిజం), ఫెర్నాండో ఫెడెర్ (ఇంప్రెషనిజం), పియో కొలివాడినో, అటిలియో మాలిన్వెర్నో, సెసరెరో బెర్నాల్డో డి క్విరోస్ (పోస్ట్మారాజనిజం), ఎమిలియో పెట్టోరుటి (క్యూబిజం), జూలియో బారగాన్ (కాంక్లిసిజం అండ్ క్యూబిజం) ఆంటోనియో బెర్ని (నియోఫిగూరాటివిజం), రాబర్టో ఐజెన్బర్గ్, జుల్ సోలార్ (సర్రియలిజం), గైల కోసిస్ (నిర్మాణాత్మకత), ఎడ్వర్డో మాక్ ఎంట్రీ (జనరల్ ఆర్ట్), లూయిస్ సీయోనే, కార్లోస్ టొర్రల్లార్డోనా, లూయిస్ అవినో,, అల్ఫ్రెడో గ్రామజో గుటీరేజ్ (మాడర్నిజం), లుసియో ఫోంటానా (స్పటియలిజం), టోమస్ మాల్డోనాడో, గులెర్మో కుఇట్కా (వియుక్త కళ), లియోన్ ఫెరారీ, మార్టా మినుజున్ (కాన్సెప్చువల్ ఆర్ట్),, గుస్తావో కాబ్రల్ (ఫాంటసీ కళ).

1946 లో గులా కోసిస్, ఇతరులు అర్జెంటీనాలో మాడి ఉద్యమాన్ని సృష్టించారు, తర్వాత అది యూరోప్, యునైటెడ్ స్టేట్స్లకు విస్తరించింది, అక్కడ అది గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపింది.[249] టమోస్ మాల్డోనాడో ఉల్మ్ మోడల్ ప్రధాన సిద్ధాంతకారులలో ఒకరు. ఇది ఇప్పటికీ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రభావవంతమైనది.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఇతర అర్జెంటీనా కళాకారులు అడాల్ఫో బెలోక్క్, 1920 ల నాటి నుండి లిథోగ్రాఫ్లు ప్రభావవంతమయ్యారు, ఇమ్మిగ్రంట్-బౌండ్ లా బోకా పరిసరాలకు స్ఫూర్తి పొందిన తత్వవేత్త పోర్ట్ బెంటరి బెనిటో క్విన్క్వెల్లా మార్టిన్.ఎర్నినియో బ్లాటో, లోలా మోరా, రోగిలియో యూర్టిరియా అర్జెంటీనా నగర దృశ్యానికి చెందిన అనేక సాంప్రదాయక జ్ఞాపకాలను రచించారు.

నిర్మాణకళావైభవం

[మార్చు]
The Neoclassical façade of the Córdoba Palace of Justice

స్పానిష్ వలసరాజ్యం బారోక్ నిర్మాణాన్ని తీసుకువచ్చింది. ఇది శాన్ ఇగ్నాసియో మిని, కాథెడ్రాల్ ఆఫ్ కార్డోబా, లూజాన్ కబిల్డోల నిరాడబరమైన రియోప్లాటెన్స్ శైలిలో ఉండి విమర్శలుల ప్రశంశలను అందుకుంటున్నది. 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ఇటాలియన్, ఫ్రెంచ్ ప్రభావాలు పెరిగిన బలమైన ఓవర్ టోన్లు స్థానిక నిర్మాణాలకు అసమాన ప్రత్యేకత ఇచ్చాయి.[250]

అనేక అర్జెంటీనా వాస్తుశిల్పులు వారి స్వంత దేశపు నగరనిర్మాణ శైలి, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఉన్న సుసంపన్నమైన నిర్మాణశైలి నైపుణ్యాలు కలిగి ఉన్నారు. యువాన్ ఆంటోనియో బుషోజిజో బీఓక్స్-ఆర్ట్స్ ఆర్కిటెక్చర్, ఫ్రాన్సిస్కో జియనోట్టిని ఆర్ట్ నోయ్వేయును ఇటలీ శైలిలతో కలిపి 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో అర్జెంటీనా నగరాలకు నిర్మాణసౌందర్యాలను జతచేసింది. ఫ్రాన్సిస్కో సలామోన్, విక్టర్ సుల్చిక్ ఒక ఆర్ట్ డెకో వారసత్వాన్ని విడిచిపెట్టారు. అలెజాండ్రో బస్టిల్లో నియోక్లాసికల్, రేషనలిస్ట్ నిర్మాణం ఫలవంతమైన రూపురేఖలను సృష్టించాడు. అల్బెర్టో ప్రెబిష్, అమ్యాన్సియో విలియమ్స్‌లకు ఎక్కువగా కార్బూసియర్లు ప్రభావితమయ్యారు. అయితే క్లోరినో టెస్టా స్థానికంగా బ్రూటలిస్ట్ వాస్తుకళను ప్రవేశపెట్టారు. సెసార్ పెళ్ళి, పట్రిసియో పర్సుయుస్ ఫ్యూచరిస్ట్ క్రియేషన్స్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా నగరాలను ఆక్రమించాయి: 1920 ఆర్ట్ డెకో కీర్తికి పెళ్ళి త్రోబాక్లు అతడిని ప్రపంచంలోని అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మకమైన వాస్తుశిల్పులలో ఒకటైన నార్త్వెస్ట్ సెంటర్, పెట్రోనాస్ టవర్స్‌తో అతని అత్యంత ప్రసిద్ధిచెందిన క్రియేషంస్‌తో చేసింది.

క్రీడలు

[మార్చు]
Diego Maradona, one of the FIFA Players of the 20th Century

అర్జెంటీనా జాతీయ క్రీడ పాటో [251] ఒక స్థానిక గుర్రపుబొమ్మ ఆట స్థానికంగా 1600 ప్రారంభంలో గుర్రపు పందెం ప్రారంభమైంది.[252][253] అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడ ఫుట్ బాల్. ఫ్రాన్స్‌తో పురుషుల జాతీయ జట్టులో అతి ముఖ్యమైన అంతర్జాతీయ ట్రిపుల్: ప్రపంచ కప్, కాన్ఫెడరేషన్ కప్,, ఒలింపిక్ బంగారు పతకం గెలిచిన ఏకైక జట్టుగా గుర్తించబడుతుంది. ఇది 14 కోపాస్ అమెరికా, 6 పాన్ అమెరికన్ గోల్డ్ మెడల్స్, అనేక ఇతర ట్రోఫీలను కూడా గెలుచుకుంది. [254] ఈ క్రీడాచరిత్రలో ఉత్తమ ఆటగాళ్ళలో ఆల్ఫ్రెడో డి స్టెఫానో, డియెగో మారడోనా, లియోనెల్ మెస్సీ ఉన్నారు.[255]దేశంలోని మహిళల ఫీల్డ్ హాకీ టీమ్ లాస్ లియోనాస్ విజయవంతంగా నాలుగు ఒలింపిక్ పతకాలు సాధించి, రెండు ప్రపంచ కప్పులు, ప్రపంచ లీగ్, ఏడు ఛాంపియన్స్ ట్రోఫీలను సాధించి ప్రపంచంలోనే అత్యంత విజయవంతమైన బృందంగా ఉంది. [256] ఈ క్రీడ చరిత్రలో ఉత్తమ మహిళా క్రీడాకారిణిగా లూసియానా ఐమార్ గుర్తింపు పొందింది,[257] ఎఫ్.ఐ.హెచ్. ప్లేయర్ ఆఫ్ ది ఇయర్ అవార్డును ఎనిమిది సార్లు పొందింది.[258] బాస్కెట్బాల్ చాలా ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడ. ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్, ఒలింపిక్ స్వర్ణ పతకం, డైమండ్ బాల్, అమెరికాస్ ఛాంపియన్షిప్, పాన్ అమెరికన్ స్వర్ణ పతకం గెలుచుకున్న ఎఫ్.ఐ.బి.ఎ. అమెరికాస్ జోన్లో ఒకే ఒక పురుషుల జాతీయ జట్టు ఇది మాత్రమే. ఇది 13 దక్షిణ అమెరికన్ ఛాంపియన్షిప్లను, అనేక ఇతర టోర్నమెంట్లను కూడా గెలుచుకుంది.[259] ఎమాన్యూల్ గినోబిల్లి, లూయిస్ స్కోల, ఆండ్రెస్ నోకియోని, ఫాబ్రిసియో ఓబెర్టో, పాబ్లో ప్రిగియోని, కార్లోస్ డెల్ఫినో, జువాన్ ఇగ్నసియో సాంచెజ్లు దేశంలోని ప్రఖ్యాత క్రీడాకారులుగా గుర్తించబడుతున్నారు. వీరందరూ ఎన్.బి.ఎ.లో భాగంగా ఉన్నాయి.1950, 1990 లో అర్జెంటీనా బాస్కెట్బాల్ ప్రపంచ కప్‌కు ఆతిథ్యమిచ్చింది.

Lionel Messi, five times FIFA Ballon d'Or winner, is the current captain of the Argentina national football team.

అర్జెంటీనాలో మరొక ప్రసిద్ధ క్రీడ రగ్బీ. 2014 లో 'లాస్ పుమస్' గా పిలవబడే పురుషుల జాతీయ జట్టు రగ్బీ వరల్డ్ కప్ పోటీలలో పాల్గొంది. 2007 లో వారు మూడవ స్థానానికి చేరుకుని వారు మొదటిసారిగా రగ్బీ క్రీడలో ఉన్నత ఫలితాన్ని సాధించారు. 2012లో పశ్చిమార్ధగోళంలో నిర్వహించబడి రగ్బీ చాంపియన్ షిప్ పోటీలో పాల్గొన్న" లాస్ పుమాస్ ఆస్ట్రేలియా,న్యూజిలాండ్ దక్షిణాఫ్రికాలతో తలపడింది. 2009 నుండి 'జగ్యూరెస్' అని పిలవబడుతున్న పురుషుల జాతీయ 'ఎ" బృందం అమెరికా & కెనడా 'ఏ' జట్లతో అమెరికాస్ రగ్బీ ఛాంపియన్షిప్‌లో ఉరుగ్వేతో పాటు పోటీ పడింది.లాస్ జగ్వేరెస్ ప్రతి సంవత్సరం పోటీలో పాల్గొని విజయం సాధిస్తుంది.

అర్జెంటీనాలోని అత్యంత శక్తివంతమైన బాక్సింగ్ క్రీడాకారులలో కార్లోస్ మోజోన్ మిడిల్వెయిట్లతో చరిత్రలో ఉత్తమ క్రీడాకారుడుగా గుర్తించబడ్డాడు.[260] పాస్కల్ పెరెజ్ ఫ్లై వెయిట్ బాక్సర్స్ బాక్సర్లలో ఒకరుగా గుర్తించబటుంది. వైకార్ గల్లిన్డెస్ 2009 ప్రపంచ రికార్డుల వరుస హెవీవెయిట్ టైటిల్ రక్షణ రికార్డ్ హోల్డర్;, నికోలినో లొచ్చీ అతని అధ్బుతమైన రక్షణ కోసం "అన్టచబుల్" అని ముద్దుపేరు ఉంది; వారు అంతర్జాతీయ బాక్సింగ్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లో పాల్గొనేవారు. [261]టెన్నిస్ అన్ని వయస్సులవారిలో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందింది. ఓపెన్ ఎరాలో క్రీడలలో అతిపెద్ద లాటిన్ అమెరికన్ ఆటగాడు గులెర్మో విలాస్ గుర్తింపు పొందాడు.[262] గాబ్రియెల్లా సబాటిని అన్ని పోటీలలో విజయం సాధించి అత్యంత విజయవంతమైన అర్జెంటీనా మహిళా క్రీడాకారిణి డబల్యూటి.ఎ.ర్యాంకింగ్లో 3 స్థానానికి చేరింది.[263] అంతర్జాతీయ పోలో జట్టు ట్రోఫీ ప్రపంచంలోని ఇతర దేశాలన్నింటి కంటే అధికంగా అంతర్జాతీయ చాంపియన్ షిప్‌లు సాధించి అగ్రశ్రేణి జట్టుగా గుర్తించబడుతుంది.1930 నుండి అరుదుగా పరాజయం పాలైంది.[264] అర్జెంటీనా పోలో చాంపియన్ షిప్ అంతర్జాతీయ పోలోక్రీడలలో అతిముఖ్యమైనదిగా భావించబడుతుంది. అర్జెంటీనా ప్రపంచ అత్యున్నత క్రీడాకారులకు నిలయంగా ఉంది.వీరిలో " అడాల్ఫొ కాంబియాసో " పోలో చరిత్రలో తగిన స్థానం పొందాడు. [265]

చారిత్రాత్మకంగా అర్జెంటీనా ఆటో రేసింగ్లో శక్తివంతమైన ప్రతిభను కనబరుస్తుంది. జువాన్ మాన్యువల్ ఫాంగియో నాలుగు వేర్వేరు జట్లలో ఐదు సార్లు ఫార్ములా వన్ ప్రపంచ ఛాంపియన్గా నిలిచాడు. అతని 184 అంతర్జాతీయ రేసుల్లో 102 పరుగులను సాధించాడు.పాల్గొన్న అన్ని పోటీలలో గొప్ప డ్రైవర్‌గా విస్తృతంగా స్థానం సంపాదించాడు.[266] ఇతర క్రీడాకారులలో విలక్షణమైన రేసర్లు ఆస్కార్ అల్ఫ్రెడో గ్లావ్స్, జువాన్ గ్లావ్స్, జోస్ ఫ్రాయిలాన్ గొంజాలెజ్,, కార్లోస్ ర్యూట్మాన్ ప్రాముఖ్యత వహిస్తున్నారు. [267]

ఆహారం

[మార్చు]
Table with a cut of Argentine beef, wine, sauces and spices
Argentine beef as asado, a traditional dish

కాంటినెంటల్ ఐరోపాకు చెందిన పాస్తా, సాసేజ్, డిజర్ట్ వంటకాలు కాకుండా, అర్జెంటైన్లు ఎంప్పాడాస్ (చిన్న స్టఫ్డ్ పేస్ట్రీ), లోరో (మొక్కజొన్న, బీన్స్, మాంసం, బేకన్, ఉల్లిపాయ,, గోర్డు), హితా, పానీయం అర్జెంటీనా ప్రధానాహారాలుగా ఉన్నాయి.[268]ప్రపంచంలో ఎరుపు మాంసం అత్యధికంగా వినియోగిస్తున్న ప్రపంచదేశాలలో అర్జెంటీనా అగ్రస్థానంలో ఉంది.[269] అర్జెంటీనా బార్బెక్యూగా సాంప్రదాయకంగా అస్సాడోగా తయారు చేయబడింది. ఇది వివిధ రకాలైన మాంసాలతో తయారు చేయబడుతుంది వీటిలో తరచుగా చోరిజో, స్వీట్ బ్రెడ్, చిట్రింగులు, రక్తం సాసేజ్ ఉన్నాయి.[270]సాధారణ డెజర్ట్లలో డూల్స్ డి లెచీ (ఒకరకమైన పాల కారామెల్ జామ్), ఆల్ఫజోర్స్ (షార్ట్బ్రెడ్ కుకీలు చాక్లెట్, డ్యూల్స్ డి లెచీ లేదా ఫ్రూట్ పేస్ట్), టార్టాస్ ఫ్రైటాస్ వేయించిన కేకులు)ఉంటాయి. [271]అర్జెంటీనా వైన్ ప్రపంచంలోని అత్యుత్తమమైనదిగా భావించబడుతుంది.[272] అర్జెంటీనా వైన్, స్థానిక మెనులో ఒక అంతర్గత భాగంగా ఉంటుంది. అంతర్జాతీయ వైంస్ తరువాత వీటిలో మల్బెక్, టొరంటోస్, కబెర్నెట్ సావిగ్నోన్, సిరా, చార్డొన్నే ప్రజాదరణ కలిగి ఉన్నాయి.[273]

జాతీయ చిహ్నాలు

[మార్చు]

కొన్ని అర్జెంటీనా జాతీయ చిహ్నాలు చట్టం ద్వారా నిర్వచించబడ్డాయి. మరికొన్ని సంప్రదాయాలు అధికారిక హోదా లేనివి ఉన్నాయి.[274] అర్జెంటీనా జంఢాలో సమానవెడల్పు కలిగిన మూడు తెల్లని, నీలిగీతలు మద్యలో తెల్లని చీలిక కలిగిన " సన్ ఆఫ్ మే " చిహ్నం ఉంటుంది.[275] 1812 లో జంఢాను " మాన్యువల్ బెల్రాన్నో " రూపకల్పన చేసాడు. 1816 జూలై 20 న ఇది జాతీయ చిహ్నంగా అవతరించింది. [276] రాష్ట్రాల యూనియన్ ప్రాతినిధ్యం వహించే కోట్ ఆఫ్ ఆర్మ్స్, 1813 లో అధికారిక పత్రాల ముద్ర కోసం ఉపయోగించబడింది. యూనియన్ ఆఫ్ ప్రొవింసెస్‌కు " కోట్ ఆఫ్ ఆర్మ్‌స్ " ప్రాతినిథ్యం వహిస్తుంది.1813 నుండి అధికారపత్రాలకు ఇది సీలుగా ఉపయోగించబడింది.[277] అర్జంటీన్ నేషనల్ గీతాన్ని " విస్తంట్ లోపెజ్ యన్ ప్లాన్స్" రచించాడు.దీనికి బ్లస్ పరేరా సంగీత రూపకల్పన చేసాడు. 1813 లో ఇది స్వీకరించబడింది.[277] నేషనల్ కాకుడ్‌ను 1810 మే విప్లవం సందర్భంగా మొట్టమొదటిసారిగా ఉపయోగించారు. రెండు సంవత్సరాల తరువాత ఇది అధికారికంగా మార్చబడింది. [278] లుజియాన్ వర్జిన్ అర్జెంటీనా పాట్రాన్ సెయింటుగా ఉంది.[279] జాతీయ భూభాగం మొత్తంలో కనిపిస్తున్న హర్రోరో పక్షి 1928 లో దిగువ పాఠశాల సర్వే తర్వాత జాతీయ పక్షిగా ఎంపిక చేయబడింది[280] సీబో అనేది జాతీయ పుష్ప చిహ్నం, జాతీయ వృక్షం.[274][281] అయితే క్విరాకోకో కొలరాడో జాతీయ అటవీ వృక్షం.[282] రోడోక్రోసైట్ను జాతీయ రత్నంగా పిలుస్తారు.[283] జాతీయ క్రీడ పాటో, ఈక్వెస్ట్రియన్ గేమ్, ఇది గచోస్లో ప్రసిద్ధి చెందింది.[251] అర్జెంటీనా వైన్ జాతీయ మద్యం,, మేట్ పానీయం, జాతీయ ఇన్ఫ్యూషన్.[284][285] అస్సాడో, లోకోరోలను జాతీయ వంటకాలుగా భావిస్తారు.[286][287]

చిత్రమాలిక

[మార్చు]

వెలుపలి లింకులు

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Nombre అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  2. "Argentina – Idioma". argentina.gov.ar. Archived from the original on 2008-07-02. Retrieved 2011-01-31.
  3. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; ethnologue అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  4. 4.0 4.1 Cahoon, Ben. "Argentina". World Statesmen.org.
  5. 5.0 5.1 "Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas 2004–2005" (in స్పానిష్). National Institute of Statistics and Census of Argentina. Archived from the original on 11 జూన్ 2008. Retrieved 19 నవంబరు 2017.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; imf అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  7. "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Archived from the original on 2007-06-13. Retrieved 2009-09-01.
  8. 8.0 8.1 "Human Development Report 2010" (PDF). United Nations. 2010. Archived from the original (PDF) on 21 నవంబరు 2010. Retrieved 5 November 2010.
  9. Constitution of Argentina, art. 3.
  10. 10.0 10.1 Abad de Santillán 1971, p. 17.
  11. 11.0 11.1 Crow 1992, p. 128.
  12. 12.0 12.1 Levene 1948, p. 11: "[After the Viceroyalty became] a new period that commenced with the revolution of 1810, whose plan consisted in declaring the independence of a nation, thus turning the legal bond of vassalage into one of citizenship as a component of sovereignty and, in addition, organizing the democratic republic."; Sánchez Viamonte 1948, pp. 196–197: "The Argentine nation was a unity in colonial times, during the Viceroyalty, and remained so after the revolution of May 1810. [...] The provinces never acted as independent sovereign states, but as entities created within the nation and as integral parts of it, incidentally affected by internal conflicts."; Vanossi 1964, p. 11: "[The Argentine nationality is a] unique national entity, successor to the Viceroyalty, which, after undergoing a long period of anarchy and disorganization, adopted a decentralized form in 1853–1860 under the Constitution."
  13. 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 Bolt & Van Zanden 2013.
  14. 14.0 14.1 14.2 Díaz Alejandro 1970, p. 1.
  15. 15.0 15.1 "Becoming a serious country". The Economist. London. 3 June 2004. Archived from the original on 20 March 2014. Argentina is thus not a "developing country". Uniquely, it achieved development and then lost it again.
  16. Wood 1988, p. 18; Solomon 1997, p. 3.
  17. Huntington 2000, p. 6; Nierop 2001, p. 61: "Secondary regional powers in Huntington's view (Huntington, 2000, p. 6) include Great Britain, Ukraine, Japan, South Korea, Pakistan, Saudi Arabia and Argentina."; Lake 2009, p. 55: "The US has created a foundation upon which the regional powers, especially Argentina and Brazil, can develop their own rules for further managing regional relations."; Papadopoulos 2010, p. 283: "The driving force behind the adoption of the MERCOSUR agreement was similar to that of the establishment of the EU: the hope of limiting the possibilities of traditional military hostility between the major regional powers, Brazil and Argentina."; Malamud 2011, p. 9: "Though not a surprise, the position of Argentina, Brazil's main regional partner, as the staunchest opponent of its main international ambition [to win a permanent seat on the UN Security Council] dealt a heavy blow to Brazil's image as a regional leader."; Boughton 2012, p. 101: "When the U.S. Treasury organized the next round of finance meetings, it included several non-APEC members, including all the European members of the G7, the Latin American powers Argentina and Brazil, and such other emerging markets as India, Poland, and South Africa."
  18. Morris 1988, p. 63: "Argentina has been the leading military and economic power in the Southern Cone in the Twentieth Century."; Adler & Greve 2009, p. 78: "The southern cone of South America, including Argentina and Brazil, the two regional powers, has recently become a pluralistic security community."; Ruiz-Dana et al. 2009, p. 18: "[...] notably by linking the Southern Cone's rival regional powers, Brazil and Argentina."
  19. Human Development Report 2016 Archived 2017-10-19 at the Wayback Machine, Statistical Annex, Table 1, UNDP
  20. 20.0 20.1 "The 2010 Legatum Prosperity Index". London: Legatum Institute. 2010. Archived from the original on 26 అక్టోబరు 2011. Retrieved 17 అక్టోబరు 2017. [The country has a] foundation for future growth due to its market size, levels of foreign direct investment, and percentage of high-tech exports as share of total manufactured goods ... Argentina's economy appears stable, but confidence in financial institutions remains low.
  21. "Country and Lending Groups".
  22. The name Argentine (Spanish) El nombre de Argentina Archived 3 మార్చి 2016 at the Wayback Machine
  23. Etymology of argentin / -e (French)
  24. Rock 1987, pp. 6, 8; Edwards 2008, p. 7.
  25. Traba 1985, pp. 15, 71.
  26. Constitution of Argentina, 1826, art. 1.
  27. Constitution of Argentina, 1853, Preamble.
  28. Rosenblat 1964, p. 78.
  29. Constitution of Argentina, 1860 amd., art. 35.
  30. "Definition of Argentina in Oxford Dictionaries (British & World English)". Oxford, UK: Oxford Dictionaries. 6 May 2013. Archived from the original on 5 March 2014.
  31. "The Definite Article: Part II" Archived 2015-02-15 at the Wayback Machine, Study Spanish
  32. 32.0 32.1 32.2 Edwards 2008, p. 12.
  33. Abad de Santillán 1971, pp. 18–19.
  34. Edwards 2008, p. 13.
  35. Crow 1992, pp. 129–132.
  36. Abad de Santillán 1971, pp. 96–140.
  37. 37.0 37.1 Crow 1992, p. 353.
  38. Crow 1992, p. 134.
  39. Crow 1992, p. 135.
  40. Crow 1992, p. 347.
  41. Crow 1992, p. 421.
  42. 42.0 42.1 Abad de Santillán 1971, pp. 194ff.
  43. Rock 1987, p. 81.
  44. Rock 1987, pp. 82–83.
  45. 45.0 45.1 Lewis 2003, pp. 39–40.
  46. Rock 1987, p. 92; Lewis 2003, p. 41.
  47. Galasso 2011, pp. 349–353, vol. I.
  48. Galasso 2011, pp. 185–252, vol. I.
  49. Lewis 2003, p. 41.
  50. Lewis 2003, p. 43.
  51. Lewis 2003, p. 45.
  52. Lewis 2003, pp. 46–47.
  53. Lewis 2003, pp. 48–50.
  54. Galasso 2011, pp. 363–541, vol. I.
  55. Lewis 1990, pp. 18–30.
  56. Galasso 2011, pp. 567–625, vol. I.
  57. Galasso 2011, pp. 7–178, vol. II.
  58. Galasso 2011, pp. 181–302, vol. II.
  59. Barnes 1978, p. 3.
  60. Barnes 1978, pp. 113ff.
  61. Galasso 2011, pp. 303–351, vol. II.
  62. Galasso 2011, pp. 353–379, vol. II.
  63. Robben 2011, p. 34.
  64. Galasso 2011, pp. 381–422, vol. II.
  65. Political Violence and Trauma in Argentina, Antonius C. G. M. Robben, p. 145, University of Pennsylvania Press, 2007
  66. Revolutionizing Motherhood: The Mothers of the Plaza De Mayo, Marguerite Guzmán Bouvard, p. 22, Rowman & Littlefield, 1994
  67. "Argentina's Guerrillas Still Intent On Socialism", Sarasota Herald-Tribune, 7 March 1976
  68. "Argentina's Dirty War". Archived from the original on 2017-01-29. Retrieved 2017-10-20.
  69. "Orphaned in Argentina's dirty war, man is torn between two families", The Washington Post, 11 February 2010
  70. "El ex líder de los Montoneros entona un "mea culpa" parcial de su pasado". El Mundo (in Spanish). 4 May 1995. Archived from the original on 23 February 2009.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  71. A 32 años de la caída en combate de Mario Roberto Santucho y la Dirección Histórica del PRT-ERP. Cedema.org. Archived from the original on 2011-07-25. Retrieved 2017-10-20.
  72. ''Determinants Of Gross Human Rights Violations By State And State-Sponsored Actors In Brazil, Uruguay, Chile, And Argentina (1960–1990)', Wolfgang S. Heinz & Hugo Frühling, p. 626, Springer, 1999, Google Books
  73. National Geographic, Volume 170, p. 247, National Geographic Society, 1986
  74. Robben, Antonius C. G. M. (September 2005). "Anthropology at War?: What Argentina's Dirty War Can Teach Us". Anthropology News. Retrieved 20 October 2013.
  75. Political Injustice: Authoritarianism and the Rule of Law in Brazil, Chile, and Argentina, Anthony W. Pereira, p. 134, University of Pittsburgh Press, 2005
  76. Obituary The Guardian, Thursday 2 April 2009
  77. Estimate of Deaths and Disappearances by 601st Intelligence Battalion (PDF). DINA Headquarters, Buenos Aires, Argentina. July 1978. pp. A8.
  78. "Una duda histórica: no se sabe cuántos son los desaparecidos", Clarin, 10 June 2003
  79. Wright, Thomas C. State terrorism in Latin America, p. 158, Rowman & Littlefield, 2007
  80. Robben 2011, p. 127.
  81. Galasso 2011, pp. 423–465, vol. II.
  82. Robben 2011, pp. 76–77.
  83. Robben 2011, p. 145.
  84. Robben 2011, p. 148.
  85. Galasso 2011, pp. 467–504, vol. II.
  86. Galasso 2011, pp. 505–532, vol. II.
  87. Ley No. 23492, 29 December 1986, B.O., (26058) (in Spanish)
  88. Ley No. 23521, 9 June 1987, B.O., (26155) (in Spanish)
  89. Galasso 2011, pp. 533–549, vol. II.
  90. Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 6.
  91. 91.0 91.1 Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 9.
  92. Galasso 2011, pp. 551–573, vol. II.
  93. Galasso 2011, pp. 575–587, vol. II.
  94. Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 12.
  95. 95.0 95.1 Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 13.
  96. Galasso 2011, pp. 587–595, vol. II.
  97. Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 16.
  98. Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 15.
  99. Epstein & Pion-Berlin 2006, p. 14.
  100. Ley No. 25779, 3 September 2003, B.O., (30226), 1 (in Spanish)
  101. Ley No. 24952, 17 April 1998, B.O., (28879), 1 (in Spanish)
  102. Galasso 2011, pp. 597–626, vol. II.
  103. "Mauricio Macri, el primer presidente desde 1916 que no es peronista ni radical" (in స్పానిష్). Los Andes. 22 November 2015. Archived from the original on 25 నవంబరు 2015. Retrieved 20 అక్టోబరు 2017.
  104. Carrelli Lynch, Guido. "Macri anunció medidas para amortiguar la inflación". Clarín (in spanish). Retrieved 25 June 2016.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  105. "Informe científico que estudia el Aconcagua, el Coloso de América mide 6960,8 metros" [Scientific Report on Aconcagua, the Colossus of America measures 6960,8m] (in Spanish). Universidad Nacional de Cuyo. 2012. Archived from the original on 8 సెప్టెంబరు 2012. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  106. Young 2005, p. 52: "The Andes Mountains form the "backbone" of Argentina along the western border with Chile."
  107. 107.0 107.1 107.2 107.3 Albanese, Rubén (2009). "Información geográfica de la República Argentina" [Geographic information of the Argentine Republic] (in Spanish). Buenos Aires: Instituto Geográfico Nacional. Archived from the original on 2013-10-31. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  108. McKinney 1993, p. 6; Fearns & Fearns 2005, p. 31.
  109. 109.0 109.1 Albanese, Rubén (2009). "Alturas y Depresiones Máximas en la República Argentina" [Maximum peaks and lows in the Argentine Republic] (in Spanish). Buenos Aires: Instituto Geográfico Nacional. Archived from the original on 23 జూలై 2013. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  110. Young 2005, p. 52.
  111. Lynch, David K. "Land Below Sea Level". Geology – Geoscience News and Information. Archived from the original on 27 March 2014.
  112. 112.0 112.1 112.2 "Argentina – Main Details". Montreal, Canada: Convention on Biological Diversity. 2013. Archived from the original on 19 October 2013.
  113. "Biodiversity 2005. Cambridge, UK: UNEP–WCMC – World Conservation Monitoring Centre of the United Nations Environment Programme. 2005" (PDF). www.bipindicators.net. Archived (PDF) from the original on 24 December 2018. Retrieved 24 December 2018.
  114. 114.0 114.1 114.2 "Argentina". Country Pasture/Forage Resource Profiles. Food and Agriculture Organization. Retrieved 7 June 2015.
  115. "General Information". Ministerio de Turismo. Archived from the original on 30 ఆగస్టు 2015. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  116. "GaWC - The World According to GaWC 2010". Loughborough University. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2013. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  117. "México DF, Buenos Aires y San Pablo, los destinos turísticos favoritos". infobae. Archived from the original on 15 జనవరి 2013. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  118. "Buenos Aires, entre las ciudades más ricas del mundo". La Nación.
  119. "Archived copy". Archived from the original on 2011-05-04. Retrieved 2017-11-18.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  120. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2019-12-23. Retrieved 2020-06-18.
  121. "Ministerio de Hacienda y Finanzas Públicas - Hacienda, Finanzas, Política Económica, Comercio Interior, Comercio Exterior, Ingresos Públicos, Información Económica, Gobierno, Organismos". Archived from the original on 19 అక్టోబరు 2013. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  122. "Exchanges in Argentina Move Toward Greater Integration". The Wall Street Journal. New York, NY, USA. 3 April 2013. Archived from the original on 7 March 2014.
  123. Devereux, Charlie (18 September 2015). "Argentina's Economy Expanded 2.3% in Second Quarter". Bloomberg. Retrieved 12 October 2015.
  124. "Argentina". World Economic Outlook Database, October 2014. International Monetary Fund. 2 November 2014.
  125. 125.0 125.1 "Human Development Report 2013" (PDF). New York, NY, USA: UNDP – United Nations Development Program. 2013. Archived (PDF) from the original on 25 July 2014.
  126. "Data–Argentina". Washington, D. C.: World Bank. 2013. Archived from the original on 4 April 2014.
  127. Winter, Brian (25 April 2013). "Argentina minister ducks inflation question, causes stir". London. Reuters. Archived from the original on 5 March 2014.
  128. "Official statistics: Don't lie to me, Argentina". The Economist. London. 25 February 2012. Archived from the original on 7 December 2013.
  129. "GINI index (World Bank estimate)". World Bank. Retrieved 9 November 2016.
  130. "Corruption Perceptions Index 2016". Transparency International. 2016. Archived from the original on 25 జనవరి 2017. Retrieved 25 September 2017.
  131. https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-06-19/argentina-plans-to-sell-first-100-year-bond-as-soon-as-monday
  132. Brittle Power Archived 2016-04-02 at the Wayback Machine, p. 144.
  133. 133.0 133.1 133.2 133.3 "Información Económica al Día – Nivel de Actividad" (in Spanish). Buenos Aires: Dirección Nacional de Política Macroeconómica – Ministerio de Economía y Finanzas Públicas. 2013. Archived from the original (XLS) on 10 ఏప్రిల్ 2014. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  134. "Argentina – Industrial production growth rate". Index Mundi – CIA World Factbook. 2011. Archived from the original on 10 March 2013.
  135. "Argentina – Economy Overview". Index Mundi – CIA World Factbook. 2013. Archived from the original on 3 December 2012.
  136. "Argentina at TIC 2013: Country pushing CNG, food processing". Digital Guardian. Port of Spain. 2013. Archived from the original on 2013-11-09. Retrieved 2017-11-18.
  137. 137.0 137.1 "List of Goods Produced by Child Labor or Forced Labor". Archived from the original on 2015-06-10. Retrieved 2017-11-18.
  138. 138.0 138.1 "Argentina – Industry". Encyclopedia of the Nations. 2002. Archived from the original on 27 September 2013.
  139. "Electricity/Heat in Argentina in 2009". Paris: IEA – International Energy Agency. 2009.
  140. "Aerolíneas Argentinas, entre las compañías aéreas más seguras". Telam. 7 January 2015. Retrieved 7 January 2015.
  141. "Argentina – Railways". Index Mundi – CIA World Factbook. 2013. Archived from the original on 7 April 2014.
  142. 142.0 142.1 142.2 142.3 142.4 142.5 "Argentina – Transportation". Encyclopedia of the Nations. 2002. Archived from the original on 27 September 2013.
  143. Desde hoy, toda la línea Mitre tiene trenes 0 km - La Nacion, 09, February 2015
  144. Exitosa prueba en la renovada vía a Rosario - EnElSubte, 09, March 2015
  145. Otro salto en la recuperación de soberanía - Pagina/12, 16 April 2015
  146. Es ley la creación de Ferrocarriles Argentinos - EnElSubte, 15 April 2015
  147. Ferrocarriles Argentinos: Randazzo agradeció a la oposición parlamentaria por acompañar en su recuperación Archived 16 ఏప్రిల్ 2015 at the Wayback Machine - Sala de Prensa de la Republica Argentina, 15 April 2015
  148. Se cumplieron 100 años del primer viaje en subte Archived 2015-05-25 at the Wayback Machine - Ambito, 1 December 2013.
  149. "Argentina – Roadways". Index Mundi – CIA World Factbook. 2013. Archived from the original on 14 October 2013.
  150. "Argentina – Waterways". Index Mundi – CIA World Factbook. 2012. Archived from the original on 1 November 2012.
  151. "Argentina – Airports with paved runways". Index Mundi – CIA World Factbook. 2013. Archived from the original on 1 November 2012.
  152. Aeberhard, Benson & Phillips 2000, pp. 24–25.
  153. Moore, Don (1995). "Radio with a past in Argentina". Archived from the original on 2013-05-23. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  154. Moore 1995.
  155. "Argentina–Infraestructura" (in Spanish). Mi Buenos Aires Querido. 2002. Archived from the original on 2013-07-23. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  156. "Homes with Cable TV in Latin America". Austin, TX, USA: LANIC – Latin American Network Information Center. 1999. Archived from the original on 2021-03-08. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  157. "Penetración TV paga en hogares 2014 – Argentina" (in Spanish). Coral Gables, FL, USA: LAMAC – Latin American Multichannel Advertising Council. 2014. Archived from the original on 2014-05-02. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  158. "South America". IWS–ITU – Internet World Stats. 2011. Archived from the original on 2014-04-02. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  159. Argüello, Irma (8 January 2009). "Brazil and Argentina's Nuclear Cooperation". Carnegie Endowment for international peace.
  160. "Background Note: Argentina". State.gov.
  161. "Hillary Clinton: Argentina is on the forefront of the fight for nuclear security". State.gov. 13 April 2010. Archived from the original on 16 April 2010.
  162. Reneau, Leandro (29 September 2012). "Atucha III se construirá con un 60% de componentes nacionales" (in Spanish). Tiempo Argentino. Archived from the original on 5 August 2014.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  163. "Exitosa Revisión de la Misión SAOCOM" (in Spanish). CONAE. 12 April 2016. Archived from the original on 17 ఏప్రిల్ 2016. Retrieved 27 April 2016.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  164. "PEHUENSAT-1" (in Spanish). Asociación Argentina de Tecnología Espacial. Archived from the original on 2007-01-17. Retrieved 2017-11-18.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  165. "'Argentine satellite SAC-D' will be presented in Bariloche". Momento 24. Archived from the original on 23 March 2010.
  166. Science and Education in Argentina. argentina.ar
  167. "Satellite Missions". CONAE. Archived from the original on 4 ఫిబ్రవరి 2009. Retrieved 18 నవంబరు 2017.
  168. "Scientists celebrate inauguration of Pierre Auger Observatory". Pierre Auger Observatory. Archived from the original on 7 January 2009.
  169. Interplanetary support station to be installed in Argentina. Buenos Aires Herald (23 June 2009). Retrieved 25 October 2012.
  170. 170.0 170.1 "UNWTO Tourism Highlights, 2014 Edition". World Tourism Organization (UNWTO). Archived from the original on 27 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 27 April 2015.
  171. "México DF, Buenos Aires y San Pablo, los destinos turísticos favoritos" (in Spanish). Infobae América. జూన్ 2011. Archived from the original on 15 జనవరి 2013. Retrieved 18 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  172. "Iguazu Falls chosen as one of the natural seven wonders of the world". Mercopress. 11 November 2011. Retrieved 11 November 2011.
  173. "Proyecciones provinciales de población por sexo y grupos de edad 2001–2015" (PDF). Gustavo Pérez (in Spanish). INDEC. p. 16. Archived from the original (PDF) on 9 నవంబరు 2005. Retrieved 19 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  174. "Censo 2010: Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas" (in Spanish). Censo2010.indec.gov.ar. Archived from the original on 23 నవంబరు 2017. Retrieved 19 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  175. "PRB" (PDF). Archived (PDF) from the original on 22 April 2010.
  176. UN Demographic Yearbook, 2007.
  177. New, Patrick W. Key Facts on Argentina: Essential Information on Argentina. 2015. Accessed 17 July 2017. https://books.google.com/books?id=PysOnrdZJXgC&pg=PT10&lpg=PT10&dq=77.14+years+Argentina&source=bl&ots=Fzdspi2tRG&sig=FKx-5Owh_MRF4FhikWhdUiwjrCY&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi1q4muj5nVAhXGNT4KHfNkDIgQ6AEIPzAD#v=onepage&q=77.14%20years%20Argentina&f=false
  178. Forero, Juan (15 జూలై 2010). "Argentina becomes second nation in Americas to legalize gay marriage". seattletimes.nwsource.com. Archived from the original on 21 May 2011. Retrieved 15 July 2010.
  179. Fastenberg, Dan (22 July 2010). "International Gay Marriage". Time. Archived from the original on 25 జూలై 2014. Retrieved 20 November 2011.
  180. Cruz-Coke, R.; Moreno, R. S. (1994). "Genetic epidemiology of single gene defects in Chile". Journal of Medical Genetics. 31 (9): 702–706. doi:10.1136/jmg.31.9.702. PMC 1050080. PMID 7815439.
  181. "About Argentina". Government of Argentina. Archived from the original on 19 సెప్టెంబరు 2009. Retrieved 19 నవంబరు 2017.
  182. https://web.archive.org/web/20070610215422/http://www.cels.org.ar/Site_cels/publicaciones/informes_pdf/1998.Capitulo7.pdf
  183. https://web.archive.org/web/20110814202421/http://docentes.fe.unl.pt/~satpeg/PapersInova/Labor%20and%20Immigration%20in%20LA-2005.pdf
  184. Fernández, Francisco Lizcano (2007). Composición Étnica de las Tres Áreas Culturales del Continente Americano al Comienzo del Siglo XXI. ISBN 978-970-757-052-8.
  185. Capítulo VII. Inmigrantes. CELS – Informe 1998
  186. [1]
  187. "Canal Académie: Les merveilleux francophiles argentins–1". Il faut savoir qu'en 2006, 17% d'Argentins ont un ancêtre venu de France. Près de 6 millions d'Argentins ont donc des origines françaises.
  188. Sánchez, Gonzalo (27 September 2010). "La comunidad china en el país se duplicó en los últimos 5 años". Clarin.com.
  189. Corach, Daniel; Lao, Oscar; Bobillo, Cecilia; Van Der Gaag, Kristiaan; Zuniga, Sofia; Vermeulen, Mark; Van Duijn, Kate; Goedbloed, Miriam; Vallone, Peter M; Parson, Walther; De Knijff, Peter; Kayser, Manfred (2010). "Inferring Continental Ancestry of Argentineans from Autosomal, Y-Chromosomal and Mitochondrial DNA". Annals of Human Genetics. 74 (1): 65–76. doi:10.1111/j.1469-1809.2009.00556.x. PMID 20059473.
  190. "Medicina (B. Aires) vol.66 número2; Resumen: S0025-76802006000200004". Archived from the original on 19 జూలై 2011. Retrieved 19 నవంబరు 2017.
  191. "El varieté de la calle Florida" (Editorial) – Clarín (in Spanish)
  192. "Patria Grande". Patriagrande.gov.ar. Archived from the original on 2008-07-23. Retrieved 2022-04-04.
  193. "Alientan la mudanza de extranjeros hacia el interior – Sociedad –". Perfil.com. Archived from the original on 2007-09-30. Retrieved 2017-11-19.
  194. Lewis, Simons & Fennig 2014.
  195. Colantoni & Gurlekian 2004, pp. 107–119.
  196. Constitution of Argentina, arts. 14, 20.
  197. Fayt 1985, p. 347; Bidart Campos 2005, p. 53.
  198. Constitution of Argentina, art. 2.
  199. 199.0 199.1 199.2 "International Religious Freedom Report 2012 – Argentina". Washington, D. C.: US Department of State. 2012. Archived from the original on 12 April 2014.
  200. Mallimaci, Esquivel & Irrazábal 2008, p. 9.
  201. DellaPergola 2013, p. 50.
  202. Mallimaci, Esquivel & Irrazábal 2008, p. 21.
  203. Mallimaci, Esquivel & Irrazábal 2008, p. 24.
  204. Donadio, Rachel (13 March 2013). "Cardinals Pick Bergoglio, Who Will Be Pope Francis". The New York Times. New York, NY, USA. Archived from the original on 26 March 2014.
  205. "Argentina – Urbanization". Index Mundi – CIA World Factbook. 26 July 2012. Archived from the original on 2 November 2012.
  206. 206.0 206.1 206.2 "About Argentina – Major Cities". Buenos Aires: Government of Argentina. 19 సెప్టెంబరు 2009. Archived from the original on 19 సెప్టెంబరు 2009. Retrieved 19 నవంబరు 2017.
  207. "República Argentina por provincia. Densidad de población. Año 2010" (in Spanish). INDEC. Archived from the original on 1 సెప్టెంబరు 2012. Retrieved 6 March 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  208. "El Sistema Educativo – Acerca del Sistema Educativo Argentino" (in Spanish). Buenos Aires: Ministerio de Educación – Presidencia de la Nación. 2009. Archived from the original on 2014-02-26. Retrieved 19 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  209. "Desde hoy, es obligatorio que todos los niños de cuatro años ingresen al sistema educativo - educación, Escuelas, Sociedad, Docentes bonaerenses - Infobae". Retrieved 28 August 2016.
  210. "Población de 10 años y más por condición de alfabetismo y sexo, según provincia. Año 2010". Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas 2010 (in Spanish). Buenos Aires: INDEC – Instituto Nacional de Estadística y Censos. 2010. Archived from the original (XLS) on 2014-02-26. Retrieved 19 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  211. 211.0 211.1 "Total del país. Población de 5 años y más que asistió a un establecimiento educativo por nivel de educación alcanzado y completud del nivel, según sexo y grupo de edad. Año 2010". Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas 2010 (in Spanish). Buenos Aires: INDEC – Instituto Nacional de Estadística y Censos. 2010. Archived from the original (XLS) on 2014-02-26. Retrieved 19 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  212. "Sistema Universitario" (in Spanish). Buenos Aires: Ministerio de Educación – Presidencia de la Nación. 2011. Archived from the original on 9 ఫిబ్రవరి 2014. Retrieved 19 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  213. "AMA". Ama-med.org.ar. Archived from the original on 13 April 2010.
  214. "IADB" (PDF). IADB. Archived from the original (PDF) on 2008-09-02. Retrieved 2017-11-19.
  215. 215.0 215.1 215.2 ESTADISTICAS VITALES – INFORMACION BASICA AÑO 2008 Archived 25 జనవరి 2011 at the Wayback Machine. Ministry of Health (December 2009)
  216. 216.0 216.1 "UNData". Retrieved 28 August 2016.[permanent dead link]
  217. UN Demographic Yearbook. 1957.
  218. 218.0 218.1 UN Demographic Yearbook. Historical Statistics. 1997.
  219. Dodson, Sean (11 January 2008). "Top shelves". The Guardian. London. Retrieved 10 May 2015. 2) El Ateneo in Buenos Aires
  220. Luongo, Michael. Frommer's Argentina. Wiley Publishing, 2007.
  221. McCloskey & Burford 2006, p. 91.
  222. McCloskey & Burford 2006, p. 123.
  223. Sabato, Ernesto (1976). La cultura en la encrucijada nacional, Buenos Aires: Sudamericana, p. 17-18.
  224. Rivas 1989, p. 11.
  225. Foster, Lockhart & Lockhart 1998, p. 99.
  226. Foster, Lockhart & Lockhart 1998, pp. 13, 101; Young & Cisneros 2010, p. 51.
  227. Young & Cisneros 2010, pp. 51–52.
  228. Foster, Lockhart & Lockhart 1998, pp. 104, 107–109; Young & Cisneros 2010, p. 223.
  229. Bloom 1994, p. 2.
  230. Young & Cisneros 2010, pp. 52, 80.
  231. Young & Cisneros 2010, pp. 79, 144.
  232. Young & Cisneros 2010, pp. 3, 144.
  233. Foster, Lockhart & Lockhart 1998, pp. 66, 85, 97–121; McCloskey & Burford 2006; Díaz 2010, p. 43; Young & Cisneros 2010, pp. 51–54; [[#CITEREF|]].
  234. Miller 2004, p. 86.
  235. Foster, Lockhart & Lockhart 1998, p. 121.
  236. 236.0 236.1 236.2 236.3 McCloskey & Burford 2006, p. 43.
  237. Ross, Alex (12 November 2001). "Madame X". The New Yorker. Retrieved 15 January 2014.
  238. "Top 10: Opera Houses" on travel.nationalgeographic.com. Retrieved 14 April 2014
  239. "Eclectic dramatic mix to grace Shanghai stages". China Daily. 17 October 2005. Archived from the original on 19 April 2014.
  240. "Buenos Aires – A Passionate City". Radar Magazine. 10 February 2013. Archived from the original on 3 మే 2013. Retrieved 20 నవంబరు 2017.
  241. Foster, Lockhart & Lockhart 1998, p. 48.
  242. 242.0 242.1 Long 2009, pp. 21–25.
  243. Carl J. Mora, "Mexican cinema: reflections of a society, 1896-1980" (1982) ISBN 0520043049
  244. "Argentina - Cultura - Cine" (in Spanish). 16 October 2011. Archived from the original on 16 December 2008.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  245. King 2000, p. 36.
  246. Bendazzi, Giannalberto (1996). "Quirino Cristiani, The Untold Story of Argentina's Pioneer Animator". Animation World Network. Archived from the original on 28 September 2013.
  247. "Cannes Film Festival: Awards 2013". Cannes. 26 May 2013. Retrieved 26 May 2013.
  248. "Market Study – Argentina" (PDF). Munich, Germany: German Films. ఆగస్టు 2013. Archived from the original (PDF) on 11 జూన్ 2014. Retrieved 20 నవంబరు 2017.
  249. Stewart, Jennifer (16 July 2006). "Lively, playful geometric works of art for fun". St. Petersburg Times. St. Petersburg, FL.
  250. Martínez-Carter, Karina (14 March 2013). "Preserving history in Buenos Aires". BBC Travel. Archived from the original on 23 January 2014.
  251. 251.0 251.1 Decreto No. 17468/1953, 25 September 1953, B.O., (17490) (in Spanish)
  252. Nauright & Parrish 2012, pp. 124–125.
  253. "Pato, Argentina's national sport". Argentina – Portal público de noticias de la República Argentina. Buenos Aires: Secretaría de Medios de Comunicación – Presidencia de la Nación. 18 November 2008. Archived from the original on 6 జూలై 2011. Retrieved 20 నవంబరు 2017. In 1610, thirty years after Buenos Aires' second foundation and two hundred years before the May Revolution, a document drafted by the military anthropologist Félix de Azara described a pato sport scene taking place in the city.
  254. Nauright & Parrish 2012, pp. 14–23.
  255. Friedman 2007, pp. 56, 127.
  256. Nauright & Parrish 2012, p. 11.
  257. "Meet Luciana Aymar – Las Leonas (Argentina)". Nieuwegein, The Netherlands: Rabobank Hockey World Cup 2014. 2014. Archived from the original on 2014-06-16. Retrieved 20 నవంబరు 2017.
  258. "Amazing Aymar lands eighth FIH Player of the Year crown". Lausanne, Switzerland: FIH (International Hockey Federation). 8 December 2013. Archived from the original on 12 December 2013.
  259. "Argentina – Profile". Mies, Switzerland: FIBA (International Basketball Federation). 2014. Archived from the original on 16 June 2014.
  260. Fischer, Doug (30 September 2011). "10: Best middleweight titleholders of the last 50 years". Blue Bell, PA, USA: The Ring. Archived from the original on 15 జూన్ 2014. Retrieved 20 నవంబరు 2017.
  261. Rodríguez 2009, pp. 164–165.
  262. Nauright & Parrish 2012, p. 144.
  263. "Hall of Fame Members". Newport, RI, USA: International Tennis Hall of Fame and Museum. 2014. Archived from the original on 14 February 2014.
  264. Aeberhard, Benson & Phillips 2000, pp. 50–51.
  265. Nauright & Parrish 2012, p. 128.
  266. Nauright & Parrish 2012, p. 98; Dougall 2013, pp. 170–171.
  267. Arbena 1999, p. 147; Dougall 2013, pp. 170–171, 195.
  268. McCloskey & Burford 2006, pp. 79, 199, 221.
  269. Steiger, Carlos (2006). "Modern Beef Production in Brazil and Argentina". Choices Magazine. Milwaukee, WI, USA. Archived from the original on 2013-12-02. Retrieved 2017-11-20.
  270. McCloskey & Burford 2006, p. 79.
  271. Aeberhard, Benson & Phillips 2000, p. 31; McCloskey & Burford 2006, pp. 80, 143.
  272. Cannavan, Tom. "About Argentine wine". Wine Pages. Archived from the original on 11 డిసెంబరు 2012. Retrieved 20 నవంబరు 2017.
  273. McCloskey & Burford 2006, pp. 230, 252, 261–262, 265.
  274. 274.0 274.1 "Datos generales de Argentina" (in Spanish). Folklore del Norte Argentino. 2004. Archived from the original on 2011-06-13. Retrieved 20 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  275. Decreto No. 1650/2010 – Símbolos Nacionales, 23 November 2010, B.O., (32033), 5 (in Spanish)
  276. Ferro 1991, pp. 234–235.
  277. 277.0 277.1 Decreto No. 10302/1944 – Símbolos Nacionales, 10 May 1944, B.O., (14894), 4 (in Spanish)
  278. Calvo 1864, pp. 20ff.
  279. "Nuestra Señora de Luján" (in Spanish). Buenos Aires: Ministerio de Educación de la Nación – Efemérides Culturales Argentinas. Archived from the original on 9 మార్చి 2012. Retrieved 20 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  280. "El Hornero" (in Spanish). Carlos Casares, Argentina: Red Argentina. 24 September 2009. Archived from the original on 26 డిసెంబరు 2018. Retrieved 20 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  281. Decreto No. 138974/1942, 25 January 1943, B.O., (14519), 5 (in Spanish)
  282. Decreto No. 15190/1956, 5 September 1956
  283. "Piedra nacional: la Rodocrosita" (in Spanish). Bogotá: Embajada de la República Argentina en la República de Colombia. 2013. Archived from the original on 2013-09-29. Retrieved 20 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  284. Ley No. 26870 – Declárase al Vino Argentino como bebida nacional, 2 August 2013, B.O., (32693), 1 (in Spanish)
  285. Ley No. 26871 – Declárase al Mate como infusión nacional, 2 August 2013, B.O., (32693), 1 (in Spanish)
  286. "El asado". Via Restó (in Spanish). Buenos Aires: Grupo Clarín. 28 April 2010. Archived from the original on 3 డిసెంబరు 2013. Retrieved 20 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  287. "ArgentinaGastronomia" (in Spanish). Buenos Aires: Argentina – Portal oficial de promoción de la República Argentina. 6 జూన్ 2008. Archived from the original on 27 జూలై 2008. Retrieved 20 నవంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)



ఉల్లేఖన లోపం: "upper-alpha" అనే గ్రూపులో <ref> ట్యాగులు ఉన్నాయి గానీ, దానికి సంబంధించిన <references group="upper-alpha"/> ట్యాగు కనబడలేదు