చురు జిల్లా

Churu జిల్లా चुरू जिला
Rajasthan లోని జిల్లా
Rajasthan లో Churu జిల్లా స్థానము
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	Rajasthan
పరిపాలన విభాగము	Bikaner Division
ముఖ్య పట్టణం	Churu
మండలాలు	Churu, Ratangarh, Taranagar, Rajgarh, Sardarshahar, Sujangarh,Bidasar
ప్రభుత్వం
• లోకసభ నియోజకవర్గాలు	Churu
విస్తీర్ణం
• మొత్తం	13,858 కి.మీ2 (5,351 చ. మై)
జనాభా (2011)
• మొత్తం	20,41,172
• పట్టణ	5,76,481
జనగణాంకాలు
• అక్షరాస్యత	67.46%
ప్రధాన రహదార్లు	NH-65
జాలస్థలి	అధికారిక జాలస్థలి

దస్త్రం:Map rajasthan dist Churu.png

24. Churu District in Rajasthan

రాజస్థాన్ రాష్ట్ర 33 జిల్లాలలో చురు జిల్లా (హిందీ:चुरू जिला) ఒకటి. చురు పట్టణం జిల్లాకేంద్రంగా ఉంది.

సరిహద్దులు

చురుజిల్లా రాజస్థాన్‌ రాష్ట్ర ఉత్తర భూభాగంలో ఉంది. జిల్లా సరిహద్దులో, జిల్లా ఉత్తర సరిహద్దులో హనుమాన్‌గర్ జిల్లా, తూర్పు సరిహద్దులో హర్యానా రాష్ట్రం, ఆగ్నేయ సరిహద్దులో ఝంఝనూన్ జిల్లా మరియు శిఖర్ జిల్లా మరియు జిల్లా, దక్షిణ సరిహద్దులో నగౌర్ జిల్లా మరియు పశ్చిమ సరిహద్దులో బికనీర్ జిల్లాలు ఉన్నాయి.

Pt. Bhanwar Lal Sharma
Seniormost Member of Legislative Assembly, Churu, Rajasthan
పదవీ కాలము 1985 - Lok Dal – 1990
పదవీ కాలము 1990 - Janata Dal – 1993
పదవీ కాలము 1996 - Janata Dal(By Poll) – 1998
పదవీ కాలము 1998 - Indian National Congress – 2003
పదవీ కాలము 2003 - Indian National Congress – 2008
పదవీ కాలము 2013 - Indian National Congress – Present
వ్యక్తిగత వివరాలు
వృత్తి	Farming and Business

.

భౌగోళికం

జిల్లావైశాల్యం 16,830, పొడవు 190 కి.మీ. 2011 గణాంకాలను అనుసరించి జిల్లా జనసంఖ్య 2,041,172. స్త్రీపురుష నిష్పత్తి 938:1000. అక్షరాస్యత 67.46%,

విభాగాలు

• జిల్లాలో 6 తాలూకాలు ఉన్నాయి : చురు, రత్నగర్ (చురు), రేణి (రాజస్థాన్), రాజ్‌గర్ (చురు), సర్దర్షహర్ మరియు సుజన్గర్.
• జిల్లాలో ప్రధాన పంటలు : జొన్న మరియు పప్పులు.
• జిల్లాలో లభిస్తున్న ఖనిజాలు : రాగి మరియు జిప్సం.

Savannah land within the Churu desert.

A view of the Churu desert.

ఆకర్షణలు

జిల్లాలో సుజనగర్, రతనగర్, సర్దషహర్, తరంగర్, రాజ్‌గర్, రతన్నగర్, చప్పర్, బిద్సర్ మరియు రాజల్దేసర్ మొదలైన ప్రధాన పట్టణాలు ఉన్నాయి. జిల్లాలో తల్చప్పర్ అభయారణ్యం, బ్లాక్‌బక్ అభయారణ్యం పర్యాటక ఆకర్షణలుగా ఉన్నాయి. బ్లాక్‌బాక్ అభయారణ్యంలో 1,680 బ్లాక్‌బక్ మరియు వసల పక్షులు ఉన్నాయి. రత్నగర్‌లో పలాటియల్ హవేలీలు ఉన్నాయి. హనుమాన్ ఆలయం, సలసర్ బాలాజీ మరియు సుజనగర్ వద్ద వెంకటేశ్వరాలయం ఉన్నాయి. రాజల్దేసర్ వద్ద భధ్రకాళీ ఆలయం ఉంది. ఇది దేశం అంతటి నుండి శాక్తేయులు భధ్రకాళీని ఆరాధిస్తున్నారు. ఈ ఆలయాన్ని అనంత్ ష్రీ విభూషిత్ దండి స్వామీ జోగేంద్రాశ్రంజీ మహరాజ్ నిర్మించాడు. నవా సమీపంలో ఉన్న నాథ్ ఆలయం, నాథ్ ప్రజలు నివసిస్తున్న రాజ్‌గర్ ప్రజలలో ప్రాబల్యత కలిగి ఉన్నాయి.

2001 లో గణాంకాలు

విషయాలు	వివరణలు
జిల్లా జనసంఖ్య .	2,041,172,
ఇది దాదాపు.	బోత్సువానా దేశ జనసంఖ్యకు సమానం.
అమెరికాలోని.	న్యూమెక్సికో నగర జనసంఖ్యకు సమం.
640 భారతదేశ జిల్లాలలో.	224 వ స్థానంలో ఉంది.
1చ.కి.మీ జనసాంద్రత.	148
2001-11 కుటుంబనియంత్రణ శాతం.	6.1%.
స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి.	938
జాతియ సరాసరి (928) కంటే.	అధికం
అక్షరాస్యత శాతం.	67.46%.
జాతియ సరాసరి (72%) కంటే.	తక్కువ

వివరణ

స్థానిక కార్మిక శక్తి పంపిణీ శాతం

• రైతులు: 73,17%
• వ్యవసాయ కార్మికులు: 3.16%

స్థానిక పరిశ్రమలు

• ప్రోసెసింగ్, సర్వీసింగ్, మరియు మరమ్మతు: 2.26%
• ఇతర కార్మికులు: 21,41%

ప్రధాన పంట ఉత్పత్తి

• గోధుమలు: 60.654 టన్నుల
• రాప్ విత్తన, ఆవాల: 24.705 టన్నుల
• పప్పు దినుసులు: 9.594 టన్నుల
• గ్రామ: 316 టన్నుల
• సజ్జ: 2545467 టన్నుల

కమ్యూనికేషన్ సౌకర్యాలు

• పబ్లిక్ కాల్ కార్యాలయాలు: 682
• పోస్ట్ కార్యాలయాలు: 392
• టెలిగ్రాఫ్ కార్యాలయాలు: 89
• టెలిఫోన్ ఎక్స్చేంజ్: 83

విద్య సౌకర్యాలు మరియు సంస్థలు

• ప్రాథమిక మరియు మాధ్యమిక పాఠశాలలు: 1,472
• ఉన్నత మరియు పాఠశాలలు: 207
• ప్రైవేట్ బీఈడీ కళాశాలల్లో: 14
• పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ మరియు గ్రాడ్యుయేట్: 11
• ఐటీఐలు: 3
• ప్రభుత్వ బీఈడీ కళాశాలల్లో: 1

పారిశ్రామిక దృష్టాంతంలో

పెద్ద మరియు మధ్య తరహా కర్మాగారాల యొక్క 2 చిన్న తరహా యూనిట్ల 3.963 పారిశ్రామిక ప్రాంతాల యొక్క 6

మౌళిక సదుపాయాలు

జిల్లాలో భక్రా హైడల్ కాంప్లెక్స్ జిల్లకు అవసరమైన విద్యుత్తును అందిస్తుంది. ఈ ప్రణాళిక కారణంగా 926 గ్రామాలకు విద్యుత్తు అందుతూ ఉంది. జిల్లాలో సుజనగర్ మరియు తరంగర్ తాలూకాలలో కాక మిగిలిన ప్రాంతాలలో నీరు 30 నుండి 48 అడుగుల లోతులో నీరు లభిస్తుంది. జాతీయరహదారి-11 జిల్లాను దేశంలోని ఇతరప్రాంతాలతో అనుసంధానం చేస్తూ ఉంది. జిల్లాలో రహదార్ల మొత్తం పొడవు 3,010 కి.మీ. ఢిల్లీ నుండి 270 కి.మీ దూరంలో ఉంది. జిల్లాలో ఉన్న నార్త్ వెస్టర్న్ రైల్వే స్టేషను జిల్లాను ఇతర ప్రాంతాలతో అనుసంధానం చేద్తుంది. జిల్లాలోని రైలు మార్గం పొడవు 363 కి.మీ. జిల్లాలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో బ్రాడ్‌గేజ్ రైలు మార్గాలు అభివృద్ధి చేయబడుతున్నాయి. జిల్లాకు సమీపంలో ఉన్న వినాశ్రయం జైపూర్‌లో ఉంది.

ప్రాథమిక పరిశ్రమలు

• అల్యూమినియం పాత్రలు
• బ్లాంకెట్ నేత
• సిమెంట్ ఉత్పత్తి
• చురన్
• చట్ని
• గుయార్గం
• చేనేత వస్త్రం
• ఐరన్ మరియు ఉక్కు తయారీ
• ఆయిల్ ఉత్పత్తి
• ఉప్పు ఉత్పత్తి

చురు జిల్లా యొక్క ప్రసిద్ధ వ్యక్తులు

• నందకిషోర్ చౌదరి - చైర్మన్ & జైపూర్ రగ్గులు మరియు సామాజిక కార్యకర్త యొక్క మేనేజింగ్ డైరెక్టర్.
• మొహర్ సింగ్ రాథోడ్- సామాజిక మరియు రాజకీయ కార్యకర్త.
• లక్ష్మీ మిట్టల్ - చురు జిల్లాలో సదుల్పూర్ జన్మించిన "ఉక్కు",.
• గౌరవ్ శర్మ - ప్రపంచ ప్రసిద్ధ పర్వతారోహకుడు మరియు సాహసికుడు, విజయవంతంగా 2009 మే 20 న ఎవరెస్ట్ ఎక్కాడు
• బిమల్ జలాన్- మాజీ ఆర్బిఐ గవర్నర్.
• భారత్ వ్యాస్- ప్రార్థన గీతం, 'ఎ.వి ' మాలిక్ తేరే బందే హమ్' మరియు 'ఏ కౌన్ చిత్రకార్ హై' రచయిత. అతను రంగీలా బాలీవుడ్ చలనచిత్రం (రాజస్థానీ) దర్శకత్వం వహించాడు..
• కిషన్ సింగ్ రాథోడ్ : 'మహావీర చక్ర' (ఎం.వి.సు) (భారతదేశంలో రెండవ అత్యున్నత సైనిక) మొదటి గ్రహీతలు ఒకటి.
• దేవేంద్ర ఝఝరియా- భారతదేశం యొక్క మొదటి పారాలింపిక్ బంగారు పతక.
• కన్హైయా లాల్ సెథియా - ప్రముఖ రాజస్థానీ రచయిత.
• ఠాకూర్ దళ్ సింగ్ - ప్రముఖ నిర్వాహకుడు మరియు పరోపకారి.
• దేవీకిషన్ సైనీ- డిప్యూటీ కమిషనర్, కేంద్రీయ విద్యాలయ సంఘటన్కు

నవా రాజ్గర్ జన్మించిన హర్యానాలో * డాక్టర్ రందీప్ సింగ్ పూనియా-ఇ.ఎంటి సర్జన్ మరియు చీఫ్ మెడికల్ ఆఫీసర్.

ఇవి కూడా చూడండి

• చురు (లోక్ సభ నియోజకవర్గం)
• చురు
• రతంగర్హ్
• రతన్నగర్
• సదుల్పుర్
• సర్దర్షహర్
• భిదసర్
• సుజన్గర్కు
• సంద్వ
• తాల్ చాపర్ అభయారణ్యం
• రజల్దెసర్
• తరనగర్
• బాబా ఫూల్నాథ్ ఆలయం
• నవా,రాజ్గరు,చిరు

బయటి లింకులు

• Churu District website