జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్
జమాత్-ఇ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ లేదా జమాతే-ఇస్లామీ జమ్మూ అండ్ కాశ్మీర్ అనేది జమ్మూ కాశ్మీర్ భారత పరిపాలనా భూభాగంలోని శ్రీనగర్ నగరంలో ఉన్న ఒక ఇస్లామిక్ రాజకీయ పార్టీ. ఇది జమాతే ఇస్లామీ హింద్ నుండి భిన్నమైనది. కాశ్మీర్ వివాదంపై సంస్థ పేర్కొన్న వైఖరి ఏమిటంటే, కాశ్మీర్ వివాదాస్పద భూభాగం, సమస్యను ఐక్యరాజ్య సమితి ప్రకారం లేదా భారతదేశం, పాకిస్తాన్, కాశ్మీర్ ప్రతినిధుల మధ్య త్రైపాక్షిక చర్చల ద్వారా క్రమబద్ధీకరించాలి.
చరిత్ర
[మార్చు]భారతదేశ విభజన తర్వాత, శ్రీనగర్‌లో ఉన్న జమాత్ కార్యకర్తలు, జమ్మూ కాశ్మీర్‌ను పాకిస్తాన్‌లో చేరాలని మొగ్గుచూపారు, ఆ సమయంలో చాలా మంది కాశ్మీరీ ముస్లింలు భారతదేశానికి అనుకూలమైన షేక్ అబ్దుల్లాకు మద్దతుగా నిలిచారు. పాకిస్తాన్ అనుకూల నియోజకవర్గం జమాత్‌కు మద్దతునిచ్చింది.[1] కొంతకాలం తర్వాత, జమ్మూ కాశ్మీర్ భారతదేశంలో చేరింది, పాకిస్తానీ గిరిజన దండయాత్ర ద్వారా ప్రేరేపించబడింది. షేక్ అబ్దుల్లా కాశ్మీర్ ప్రధాన మంత్రిగా నియమితులయ్యాడు.
1947-1952 సమయంలో, విద్యావంతులైన యువకుల సంఖ్య, తక్కువ, మధ్య స్థాయి ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు జమాత్ వైపు ఆకర్షితులయ్యారు, ఇది అనేక పాఠశాలలను స్థాపించింది. మీడియా, మసీదులలో తన కార్యకలాపాలను విస్తరించింది.[1]
జమ్మూ కాశ్మీర్ వివాదాస్పద స్వభావం కారణంగా 1952లో జమాత్-ఇ-ఇస్లామీ హింద్ తన కాశ్మీర్ శాఖను వేరు చేయాలని నిర్ణయించుకుంది. ఇద్దరు నిబద్ధత గల జమాత్ సభ్యులు, మౌలానా అహ్రార్, గులాం రసూల్ అబ్దుల్లా నాయకత్వంలో, కాశ్మీర్‌లోని జమాత్ దాని స్వంత రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించింది, ఇది 1953 నవంబరులో ఆమోదించబడింది.[1] 1954 అక్టోబరులో, శ్రీనగర్‌లోని బర్జల్లాలో జరిగిన ప్రత్యేక సమావేశంలో, సాదుద్దీన్ సంస్థ అధ్యక్షుడిగా భారీ మెజారిటీతో ఎన్నికయ్యారు. రెండు నెలల తర్వాత సెంట్రల్ అడ్వైజరీ కమిటీ తొలి సమావేశం జరిగింది.[2][3]
ఎన్నికల రాజకీయాలు
[మార్చు]జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ రాష్ట్రంపై భారతదేశ నియంత్రణను ప్రశ్నించినప్పటికీ, అది భారత రాజ్యాంగం చట్రంలో జరిగిన ఎన్నికలలో పాల్గొనడానికి అనువైన వైఖరిని అవలంబించింది. జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ తన ప్రభావాన్ని విస్తరించడానికి, ప్రభుత్వ యంత్రాంగాన్ని క్రమక్రమంగా స్వాధీనం చేసుకోవడానికి సిద్ధం కావడానికి ప్రజాస్వామ్య మార్గాలను ఉపయోగించాలని కోరుకున్నందున ఇది వ్యూహాత్మక రాజీ. జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ కాశ్మీర్ వివాదాన్ని పరిష్కరించడానికి భారత ప్రభుత్వాన్ని ప్రభావితం చేసే సాధనంగా ఎన్నికలలో పాల్గొనడాన్ని సమర్థించింది.[4]
స్థానిక పంచాయతీ ఎన్నికలలో జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ తన సభ్యులలో కొందరిని స్వతంత్ర అభ్యర్థులుగా నిలబెట్టింది. పార్టీ రహితంగా జరిగిన 1969 స్థానిక పంచాయతీ ఎన్నికలకు ఇది కొంతమంది అభ్యర్థులను స్పాన్సర్ చేసింది. కొంతమంది స్పాన్సర్ చేసిన పోటీదారులు ఎన్నికయ్యారు.[4] నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్‌కు తీవ్రమైన వ్యతిరేక శక్తిగా జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ ఆవిర్భావం దాని నిరంకుశత్వం, కాశ్మీర్ స్వయంప్రతిపత్తిని తగ్గించడానికి భారతదేశంతో సహకరించిందనే భావన కారణంగా నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ నుండి సాధారణ కాశ్మీరీలను దూరం చేయడాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.[5]
జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ 1971 సాధారణ ఎన్నికలలో పాల్గొంది, కొన్ని సీట్లు గెలుస్తుందని అంచనా వేసింది. కానీ విస్తృతమైన రిగ్గింగ్ ఆరోపణలతో ఏ ఒక్కటీ గెలవలేకపోయింది. జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ రాష్ట్ర అసెంబ్లీకి 1972 ఎన్నికలలో పోటీ చేయాలని అప్పుడు కేంద్ర సలహా కమిటీ నిర్ణయించింది. ఇది ఎన్నికలలో పాల్గొనడం ద్వారా రాజకీయాలు, మతం వేరు అనే భావనను సవాలు చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.[2] మొదట జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ అన్ని రాష్ట్ర అసెంబ్లీ స్థానాలకు పోటీ చేయాలని భావించింది, అయితే ఆర్థిక ఇబ్బందుల కారణంగా 22 స్థానాల్లో మాత్రమే పోటీ చేసింది. ఇది బాగా రాణిస్తుందని ఆశించినప్పటికీ, భారీ రిగ్గింగ్ కారణంగా అది ఆశించినన్ని సీట్లు పొందడంలో విఫలమైంది. కేవలం ఐదు సీట్లు మాత్రమే గెలుచుకుంది.[6] ఎన్నికల తర్వాత తమ సభ్యులను కొందరు వేధించారని జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ ఫిర్యాదు చేసింది.[5]
జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ ఇప్పటికీ దాని ఎన్నికల భాగస్వామ్యాన్ని సానుకూల దృష్టితో చూసింది, ఎందుకంటే ఇది వారి సందేశాన్ని విస్తృత ప్రేక్షకులకు విస్తరించింది. విజయవంతమైన JIJK అభ్యర్థులు ప్రతిపాదిత ఇస్లామిక్ వ్యతిరేక చట్టాలను వ్యతిరేకిస్తూ, ఇస్లామిక్ ప్రత్యామ్నాయాలకు అనుకూలంగా వాదిస్తూ, ప్రశ్నను లేవనెత్తడం ద్వారా రాష్ట్ర అసెంబ్లీలో క్రియాశీల పాత్ర పోషించారు. జమ్మూ కాశ్మీర్ వివాదాస్పద హోదా, భారతదేశం వాగ్దానం చేసినట్లుగా కాశ్మీర్‌లో ప్రజాభిప్రాయ సేకరణను నిర్వహించడంలో విఫలమైందని వాదించారు.[7] 1975లో జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ ఇందిరా-షేక్ ఒప్పందాన్ని తీవ్రంగా వ్యతిరేకించింది. కాశ్మీర్ సమస్యపై ఐక్యరాజ్య సమితి తీర్మానాలను తీవ్రంగా ఉల్లంఘించినట్లు పరిగణించింది.[7] 1977 ఎన్నికల్లో ఈ గ్రూపు ఒక్క సీటు మాత్రమే గెలుచుకుంది.[8]
1970వ దశకంలో జమాత్ రాజకీయ బలం పెరిగిన దశగా నిరూపించబడినప్పటికీ, 1979లో సంస్థ నష్టపోయింది. 1979 ఏప్రిల్ లో జనరల్ జియా ఉల్ హక్ అధికారాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని జుల్ఫికర్ అలీ భుట్టోను ఉరితీశారు. ఈ ఘటన వెనుక పాకిస్థాన్‌కు చెందిన జమాత్-ఇ-ఇస్లామీ హస్తం ఉందని సాధారణ అభిప్రాయం. తత్ఫలితంగా, కాశ్మీర్ అంతటా భారీ జమాత్ వ్యతిరేక ఆందోళనలు జరిగాయి. జమాత్-ఎ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ కార్యాలయాలు, దాని సభ్యుల ఇళ్లపై దాడి జరిగింది. ఈ అల్లర్లు మూడు రోజుల పాటు కొనసాగాయి. జమాత్, దాని సభ్యులకు చెందిన 400 మిలియన్ రూపాయల విలువైన ఆస్తులు ధ్వంసం చేయబడ్డాయి.
జమాత్‌పై జరిగిన ఈ దాడుల వెనుక కాశ్మీరీ సమాజంలో జమాత్‌ను అప్రతిష్టపాలు చేసేందుకు భుట్టో ఉరిని ఉపయోగించుకుంటున్న వామపక్షాలు ఉన్నాయని జమాత్ విశ్వసించింది. జమాత్‌ను వ్యతిరేకిస్తున్న కొంతమంది మత పెద్దలు తమపై దాడికి ప్రజలను ప్రేరేపించారని జమాత్ తప్పుపట్టింది.[9]
జమాత్ తరువాత 1983 రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో పోటీ చేసింది, అయితే భారీ రిగ్గింగ్ జరిగినందున అది పోటీ చేసిన 26 సీట్లలో ఒక్కటి కూడా గెలవలేకపోయింది.[9]
1987లో ఖురాన్, సున్నత్ ల ద్వారా పాలనను స్థాపించాలని వాదించే వేదికపై పోరాడిన ముస్లిం యునైటెడ్ ఫ్రంట్‌లో భాగంగా జమాత్ చివరిసారిగా ఎన్నికల్లో పోటీ చేసింది. ఈ ఎన్నికల్లో అవకతవకలు జరిగాయి.[10]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Sikand, Emergence and Development 2002, p. 723.
- ↑ 2.0 2.1 Sikand, Emergence and Development 2002, p. 705-751.
- ↑ "Jama'at-e-Islami Jammu & Kashmir". Official website. Archived from the original on 5 December 2014. Retrieved 1 November 2014.
- ↑ 4.0 4.1 Sikand, Emergence and Development 2002, p. 740-741.
- ↑ 5.0 5.1 Sikand, Emergence and Development 2002, p. 742.
- ↑ Widmalm, Sten (8 April 2014). Kashmir in Comparative Perspective: Democracy and Violent Separatism in India. Routledge. p. 54. ISBN 9781136866944. Retrieved 1 November 2014.
The Plebiscite Front was still not trusted enough to be allowed to compete in the State Assembly election in 1972, although, ironically, the Jamaat-e-Islami, which was to become the leading separatist organisation in the late 1980s and 1990s, was allowed to contest it and did so with some success, winning five seats.
- ↑ 7.0 7.1 Sikand, Emergence and Development 2002, p. 743.
- ↑ Widmalm, Sten (8 April 2014). Kashmir in Comparative Perspective: Democracy and Violent Separatism in India. Routledge. p. 57. ISBN 9781136866944. Retrieved 1 November 2014.
- ↑ 9.0 9.1 Sikand, Emergence and Development 2002, p. 744-745.
- ↑ Sikand, Emergence and Development 2002, p. 748.
గ్రంథ పట్టిక
[మార్చు]- Sikand, Yoginder (July 2002), "The Emergence and Development of the Jama'at-i-Islami of Jammu and Kashmir (1940s–1990)", Modern Asian Studies, vol. 36, no. 3, pp. 705–751, doi:10.1017/S0026749X02003062, ISSN 1469-8099
