మండ్లా
మండ్లా | |
|---|---|
  మండ్లా మధ్య ప్రదేశ్ పటంలో పట్టణ స్థానం | |
| Coordinates: 22°36′N 80°23′E / 22.6°N 80.38°E | |
| దేశం |  India |
| రాష్ట్రం | మధ్య ప్రదేశ్ |
| జిల్లా | మండ్లా |
| Elevation | 445 మీ (1,460 అ.) |
| Population (2011) | |
| • Total | 71,579 |
| భాషలు | |
| • అధికారిక | హిందీ |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| PIN | 481 661 |
| Vehicle registration | MP 51 |
మండ్లా మధ్యప్రదేశ్ లోని పట్టణం. ఇది మండ్లా జిల్లా ముఖ్యపట్టణం. ఈ పట్టణం నర్మదా నది వంపు‌లో ఉంది. నది పట్టణానికి మూడు వైపులా ఉంది. మండ్లా రామ్‌నగర్‌ల మధ్య 15 మైళ్ల దూరం పాటు నది లోతుగా ప్రవహిస్తుంది. నర్మదానదిని ఇక్కడ పూజిస్తారు. నది ఒడ్డున అనేక ఘాట్లు నిర్మించబడ్డాయి. ఇది గోండ్వానా రాజ్యానికి రాజధాని. ఆ పాలకులు ఇక్కడ ఒక ప్యాలెస్‌ను, కోటనూ నిర్మించారు. సరైన సంరక్షణ లేక ఇవి శిథిలావస్థకు చేరుకున్నాయి.
గోండ్వానా రాణి, రాణి దుర్గావతి మండ్లా రాజ్యాన్ని పరిపాలించింది. తన రాజ్యాన్ని కాపాడుకోవటానికి చేసిన సాహసోపేతమైన ప్రయత్నంలో ఆమె అక్బర్‌కు వ్యతిరేకంగా పోరాడింది. ఇది ఇప్పటికీ జానపద కథలుగా చెప్పుకుంటారు. ఆ తరువాత రాంగఢ్ రాణి అవంతీబాయి లొంగుబాటు నుండి కాపడుకోడానికి బ్రిటిషు సైన్యంతో పోరాడింది. శత్రువుకు సజీవంగా చిక్కరాదని తన సైనికుడి దగ్గర ఉన్న ఖడ్గాన్ని లాక్కుని అవంతీబాయి ప్రాణత్యాగం చేసుకుంది.[1]
జనాభా[మార్చు]
2011 భారత జనగణన ప్రకారం, [2] మండ్లా జనాభా 71,579. జనాభాలో పురుషులు 51%, స్త్రీలు 49% ఉన్నారు. 2011 లో మండ్లా అక్షరాస్యత 68.3%. ఇది జాతీయ సగటు 59.85% కంటే ఎక్కువ. పురుషుల అక్షరాస్యత 79.5%, మహిళా అక్షరాస్యత 57.2%. షెడ్యూల్డ్ తెగలు జనాభాలో మెజారిటీగా ఉన్నారు. మండ్లా జనాభాలో 13.7% 6 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు గలవారు. జనాభాలో 90% హిందువులు, 4% క్రైస్తవులు, 5% ముస్లింలు ఉన్నారు. బౌద్ధులు, జైనులు ఇతరుల్లో ఉన్నారు.
రవాణా[మార్చు]
(నేషనల్ హైవే) ఎన్‌హెచ్ -30 (ఎక్స్‌ప్రెస్ హైవే) ద్వారా సమీప నగరాలైన జబల్పూర్, నాగ్‌పూర్, రాయ్‌పూర్‌లకు మండ్లా అనుసంధానించబడి ఉంది. జబల్పూర్ నుండి మండ్లా వరకు బస్సులో 04 గంటలకు పైగా పడుతుంది (96 km సుమారు.) రహదారి పరిస్థితి చాలా తక్కువగా ఉంది. అంతకుముందు మండ్లాను ఇండియన్ రైల్వే యొక్క ఇరుకైన గేజ్ ట్రాక్ ద్వారా నైన్పూర్ మీదుగా జబల్పూర్, గోండియా, చింద్వారాకు అనుసంధానించారు. పనులు జరుగుతున్నందున ఇప్పుడు మండ్లాను ఇండియన్ రైల్వే బ్రాడ్ గేజ్ ట్రాక్ ద్వారా అనుసంధానించాలి. బ్రాడ్ గేజ్ ట్రాక్ పనులు అక్కడ పూర్తయినందున, చిరైడోంగ్రి [3] నుండి జైన్పూర్ వరకు నైన్పూర్ మీదుగా ప్రయాణికుడు రైలులో ప్రయాణించవచ్చు.
శీతోష్ణస్థితి[మార్చు]
| శీతోష్ణస్థితి డేటా - Mandla (1981–2010, extremes 1950–2012) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నెల | జన | ఫిబ్ర | మార్చి | ఏప్రి | మే | జూన్ | జూలై | ఆగ | సెప్టెం | అక్టో | నవం | డిసెం | సంవత్సరం |
| అత్యధిక రికార్డు °C (°F) | 32.2 (90.0) |
36.7 (98.1) |
40.0 (104.0) |
44.2 (111.6) |
46.8 (116.2) |
46.4 (115.5) |
40.0 (104.0) |
36.0 (96.8) |
36.0 (96.8) |
39.0 (102.2) |
34.0 (93.2) |
33.2 (91.8) |
46.8 (116.2) |
| సగటు అధిక °C (°F) | 26.2 (79.2) |
29.3 (84.7) |
33.5 (92.3) |
38.3 (100.9) |
40.9 (105.6) |
37.1 (98.8) |
30.6 (87.1) |
29.3 (84.7) |
30.9 (87.6) |
31.4 (88.5) |
29.0 (84.2) |
26.8 (80.2) |
31.9 (89.4) |
| సగటు అల్ప °C (°F) | 8.4 (47.1) |
10.6 (51.1) |
14.6 (58.3) |
19.7 (67.5) |
23.5 (74.3) |
24.8 (76.6) |
22.6 (72.7) |
22.9 (73.2) |
21.2 (70.2) |
16.6 (61.9) |
11.5 (52.7) |
8.0 (46.4) |
17.0 (62.6) |
| అత్యల్ప రికార్డు °C (°F) | 0.0 (32.0) |
1.9 (35.4) |
3.6 (38.5) |
8.6 (47.5) |
12.5 (54.5) |
14.0 (57.2) |
14.0 (57.2) |
13.0 (55.4) |
12.0 (53.6) |
3.1 (37.6) |
1.5 (34.7) |
0.0 (32.0) |
0.0 (32.0) |
| సగటు వర్షపాతం mm (inches) | 32.3 (1.27) |
27.8 (1.09) |
27.2 (1.07) |
11.1 (0.44) |
12.6 (0.50) |
153.6 (6.05) |
394.7 (15.54) |
398.8 (15.70) |
156.7 (6.17) |
36.8 (1.45) |
9.8 (0.39) |
13.3 (0.52) |
1,274.8 (50.19) |
| సగటు వర్షపాతపు రోజులు | 2.5 | 2.0 | 2.0 | 1.2 | 1.2 | 8.4 | 16.9 | 15.9 | 8.7 | 2.2 | 0.7 | 0.8 | 62.7 |
| సగటు సాపేక్ష ఆర్ద్రత (%) (at 17:30 IST) | 51 | 43 | 36 | 31 | 28 | 53 | 79 | 82 | 75 | 61 | 54 | 54 | 54 |
| Source: India Meteorological Department[4][5] | |||||||||||||
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "UP Govt Will Launch Mission Shakti Campaign Crimes Against Women - Sakshi". web.archive.org. 2023-03-05. Archived from the original on 2023-03-05. Retrieved 2023-03-05.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 2004-06-16. Retrieved 2008-11-01.
- ↑ "https://indiarailinfo.com"
- ↑ "Station: Mandla Climatological Table 1981–2010" (PDF). Climatological Normals 1981–2010. India Meteorological Department. January 2015. pp. 471–472. Archived from the original (PDF) on 5 February 2020. Retrieved 6 January 2021.
- ↑ "Extremes of Temperature & Rainfall for Indian Stations (Up to 2012)" (PDF). India Meteorological Department. December 2016. p. M123. Archived from the original (PDF) on 5 February 2020. Retrieved 6 January 2021.