భారతీయ లోక్ దళ్
భారతీయ లోక్ దళ్ | |
|---|---|
| స్థాపన తేదీ | 1974 |
| రద్దైన తేదీ | 1977 |
| Preceded by | భారతీయ క్రాంతి దళ్ స్వతంత్ర పార్టీ ఉత్కల్ కాంగ్రెస్ |
| ECI Status | రద్దు చేయబడింది |
భారతీయ లోక్ దళ్ అనేది భారతదేశంలో ఒక రాజకీయ పార్టీ. స్వతంత్ర పార్టీ, ఉత్కల్ కాంగ్రెస్, భారతీయ క్రాంతి దళ్ సహా ఇందిరా గాంధీ పాలనకు వ్యతిరేకంగా ఏడు పార్టీల కలయిక ద్వారా 1974 చివరిలో ఇది ఏర్పడింది. దీని నాయకుడు చరణ్ సింగ్.[1]
చరిత్ర[మార్చు]
1977లో, భారతీయ లోక్ దళ్ జన్ సంఘ్, ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) తో కలిసి జనతా పార్టీని ఏర్పాటు చేసింది. కొత్తగా ఏర్పడిన జనతా పార్టీ 1977 ఎన్నికలలో భారతీయ లోక్ దళ్ గుర్తుపై పోటీ చేసింది. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పాలించని స్వతంత్ర భారతదేశంలో మొదటి ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.
బలమైన ప్రారంభం ఉన్నప్పటికీ ముఖ్యమైన సైద్ధాంతిక, రాజకీయ విభజనలు ఉద్భవించడంతో జనతా ప్రభుత్వం క్షీణించడం ప్రారంభించింది. 1979 నాటికి, అధ్వాన్నమైన ఆర్థిక పరిస్థితులు అలాగే అతని కుటుంబ సభ్యులకు సంబంధించిన బంధుప్రీతి, అవినీతి ఆరోపణల ఆవిర్భావం కారణంగా మొరార్జీ దేశాయ్‌కి మద్దతు గణనీయంగా తగ్గింది. దేశాయ్ నాయకత్వాన్ని నిరసిస్తూ చరణ్ సింగ్ రాజీనామా చేసి తన భారతీయ లోక్ దళ్ మద్దతును ఉపసంహరించుకున్నాడు. పార్టీలోని లౌకిక, సామ్యవాద రాజకీయ నాయకుల మద్దతును కూడా దేశాయ్ కోల్పోయారు, వారు హిందూ జాతీయవాద భారతీయ జనసంఘ్ కి అనుకూలంగా ఉన్నారు. 1979, జూలై 19న దేశాయ్ ప్రభుత్వం నుండి రాజీనామా చేశారు. దేశాయ్ స్థానంలో చరణ్ సింగ్‌ను కొత్త ప్రధానిగా అసమ్మతి వర్గం అంచనా వేసింది.
అధ్యక్షుడు రెడ్డి 64 మంది ఎంపీల బలంతో మైనారిటీ ప్రభుత్వానికి ప్రధానమంత్రిగా చరణ్ సింగ్‌ను నియమించాడు, కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసి తన మెజారిటీని నిరూపించుకోవాలని పిలుపునిచ్చారు. దేశాయ్, భారతీయ జనసంఘ్ నిష్క్రమణ జనతా మెజారిటీని గణనీయంగా తగ్గించింది. అనేక మంది జనతా ఎంపీలు చరణ్ సింగ్‌కు మద్దతు ఇవ్వడానికి నిరాకరించారు. జగ్జీవన్ రామ్ విధేయులైన ఎంపీలు జనతా పార్టీ నుంచి వైదొలిగారు. డిఎంకె, శిరోమణి అకాలీదళ్, కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) వంటి మాజీ మిత్రపక్షాలు జనతా పార్టీకి దూరంగా ఉన్నాయి. మెజారిటీ కోసం తగినంత మద్దతు కోరుతూ, చరణ్ సింగ్ కాంగ్రెస్ తో చర్చలు జరపడానికి కూడా ప్రయత్నించాడు, అది నిరాకరించింది. కేవలం మూడు వారాలు మాత్రమే పదవిలో ఉన్న తర్వాత, చరణ్ సింగ్ రాజీనామా చేశాడు. మెజారిటీ ప్రభుత్వాన్ని స్థాపించే స్థితిలో మరే ఇతర రాజకీయ పార్టీ లేకపోవడంతో, ప్రెసిడెంట్ రెడ్డి పార్లమెంటును రద్దు చేసి, 1980 జనవరి 1980కి తాజా ఎన్నికలను పిలిచారు.
1980 ఎన్నికల తర్వాత, చరణ్ సింగ్ తన భారతీయ లోక్ దళ్ తో జనతా కూటమి నుండి బయటకు వచ్చి లోక్ దళ్ అని పేరు మార్చారు.
తదనంతరం, అజిత్ సింగ్ (చరణ్ సింగ్ కుమారుడు) రాష్ట్రీయ లోక్ దళ్ ని స్థాపించాడు. ఇప్పుడు భారతీయ లోక్ దళ్ కి అలీఘర్‌కు చెందిన చౌదరి సునీల్ సింగ్ నాయకత్వం వహిస్తున్నాడు.[2]
రాజ్యాంగ పార్టీలు[మార్చు]
- భారతీయ క్రాంతి దళ్
- స్వతంత్ర పార్టీ
- సంయుక్త సోషలిస్ట్ పార్టీ
- ఉత్కల్ కాంగ్రెస్
- రాష్ట్రీయ లోక్తాంత్రిక్ దళ్
- కిసాన్ మజ్దూర్ పార్టీ
- పంజాబీ ఖేతిబారీ జమీందారీ యూనియన్[3]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Harsh Singh Lohit. Charan Singh, A Brief Life History. Charan Singh Archives. p. 32.
- ↑ "Lok Dal jumps into poll fray as Chaudhary's heir". The Times of India. 20 January 2012.
- ↑ "Charan Singh Archives". charansingh.org. 2 November 2015. Retrieved 26 May 2021.
